Një bibël njerëzore në gegnisht

7 Nëntor, 2017 - 10:31 pm

Thuhet se fara e grurit duhet vdesë për t’u rilindur. Në një konceptim të tillë vjen libri poetik Bibulz i Erenestina Halilit, një vëllim poetik prej 160 faqesh, i gjithi i mbështetur në filozofinë e librave të shenjtë, Biblës, paraqitur në tre cikle të mëdha: Ati, Biri, Shpirti.

Ky libër prezanton një sistem gjuhësor të cilit autorja i rri besnike, është gegnishtja e saj, ajo e vjetra, më e vjetra e folur dhe e shkruar, kërkime kulturore, mistike e filozofike mbi qenien dhe raportin e saj me Krijuesin, leksikografi të pasur të botës kishtare, liturgjike, por edhe asaj të së përditshmes, rastësores, mbi të gjitha njerëzores.

Për Erenestinën, duket se vdekja nuk ekziston, ajo konsiderohet porta me të përtejshmen, të përkryerën, të përhershmen. Duket se autorja e thur e rithur termin poesis, në gjuhën e shpirtit të saj dhe kumton hapësirën ku ajo mëton të dekodohet gjuha e ashku i saj poetik dhe dëshirën për ta jetuar jetën përmes ringjalljes.

Vetë titulli i vëllimit, Bibulz, e dëshmon këtë ndërkomunikim: bulëza e Biblës, ose mund të konotojë edhe binomin (bi) – dy bulëza të sistemit të saj ontologjik e eskatologjik, mbi të cilin ka ndërtuar sistemin e saj të rrëfimit poetik.

Autorëfimi i saj poetik, i artikuluar përmes figuracionit të lartë e stilemave të zgjedhura, herë – herë idiomatike, të degdisin në portat e parajsës, në gurin e kandit, në dritaret gotike të Katedraleve, në dheun e ftohtë, në obojën e trishtë, në andanten e jetës, në ikjet e ardhjet të motiveve, ideve, përjetimeve, deri në ndalesën e hapave të tangos.

Era nuk përlotet, as përulet sa shihet në varg, ajo gjen simbolin, metaforën, nëntekstin, kodifikimet e forta, duke të detyruar të lexosh ngadalë, siç lexohet Bibla, një bibël njerëzore në gegnisht. Diskursi i saj transfiguron datat kalendarike jetësore me ato qiellore, duke përcaktuar e mandej duke orientuar auditorin e ideve drejt modelit tjetër, jo atij të konsumit modern, drejt shenjave estetike, me idenë se jo gjithçka është ashtu siç duket, e gjithçka ndërtohet mbi një plan.

Libri nis me dëshmi dhe përfundon në kurbë ngjitëse mbi bindjen e saj, se tha të vërtetën, se gjeti të vërtetën, se e vërteta është e pandryshueshme. Këtë e transmeton edhe përmes shenjave, koncepteve, figurave, shkallëve e pentagrameve muzikore, të cilat i shtojnë koloritin dhe erudicionin vëllimit poetik.

Libri vjen nga shtëpia botuese “ Faik Konica”, Prishtinë. Era iu ngjit malit, si burri që cakit në malin e poezisë së saj, prej nga bindemi se prej fundit rrahë ma i forti tuj cakitë, bash si në vargun e thënë nga ajo.
A. G.

Të ngjajshme