Muaj: Korrik 2017

Po e sjellim një koleksion fotografish të vjetra për Shqipërinë.

Kësaj radhe – Vlora dhe Berati në vitin 1900, të cilat i ka publikuar Robert Elsie. “Cilësia teknike e fotografive nuk është shumë e lartë, por mjafton për të dalluar atë që e pa fotografi vetë para 117 viteve”, ka shkruar Elsie./ KultPlus.com

Gazetari shqiptar Ilir Ikonomi, sot në rrjetin social Facebook, ka publikuar një foto të rrallë në Tiranë të konteshës hungareze Geraldine Appony, e cila më vonë do të bëhej Mbretëresha e Shqiptarëve, shkruan KultPlus.

Përveç kësaj fotografie të mrekullueshme të Mbretëreshës Geraldine, Ikonomi, ka bashkëngjitur edhe një rrëfim interesant të marrë nga libri i Gwen Robyns “Geraldine of the Albanians”.

Po e sjellim të plotë këtë tregim për Mbretëreshën e Shqiptarëve:

“Një foto e rrallë në Tiranë e konteshës hungareze Geraldine Appony, që do të bëhej më vonë Mbretëresha e Shqiptarëve.

Geraldina 22-vjeçare arriti në Shqipëri në fund të vitit 1937 dhe pas një njohjeje të shkurtër me Mbretin Zog, ditën e vitit të ri ai e pyeti:

– A thua se mund të më duash përgjithmonë, pavarësisht çfarë ndodh në jetën tonë?

– Po unë të dua tashmë, – u përgjigj ajo.

Pastaj ata folën për dallimet e tyre fetare.

– Unë do të të dua përgjithmonë, – tha Geraldina, – por ti je mysliman dhe unë katolike. Si do ta rregullojmë këtë punë? Asgjë në botë nuk mund të më detyrojë mua ta ndryshoj fenë. Ashtu siç shohim hënën dhe diellin, ashtu edhe unë kam fenë time dhe nuk mund ta ndryshoj.

Mbreti qeshi:

– Edhe unë e kam menduar këtë dhe nuk bëhet fjalë që ti të ndryshosh fenë. Ne jemi myslimanë evropianë dhe unë kam shumë respekt për kishën tuaj. Falë Kishës Katolike dhe manastireve në Shqipëri ne ia arritëm ta mbajmë gjallë gjuhën tonë. Nën Perandorinë Osmane ishte e ndaluar të flisje shqip, vetëm turqishtja lejohej. Por nëpër manastire ishte ndryshe, prandaj ne u kemi atyre një borxh të madh që e mbajtën gjallë gjuhën tonë. A dëshiron ta mësosh shqipen?

– Më jep një mësues qysh nesër, – tha Geraldina.

(Nga libri i Gwen Robyns “Geraldine of the Albanians”)”, ka publikuar gazetari Ilir Ikonomi./ KultPlus.com

“Është vetëm maket, do të pësojë ndryshime e do të marrë tiparet, me të cilat janë familjarizuar shqiptarët”.

Kështu është shprehur Ambasadori shqiptar në Hungari, Arian Spasse, pas reagimit që ka shkaktuar publikimi në faqen e Ambasadës në Facebook, të dy fotografive që paraqisnin shtatoren e Skënderbeut që do të vendoset në Budapest.

Reagime të ashpra, për shkak se Skënderbeu i realizuar nga skulptori hungarez, Mihaly Gabor, nuk kishte asnjë ngjashmëri me portretin e heroit. Pas kësaj, ambasadori Spasse ka nxituar të sqarojë përmes një statusi, po në faqen e Ambasadës në Facebook.

“Duke marrë shkas nga disa reagime të miqve në FB lidhur me fizionominë e bustit të Skënderbeut që planifikohet të vendoset në Budapest, dëshiroj të sqaroj se maketi i paraqitur në foto është vetëm maket. Ai do të pësojë ndryshime deri sa të marrë tiparet me të cilat shqiptarët janë familjarizuar. Faleminderit për mirëkuptimin”, shkruan ambasadori Arian Spasse. Madje edhe dy fotografitë e mëparshme janë hequr nga faqja.

REAGIMET

Disa ditë më parë, Ambasada shqiptare në Budapest, njoftoi vendosjen e një shtatoreje të Heroit tonë Kombëtar në Budapest, pranë monumentit të heroit hungarez, Janosh Huniadi. Skulptura është realizuar nga Mihaly Gabor. Për ta konkretizuar lajmin, ishin postuar edhe dy fotografi që tregonin ambasadorin Spasse me skulptorin përpara shtatores dhe një tjetër të monumentit, i cili, përveç përkrenares me brirë dhie, nuk kishte ndonjë ngjashmëri me imazhin e heroit, me të cilin jemi rritur.

Reagimi më i ashpër ndaj kësaj vepre erdhi nga Dekani i Fakultetit të Arteve Pamore, Ardian Isufi, i cili e quajti një “mynxyrë artistike”, skulpturën hungareze. Ajo çka e irriton më së shumti artistin është sipas tij “injoranca” e institucioneve shqiptare, që pranojnë një “denigrim’ të tillë të figurës së Heroit tonë Kombëtar.

Në një intervistë për “Panoramën”, Isufi u shpreh se “në Arkivin e Vatikanit ka dhjetëra gravura, në të cilat shquhen disa tipare karakteristike të fizionomisë së Skënderbeut, si hunda si shkabë, vetullat me kënd. Elementë, mbi të cilët është mbështetur edhe Odhise Paskali, edhe pse ai e ka interpretuar figurën artistikisht”.

Ai u sugjeroi institucioneve shqiptare që të këshillojnë skulptorin e huaj, por edhe ata shqiptarë, që të shfrytëzojnë arkivat e Vatikanit. Madje ai u shpreh pesimist, se fjala e tij do të shkonte në vesh të shurdhër, por me sa duket, nuk ndodhi kështu./ KultPlus.com

Mjeti ushtarak luftoi edhe me peshkaqenët

Transportonte një armë sekrete që sipas krijuesve të saj, mund të kishte dhënë një pikë kthese – përfundimtare – në fund të Luftës së Dytë Botërore. Duke i lënë një ultimatum, të qartë, mesazh (edhe për pak) aleatit sovjetik.
Ngarkesa e anijes ishte e përbërë nga disa komponentë të super armës së re amerikane, bombës atomike që do të kishte shpërthyer më 6 gusht 1945 në qytetin japonez të Hiroshimës (reportazhi jonë “Dita që dielli ra në tokë”). Kryqëzori i rëndë USS Indianopolis komandohej nga një marinar i zoti dhe me përvojë, kapiteni Charles Butler McVay III (historia rishfaqet me ardhjen në kinema të filmit të interpretuar nga Nicolas Cage, i cili është një nga autorët që ka shkruar këtu).

Rudyard Kipling do ta kishte quajtur ‘Kapiteni i guximshëm’ duke marrë shkas nga romani i tij i famshëm në 1897.
Çfarë ndodhi? Më 26 korrik 1945 pasi kishte dorëzuar zorrën dhe ngarkesën e uranit të atomikes së parë në bazë të USA të Tinianit, në Marianne, lundroi drejt Leyte, në Arkipelagun e Filipineve për t’u bashkuar në një task forcë që kalonte në këto ujëra ende të rrahura nga nëndetëset japoneze.
Një mision rutinë i transportit që u shndërrua në një nga tragjeditë më të mëdha të detit. Natën e 30 korrikut 1945, anija kthjellohet nga nëndetësja japoneze I-58 e komandantit Mochitsura Hashimoto dhe fundoset nga nisja e dy silurëve. Për ekuipazhin filloi një dramë për një javë, një odise i vërtetë. Vetëm me 8 gusht rekuperohen të mbijetuarit.

Lufta kundër detit dhe peshkaqenëve – menjëherë pas fundosjes rreth 900 ishin marinarë që shpëtuan duke u hedhur në det. Por, për ta lufta për mbijetesë sapo kishte filluar. Pastaj lufta për mbijetesë vjen me peshkaqenët. Vetëm 316 marinarë janë marrë për t’u shpëtuar nga anijet dhe avionët amerikanë. Të gjithë të tjerët gjetën vdekjen nga mbytja, dehidratimi dhe nga plagët e marra. Gus Kay, një ndër të mbijetuarit, kujton: peshkaqenët “afroheshin dhe talleshin për orë të tëra. Nuk shqetësoheshim t’i mbanim larg, por vinin direkt në grup: e kalonin artin e marinarëve, uji ishte i përgjakshëm. (këtu është dëshmia e Leal Dean Cox)
Procesi për fundosje (armik) – Për komandantin McVay filloi një kalvar i ri. Gjyqi ushtarak e akuzoi si përgjegjës për humbjen e anijes.
Ishte hera e parë që Judge Advocate General (JAG, ky i famshmi i serialeve televizive) gjykonte një oficer për shkak të fundosjes së anijes së tij në kohën e luftës në duart e armikut. Iu tha që nuk lundronte zig-zag, një manovër e përdorur për t’iu larguar sulmeve të nëndetëseve armike. Në të vërtetë, marina militare amerikane donte të mbulonte fajet e saj: e la të lundronte USS Indianopolis pa një skortë të përshtatshme, njofton Gazeta-Shqip.

I nisën kërkimet për të mbyturit 5 ditë me vonesë dhe mbi të gjitha pa e informuar McVay që në rrugën që ishte për ta mbuluar ishte regjistruar tashmë një aktivitet armik. Vetëm në 2001 McVai u shfajësua nga të gjitha akuzat (këtu lajmi nga Neë York Times); por ishte tepër vonë: më 9 nëntor 1968, në kopshtin e shtëpisë së tij në Litchfield, në Connectinut ishte qëlluar me një të shtënë në kokë.
Historia e gjatë e një anijeje – nisur më 1931 USS Indianopolis shpëtoi mrekullisht nga sulmi japonez i Peal Harbuor më 7 dhjetor 1941 (këtu po kujtojmë 75 vitet e sulmit), sepse u përfshi në një stërvitje detare. Me hyrjen në luftë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, më 20 shkurt 1942, përfshihet në përballjen e parë kundër forcave ajrore dhe detare në jug të Rabulit, në Britaninë e Madhe. Mori pjesë në operacionin në Oqeanin Paqësor, nga beteja e Taraëa në atë të Peleliut, deri në atë finalen e Iëo Jima e Okinawa./ KultPlus.com

Me ndonjë fotografi nga Shqipëria, ndonjë përkujtim nga e kaluara kryeministri shqiptar Edi Rama, mëngjesin e secilës ditë ua uron të gjithë shqiptarëve kudo që janë, shkruan KultPlus.

Ndërsa sot urimi i tij vjen pak më ndryshe. Rama, në rrjetin social Facebook, ka publikuar një artikull nga mediet italiane, i cili flet për turizmin dhe bukuritë e Shqipërisë.

“MIRËMËNGJES
dhe ju uroj një ditë të mbarë me këtë artikull të radhës për bukuritë e Shqipërisë dhe turizmin tonë”, ka shkruar Edi Rama ndërkohë që ka publikuar në origjinal dhe të përkthyer gjithë artikullin nga Virgilio.

Sjellim më poshtë artikullin ‘Shqipëria destinacioni i ri për italianët’:

* * *
Shqipëria po bëhet destinacioni alternativ i pushimeve italiane. Me hapjen e resorteve dhe fluturime të reja nga Italia, Shqipëria është padyshim destinacioni më parësor i verës 2017.
Në mesin e plazheve ku të ngelet syri, siç janë Vlora dhe Saranda, dhe kur faqja zyrtare e turizmit albaniatravel.com të jetë online, kërkesat do të shumëfishohen në mënyrë dramatike.
Sipas raporteve nga ANSA, numrat e verës së kaluar kanë patur tashmë një kapërcim. Në vitin 2016 pati bum turistësh: 4,3 milion, 15% më shumë se në vitin 2015. Sektori i turizmit është një nga më të rëndësishme në vend, me një qarkullim prej 1.5 milionë Euro, 7% të PBB-së kombëtare.

Vjen në rritje fluksi nga vendet fqinje me Shqipërinë si Kosova, Mali i Zi dhe Maqedonia, por kështu po rriten edhe udhëtarët nga Gjermania (gjermanët ishin të parët që braktisin plazhet Romanje për zbuluar anën tjetër të bregdetit), Polonia, Rusia dhe tani edhe nga Italia.
Turistëve, Shqipëria u ofron natyrën e pacenuar, plazhet e bukura, rrënojat e lashta, ushqim të mirë dhe njerëzit miqësore. Më mirë se kaq …

ATTA (Adventure Travel Association Trade) e ka përfshirë atë midis tre destinacioneve kryesore për ata që duan një pushim aventure së bashku në Kubën dhe Portugalinë, falë shtigjeve panoramike ku mund të udhëtosh, si rruga e lashtë Egnatia që lidhte Romën me Bizantin si edhe ‘Via Dinarica’, një nga gjurmët më të mira të vitit 2017 sipas National Geographic, dhe falë kanioneve ku mund të bëhet Rafting.
Por pika më të fortë janë plazhet, të tilla si Ksamili pranë Sarandës, plazhit Dhërmi në jug të Vlorës, plazhi i Karaburunit, në Parkun Kombëtar Karaburun-Sazan dhe ai i Gjipesë, ndoshta më i bukui i vendit.
Kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian që prej vitit 2014, Shqipëria është një kantier i madh. Kudo ndërtohen rrugë, pallate, spitale dhe shkolla, edhe me ndihmën e të huajve, përfshi shumë italianë të tërhequr nga stimuj të tillë si reduktimi i TVSH-së nga 20 në 6% për industrinë e shërbimit të hoteleresië.
Me pak fjalë, Shqipëria është e gatshme për të nisur sfidën e saj për t’u kthyer në një mbretëreshë e turizmit. Më të zgjuarit shkojnë tani, kur ne ende kostot janë relativisht më të ulëta dhe nuk është sulmuar nga turizmi masiv./ KultPlus.com

Topat e luftës që i përkasin periudhës otomane, janë riekspozuar në aneksin anësor të Kështjellës së Gjirokastrës me një formë tjetër dekorative.

Atyre u janë përshtatur shtretër të drunjtë dhe janë rikalcifikuar duke u dhënë një pamje tjetër krejt ndryshe nga ajo e para disa kohëve më parë. Investimi kap vlerën e gati 800 mijë lekëve prej një fondi të dhënë nga Korpusi Amerikan i Paqes, Organizata Kulturore pa Kufij, si dhe Ministria e Kulturës.

Për kreun e Drejtorisë Rajonale të Kulturës Kombëtare Gjirokastër, Albert Kasi, rehabilitimi i kësaj hapësire në brendësi të kështjellës, erdhi si domosdoshmëri për të riintegruar trofetë e periudhës otomane dhe prezantimin e tyre në një formë dinjitoze në shërbim të turizmit.

“Ideja ka qenë për riorganizimin e kësaj hapësire të blertë dhe riekspozimin e topave të periudhës otomane në një situatë estetike shumë më të këndshme dhe siç shikoni kjo është një vlerë e shtuar e trashëgimisë kulturore dhe një vlerë e shtuar e një nga monumenteve më kryesore që ka Gjirokastra siç është kalaja e saj”, shprehet Albert Kasi, drejtor i DRKK në Gjirokastër.

Kështjella e Gjirokastrës, është objekti më i vizitueshëm nga turistët vendas apo të huaj. Mjaft mjedise brenda hapësirës së kalasë, qëndrojnë ende të pavlerësuara dhe të lëna pas dore, ndërkohë që DRKK Gjirokastër, ka mundur përmes disa projekteve të vogla, të rikuperojë ato pjesë të dukshme dhe të prekshme nga vizitorët.

I tillë është edhe aneksi në të majtë të korridorit hyrës në kështjellë i cili më parë, ka qenë territor i lënë pas dore, ndërsa prej pak ditësh është shndërruar në një zonë të vizitueshme. / KultPlus.com