Aleksandër Moisiu ose Alexander, Alessandro Moissi ose Moisi, lindi më 2 prill të vitit 1879 në Triestë të Italisë. Ai ishte aktor i njohur austriak me origjinë shqiptare, shkruan KultPlus.
Moisiu lindi në Triest të Italisë. I ati ishte shqiptar nga Kavaja dhe e ëma ishte arbëreshe. Në moshën 19 vjeçare shkon në Vjenë, ku me ndihmën e Jozef Kainc iu përkushtua aktrimit. Më 1898 e nisi karrierën e vet si kompars (aktorë që luajnë rol të vogël) në Burgtheatër. Pastaj vijuan angazhime në teatër në Pragë dhe Berlin. Në Berlin Aleksandër Moisiu u pranua në seminarin e Max Reinhardt me të cilin shkoi në turne në Petersburg (1911). Atje u dallua për rolin e Edipit. Pas këtij suksesi ai u angazhua në shumë vende të Evropës dhe Amerikës Veriore.
Fusha e veprimit të Moisiut përmblidhte të gjithë spektrin e literaturës evropiane të teatrit, duke filluar që nga tragjedia antike greke e deri te koha moderne. Shumë të njohura u bënë interpretimet e tij të Hamletit, të Edipit, të Jedermann dhe të Fedja në veprën e Leon Tolstoit “Kufoma e gjallë”. Ai luajti po ashtu edhe rolet kryesore në premierat e pjesëve teatrale të Hauptmann-it (“Der ëeiße Heiland“), të Ëedekind-it (“Frühlings Erëachen”) dhe të Hofmannsthal-it (“Jedermann”).
Në vitin 1920 ishte i pari që në Lojërat Festive të Salzburgut (Salzburger Festspiele) luajti rolin kryesor në “Jedermann”.
Moisiu vlerësohej shumë nga publiku i tij për shkak të zërit të tij të bukur si dhe për angazhimin e tij emocional. Ai llogaritej sidomos në vitet para fillimit të Lufta e Parë Botërore si një nga aktorët më të mëdhenj në hapësirën gjermanofolëse. Në periudhën mes dy luftërave ishte shumë kohë në turne. Në Berlin aktronte në këtë kohë vetëm si mysafir. Stili i tij i aktrimit llogaritej këtu si i vjetëruar dhe nuk mund të matej më me zhvillimet teatrore si ai i ekspresionizmit, apo teatri politik i Brecht-it apo i Piscator-it.
Prej vitit 1910 e deri më 1935 mori pjesë në 10 produksione të filmave, 8 prej tyre ishin filma pa zë.
Në vitin 1935, pak kohë para vdekjes së tij, Moisiu kërkoi shtetësinë e Shqipërisë si dhe atë të Italisë. Shqipëria refuzoi këtë kërkesë, kurse Italia ia dha shtetësinë Moisiut, kur ai ishte i shtrirë në shtratin e vdekjes.
Ai vdiq më 22 mars të vitit 1935 në Vjenë. Ai është i varrosur në varrezat e komunës së Morcote-së, pranë qytetit Lugano në kantonin e Tessin-it në Zvicër.
Moisiu sot adhurohet dhe respektohet sidomos në Shqipëri si një ndër aktorët më të mëdhenj të vendit, edhe pse ai që nga rinia e tij më nuk e vizitoi Shqipërinë. Shkolla e aktrimit në Tiranë, Universiteti i Durrësit, Shkolla e mesme e përgjithshme në Kavajë dhe teatri i Durrësit e mbajnë emrin e tij.
Gruaja e tij Maria Moisiu ishte nga Vjena. Aleksander Moisiu është stërgjyshi i aktorit Gedeon Burkhard (ndër të tjera i njohur me rolin e tij kryesor në serinë “ Komisar Rex”), shkruan voal. /KultPlus.com
Nën patronatin e Presidentes së Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, do të mbahet Gala koncerti- Gratë Artiste për komunitetin.
Kjo ngjarje artistike bashkë organizohet me gazetaren dhe aktivisten në fushën e filantropisë, Kristalé Ivezaj Rama dhe Asociacionin Kosovar Chopin, për një kauzë të rëndësishme me fokus në gruan.
Të hyrat nga biletat për koncertin e artisteve nga Kosova dhe Shqipëria do të dhurohen për Qendrën për mbrojtjen e viktimave te #trafikimit si nisme simbolike e donacioneve për këtë qëllim.
Ngjarja shërben edhe për të ngritur vëmendjen mbi këtë fenomen të dhimbshëm dhe për të avokuar për parandalim dhe luftim të tij.
Koncerti mbahet sonte, më 22 mars, në ora 21.00 në Klan Arena. / KultPlus.com
Mes të shtunës 25 dhe të dielës së 26 marsit kthehet ora verore me akrepat e orës që lëvizin një orë përpara.
Prej dekadash, vendet e Bashkimit Europian aplikojnë dy orë, atë të dimrit, që nis të dielën e fundit të tetorit dhe orën verore që kthehet të dielën e fundit të marsit.
Krahas shteteve që e kanë përkrahur nismën e ndërmarrë për kursimin e energjisë elektrike, ka vende si Turqia e Rusia që kanë një orë vjetore.
I pari që teorizoi përdorimin e kohës së verës ishte, Benjamin Franklin, i cili përshkroi udhëzimet në esenë e tij “Projekti ekonomik për të ulur koston e dritës”.
Në vitet e Franklinit, ora nuk ishte e përhapur dhe hekurudhat ende nuk ishin ndërtuar, kështu që nevoja për të sinkronizuar procesverbalet nuk ishte aq prioritare, por kjo hyrje e përshpejtoi përparimin në shumë aspekte.
Sidoqoftë, ideja e Benjamin Franklin nuk u ndoq derisa William Willet propozoi përdorimin e orës verore në Dhomën e Komunave Britanike në 1907. Propozimi u pranua në vitin 1916 kur, në kohë lufte, ishte e nevojshme të kursehej energjia.
Sipas disa studiuesve, thuhet se koha verore sjell përfitime më të mëdha për shëndetin tonë, sepse është më në sinkron me orën tonë biologjike, e cila ka nevojë për errësirë gjatë orëve të mbrëmjes për të prodhuar melatonin dhe për të siguruar pushimin e duhur.
Megjithatë, për shkak të krizës energjetike të periudhës së fundit, shumë po kërkojnë braktisjen përfundimtare të orës diellore, duke adoptuar orën verore gjatë gjithë vitit. / a2cnn / KultPlus.com
Këngëtarja e njohur me famë botërore, Madonna, ka folur së fundmi për gjashtë fëmijët e saj, duke renditur 5 që rregullat, që sipas saj, ajo dëshiron që ata t’i ndjekin me rigorozitet.
Madonna, e cila po përgatitet të shkojë në një turne botëror të quajtur “The Celebration Tour” për të festuar 40-vjetorin e karrierës së saj, postoi një kornizë në llogarinë e saj në rrjetet sociale ku renditi 5 rregullat e shtëpisë në dërrasën e zezë.
Fëmijët e saj të quajtur Lourdes Leon, Rocco Ritchie, David Banda Mwale Ciccone Ritchie, Stella Ciccone, Mercy James dhe Estere Ciccone, duhet të ndjekin rregullat si më poshtë:
Buzëqeshni;
Jini të lumtur;
Dëgjoni të tjerët;
Flisni mirë;
Mjaftohuni me atë që keni
Ylli i famshëm bëri martesën e saj të parë me aktorin fitues të çmimit “Oscar”, Sean Penn mes viteve 1985-1989. Më pas, ajo u martua në vitin 2000 me regjisorin britanik Guy Ritchie, i cili më vonë prodhoi filma si “Sherlock”, “Snatch” dhe “The Man from UNCLE”. Çifti, që kanë dy fëmijë së bashku, Rocco dhe David, u divorcuan në vitin 2008.
Madonna, e cila ka folur për lidhjet e saj të kaluara në vitet e kaluara, ka bërë të ditur se është penduar për dy martesat që ka bërë. / a2cnn / KultPlus.com
Konferenca Ndërkombëtare “Suksesi i Zonjave shqiptare dje dhe sot, sfidat e se ardhmes” për tri ditë ka mbledhë mbi 100 gra nga Shqipëria, Kosova, Mali i Zi e Londra në Tiranë, të cilat me ftesë të Flora Nikolla në kuadër të Albanian Ecxellence, këto gra nga profile të ndryshme kanë shpërfaqë rrugëtimin e tyre drejt suksesit, gra të cilat shpalosën sfidat, sakrificën, guximin e ballafaqimin deri në shkëlqimin në shumë profile.
Muziciente, bankiere, shkrimtare, politikane, mjeke, gra nga biznesi, gra nga aviacioni, të medias, artit, aktiviste dhe shumë profile të tjera janë prezantuar për këto tre ditë, rrëfime dhe sfida që sipas Flora Nikollës do të botohen edhe nëpërmjet një libri, libër që do të ketë një promovim të një formati surprize nga Albanian Ecxellence.
“Jam shumë e lumtur që Albanian Ecxellence bëri bashkë gratë e suksesshme nga shumë vende të ndryshme brenda dhe jashtë Shqipërisë, e që për shumicën e tyre rrugëtimi nuk ishte i lehtë, por që sot janë inspirim jo vetëm për vajzat dhe gratë, po për të gjithë”, ka thënë Flora Nikolla.
Por jo vetëm rrëfimet e grave të suksesshme ishin pjesë e kësaj konference tre ditore, por brenda saj ishte gërshetuar edhe gastronomia dhe kultura shqiptare, ku me këtë rast gratë pjesëmarrëse kanë pas rast të shijojnë vajin e ullirit, të shihnin nga afër kreacionet e Joni Brahos dhe pikturat e Marjana Goxhabelliut, ku kjo e fundit ishte inspirim për të gjitha gratë pjesëmarrëse që të jenë pjesë e e artit ë përbashkët në një tablo të vetme.
Por vëmendja e kësaj konference kishte dy emra: Vera Bekteshin dhe Flora Brovinën, të cilat promovuan librat: Pusulla të verdha nga Bekteshi dhe krijimtaria e Brovinës në përgjithësi, të cilat me gratë prezente ndanë edhe rrugëtimin e tyre, që krijoi shumë emocione te pjesëmarrëset.
Ndërkohë, nën patronazhin e ministres së Shtetit për Standardet dhe Shërbimet Milva Ekonomi , gratë pjesëmarrëse të konferencës ndërkombëtare kanë marr pjesë edhe në një prezantim tradicional në Muzeun Gjergj Kastrioti Skenderbeu në Krujë, sikurse që kanë vizituar edhe Pazarin e Krujës.
Konferenca Ndërkombëtare “Suksesi i Zonjave shqiptare dje dhe sot, sfidat e se ardhmes” është vetëm një nga aktivitetet e shumta të Flora Nikollës që i organizon në kuadër të Albanian Ecxellence, e që promovimi dhe mbështetja e grave është jashtëzakonisht i madh në kuadër të këtyre aktiviteteve./ KultPlus.com
Thimi Mitko lindi në Korçë në vitin 1820, ku ndoqi shkollën vendore greqisht. Xhaxhai i tij, Peti Mitko, kishte qenë një ndër krerët e kryengritjes së vitit 1847 kundër Tanzimatit. Të dy e lanë atdheun në vitin 1850, duke shkuar së pari në Athinë, më pas në Plovdiv të Bullgarisë, dhe më vonë në Vjenë, ku Thimi punoi si rrobaqepës.
Në vitin 1866 Thimi Mitko mërgoi drejt Egjiptit, ku iu përkushtua lëvizjes kombëtare dhe ngritjes së një biznesi të suksesshëm në Beni Suef, ku edhe vdiq në vitin 1890. Mitko mblodhi burime të folklorit shqiptar që prej vitit 1866.
Thimi Mitko kishte lidhje me personalitetet e mëdha të letrave shqipe, si Jeronim De Rada, Demetrio Camarda, Dora d’Istria, Jan Urban Jarník, Kostandin Kristoforidhi, Gustav Meyer, etj., duke iu dhënë atyre këngë popullore, gjëegjëza dhe tregime.
Ai ishte edhe autor i shumë shkrimeve në shtypin evropian në mbështetje të çështjes shqiptare. Koleksioni i folklorit shqiptar të Mitkos përmbante këngë, tregime dhe thënie popullore nga Shqipëria e jugut.
Vepra madhore e Mitkos “Bleta Shqiptare” (Alvaniki Melissa) u botua në Aleksandri të Egjiptit në vitin 1878. Sipas autorit, koleksioni kishte si qëllim të ndihmonte bashkësinë shqiptare në Egjipt, duke e ushqyer me të dhëna mbi kulturën shqiptare. Në vitin 1924 kjo vepër u ribotua e rishikuar nga Gjergj Pekmezi në Vjenë, me titullin “Bleta shqypëtare e Thimi Mitkos”. / KultPlus.com
Një grup arkeologësh në Emiratet e Bashkuara Arabe tha të hënën se ata kanë gjetur atë që ata besojnë se është qyteti më i vjetër i perlave në Gjirin Persik në ishullin Sinniyah, në lindje të emiratit Umm al-Quwain.
Sipas Departamentit të Turizmit dhe Arkeologjisë Umm al-Quwain, qyteti prej 12 hektarësh (30 hektarë) funksionoi midis fundit të shekullit të 6-të dhe mesit të shekullit të 8-të, para qytetërimit islam.
Gjetjet e studiuesve zbulojnë se qyteti është një nga “vendbanimet më të mëdha të mbijetuara të urbanizuara të gjetura ndonjëherë” në atë që sot është Emiratet e Bashkuara Arabe, dhe besohet se ka strehuar mijëra banorë, shumë prej të cilëve mbështeteshin në industrinë e perlave. Shtëpitë e komunitetit u ndërtuan nga shkëmbinj vendas të plazhit dhe materiale nga mjedisi përreth, dhe çatitë e tyre ishin prej trungjeve të palmave. Ndërsa vendbanimet e tjera të perlave dihet se kanë ekzistuar në rajon, ky është veçanërisht unik, tha Timothy Power, profesor i asociuar i arkeologjisë në Universitetin e Emirateve të Bashkuara Arabe. Jo vetëm për shkak të moshës dhe madhësisë së komunitetit, por edhe sepse nuk ishte sezonal – funksiononte gjatë gjithë vitit, tha ai.
“Ky është një renditje tjetër vendbanimesh, ky është një qytet i duhur,” i tha CNN Power, i cili ishte pjesë e ekipit që bëri zbulimin, duke shtuar se komuniteti ishte i populluar dendur me një sërë llojesh banesash dhe përfshinte të ndryshme socio-ekonomike. grupe. Banorët e qytetit ka të ngjarë të ishin të krishterë, pasi vendbanimi ndodhet pranë një manastiri të lashtë të krishterë që u zbulua vetëm vitin e kaluar, tha Power.
Sipas Departamentit të Turizmit Umm al-Quwain, praktika e perlave, e cila përfshin zhytësit që marrin perlat nga gocat e detit ose midhjet e gjetura në dete dhe liqene, ka qenë pjesë e trashëgimisë së rajonit për më shumë se 7000 vjet. “Ne e dimë nga klauzolat historike se kishte tregje të tjera të rëndësishme të perlave në këtë periudhë,” tha Power, por ishte e qartë se perla ishte një industri kryesore për qytetin e sapo zbuluar. Në momentet e pikut për tregun e perlave, një numër i madh njerëzish ishin të përfshirë në industri, tha Power. Në Abu Dhabi fqinj, shtoi ai, pothuajse dy të tretat e popullsisë mashkullore merreshin me perla në shekullin e 19-të./cnn/KultPlus.com
Sot shënojmë përvjetorin e vdekjes së një nga shkrimtarët më të rëndësishëm të letërsisë botërore, Johann Wolfgang Goethe. Ai vdiq më datë 22 mars të vitit 1832 në Weimar të Gjermanisë, ku edhe e kishte kaluar shumicën e jetës së tij.
Goethe ishte një shkrimtar i shquar, poet, dramaturg, shkencëtar, artist dhe filozof, i cili gjatë jetës së tij solli ndryshime të rëndësishme në letërsinë, artin dhe shkencën. Vepra e tij më e njohur, “Fausti”, i cili është një dramë në dy pjesë, është një nga veprat më të shquara të letërsisë botërore.
Goethe ishte një njeri shumëpërfshirës dhe kontribuoi në shumë fusha. Ai është i njohur si një nga themeluesit e romantizmit gjerman, dhe veprat e tij ishin një ndikim i madh për shkrimtarët që vijnë pas tij. Një nga veprat e tij më të njohura, “Wertheri i vuajtur”, ishte një roman që solli ndryshime të mëdha në letërsinë europiane, duke u bërë një nga veprat më të lexuara të kohës.
Përveç veprave letrare, Goethe ishte një shkencëtar i njohur dhe kishte kontribuar në shumë fusha të shkencës, duke përfshirë edhe botanikën dhe optikën. Ai gjithashtu kishte një interes të madh për artin dhe ishte një artist i mirëfilltë.
Vdekja e Goethe ishte një humbje e madhe për botën e letërsisë dhe artit. / KultPlus.com
Gjatë natës ka rënë shi deri në orën katër – në ajrin e qullur mëngjesi ka qëndruar, i ndalur qielli i zbehtë duket sikur ka mbyllur sytë si i dërrmuar nga pagjumësia. Orët ecin këmbëlehta mbi bregun e lagur të reve. Tufa mendimesh, hije të paqarta, më fluturojnë nëpër shpirt reflekse ngjyrë-lehta të trishtimit tim.
Kam dëshirë që t’i kap në fluturim e t’i mbaj do t’i lidh me anë të shkrimit them fjalët më shmangen e shkojnë. Nuk janë as qarje as qeshje nuk është as reflektim as urtësi janë pamje të zbehura tashmë këngë të zhveshura nga fjalët ngjyra të kuqerremta pa ngrohtësi kujtime e harrime – që kompozojnë së bashku si një figurë ëndrrat që do të kalojnë me kokën e kthyer nën vello sedërthyer.
Thirre, më thotë zemra thirre pra një herë atë pasagjeren e anijes në largim që të kthehet. Në këtë muzg ngrije drejt saj llampën e mbrëmjes e festoja lamtumirën. Thuaji, ‘ti je reale, ti je e ëmbël është dhimbja jote që sot fshihet në boshllëkun që ndan lulëzimin në pranverë dhe rënien e luleve. Bileta jote me shkronja të zbukuruara është gjithkund në blunë në të gjelbërtën në të artën dhe në ngjyrën e lulëkuqes ‘.
Kështu zemra ime sot merr udhë mbi valët e lëmuara të drurit palasha* në lulëzim nën dritën e papritur duke shkaktuar
Aleksandër Gjoka është një kryevepër dhe këtë mendim e ndajnë shumë adhurues të muzikës së tij.
Sot po e kujtojmë një performancë të mahnitshme të tij, në një koncert të vërtetë spektakolar, ku artisti Aleksander Gjoka ka lënë publikun pa frymë. Një moment kulmues ishte kur ai solli një interpretim të jashtëzakonshëm të këngës së tij të famshme “Kuturu”, shkruan KultPlus.
Qysh në fillim, Aleksander Gjoka e bëri të qartë se ai do të japë maksimumin e tij në këtë performancë. Publiku nuk u zhgënjye, kur ai nisi të këndonte me një zë të qartë dhe tërheqës, që nuk mund të mos ngjallte emocione tek publiku e madje edhe tek dëgjuesit sot, edhe pse kanë kaluar shumë vite nga kjo performancë.
Instrumentalizimi i këngës ishte mahnitës, e tërë orkestra ishte e harmonizuar dhe e sinkronizuar. Të gjitha notat dhe të gjitha momentet e ngrohta u përqafuan në një mënyrë të tillë që bën të vështirë për ta përshkruar me fjalë.
Por, në interpretimin e Aleksander Gjokës, theksi nuk ishte vetëm tek zëri dhe instrumentalizimi, por edhe tek energjia dhe emocionet që ai investoi në performancën e tij. Ai lëvizi si një valë në skenë, duke kënduar me një pasion të jashtëzakonshëm dhe duke u ndalur vetëm për të marrë frymë.
Me këngën “Kuturu”, Aleksander Gjoka na dëshmoi edhe njëherë se ne kemi artistë të jashtëzakonshëm e me vlera të larta.
KultPlus ju sjell sot këtë interpretim të mahnitshëm duke ja bashkangjitur edhe tekstin e këngës.
Kuturu
Eci rrugëve kot, kuturù, dhe s’di ku shkoj… Xurxull jam prapë unë… se ajo, një bohem nuk e do. Sa të desha, shpirt, s’mund ta dish. Të vodhën ty pabesisht, me pije mbys dhimbjen pa fund.
Sa e lumtur je, unë s’e di, me atë që jeton. Mund ta blejë ai për ty dhe botën, vetëm zemrën, jo! Mbeti shkretë tani streha jonë, në luks je ngrirë… në kyç, trishton, si në muze… si një Xhokondë.
Ref. Unë në jetë i pasur s’jam vërtet, por në ëndërr e shoh veten mbret (!) Nëpër pub-e tok me miqtë harxhoj, unë Hënën si monedhë. Ti po fle tani, Xhokonda ime, shiu si det mbi mua zbrazet, as rrufetë s’më vrasin dot, se ka një Zot…!
Eci rrugëve kot, mori fund, ky fati im – kuturù. Ty s’të kam tani dhe në shi, pija po më shkund. Se në dashuri, kur të dhemb, jo dehja s’del dhe aq lehtë. Të desha, Xhokondë, ty… një bohemë….! / KultPlus.com
Duke u përballur me disa nga kufizimet më të rrepta të udhëtimit në botë dhe mundësinë e dërgimit të pjesëmarrësve në kampet e karantinës Covid-19, Art Basel i Hong Kongut është rikthyer në pothuajse normalitetin pas një sërë programesh të zvogëluara ose vetëm dixhitale.
Me kërkesat për hyrje të territorit më në fund të liruara, 177 galeri nga mbi 30 vende po përballen këtë javë me koleksionistët e pasur të Azisë në edicionin më të madh të panairit që nga viti 2019. Pjesëmarrësit raportuan shitje të shëndetshme gjatë një vrojtimi VIP të martën, me vepra nga piktori koreano-jugor Lee Ufan dhe artisti gjerman Georg Baselitz midis të paktën gjashtë transaksioneve që tejkalojnë 1 milion dollarë.
Ngjarja pesë-ditore ankoron Javën e Artit të Hong Kongut, një orar më të gjerë të shfaqjeve satelitore dhe hapjeve të ekspozitave, festave të shkëlqyera dhe bisedimeve. Qyteti është përsëri i mbushur me ngjarje kulturore vetëm një muaj pasi territori hoqi mandatin e tij gati 1000-ditor të maskave.
Por shumë ka ndryshuar në katër vitet e fundit. Ndërkohë që tregu global i artit iu përshtat me padurim pandemisë, koleksionistët dhe galeritë vazhduan të bënin pjesën më të madhe të biznesit të tyre personalisht. (Blerjet online të artit dhe antikiteteve u dyfishuan në vlerë midis 2019 dhe 2021, por ato ende përbënin vetëm 20% të shitjeve globale, sipas raportit vjetor autoritativ të Art Basel dhe UBS). Dhe me Hong Kongun – i konsideruar prej kohësh tregu më i fortë i artit në Azi – i mbyllur efektivisht nga vizitorët ndërkombëtarë dhe i tronditur nga muaj të tërë protestash të trazuara pro-demokracisë para kësaj, koleksionistët filluan të kërkonin diku tjetër.
Vetëm vitin e fundit, panaire të mëdha të reja të artit janë nisur në Seul dhe Singapor. Kryeqyteti i Tajvanit vazhdon të gjenerojë emocione ndërsa përgatitet të presë edicionin e katërt të panairit të tij Taipei Dangdai dhe inaugurimi Tokyo Gendai nis në Japoni këtë korrik. Galeritë perëndimore dhe shtëpitë e ankandeve ndërkohë kanë zgjeruar praninë e tyre në qytetet aziatike përtej Hong Kongut. Pra, a mundet ndonjë prej këtyre tregjeve në zhvillim të vendoset si qendra kryesore e koleksionistëve në rajon?
Kufij të rinj
Gushtin e kaluar, Sotheby’s mbajti ankandin e tij të parë në Singapor për 15 vjet. Vëllimi i interesit ishte aq i lartë sa ofertuesit e mundshëm u derdhën në korridoret e një dhome konferencash të mbushur plot. Duke lëvizur mes anglishtes dhe mandarinit, drejtuesi i ankandit hodhi poshtë veprat e artit të peshave të rënda aziatike si Yayoi Kusama në një turmë shitjesh që së bashku tejkaluan vlerësimet me pothuajse 40%.
Në të vërtetë, 18 milionë dollarët e marrë atë ditë ishin një ndryshim relativ i xhepit për Sotheby’s. Por ishte një shenjë qëllimi. Shtëpia e ankandeve më vonë e përshkroi ngjarjen si “provë se (Singapori) është bërë një qendër jo vetëm për Azinë Juglindore, por edhe për artin modern dhe bashkëkohor në mbarë botën”.
Sotheby’s nuk ishte i vetmi që testoi ujërat. Më herët në vitin 2022, grupi MCH pronar i Art Basel fitoi një aksion në panairin e ri të artit të vonuar vazhdimisht të Singaporit, ArtSG, pasi u tërhoq nga sipërmarrja përpara pandemisë (grupi këmbënguli se lëvizja ishte “plotësuese” e funksionimit të tij në Hong Kong, jo një zëvendësim për të).
Ngjarja e shumëpritur filloi me sukses këtë janar, duke marrë dy kate të qendrës së ekspozitës Marina Bay Sands dhe duke raportuar mbi 42,000 vizitorë përgjatë orarit të saj katërditor.
Muzeu i ri i madh në Indi trajton paragjykimet e botës së artit dhe vështrimin mashkullor
Panairi u mbajt krahas Bienales së Singaporit në vazhdim dhe një panairi më të vogël të kuruar, S.E.A. Fokus, kushtuar artit në zhvillim të Azisë Juglindore. Qyteti ishte “me të vërtetë gumëzhitës”, tha drejtori i projektit të panairit Emi Eu në janar. “Kam parë shumë koleksionistë dhe VIP-a të rëndësishëm që vinin nga rajoni… Galeritë e mëdha perëndimore nuk do të kishin ardhur nëse nuk do të mendonin se e gjithë kjo javë ishte e rëndësishme për programin e tyre.”
Një mbrojtës i skenës së artit të Singaporit, Eu shërben gjithashtu si drejtor ekzekutiv i STPI, një punëtori dhe galeri lokale e fokusuar në printimin dhe punimet në letër. E themeluar si një iniciativë e udhëhequr nga qeveria mbi 20 vjet më parë, STPI i është bashkuar që atëherë nga institucionet kryesore të artit publik, përkatësisht Muzeu i Artit të Singaporit dhe Galeria Kombëtare Singapore. Financime të konsiderueshme shtetërore janë ndarë edhe për dy zona të mëdha të artit, Gillman Barracks dhe Tanjong Pagar Distripark, të cilat tani strehojnë grupe galerish dhe hapësira studiosh të subvencionuara.
Një numër në rritje i galerive private kanë ngritur gjithashtu dyqane vitet e fundit. Vetëm në ditët përpara ArtSG, Galeria Whitestone e Tokios dhe Woaw Gallery me bazë në Hong Kong hapën poste të reja në qytet.
“Hong Kongu ka humbur përfundimisht shkëlqimin e tij me të gjitha sfidat që kanë pasur – madje edhe përpara Covid-it,” tha Eu, duke aluduar në protestat pro-demokracisë që tronditën qytetin dhe nxitën një Ligj të diskutueshëm të Sigurisë Kombëtare që kritikët kanë frikë se tashmë ka filluar ta frenojë. shprehje artistike. “Singapori dhe qytete të tjera si Seuli përfituan shumë,” shtoi ajo, ndërsa paralajmëroi se pjesa më e madhe e kësaj zbret në “optikë”.
“Art Basel Hong Kong është me të vërtetë i rëndësishëm që (qyteti) të tregojë me të vërtetë atë që është realiteti në terren.”
Singapori ka avantazhe si për galeritë ashtu edhe për koleksionistët. Taksat e ulëta të vendit mund të mos jenë aq të favorshme sa ato në Hong Kong, i cili gëzon importe pa tarifa për artin, por është ende relativisht ekonomike si për blerësit ashtu edhe për shitësit. Një fluks i fundit i banorëve të pasur kinezë gjatë pandemisë ka zgjeruar bazën e klientëve vendas, ndërsa përdorimi i gjerë i Mandarinit i ndihmon koleksionistët nga Kina kontinentale – tani tregu i dytë më i madh i artit në botë – të ndjehen si në shtëpinë e tyre ndërsa bëjnë blerje për art.
Në fund të fundit, mund të jetë thjesht shumë herët që tregu i artit i sapolindur i Singaporit të konkurrojë me atë të Hong Kongut. BE e përshkroi qytetin si “fëmijën më të re” të Azisë në krahasim me tregjet më të vendosura si Seuli dhe Tokio.
“Duhet kohë,” tha ajo, duke shtuar: “Por nëse vërtet punojmë së bashku me të njëjtin qëllim, mendoj se mund të shkojmë diku.”
Baticat në rritje
Nëse tregu i Singaporit është ende relativisht i vogël, atëherë ai i Koresë së Jugut konsiderohet gjerësisht si një gjigant i fjetur. Mund të jetë e padrejtë të përshkruash madje koleksionistët e vendit si një forcë në zhvillim (ata tashmë përbëjnë tregun e pestë më të madh të artit në botë), megjithëse sfidat e fundit të Hong Kongut kanë katalizuar megjithatë një përpjekje të re për të kapitalizuar pasurinë e tyre.
Vetëm tre muaj përpara ArtSG, shumë nga të njëjtat galeri ndërkombëtare ishin në Seul, ku Frieze – organizator i panaireve të artit në Londër, Nju Jork dhe Los Anxhelos – lançoi edicionin e saj inaugurues aziatik. Tregtarët e mëdhenj si Thaddaeus Ropac dhe Gladstone hapën të gjitha hapësirat në qytet në vitin 2021, ndërsa ata tashmë në vend, përfshirë Pace dhe Perrotin, kanë kërkuar të zgjerojnë praninë e tyre.
Midis tyre ishte Lehmann Maupin e Nju Jorkut, e cila hapi galerinë e saj të parë në Seul në 2017 përpara se të zhvendosej në një hapësirë më të madhe vitin e kaluar. Bashkëthemeluesi David Maupin tha se tërheqja e Koresë së Jugut nuk ka të bëjë vetëm me pasurinë ose madhësinë (vetëm popullsia e Seulit është pothuajse dyfishi i asaj të Singaporit), por edhe për kulturën e saj të grumbullimit.
“Koleksionistët këtu kanë një hapje për t’u angazhuar me artistë – dhe për të blerë dhe folur për artin që nuk ka domosdoshmërisht rekorde ankandi,” tha ai përpara hapjes së Frieze Seoul. “Zakonet e tyre të grumbullimit vijnë nga njohja, interesi dhe pasioni”.
Interesi në rritje i botës së artit për vendin ka “kuptim të përsosur”, shtoi ai, duke vënë në dukje infrastrukturën e tij arsimore, galeritë lokale të mirëpërcaktuara dhe artistët me famë botërore si skulptori Lee Bul, të cilin ai e ka përfaqësuar prej kohësh.
Megjithatë Maupin, i cili gjithashtu drejton një galeri në Hong Kong dhe së fundmi ka emëruar një drejtor me bazë në Singapor, nuk pranon idenë se tregu i artit në rritje të Azisë është një lojë me shumën zero. “Mendoj se ka vend të mjaftueshëm për të gjithë,” tha ai, duke sugjeruar që qytete të ndryshme mund t’u shërbejnë audiencave dhe koleksionistëve të ndryshëm rajonal. “Ata janë të gjithë qendra të shkëlqyera.”
Bastet afatgjata
Në çdo rast, spekulimet për rënien e botës së artit në Hong Kong mund të jenë ekzagjeruar shumë. Brenda dy viteve të fundit, shtëpitë e ankandeve Sotheby’s, Christie’s dhe Phillips kanë njoftuar të gjitha planet për të hapur seli të reja fizike në qytet. Ish-kryetarja e Sotheby’s, Patti Wong tha se ndërsa Covid vendosi “një frenues të madh” në treg, shitjet e ankandeve të Hong Kongut “mbahen mjaft mirë” gjatë gjithë kohës.
“Ne e kemi parë si një shpenzim hakmarrjeje në sektorin e luksit dhe Art Basel (këtë vit) ka qenë shumë i pritur,” tha Wong, i cili punoi në Sotheby’s edhe pse pjesën më të madhe të pandemisë përpara se të largohej për të krijuar firmën këshilluese të artit Patti Wong & Associates. në një telefonatë video. “Ata do të kenë një ofertë të fortë”.
Wong përshëndeti shfaqjen e “mini qendrave” të reja në vitet e fundit, duke thënë se “sa më shumë lojtarë të ketë, aq më i gjallë është tregu”. Por, shtoi ajo, asnjë nga këto qytete nuk mund të përputhet me strukturën tatimore të Hong Kongut ose të kapërcejë avantazhet e tjera konkurruese të grumbulluara në dekadat e fundit./cnn/KultPlus.com
Të falenderoj për mesazhin që më dërgove me rastin e Vitit të Ri. Ai është i trishtueshëm e dëshpërues dhe e kuptoj atë mjaft mirë. Megjithatë, ka aty një frazë ku ti thua se të është ngulitur në mendje ideja se një kuptim dhe një mision kanë qenë caktuar për ty dhe për jetës tënde dhe se ti vuan nga moszbulimi i këtij kuptimi dhe nga mospërmbushja e këtij misioni. Pavarësisht, kjo më duket inkurajuese, sepse është e vërtetë në kuptimin e mirëfilltë të fjalës, dhe të lutem që t’i kujtosh e t’i meditosh herë pas here shënimet që do të shkruaj në lidhje me këtë subjekt. Këto reflektime nuk janë të miat, ato janë po aq të vjetra sa bota dhe bëjnë pjesë në atë që njerzit kanë shprehur si më pozitive për veten dhe misionin e tyre. Atë që ti bën në jetë, dua të them, jo vetëm si artist, por gjithashtu dhe si njeri, burrë e baba, mik, komshi, etj., pra, e gjitha kjo vlerësohet në funksion të “kuptimit” të përjetshëm të botës dhe sipas kritereve të drejtësisë së përjetëshme, jo duke iu referuar disa matjeve të vendosura njëherë e përgjithmonë, por duke i aplikuar veprimeve të tua, aftësinë tënde, të veçantë e personale. Kur Zoti do të gjykojë, ai nuk do të pyesi : “A ke qenë një Hodler, një Picasso, një Pestalozzi, një Gotthelf ? Përkundrazi ai do të pyes : “A ke qenë dhe a je në të vërtetë J. K.-ja për të cilin ti ke trashëguar disa predispozita ? I pyetur në këtë mënyrë, askush nuk do mundet që t’i flasë për egzistencën dhe gabimet e veta pa ndjerë tmerr e turp ; pak a shumë ai mund të përgjigjet : “Jo, s’kam qenë ky njeri, por të paktën jam përpjekur që të bëhem i tillë brenda mundësive të mia.” Po t’i thotë ato me sinqeritet, ai do të jetë i justifikuar e do të dalë i fituar nga prova. Nëqoftëse ti shqetësohesh nga imazhe të tilla si “Zoti” apo “gjykatësi i përjetshëm”, lëri ato qetësisht menjanë, sepse ato s’kanë shumë rëndësi. E vetmja gjë që ia vlen është fakti që secili prej nesh është depozitues i një trashëgimie dhe mbajtësi i një misioni ; secili nga ne ka trashëguar nga nëna dhe babai, nga stërgjyshërit e tij të shumtë, nga populli i tij, nga gjuha e tij, disa veçanti të mira apo të këqia, të këndshme apo të pakëndshme, disa talente dhe disa difekte, dhe të gjitha këto të mbledhura sëbashku na bëjnë të jemi këto që jemi, ky realitet i përveçëm që quhet J.K., në rastin tënd. Kështu pra, këtë realitet të përveçëm, secili nga ne duhet ta vërë në pah, ta jetojë deri në fund, ta çojë deri në pjekuri, dhe më sëfundi, ta perfeksionojë sa të jetë e mundur. Në lidhje më këtë mund të citojmë shembuj mjaft mbresëlënës e që i gjejmë me bollëk në historinë universale dhe historinë e artit. Ashtu siç shohim që në shumë përralla ka shpesh një perzonazh që është idioti i familjes, i paafti, dhe ndodh që atij t’i jepet roli kryesor. Është pikërisht besnikëria në vetë natyrën e tij që i bën individët e tjerë, më të zgjuar se ai, e të favorizuar nga suksesi, të duken mediokër. Kështu, në fillim të shekullit të kaluar jetonte në Frankfort familja Brentano, e pasur me individualitete mjaft të zotë. Nga njëzet fëmijët që kishte në atë kohë, dy prej tyre sot janë të shquar : poetët Klement dhe Betina Brentano. E pra, këto vëllezër e motra të shumtë qenë të gjithë të zgjuar, interesantë më tepër se mesatarja, mendje të ndritura, talente të klasit të parë. Vetëm i madhi i fëmijëve ishte dhe ashtu mbeti, i leshtë dhe gjithë jetën e tij e kalojë në shtëpinë e prindërve, një shpirt i qetë i vatrës familjare për të cilin nuk kishte ndonjë rrugëzgjidhje ; katolik, ai respektonte të gjitha detyrat e besimtarit ; si djalë dhe si vëlla tregohej i matur e babaxhan, dhe në mes të bandës së lumtur e mëndjemprehtë të vëllezërve e motrave, ku shpesh shpërthente ekstravaganca, ai bëhet gjithnjë e më shumë qendra e heshtur dhe e qetë e familjes, një lloj guri i çmuar familiar që rrezatonte paqe e mirësi. Vëllezërit dhe motrat e tij flasin për këtë leshko, për këtë qenie foshjore, me një respekt, një dhëmshuri të tillë, si për asnjë tjetër. Pra, dhe atij gjithashtu, këtij budallai, këtij idioti, i kishte qenë caktuar një kuptim dhe një mision dhe ai i kishte përmbushur ato më mirë se të gjithë vëllezërit e motrat e tij të ndritur. Shkurt, kur dikush ndjen nevojën për të justifikuar jetën e tij, nuk është niveli i përgjithshëm i aksionit të tij, parë nga pikëpamja objektive, që ka rëndësi, por më shumë fakti që vetë natyra e tij, ajo që i ka qenë dhënë, të shprehet sa më sinqerisht që të jetë e mundur në egzistencën dhe në aktivitetin e tij. Tentativa të panumërta na kthejnë vazhdimisht nga kjo rrugë ; më e forta prej tyre është ajo që në brendësi të vetes sonë na bën të besojmë se mund të ishim dikush krejt tjetër nga ai që jemi në realitet dhe kështu fillojmë të imitojmë modele dhe të ndjekim ideale që jo vetëm nuk duhen, por as që mundemi t’i arrijmë. Kjo tentativë është veçanërisht e fortë tek personat e pajisur me aftësi superiore, tek ata, ajo paraqet shumë më tepër rrezik se një egoizëm i thjeshtë me rreziqet e tij vulgare, sepse ajo shfaqet me pamjet e një fisnikërie shpirtërore e morale. Në një moment të jetës, çdo djalë i ri ka ëndërruar të drejtojë një karrocë me kuaj apo një lokomotivë, të bëhet gjuetar apo gjeneral, dhe më vonë, të bëhet një Gëte apo Don Zhuan ; kjo është një tentative e natyrshme, e pashmangshme në zhvillimin normal të individit dhe një mënyrë për t’u vetë-edukuar : imagjinata, si të thuajsh, duke kërkuar në të errët, merr kontakt me mundësitë e së ardhmes. Por jeta nuk i plotëson këto dëshira dhe idealet e fëmijërisë e të rinisë vdesin vetvetiu. Megjithatë, ne vazhdojmë përherë me dëshirën për të bërë gjëra për të cilat nuk jemi bërë dhe përpiqemi t’i imponojmë natyrës sonë kërkesa që e dhunojnë atë. Të gjithë ne reagojmë në këtë mënyrë. Por në të njejtën kohë, në momentet e një vetëdije të mbrendshme e ndjejmë gjithnjë e më shumë se nuk ka rrugë që do të na çojnë jasht vetes sonë, drejt diçkaje tjetër, se duhet ta përshkojmë jetën me aftësitë e dobësitë që janë tonat e thjesht personale dhe ndodh që disa herë të bëjmë përparime, të realizojmë diçka që deri mëparë nuk ishim të zotët ta bënim, dhe për një çast, pa hezituar, e aprovojmë dhe kënaqemi me veten. Sigurisht që kjo kënaqësi nuk ka asgjë të qëndrueshme ; megjithatë, pas kësaj, pjesa më intime e vetes sonë s’tenton gjë tjetër veçse të ndjehet e rritur dhe e pjekur në mënyrë të natyrshme. Vetëm në këtë mënyrë mund të jemi në harmoni me botën dhe nëqoftëse arrijmë që ta njohim këtë gjendje, eksperienca që mund të bëjmë do të jetë akoma më e thellë. Kur them se misioni që i besohet çdo individi është i ndryshëm për secilin prej tyre, nuk kam aspak parasysh atë që diletantët e artit, të vjetër e të rinj, quajnë mbrojtja dhe afirmimi i individualitetit e origjinalitetit të tyre. Kuptohet vetvetiu se kur një artist e bën artin profesion dhe qëllim të jetës së tij, i duhet të fillojë nga mësimi i gjithshkaje që i shërben mjeshtrisë ; ai s’duhet të mendojë se do t’i duhet që ta shmangë këtë nxënie me qëllim që të ruaj origjinalitetin dhe personalitetin e tij të vyer. Shembujt të tillë nuk mungojnë. Përpjekja personale për të asimiluar atë që kemi mësuar është një detyrë fillestare, si në fushën e artit, ashtu dhe në atë të jetës së përditëshme. Duhet që fëmija të mësojë të hajë, të jetë i pastër, i duhet mësuar shkrimi e këndimi. Studimi i gjithshkaje që duket se ia vlen të mësohet nuk bëhet pengesë në zhvillimin e individualitetit, përkundrazi e favorizon dhe e pasuron atë. Më vjen turp që të shkruaj të zezë mbi të bardhë gjëra të tilla kaq të qarta, por kemi mbrritur në atë pikë ku askush nuk duket se ka instiktin e të reaguarit sipas rregullave natyrale dhe e zëvëndëson këtë instikt me një kult primitif të së jashtëzakonshmes dhe absurdes. Në art, nuk jam aspak armik i së resë, përkundrazi, dhe ti e di mirë, por në fushën e moralit, domethënë kur është fjala për sjelljen e njeriut në lidhje me detyrën që i bie të kryej, modat dhe shpikjet e reja më duken të dyshimta dhe jam krejt mosbesues kur dëgjoj njerëz të arsyeshëm të flasin për morale të reja, etika të reja, sikur të flisnin për moda apo stile në art. Në botën aktuale i kërkojnë njeriut akoma tjetër gjë, dhe kjo kërkesë është e përhapur nga partitë politike, nga vende apo profesorë të moralit universal. I kërkojnë njeriut që ai të heqë dorë njëherë e përgjithmonë nga vetevetja dhe nga ideja që nëpërmjet tij, diçka personale dhe e veçantë mund të ketë kuptim ; e bëjnë të kuptojë se ai duhet që t’i adaptohet një lloj humanizmi normal apo ideal që do të jetë ai i së ardhmes, që duhet të transformohet në një nga ingranazhet e makinerisë, në një nga gurët e ndërtesës, mes miliona gurëve të tjerëve, po aq të ngjashëm. Nuk do të doja që të shprehesha mbi vlerën morale të kësaj kërkese : ajo ka anën heroike e madhështore të saj. Por nuk besoj në atë. Vënia në rresht e individëve, me gjithë dëshirën e mirë, është në kundërshtim me natyrën dhe nuk të çon në paqe e në gjakftohtësi, por në fanatizëm dhe në luftë. Në fund të fundit, flitet për një kërkesë prej murgu dhe ajo është legjitime kur bëhet fjalë për murgjit, për njerëz që kanë hyrë të lirë nën urdhrat fetare. Megjithatë, nuk besoj që kjo kërkesë, që është e lidhur me modën, do mund të paraqesë një rrezik serioz për ty. Shoh që letra është kthyer pothuajse në një disertacion. Do të bëj disa kopje dhe kur të më jepet rasti do t’ia lexoj gjithashtu dhe personave të tjerë. Mendoj se nuk do të kesh ndonjë kundërshtim.
“Scientific American” ka botuar, në mars të 1942, në faqet n°152-153, një shkrim rreth metodës së re të fotografimit të përdorur asokohe nga Gjon Mili, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar:
Këndet e kamerës Drejtuar nga Jacob Deschin, A.R.P.S. Multiflashi stroboskopik (Blici i shumëfishtë) Burimi : Scientific American, mars 1942, f.152-153
Fotografia stroboskopike me blicë të shumëfishtë (multiflashë) është termi i përdorur nga Gjon Mili, inxhinier fotografik, për të përshkruar metodën e krijimit të imazheve të tilla si ato të riprodhuara këtu. Me metodën tashmë të njohur të blicit të shumëfishtë (multiflashit), e cila përfshin përdorimin e burimeve të shumta të blicit për të krijuar një imazh të vetëm, Mili shton ekspozimin e shumëfishtë për të regjistruar disa imazhe në të njëjtën pllakë.
Mili, i cili kohët e fundit ekspozoi 50 fotografi në Muzeun e Artit Modern në qytetin e Nju Jorkut, në shfaqjen e parë të punës së tij me blic stroboskopik të mbajtur ndonjëherë, sheh në blicin e shumëfishtë stroboskopik qasjen më të afërt ndaj asaj që ai e konsideron një metodë besnike të fotografimit të kërcimtarëve në aksion.
“Kërcimi është një shprehje në kohë dhe hapësirë”, thotë ai. “Prandaj, për të bërë një regjistrim të kërcimit, për të ruajtur cilësinë e tij, duhet të përdoret një kamer (aparat) filmike. Një fotografi e vetme, sado me fat të jetë përbërja ose shprehja e saj e ndjenjës, në rastin më të mirë mund të sugjerojë vetëm gjendjen shpirtërore pa treguar vijën e lëvizjes ose shprehjen. Për të regjistruar një lëvizje të tërë në një pllakë të vetme, u përdor teknika e njohur tashmë si fotografia stroboskopike multiflash (me blicë të shumëfishtë)”.
Duke përdorur një aparat fotografik të tipit studio Deardorff 5 me 7, Mili përshkruan procedurën e tij si më poshtë :
“Kamera mbahet e hapur gjatë gjithë periudhës së një faze, ndërsa dritat e pajisura me tuba Edgerton me shpejtësi të lartë ndizen në mënyrë të përsëritur — për të lënë përshtypje të shumëfishta imazhesh në të njëjtën pllakë, modeli mund të ndryshojë sipas dëshirës duke ndryshuar shpejtësinë e shkrepjes — duke e përshpejtuar ose vonuar atë; Është ky element i kontrollueshëm multiflashi (blici të shumëfishtë) që mund të bëjë të mundur një prezantim vërtet artistik të lëvizjes së kërcimit.”
“Shumica e modeleve të ekspozuara u arritën me ndihmën e tre dritave të cilat pulsonin në intervale nga 8 deri në 15 shkrepjeve në sekondë, në varësi të shpejtësisë së lëvizjes. Kamera (aparati) funksiononte me diafragma që varionin nga f/5.6 deri në f/16”.
Rezultatet e arritura kanë tërheqje si piktoreske, ashtu edhe shkencore, herë të kombinuara, herë njërën apo tjetrën. Shpejtësia e lëvizjes është kërkesa kryesore, bukuria e lëvizjes dytësore, por thelbësore nëse rezultati i dëshiruar është tërheqja piktoreske dhe jo gjetja e pastër e fakteve. Për shkak të shpejtësisë ekstreme të dritës, një imazh i paqartë vështirë se është i mundur; vetëm një fokus i keq do të shkaktojë një mungesë mprehtësie.
Në fotografitë me një veprim të përfshirë në shfaqje, kur u përdorën 3 deri në 12 njësi me një blic Edgerton, z. Mili u përpoq ta kapte (fotografonte) balerinën në lartësinë e një rrotullimi ose kërcimi të ndërlikuar. Megjithatë, në rastin e fotografive stroboskopike më blicë të shumëfishtë, ai u përpoq të tregonte një sekuencë të plotë lëvizjesh që përfshinte jo vetëm veprimin e çastit më dramatik, por edhe serinë e veprimeve të çastit që paraprinë dhe pasuan “ngjarjen kryesore”. Me fjalë të tjera, shkrepjet e tij të shumta me blic janë përafrimi i imazheve të palëvizshme të regjistrimit kinematografik.
Kështu, ai tregon lëvizjet e shumëfishta si fizarmonikë të një balerini, ose fijet e rrjetës së merimangës të një rrote qerreje njerëzore të ndarë në segmente ndërsa ajo vezullon në hapësirë.
Sot, në 22 mars përkujtojmë mbajtjen e Meshës së parë në gjuhën shqipe dhe themelimin e Kishës Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit në Boston.
Mesha e parë në gjuhën shqipe u mbajt më 22 mars 1908, prej atë Theofan Nolit në sallën e “Kalorësve të Nderit”, në Boston të SH.B.A. Liturgjia Hyjnore e përkthyer nga Fan Noli, tingëllonte shumë bukur në gjuhën shqipe dhe kuptohej nga besimtarët e pranishëm. Po atë ditë shqiptarët u mblodhën në sallën “Feniks” dhe themeluan Kishën Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit. Kryekisha e Shën Gjergjit në Boston është themeluar më 22 mars të vitit 1908 dhe është kisha e parë ortodokse shqiptare në Amerikë. Grupi nismëtar për themelimin e kryekishës së Shën Gjergjit përbëhej nga patriotë shqiptarë me ideale të larta ardhedashurie.
Disa prej tyre qenë: Nikolas Kristofer, arkëtar, Xhorxh Toli, sekretar, Filip Vasili, ndihmëssekretar, Misto Millona, Harri Kaçka, Xhon Kozma, Kosta Racka etj. Klerikët që kanë meshuar në gjuhën shqipe në këtë kishë kanë qenë: Atë Theofan Noli, Atë Naum Çere, Atë Damian Angjeli, Atë Stath Melani, Atë Nikolas Kristofor, Atë Dhosi Katundi, Atë Thimi Theodhosi, Atë Vangjel Çamçe, Atë Vani Çani, Atë Krist Elli, Atë Artur Liolin, etj. / KultPlus.com
Në Ditën Botërore të Ujit, Organizata e Kombeve të Bashkuara ka paralajmëruar edhe njëherë alarmin se uji është gjithnjë e më shumë në rrezik për shkak të zhvillimit dhe konsumit pa kriter.
Në raportin e fundit, OKB ve në pah kërcënimin për një krizë të pashmangshme për ujë në vitet në vijim pasi mungesa e tij është duke u përkeqësuar.
Sipas sekretarit të përgjithshëm, Antonio Guterres “bota po ecën verbërisht në një rrugë të rrezikshme me përdorimin e paqëndrueshëm të ujit, ndotjes dhe ngrohjes globale”.
Studimi tregon se rreth dy miliardë njerëz nuk kanë akses në ujë të pijshëm të sigurt, ndërsa 3.6 miliardë nuk kanë akses në shërbime të besueshme sanitare.
“Mungesa e ujit po bëhet endemike”, thuhet në raport, i cili vë në dukje se përdorimi global i ujit është rritur me rreth 1% çdo vit gjatë 40 viteve të fundit dhe pritet të ruajë ritme të ngjashme deri në vitin 2050. /abcnews.al / KultPlus.com
Besimtarët bektashinj festojnë më 22 mars festën e Sulltan Novruzit, që përkon me ekuinoksin pranveror e që simbolizon ripërtëritjen nga dimri.
PAK HISTORI
Ka emërtime të ndryshme sipas krahinave dhe konfesioneve fetare: si “Vangjelizmoi”, 25 mars (tek popullsia orthodokse), Novruzi, 22 mars (tek muslimanët dhe bektashinjt), Dita e Zojës, 25 mars (tek katolikët). Festimet zgjasin tri ditë. Në 22 mars ka lindur imam Aliu dhe pas tri ditëve i është vënë emri. 22 Marsi bie në afërsi të kthesës pranverore të diellit, kur dita dhe nata bëhen njëlloj (ekuinoksi pranveror), pra simbolizon ardhjen e pranverës. Bektashinjtë njohin vetëm dy stinë (sipas traditës) pranverën dhe dimrin.
TRADITA
Kjo ditë festohet kudo ku jetojnë e predikojnë besimtarë bektashianë. Që herët në mëngjes gratë e nuset e shtëpisë hapin dyert e dritaret. Shkojnë e mbushin shtamat me ujë dhe derdhin ujë me bollëk në pragjet e shtëpisë, për të pastruar të ligat nga shtëpitë e tyre e për tí gjetur mbarë e pastër kjo festë. Festa e Sulltan Novruzit simbolizon “shpëtimin e të varfërve dhe njërëzisë, nga dimri i acartë dhe skamja”. Ardhja e pranverës i jep jetë, ushqim, ngrohtësi, bereqet, dashuri e gëzim të varfërit, të vobektit, të verbrit, të mjerit e kujtdo që lëngon nga shëndeti i keq. Kjo ditë sjell shpresë për më shumë mbarësi. Lindja e profetit Imam Ali kurrsesi nuk lejon që njeriu të kursej ndihmën, “sadakanë për shpirt”.
GATIMET
Gatimet dhe ushqimet karakteristike për këtë ditë janë byreku me 12 lloj të ndryshme barishtesh. Bimët simbolizojnë 12 imamët, 12 muajt e vitit dhe jetën e re që çel në pranverë dhe begatinë për vitin e ardhshëm. Brenda byrekut futet një monedhë. Ai që gjen monedhën thuhet se është me fat. Ai do të kalojë një vit të begatë e me mbarësi. Këtë ditë bëhet kurbani i cili ndahet në 3, 7 ose 12 nishane (numra profetikë) dhe me gjakun e kurbanit ngjyhet balli dhe pëllëmba e djathtë për tu mbrojtur nga e liga e dashakeqët. Gjithashtu gatuhet edhe përsheshi me pulë ose mish qëngji, qingji i pjekur. Sultiash është ëmbëlsira karakteristike e kësaj dite. Kjo ëmbëlsirë përbëhet nga qumshti, që është simbol i qumshtit të nënës, orizi që sibolizon drithrat, bollëkun. Këtë ditë merret edhe pak sherbet i kënduar në teqe dhe u jepet nga një lugë pjestarëve të familjes, miq e të ftuar në shtëpi atë ditë. Kjo me besimin se çdo kujt i dëshirohet mbarësi. Në disa raste për këtë festë gatuhet edhe kabuni (oriz, lëng mishi, sheqer, rrush të thatë dhe arra).
Qysh herët në mëngjes nuseve të reja e fëmijëve u jepet një gotë qumësht, që simbolizon lindjen e një dite të re, shëndet e sa më shumë qumësht gjiri për nuset që do të lindin fëmijë. Quhet e Zotit kur në këtë ditë zonja e shtëpisë shpërndan qumësht, i cili kuptohet si bardhësi e bollëk edhe për të varfërit e të vobektit. ose në fshatë bëhen edhe kuleç me petë dhe fëmijët i rrokullisin në arat me grurë për të sjellë bollëk.
Sulltan Nevruzi bënë thirrje për t’u ngritur mbi cmirën, vesin e ligësinë, përciell mesazhin për vlerësimin dhe mbrojtjen e vlerës sonë kombëtare, dashurinë për njeri-tjetrin, urtësinë, vëllazërimin mbarëkombëtar, tolerancën fetare dhe ndërfetare. Nuk ka rëndësi se çfarë kurbani bëhet, sepse varet nga mundësitë që kanë njerëzit, e rëndësishme është që të bëhet kurban, byreku, ëmbëlsira dhe të ndahet me këdo që është në nevojë e kërkon ndihmë. / KultPlus.com
Muaji mars ka shënuar një rritje të numrit të turistëve të huaj në Muzeun Historik dhe Etnografik të Krujës.
Në këtë fillimjave Muzeun Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” e kanë vizituar një grup turistësh nga Japonia, të cilët janë njohur me historinë dhe traditat shqiptare.
“Pas 3 vitesh mungese për shkak të pandemisë në këtë muze janë rikthyer grupet e organizuara me turistë japonezë në Muzeun Gjergj Kastrioti Skënderbeu në Krujë”, tha për ATSH-në drejtori i Muzeut Historik dhe Etnografik, Mehdi Hafizi.
Hafizi theksoi se “vetëm në 3 javët e para të marsit ky muze është vizituar nga rreth 2000 turistë. Gjatë marsit është shtuar numri i turistëve me grupe të organizuara si amerikanë, italianë, spanjollë, gjermanë, etj”.
Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” u përurua më 1 nëntor 1982 në kështjellën e Krujës. Ky muze ka edhe karakterin e një memoriali që trajtohet si kullë shqiptare e Veriut. Kompleksi i muzeut është shpërndarë në disa hapësira, të cilat vizitohen kronologjikisht sipas ngjarjeve. Në këtë muze ndodhen objekte që i përkasin periudhave të ndryshme historike, por në disa pavijone trajtohet historia e Mesjetës së Hershme, principatat shqiptare, pushtimi osman dhe betejat e shqiptarëve për të përballuar këtë pushtim./atsh/KultPlus.com
Njeriu është i palumtur sepse nuk di të jetë i lumtur; kur ka për ta ditur, do të jetë i lumtur në po atë çast.
Kemi plot detyra në jetë që i nënvlerësojmë. Por nuk ka detyrë më të nënvlerësuar sesa detyra për të qenë i lumtur.
Lumturia më e madhe nuk qëndron në mosrënien kurrë, por në ringritjen gjithnjë pas çdo rënie.
Njeriu i pasur në vetvete është si ajo dhoma e ndritshme, e ngrohtë dhe e qetë në një natë dimri në furtunë.
Pyesni veten nëse jeni të lumtur dhe do të pushoni së qenuri i tillë.
Lumturia që fitojmë nga vetja është më e madhe sesa ajo që fitojmë nga rrethi ynë.
Të jesh i lumtur do të thotë të jesh i mjaftueshëm në vetvete.
Lumturia e njeriut përbëhet prej përdorimit të lirë të fuqive të tij mendore.
Njeriu që ka lindur me një talent gjen lumturinë më të madhe atëherë kur ai mundet ta vërë atë në përdorim.
Lumturi do të thotë të kryesh punë që kanë për të qenë të qëndrueshme; plot shpirt dhe të mbara, cilatdo qofshin ato.
Është një gabim trashanik që njeriu të bëjë fli atë që ka në vetvete për të jashtmen, të japë lirinë qoftë dhe pjesërisht, të japë qetësinë për komoditet, gradë, famë dhe nder.
Të tregohemi të kujdesshëm, të mos ecim symbyllur e të merremi me punë që nuk i përshtaten vetive tona, sepse sakrifikojmë lumturinë.
Shumica e njerëzve punojnë si miza dheu nga mëngjesi deri në darkë për të shtuar florinjtë dhe askujt s’i bie ndër mend të shtojë kulturën, pra të pasurojë gjendjen intelektuale, megjithëse kjo e fundit i shërben shumë lumturisë.
Lumturia në pjesën më të madhe të saj përbëhet prej qetësisë dhe mendimit të lirë e vetëveprues.
Në botë vërtetohet përditë se lumturia luftohet prej dy armiqve: dhembjes dhe mërzitjes; dhe ne zakonisht sa herë i shpëtojmë njërës i afrohemi tjetrës.
Sa më e madhe të jetë pasuria e brendshme, aq më pak mbetet vend për mërzinë, aq më pak njeriu do të ketë nevojë për njerëz të tjerë, sepse, aq më pak të tjerët mund t’i shërbejnë atij.
Njeriu i rëndomtë e mbështet lumturinë e vet në sendet të jashtme si pasuria, grada, shoqëria, dhe kur i humb këto, bie në dëshpërim dhe i shkatërrohet jeta.
Në kohën e pleqërisë, kur dashuria na lë, gjithashtu na lënë edhe kënaqësitë shoqërore, udhëtimet, kur shokët e farefisin i rrëmben vdekja; në këtë kohë më shumë se kurrë njeriu gjen mburojën e vetvetes.
Të kërkosh lumturinë në këtë jetë: ja shpirti i vërtetë i kryengritjes.
Lumturia është fitorja më e madhe e njeriut; ajo është përgjigja e qenies së tij në një drejtim frytdhënës për vetveten dhe për botën rreth tij.
Një njeri, interesi i të cilit gjithmonë drejtohet në anën e jashtme, mendon se lumturia gjendet jashtë tij, përderisa ai nuk vështron brenda vetes dhe ta zbulojë burimin në vetvete.
Mësova se të gjithë duan të jetojnë në majën e malit, pa e ditur se lumturia e vërtetë qëndron te mënyra se si zbret në një log të fshehur nga maja të thepisura.
Një njeri që e ka pranverën në shpirt e vet, di ta gjejë pranverën në çdo stinë.
Suksesi është të arrish atë që do. Lumturia është të duash atë që ke. Ndaj lumturia është shëndet i mirë dhe kujtesë e keqe.
E vetmja gjë që ia vlen të kesh në jetën mbi tokë është ndjenja e humorizmit.
Ai që ka guximin për të qeshur është zot i botës pothuajse po aq sa ai që është i gatshëm për të vdekur.
Ndryshimi është ligji i jetës. Ata që shohin vetëm të kaluarën ose të tashmen, janë të prirur të humbasin të ardhmen.
Kur mbyllet njëra derë, hapet një tjetër. Por ne shpesh dhe me keqardhje shikojmë aq gjatë kah dera e mbyllur, saqë nuk vërejmë atë që është hapur.
Të gjitha gjërat e mëdha janë të thjeshta dhe shumë prej tyre mund të shprehen edhe me një fjalë të vetme: Liri, Drejtësi, Nder, Detyrë, Mëshirë, Shpresë. / KultPlus.com
Lasgush Poradeci, shkroi vargje që depërtuan aq thellë në shpirtin e shqiptarëve saqë ata vendosën, pa u marrë vesh me njëri-tjetrin, që një qytet të tërë ta quajnë: “Pogradeci i Lasgushit”.
Përveç poezive, Lagushi ka lënë si testament edhe këshilla për poetët.
Maria Poradeci, vajza e Lasgushit, pati ndarë dikur me ndjekësit e saj në Facebook një pjesë ku Lasgushi flet për poezinë dhe poetët.
“Poezia është hyjnore. Prandaj kur shkruan poezi, duhet ta kesh shpirtin të shenjtëruar. Çdo poezi, duhet të jetë një xhevahir dhe xhevahir duhet të jetë çdo varg i saj dhe çdo fjalë e saj. Prandaj poezi mund të shkruash vetëm pak, se ku t’i gjesh gjithë ata xhevahirë?
Mos ki frikë se ke shkrojtur gjatë jetës tënde vetëm dhjetë poezi. Frikë të kesh po të kesh shkrojtur njëqind poezi.”
Muzeu Marubi do të prezantojë ekspozitën personale të fotografëve Safet e Gjylzade Dokle, kuruar nga Lek M. Gjeloshi, shkruan KultPlus. Aktiviteti fotografik i bashkëshortëve Safet e Gjylzade Dokle u zhvillua në Borje të Rrethit të Kukësit e më gjërë, duke përshkuar një hark kohor dyzet vjeçar, nga vitet ’30-të deri në fillim të viteve ’70-të. Në koleksionin e tyre fotografik dokumentohet historia politike, jeta shoqërore, ritualet e ndryshme dhe aspektet tradicionale të Shqipërisë verilindore të asaj kohe. Ky koleksion, i cili përbëhet nga rreth njëzetmijë negativë, është më i madhi i dhuruar mbas viteve ’90-të në arkivin e Muzeut Kombëtar të Fotografisë “Marubi”. Ekspozita sendërton narracionin e parë mbi të, ku një vëmendje e posaçme i dedikohet përmasës etnografike dhe ezoterizmit që ajo ofron tanimë si fluks imazherik.
Ekspozita do të hapet më 24 mars në ora 19:00./ KultPlus.com
Kur lindi fjala, poezia kishte populluar botën, ti hyjnoje në këtë bekim, frymoje në gjithçka e pulsoje te çdo trill. Nga Kopështi i Edenit deri në lirikat flakatare të Petrarkës, mistikën e buzëqeshjes së Xhokondës, gjithësinë e çdo shkrepëtime të Rrugës së Qumështit, grua, brinja e shkulur e zanafillës, plaga e çdo psherëtime, ligjërimi adhurues i gjithë perëndive, poezia e parë që stolisi buza e çdo këndimi, krijimi që në fill.
Ti grua që hyn e del nga qenia dhe qiejt n’Apogje zotëron, deteve kridhesh te çdo Nimfë, dehjeve jepesh te çdo puthje, poezi je, ata që mëkuan shpirtin e mëtuan magjepsjen.
Ti që del nga sythi në mugëtim, e shpërthen hirshëm në shkasin e çdo teatraliteti të natyrës.
Grua, ti poezi e çdo vargëzimi që u ngjiz në ty me qenien dhe u lartësua qiejve me përulsinë dhe devocionin e nënës misionare. Ij çfarë stolisja e krejt shpengimeve nxjerr nga shpirtja e artit e të derdh në idilikën e pasioneve që gjunjëzon drita, ij gjithëçfarë është këndim dhe vaj, ij vetja e gjithësive në një çast.
Grua, ti lule e lirizëm poetikash dehëse, simfoni e tingull i çdo adhurimi, ti që shpërthen nga eteri si bima nga fara dhe hap krahët, gjoksin kreshpëron me gjinjt plot limf e hëna, flakesh e kuqëlon shegë dhe gjak, turpërohesh e dalldis, mëkon dritë e dielli, përkundesh rrezeve ku ti shuan etjen biblike të mëkatit e çlirumit nga zgjedha, për të qenë Evë e mbetur ëndje e çdo ëndërrimi, e purifikuara e çdo Parajse.
Grua, shëmbëllimi i çdo stine, verë paganizmi e çdo kremte në ty, verë që ngas e deh.
Grua, ti llojshmëria gazmimi, vetë vullneti i hyjshëm i atij komunikimi të magjishëm të natyrës me të gjallët e tokësores sonë, kopuluar në një qiellore eterne përmes përjetimit dhe forcës krijuese, hirit që në ty është thelbi, vetë qëllimi.
Grua, porta prejnga hyn perandoria e shpërblimit përmes mrekullisë, ti vullneti i bekuar që Krijuesi zbret me prehrin përplot shpërblesë dhe sfidë.
Grua, ditë vere, kumt pranverimi, kremte shenjtërimi e poezisë, je në çdo ditë të stinëve të trupit tënd, kopështi ku çelin të gjitha lulet e kundërmojnë krejt aromat, zemra ku thuhen më përgjërueset lutje dhe shpirti yt cak celebrimesh ëndërrtare.
Grua, zgjedh ti se çfarë lule don të jeshë dhe me kë rreze dëshiron të përqafohesh për të rrënjëzuar frymë dhe afsh në kurmin që i blaton mrekullimit që në ty pin gji.
Grua, unë të dua dhe kjo më dhemb, ndaj shkruaj për ty.
Asnjë tjetër shpërblim lumturimi nuk ma mbushi shpirtin veç asaj që je, që më bën të jetoj hirshëm dhe të vuaj bukur, asaj që s’mund dhe s’duhet të jesh ndryshe, veçse grua që drithëron në çdo varg, e hyjnon në çdo poezi që shkruaj për ty.
Tefta Tashko-Koço, artistja që më zërin e saj të veçantë dhe tejet emocionues bëri për vete zemrat e publikut shqiptarë, njihet si një këngëtare e shquar lirike në interpretimin e këngës popullore qytetare mbarëshqiptare, shkruan KultPlus.
Interpretimet e saj janë vlerësuar gjithmonë dhe ende gjeneratat e kaluara e kujtojnë me mall dhe nostalgji kohën kur ajo interpretonte dhe vazhdojnë t’i dëgjojnë këngët e saj me shumë dashuri.
Tefta Tashko-Koço ishte sopranoja, që për herë të parë në repertorin e koncerteve të saj, krahas arieve të klasikëve botërore, futi dhe kënge popullore qytetare shqiptare. Janë të paktën 89 këngë nga të gjitha trevat e Shqipërisë që ajo i këndoi. Madje 36 prej tyre i regjistroi në pllaka gramafoni në Itali dhe Francë. Tefta ishte vajza e patriotit të shquar shqiptar nga Frashëri i Përmetit, Thanas Tashkos i cili prej vitit 1910 qe vendosur familjarisht në Egjipt. Me vdekjen e Thanas Tashkos më 1915, familja e tij kthehet në Korçë në vitin 1921. Në Korçë kemi aktivizimet e para të Teftës si këngëtare dhe data 26 qershor 1926 mbahet si koncerti i saj i parë në publik. Në shtator të vitit 1927, Tefta me gjithë familjen vendosen në Montpellier, Francë, ku ajo filloi edhe studimet muzikore, për t’i vazhduar ato me sukses në Konservatorin Superior të Parisit. Në vitin 1930, Tefta bën incizimet e para muzikore pranë shoqërisë diskografike “Pathe”-Paris, si pjesëmarrëse në grupin e këngëtarit të shquar të polifonisë himariote Neço Mukon.
Me përfundimin e studimeve, Tefta kthehet në atdhe ku më 26 nëntor 1935 shënohet edhe koncerti i saj i parë si këngëtare profesioniste në Shqipëri koncerte të cilat ajo i dha në shumicën e qyteteve shqiptare. Pikërisht në këto vite, Tefta futi në programet e saj krahas arieve lirike të autorëve të shquar botërorë si Moxart, Guno, Shubert, Verdi, Donixeti, Pergolezi, Belini, Puçini, Rosini, etj, dhe këngët popullore shqiptare, si pjesë integrale e kulturës muzikore popullore shqiptare. Janë rreth 89 këngë popullore të të gjithë qyteteve të Shqipërisë që Tefta i kishte në repertor dhe rreth 36 prej tyre ajo i regjistroi në pllaka gramafoni në vitet 1930, 1937 dhe 1942 në Paris, Francë dhe Milano, Itali. Ndër to po përmend: “Zare trëndafile”, Të dua, moj goc’ e vogël”, Bilbil çapkëni”, Qante lulja lulen”, “Kenke nur i bukurisë”,”As aman, moj lule” etj. Sipas Hysen Files: Tefta diti të nxirrte nga kënga popullore ndjenjën e thellë që populli kishte shkrirë në të. Njihet tanimë faktet se Tefta Tashko i ka mbledhur një shumicë këngësh direkt nga goja e muziktarëve të shuar popullore të vendit tonë. Një gjë të tillë e provon edhe pjesëmarrja e Teftës së bashku me këngëtaren tjetër të shquar Marie Kraja në festivalin e folklorit të mbajtur në Firence, Itali më 30 Maj 1939 krahas këngëtarëve dhe muziktarëve të shquar popullorë të atyre viteve si Adem Mani, Xhevat Boriçi, Kolë Vjerdha, Taip Kraja, Karlo Pali etj.
Në listën e gjatë të këngëve popullore të kënduara nga Tefta do të bashkëngjisnim edhe këngët popullore të përpunuara nga kompozitori Kristo Kono me poezi të Lasgush Poradecit si p.sh “Kroi i fshatit tonë”, apo “Kur më vjen burri nga stani”. Krahas Teftës, do të përmendim edhe dy këngëtare të tjera të shquara në interpretimin e këngës popullore qytetare: Jorgjia Filçe Truja dhe Maria Paluca (Kraja). Në vitin 1945, Tefta këndon në operën e Beogradit me shumë sukses rolin e Mimisë nga opera “Bohemë” e Puçinit dhe atë të Rozinës nga opera “Berberi i Seviljes” e Rosinit. Në vitin e fundit të jetës ka qenë vazhdimisht e sëmurë. Vdiq në moshën 37-vjeçare. / KultPlus.com
Kënga e njohur “Pranvera në Prishtinë”, ka përcjellë gjenerata e gjenerata, por ende vazhdon të jetë këngë e preferuar e shumë njerëzve, shkruan KultPlus.
“Pranvera në Prishtinë” është këngë fituese e “Akordeve të Kosovës” në vitin 1981, këngë kjo që është realizuar me tekst të Milaim Berishës e me kompozim të Musa Piperkut.
Kënga “Pranvera në Prishtinë”, që i këndon kaq mjeshtërisht dashurisë, u krijua në një periudhë shumë të vështirë, ku Kosova kishte përjetuar demonstratat e vitit 81, që njihen edhe si demonstratat që bën kthesën për lirinë e Kosovës./ KultPlus.com
“Pranvera në Prishtinë” është këngë fituese e “Akordeve të Kosovës” në vitin 1981, këngë kjo që është realizuar me tekst të Milaim Berishës e me kompozim të Musa Piperkut.
Kënga “Pranvera në Prishtinë”, që i këndon kaq mjeshtërisht dashurisë, u krijua në një periudhë shumë të vështirë, ku Kosova kishte përjetuar demonstratat e vitit 81, që njihen edhe si demonstratat që bën kthesën për lirinë e Kosovës./ KultPlus.com
A t’kujtohet natë e parë, shi kur binte në Prishtinë? Unë e ti si dy këng’tarë pëshpëritnim për dashurinë!
Unë të doja, ti më doje lugut t’gjelbër të Gërmisë; Yj’t ne qiell na bënin roje e lisat gjelb’ronin prej lakmisë!
S’harrohet kjo ngrohtesi e parë kur pranvera ishte në Prishtinë! Unë e ti si dy këngëtarë thurnim vargje për ardhmërinë!
S’harrove dot ngrohtesin e parë Kur pranvera ishte ne Prishtinë. Un e ti si dy kengetar thurrnim vargje per ardhmerine.
A t’kujtohet natë e parë, Shi kur binte ne Prishtine. Un e ti si dy kengetar, pershperisnim per dashurin.
Un te doja ti me doje, lugut t’gjelber te germise, yjet n’qiell na benin roje, e lisa gjelbronin prej lakmise.
s’harrohet dot ngrohtesia e parë, kur pranvera ishte ne Prishtinë, Un e ti si dy kengetar thurrnim vargje per ardhmerine.
s’harrohet kjo ngrohtesi e parë kur pranvera ishte ne prishtine un e ti si dy kengetar thurrnim vargje per ardhmerin. 2x. Ne Prishtine
