Aroma e ëmbël e një pikëllimi të madh shtrihet mbi tokë Duqe tymi ngriten dhe bashkohen në qiellin e rënduar: Një njeri shtrihet, ëndërron për fushat e gjelbërta dhe lumenjtë Por zgjohet në një mëngjes pa arsye për t’u zgjuar I përhumbur nga kujtimi i një parajse të zhdukur Në rininë e tij a në ëndërr, s’mundet ta saktësojë Është i prangosur në një botë të vdekur përgjithmonë Nuk mjafton… nuk mjafton.
Gjaku i tij është ngrirë dhe prerë nga lemeria Gjunjtë e tij janë dridhur dhe natën i janë dorëzuar Në momentin e të vërtetës dora i është dobësuar Hapi i tij është ligështuar
Një botë, një shpirt Koha ikën, lumi rrjedh
I flet lumit për përkushtimin dhe dashurinë e humbur Dhe heshtur i përgjigjet asaj ftese të rrëmbyeshme Rrjedh errët dhe i trazuar drejt e në det Një aludim i zymtë se çka i duhet të jetë Është një erë që kësaj nate fryn pandërprerë Dhe sytë më janë pluhurosur, shikimi është verbuar Dhe heshtja që flet më zëshëm sesa fjalët E premtimeve të thyera./VirtualSophists/KultPlus.com
Autor i poezisë: David Gilmour Përktheu dhe përshtati: Nuhi Sadiku
Një tempull budist në Tajlandë ofron për vizitorët një pamje spektakulare. Ai është strehë e mbi një mijë statujave të budës, që të gjitha nga ari. Tempulli quhet Phuttha Utthayan Makha Bucha Anusorn, apo në shqip “Parku memorial dedikuar Budizmit”.
Në total atje janë 1 mijë e 250 statuja religjioze, gjatësia e të cilave arrin së paku një metër.
Statujat nga ari në këtë park janë pjesë e provincës e cila quhet Nakhon Nayok.
Në video shohim skulptura në fushë të gjerë. të paraqitura duke iu lutur figurës së madhe, Budës, e cila është e gjatë mbi 12 metra.
Parku Memorial dedikuar Budës në Tajlandë u ndërtua në vitin 2012. Ai rrethohet nga lisa, male dhe ujëvara e cila quhet Sarika. Ai është i hapur për vizitorët filluar nga ora tetë në mëngjes e deri në orën 18.
Me fjalë të tjera, ky park është ndër më të famshmit për turistë në provincën Nakhon Nayok./21Media/KultPlus.com
Butrinti është një nga vendet më atraktive të Shqipërisë. Ky qytet shtrihet në pjesën jug-perëndimore të Shqipërisë, rreth 20 km larg qytetit të Sarandës, përcjellë KultPlus.
Në lashtësi njihej me emrin Buthrotum, dhe ishte i banuar nga fisi i kaonëve, një prej fiseve kryesore të Epirit. Disa nga ndërtesat e këtij vendi antik datojnë ndërmjet shekujve të IV para Krishtit dhe shekullit të VI pas Krishtit.
Butrinti është një nga perlat e rivierës shqiptare, ku arkitektura e këtij qyteti antik bën një ndërthurje të hatashme mes historisë dhe të bukurës.
Në vitin 2019 qyteti antik ishte vizituar prej më shumë se 230 mijë turstësh./KultPlus.com
Eli Fara është një artiste që në trojet shqiptare njihet me zërin e saj unik, dhe cilësohet si një nga këngëtaret më të njohura të ‘serenatës’, përcjellë KultPlus.
Ajo është shpallur Artiste e Merituar e Shqipërisë nga qeveria shqiptare para vitit 2000. Ndërsa në vitin 2012, ajo u shpall finaliste në festivalin, Kënga Magjike, me këngën “Romale”, një këngë e përzier me zhanre të ndryshme.
Eli Fara ka lindur më 21 maj 1968 në Korçë, por me origjinë është nga Dhoksati i Gjirokastrës.
Fillimisht ajo ka qenë mësuese e gjuhës shqipe në një shkollë fillore në Drenovë. Rrugëtimi i saj shënoi një pikë kthese kur ajo filloi të interpretonte këngë popullore urbane të rajonit të saj./KultPlus.com
Më poshtë gjeni interpretimin e Eli Farës, Kapërolle:
Platoni ka qenë filozof i Greqisë Antike, njëherit është një ndër filozofët më më nam në gjithë historinë e njerëzimit, përcjellë KultPlus.
Ai ka jetuar në vitet 427 p.e.s – 347 p.e.s dhe emri i tij i vërtetë ishte Aristokles.
Ishte student i Sokratit, autor i disa dialogjeve filozofike dhe themelues i Akademisë në Athinë në të cilën akademi studioi edhe Arsitoteli.
Ai u mor me shumë çështje filozofike ku ndër të tjera ishin politika, etika, metafizika, dhe epistemologjia.
Më poshhtë janë disa nga shprehjet e tij filozofike mbi jetën:
Kurajoja është të dish se çfarë mos të kesh frikë.
Një prej dënimeve për refuzimin e pjesëmarrjes në politikë është se përfundon e qeverisesh nga inferiorët.
Ky qytet është ai që është sepse qytetarët tanë janë ata që janë.
Vlera e një burri është ajo që bën me pushtetin.
Vëmendja ndaj shëndetit është pengesa më e madhe në jetë.
Mund të zbulosh më shumë për atë person në një orë lojë se në një vit bisedash.
Mund ta falim një fëmijë që është i frikësuar nga errësira, tragjedi e vërtetë është kur të rriturit kanë frikë nga drita
Studimi më fisnik ndër të gjitha është studimi i njeriut dhe jetës që duhet të jetojë.
Tregohu i mirë, sepse kushdo që takon, po përballet me një betejë të vështirë.
Injoranca është rrënja e të gjitha të këqijave.
Nevoja është nëna e të gjitha shpikjeve.
Kurrë mos e dekurajo dikë që bën përparime të vazhdueshme,sado të ngadalshme qofshin.
Fillimi është pjesa më e rëndësishme e çdo pune.
I mençuri flet se ka diçka për të thënë, budallai sa për të thënë diçka çfarëdo.
Ekzistojnë 3 kategori njerëzish: Ata që janë të dashuruar me Dijen; të dashuruarit me nderin dhe të dashuruarit me përfitimin.
Sjellja njerëzore rrjedh si pasojë e 3 shkaqeve: Dëshira, Emocionet ose Dija.
Që një njeri të arrijë të zotërojë vetveten është nga fitoret më fisnike dhe më parësore.
Pasuria më e madhe është të jetosh i kënaqur me pak.
Opinioni është shkalla mes injorancës dhe dijes.
Një hero lind mes qindrave; një i mençur mund të gjendet mes mijrave, por një njeri i vetërealizuar mund të mos gjendet as mes qindra mijëra njerëzve.
Ata që janë të aftë të shohin përtej hijeve dhe gënjeshtrave të kulturave të tyre, nuk do kuptohen kurrë nga masat e jo më të besohen nga to.
Ajo që quajmë mësim është thjesht një proces rikujtimi.
Njerëzit e mirë nuk kanë nevojë për ligje që të jenë të përgjegjshëm, ndërsa njerëzit e këqinj do gjejnë gjithnjë një rrugëdalje nga ligjet.
Një vendim i mirë është bazuar në njohuritë dhe jo në numrat.
Të gjithë njerëzit janë nga natyra të barabartë, janë bërë nga e njëjta baltë, nga i njëjti Punëtor; dhe megjithatë ne mashtrojmë veten, ndaj Perëndisë janë të shtrenjtë si fshatari i varfër, si princi.
Gjithë ari i cili është nën apo mbi tokë nuk është i mjaftueshëm për ta dhënë në këmbim të Virtytit.
Dhe çfarë, Sokrat, është ushqimi i shpirtit? Vërtet, thashë unë, dituria është ushqim i shpirtit.
Çdo njeri mund t’i bëjë dëm fare lehtë, por jo çdo njeri mund t’i bëjë mirë tjetrit.
Sikurse ndërtuesit thonë, gurët më të mëdhenj nuk qëndrojnë mirë pa më të vegjlit.
Në prekjen e dashurisë gjithkush bëhet poet.
Më mirë diçka e vogël e bërë mirë, se një e madhe e pa përkryer.
Dinaku nuk është tjetër veçse imitatori më i ulët i zgjuarsisë.
Vdekja nuk është më e keqja që mund t’iu ndodhë burrave.
Teprimi në përgjithësi shkakton reaksion, dhe prodhon një ndryshim në drejtim të kundërt, qoftë ai në stinët, në individët apo në qeveritë.
Ai që kryen padrejtësi është gjithmonë më fatkeq se ai që vuan atë.
Ai që vjedh pak, vjedh me të njëjtën dëshirë si që vjedh shumë, por me më pak fuqi.
Ndershmëria është për pjesën më të madhe më pak fitimprurëse se sa pandershmëria.
Do marr heshtjen tuaj si dhënie pëlqimi.
Nëse një njeri e neglizhon edukimin, ai ecën çalë në fund të jetës së tij.
Prindërit duhet t’u lënë trashëgim fëmijëve të tyre jo pasurinë, por frymën e nderimit./KultPlus.com
Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama,përmes një njoftimi në facebook ka njoftuar se qendra për trajtimin e qenve endacak është në fazën finale të ndërtimit, përcjellë KultPlus.
‘Objekti ka marrë formë dhe janë duke u përfunduar punimet e brendshme.Me përfundimin e këtij objekti, të gjithë qentë endacak të identifikuar në territorin e kryeqytetit do të trajtohen – vaksinohen, shërohen dhe kastrohen/sterilizohen në këtë qendër.’ – është shprehur Rama në facebook.
Ai po ashtu ka bërë të ditur se shumë shpejtë do të fillojë të ndërtohet edhe Parku i Kafshëve me një hapësirë prej 10 hektarësh ku do të mund të strehohen qentë pa pronarë në Komunën e Prishtinës.
“Shumë shpejt do të fillojmë edhe me ndërtimin e Parkut të Kafshëve, me fokus në qentë me dhe pa pronarë, në një sipërfaqe prej 10 hektarëve në fshatin Slivovë. Ndërtimi i Parkut tashmë është në fazën përgatitore të procedurave të brendshme të domosdoshme për realizimin e tij.”, ka deklaruar kryetari Përparim Rama.
Më poshtë gjeni postimin e plotë të Ramës në facebook:
Qendra për trajtimin e qenve endacak është në fazën finale të ndërtimit
Objekti ka marrë formë dhe janë duke u përfunduar punimet e brendshme.
Me përfundimin e këtij objekti, të gjithë qentë endacak të identifikuar në territorin e #kryeqytetit do të trajtohen – vaksinohen, shërohen dhe kastrohen/sterilizohen në këtë qendër.
Shumë shpejt do të fillojmë edhe me ndërtimin e Parkut të Kafshëve, me fokus në qentë me dhe pa pronarë, në një sipërfaqe prej 10 hektarëve në fshatin Slivovë.
Ndërtimi i Parkut tashmë është në fazën përgatitore të procedurave të brendshme të domosdoshme për realizimin e tij./KultPlus.com
Ish-fotoreporterja, Aïda Muluneh tani krijon imazhe që shtrojnë pyetje, në vend që të ofrojnë përgjigje.
Muluneh ka kaluar vite duke krijuar fotografi surrealiste të grave madhështore afrikane që mbajnë simbole që llogariten me konfliktin, historinë dhe fuqinë. Motivet e pikturuara të syve – si dhe vështrimi i palëkundur i subjekteve të saj – përfaqësojnë nevojën për të dëshmuar, karriget përfaqësojnë vendet e ndikimit dhe perdet tërhiqen për të treguar artin skenik të politikës.
Tani, imazhet e artistes etiopiane kanë pushtuar qindra strehimore autobusësh në Nju Jork, Çikago, Boston dhe shtëpinë e saj aktuale në Abidjan, Bregu i Fildishtë, përmes ekspozitës “Aïda Muluneh: Ja ku jam”, porositur nga Fondi i Artit Publik. një organizatë jofitimprurëse me bazë në Nju Jork.
Megjithëse puna e Muluneh ka shërbyer tashmë si art publik, duke përfshirë ekspozita në ajër të hapur në Evropë, “Kjo është ku jam” është instalimi i saj më i madh publik deri më sot.
“Sa herë që kam mundësi të shfaq punën time në hapësira shumë publike, zakonisht angazhohem me ato lloj projektesh”, tha ajo. “Gjithmonë kam besuar se ju duhet të sillni artin edhe te njerëzit, jo vetëm ta mbani atë brenda hapësirave elitare, muzeve apo galerive”.
Në një imazh të mrekullueshëm nga instalacioni, i titulluar “Të flasësh në heshtje”, Muluneh përdor një objekt të përsëritur në punën e saj – tenxheren tradicionale etiopiane të kafesë, ose jebena – si një thirrje për dialog të hapur në vendin e saj të lindjes.
Muluneh nuk do të bazohet saktësisht në atë se çfarë dialogu duhet të ketë, por në vitet e fundit Etiopia ka parë paqëndrueshmëri politike dhe konflikt të armatosur në rajonin Tigray të vendit.
“Unë vij nga një kulturë ku ne nuk flasim hapur për gjërat. Nuk ka diskutim të hapur,” tha Muluneh në një intervistë telefonike.
Një portret elegant i një kërcimtareje pole në Oman feston forcën e një gruaje në natyrë
“Të flasësh në heshtje”, si me imazhet e tjera të saj, ka shenja të dallueshme menjëherë brenda kulturës së saj, tha Muluneh. Skena është paraqitur në ngjyrën e gjallë të gjelbër, të verdhë dhe të kuqe të flamurit të Etiopisë, ndërsa një grua e ulur, me sytë nga kamera, është e rrethuar nga figura binjake që mbajnë secila dorezën e lakuar të jebenës. Në simetri të përsosur, ato anojnë enët, megjithëse nuk derdhen lëngje.
“Ceremonia jonë e kafesë ka shumë simbolikë në të… është një pikë grumbullimi për të pasur diskutime, për të shijuar momente, e kështu me radhë,” shpjegoi Muluneh. Për të, jebena “është simbolike si formë komunikimi”.
Frymëzimi poetik
Në të gjithë punën e saj, Muluneh përdor sfonde të pikturuara me dorë dhe bojë trupi në modelet e saj – të cilat janë hedhur nga Etiopia dhe Bregu i Fildishtë – për të rritur fuqinë e imazheve dhe efektin e ëndrrave.
Ajo ka prodhuar një seri rreth mungesës së ujit për organizatën jofitimprurëse WaterAid, e fotografuar në kripërat jomikpritëse të Dallol, Etiopi, si dhe ka punuar për Qendrën Nobel të Paqes të Norvegjisë, duke eksploruar sesi uria është armatosur gjatë luftës.
Pjesa e fundit e veprës e ka marrë emrin nga poema “Kjo është ku jam” e poetit dhe romancierit etiopian Tsegaye Gabre-Medhin, shkruar në vitin 1974 – viti kur filloi Revolucioni Etiopian dhe lindi Muluneh. Pesë vjet më vonë, Muluneh dhe nëna e saj u larguan nga vendi, duke u zhvendosur në Jemen, Angli dhe Qipro dhe përfundimisht në Kanada.
Proza e ngarkuar emocionalisht e poemës është vendosur në sfondin e luftës, ndërsa protagonisti e shikon me tmerr, duke mbajtur peshën e përgjegjësisë.
Gabre-Medhin “shpreh këtë ndjenjë pafuqie ose zhgënjimi” në trajtimin e ndikimit të luftës, shpjegon Muluneh – “të gjitha këto gjëra që si artistë, ne bëhemi dëshmitarë. Ne luajmë një rol në dokumentimin e atyre momenteve.”
Kjo foto e intimitetit mashkullor në Indinë e viteve 1980 ishte më subversive sesa duket
Por imazhet e Muluneh janë më shumë enigmatike sesa të drejtpërdrejta. Ngjarjet botërore rrallëherë janë të rregullta dhe Muluneh i reziston idesë se diskutimet e hapura do të thotë të kesh qëndrime të vijës së ashpër.
“Me këtë punë, jam vërtet kurioze se si do të jetë pritja nga njerëzit e mi,” tha ajo. “Por këto janë bisedat që unë mendoj se duhet të kemi – pavarësisht nëse njerëzit duan apo jo – dhe mendoj se kalojmë shumë kohë në heshtje”./cnn/Kultplus.com
Në katedralen e Shën Palit në Tiranë u shfaq drama “Gjaku i martirëve të kombit”. Produksioni i kësaj drame është realizuar me mbështjetjen e Ministrisë së Kulturës, TKOB, Teatrit “Kujtim Spahivogli” si dhe nën kujdesin e Imzot Arjan Dodaj, Kryeipeshkëv i Arqidioqezës Metropolitane Tiranë – Durrës.
Drama “Gjaku i martirëve të kombit”, bazuar në romanin me të njëjtin titull të shkrimtares Zana Tako, prek temën e martirizimit të kombit shqiptar, sidomos të klerit katolik, i cili i dha këtij kombi 38 martirë gjatë periudhës së errët të diktaturës.
Drama shfaqet pikërisht në periudhën e Kreshmëve, në Katedralen e Shën Palit, aty ku Krishti kryebari, bekon popullin dhe mësuesit shpirtërorë, duke iu kujtuar amanetin e dashurisë dhe së vërtetës, si rrugë që vetë Krishti e ka shënjuar me gjakun e tij.
Në dramë interpretoi një kastë aktorësh të shquar, si Bujar Asqeriu, në rolin e protagonistit Padër Lazër, si edhe në rolet e malësorëve, aktorët e mirënjohur: Gëzim Rudi, Marjana Kondi, Erjon Hinaj, Alba Shtëmbari, Lindar Kaja, etj.
Ngjarjet e dramës zhvillohen në hetuesinë dhe burgun e qytetit të Shkodrës, djepin e qëndresës dhe të plagëve të popullit martir gjatë periudhës së diktaturës. Në skutat e errëta të hetuesisë dhe burgut, që përbëjnë skenat e ngjarjes, gjendet Padre Lazëri, malësori Gjin, e malësorë të tjerë si Kola, apo gruaja e Kolës.
Regjisor i dramës është Bajram Torba, muzika dhe efektet muzikore janë përgatitur nga kompozitori Artur Dhamo.
Sipas disa statistikave të Autoritetit të Dosjeve, numërohen rreth 360 klerikë të feve katolike, ortodokse, myslimane dhe asaj bektashiane, që janë pushkatuar e përndjekur nga regjimi komunist./atsh/KultPlus.com
Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, para takimit të sotëm me kryeministrat Kurti dhe Vuçiç ka thënë se sytë e BE-së dhe Ballkanit Perëndimor janë sot në Ohër, përcjellë KultPlus.com.
“Pas diplomacisë intensive të anijes ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, do të diskutojmë me presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiç dhe kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti. Aneksi i zbatimit – një pjesë integrale e Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve”, ka shkruare Borrell në Tëeeter.
Ndërsa në një deklaratë të tij u shpreh se ka ardhur këtu për bisedime për marrëveshje dhe jo bisedime për bisedime.
“Liqeni i Ohrit është liqe tektonik, mirëpo është vend i qetë dhe i bukur siç po e shihni të gjithë këtu. Unë jam optimist, jam i vëmendshëm dhe do të bëjmë më të mirën për Republikën e Kosovës, kushtetutshmërinë, sovranitetin, integritetin territorial, interesin publik dhe të popullit për gjithë qytetarët pa dallim sepse unë jam kryeministër i të gjithëve…Përveç se jam optimist kam ardhur me qëllim dhe vullnet të mirë dhe në mirëbesim që dakordimin e arritur më herët që nuk u nënshkruam në Bruksel me 27 shkurt të vazhdojmë përmes bisedimeve për planin e zbatimit. Në këtë mënyrë të rrumbullakosje të marrëveshjen për normalizim” , ka deklaruar Kurti./KultPlus.com
Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujtoi sot poetin martir, Vilson Blloshmi.
Vilson Blloshmi lindi më 18 mars të vitit 1948 në Bërzeshtë të Librazhdit. Ndoqi shkollën e mesme Pedagogjike në Elbasan dhe pas mbarimit të saj, ndonëse me rezultate të shkëlqyera, nuk u lejua të vazhdonte shkollën e lartë.
Pas diplomimit në Elbasan punoi si bujk, druvar dhe minator. Gjatë kësaj kohe iu përkushtua shkrimit dhe përkthimit, por pa patur mundësi t’i botojë për shkak të të qenit pjesëtar i një familje “kulakësh”. Duke qenë me biografi të “keqe”, Vilson Blloshmi përndiqej nga Sigurimi i Shtetit. U arrestua në vitin 1977 me akuzën “sabotim në ekonomi dhe agjitacion e propagandë”. Ditarët, përkthimet dhe poezitë iu sekuestruan dhe iu nënshtruan hetimit në detaje. Letërsia e tij do të përbente rrezik për regjimin komunist shqiptar.
Në datë 13 qershor 1977 Gjykata e Rrethit Librazhd dënoi poetin Vilson Blloshmi dhe poetin Genc Leka me “vdekje me pushkatim”, vendim i cili u zbatua në datën 17 korrik 1977.
Në vitin 1994 Vilson Blloshmit iu dha dekorata “Martir i Demokracisë” dhe në vitin 2006, u shpall “Qytetar Nderi” i rrethit të Librazhdit.
Në nder të dy poetëve është ngritur një memorial bronxi në qytetin e Librazhdit.
Saharaja s’di të ëndërrojë.
Ajo bluan gurë me mend’ e saj…
Saharaja s’ka këngë të këndojë,
Saharaja s’ka as lot të qajë.
Saharaja nuk ka miq e shokë,
Saharaja nuk ka bijë, as bir.
Saharaja është një copë tokë,
Thonë se dhe me natën s’shkon mirë.
Shkëputur nga poezia e Vilson Blloshmit, me titull “Saharaja”, e konsideruar si vepër penale, “agjitacion e propagandë për dobësimin dhe minimin e pushtetit popullor”. Aktakuza e cila dënoi me vdekje poetin, ndër të tjera lidhet edhe me këtë poezi për përqasjen e Shqipërisë me shkretëtirën e Saharasë./atsh/KultPlus.com
Albanologu i njohur kanadez dr. Robert Elsie (1950-2017) në librin e tij “Fiset shqiptare – historia, shoqëria dhe kultura”, ka ofruar një lëndë gjithëpërfshirëse për 69 fise të ndryshme shqiptare, duke përfshirë edhe të dhëna për pozicionet, përkatësinë fetare, strukturat fisnore dhe relacionet ndërmjet tyre, statistikat e popullatës, folklorin e fisit, legjendat, doket dhe historinë e fisit. Përndryshe, historiani i shquar britanik Noel Malcolm për këtë vepër ka thënë: “Ka fare pak njerëz në botë që do të mund të shkruanin një libër të këtillë, absolutisht, asnjëri nuk do të mund ta bënte këtë më mirë se Robert Elsie, i cili është i pashoq në njohjen e kësaj lënde”. Për lexuesit nga ky libër kemi shkëputur 12 fiset më njohura shqiptare që jetojnë edhe në trevën tonë:
Fisi i Hotit
Rajoni i fisit të Hotit ndodhet në qarkun e Malësisë së Madhe, në veri të Shqipërisë. Ai shtrihet në verilindje përpjetë luginës që fillon në fund të pjesës lindore të liqenit të Shkodrës, afër kalimit të kufirit shqiptaro-malazez të Hanit të Hotit dhe vazhdon të shtrihet përpjetë maleve që kalojnë pranë Brigjës deri te maja e fshatit Rapshë-Starje. Rruga nga bregu kah territori i Kelmendit dhe i Vërmoshit, në fillim shpie në këtë luginë, që shkon paralel me kufirin shqiptaro-malazez. Territori i Hotit shtrihet edhe përgjatë liqenit, në Malin e Zi, dhe vazhdon nëpër gjirin e Humit, duke u ngjitur deri në luginën e parë të Helmes dhe Traboinit, në anën veriore të Malit Bukoviq. Hoti kufizohet me rajonet tradicionale të fisit të Grudës në veri të Malit të Zi, në verilindje me Kelmendin dhe me Kastratin në jug(Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 84).
Fisi i Kelmendit
Rajoni i fisit të Kelmendit gjendet në rrethin e sotëm të Malsisë së Madhe, në pjesën më veriore dhe më të izoluar, të Shqipërisë. Zemra e këtij rajoni është lugina eepërme e lumit Cem. Kelmendi kufizohet me rajonet tradicionale të fiseve të Grudës dhe Triepshit në perëndim, me Hotin në jugperëndim, me Bogën në jug, me Shalënnë lindje dhe me fiset sllavishtfolëse në veri. Qendra Administrative e këtij rajoni, që përbëhet kryesisht prej grykave dhe luginave të thella, tani është fshati Vermosh. Ngulimet kryesore të Kelmendit janë: Vermoshi, Tamara, Selca, Lepusha, Vukli dhe Nikçi. Emri Kelmendi është shënuar së pari në një regjistër Osman të tatimeve, në vitin 1497, si Kelmente dhe si Nahiye Kelmenta (rrethi iKelmendit). Udhëtari turk Evlia Çelebi (1611-1685), i cili udhëtoi nëpër Shqipërinë e veriut, më 1662, në disa raste, e përmendi fisin e pa fe Klemente ose Kelmendi (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq.).
Fisi i Kastratit
Rajoni i fisit të Kastratit ndodhet në qarkun e Malsisë së Madhe të Shqipërisë së Veriut, në veri dhe në verilindje të qytetit të Bajzës, deri në luginën lindore të liqenit të Shkodrës. Shtrihet nga Bajza dhe arrin deri në malin Veleçik (1725 m) në lindje. Në veri, territori i Kastratit kufizohet me luginën e Hotit, kurse në jug kufizohet me Pronin e thatë në luginën e territorit të Shkrelit. Kështu, në veri ai kufizohet me rajonet tradicionale të fisit të Hotit, të Kelmendit në verilindje dhe të Shkrelit e rajonit të Koplikut në jug. Kastrati tradicionalisht ka dalje në liqenin e Shkodrës, ku e ka edhe kufirin perëndimor.
Ngulimet kryesore të Kastratit janë: Aliaj, Ivanaj,Vukpalaj-Bajza, Jarani dhe Gradeci. Qendra administrative e rajonit është Bajza (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 113-115).
Fisi i Shkrelit
Rajoni i fisit Shkrel ndodhet në luginën e epërme të Pronit të Thatë, në qarkun e Malsisë së Madhe në Shqipërinë e veriut. Lugina e Pronit të Thatë zbret nga malet në verilindje dhe jugperëndim dhe zgjerohet në rrafshin në veri të Shkodrës, afër Koplikut. Shkreli kufizohet me rajonin tradicional të fisit të Kastratit në veriperëndim, me Bogën dhe Planin në lindje. Në jug kufizohet me luginën e Lohjes. Ngulimet kryesore të Shkrelit janë: Bërzheta, Dedaj, Vrithi dhe Zagora. Verthi merrej si qendra tradicionale e fisit (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 133).
Fisi i Shalës
Rajoni i fisit të Shalës ndodhet në trevën e Dukagjinit, në veri të lumit Drin, në qarkun e tanishëm të Shkodrës, në Shqipërinë e veriut. Shala jeton në pjesën më të epëme të luginës së lumit Shalë, afër fshatit Theth, ku përfundon lugina, që rrethohet me malet e larta nga të gjitha anët. Shala kufizohet, sipas rajonit tradicional të fisit, në perëndim me Bogën, Shkrelin dhe Planin përtej maleve, në veri me Kelmendin matanë maleve, në lindje me Krasniqen dhe Nikajn përtej maleve dhe në jug me Shoshin. Ngulimet kryesore të Shalës janë: Abati, Bregluma, Gimaj, Lekaj, Lotaj, Ndërlysa, Nënmavriqi, Pecaj, Thethi dhe Vuksanaj (Robert Elsie “Fiset shqiptare”,fq.).
Fisi i Krasniqes
Rajoni i fisit të Krasniqes ndodhet në qarkun e Tropojës, në verilindje të Shqipërisë, në veri të lumit Drin. Rajoni iKrasniqes shtrihet prej Fierzës në lindje deri te qarku iHasit, si dhe në skajet veriore të Shqipërisë, në kufirin me Malin e Zi, duke përfshirë edhe pjesën më të madhe të luginës së Valbonës së Epërme. Kufizohet me rajonet tradicionale të fiseve Nikajt dhe Mërturi në perëndim, Thaçi dhe Bugjoni në jug, Bytyçi në lindje dhe Gashi në verilindje. Vendbanimet dhe ngulimet kryesore të Krasniqes janë: Bajram Curri (Kolgecaj), që është qendër administrative, Selimaj (Gegëhyseni), Bujani, Llugaj, Margegaj dhe Dragobia. (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 241-242).
Fisi i Gashit
Rajoni i fisit të Gashit ndodhet në qarkun e Tropojës në Shqipërinë verilindore, që nga lindja e qytetit të Bajram Currit deri te komuna e Gjakovës në Kosovë. Një pjesë e madhe e Gashit banon në luginën e Llugajt dhe në atë të lumit Bushtrica. Gashi kufizohet me rajonet tradicionale të fisit të Krasniqes në perëndim, me Bytyçin dhe me Qafën e Luzhës (815 metra lartësi mbi nivelin e detit) në jug. Fisi i Gashit, po ashtu kishte kullosa verore në veri të malit që gjendet në lindje të Vuthajt (tani në Mal të Zi). Ngulimet dhe vendbanimet kryesore të Gashit janë: Tropoja, Ahmataj (Shushicë-Ahmataj), Mejdani dhe Luzha (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 251).
Fisi i Bytyçit
Rajoni tradicional i fisit të Bytyçit, i shqiptuar edhe si Bityçi, Bitiçi dhe Bytyqi, ndodhet në pjesën juglindore të qarkut të Tropojës në Shqipërinë verilindore, në veri të lumit Drin. Kufizohet me rajonet tradicionale të fisit të Gashit në veriperëndim (815 metra lartësi mbi nivelin e detit), me Qafën e Luzhës dhe Krasniqen në veri dhe me Hasin në jug. Në lindje të Bytyçit, mbi 651 metra mbi nivelin e detit, është Qafa e Prushit dhe Gjakova në Kosovë. Ngulimet kryesore të Bytyçit, që shtrihen në një rrafsh të rrethuar me kodra të ulëta, janë: Kami, që është qendra administrative, Çorraj, Viliqi (Çorr-Velaj), Kepeneku, Leniqi, Mashi, Paci, Prushi, Visoçaj, Vladi, Zogaj dhe Zherka. Territori tradicional i Bytyçit përfshin edhe kullotat në majat e larta të Sylbicës (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 255-256).
Fisi i Berishës
Rajoni i fisit të Berishës ndodhet në jug të lumit Drin, në qarkun e sotshëm të Pukës në Shqipërinë e veriut dhe në perëndim të vendbanimit të Fierzës. Berisha i cili konsiderohet një ndër shtatë bajraqet e Pukës, kufizohet me rajonet tradicionale të fiseve të Dushmanit dhe të Toplanës në perëndim, të Buxhonit në veri, të Iballës në lindje dhe të Kabashit në jug. Territori i tij qendërzohet mbi pellgun e ujit të lumit të Spaçit që derdhet në lumin Drin. Sipas Baron Nopçës, kufijtë e hershëm, tradicional të Berishës ishin Maja e Kunorës dhe Balçi, Qafa e Balçit dhe prej aty deri në Korab dhe në kullën nga guri afër Papit. Ngulimet e Berishës janë të gjithë fshatra të vegjël: Berisha e Vogël, Shopëli, dhe Berisha e Epërme (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 273).
Fisi i Thaçit
Rajoni i fisit të Thaçit ndodhet në qarkun e Pukës, në anën e majtë (jugore) të lumit Drin në Shqipërinë e veriut. Në të vërtetë, është rajoni i lindjes dhe i juglindjes së Fierzës. Kufizohet me rajonet tradicionale të fisit të Krasniqes në veri matanë lumit Drin, me Mërturin dhe Berishën në perëndim. Thaçi përbën një pjesë të shtatë bajraqeve të Pukës dhe kohë pas kohe, përfshin edhe rajonet e Bugjonit dhe të Iballës, që janë dy bajraqe të tij. Ngulimet dhe vendbanimet kryesore të Thaçit janë: Bugjoni, Poravi, Apripa e keqe, Miliska, Arsti, Mëzi dhe Iballa, që tani është qendër administrative (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 277).
Fisi i Kryezinjve
Rajoni i fisit të Kryezinjve ndodhet në qarkun e Mirdites, në veri të Shqipërisë. Gjendet në anën e djathtë, veriore të lumit Fan, nga pika afër Rubikut, ku Fani i Madh dhe Fani iVogël bashkohen. Kjo familje kufizohet me rajonin tradicional të fiseve të Velës në veri, me Manatian në perëndim, me Bulgërin në jug dhe me Dibrin e Mirditën në lindje. Vendbanimet kryesore të Kryezinjve, janë: Rubiku, Munazi, Vau i Shkjezës dhe tani Kryezeza e braktisur(Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 296).
Fisi i Morinës
Morina ishte një fis i vogël, i vendosur në Malësinë e Gjakovës përgjatë kufirit të tanishëm Shqipëri-Kosovë. Morina kufizohet me trojet tradicionale të fisit të Gashit në perëndim, të Bytyçit në jugperëndim dhe të Hasit në jug. Vendkalimi kufitar i tanishëm midis Shqipërisë dhe Kosovës, i njohur si Qafa e Morinës, gjendet në territorin e Morinës, por pjesëtarët e fisit Morina janë shpërndarë në pjesë të ndryshme të Kosovës, veçanërisht në Gjakovë, në Kamenicë dhe në Gjilan. Si duket, morinasit besojnë se zanafillën e kanë nga Mirdita. Morina ishte një fis ose një bashkësi që kishte lidhje të përbashkët gjaku, histori të përbashkët dhe stërgjyshi të përbashkët (Robert Elsie “Fiset shqiptare”, fq. 463)/KultPlus.com
Ka ndërruar jetë në moshën 60-vjeçare aktori i famshëm amerikan Lance Reddick, i cili ka marrë pjesë në serialin e HBO, The Wire, ndërsa ka luajtur rolin e Charon në filmat aksion-triller të John Wick.
Ai ka ndërruar jetë në mënyrë të papritur të premten në shtëpinë e tij në Los Anxhelos.
“Lance do të na mungojë shumë. Ju lutem respektoni privatësinë e familjes së tij në këtë moment të vështirë”, tha publicistja e tij Mia Hansen.
Reddick pati një karrierë 25-vjeçare në aktrim, ku mori pjesë në dhjetëra fila. Po ashtu, ai ishte edhe muzikant./A2/KultPlus.com
Një fotograf i cili është njohur për katër dekada si mjeshtër në kapjen e esencës së lëvizjes, tani po ekspozon momentet kryesore të karrierës së tij në Galerinë Washburn në Muzeun e Shkencave të Bostonit.
Gjon Mili,i lindur në Shqipëri dhe fotografi i parë për revistën “Life” për 34 nga 36 vitet e saj, përdor deri në kufijtë e tij aftësinë e jashtëzakonshme të një blici stroboskopik për të kristalizuar rrjedhën e lëvizjes në një pamje të mprehtë, e cila të lë pa frymë. Të kapur nga shkrepja e një drite që zgjat vetëm një pjesë të vogël të sekondës, sportistët e patinazhit artistik, atletët dhe njerëzit e zakonshëm në lëvizje tregojnë të gjithë hirin e pavetëdijshëm të trupit të njeriut.
Mili e kaloi fëmijërinë e tij në jug të Rumanisë dhe erdhi në Shtetet e Bashkuara në 1923 për të ndjekur studimet në institutin e Teknologjisë në Massachusetts, ku u diplomua për inxhinieri elektrike.Ai vazhdoi studimet e larta në “Westinghouse Electric and Manufacturing Company” dhe më pas u bë inxhinier në fushën kërkimore në “Westinghouse Lamp Division”.
Magjepsja e Milit me mundësitë e fotografisë stroboskopike u rrit, ai i kushtoi shumë e më shumë kohë përsosjes së procedurave dhe aftësisë së tij.Në vitin 1938, fotografia u bë profesioni i tij me kohë të plotë. Ai përmend lidhjen e tij të gjatë në M.I.T., me profesorin Harold E. Edgerton, të cilin e takoi në vitin 1937 dhe e konsideron si një forcë kryesore motivuese në karrierën e tij.
Mili përdor një sërë teknikash për të prodhuar fotografitë e tij befasuese. Duke përdorur një ndezje (shkrepje) të vetme drite nga strobe (blici), ai është në gjendje të ngrijë një moment lëvizjeje në filmin e tij. Duke përdorur një blic dhe ekspozim të shumëfishtë, Mili regjistron një sërë lëvizjesh që kombinohen për të bërë një “lëvizje të plotë” të vetme.Nëpërmjet kësaj teknike, për shembull, një vajzë që kapërcen litarin shihet brenda një rrjete me gjurmë të bardha që prodhojnë rrotullimet e litarit.
Një qasje tjetër që ka dhënë efekte interesante për Milin është fotografimi i një subjekti të palëvizshëm, ndërkohë që vendos kamerën përgjatë tij. Imazhi i përsëritur që parakalon përgjatë fotografisë që rezulton jep një ndjenjë efektive simetrie.
Në studimin e tij të lëvizjes, Mili e ka drejtuar kamerën e tij drejt pjesëmarrësve në të gjitha artet e performancës dhe një listë e subjekteve të tij lexohet si kush është kush. Por ai nuk e kufizoi veten vetëm në teatër – një detyrë e vitit 1973 nga Time, Inc. e çoi në Teatër. Seancat dëgjimore të Watergate, ku ai kaloi katër muaj dhe përdori afro 200 filma duke fotografuar dëshmitarët.
Disa nga fotografitë e pazakonta që dolën nga kjo detyrë mund të shihen në “Life’s The year in pictures” — 1973.
Në të gjithë punën e tij, Mili kërkon të kapë me kamerën (aparatin) e tij momente shumë të përkohshme për syrin e njeriut.Ekspozita në Muzeun e Shkencës, e titulluar “Njeriu dhe Lëvizja”, na jep një vështrim intrigues të këtyre pamjeve.Fotografitë do të qëndrojnë në Muze deri më 31 mars.Dars (Klos), Mat – Albania/KultPlus.com
Qendra turistike pranë liqenit të Marinës në Belsh vizitohet çdo ditë nga qytetarë të shumtë.
Qendra është ideuar, ndërtuar e administruar nga Fondi Shqiptar i Zhvillimit.
Pika e agroturizmit të Marinës ndodhet në mes të liqeneve të Dumresë. Një perlë e vogël turistike, që ofron pamjen më mbresëlënëse dhe komoditet cilësor.
Iniciativat e bashkisë Belsh, vitet e fundit kanë gjetur mbështetjen e qeverisë shqiptare duke realizuar një sërë veprash në mbështetje të turizmit, e duke shfrytëzuar bukuritë që Zoti i ka falur bujarisht të gjithë zonës.
Pranë liqenit të Marinës, në Belsh janë ndërtuar 9 shtëpiza druri dhe një ambient shërbimi restorant. Shtëpizat kanë një dizajn minimal alpin, të cilat integrohen shumë mirë edhe në territorin përreth liqenit të Marinës.
Materialet e përdorura për ndërtimin e këtyre shtëpizave, janë materiale drusore ekologjike, të cilat e bëjnë impaktin e ndërhyrjes në natyrë akoma edhe me minimal për të mos cenuar ekosistemin e zonës./atsh/KultPlus.com
Në 80-vjetorin e lindjes të kompozitorit dhe dirigjentit Haxhi Dalipi, Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit organizoi koncertin e titulluar “Shpirti i Labërisë”. Koncerti i Ansamblit Popullor kujtoi vlerat dhe pasuritë e patjetërsueshme të kulturës sonë kombëtare, ku qëndron edhe kontributi me vlerë i etnomuzikologut e studiuesit të spikatur, Haxhi Dalipi.
Koncerti kishte një repertor plot këngë, korale dhe valle të kompozuara, përpunuara dhe orkestruara për Ansamblin Popullor nga “Artisti i Merituar” dhe “Mjeshtri i Madh”, Haxhi Dalipi.
Shfaqja nisi me pjesën korale “Vajz’e valëve”, interpretuar nga grupi vokal. Më pas kanë interpretuar solistet Malvina Likaj, Mirela Aliaj, Denisa Gjezo, Avni Mirakaj, Rajmond Kllogjeri, si dhe grupi i valleve të Ansamblit Popullor.
Haxhi Dalipi lindi në vitin 1941 në Gjirokastër, ku kreu shkollën e mesme dhe studioi për flaut. Më pas ndoqi studimet e larta pranë Institutit të Lartë të Arteve në Tiranë për kompozicion dhe dirigjim. Për vite me radhë drejtoi Ansamblin “Labëria” në Vlorë, duke e bërë atë një nga ansamblet më të mira në vend. Në vitin 1988 krijoi orkestrën simfonike dhe filarmoninë e qytetit. Punoi si dirigjent kori në Vlorë, si pedagog në Akademinë e Arteve dhe Orkestrën e Radio-Televizionit Shqiptar. Ka shkruar romanca, balada, rapsodi e opereta për fëmijë. U nda nga jeta në vitin 2006.
Të pranishëm në aktivitet ishin edhe Presidenti Bajram Begaj dhe Zonja e Parë./atsh/ KultPlus.com
Liqeni i Banjës në Gramsh ofron gjatë këtyre ditëve të marsit një pamje fantastike për vizitorët.
Bukurinë këtij destinacioni turistik ia shton dhe ura e ndërtuar mbi të, e cila konsiderohet si ndër më të bukurat në vendin tonë.
Me hapjen e hidrocentralit të Banjës, rruga në drejtim të Gramshit dhe vlerave të tij turistike, ka mundësuar dhe zhvillimin e ekonomisë turistike në këtë zonë, dikur të izoluar.
Vetë vepra arkitekturore e hidrocentralit që gjendet pranë këtij qyteti është kthyer në një destinacion turistik. Kureshtarë të fushës së ndërtimeve, turistë të natyrës, të aventurës, qytetarë të thjeshtë, pothuajse çdo ditë udhëtojnë drejt tij.
Veç veprës teknike, aty është krijuar dhe një liqen madhështor mes malesh, që tërheq mjaft kureshtarë./KultPlus.com
Monumentet e trashëgimisë kulturore janë dokumentuese të jetesës aktive të popujve dhe të historisë përgjithësisht. I tillë është teatri ‘’Aspendos’’ në Serik të Turqisë, që është një vlerë antike në vete, shkruan KultPlus.
Ky teatër na jep një vështrim se si ishte jeta në vitet 160 para erës sonë.
I ndërtuar gjatë sundimit të perandorit romak Marcus Aurelius, ky teatër përmban mbishkrime në muret e tij që na tregojnë për arkitektin grek, Zenon, i cili lindi në Aspendos.
Akustika e teatrit është spektakolare dhe është projektuar të përshtatet për 7,300 deri 7,600 njerëz.
Ndryshe nga shumë teatrot e tjerë në botë, teatri i Aspendos iu nënshtrua një rindërtimi të shekullit të 13-të./ KultPlus.com
Një profesor i Universitetit të Floridës Jugore ka kaluar 16 ditët e fundit në një strukturë të vendosur 22 metra nën det dhe ai po planifikon të qëndrojë derisa të arrijë gjithsej 100 ditë.
Joe Dituri, një profesor i asociuar në Universitetin e Floridës Jugore, jeton në një hotel nënujor të quajtur Jules Undersea Lodge, i vendosur 22 metra nën sipërfaqe në një lagune Key Largo.
Dituri tha se ai synon të qëndrojë për 100 ditë dhe të thyejë Rekordin Botëror Guinness për kohën më të madhe të kaluar në një habitat nënujor. Rekordi aktual prej 73 ditësh u vendos në Jules Undersea Lodge në 2014 nga Bruce Cantrell dhe Jessica Fain.
Joe tregoi se projekti i tij ishte frymëzuar nga regjisori James Cameron, i cili i kërkoi profesorit të vlerësonte një nga zhytësit e tij në 2012.
Sakaq, profesori shpreson që përvoja e tij, e quajtur Projekti Neptun, do ta ndihmojë atë të bëjë zbulime të reja duke përfshirë studimin e efektit që projekti kishte në trupin e tij./abcnews.al/ KultPlus.com
KultPlus ua sjell sot një fragment nga libri i Ernesto Sabatos, ‘Tuneli’.
Kur e pashë të ecte në anën tjetër të trotuarit, të gjitha variantet në kokën time u bënë troç dhe u rrotulluan. Mjegulltazi, ndjeva në ndërgjegjen time dallgën e atyre frazave të komplikuara, të përpunuara e të mbajtura mend, përgjatë procesit përgatitor që kisha kaluar: A jeni e interesuar në art? Pse e shikuat vetëm dritaren e vogël?, e kështu me radhë. Dhe, më ngulmuese se secila, më vinte në gojë një frazë që e kisha hedhur poshtë për të vrazhdë, e që, në atë moment, më mbushte turp e më bënte të ndihesha edhe më qesharak: Ju pëlqen Kasteli?
Frazat, të shfrenuara dhe konfuze, formësonin një enigmë fjalëkryqi misterioz, derisa e kuptova se qe e kotë të brengosesha në atë mënyrë: më pas, më ra në mend se ishte ajo e cila do të duhej ta merrte nismën për çfarëdo bisede. Dhe, që nga ai moment, u ndjeva marrëzisht i qetë dhe, madje, munda të mendoja, gjithashtu, marrëzisht: Tani kemi për të parë se si do t’i shkojë kësaj.
Në ndërkohë, pavarësisht këtij gjykimi, aq ndihesha nervoz dhe i emocionuar sa s’isha në gjendje të bëja gjë tjetër përveç ta përcillja marshin e saj anës tjetër të trotuarit, pa menduar se nëse do të doja t’i jepja, të paktën, mundësinë hipotetike të më pyeste ndonjë adresë, më duhej të kaloja në anën tjetër të rrugës dhe të afrohesha. Vërtet, s’kishte gjë më absurde sesa të supozosh se ajo do të bërtiste prej atje për të më kërkuar ndonjë adresë.
Ç’të bëja? Sa do të zgjaste kjo situatë? U ndjeva krejtësisht i mjerë. Ecëm disa blloqe. Ajo vazhdoi të ecte vendosmërisht.
lsha shumë i trishtuar, por më duhej t’i shkoja gjer në fund kësaj pune: ishte e pamundur që, pasi e kisha pritur muaj të tërë këtë moment, ta lija këtë mundësi të më shkiste nga duart. Dhe, të ecurit e shpejtë, derisa shpirti më lëkundej aq shumë, më shkaktonte një ndjesi të pazakontë: mendja ime ishte si një krimb qorr e i ngathët, brenda një automobili me shpejtësi të madhe.
U kthye në qoshen e San Martinit, bëri ca hapa dhe hyri në ndërtesën e Kompanisë T. E kuptova se më duhej të veproja shpejt dhe e ndjeka pas, edhe pse, në ato momente, ndjeva se po bëja diç të tepruar e monstruoze.
E priste ashensorin. S’kishte tjerë njerëz. Njëri brenda meje, më guximtar se unë, shqiptoi këtë pyetje tmerrësisht të marrë: Kjo është ndërtesa e Kompanisë T?
Një tabelë, e madhe ca metra, që mbulonte gjithë pjesën e përparme të ndërtesës, shënjonte se kjo ishte ndërtesa e Kompanisë T.
Sidoqoftë, ajo u kthye me thjeshtësi dhe m’u përgjigj duke pohuar. (Më vonë, duke reflektuar mbi pyetjen time dhe thjeshtësinë e qetësinë me të cilën ajo m’u përgjigj, konkludovase, në fund të fundit, ngjan që shumë herë njerëzit nuk i shohin këto tabela tepër të mëdha se, kësisoj, pyetja s’ishte aq e marrë, siç e mendova në momentet e para.)
Por, menjëherë, kur më shikoi, u skuq aq fort, sa e kuptova se më njohju. Të tillë variant s’kisha paramenduar kurrë. Sidoqoftë, ishte mjaft logjik, sepse fotografia ime ishte shfaqur shumë shpesh nëpër revista e gazeta.
U emocionova aq shumë, sa qeshë në gjendje t’i drejtoja vetëm edhe një tjetër pyetje bajate. E pyeta befas:
Pse u skuqët?
Ajo u skuq edhe më dhe ndoshta deshi të më përgjigjej kur unë, i dalë krejtësisht nga vetja, shtova vrik
U skuqët ngaqë më njohët. Me gjasë mendoni se kjo ështe një rastësi, por nuk është e tillë, nuk ka rastësi kurrë. Kam menduar rreth jush me muaj të tërë. Sot ju pashë tek ecnit në rrugë dhe ju përcolla. Më duhet t’ju pyes diçka, diçka në lidhje me dritaren e vogël, kuptoni?
Dukej e frikësuar:
– Dritarja e vogël? – belbëzoi. – Ç’dritare e vogël?
Ndjeva këmbët të më dridheshin. Ishte e mundur mOS kujtohej? Pra, s’çonte peshë për të dhe e kishte shikuar veç për kureshtje. U ndjeva qesharak dhe mendova, marramendthi, se gjithë ç’kisha bërë e menduar tërë këta muaj (përfshirë edhe këtë skenë) ishte maja e marrëzisë dhe budallallëkut, një nga ato trillet e mia imagjinare, mendjemadhe aq sa ato rindërtimet e një dionsauri nga një gjetje vertebre të thyer.
Vajza sa s’ia nisi vajit. Mendova se bota do të më shembej mbi kokë, pa më dhënë afat të ndërmirrja gjë efikase. E zura veten duke thënë diçka që tani më vjen turp ta shkruaj:
Shoh se paskam gabuar. Ditën e mirë.
Dola rrëmbimthi dhe eca, pothuajse duke vrapuar, pa cak e adresë. Kisha ecur një bllok të tërë kur dëgjova një zë prapa të thoshte:
Zotëri, zotëri!
Ishte ajo; më kishte ndjekur, pa marrë guximin të më ndalte. Ishte aty dhe s’dinte si ta shpjegonte atë që kishte ndodhur. Me një zë të ulët më tha:
Më falni, zotëri… Faleni marrëzinë time… Isha aq e frikësuar…
Ca momente më parë, bota më ishte një kaos gjërash dhe njerëzisht të padobishëm. Ndjeva sikur tani po formësohej përsëri dhe po rimerrte frerët në duar. E dëgjova i heshtur.
S’e kuptova se po më pyesnit rreth skenës së pikturës – tha, me angështi.
Pa menduar fare, e kapa për krahu.
Atëherë, ju kujtohet?
Ndenji një moment pa e hapur gojën, me sytë mbërthyer në tokë. Pastaj, tha ngadalë:
– Më kujtohet vazhdimisht .
Më pas, diçka e çuditshme ngjau: u duk se u pendua për ato që kishte thënë sepse, papritur,ma ktheu shpinën dhe gati nisi të vrapojë. Pas një çasti habie, vrapova pas saj, derisa ma kapi truri se sa qesharake ishte kjo skenë; shikova majtas e djathas dhe vazhdova të ecja me hapa të shpejtë, por normal. Vendosa kështu për dy arsye: e para, sepse ishte qesharake që një njeri i famshëm të vraponte rrugës pas nje vajze dhe, e dyta, sepse s’ishte e nevojshme. Kjo e fundit ishte më esencialja, mund ta shihja sa herë të doja, kur ajo të hynte apo dilte nga zyrja e saj. Pra, pse të vrapoja si i çmendur? E rëndësishmja këtu, më e rëndësishmja ishte se asaj i kujtohej skena e dritares: I kujtohej vazhdimisht. Isha i kënaqur, ndihesha i gatshëm për gjëra të mëdha, vetëm se e qortoja veten pse kisha humbur kontrollin atje te ashensori dhe tani, përsëri, që vrapova pas asaj sikur buda;;a. kur ishte më se e qartë se mund ta takoja në çfarëdo kohe, në zyrë./KultPlus.com
Viti 2022 për kërkimet arkeologjike, mund të quhet padyshim një vit i suksesshëm. Veçanërisht për njërin sit i cili mund të ndryshojë të dhënat historike të deritanishme për vendbanimet palafite në juglindje të vendit.
“Identifikonim në sondazhin 1, 2 një mjet lundrimi i cili njihet si pirog. Jemi tek idea që duhet të ketë të njëjtën moshë me vendbanimin”, thotë arkeologu Adrian Anastasi.
Të dhënat që kanë dalë nga kërkimet arkeologjike dhe ato nënujore presin konfimimin për tezën, që në Lin, mund të jetë shtrirë vendbanimi palafit, më i madhi që mund të ketë qenë në Europë, rreth 7500 vjet më parë.
“Ndoshta është vendbanimi më i vjetër në Europë që ne e njohim deri më tani”.
Në Maj të këtij viti nisin ekspeditat për të vazhduar kërkimet në të njëjtat zona ku e lanë në 2022, ndërsa Drejtoresha e Institutit thotë se do të nisin edhe në qendra të reja.
“Një projekt i ri i cili nisi vjet dhe që synon kontekstualizimin e vendbanimeve të neolitit në zonën e pellgut të Korçës”.
Kërkimet po kryhen për tre periudha; atë të Prehistorisë, Antikitetit dhe Mesjetës. Gjatë vitit të kaluar janë kryer rreth 30 kërkime arkeologjike në të gjithë vendin./TvKlan/ KultPlus.com
Nuk do duhej të ishe befasi për ju fakti se leximi është i mirë për shëndetin tuaj, por a e dini pse? Siç duket, ekzistojnë një grumbull i dobive nëse lexoni para se të shkoni në shtrat për të fjetur. Nëse tashmë jeni duke e bërë këtë, jeni me fat. Nëse jo, atëherë ju rekomandojmë të filloni ta bëni këtë.
1. Do të flini më mirë
Leximi ju ndihmon për ta sjellur gjumin duke ua vendosur mendjen diku tjetër dhe në këtë mënyrë duke ua larguar fakusin nga problemet e jetës së përditshme. Është njësoj sikurse leximi i përrallave për fëmijët që shtrihen për të fjetur, shumicën e të cilëve gjumi i pushton në pjesën e fundit të tregimit! Por kjo nuk do të ishte shumë e pëlqyeshme nëse jeni në pjesën më të mirë të librit, sepse do i’u duhej të luftoni kundër gjumit për shkak të dëshirës për ta përfunduar atë kapitull.
2. Ju ndihmon ta reduktoni stresin
Një grup i studiuesve në Universitetin e Surrey ka gjetur se leximi para gjumit mund ta reduktoj stresin deri në 68%. Kjo është një peshë mjaftë e rëndë që do të largohet nga supet tuaja përmes zhytjes nëpër faqet e një libri!
3. Ju do të bëheni më paqësor
Mbajtja e televizionit ndezur përgjatë kohës sa jeni duke tentuar të flini, mund të ju mbajë zgjuar për një kohë edhe më të gjatë. Leximi është një mënyrë e mrekullueshme për ta rehatuar veten qetësisht për një natë me gjumë të mirë. Është shumë më i mirë për shëndetin tuaj të përgjithshëm.
4. Do të koncentroheni më mirë
Përderisa gjurmoni nëpër rrjetet sociale përpara gjumit, ju jeni duke bluar në mëndje shumë gjëra në të njejtën kohë, duke e bërë të vështirë të fokusoheni në diçka më specifike. Duke mos pasur pamje vizuale, gjatë leximit të librit ju jeni të detyruar të fokusoheni vetëm në një ngjarje. Në këtë mënyrë ju e trajnonin trurin tuaj të koncentrohet.
5. Do të bëheni më kreativ
Për shkak se leximi për trurin është sikur stërvitjet fizike për trupin, sa më shumë që lexoni ju do të filloni ti shihni gjërat në një mënyrë tjetër nga ajo e mëparshmja. Kjo gjithashtu ju dërgon në gjetjen e shtigjeve të reja për zgjidhjen e problemeve tuaja./filozofia.al / KultPlus.com
Frederik Ndoci është këngëtar, kompozitor, poet, shkrimtar dhe aktor. Ai përfaqësoj Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2007 me këngën “Hear my plea” (Dëgjo lutjen time), e cila ishte një këngë e kombinuar në gjuhën angleze dhe shqipe, duke u ranguar në vendin e 17-të. Ai këndon në gjashtë gjuhë të ndryshme në tre vargje të veçanta vokale. U emërua “Njeriu i Mijëra Zërave” sepse këndon bariton, tenor, bas dhe countertenor.
KultPlus ju sjell sot këngën “Sytë e tu” me të cilën Federik Ndoci mori pjesë në vitin 1989 në festivalin “Kur vjen Pranvera”, tekstin e secilës e gjeni më poshtë:
