Vepër letrare me temë historike

Romani „Lisi i gjakut“ („Kur fjalët vrasin“) i autorit Arber Shabanaj është një vepër që e kalon kufirin e letërsisë dhe shndërrohet në një dokument historik të fuqishëm, në një kronikë të jetuar nga vetë autori, i cili ka qenë në vijën e parë të betejës së Pashtrikut.

Nga Los Oseku

Ky roman me ngjarje pikëlluese dhe tragjike lufte rrëfen një histori që nuk është thjesht vetëm një ngjarje historike, por është edhe një thirrje për të mbajtur gjallë të vërtetën, për të kujtuar ata që dhanë jetën për lirinë e Kosovës dhe për të demaskuar ata që kanë keqinterpretuar dhe deformuar historinë. Mesazhi i tij është i qartë dhe i fuqishëm, duke sfiduar heshtjen mediatike dhe duke shpërfaqur ato që shumë janë përpjekur t’i fshijnë, ato që duhet të mbeten të njohura.

Një nga elementët më të veçantë që ka ky roman është stili i shkëlqyer i shkrimit. Gjuha e lartë dhe e kulluar Shqipe është përdorur për të krijuar një narracion të pasur dhe të fuqishëm që tërheq lexuesin dhe e mbush atë me një ndjesi të fuqishme të realizmit dhe tragjizmit të luftës dhe pasluftës. Fakti që autori ka qenë atje, në vijën e frontit, bën që çdo fjalë të ketë një peshë të madhe dhe të pasqyrojë realitetin e një njeriu, i cili e ka jetuar atë histori, jo vetëm si dëshmitar, por si pjesëmarrës i saj.

Romani „Lisi i gjakut“ është i bazuar në fakte dhe dëshmi autentike, të cilat janë të siguruara nga një nga eprorët më të shkolluar dhe të kualifikuar ushtarakë, që ka operuar në betejën e Pashtrikut. Ky është një roman që transcendon letërsinë dhe shndërrohet në një dokument të vërtetë historik, në një kronikë të plotë, e cila tregon më shumë sesa vetëm një histori lufte: Ky roman flet për dëshirën për të shpëtuar dinjitetin e atyre që u harruan dhe për të sqaruar shumë aspekte të errëta të pasluftës.

Një nga momentet më të fuqishme të romanit është mënyra se si autori sfidon heshtjen dhe manipulimet mediatike, të cilat kanë ndodhur pas luftës. Ai flet për komandantët që morën çmime të pamerituara, luftëtarët e harruar, dhe drejtuesit që sollën frikë, jo liri. Ky roman është një libër dokumentues që i përshkruan ngjarjet historike me sinçeritet dhe guxim, duke nxjerrë në pah të vërteta, të cilat shumë kanë tentuar t’i mbulojnë, veçanërisht ata të cilët kanë përfituar nga lufta dhe që janë shpallur „heronj“ të rremë. Shabanaj sjell një narracion të mençur dhe dinamik, dhe tregon me fakte sesi historia shpesh është keqinterpretuar nga ata që përpiqen të ndajnë pasuri politike dhe financiare nëpërmjet emrave dhe titujve që nuk kanë asnjë lidhje me luftën e vërtetë.

Përveç kësaj, perspektiva e autorit është shumë personale dhe e dhimbshme, pasi ai është atje, përjeton luftën dhe pasluftën dhe ka mundësinë të përballojë realitetin e vërtetë. Pjesëmarrës në betejën e Pashtrikut dhe një nga ata, të cilët kanë pasur një rol kyç në menaxhimin e frontit ushtarak, Shabanaj i sjell lexuesit një realitet të hidhur të pasluftës – një realitet ku të vërtetat shpesh janë të hidhura, ku ata që e dinë historinë përpiqen t‘a mbrojnë të vërtetën dhe ku shumë, të cilët as nuk ishin të pranishëm në fushën e betejës, tani pretendojnë të jenë heronj.

Një aspekt i rëndësishëm që është thelbësor për të kuptuar kontekstin e veprës është se Arber Shabanaj ka qenë ish-komandant i heroit të rënë në luftë, Astrit Sulit, i cili dha jetën në betejën e Pashtrikut. Ky fakt është një dëshmi e sakrificës dhe dedikimit të Shabanajt për çlirimin e Kosovës dhe kontributin e tij të pazëvendësueshëm në udhëheqjen e luftës. Si komandant në Brigadën 128 të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ai ka drejtuar ushtarët me kurajë dhe përgjegjshmëri dhe është një personalitet, i cili meriton nderim dhe respekt të pashoq.

Personaliteti i Shabanajt është një element i rëndësishëm, i cili meritohet të mburret dhe të nderohet. Ai është një patriot i vërtetë, një intelektual dhe një komandant lufte, i cili ka luftuar për lirinë e Kosovës. Si biolog dhe jurist, si anëtar i Shoqatës së Shkrimtarëve të Bavarisë, dhe si një njeri që ia ka përkushtuar jetën e tij çështjes kombëtare, Arber Shabanaj na ofron një vepër të jashtëzakonshme, e cila përfundimisht e bën lexuesin të mburret me një autor, i cili nuk ka frikë t‘a përplasë të vërtetën në fytyrën e gënjeshtarëve të pasluftës.

Fakti që shumë „komandantë“ të pasluftës, të cilët nuk kishin asnjë lidhje me luftën, tani tentojnë të krijojnë narrative të gënjeshtra dhe të shfrytëzojnë mediat sociale për të manipuluar dhe për të mbuluar veprat e tyre të paligjshme dhe të pamoralshme, është një nga aspektet më të dhimbshme që Shabanaj sfidon në këtë roman. Ai jua përplas në fytyrë të vërtetat, pa pasur frikë nga ata, të cilët ende e shfrytëzojnë popullin për të mbajtur pozitat e tyre të pushtetit.

Për të përfunduar: Ky roman është një thirrje për reflektim të thellë dhe një përgjigje ndaj atyre, të cilët i kanë shpërdoruar sakrificat e të tjerëve. Arber Shabanaj është një emër, i cili do të kujtohet për dekada të tëra, dhe ky libër është një vepër, të cilën duhet t‘a lexojnë të gjithë ata, të cilët duan të dinë të vërtetën, jo trillimet e pasluftës.

Lavdi veprës dhe misionit të tij, dhe respekt para një patrioti të vërtetë – Arber Shabanajt./KultPlus.com