Giorgio Armani, i cili ka ndërruar jetë në moshën 91-vjeçare, ishte stilisti i parë pas Coco Chanel që solli një ndryshim të qëndrueshëm në mënyrën se si njerëzit vishen.

I lindur në një epokë para-luftës me tradita dhe stile të ngurta, krijimet e tij pasqyruan dhe ndihmuan që të mundësohej, një fluiditet gjithnjë e më i madh shoqëror në gjysmën e dytë të shekullit 20.

Mbi të gjitha, ai do të mbahet mend për rishpikjen e kostumit, duke e feminizuar për burrat dhe e popullarizuar për gratë.

Armani hoqi kufizimet dhe ngurtësinë e stileve të mëparshme, duke i bërë burrat të ndihen të sofistikuar dhe gratë të fuqizuara në vendin e punës.

Gazetat e cilësuan si “stilisti i parë post-modern”. Në shumë aspekte, ai ishte një revolucionar.

Giorgio Armani lindi në Piacenza, në veri të Italisë, më 11 korrik 1934. Jeta e tij e mesme e rehatshme u shkatërrua nga lufta dhe kujtimi i tij më i hershëm ishte uria.

Ai luante me predha të paeksploduara në rrugë, derisa njëra shpërtheu. Ai u dogj rëndë dhe një mik i ngushtë i tij u vra.

“Lufta,” tha më vonë, “më mësoi se jo gjithçka është glamur.”

Në vitin 1956, nisi studimet për mjekësi por i braktisi pas tre vitesh dhe iu bashkua ushtrisë. Shpejt e la edhe ushtrinë dhe gjeti punë si dekorues dritaresh në dyqanin e njohur “La Rinascente” në Milano – ku ngjiti shkallët e karrierës me shpejtësi.

Shumica e stilistëve mësojnë zanatin si nxënës apo në shkolla mode – por edukimi i Armanit ndodhi në dyshemenë e dyqanit. Ai mësoi çfarë pëlhurash pëlqenin klientët, vizitoi fabrikat tekstile dhe u bë ekspert në ndërtimin e pëlhurave, duke e përdorur këtë njohuri për të përsosur qepjen.

Së shpejti punoi për Nino Cerruti, një stilist i njohur i modës së lartë. Brenda pak muajsh, Cerruti i kërkoi ta rindërtonte qasjen e kompanisë.

Në vitin 1966, Armani njohu Sergio Galeotti, një arkitekt të ri që braktisi karrierën e tij për të punuar me partnerin e tij të dashur. Galeotti shiti Volkswagen-in e tij për të siguruar kapitalin fillestar.

Ata filluan nga e vogla, zyra e tyre ishte aq e errët sa Armani hoqi kapakët e llampave për të parë pëlhurat. Por puna e tyre ishte një revolucion në modë.

Në mënyrë të përgjithshme, Armani e zbuti modën për burra dhe e forcoi atë për gratë.

Ndërsa roli i grave në shoqëri po ndryshonte, Armani pa një mundësi.

“E kuptova që ato kishin nevojë për një mënyrë veshjeje të barabartë me atë të burrave,” tha ai. “Diçka që t’u jepte dinjitet në jetën profesionale.”

Me kostumet e tij elegante të punës, grave iu ofrua një alternativë ndaj fustaneve të ngurta që kishin veshur nënat e tyre në punë. Ato përçonin feminitet, por ishin një deklaratë e fuqishme barazie.

Në vitin 1978, kompania firmosi një marrëveshje me prodhuesin GFT, duke mundësuar prodhimin në shkallë të gjerë të veshjeve luksoze “ready-to-wear”.

Njëkohësisht, Armani bëri një goditje të madhe në marketing, ai fitoi kontratën për të veshur Richard Gere në filmin American Gigolo (1980), ku aktori shfaqet thuajse gjithmonë i veshur me Armani. Ky sukses e ktheu Armanin në një emër të njohur në mbarë botën.

Ai më pas vishte yjet në tapetin e kuq të Oscar-it dhe dizajnoi kostume për shumë filma e seriale televizive: veçanërisht The Untouchables dhe Miami Vice.

Brenda një dekade, ai u bë stilisti evropian më i shitur në SHBA, duke e kthyer Milanon në një forcë të rëndësishme tregtare e krijuese në modën botërore.

Ai nisi linjat Armani Jeans dhe Emporio Armani, ndërsa marrëveshja me L’Oreal solli parfume nën markën e tij.

U shtuan gjithashtu syzet, veshjet sportive, kozmetika dhe aksesorët, një “stil jetese” i tërë nën një markë. Revista GQ e quajti “pamja totale” (total look).

Në vitin 1985, Sergio Galeotti vdiq nga një sëmundje e lidhur me Aids, në moshën 40-vjeçare.

I tërhequr dhe privat, Armani mendoi të tërhiqej, por vendosi të vazhdonte në nder të partnerit të tij.

Ai deklaroi: “Ai më ndihmoi të besoja në punën time, në energjinë time.”

Në një intervistë të rrallë në vitin 2001, kur u pyet për dështimin më të madh në karrierë, ai u përgjigj: “Që s’munda të ndaloja vdekjen e partnerit tim.”

Pa familje për ta shpërqendruar, ai ia kushtoi jetën zgjerimit të perandorisë së tij.

Ndërsa kompani të mëdha blinin marka të tjera, Armani refuzoi investimet e jashtme. Ai mbajti kontrollin e plotë mbi financat dhe kreativitetin e kompanisë, duke u bërë miliarder shumëfish.

Në vitin 2000, Muzeu Guggenheim në Nju Jork organizoi një ekspozitë për veprën e tij, një njohje e ndikimit të fuqishëm të Armanit në ndryshimin shoqëror të shekullit të kaluar.

Ai ndaloi përdorimin e modeleve me indeks të ulët të masës trupore, pasi një prej tyre, Ana Carolina Reston, vdiq nga anoreksia.

Ai projektuan edhe hotele, siç ishte ai në Burj Khalifa në Dubai (2010), ku vetë dizajnoi interierin

Ai projektoi kostume për ekipin e Chelsea-t dhe kombëtaren angleze, si dhe uniformat e ekipit olimpik italian në 2012.

Në 2014, pati një përplasje publike me Anna Wintour (redaktore e Vogue US) kur ajo mungoi në shfaqjen e tij, thuhet se kishte thënë: “Epoka e Armanit ka mbaruar”.

Por në qershor 2024, vetëm një muaj para 90-vjetorit të tij, ai ishte ende në skenën e Javës së Modës në Paris.

Në mars 2025, ai tha se shfaqja e tij në Milano synonte të “hidhte vaj mbi ujërat e trazuara të politikës globale”.

I përshkruar si “famëkeq për disiplinën e tij” nga revista New York, ai ishte i përkushtuar ndaj vetëkontrollit dhe thjeshtësisë.

Çdo mëngjes, ai notonte në një pishinë 50 metra të gjatë, por vetëm një metër të gjerë, sa për të bërë xhiro.

Për shumëkënd, kjo pishinë përfaqësonte qasjen e tij ndaj jetës dhe punës: minimaliste, precize dhe e ndërtuar për një qëllim.

Gjatë gjithë karrierës së tij, stilet e Armanit qëndruan në hap me shoqërinë në ndryshim.

Kuptimi i tij i hollë i drejtimit shoqëror buronte nga përvoja e tij në dyshemenë e një dyqani në Milano, aty ku klientët ishin ata që kishin rëndësi.

Për 65 vite, Armani ia kushtoi vetes këtij misioni dhe grumbulloi një pasuri që sipas Forbes arrinte në 13 miliardë dollarë.

“Nuk jam kurrë i kënaqur,” i tha një herë një gazetari.

“Në fakt, si dikush që është gjithmonë i pakënaqur dhe obsesiv në kërkimin e përsosmërisë, nuk ndalem derisa të arrij rezultatin që dua.”/BBC/KultPlus.com