Artistja Alije Vokshi me ekspozitë personale në Berlin, pikturat e saj shpërfaqin traditën dhe homazhet për viktimat e luftës

23 Mars, 2021 - 6:02 pm

Artistja Alije Vokshi ka hapur ekspozitën e saj personale ‘I Decided to Draw Bigger Hands’, jashtë kufijve të Kosovës në galerinë ‘ChertLüdde’ të Berlinit, përcjellë KultPlus.

Ekspozita është hapur që nga 6 marsi dhe do pikturat e Vokshit do të jenë të qasshme pë publikun deri më 17 prill.

Ekspozita do të përfshijë punimet e saj më të njohura – një seri portrete ekspresioniste që përshkruajnë emocionet dhe tiparet e dallueshme të personave të saj, të cilët shpesh ishin anëtarë të familjes ose të huaj, pamja e të cilëve e rrëmbeu. Portretet e Vokshit dominohen nga nuancat e ngjyrës kafe, të zezë, të bardhë dhe të kuqe të zbehtë – ngjyra të nxjerra nga veshjet tradicionale shqiptare në rajonin e Dukagjinit nga lindi familja e saj. Punimet e tjera përfshijnë një seri vizatimesh dhe pikturash abstrakte, të cilat u prodhuan pjesërisht gjatë shpalosjes së konfliktit Kosovë-Serbi. Tranzicioni stilistik i demonstruar në ekspozitë, nga ekspresionizmi figurativ në abstraksion, përkoi me ndodhjen e luftës së tmerrshme që shkatërroi Kosovën. Gjatë asaj periudhe, ajo krijoi një grup veprash të karakterizuara nga ngjyra më të errëta, duke bërë homazhe për ata që humbën jetën në masakrën e Reçakut në vitin 1999. Në të kundërt, punimet e prodhuara në kontekstin e pasluftës përfshijnë ngjyra më të ndritshme dhe figura abstrakte në lëvizje.

Titulli është një citim nga artistja për një portret që ajo i bëri nënës së saj, përfshirë edhe në këtë ekspozitë, në të cilën duart në mënyrë disproporcionale të mëdha theksojnë punën dhe zellin e saj. Ekspozita njeh figurën progresive të Alije Vokshit duke nxjerrë në pah aspektet e vërtetë avangardë të punës dhe jetës së saj. Ekspozita është zhvilluar në bashkëpunim të ngushtë me familjen e Alije Vokshi dhe kuratorin me qendër në Prishtinë.

Alije Vokshi lindi në Prishtinë më 1945. Ajo studioi pikturë në Akademinë e Arteve Figurative në Beograd, Serbi, duke u bërë gruaja e parë piktore e trajnuar akademikisht në Kosovë në 1968. Në një kontekst sociopolitik ku pak gra kishin mundësinë të ndiqnin më lart arsimit, posaçërisht në art, Vokshi u bë një rrugë brenda skenës së artit të Kosovës. Pavarësisht presioneve për t’iu përshtatur pritjeve tradicionale të vendit të një gruaje në shoqëri, ajo kurrë nuk lejoi që praktika e saj e artit të luante një rol dytësor. E vendosur për t’u bërë një piktore e njohur në një skenë të dominuar nga meshkujt, ajo u zhvendos në Paris, Francë në 1977 për të ndjekur një program të specializuar në Académie de la Grande Chaumière para se të kthehej në Beograd për të fituar gradën master. Megjithëse ishte e zhytur në një sistem arti patriarkal që margjinalizonte gratë, Vokshi ngulmoi dhe sot qëndron si një nga artistet më pjellore të kohës së saj./ Kuratorja Hana Halilaj/ KultPlus.com

Alije Vokshi, Portret i Visares (vajza e artistes) / Portrait of Visare (daughter of the artist), 1986-1988, Oil on canvas 90 × 70 cm
Alije Vokshi, Nëna e artistes / The artist’s mother, 1995, Oil on canvas, 130 × 110 cm 
Foto: Atdhe Mulla.

Të ngjajshme