23 Gusht, 2025 - 6:45 pm
Sue Tilley, një punonjëse e zakonshme e një zyre pune në Londër gjatë viteve ’90, u bë e pavdekshme në artin bashkëkohor falë Lucian Freud, një ndër portretistët më të rëndësishëm të shekullit të 20-të. Ai krijoi katër tablo të saj lakuriq, përfshirë veprën më të famshme “Benefits Supervisor Sleeping” (1995), e cila u shit për një rekord botëror në vitin 2008.
Freud ishte i njohur për mënyrën e tij të sinqertë, shpesh të ashpër, të portretizimit të trupit të njeriut. Në Tilley, ai gjeti një subjekt që nuk i përngjante normave tradicionale të bukurisë, ajo ishte një grua e madhe, por me prani të jashtëzakonshme. Nëpërmjet linjave të saj të trupit dhe shprehjes natyrale, Freud arrinte të kapte diçka thellësisht njerëzore dhe poetike. Ai thoshte se nuk e vendoste dikë në pikturë për t’ia bërë më të këndshme syrin shikuesit, por për të zënë hapësirën si një entitet i gjallë.
Tilley dhe Freud kaluan muaj të tërë së bashku gjatë pozimit, për më shumë se nëntë muaj për një portret. Ajo e përshkruan atë si një njeri kompleks: gazmor, i ndërlikuar, grykës për thashetheme, por edhe i vështirë. Përfundimisht, marrëdhënia e tyre u ndërpre pas një fyerjeje të lehtë që ai e mori për zemër. Edhe pse portretet e saj u shitën për miliona, Tilley mori vetëm pagesat e vogla ditore si modele, pa përfitime financiare nga shitjet.
Para se të bëhej e famshme si “Benefits Supervisor”, Tilley ishte pjesë e skenës underground të Londrës në vitet ’80, e rrethuar nga figura si Leigh Bowery, një ikonë e performancës dhe modës. Më pas, ajo vetë u bë shkrimtare, artiste dhe influencuese e kulturës alternative. Në vitet e fundit, është rikthyer te arti me një stil të saj origjinal dhe ka ekspozuar punimet në galeri prestigjioze.
Në një akt simbolik, Tilley ka pikturuar një autoportret lakuriq në një pjatë, me titullin “The Benefit Supervisor Has Woken Up”, një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj mënyrës se si ajo është portretizuar nga Freud: si një figurë në gjumë, pasive. Ky veprim e vendos atë jo më si muzë, por si krijuese. Tashmë, ajo është në kontroll të narrativës së saj.
Sue Tilley është më shumë se një trup në një kanavacë. Ajo është një grua me ndikim, një dëshmitare e skenave më ikonike të artit dhe kulturës queer të shekullit të kaluar, dhe një artiste më vete. Edhe pse nuk përfitoi financiarisht nga fama që solli figurës së saj, ajo ka fituar diçka tjetër: një vend të përhershëm në historinë e artit dhe një zë të fuqishëm si krijuese./BBC/KultPlus.com