Piktori i shquar francez Delacroix, u nda nga jeta më 13 gusht të vitit 1863

13 Gusht, 2019 - 11:40 pm

Ferdinand Victor Eugène Delacroix, artist dhe piktor francez, lindi në 26 Prill 1798 në Charenton-Saint-Maurice, Francë, në departamentin e Luginës së Marne, jo larg nga Parisi. Ai mbaroi studimet e para, duke u bërë i dashur për klasikët e leximit, në shkollën e mesme Louis-le-Grand, ndërsa në 1815 filloi mësimin e tij me Pierre-Narcisse Guérin, duke admiruar Zhak-Louis David dhe stilin e tij neoklasik.

Më 1819 atij  iu porosit një pikturë me temë fetare, “Virgjëresha e Mesisë”, në të cilën mund të shihet një ndikim rafaelian, ndërsa nja dy vjet më vonë daton “Virgjëresha e Zemrës së Shenjtë”. I interesuar për stilin shumëngjyrësh dhe të hijshëm të Pieter Paul Rubens, ai është shumë i mahnitur nga “Rrapi i Meduzës” nga miku i tij Théodore Géricault, i cili e çon atë të bëjë “Varka e Dantes”, veprën e tij të parë të shkëlqyeshme që do të pranohet, më 1822, në Sallonin e Parisit: piktura Delacroix bën bujë dhe nuk vlerësohet nga bota akademike, pavarësisht se është blerë nga Galeria e Luksemburgut.

Më 1825 Eugène Delacroix bëri një udhëtim në Britaninë e Madhe, ku ai ishte në gjendje të vizitonte Richard Bonington dhe Thomas Lawrence: gjatë kësaj përvoje ai zbuloi me kuriozitet përdorimin e ngjyrës tipike të artit britanik të asaj periudhe, që e çoi atë të hartojë dhe përfundojë “Portretin e Louis-Auguste Schwiter”, portreti i vetëm i dimensioneve imponuese të jetës së tij.

Ndërkohë, ai iu përkushtua edhe bërjes së litografive që përshkruanin vepra nga William Shakespeare dhe vizatimin frymëzues nga “Faust” i Goethe; temat e dhunshme dhe sensuale shfaqen në “Lufta e Gjaurit dhe Hasanit” dhe në “Gruaja me papagall”, përfunduar në mes 1826 dhe 1827. Menjëherë pas kësaj, piktura “Vdekja e Sardanapalus” portretizon mbretin e famshëm të rrethuar Asir, ndërsa ai vëzhgon ushtarët që vrasin konkubinat e tij dhe shërbëtorët e tij.

Më 1829 Eugène Delacroix pikturoi “Vrasja e Peshkopit të Liège”, një përqëndrim i temave romantike të frymëzuara nga Walter Scott në të cilin përfaqësohet vrasja e Louis of Bourbon.

Piktura më e famshme nga Eugène Delacroix

Një vit tjetër, në vend të kësaj, ai përfundon atë që do të konsiderohet njëzëri, puna e tij më e rëndësishme, përkatësisht “Liria që udhëheq popullin”; në pikturën e tij më të famshme, parizianët shihen në krah ndërsa marshojnë duke mbajtur flamurin francez trengjyrësh: në plan të parë shtrihen kufomat e ushtarëve që veprojnë si kundërpeshë ndaj gruas që përfaqëson pavarësinë dhe lirinë.

Piktura është blerë nga qeveria franceze, megjithëse konsiderohet tepër revolucionare nga disa zyrtarë që, rrjedhimisht, parandalojnë shfaqjen e saj publike.

Udhëtimi për në Afrikën e Veriut

Më 1832 Delacroix, pas pushtimit francez të Algjerisë, shkoi në Afrikën e Veriut pasi kishte kaluar nga Spanja, duke qenë pjesë e një misioni diplomatik në Marok: këtu ai nuk iu përkushtua shumë studimit të artit vendor, por më thjeshtë, ai ka mundësinë që të shkëputet nga mjedisi shtypës parizian, ndërsa gëzon mundësinë për të rënë në kontakt me një kulturë të lashtë.

I frymëzuar dhe i lirë, gjatë këtij udhëtimi ai përfundon më shumë se njëqind vizatime dhe piktura të ndikuara nga popullsia vendase, prej nga ai mbetet i futur. Në Algjer, për shembull, ai portretizon disa gra pa u zbuluar (është piktura “Gratë e Algjerisë në banesat e tyre”), por padyshim se ai duhet të merret me vështirësitë në gjetjen e grave myslimane në dispozicion për t’u shfaqur. Në Tangier, në vend të kësaj, ai krijon disa skica të qytetit.

Kthimi në Paris

Nga viti 1833 e tutje artisti francez ishte marrësi i një numri të madh projektesh që synonin të dekoronin ndërtesa të ndryshme publike në qytetin e Parisit: në atë kohë ai filloi të punojë në Dhomën e Deputetëve të Palazzo Borbone, në Salon du Roi, dhe më vonë ai gjithashtu merret me afreskimin e bibliotekës së Palazzo del Lussemburgo dhe atë të Palazzo Borbone.

Më 1834 ai përshëndeti Jeanne-Marie le Guillou, qeveria e cila do të kujdeset për të për pjesën tjetër të ditëve të tij, duke kontribuar në mbrojtjen e intimitetit të tij me respekt dhe përkushtim. Më 1838 ai ekspozoi në Sallonin “Furia e Medeas”, duke shkaktuar një ndjesi të thellë: të përfaqësohesh është një skenë e marrë nga mitologjia Greke, në të cilën njeriu e sheh Medejën në aktin e grabitjes së fëmijëve të saj për t’i vrarë ata me një kamë që është e pangopur dhe duke marrë hak, në këtë mënyrë, ndaj braktisjes së Jasonit.

Gjithashtu kjo pikturë është blerë nga Shteti, që më pas do të dërgohet në Lille, në Muzeun e Arteve të Bukura (megjithëse Eugène Delacroix do të preferonte që ajo të ekspozohej, së bashku me “Masakrën e Scio” dhe “Varkën e Dantes”) në Galerinë e Luksemburg).

Dekori i Kishës së Saint-Denis del Santo Sacramento daton që nga 1843, duke përfshirë një “Mëshira” të madhe; në fund të viteve 1940 Delacroix punoi në tavanin e galerisë Apollo në Louvre: ndërkohë, përveç shtëpisë së tij pariziane, piktori kishte filluar të frekuentonte një vilë në fshatin Champrsay, ku mund të pushonte larg nga mundi i qytetit.

Vitet e fundit

Duke filluar nga 1857 ai është i përkushtuar për Kapelën e Agnes në Saint-Sulpice. Në ndërkohë, ai duhet të përballet me gjedjen shëndetësore, të përkeqësuar nga angazhimi i rëndë që sjell kjo lloj pune. Më 1862 Delacroix merr pjesë në krijimin e Société Nationale des Beaux-Arts, nga të cilat bëhet mik i tij Théophile Gautier: në komitet ka edhe Puvis de Chavannes dhe Carrier-Belleuse, ndërsa lista e ekspozuesve përfshin, ndër të tjera, Gustave Doré dhe Léon Bonnat.

Eugène Delacroix vdiq më 13 gusht 1863 në Paris: trupi i tij u varros në varrezat Père Lachaise. /KultPlus.com

Të ngjajshme