Autor: KultPlus

Muaji shkurt është i librave.

28 ditët e këtij muaji mund të shërbejnë edhe për të lexuar, për tu kthyer në romane që i kemi lexuar dikur ose për të nisur një lexim të ri.

Secili mund të lexojë diçka nga dëshirat personale, por ne po i sjellim këtu tre libra të cilët mund të lexohen gjatë këtij muaji. Sepse leximi duhet të jetë i vazhdueshëm.

MICHEL HOUELLEBECQ – PLATFORMA
Michel, një nëpunës i administratës shtetërore franceze, vendos të marrë një udhëtim të zakonshëm pushimesh në Tailandë. Në këtë rastësi të tij, ai do të gjendet, herë si spektator, e herë si aktor, në rrjetin e turizmit seksual botëror. Një roman satirik mbi seks-turizmin dhe etjen e papërmbajtshme për dominimit që paraja i bën kësaj bote. Houellebecq është një prej shkrimtarëve më në zë në Francë. Është fat që librat e tij i kemi të përkthyer edhe në gjuhën shqipe. Le të ndodhë njoftimi i parë me të këtë muaj, me librin “Platforma”.

PAULO COELHO – BUZË LUMIT PIEDRA U ULA DHE QAVA
Kjo është një histori për dashurinë. Pilar, një grua e re dhe e pavarur, me ambicie për të ardhmen, takon ish-të dashurin, që tani është një udhërrëfyes shpirtëror. Takimi me të trondit gjithë qenien e Pilarit. Rrallëherë ndodh që dashuria në adoleshencë të arrijë potencialin e plotë, po çfarë ndodh kur dy të dashuruar ribashkohen pas njëmbëdhjetë vitesh? Tani janë edhe një herë bashkë, të nisur në një udhëtim të mbushur me vështirësi, teksa demonët e varrosur prej kohësh dhe pakënaqësitë ridalin në sipërfaqe, pas më shumë se një dekade. Por në një fshat të vogël në Pirenejtë francezë, në brigjet e Lumit Piedra, një marrëdhënie shumë speciale do të riekzaminohet në dritën e pikëpyetjeve më të mëdha të jetës. Paulo Coelho, lindi në Rio-de-Zhanejro më 1947. Ai është vlerësuar si një prej autorëve më të rëndësishëm të letërsisë botërore.

TAHAR BEN JELLOUN – RACIZMI SHPJEGUAR VAJZËS SIME
Racizmi – i gjallë edhe në modernitetin e sotëm. Shkruar në vitin 1998, libri e sjellë shkrimtarin nga Maroku duke folur për racizmin dhe sidomos ndikimin e tij tek fëmijët. Fëmijët janë ata që e kuptojnë më mirë se racist nuk lind, por bëhesh, ndërsa të rriturit shpesh nuk i ndërrojnë idetë e tyre kur duan ta urrejnë një person, një ide, një kulturë. Një protestë në Paris, një vajzë e vogël bën pyetje për racizmin, dhe autori duhet të gjejë përgjigje për interesimin e vajzës së vogël, në formë dialogu. Janë 160 fletë që flasin shumë për mendjet e prishura dhe ato që janë të ndritura. / KultPlus.com

Dritëro Agolli prej një viti nuk është më fizikisht mes nesh. Por është me poezinë e prozën e tij. Jeton në kujtimet dhe ndjesitë e familjarëve dhe të miqve, të cilët e kujtojnë këtë fundjavë. Nëpërmjet historive, tregimeve apo recitimeve.

Në këtë vit të parë të mungesës, bashkëshortja e tij, redaktorja e veprës së Dritëroit, Sadije Agolli e ka të vështirë të gjejë fjalët.

Top Channel: Si kanë qenë për ju këto ditë pa Dritëroin?

Sadije Agolli: Më ka ndjekur gjithmonë hija e tij. kam qenë gjithmonë e të. megjithatë i thërrisja mendjes se duhet të mblidhesha që ti bëja të gjitha nderet ashtu siç i meritonte. Dhe kam pasur fëmijët në krah. Elonën dhe Artanin, por edhe gjithë miqtë që kanë marrë në telefon, duke më dhënë zemër dhe kurajo. Pastaj duke parë gjithë dorëshkrimet e tij, gjithë këto kohë e mbushja ditën me to.

Top Channel: Çfarë do të bëhet me dorëshkrimet e shumta që ai ka lënë? Keni ndonjë plan për t’i botuar ato?

Sadije Agolli: U botua Libri i Aforizmave. Tani do të dalë edhe libri “Dashuri në moshën e Krishtit”. Kështu që duket sikur jeton. Unë kam qenë edhe bashkëshorte, edhe redaktoja e tij. Kështu që i kam lexuar dhe i kam kaluar të gjitha nëpër duart e mia.

Unioni i Gazetarëve i dha asaj certifikatën pena e gazetarit. Për të cilën ajo ka një falënderim të veçantë kur kujton vitet e veta si gazetare.

“Dritëroi kishte gjetur tregimet e mia dhe i kishte mbledhur në një dosje. Disa reportazhe që kisha shkruar për artistët e kinemasë dhe teatrit i kishte mbledhur dhe thoshte që do të vijë koha dhe do ti botosh. Dhe Elona i gjeti ato. kështu që mendoj që nuk kam qenë gazetare e keqe. Bër edhe unë një emër, sidomos në shkrimet kritik për problemet e arsimit dhe të shkollave”, tregon Sadija.

Top Channel: Si ishte të bashkëjetonte një shkodrane me një devolli?

Sadije Agolli: Në fillim çdo çift e ka të vështirë të bashkëjetojë me njëri tjetrin. Derisa të mësohen me njëri tjetrin. Sigurisht është dashuria ajo, më madhja që nuk i ve re veset e njëri tjetrit. Por më vonë ka vështirësira, se secili kishte trashëguar nga krahina e vet. Por gjithmonë jemi munduar ti zbusim gjërat. Unë bile edhe kam shkruar këtë.

Top Channel: Si e keni pritur idenë e shndërrimit të shtëpisë suaj në muze në të ardhmen?

Sadije Agolli: Do të vazhdoj të qëndroj deri në fund. Unë e kam të prerë. Nuk ka diskutim ky vendim i imi. Kur të vdes unë atëherë le të bëjnë fëmijët çfarë të duan. Por tani për tani unë ja kam kushtuar jetën atij dhe aty do ta mbyll jetën time.

Top Channel: Çfarë keni për t’i thënë Dritëroit në këtë ditë. Është pak furtunë. Fryn era përtej xhamave dhe mbase ai është duke na dëgjuar.

Sadije Agolli: Të gjitha mendoj që i ka dëgjuar. Se unë nuk mendoj që ka vdekur. Akoma nuk e besoj. Ndofta më vonë mund të them. Por tani për tani. mendoj që ai më ka dëgjuar dhe ai më jep forcën dhe kurajon sot që jam ulur bashkë me ju.

Më 14 shkurt, ish-raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Ulrike Lunacek, do të promovojë librin e saj në Vjenë.

Ky libër, siç ka thënë vetë Lunacek, vjen me rastin e 10 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës.

“Më 14 shkurt, 2018, promovoj librin e botuar nga Wieser Verlag me rastin e 10 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës”, ka thënë Lunacek.

Libri, me titull ‘“Të ndërtosh paqen do të thotë të ndërtosh një rrugë të largët” – nga Brukseli në Fushën e Mëllenjave dhe mbrapsht: Rruga e Kosovës drejt BE-së dhe kontributi im në të’, flet për angazhimet e saj në përafrimin e Kosovës drejt Bashkimit Evropian, ndonëse kjo rrugë është ende e gjatë.

Në këtë promovim, pjesë e diskutimeve do të jenë Wolfgang Petritsch, ish – emisar i BE-së për Kosovën (1998-1999), si dhe Verdran Dzihic, hulumtues në Qendrën për Marrëdhënie Transatlantike në Universitetin e Vjenës dhe ekspert për Ballkanin.

Kujtojmë se Ulrike Lunacek, ish-kryetare e Partisë së Gjelbër, ka qenë për 8 vjet raportuese për Kosovën në Parlamentin Evropian si dhe nënkryetare e këtij institucioni për një kohë të gjatë, por ka qenë edhe një përkrahëse e madhe e lirisë dhe pavarësisë së Kosovës, si dhe e demokratizimit dhe integrimit evropian të vendit tonë.

Ajo dha dorëheqje vitin e kaluar për shkaqe parimore pasi i humbi zgjedhjet parlamentare në Austri ndaj kundër-kandidatit Sebastian Kurz. / KultPlus.com

Nga sot, në Parkun e Liqenit të Tiranës mund të gjeni edhe një kopësht me selvi, kushtuar shkrimtarit të madh shqiptar, Dritëro Agolli, i cili u nda nga jeta pikërisht një vit më parë, në 3 shkurt 2017.

Në përvjetorin e parë të ndarjes së tij nga jeta, Bashkia e Tiranës në bashkëpunim me Shoqatën “Devolli” dhe të afërm të poetit e shkrimtarit, mbollën 20 selvi, duke shënjuar nisjen e punimeve për kopshtin e letrarit të shquar të kulturës kombëtare shqiptare, një moment kujtese dhe nderimi për kolosin e letrave shqipe.

Në mbjelljen e pemëve të llojit selvi ishte edhe kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, i cili vlerësoi figurën e Dritëroit, si njeriu që arriti të bëjë bashkë dashamirës nga çdo cep i Shqipërisë. “Sot e fillojmë me një gjest simbolik, mbjelljen e 20 selvive në një pjesë të parkut të liqenit që ia kemi kushtuar Dritëroit. Duam që të jetë një vend meditimi, pushimi, një vend paqeje, një vend ku njerëzit të lexojnë libra dhe të kujtojnë veprën e Dritëroit. Ndaj kemi përgatitur që në këtë pjesë memoriale të parkut, ku janë disa prej figurave të shquara, të kemi një vend të posaçëm për të kujtuar Dritëroin. Fuqia e tij duket edhe në faktin që arrin të na mbledhë nga çdo cep i Shqipërisë”, deklaroi Veliaj.

Tajar Agolli, vëllai i shkrimtarit Dritëro Agolli, falenderoi kryetarin e Bashkisë së Tiranës dhe miqtë, të cilët iu bashkuan kësaj dite të veçantë. “Ju falenderoj të gjithëve për këtë pjesëmarrje në këtë ceremoni. Jemi shumë të kënaqur për të gjithë ata aktivistë që marrin pjesë, miq të Dritëroit. Sigurisht, miqtë e Dritëroit janë në zemrën tonë. Na ka folur direkt për miqtë që ka dhe ka shumë miq”, u shpreh vëllai i shkrimtarit të dashur për të gjithë shqiptarët.

“Me gruan janë bërë aq krahasime sa do të ishte guxim prej kokëkrisuri të kërkoje krahasime të reja. Në krahasime gruaja është hyjnizuar dhe ironizuar, është idealizuar dhe martirizuar, është filozofuar dhe vulgarizuar

. Megjithatë, krahasimet më të mira, që i shkojnë fisnikërisë së saj janë hyjnizueset. Për mua gruaja është një krijesë me rrobe të endura prej bari, uji dhe ere. Me rrobet e barit ajo na deh, me rrobet e ujit ajo na nxit drejt pastërtisë dhe me rroben e erës na rrëmben e na shpie në gjithësinë e ëndrrave, duke na shkëputur për një çast nga bota e mjeruar e sendeve.

Kjo krijesë përherë na afron e përherë na largon; përherë shkojmë drejt saj edhe duke qenë fizikisht me të. Nuk është punë bashkimi trupash. Trupi është gjëja më e lehtë që mund të të japë gruaja. Është diçka tejet misterioze, që nuk ta jep aq lehtë ose nuk ta fal fare!… Tek kjo fshehtësi qëndron edhe e mahnitëshmja e pakuptuar.”

DRITËRO AGOLLI

Genta Sula sjell materialet e mbledhura nga arkivi i ish-Sigurimit ku përmendet emri i Kadaresë.

U promovua sot në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës libri “Kadare dhe regjimi komunist” , një libër me 101 dosje nga aparati diktatorial shtetëror të periudhës nga 1959-a deri më 1991 –shin. Genta Sula, drejtoresha e Autoritetit të Dosjeve solli në këtë ceremoni një dosje me materiale të mbledhura nga arkivi i ish-Sigurimit ku përmendet emri i Kadaresë. Sula shtoi se çështja e dosjeve duhet parë thellë e duhet lexuar me kontestin e kohës, dëshmitarët okularë dhe dëshmitë U promovua sot në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës libri “Kadare dhe regjimi komunist” , një libër me 101 dosje nga aparati diktatorial shtetëror të periudhës nga 1959-a deri më 1991 –shin. Ky libër i përgatitur nga autori Dashnor Kaloçi vjen si bashkëpunim i Qendrës së Studimeve të Letrave Shqipe “Kadare” dhe shtëpisë botuese “UET Press” si një nismë mbi kritikën shqipe. Ky libër synon të hedhë dritë mbi raportin e regjimit me artin e kulturën, duke u ndalur posaçërisht te shkrimtari Ismail Kadare. Spartak Ngjela, i cili ka shkruar edhe parathënien e këtij libri tha se ky libër eliminon mediokritetin e atyre që kanë folur kundër shkrimtarit dhe veprës së tij.

“E rëndësishme të thuhet është se çdo shkrimtar i madh ka pasur një konflikt të brendshëm, është lufta e përjetshme e mediokrit me talentin e madh. Është lufta e talentit me ambicien e të dështuarve. Ka një qëllim për të errësuar vlerat kombëtare shqiptare që është një tendencë e vjetër e kundërshtarëve tanë”- tha Ngjela, duke theksuar se ende në Shqipëri nuk kemi një studim të mirëfilltë shqiptar për veprën e Kadaresë.

“Ka vetëm kritika perëndimore, e sidomos ajo franceze. Kritika jonë është nivel i dobët. Nuk është faji i kritikës, por e gjithë vendit, e qytetërimit tonë.Ky libër as e ngre as e ul veprën, por i krijon një personalitet tjetër. Në sensin moral ky libër i jep të vërtetën. Përsa i përket kritikës për veprën e Kadaresë, është e kotë të merresh”- tha ai, duke theksuar se në romanin Dimri i Vetmisë së Madhe është një përplasje mes sovranit të letrave dhe të shtetit, duke rrëzuar pretendimet e atyre që thonë se përmes këtij romani shkrimtari ka ngritur figurën e Enver Hoxhës. Gazetarja Monika Stafa e cilësoi librin e Kaloçi si një mision.

“Ky libër ia ka dalë të paraqesë shkrimtarin në raport me diktaturën dhe si është ai i vendosur aty. Janë të ndarë në grupe ata që duan shkrimtarin dhe ata që hedhin baltë ndaj tij. Me këtë libër Kaloçi sjell ngjarjen e plotë, që në shtyp ka 27 vjet që publikohet e paplotë. Është një libër me peshë historike”- tha Stafa. Ndërsa, Gentiana Sula, Drejtoresha e Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-sigurimit të shtetit foli mbi përpjekjet e shoqërisë për ta parë thellë çështjen e hapjes së dosjeve. “Kadare ka qenë i pari që ka ngritur zërin për një shkëputje morale me të shkuarën nëpërmjet hapjes së dosjeve në vitin 2006, kur Këshilli i Europës nxori një rezolutë të fortë për kohën dhe ai është nga ato figura që diti ta lexojë, përkthejë dhe la disa porosi si duheshin bërë hapjet e dosjeve. U deshën më shumë se 12 vjet përpjekje të shoqërisë që nuk reshtën, e as qytetarët nuk reshtën së dëshiruar dhe porositë e tij u vunë në vend”- tha Sula, duke shtuar se në ligjin e dosjeve kuraja qytetare e Kadaresë është e përkthyer në aktet dhe nenet. “Kuraja e tij qytetare nuk reshti edhe kur qe ndër të parët njerëz që bëri aplikimin në institucionin tonë për t’u njohur me dosjet e tij dhe autorizoi qendrën e studimeve Kadare që të ishte agjent i kërkimit shkencor për të punuar me dosjet e tij”- tha Sula, ndërsa tregoi materialin e mbledhur nga arkivi i ish-Sigurimit, ku përmendet emri i shkrimtarit Ismail Kadare. “Unë e kam këtu dosjen, po të ishte këtu shkrimtari do ia dorëzoja, por ende nuk do ia jap qendrës, do pres shkrimtarin, pro doja ta ndaja me ju që po e kryejmë këtë proces.

Dua t’i them qendrës dhe autorit që puna nuk ka mbaruar, besoj se të tjera materiale do të dalin”. Duke përgëzuar nismën e Qendrës së studimeve letrare “Kadare”, Sula përmendi edhe dy nisma të tjera të këtij lloji si Instituti për studime ‘Musine Kokalari’ dhe instituti ‘Marash dhe Martin Ivanaj’. “Ka një ndërhyrje qytetarë për të parë thellë çështjen dhe jo për të ndjekur një faksimile të paautorizuar apo të paverifikuar aty-këtu, por për të hyrë thellë e për të punuar jo vetëm me arkivin por me një arkiv të përpunuar në mënyrë shkencore për të bashkëpunuar në rrjete kërkuesish për të lidhur arkivin bashkë me dëshmitë gojore të këtyre qytetarëve që patën fatin e keq të jenë në teleskopin e ish-sigurimit, por që ndërkohë i kemi gjallë dhe mund ta plotësojnë historinë në dosje me ekzistencën e tyre”- përfundoi Sula duke thënë se leximi i dosjeve sot kërkon qytetari, patriotizëm, dëshirë për të ecur përpara, pajtim dhe për ta plotësuar atë që gjendet në dosjet e kohës.

Si sot 1 vit më parë ndërroi jetë shkrimtari shqiptar Dritëro Agolli.

3 shkurti i vitit 2017-të do të ishe ditë e kobshme për letërsinë shqiptare, me ikjen e Agollit nga kjo botë.

Agolli lindi më 13 tetor 1931 në Menkulas të Rrethit të Devollit afër Korçës.

Poezia shqipe nuk do të mund të ishte ajo që është sot pa Agollin, njeriun e penës dhe studimit.

Agolli i bë poeti i tokës dhe i dashurisë për të, shkrimtari i filozofisë dhe i dhimbjes njerëzore. Vepra letrare e Dritëro Agollit krijoi traditën e re të letërsisë shqiptare.

Për nga gjinitë, krijimtaria e Dritëro Agollit është e larmishme. Në vjershat dhe poemat e Dritëro Agollit gjejnë shprehje mendimet dhe ndjenjat e njeriut të ri, patriotizmi dhe besnikëria ndaj idealeve revolucionare, cilësitë e tij morale në jetë dhe në punë.

Në prozë bëri emër sidomos romani Komisari Memo (1969), në të cilin pasqyrohet roli i madh edukues dhe drejtues në vitet e Luftës ANÇ. Nga ngjarjet e kësaj periudhe e merr subjektin edhe romani Njeriu me top (1975), që flet për ndikimin e luftës çlirimtare në mentalitetin e njerëzve. Dritëro Agolli ka botuar edhe mjaft tregime e novela nga jeta e sotme. Ndër krijimet satirike romani Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo (1973).

Në vitin 2011 Dritëro Agolli, është nderuar me titullin doktor Honoris Causa nga Universiteti Europian i Tiranës. / KultPlus.com