Intervistoi: Jeta Zymberi
Fotografia: Artan Korenica

Rreth dy dekada më parë bëri hapin fillestar drejt aktrimit. Ishte vetëm 17 vjeçare ku u bë pjesë e një audicioni që ishte një shkëndijë së artit shqiptar po i shtohej një artiste krejt e veçantë. Dhe nuk u desh shumë kohë që ajo të dëshmonte diçka të tillë, pasi shumë shpejt bëri debutimin e saj të parë televiziv në serialin “Familja Moderne”. Tutje jetësoi edhe disa role në film e teatër, por viti 2015 e gjeti me një vendim të ri. Ajo bashkë me familje u larguan drejt Shteteve të Bashkuara të Amerikës ku jeton edhe sot. As atje nuk qëndroi larg aktrimit, por shkëlqimin e saj të merituar e arriti pas gati një dekade ku me artin e saj shpërthej kufijtë.

Yllka Gashi e cila është e njohur për mbështjelljen e plotë të personazheve të saj, duke kapur nuancat, modelet e të folurit dhe personalitetet e tyre, është shumë e kujdesshme edhe në përzgjedhjen e roleve. Në rolet e saj në teatër, film e seriale, ajo është transformuar në njerëz kaq të ndryshëm duke fituar kështu dashurinë e publikut gjatë rrugës. Ndërsa një nga cilësitë më mbresëlënëse të aktores është aftësia e saj për të mbajtur vëmendjen tuaj pa sforcim, për t’u dukur sikur aktrimi në një film është gjëja më e natyrshme që një person mund të bëjë.

E thjeshtë e modeste që suksesi vetëm sa e ka bërë më falënderuese e më të përkushtuar, Yllka këtë vit ka pushtuar zemrat e publikut e kritikëve me nam botërorë me rolin e saj në filmin “Zgjoi”.

Tek “Zgjoi”, ajo banon plotësisht në një figurë të botës reale – këtë herë në atë të zonjës Fahrije Hoti. Bazuar në historinë e vërtetë të Fahrije Hotit, gruas luftarake që ngriti biznesin e ajvarit në Krushë të Madhe, për Yllkën, siç potencon ajo, ky rol ishte nder jetësorë.

Performanca e saj në këtë film tashmë i ka dhënë asaj çmime dhe ka marrë vlerësime të mira nga kritikët.  Madje gazeta amerikane ‘The Austin Chronicle’ shkroi se “performanca e Yllka Gashit është një nderim për një grua që ndryshoi jetën në heshtje, pa u bërë kurrë një shenjtore”.

Yllka bëri një kërkim të gjerë rreth jetës së zonjës Hoti përpara se të fillonin xhirimet. Ajo takoi personalisht atë e ëndërroi përreth një dekade jetësimin e këtij roli. Por, kur “Zgjoi” erdhi në jetë, ai erdhi për të bërë histori për kinematografinë kosovare. Në “Sundance Film Festival” u shpall fitues i trefishtë. Rrugës deri më sot ku filmi mori vëmendjen botërore si filmi i parë i gjatë nga Kosova që ka hyrë në listë të ngushtë për çmimin “Oscar”, ai ka marrë edhe dhjetëra çmime të tjera, duke u bërë pothuajse çdo muaj lajm në mediat botërore.

Por gjithë këtë sukses Yllka nuk e gëzoi me shumë entuziazëm. Ishte dhimbja për humbjen e babait që asaj i krijoi një zbrastësi të madhe dhe sikur balancoi emocionet. Por ajo është e lumtur që të paktën babai arriti të shoh suksesin e filmit në Sundance çka e bëri edhe shumë krenarë.

Për rrugëtimin e saj, gjithë këtë sukses të filmit “Zgjoi” ku ajo bart në supe rolin kryesorë, për ndjesinë, sfidat, triumfet e gjithçka tjetër, ajo përgjigjet plot përkushtim e sinqeritet në një intervistë për KultPlus.

KultPlus: Një prej aktoreve më të dashura për publikun shqiptar, sot ka marrë dashurinë e botës, si ndihet Yllka pas gjithë këtij suksesi me filmin “Zgjoi”?

Yllka: Faleminderit për fjalët e bukura e për vlerësimin së pari! Ndjehem e lumtur dhe shumë e nderuar!   

KultPlus: Ka kohë që nuk ishit pjesë e skenës kosovare, pasi që prej vitesh jetoni në Amerikë. Por duket se u kthyet në kohën e duhur dhe me projektin e duhur. Si e pritet ftesën e regjisores Blerta Basholli për të qenë pjesë e filmit “Zgjoi”?

Yllka: Ideja për ta bërë “Zgjoi-n” daton që nga viti 2011. Atë kohë ishim duke punuar bashkë me Blertën në një projekt tjetër, derisa ajo bëhej gati për filmin e diplomës në NYU. Kur e pat ndarë me mua idenë për ta takuar znj. Fahrije e nëse ajo pajtohet, atëherë edhe për të bërë një film për të dhe unë ta luaj atë, përgjigjja ime e menjëhershme ka qenë PO! Shumë gjëra kanë ndodhur ndërmjet vitesh prej 2011 deri në 2019 kur e kemi xhiruar filmin, mirëpo ne të dyja- i kemi qëndruar besnike njëra tjetrës dhe idesë fillestare duke e ushqyer ëndrrën e njëjtë që së bashku ta bëjmë këtë film.

KultPlus: Nga momenti që të është propozuar roli e deri te takimi me zonjën Fahrije Hotin, çka të sillej nëpër mendje?

Yllka: Të dyja kanë ndodhur në të njëjtën kohë pothuaj. Së pari ka qenë ideja ta takojmë zonjën Fahrije e të flasim me të, pastaj brenda asaj jave e kemi kontaktuar  dhe kemi shkuar në Krushë. Kam qenë shumë kureshtare ta takoj personalisht znj. Fahrije sepse duke e ditur tragjedinë që e kane kaluar gratë e Krushës dhe duke qenë konsumatore e produkteve të tyre disa vite radhazi, gjithmonë kam pasur respekt, simpati, e dhembshuri për to. E pas takimit me to, ato më kanë inspiruar tej mase.

KultPlus: Po pas takimit, sa besoje që do ta portretizoje këtë grua në mënyrën e duhur dhe në fund pasi përfunduan xhirimet, cili ishte komenti që ia bëre vetes?

Yllka: Në takimin e parë, ne jemi mahnitur me znj. Fahrije. Me karakterin e saj, me dinjitetin e stoicizmin që e karakterizon, por edhe me ngrohtësinë e mikpritjen e saj. Ka qenë takim i gjatë dhe mbaj mend që u patëm emocionuar shumë nga rrëfimi i saj dhe sakrificat e sprovat nëpër të cilat ajo e gratë e Krushës kanë kaluar. Që nga atëherë, për mua u bë ëndërr ta luaj këtë grua të jashtëzakonshme në film e mision të nderoj figurën e saj. E kam ëndërruar e pritur këtë rol për gati 10 vite, kam menduar për të, për jetën e saj, për sfidat me të cilat është përballur dhe mënyrën se si i ka kaluar ato, prandaj kur filluan xhirimet nuk ka pasur as pengesë e as vështirësi që më është dukur e pakalueshme ose e pamundur. Ajo energji më ka përcjellë gjatë gjithë xhirimeve dhe është reflektuar në punë, por edhe ka ndikuar te pjesa tjetër e ekipit si shtysë e motiv. Përgjegjësia për ta bartur në supe personazhin e dramën e jetës së znj. Fahrije padyshim që ka qenë e madhe, mirëpo e kam pasur besimin e plotë në vendimet e Blertës dhe bashkërisht jemi munduar që ta bëjmë më të mirën. Pas xhirimeve, ishte ndjenjë e plotësimit, se një mision u krye me sukses edhe pse e dija që Blertën e producentët i pret një fazë e re e punës në postproduksion të filmit.

KultPlus: “Zgjoi” është filmi i parë kosovar që ka arritur një sukses të tillë, por njëkohësisht përmes këtij filmi ju shpalosët para botës talentin dhe shpirtin tuaj artistik, a e keni menduar që një ditë do ta përjetoni gjithë këtë sukses?

Yllka: Po e them me modesti por me bindje të plotë po. Sepse thellësisht besoj që secilit artist që punon me përkushtim i vjen koha e vet, i vjen koha e shkëlqimit dhe mundësia ta marr vëmendjen e duhur. Ky sukses nuk ka ndodhur brenda natës, është punuar e investuar në të për një kohë shumë të gjatë. Dhe gjithsesi është edhe fat i madh! Edhe më parë sa kam jetuar e punuar në Prishtinë, jam angazhuar në projekte – seriale televizive, filma apo shfaqje teatrale- që kanë pasur sukses, shikueshmëri e disa prej tyre edhe janë shpërblyer ndërkombëtarisht. Natyrisht, “Zgjoi” ka bërë histori dhe nuk krahasohet, mirëpo sukseset, çmimet e popullariteti nuk janë ndonjë risi për mua dhe nuk më kanë ndikuar ndonjëherë në ndryshim të karakterit apo etikes së punës. Sukseset janë stimulues e motivues i mirë, por nuk janë gjithçka e as nuk të përkufizojnë si njeri, si artist ndoshta po, por jo edhe si njeri! Për “Zgjoin” nga fillimi e kam pasur një parandjenjë të fortë që do të jetë film i mirë sepse rrëfimi është i tillë dhe Blerta ka punuar me pasion e këmbëngulësi të jashtëzakonshme disa vite me radhë, pastaj producentët Ylli, Valoni e Agoni janë angazhuar me përkushtim në çdo aspekt të organizmit e të parapërgatitjeve për xhirim e për postproduksion. Kameramanin Alex Bloom e kemi pasur shumë të mirë, montazherin Enis Saraçin gjithashtu, ekipin e aktorëve të jashtëzakonshëm, ekipi i filmit kanë punuar me shumë vullnet e pa përtesë, xhirimet na kanë shkuar mbarë e me lehtësi, pra të gjithë kanë investuar që puna të kryhet mirë. Kështu që e kam ditur se nga gjithë ajo punë e ai përkushtim, rezultati do të jetë i mirë patjetër. Jam e gëzuar që kam pasur fat e mundësi të jap kontribut në këtë film e ta gëzojmë bashkërisht këtë sukses!

KultPlus: Filmi po vazhdon të shfaqet nëpër kinema, si në Kosovë, Evropë e Amerikë, madje në Kosovë ka thyer rekord shikueshmërie, jeni mësuar tashmë me këtë sukses apo ende po ju përcjellin emocione të forta?

Yllka: Secili prezantim që e kemi bërë ka ardhur  me emocione të veçanta sepse jemi takuar me njerëz të ri të cilët e shihnin filmin për herë të parë dhe emocionet e përshtypjet e tyre ishin të sinqerta. Është ndjenjë shumë e veçantë kur i dëgjon komentet  pas shfaqjes së filmit ose e sheh publikun të përlotur duke dalur nga salla dhe e kupton që kanë bashkëndjerë me personazhin e filmin.

KultPlus: Me rolin tuaj në filmin “Zgjoi” ju keni fituar tri çmime si aktorja më e mirë në tre festivale të mëdha botërore, sa janë të rëndësishme çmimet për ju?

Yllka: Çmimet janë të mirëseardhura padyshim, posaçërisht kur vijnë nga festivale prestigjioze e me traditë sepse aty konkurrenca është e madhe dhe nuk ka kompromis. Është nder kur të çmohet puna e sakrifica që e ke bërë për një projekt të caktuar. Disi të duket që po vuloset merita jote dhe që ja ka vlejtur barra qiranë për krejt mundin e bërë, mirëpo çmimet nuk janë gjithçka dhe nuk janë gjithmonë synim. Për mua është shumë me rëndësi që puna të bëhet mirë dhe pos punës, edhe procesi të shkojë mbarë sepse mund të bësh një rol të mirë e të kesh fat të marrësh çmime, mirëpo nëse nuk ke kaluar mirë gjatë kohës sa e ke punuar atë rol dhe nuk ke krijuar miqësi e raporte të shëndosha të punës, të cilat do të sjellin punë e bashkëpunime të reja apo nuk kë mësuar diçka nga ajo përvojë, disi edhe shpërblimet që mund të vinë janë më të zbehta. Mirëpo, kur puna bëhet mirë e procesi shkon mbarë dhe pastaj ajo shpërblehet edhe me çmime, kënaqësia është e plotë e më domethënëse!

KultPlus: Ambasadorët më të mirë shteti i Kosovës i ka artistët, së fundmi këtë e dëshmuat edhe ju pasi përdorët zërin tuaj për të kërkuar nga Spanja njohjen e Kosovës shtet, si u prit kërkesa juaj, kishte reagime?

Yllka: Thënë të drejtën, unë nuk e kam menduar aspak çfarë pasojash apo reagimesh mund të ketë ajo kërkesë dhe nuk e kam bërë si deklaratë pompoze politike. Artistët ndoshta edhe duhet të qëndrojnë larg politikës, mirëpo artistët poashtu janë ata që kanë zë e ndikim e platforma më të fuqishme se sa diplomatët e politikanët. Për mua ajo kërkesë ka qenë organike dhe e sinqertë dhe më është dukur moment i përshtatshëm që ta shpreh një dëshirë e ëndërr të përbashkët tonën. Të gjitha gazetat në Spanjë por edhe këto vendoret pastaj e bënë lajm atë deklaratë. Për mua ai moment ka qenë i veçantë në karrierën time padyshim, mirëpo nga zemra e shumë sinqerisht  kam dashur që atë çast gëzimi personal t’ia kushtoj popullit e vendit tim!

KultPlus: Në premierën e filmit në Amerikë nuk mungoi as Presidentja e Republikës së Kosovës Vjosa Osmani dhe Dua Lipa e cila edhe përkrahi filmin duke e shpërndarë para mijëra ndjekësve të saj në rrjete sociale, si e vlerësuat këtë veprim të Duas?

Yllka: Oh Dua!!! Dua është dashuri e madhe si emri që ka! Mua më pëlqen shumë muzika e saj dhe jam fanse e Dua-s nga dita e parë. Ajo është shumë inspiruese! Dua Lipa është shembull i shkëlqyeshëm se si është një yll i vërtetë, që para së gjithash mbetet njeri modest e me këmbë në tokë. E lindur e e rritur në Londër, me karrierë shumë të suksesshme, sensacion ndërkombëtar që i ka arritur majat e suksesit me punë e talent, Dua para së gjithash mbetet  një vajzë e dashur, e bukur brenda e jashtë, e ëmbël, e afërt e modeste dhe shumë e lidhur me familjen e saj. Jemi me fat që ajo është e jona dhe me krenari këtë fakt e tregon para miliona fansave të saj në botë. Ajo na ka nderuar pa masë bashkë me prindërit e saj dhe jemi shumë mirënjohës e falënderues për përkrahjen e tyre! Gjithashtu presidentja e Kosovës – Vjosa Osmani na ka nderuar me përkrahjen e saj që nga suksesi në Sundance për çfarë e falënderojmë e jemi mirënjohës!

KultPlus: Fotografia ku shiheni bashkë, ju, presidentja Vjosa Osmani, këngëtarja Dua Lipa dhe regjisorja Blerta Basholli, është përcjellë me reagime të shumta nga publiku të cilët janë shprehur shumë krenarë për sukseset e vajzave shqiptare, po ju si e shihni rrugëtimin e tyre duke përfshirë edhe vetën këtu, jeni krenare? 

Yllka: Krenare dhe shumë e lumtur, por edhe tejet mirënjohëse për dashurinë e respektin dhe për përkrahjen e jashtëzakonshme që na e kanë dhënë publiku! Kur gratë bëhen bashkë duke e përkrahur njëra tjetrën, bota bëhet vend më i mirë e jeta më e bukur!

KultPlus: Me filmin “Zgjoi” ju jeni shprehur që keni realizuar ëndrrën e fëmijërisë, cila është ëndrra e radhës që prisni ta realizoni?

Yllka: Ah, ka shumë!

KultPlus: Cila ka qenë kritika më e mirë dhe ajo më pak e mirë që keni marrë për rolin tuaj në filmin “Zgjoi”?

Yllka: Ajo që po më kujtohet tash sepse ka ndodhur rishtazi është komenti shumë dashamirës i Kongresmenit Elliot Engel i cili ishte i pranishëm në New York në premierën e filmit në Film Forum dhe kur e mori fjalën të na uroj për punën tonë, në fund tha “You deserve the Academy Award for your acting!”.

KultPlus: ‘Zgjoi’ është filmi që Kosova ka përzgjedhur për Oscars, tashmë të gjithë bashkë me ju jemi në pritje të publikimit të nominimeve ‘Oscars’, e ku përfundimisht do të kuptohet nëse ky film do ta përfaqësojë Kosovën në akademinë e çmimeve më të njohur në gjithë botën. Por duke qenë pjesë e filmit, kuptohet qe emocionet më të forta i bartni ju. Çfarë prisni realisht nga kjo garë?

Yllka: Është fat i madh që kemi hyrë në listën e ngushtë dhe tash jemi në konkurrencë me 14 filma të tjerë, disa prej tyre shumë të suksesshëm e me regjisorë që tashmë janë të shpërblyer me Oscar në karrierën e tyre. Është luftë e ashpër dhe shumë e vështirë. Është edhe punë fati se ka shumë anëtarë të Akademisë të cilët do të votojnë dhe shijet janë të ndryshme. Më afër nominimit Kosova nuk ka qenë kurrë, kjo është e sigurtë. Do të ishte nder i jashtëzakonshëm nëse nominohemi sepse për ne ky tashmë nuk është qëllim personal por ka kaluar në qëllim më të madh, posaçërisht duke e parë gëzimin e krenarinë, motivimin e shpresën që këto suksese po lënë tek njerëzit tanë. Mendoj që e meritojmë të paktën të nominohemi sepse filmi është shpërblyer dhjetëra herë deri tash në festivale të ndryshme nëpër botë e nga juri të ndryshme. Gjithashtu edhe kritikat kanë qenë pozitive si nga kritikët e filmit e njerëzit e industrisë, poashtu edhe nga publiku i thjeshtë por, prapë po e them ka shumë konkurrencë dhe lufta tash bëhet e pamëshirshme sepse vetëm pesë filma arrijnë të nominohen. Çka më gëzon e nderon është fakti që me e pa nominim në Oscars, “Zgjoi” ka bërë histori në Sundance si filmi i parë më i shpërblyer në kategorinë e filmave ndërkombëtar dhe për të kanë shkruar gazetat më prestigjioze në botë si New York Times, Vogue, Variety, Deadline, Indiewire, LA Times, Screendaily, Cineuropa, Austin Chronicles e shumë të tjera duke e përmendur Kosovën, luftën e fundit, masakrat në Krushë dhe suksesin e znj. Fahrije Hoti. E në dashtë Zoti e paçim fat, nominimi në Oscars do të ishte një tjetër sukses e nder i madh për të gjithë!

KultPlus: A keni pasur oferta për projekte të reja, nëse po a mund të zbuloni diçka?

Yllka: Po, ofertat nuk kanë munguar asnjëherë fatbardhësisht. Kam qenë unë ajo që është dashur t’u them jo disa projekteve për shkaqe të ndryshme, të largësisë, kohës së papërshtatshme të xhirimeve etj. Por tash ofertat janë shtuar edhe më shumë dhe kjo më gëzon pa dyshim. Jam në bisedime për dy projekte, por ende në fazë të hershme dhe nuk guxoj të bëjë asgjë publike.

KultPlus: Si ka ndikuar në jetën tuaj suksesi që po përjetoni kohëve të fundit?

Yllka: Më ka gëzuar padyshim, mua, familjen e të afërmit e mi. Ka hapur dyer të reja e mundësi të reja. Mirëpo, unë këtë vit kam humbur babain tim kështu që, edhe sukseset e gëzimet i kam përjetuar disi më me rezervë pas asaj. Gëzohem që ai e ka parë filmin e ka qenë shumë krenar për çmimet në Sundance dhe përkrahës e motivues i madh i imi gjatë tërë jetës… mirëpo humbja e tij, ka lënë zbrazëti në jetën time dhe në të njëjtën kohë më ka shërbyer edhe si barometër që t’i përjetoj gjërat me modesti e pa ndonjë ekzaltim të tepruar. Pos kësaj jeta ime është e thjeshtë dhe modeste. Suksesi nuk ma ka ndryshuar fokusin e as përkushtimin ndaj asaj që për mua është e shenjtë e kjo është familja ime. Unë ende merrem ekskluzivisht me vajzën time Ninen, me punët e obligimet e nënës e të gruas, pastroj, gatuaj e planifikoj çfarë do të bëjmë në vikend. Natyrisht krejt këto, duke pasur shumë takime e intervista online me angazhime extra për punë. Kam pasur edhe udhëtime të shpeshta që nga shtatori, të cilat kanë qenë të mirëseardhura si mini aventura, mirëpo në cep të mendjes gjithmonë e kam familjen time, posaçërisht Ninen sepse jemi të lidhura dhe e kam të vështirë të jem larg saj dhe nuk ka gjë në botë që më përmbushë më shumë se koha e kaluar me të!

KultPlus: Kujt ja dedikon Yllka gjithë këtë sukses?

Yllka: Shumë njerëz janë meritor për sukseset e mija dhe u jam mirënjohëse përgjithmonë për ndihmën, dashurinë, kontributin, këshillat e durimin. Familjes time -prindërve, motrave, vëllait, burrit tim Albianit e vajzës sime Nines- së pari e më së shumti sepse ata më kanë përkrahur e motivuar në çdo hap të jetës dhe jam mirënjohëse përjetësisht! Pastaj edhe atyre të cilët janë meritor në këtë sukses e me të cilët e kemi bërë krejt këtë punë – ekipit të filmit, në veçanti Blerta Bashollit e Yll Ukës! Por, pa e harruar gruan që na ka inspiruar e vazhdon të na inspirojë znj. Fahrije Hoti dhe gratë heroina të Krushës! Edhe publikut, publikut të mrekullueshëm që pa kushte na ka përkrahur, i ka mbushur sallat e kinemave kudo dhe është gëzuar bashkë me ne!

KultPlus: Krejt për fund, po flasim për mirënjohjen që e more së fundi nga qyteti i Stamfordit ne Connecticut, dhe ju deklaruat se para gjashtë viteve, nëpër ato rrugë, ju me vajzën tuaj keni bërë vetëm shëtitje, pa menduar se pas gjashtë viteve do të nderoheni nga ajo komunë, pasi jemi edhe në fund vit, këtë pjesë e ndërlidhim me dëshirat e të rinjve, Yllka, thjeshtë na trego, sa guxojmë të ëndërrojmë?

Yllka: Sa të kemi qejf e imagjinatë! Ëndrrat e shpresat janë ato që na e mbajnë shpirtin gjallë e të ri gjithmonë! Janë motivuesi më i mirë për punë! Ëndërroni çka t’ua do loçka e zemrës e punoni me vullnet që ato ëndrra të jetësohen e të bëhen realitet edhe mos u dorëzoni para sfidave sepse sa më shumë sfida që tejkaloni me dinjitet aq më i kënaqshëm e domethënës bëhet suksesi!