81 vite nga pushtimi italian fashist i Shqipërisë

7 Prill, 2020 - 6:00 pm

Sot data shënon 7 prill, dhe bëhen plot 81 vite nga 7 prilli i vitit 1939, dita kur Shqipëria u pushtua nga Italia.

Më 7 prill të vitit 1939 Italia fashiste e Benito Musolinit filloi pushtimin ushtarak të Shqipërisë. Në mëngjesin e 7 prillit 1939, ushtria fashiste italiane, prej 35 – 40 mijë forcave tokësore dhe 150 aeroplanë e sulmoi Shqipërinë duke zbarkuar në Durrës, në Vlorë, në Shëngjin dhe në Sarandë.

Po atë ditë ra duke luftuar kundër pushtimit fashist të Shqipërisë, Mujo Ulqinaku, që ishte njëri ndër luftëtarët e parë më të shquar, i cili më 7 prill organizoi qëndresë të armatosur kundër pushtimit fashist italian.

Mbreti Zog asokohe u detyrua të mërgonte dhe vendi u bë pjesë e Perandorisë Italiane si një protektorat në bashkim personal me Kurorën Italiane.

Shqipëria kishte kohë që kishte një rëndësi të konsiderueshme strategjike për Mbretërinë e Italisë. Ata lakmuan portin e Vlorës dhe ishullin Sazan në hyrje të Gjirit të Vlorës, pasi ata do t’i jepnin Italisë kontrollin e hyrjes në detin Adriatik. Para Luftës së Parë Botërore Italia dhe Austria-Hungaria kishin mbështetur krijimin e një shteti të pavarur shqiptar. Me shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, Italia kishte kapur shansin për të pushtuar gjysmën jugore të Shqipërisë, për të shmangur pushtimin e saj nga austro-hungarezët. Ky sukses nuk zgjati shumë, pasi rezistenca shqiptare gjatë Luftës së Vlorës, bashkë me problemet e brendshme të pasluftës e detyroi Italinë të largohej në vitin 1920. Dëshira për të kompensuar këtë dështim do të ishte një nga motivet kryesore të Musolinit në pushtimin e Shqipërisë.

Kur Musolini mori pushtetin në Itali, ai përtëriu interesin për Shqipërinë. Italia filloi depërtimin e ekonomisë shqiptare në 1925, kur Shqipëria ra dakord të lejonte Italinë të shfrytëzonte burimet e saj minerale. Kjo u pasua nga Traktati i Parë i Tiranës më 1926 dhe Traktati i Dytë i Tiranës më 1927, ku Italia dhe Shqipëria hynë në një aleancë mbrojtëse. Ndër të tjera, qeveria shqiptare dhe ekonomia u subvencionuan nga kreditë italiane dhe ushtria shqiptare u trajnua nga instruktorët ushtarakë italianë.

Megjithë ndikimin e fortë italian, mbreti Zog refuzoi të nënshtrohej plotësisht ndaj presionit italian. Në vitin 1931 ai u ngrit hapur ndaj italianëve, duke refuzuar të ripërtërijë Traktatin e Tiranës së vitit 1926. Pasi Shqipëria nënshkroi marrëveshje tregtare me Jugosllavinë dhe Greqinë në vitin 1934, Musolini bëri një përpjekje të dështuar për të frikësuar shqiptarët duke dërguar një flotë të anijeve luftarake në Shqipëri.

Ndërsa Gjermania naziste aneksoi Austrinë dhe u zhvendos kundër Çekosllovakisë, Italia e pa veten duke u bërë anëtari më i vogël i Paktit të Çelikut. Lindja e menjëhershme e një fëmije mbretërore shqiptare ndërkohë kërcënoi t’i jepte Zogut një dinasti të qëndrueshme. Pasi Hitleri pushtoi Çekosllovakinë (15 mars 1939) pa njoftuar paraprakisht Musolinin, diktatori italian vendosi të vazhdonte me aneksimin e tij të Shqipërisë. Mbreti Victor Emmanuel III i Italisë kritikoi planin për ta marrë Shqipërinë si një rrezik të panevojshëm. Roma, megjithatë, i dorëzoi Tiranës një ultimatum më 25 mars 1939, duke kërkuar që të pëlqente pushtimin e Italisë nga Shqipëria. Zogu refuzoi të pranonte para në këmbim për lejimin e marrjes së plotë dhe kolonizimit italian të Shqipërisë.

Më 5 prill djali i mbretit u lind dhe lajmi u njoftua nga topat. Njerëzit u derdhën në rrugë të alarmuar, por lajmi i princit të sapolindur i qetësoi. Njerëzit dyshonin se po ndodhte diçka tjetër, gjë që çoi në demonstratën anti-italiane në Tiranë të njëjtën ditë. Më 6 prill pati disa demonstrata në qytetet kryesore të Shqipërisë. Po atë pasdite, 100 avionë italianë fluturuan për Tiranën, Durrësin dhe Vlorën, duke lëshuar fletëpalosje që i udhëzonin njerëzit të dorëzonin në pushtimin italian. Njerëzit u zemëruan nga kjo demonstrim i forcës dhe kërkuan nga qeveria për të rezistuar. Turma bërtiste: “Na jepni armë, po shiten, po na tradhëton!”. / KultPlus.com

Të ngjajshme