Gjama e burrave është një ritual mortor tradicional shqiptar, i cili praktikohet kryesisht në zonat veriore të Shqipërisë dhe në Malësinë e Madhe. Ky ritual rrjedh nga traditat e lashta fisnore dhe besimet e thella në nderin, respektin dhe forcën e burrërisë. Përmes gjamës, komuniteti burrëror shpreh dhimbjen e thellë për humbjen e një anëtari, duke ruajtur një dinjitet dhe një strukturë të rreptë organizative.

Në këtë ceremoni, burrat e fshatit ose fisit mblidhen pranë trupit të të ndjerit dhe nisin një klithmë të përbashkët, të fuqishme dhe ritmike. Kjo klithmë simbolizon jo vetëm hidhërimin e thellë, por edhe forcën e bashkimit dhe solidaritetit mes tyre. Gjama ndiqte rregulla strikte: burrat ulërinin me gjithë fuqinë e zërit, por nuk lejohej shfaqja e lotëve apo dobësive emocionale, pasi besohej se kjo do cënonte nderin e të ndjerit dhe familjes së tij, transmeton KultPlus.

Ky ritual përbën një shprehje kolektive të dhimbjes dhe respektit, që pasqyron kodet morale të Kanunit të Lekë Dukagjinit, ku nderi dhe burrëria ishin vlera themelore të shoqërisë malësore. Gjama e burrave është një manifestim i fortë i solidaritetit dhe përkujdesjes komunitare, ku dhimbja përjetohet dhe shprehet si një përvojë e përbashkët.

Sot, kjo traditë është bërë më e rrallë dhe nuk praktikohet me intensitetin e dikurshëm, por mbetet një pasuri e vyer kulturore dhe një kujtim i fuqishëm i identitetit të hershëm shqiptar, i cili ruhet ende në kujtesën kolektive dhe në disa ceremoni simbolike në zonat malësore./KultPlus.com