Jacques Derrida lindi më 15 korrik 1930 në El Biar, një periferi e Algjerit, në kohën kur Algjeria ishte ende një koloni franceze. Ai ishte një nga figurat më të rëndësishme të filozofisë bashkëkohore dhe themeluesi i metodës kritike të njohur si dekonstruksioni, e cila sfidoi mënyrat tradicionale të interpretimit të teksteve, historisë dhe gjuhës, transmeton KultPlus.

Derrida u lind në një familje hebre-sefarde dhe përjetoi personalisht diskriminimin racor që ndodhte në Francën koloniale, veçanërisht gjatë regjimit të Vichy-t në Luftën e Dytë Botërore. Kjo përvojë ndikoi thellësisht në mënyrën se si ai më vonë do të mendonte për përjashtimin, marginalizimin dhe identitetin.

Në vitet 1950, ai studioi në École Normale Supérieure në Paris, ku u njoh me filozofë të mëdhenj si Jean-Paul Sartre, Emmanuel Levinas dhe Michel Foucault. Me kalimin e kohës, Derrida u dallua për një mënyrë të re të të menduarit, që shpesh e vendoste në kundërshtim me strukturat klasike të filozofisë perëndimore.

Dekonstruksioni nuk është një metodë shkatërrimi, siç është interpretuar gabimisht herë pas here, por më tepër një analizë e thellë e mënyrës se si kuptimet ndërtohen dhe prishen në gjuhë. Ai besonte se çdo tekst ka kontradikta të brendshme që minojnë pretendimin për kuptim të qëndrueshëm.

Në veprën e tij më të njohur, Of Grammatology (1967), Derrida analizoi marrëdhënien ndërmjet të folurit dhe të shkruarit, duke sfiduar idenë se e folura është forma “më e pastër” e gjuhës. Ai tregoi se gjuha është gjithmonë e ndërmjetësuar dhe se kuptimi nuk është kurrë i fiksuar – gjithmonë në rrëshqitje, gjithmonë në diferencë.

Në thelb, Derrida i sfidoi të gjitha binaritetet tradicionale që kanë mbizotëruar mendimin perëndimor: prania/mungesa, shkrimi/e folura, i arsyeshmi/i ndjeshmi, mashkulli/femra. Ai e trajtoi filozofinë si një mjet për të shqyrtuar pushtetin që fshihet pas strukturave të mendimit, dhe mënyrat në të cilat këto struktura formësojnë jetën politike, kulturore dhe sociale.

Ai u mor gjithashtu me tematika të tilla si drejtësia, mikpritja, përjashtimi, si dhe identitetet e minoriteteve, duke e shndërruar filozofinë në një praktikë radikale dhe të përfshirë në realitet.

Jacques Derrida ndërroi jetë më 8 tetor 2004, por ndikimi i tij vazhdon të ndihet fuqishëm. Ai ka ndikuar jo vetëm filozofinë dhe teorinë letrare, por edhe disiplinat si antropologjia, sociologjia, psikologjia, arkitektura dhe teoria ligjore.

Edhe pse shpeshherë i keqkuptuar apo i debatuar, Derrida ishte një mendimtar i guximshëm, që i dha filozofisë një dimension të ri – një mendim që kërkon të kuptojë atë që është lënë jashtë, të padukshmen, të papërfaqësuarën./KultPlus.com