Një përparim i rëndësishëm mund të jetë bërë në kërkimin shumëvjeçar të “trenit të artë të Hitlerit”, trenit legjendar që, sipas gojëdhënave, është i ngarkuar me ar, stoli dhe madje edhe me “Dhomën e Ambrës”, një kryevepër artistike me një vlerë të përllogaritur deri në 300 milionë euro.

Që prej vitit 1945, qeveri, forca ushtarake dhe gjuetarë thesaresh në Poloni kanë kërkuar pa ndërprerje për këtë tren misterioz, i cili besohet se u zhduk në kaosin e fundvitit të Luftës së Dytë Botërore. Tashmë, vëmendja është përqendruar në veri të vendit, në zonën Dziemiany, ku autoritetet kanë dhënë zyrtarisht leje për kryerjen e shpimeve dhe sondazheve arkeologjike.

Zyra për Mbrojtjen e Monumenteve ka miratuar kërkimet në një bunker të dyshuar të periudhës naziste. Një zëdhënës i Zyrës Rajonale deklaroi se vendndodhja mund të jetë një depo e fshehtë gjermane. “Disa spekulojnë se mund të jetë edhe Dhoma e humbur e Ambrës,” tha ai.

Sipas Jan Delingowski, ish-oficer radioje në flotën tregtare, në fund të vitit 1943 nazistët ngritën një terren stërvitor për njësitë SS në atë zonë. Ai e lidh këtë aktivitet edhe me figurën e errët të Erich Koch, një prej zyrtarëve më famëkeq të regjimit nazist.

Dokumente të deklasifikuara nga Instituti i Kujtesës Kombëtare tregojnë se shërbimi sekret polak dhe KGB-ja sovjetike kanë qenë të interesuara për Koch, me shpresën se ai do të zbulonte vendndodhjen e “trenit të artë”.

Një dëshmi interesante vjen nga një i burgosur që e takoi Koch në vitet ’80. Ai pretendon se nazisti i tha vendin ku ishte fshehur thesari. Sipas këtij rrëfimi, treni kishte devijuar nga itinerari i tij drejt lumit Oder dhe kutitë me pasuri ishin fshehur në një bunker të kamufluar mbi një kodër, pranë një liqeni dhe në afërsi të ish-barakave të SS-ve.

Kërkimet e mëparshme në këtë zonë kanë zbuluar një strukturë murature të vjetër, një rezervuar i ndërtuar me tulla, duke i dhënë më shumë peshë teorive që qarkullojnë prej dekadash.

Nëse zbulimi konfirmohet, ai mund të jetë një nga ngjarjet më të rëndësishme arkeologjike të shekullit – jo vetëm për vlerën materiale të thesarit, por edhe për ndriçimin e pjesëve të errëta dhe ende të pashpjeguara të fundit të Luftës së Dytë Botërore./KultPlus.com