“Ne humbëm një nga heronjtë e vendit tonë më 31 tetor,” tha administratori i NASA-s Bill Nelson në një deklaratë.

Ken Mattingly, një astronaut i cili mbahet mend më së shumti për përpjekjet e tij në terren që ndihmuan në kthimin e sigurt të anijes kozmike të dëmtuar Apollo 13 në Tokë, ka ndërruar jetë, sipas një njoftimi të bërë nga NASA. Ai ishte 87 vjeç.

“Ne humbëm një nga heronjtë e vendit tonë më 31 tetor,” tha administratori i NASA-s Bill Nelson në një deklaratë. Ai shtoi se:

NASA nuk përmendi se ku dhe si vdiq Mattingly. Megjithatë, New York Times raportoi se Mattingly vdiq në Arlington, Virxhinia.

Një ish-pilot i marinës, Mattingly iu bashkua NASA-s në vitin 1966. Ai ndihmoi në zhvillimin e kostumit hapësinor dhe çantës së shpinës për misionet e hënës Apollo, tha NASA.

Megjithatë, fluturimi i tij i parë hapësinor erdhi vetëm në vitin 1972 kur ai orbitoi hënën si pilot i modulit komandues Apollo 16, ndërsa dy anëtarë të tjerë të ekuipazhit u ulën në sipërfaqen e hënës.

Në udhëtimin e kthimit në Tokë, Mattingly eci në hapësirë për të mbledhur kuti filmash me fotografi që ai kishte shkrepur nga sipërfaqja e hënës. Në vitet e mëvonshme, Mattingly komandoi dy misione anije kozmike dhe u tërhoq nga agjencia dhe marina si admiral i pasëm.

Por misioni i tij më dramatik ishte ai që ai kurrë nuk fluturoi. Në vitin 1970, Mattingly supozohej të ishte bashkuar me ekuipazhin e Apollo 13, duke pilotuar modulin e komandës. Por ai u hoq nga misioni disa ditë para nisjes pasi u ekspozua ndaj fruthit gjerman.

Ai nuk u prek nga sëmundja, por u zëvendësua në bordin e misionit nga John Swigert Jr.

Disa ditë pas misionit, një rezervë oksigjeni në modulin e shërbimit të anijes kozmike shpërtheu, duke rrëzuar pjesën më të madhe të fuqisë dhe oksigjenit në modulin e komandës. Zbarkimi hënor u anulua dhe NASA filloi përpjekjet e furishme për të shpëtuar Swigert, James Lovell dhe Fred Haise.

Mattingly, i cili e njihte nga afër anijen kozmike, punoi me inxhinierë dhe të tjerë ndërsa ata analizuan situatën dhe u përpoqën të gjenin zgjidhje dhe t’i kalonin udhëzimet ekuipazhit.

Treshja e astronautëve përfundimisht u grumbulluan në bazë, i cili ishte projektuar për vetëm dy, dhe e përdorën atë si një varkë shpëtimi për katër ditë, ndërsa Apollo 13 rrotullohej rreth hënës dhe më pas u ul i sigurt në Tokë.

Mattingly “qëndroi prapa dhe dha vendime kyçe në kohë reale për të sjellë me sukses në shtëpi anijen kozmike të plagosur dhe ekuipazhin,” tha Nelson i NASA-s.
“Një nga mësimet e shumta nga e gjithë kjo është fillimi që në ditën e parë që ishte që në momentin e parë, supozoni se do të keni sukses dhe mos bëni asgjë që ju pengon,” kujtoi Mattingly në një intervistë për historinë dhe për NASA-n në 2001.

Historia e Apollo 13 u tregua në librin e vitit 1994 “Lost Moon: The Perilous Voyage of Apollo 13”, bashkëautor nga Lovell, dhe në filmin e vitit 1995 “Apollo 13”, ku Gary Sinise luajti Mattingly./shqip/ KultPlus.com