Albulena Blakaj vjen me librin për Goethe-n në kulturën shqiptare

29 Dhjetor, 2017 - 3:46 pm

Studiuesja e letërsisë, Dr. Albulena Blakaj, profesoreshë në Universitetin e Prishtinës, vjen me studimin e saj “Goethe dhe receptimi i tij në kulturën shqiptare”, i cili, siç konstaton autorja, fokusohet në figurën e Goethe-s dhe në receptimin e madhështisë së tij në kulturën shqiptare dhe “dëshmon një fakt të pakontestueshëm: adhurimin konstant të shqiptarëve ndaj figurës dhe veprës së tij.

Prandaj, të gjitha shkrimet metatekstuale mbi veprën e tij, që vijnë kryesisht si paratekste në librat e përkthyer të tij, apo si shkrime speciale periodike për përvjetorin e tij, manifestojnë një diskurs glorifikues ndaj shkrimtarit gjerman.” Një pjesë e veçantë e librit flet për ndikimin e Goethe-s në prozën shqipe, ku, siç thotë autorja, përveç idesë romantike të njeriut të tepërt, apo formës së ditarit, romanet shqiptare “verteriane” ruajnë edhe diskursin ankues ndaj shoqërisë.

Studiuesi dhe shkrimtari Ag Apolloni këtë studim e ka vlerësuar si “monografia e vetme shqiptare që trajton çështjen e receptimit të kryeshkrimtarit gjerman në kulturën dhe letërsinë shqiptare. Rrjedhimisht, kjo është monografia më e madhe shqiptare e shkruar sipas metodës gjermane të receptimit”. Po ashtu, Apolloni shton se studimi “Goethe dhe receptimi i tij në kulturën shqiptare” është një kërkim mbi gjurmët e gjeniut gjerman në letërsinë dhe kulturën shqiptare. “Ky studim monografik mbi receptimin e një kolosi botëror në kulturën shqiptare, i studiueses Albulena Blakaj, është një kontribut i rëndësishëm shkencor dhe letrar, sepse sjell një burim të pasur informatash mbi receptimin dhe përflet, diskuton, komenton, analizon, interpreton dhe kritikon tekste dhe probleme të kthyera në objekt studimor. Nëpërmjet këtij studimi shihet qëndrimi i shqiptarëve ndaj veprës së Goethe-s, një qëndrim që herë është më entuziast, herë më racional, por gjithmonë adhurues.”
Në këtë libër përmenden, evidentohen e komentohen emra të njohur shqiptarë që janë marrë me veprën e Goethe-s, si: Ndre Mjeda, Gjergj Fishta, Hilë Mosi, Fan Noli, Lasgush Poradeci, Skënder Luarasi, Sejfulla Malëshova, Krist Maloki, Lazër Shantoja, Zef Simoni, Vangjel Koça, Branko Merxhani, Shevki Selenica, Aleks Buda, Hasan Mekuli, Klara Kodra, Shpëtim Çuçka, Përtef Kruja, Fatos Arapi, Petraq Kolevica, Pashko Gjeçi, Arshi Pipa, Petro Zheji, Bujar Doko, Robert Shvarc, Perikli Jorgoni, Aristidh Ristani, Visar Zhiti, Vehbi Bala, Jorgo Bllaci, Anila Omari etj.

Kjo monografi mbi Goethe-n, përkatësisht mbi receptimin e tij te shqiptarët, tregon qartë se për shqiptarët vepra e Goethe-s shërbeu si shembull orientimi drejt vlerave letrare dhe kulturore europiane. Sipas autores, “më e rëndësishmja është se, sidomos në fazat e kapërcimeve të mëdha, kur intelektualët e shoqërisë shqiptare e shihnin veten si ‘pjestarë të nje brezi qe mundohet te dale nga errësira në drite’, bëhej thirrje që vepra e ‘Gjysmë- Perëndisë së Weimar-it’, që e shihnin si një ‘gjeni universale’, të shërbente si shembull në perfeksionimin e kulturës sonë dhe formimin e një qytetërimi çfarë i duhet një Shqipërie të re.” Libri “Goethe dhe receptimi i tij në kulturën shqiptare” i studiueses Albulena Blakaj është botuar nga Shtëpia Botuese “OM” (Prishtinë) dhe ka 422 faqe. /KultPlus.com

Të ngjajshme