Giovanni Boccaccio (1313–1375) është një ndër figurat më përfaqësuese të letërsisë italiane të shekullit XIV, dhe një nga etërit themelues të humanizmit evropian

Ai i dha jetë një stili të ri letrar që ndërthurte elementët klasikë me një vëzhgim të hollë mbi natyrën njerëzore, duke sjellë një realitet më tokësor në letërsinë e kohës së tij. I lindur në Certaldo ose ndoshta në Firence, si bir i një tregtari të pasur, Boccaccio jetoi në mes të krizave politike, murtajës së zezë dhe përmbysjeve shoqërore ngjarje që më vonë do të përshkonin fuqishëm veprat e tij. Veprimi i tij më i famshëm, “Dekameroni”, është një monument i rrëfimit klasik.

Me 100 tregime të strukturuara përmes dhjetë të rinjve që strehohen në një vilë larg murtajës që ka goditur Firencen, libri është një enciklopedi e jetës së përditshme, e pasioneve njerëzore dhe e moralit të paqëndrueshëm të kohës. Aty gjenden figura klerikësh të korruptuar, gra të zgjuara, tregtarë të pafat dhe princër naivë të gjithë të përshkruar me një ironi fine dhe një gjuhë të gjallë që fliste për një Itali në transformim. Përtej “Dekameronit”, Boccaccio ishte një studiues i pasionuar i antikitetit klasik.

Ai ishte mik i ngushtë i Francesco Petrarca-s dhe përfaqësonte me të atë binom të artë të fillimeve të humanizmit Boccaccio si rrëfimtar i ndjeshmërisë popullore, Petrarca si zëri më formal i latinishtes klasike. Në fund të jetës, Boccaccio iu përkushtua studimeve të Dantes dhe shkroi komente mbi “Komedinë Hyjnore”, duke ndihmuar në kanonizimin e poetit të madh si simbol i kulturës italiane. Stili i tij ishte i lirshëm, rrëfimtar, shpesh me humor të hollë dhe një vështrim realist që nuk gjykohej nga dogmat fetare, por nga logjika e jetës së përditshme. Ai e konsideronte dashurinë një fuqi çliruese, shpeshherë rebeluese, ndërsa të dashuruarit i portretizonte si qenie që sfidonin normat për hir të ndjenjës dhe mendjes. Në letërsinë evropiane, Boccaccio la një ndikim të madh. Dekameroni shërbeu si model për rrëfime të mëvonshme, përfshirë edhe Canterbury Tales të Chaucer-it në Angli.

Struktura e tregimeve brenda një kornize një teknikë letrare që më pas do të përdorej gjerësisht është një nga trashëgimitë më të forta të tij. Për më tepër, Boccaccio ishte ndër të parët që shkroi në italishten vulgare, duke i dhënë kështu dinjitet gjuhës së popullit, një akt që më vonë do të përqafohej nga autorë të Rilindjes. Pas vdekjes, figura e tij kaloi në heshtje për një periudhë, por më pas rilindësit dhe studiuesit modernë e rivlerësuan si një ndër figurat që hodhi urën mes mesjetës dhe modernitetit.
Në Certaldo, ku kaloi vitet e fundit, çdo vit mbahet një festival në nder të tij, ndërsa në akademitë italiane, emri i tij qëndron krahas Dantes dhe Petrarcës si pjesë e “Triadës së Madhe”. Xhovani Bokaço nuk ishte thjesht një shkrimtar që tregonte histori ai ishte një vrojtues i jetës, një humanist që e kuptonte se përmes rrëfimit, njeriu mund të çlirohej, të qeshte, të kritikonte dhe të mbijetonte. Ai shkroi për njerëzit siç janë, jo siç do të donim të ishin. Dhe në këtë ndershmëri qëndron përjetësia e tij./konica.al