Gili Hoxhaj

Në mjediset e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, sot është përuruar Fjalori Enciklopedik i Kosovës, me kryeredaktor akademik Mehmet Krajën. Kjo vepër shënon njëherit edhe projektin më të madh dhe më të rëndësishëm të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.

Në dy vëllime me 1,818 faqe, janë përfshirë tekstet e rreth 6,000 zërave, të hartuar nga 506 autorë, një vepër kolektive e hartuar nga profesorë universiteti, shkrimtarë, publicistë, artistë dhe ekspertë të fushave të ndryshme të shkencës dhe të dijes: gjeografi, histori, ekonomi, shkenca politike dhe juridike, albanologji, arkeologji, shkenca sociale, mjekësi, shkenca të natyrës dhe shkenca teknike, letërsi, informim, muzikë, arte figurative dhe arte skenike, sport dhe trashëgimi kulturore.

Redaksia qendrore e këtij fjalori përbëhet nga akademikët Pajazit Nushi, Ali Aliu, Zeqirja Ballata, Rexhep Ismajli, Eqrem Basha dhe Fejzullah Krasniqi.

Redaktori i këtij fjalori, akademiku Ali Aliu, e cilësoi atë një nga projektet më të mëdha dhe më të rëndësishme të Akademisë së Shkencave dhe Arteve, ndërsa hapë rrugë edhe për krijimin e enciklopedisë shqiptare.
“Akademia jonë fitoi një përvojë në këtë fushë edhe me monografinë “Kosova” që ishte një hyrje për një projekt më të madh siç është “Fjalori Enciklopedik”, i cili u realizua brenda gjashtë vitesh me një punë kolektive. Ky fjalor mund të jetë edhe një dëshmi që pas kësaj pune të suksesshme, pas kurorëzimit të tij, Akademia ka hapur rrugë vetvetes në enciklopedinë shqiptare. Edhe këtu mund të ketë gabime dhe besoj që Akademia do të ketë mundësi të krijojë një bërthamë për t’i evidentuar të gjitha vërejtjet”, u shpreh Aliu.

Kryetari i Akademisë së Shkencave dhe Arteve, Nexhat Daci, derisa falënderoi redaktorët e kryeredaktorin e Fjalorit Enciklopedik të Kosovës, theksoi se ky është projekti më i madh që ka botuar Akademia e me të cilin është krijuar paradhoma më e mirë për krijimin e një enciklopedie të përbashkët mes Kosovës e Shqipërisë.

“Historia e Akademisë po përseritet por në një nivel më të lartë dhe produktiv. Në vitin 2000 isha kryetar dhe bëmë shumë përgatitje dhe insistime që të shkruajmë historinë shqiptare, dy akademitë, ajo e Kosovës dhe e Shqipërisë. Shumë herë përfaqësuesit tanë shumë eminentë shkuan në Tiranë por fatkeqësisht nuk hasëm në përkrahjen e duhur dhe u bë vetëm një pjesë e historisë shqiptare, ajo e një periudhe tjetër historike dhe e një sistemi tjetër politik. Kësaj radhe Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës e realizoi projektin më të madh të kësaj Akademie me shumë mundim por edhe me shumë sukses, andaj përgëzimet e mia shkojnë për të gjithë redaksinë, veçmas për akademikun Kraja”, u shpreh Daci në fjalën e tij, ndërsa tutje tha se shpreson fuqishëm që kësaj radhe do të jetë i sukseshëm synimi për ta bërë enciklopedinë shqiptare në Kosovë dhe në Shqipëri dhe jo dy enciklopedi të ndara, pasi rrethnat kanë ndryshuar dhe kapacitet janë shumëfishuar në nivel cilësor.

Krejt në fund fjalën e mori kryeredaktori i “Fjalorit Enciklopedik të Kosovës”, Mehmet Kraja, i cili tha se finalizimi i këtij fjalori ka përfshirë një maratonë që përfshin pesë vite të një bashkëpunimi të jashtëzakonshëm.

Në mungesë të përvojës, ai tha se atë e kanë ndërtuar duke mësuar së bashku.

“Të gjithë në njëfarë forme kemi qenë skeptik se do të realizohet ky projekt por nuk kemi dyshuar në përkushtimin tonë, kemi qenë të vetëdijshëm për vështirësitë me të cilat do të ballafaqohemi. I falenderoj për fjalët e mira që i thanë për punën e kryeredaktorit por më duhet t’ju them menjëherë se kryeredaktori ato falënderime i përcjellë tek një ekip i cili ka qenë i jashtëzakonshëm. Ka qenë vërtetë një maratonë që jo të gjithë kanë pasur të njëjtën kurajo dhe qëndrueshmëri por megjithatë për pesë vite kemi bashkëpunuar si kurrë më parë dhe për këtë u jam mirënjohës redaksisë qendrore që më ka mbështetur në çdo rrethanë, pastaj 24 redaktorëve të fushave dhe anëtarëve të redaksive të fushave dhe 506 autorëve të teksteve”, tha në fjalën e tij Mehmet Kraja.

Ai tregoi se puna e fjalorit ka kaluar në faza të ndryshme, duke filluar nga identifikimi i fushave, i lëndës që duhej të përfshihej, pastaj përzgjedhjes dhe klasifikimit të kësaj lënde, mbledhja e atyre të dhënave dhe përpjekja që për herë të parë të krijohet një standard i prezentimit, respektivisht i shkrimit të enciklopedisë.
“Pas përdorimit të gjerë që do të ketë fjalori, identifikimi i lëndës enciklopedike dhe krijimi i një baze të të dhënave duhet të jetë arritja më e rëndësishme e këtij botimi. Pas botimit vjen faza e studimit publik e vërejtjeve dhe kritikave që duhet marrë parasysh, në mënyrë që botimi i ardhshëm të jetë më i plotë dhe pa gabime që mund të evidentohen”, u shpreh Kraja.
“Në fund nga kjo foltore më lejoni t’ju them, ejani ta bëjmë enciklopedinë e Kosovës”, tha Kraja.

Botimi do të shpërndahet në të gjitha institucionet qendrore të Republikës së Kosovës, në biblioteka dhe redaksitë e mjeteve të informimit, në mënyrë që informacioni dhe të dhënat në përdorim për Kosovën dhe botën shqiptare të dalin më të plota dhe më të sakta / KultPlus.com