Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka udhëtuar për Bruksel, ku do të marrë pjesë në Samitin BE-Ballkani Perëndimor përkrah liderëve të vendeve anëtare të BE-së, si dhe atyre nga Ballkani Perëndimor.
Temë kryesore e Samitit pritet të jetë zgjerimi i BE-së me përfshirjen e Ballkanit Perëndimor, si dhe do të trajtohen në veçanti: Plani i Rritjes për Ballkanin Perëndimor, Plani Ekonomik dhe i Investimeve, Agjenda e Gjelbër dhe Digjitale për Ballkanin Perëndimor, si dhe fusha të tjera si Politika e Përbashkët e Jashtme dhe e Sigurisë, luftimi i kërcënimeve hibride dhe kibernetike, dhe migracioni./KultPlus.com
Bekim Lumi ka lindur më 17 dhjetor të vitit 1966 në Suharekë, i cili konsiderohet si njëri ndër regjisorët më të vlerësuar në fushën e teatrit në Kosovë, shkruan KultPlus.
Gjatë viteve 1987 – 1991 Lumi ka studiuar Gjuhë dhe Letërsi Shqipe në Fakultetin Filologjik të Univerzitetit të Prishtinës, kurse gjat viteve 1992 – 1996 ka mbaruar studimet për Regji Teatri, në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë, në klasën e profesor Agim Qirjaqit.
Në të njëjtin universitet, më 2010 ka mbaruar edhe studimet e magjistraturës. Nga viti 2002 deri në vitin 2008 ka punuar si gazetar i fushës së kulturës në radion “Evropa e Lirë”.
Përgjatë këtyre viteve, ai ka punuar si regjisor i pavarur, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, në Teatrin “Dodona” si dhe ka realizuar projekte teatrore me kompaninë e tij teatrore “Loja”.
Disa nga shfaqjet e tija kryesore janë: “Mesimi”, “Galani”, “Arushani & Fejesa”, “Shtëpia e Bernarda Albës”, “Çifti Martin”, “Këmisha e gjakut”, “Dillerat”, “John Cage’s Hamlet”, “Nana dhe fëmija” dhe e fundit “Arturo Ui”. Me shfaqjet e tija, ai ka qenë pjesmarrës në dhjetra festivale të rëndësishme kombëtare e ndërkombëtare, në Zvicër, Gjermani, Itali, Greqi, Rumani, Bosnjë e Hercegovinë e në vende të tjera.
Bekim Lumi, me punën e tij si regjisor është shpërblyer me shumë cmime kombëtare e ndërkombëtare, ndër të cilat edhe: në vitin 2006, me shfaqjen “Mësimi”, në Festivalin Ndërkombëtar të Teatrit në Lugano të Zvicrës ka fituar cmimin kryesor për shfaqjen më të mirë; Në vitin 2016 ka fituar “Cmimin Vjetor për Shfaqjen më të mirë”, të cilën e ndanë Ministria e Kulturës e Kosovës. Lumi ka qenë botues dhe kryeredaktor i revistës së mirënjohur për teatër “Loja” e cila është botuar në Kosovë nga viti 2006 deri në vitin 2010. B
Lumi është autor i dhjetra shkrimeve, analizave, studimeve e eseve për teatrin dhe përgjithësisht për skenën kulturore në Kosovë dhe më gjerë. Nga viti 2013 ka punuar si profesor në Fakultetin e Arteve, dega e regjisë së Teatrit.
Ndërkaq, ai vdiq në vitin 2018 pas një sëmundje të rëndë. /KultPlus.com
Si testament i përkushtimit për promovimin e lirisë dhe edukimit, Shkolla Finlandeze në Kosovë ka marrë përsëri vëmendje ndërkombëtare, me shfaqjen e saj të tretë në CNN, në kuadër të iniciativës së CNN të quajtur “Dita e Tokës” (#CallToEarth).
Prishtinë, 17 dhjetor – Për të tretin vit me radhë Shkolla Finlandeze tërheq vëmendjen botërore të mediumit prestigjioz amerikan CNN të cilin e shikojnë mbi 300 milionë njerëz në ditë mesatarisht. Kësaj radhe shkolla është pasqyruar rreth aktiviteteve vetëdijësuese rreth mbrojtjes së ambientit përmes formave të ndryshme kreative dhe artistike, duke rritur ndërgjegjësimin në këtë drejtim anëmbanë globit.
Aktivitetet inovative të Shkollës Finlandeze tashmë 3 vite me radhë pasqyrohen në CNN, duke promovuar iniciativa të rëndësishme për shoqërinë dhe mjedisin të cilat iu mësohen fëmijëve që nga niveli parashkollor. Sistemi finlandez vlerëson edukimin e nxënësve në fusha të ndryshme të jetës shtesë anës akademike, duke iu kushtuar rëndësi të madhe zhvillimit të tërësishëm të fëmijëve.
CNN ka përzgjedhur aktivitetet e Shkollës Finlandeze si me të veçantat në Evropë dhe ka shfaqur ato në disa edicione televizive, duke bërë jehonë të jashtëzakonshme tek qindra miliona shikues në mbarë botën. Kosova në baza ditore promovohet në CNN përmes projekteve të Shkollës Finlandeze, të cilat shfaqen në rrjetin më të madh televiziv kombëtar amerikan. Nxënësit e shkollës janë dalluar për qëndrimin e tyre në përkrahje të kësaj iniciative.
E udhëhequr nga praktikat më të mira të sistemit arsimor të Finlandës, Shkolla Finlandeze krenohet me zhvillimin e plotë të nxënësve të saj. Duke u frymëzuar nga qasja e tërësishme, mundësitë e barabarta dhe theksi mbi të menduarit kritik dhe kreativitetin, të cilat janë karakteristike të arsimit finlandez, Shkolla Finlandeze krijon një mjedis që inkurajon kureshtjen, kërkimin dhe rritjen personale.
Duke qenë e vetmja shkollë anëtare e CIS në vend, shkolla integron standardet ndërkombëtare të arsimit, duke ofruar një përvojë mësimore gjithëpërfshirëse dhe botërore të rëndësishme për të gjithë nxënësit. Poashtu, si Shkollë Ndërkombëtare Cambridge, shkolla krijon shtegun për nxënësit të përgatiten për studime në të ardhmen që përputhen me universitetet më prestigjioze anembanë globit.
E rrënjosur në besimin se arsimi shtrihet përtej teksteve shkollore, Shkolla Finlandeze krijon një mjedis që nxit mësimin përmes praktikës, lojës, dhe kreativitetin. Gërshetimi unik i standardeve ndërkombëtare dhe filozofisë arsimore të Finlandës iu ofron nxënësve një avantazh të veçantë ndërsa përgatiten për të studimet e tyre në vende të ndryshme të botës.
Për më shumë informata rreth Shkollës Finlandeze dhe qasjes së saj në edukimin me standard ndërkombëtare me qasjen unike të sistemit finlandez të arsimit, vizitoni shkollën apo kontaktoni në [email protected] ose +383 45 235 650./KultPlus.com
Poezi e shkruar nga Esad Mekuli. Esad ishte i martuar me Sehadete Dokon. Sehadete Doko-Mekuli ishte një gjinekologe dhe pedagoge universiteti.
( Sehadetit, shoqes sime )
Flokët tashma m`u zbardhën, kaloi e marra rini – e unë ende nuk të gjeta! Mbi flatrat e vjetve e të andrrave zbulova kudo nga një pjesë tandën. ****
Mbi flatrat e vjetëve e të andrrave kaq herë zbulova në tjera ty – shoqe të andrrueme, ty, të vetmen, që me sy të ambël më shikon e më përkdhel me za që në zemër prek.
**** Në vjeshtën e jetës sime, në vetminë time Solle dhuratat e para të gëzimit pranveror: pranë teje jeta m`u ba dy herë ma e bukur ( se vetëm së bashku me grua, njeriu bahet Njeri) bashkëshortja ime flokëverdhë, gruaja ime e dashtun! /KultPlus.com
Sot janë bërë 92 vjet nga lindja e artistës së madhe të skenës dhe e kinemasë shqiptare, Tinka Kurti
Kurti lindi më 17 dhjetor te vitit 1932 në Sarajevë. Ajo ka lindur dhe është rritur në një familje artëdashëse pasi nëna e saj në rininë e vet ka qenë aktore kryesore në Teatrin Kombëtar të Sarajevës në Bosnje dhe Hercegovinë.
Arsimin bazë 7-vjeçar ajo e mori në Sarajevo dhe kur ishte vetëm 13 vjeç familja e saj u shpërngul për në qytetin e Tiranës ku vazhdoi edhe studimet në Politeknikumin e Tiranës.
Ajo rastësisht u regjistrua për të studiuar në degën e Dramës në shkollën e mesme të Dramës së asaj kohe. Shumë pak kohë pasi kishte filluar të ndiqte studimet në këtë specialitet, ajo u përjashtua nga shkolla me motivacionin “shfaqje të prirjeve liberale”.
Ishte pikërisht regjisori Andrea Skanjeti ai që pikasi talentin e saj të jashtëzakonshëm për ta rikthyer Tinkën edhe njëherë tjetër në skenë me shfaqjen “Dasëm Shkodrane”. Pas themelimit të Teatrit “Migjeni” në qytetin e Shkodrës ajo bëhet pjesë e trupës si aktore gjysmë profesioniste dhe ishte gjithashtu ndër 10 aktorët që themeluan institucionin e qytetit të Shkodrës.
Ishte çmimi “Aktorja më e mirë e Republikës” dhe kupa e festivalit në Festivalin e parë të Teatrit Shqiptar që e ngjitën aktoren Tinka Kurti në kategorinë e aktorëve profesionistë me rolin në shfaqen “Toka Jonë” me regji të Kol Jakovës.
Gjatë karrierës së saj aktorja Tinka Kurti ka interpretuar rreth 260 role në skenën e teatrit dhe 95 role në kinematografi.
Në 1994 ajo hyri në Enciklopedinë e Institutit Biografik Amerikan si një nga 5,000 gratë më të shquara në botë dhe madje më 17 Dhjetor 2007 ajo u ftua në Uashington (SHBA) për të vendosur një pllakë mermeri me emrin e saj në këtë Institut.
Roli i saj më i fundit do të ishte në kinematografi në filmin “Bota” (2014).
Tinka për karrierën e saj artistike është vlerësuar me Çmime dhe Tituj të tjerë si Artiste e Merituar & Artiste e Popullit 1961, me urdhërin “Grand Master” i akorduar nga Presidenti i Republikës për veprimtarinë e saj artistike. /atsh/ KultPlus.com
Në drejtimin e kryetares Mimi Kodheli, u zhvillua mbledhja e radhës e Komisionit për Politikën e Jashtme.
Në këtë mbledhje, komisioni shqyrtoi dy projektligje.
Për projektligjin “Për ratifikimin e Konventës së Këshillit të Evropës për veprat penale që lidhen me pasurinë kulturore, bërë në Nikosia, më 19.5.2017”, të ftuar ishin Lira Pipa, zëvendësministre e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit dhe stafi shoqërues.
Në prezantim të këtij projektligji Pipa, u shpreh se, qëllimi i ratifikimit të kësaj konvente është bërja e këtij akti ndërkombëtar pjesë të kuadrit ligjor të brendshëm, duke synuar kështu parandalimin e shkatërrimit, dëmtimit dhe trafikimit të pasurisë kulturore si dhe promovimin e bashkëpunimit kombëtar dhe ndërkombëtar në luftimin e veprave penale që lidhen me pasurinë kulturore.
Relatori Petro Koçi tha se ratifikimi i Konventës së Këshillit të Evropës për Veprat Penale që lidhen me Pasurinë Kulturore qëndron në kuadër të bashkëpunimit me vende të tjera, me qëllimi parandalimin e shkatërrimit, dëmtimit dhe trafikimit të pasurisë kulturore.
Pas diskutimeve, ky projektligj u miratua në parim, nen për nen dhe në tërësi.
Për projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes kuadër të huasë, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe bankës për zhvillim të Këshillit të Evropës, për financimin e projektit “Laboratorët inteligjentë (smart labs) – digjitalizimi i sistemit arsimor shqiptar”” të ftuar ishin Kesiana Halili drejtoreshë e Përgjithshme e Borxhit Publik, Elona Mistrovica drejtoreshë në drejtorinë e Marrëdhënies së Sigurimit dhe Ndihmës së Huaj, etj.
Halili, në fjalën e saj të prezantimit të këtij projektligji, u shpreh se ky projektligj synon ratifikimin e marrëveshjes kuadër të huas, ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Bankës për Zhvillim të Këshillit të Evropës, për financimin e projektit “Laboratorët inteligjentë (Smart Labs) – digjitalizimi i sistemit arsimor shqiptar”, me qëllim akordimin e një huaje, në shumën 27 000 000 euro, për projektin e mësipërm. Ky projekt bashke financohet nga një grant ËBIF, në shumen 10 milionë euro.
Relatorja e çështjes, Klodiana Spahiu, vuri në dukje se faza e tretë e këtij projekti, synon ta shtrijë këtë iniciativë në 615 shkolla te vendit, duke rezultuar ne 654 Smart Labs-e të rinj. Kjo nismë gjithëpërfshirëse po revolucionarizon mënyrën se si teknologjia dhe kodimi mësohen në shkolla, duke përgatitur studentet me aftësi thelbësore për të ardhmen.
Pas diskutimeve, anëtarët e komisionit e miratuan këtë projektligj në parim, nen për nen dhe në tërësi./atsh/KultPlus.com
Ti nuk je krijesë e përbuzun, e mbrapsht. Jo, as rob, as djall nuk je! Ti nuk je mallkim për njerëzimin.
Je pjesë e pandashme pa të cilën nuk mund të mendohet jeta e njeriut – pa të cilën ajo nuk mundet me qenë… Femën, ti hymn i përjetshëm i përtërimjes, i gëzimit njerëzor, i vet jetës!
Ti bashkëluftare në rrugët për qëllimet e nalta njerëzore, për mbërrijtjen e lumnisë së të gjithë njerëzve, mbarë njerëzimit!
Aeroporti ishte një skenë që i ngjante një labirinti të vdekur, ku çdo hap ishte një vendim që mund të ndryshonte gjithçka. Ne, ishim vendosur pranë bunkerëve të naftës dhe benzinës. Një vendndodhje që, nga njëra anë, dukej strategjike për të shmangur vëmendjen e artilerisë, por nga ana tjetër, ishte një bombë e fshehur që mund të shpërthente në çdo moment.
Bunkerët ishin të mbuluar me shtresa të trasha betoni, të ndërtuara për të mbrojtur rezervat jetike nga ndonjë sulm. Megjithatë, edhe pse na jepnin një farë sigurie nga jashtë, çdo shpërthim afër mund të ndezte gjithçka. Ajri aty ishte i rëndë, i përzier me aromën e naftës që dukej sikur ngjitej në lëkurë dhe nuk të largohej kurrë.
Më kujtohet si sot, sesi heshtja e frikshme ndërpritej vetëm nga të çarat e dëshpëruara të natyrës për të mbijetuar. Një zhurmë në distancë na paralajmëroi për avionët që afroheshi përsëri. Një burrë pranë meje, i cili dikur punonte si mekanik në aeroport, pëshpëriti: “Nëse godasin këtu, s’ka mbetur asgjë nga ne.”
Megjithatë, askush nuk lëvizi. Lodhja dhe rrethanat kishin bërë që të mos kishim më fuqi as për të menduar për një plan të ri. E vetmja gjë që mund të bënim ishte të prisnim. Ndërkohë, një grua filloi të përgatiste një copë bukë për dy fëmijët e saj të vegjël. Nuk kishte asgjë të tepërt për ne të tjerët, por askush nuk u ankua. Vetëm pamë dhe dëgjuam zhurmën e avionëve që kalonin përsipër.
Papritur, një shpërthim i fuqishëm shpërtheu në distancë. Tokat përreth bunkerëve dridheshin, sikur vetë toka po bërtiste. Një shpërthim tjetër ndodhi më afër. Zhurma e saj ishte aq e madhe, sa na lëshoi të gjithë përtokë. Aroma e tymit u përhap si një hije që po përpiqej të na mbytë. E pashë njëri prej bunkerëve të dridhej, dhe për një moment, mendova se gjithçka do të mbaronte aty.
Por nafta nuk mori flakë atë natë. Si me një mrekulli, bunkerët e qëndruan stoikë, ndërsa ne, të shtrirë mbi dhe, mezi arrinim të mbanim frymën. Dikush filloi të lutej në heshtje. Ishte hera e parë që dëgjova një zë njerëzor pas disa orësh, një zë që nuk ishte i thyer nga frika, por nga shpresa.
Kur zhurmat më në fund pushuan, dolëm nga strehimi ynë i improvizuar për të parë dëmet. Një pistë aty pranë ishte bërë pluhur, ndërsa bunkerët përreth nesh dukeshin të paprekur, edhe pse me disa çarje. Atë natë, mësova diçka për frikën dhe shpresën. Frika ishte gjithmonë aty, si një hije që të ndiqte kudo. Por shpresa… shpresa ishte dritë që shfaqej në momentet më të errëta. Ishte ajo që na mbajti të qëndronim aty, pranë bunkerëve të naftës, në vend që të vraponim larg.
Në fund, nuk ishte vetëm mbijetesa fizike që na mbajti gjallë. Ishte lidhja jonë me njëri-tjetrin, ndarja e dhimbjes dhe shpresës mes nesh, që na bëri të përballonim një tjetër natë. Dhe ajo lidhje, në atë vend të mbushur me naftë e rrezik, ishte më e fuqishme se çdo shpërthim.
Lufta e Kosovës, përfaqëson një nga periudhat më të errëta dhe më të tmerrshme në historinë e popullit shqiptar. Ato ditë ishin plot vuajtje, dhimbje dhe sakrifica të jashtëzakonshme, ku secili njeri u gjend përballë një beteje për mbijetesë – jo vetëm fizikisht, por edhe shpirtërisht.
Në atë kohë, shkatërrimi dhe humbjet ishin të pranishme në çdo hap. Familjet ndaheshin, fshatra të tëra digjeshin dhe qytetet bëheshin arenë dhune. Por në mes të gjithë atij tmerri, guximi dhe qëndresa e njerëzve të zakonshëm ngriheshin si një dritë që nuk shuhej kurrë. Të gjithë ata që përjetuan luftën mbartin një barrë të rëndë kujtimesh, që nganjëherë janë shumë të dhimbshme për t’u ndarë.
Bombardimet e NATO-s kishin nisur (24 mars 1999), dhe presioni ndaj forcave serbe ishte në rritje. Ndërkohë, në terren, shqiptarët po përballeshin me masakra të tmerrshme, dëbime masive dhe shkatërrime. Familjet qëndronin të fshehura në pyje, apo ndërtesa të braktisura, ndërsa kolonat e refugjatëve zgjateshin kilometra të tëra. Ishte një kohë ku çdo ditë ndjehej si një betejë mes jetës dhe vdekjes.
Për shumë, aeroporti, vendet pranë rezervave të naftës, ose objekte të tjera strategjike, ishin vende që frymëzonin frikë, pasi ato ishin objektiva të sulmeve ajrore. Në ato zona, njerëzit mbijetonin me frymëmarrje të ndalur, duke pritur që shpërthimi i radhës të mos i kapte ata./ KultPlus.com
Lumnije Kqiku është mjeke dhe ligjëruese në Universitetin e Mjekësisë në Graz Austri. Më 12 dhjetor të këtij viti Lumnije Kqiku shpallet si një nga mjekët më të mirë në botë, duke u përfshirë në listën “Doctor-to-Doctor’s Top World’s 100”.
Ky çmim është një arritje e jashtëzakonshme që vlerëson punën e palodhur dhe përkushtimin e mjekëve që kontribuojnë në avancimin e fushës së shëndetësisë dhe dentistrisë.
Pjesëmarrësit në këtë listë përzgjidhen sipas një sërë kriteresh, të cilat përfshijnë nivelin e arsimit të mëtejshëm, ekspertizën specialistike dhe një angazhim të thellë në kërkimin shkencor.
Lumnije Kqiku ka treguar njohuri të shkëlqyera në fushën e saj, duke u shquar për aftësitë e saj profesionale. Kjo njohje nuk është thjesht një çmim, por një testament i përkushtimit të saj për t’i shërbyer fushës se shkencës dhe edukimit.
Një nga aspektet që e dallon Kqikun është angazhimi i saj në organizimin e kongreseve, konferencave dhe seminareve, leksioneve dhe aktiviteteve kërkimore.
Ajo ka pasur një rol aktiv në promovimin e praktikave të reja dhe inovative në dentistri, sidomos traumatologji dhe endodoncion, duke ndihmuar kolegët e saj të përmirësojnë shërbimet që ofrojnë.
Këto aktivitete e vendosin atë si një lidere në fushën e saj, duke i dhënë zë njohurive dhe përvojave të saj, dhe kështu duke kontribuar në ndërtimin e një komuniteti më të fuqishëm profesionalisht.
Përveç angazhimeve të saj në edukim dhe kërkimin shkencor, Kqiku ka përmirësuar format e përdorimit të teknologjisë në praktikën dentare. Ajo ka implementuar teknologji inovative që kanë revolucionarizuar trajtimin dhe menaxhimin e pacientëve sidomos atyre me traumë akute dento – alveolare. Këto ndryshime jo vetëm që përmirësojnë efikasitetin e procedurave, por gjithashtu rrisin kënaqësinë dhe besimin e pacientëve në trajtimet dentare.
Kjo qasje e përparuar për të lehtësuar proceset praktike e bën Kqikun një model për mjekët e tjerë dhe një frymëzim për brezat e ardhshëm të profesionistëve të shëndetësisë.
E gjithë kjo punë e palodhur dhe angazhimi i përgjegjshëm për të sjellë ndryshime të dukshme në fushën e mjekësisë e bëjnë Kqikun meritore për këtë nder të lartë. Ky çmim nuk është vetëm një arritje personale, por një reflektim i përmirësimit të vazhdueshëm dhe angazhimit për të ofruar shërbime cilësore shëndetësore. \
Kqiku ka marrë shumë çmime kërkimore dhe është ftuar në shumë vende ku ka mbajtur leksione të shumta “keynote” dhe ka shërbyer si eksperte e endodontikës dhe traumatologjisë dentare.
Ajo është anëtare e shumë shoqatave dentare vendore dhe ndërkombëtare. Në prill të vitit 2023, Kqiku është nderuar me Çmimin “Personalitet Nderi me medalje të artë” nga Qyteti i Graz-it të Austrisë.
“Çmimit për Arritje Jetësore”, do te behet në qershor 2025 në Sardegna të Italisë./ KultPlus.com
Në shenjë të kremtimit të festave të fundvitit, të mërkurën, më 18 dhjetor 2024, në orën 19:00, KultPlus organizon Mbrëmje Letrare me poetin e njohur, Lulzim Tafa.
Në këtë mbrëmje do të marrin pjesë personalitete të jetës kulturore dhe akademike, poetë, aktorë, lexues të poezisë dhe miq të poetit.
Në këtë mbrëmje do të lexohen poezi nga krijimtaria e poetit Lulzim Tafa, poezi që do të shoqërohen me tinguj të kitarës dhe shije të verës.
Jam i varfër, po i lire, ndaj më pëlqen varfëria; kush do të rrojë më mirë, s’urdhëron dot veten e tia. Mbreti, sikur të më thotë: «Hajde në pallat me mua, të gëzosh dhe ti në botë^, do t’i them: «Zot, nukë dua; për të ngrën’ e për të pirë nukë mund të shes lirinë; i varferi rron më mirë s’ai që do madhërinë. S’më duhet ergjëndi mua, dua lirine dhe ndere, dua te bej si te dua, jo si te duan te tjere. Kush mund e ben si do vete, ben si thote Perendia, nuke ka ne kete jete gje m’e vyer se liria. /KultPlus.com
“Kosova dhe Çamëria kanë çelë plagë të randa dhe të paharrueshme në trupin e popullit t’onë, por i kanë dhanë edhe eksperiencë të madhe Shqipnisë së lirë dhe të bashkueme sot e mbrapa me vendet që ia kishin grabitun. Po flas si djalosh i Kosovës shqiptare, i Kosovës qi në ditën e sodit po lirohet përgjithmonë prej zgjedhës, me dishirin e madh dhe të pashkimun qi Kosova shqiptare t’i bashkohet Shqipnisë së lirë, qi vllaznit tonë, të çdo feje qofshin, t’a ndjejnë me zemër se janë vllazen rreth qëllimit dhe punës së përbashkët.
Zemrat t’ona le të jenë të mëdhaja dhe veprat t’ona edhe ma të mëdhaja, terrori qi anmiqt mbuellën nëpër fushat tona të buta dhe pjellore le të jenë nji herë e mirë mësim për bashkimin t’onë rreth idealeve të përbashkëta. Besa dhe dashunija vllaznore le të jenë të mëdha, sikurse ka qenë e madhe vuejtja e jonë deri tash, pse Shqipnia duhet me kenë e njishme, e pandashme, e pacoptueme.”/ KultPlus.com
Helen Maria Turner e nisi pikturën në moshën 22-vjeçare dhe rrugëtoi në eterin e artit deri në vitin 1949, derikur katarakti do t’i dobësonte të parit deri në verbim.
Udhëtoi në art, modestish dhe ngulmueshëm, duke krijuar një emër dhe një identitet krijues unik.
Pavarësisht se modelet e saj ishin gratë dhe vajzat e familjes dhe tematika nuk e tejkaloi realitetit e përditshmërisë, realizimet punë mjeshtërore.
Bëri gjeniun pa ditur se çfarë saktësisht ishte ajo që po bënte.
Kujtojmë se ajo u gjet në art si një përjashtim, ndoshta nga një ëndërr, nga një goditje fati, apo diçka që shpesh kritikët nuk i gjejnë shpjegim, por nuk e përjashtojnë. Teknika e aplikuar dhe realizimi janë mbresëlënëse, janë mëtime të atyshme arti që marrin jetë në një dimension mistik. U tha dhe u provua se tablotë e Turner janë impresioniste dhe jo më impresionuese është e vetë artistja, te gruaja dhe mësuesja.
Çfarë bënë më shumë se Helen Maria Turner, etrit e impresionizmit, Claude Monet, Pierre-Auguste Renoir, Alfred Sisley, and Frédéric Bazille, apo Camille Pissarro, Paul Cézanne dhe Armand Guillaumin. Ndryshe nga Turner, ata e dini se ç’po bënin, gjithashtu ata e shitën poetikën e ngjyrës dhe befasinë e depërtimit të dritës, lojën e furçës dhe zhdërvjelltësinë e pastelit, dinamikën e panoramës dhe pulsin e portretit, me çmimin e lavdisë. E gjithë kjo gamë lexueshmërie e mjeshtërisë së pikturimit, në përgjithësi dhe impresionizmit në veçanti, ndodhen të shkrira në tablotë e amerikanes Helen Maria Turner.
Gratë në tablonë e Helen Turner kanë një statikë që përshkohet nga një dritë që reflekton çdo penelatë si në çdo pore, duke i bërë ata inkandeshente dhe të njëtrajtshme me sfondin. Ngjyra është shkrirë me dritën dhe hera-herës, ajo ndizet duke krijuar një lojë manipulimit të efektit mbi shkasin, të subjektit me sfodnin, të tipareve me njësimin e elementeve që interferojnë në tablo.
Punët e Helen Maria Turner dallojnë për natyrshmërinë e lojës endëse të ngjyrshmërisë që sendërgjon imazhin, për theksimin e butë dhe përshkues të dritës dhe efektet e perceptueshëm, të kësaj akrobacie në kohje dhe këndshikim. Njerëzorja merr shkas në tablotë e piktores me një atyshmëri dhe puls të gjallë, sikur mijëra penelat dalin nga spektri i shpërthimit të dritës, që godet duke e ngrirë çastin.
Cila është Helen Maria Turner?
Ndryshe nga artistë të tjerë të penelit, Helen Maria Turner e gjen veten në pikturë në një moshë kur zakonisht të tjerët kulmojnë. Megjithatë mosha 22-vjeçare kur ajo trokiti në portat e mëdha është një kapërcyell i hovshëm impulsesh dhe vetëdijësimesh. Pas ka mbetur rinia, kanë mbetur përvojat e netëve të gjata e ditëve zjarrvënëse të pasionit. Pas ka mbetur gjithçka dhe përpara ajo ka artistin, ka sfidën të bëhet një piktore që do të ketë emrin e famën e Helen Maria Turner. Mësuesja amerikane në pikturë, u bë e njohur për punët e saj në borja vaji, pastel, me të cilat ajo krijoi miniatura, peizazhe, dhe portrete, shpesh në stilin impresionist .
Jeta dhe karriera
Turner lindi më 13 nëntor 1858 në Louisville, Kentucky ndërsa prindërit e saj, Mortimer Turner dhe Helen Maria Davidson, ishin në një vizitë familjare në qytet. Ajo ishte stërmbesa e John Pintard nga Nju Jorku, mbesa e një mjeku të njohur të New Orleans dhe vajza e një biznesmeni të pasur nga Luiziana.
Turner kaloi pjesën më të madhe të fëmijërisë së saj të hershme, midis Aleksandrisë, Luiziana dhe Neë Orleans, dhe shumë shpejt u bë refugjate nga situata e provokuar e Luftës Civile Amerikane, e cila shkatërroi pasurinë e babait të saj dhe çoi në humbjen e biznesit të saj.
Nëna e saj vdiq në 1865 pas një sëmundjeje të gjatë. Ishte vetëm 13 vjeç kur humbi edhe babain, duke mbetur nën kujdesin e një xhaxhai beqar nga New Orleans, i cili jetonte në “varfëri fisnike”.
Si aspirante për piktore filloi të merrte mësime falas të ofruara nga Universiteti Tulane, duke vazhduar nën drejtimin e Andres Molinary dhe Bror Anders Wikstrom, Gjithashtu ajo studjoi në Shoqatën e Artistëve në New Orleans .
Vdekja e xhaxhait më 1890 i hodhi mbi supe gjithë barrën e jetës. Kosokohe ajo zuri një pozicion si mësuese arti në St. Mary’s Institute, një shkollë vajzash në Dallas, Texas, duke filluar nga viti 1893. U transferua në New York City më 1895 për studime të mëtejshme dhe ndoqi Lidhjen e Studentëve të Artit ku u pranua pavarësisht se ishte mbi kufirin e moshës, Cooper Union dhe Universiteti Columbia; mësuesit e tij përfshinin Arthur Wesley Dow, Kenyon Cox, William Merritt Chase dhe Douglas Volk.
Motra e saj Laurette, një artiste tekstili, erdhi më të në Nju Jork. Turner udhëtoi me Chase dhe klasën e tij në Itali më 1904, 1905 dhe 1911, një udhëtim që nuk la gjë tek ajo.
Turner dha mësim në YWCA për shtatëmbëdhjetë vjet, duke filluar me një kurs të ri në hartimin e kostumeve. Nga viti 1906 ajo qëndroi në Koloninë e Artistëve në Cragsmoor, Nju Jork, ku u prezantua nga Charles Courtney Curran, duke vazhdaur atje me pak ndërprerje, deri në vitin 1941.
Në vitet e hershme mori me qira një hapësirë atje, por më 1910 arriti të ndërtonte një shtëpi dhe studio të quajtur Takusan. Motra e saj Lettie vdiq në vitin 1920. Më 1926 ajo u kthye në New Orleans dhe u vendos atje, duke udhëtuar në veri vetëm për sezonin e verës. Në New Orleans ai vazhdoi të jepte mësim në Klubin e Arteve dhe Artizanatit.
Ajo u zgjodh anëtare e Akademisë Kombëtare të Dizajnit më 1913, duke marrë 61 nga 64 vota, dhe u zgjodh gjithashtu anëtare me të drejta të plota më 1921, duke qenë kështu gruaja e tretë me këtë status dhe një nga akademiket e para në Shtetet e Bashkuara jugore.
Për më tepër, mund të shtojmë se më 1916 William T. Evans e quajti atë Anëtare e Artistëve të Jetës në Klubin Kombëtar të Arteve, duke patur privilegjin të ishte gruaja e parë që ju dha ky nder.
Ajo vijoj të pikturonte deri në vitin 1930. Problemet me shikimin të cilat erdhën gjithnjë duke u agravuar e vranë përdhunshëm tek ajo të drejtën për të hedhur art në tablo. Vdes më 31 janar 1958. /albertvataj/ KultPlus.com
Pier-August Renuar, i njohur si August Renuar, lindi në 25 shkurt 1841 në Limoges në një familje artizanësh. Piktor, skulptor dhe skalitës i famshëm i artit figurativ francez, ku spikat shumëllojshmëria e ngjyrave dhe stilistika impresioniste, së cilës iu qas edhe botëkuptimi i tij krijues. August Renuar ishte një nga përfaqësuesit më të spikatur të impresionizmit, vëzhgues i mprehtë i bukurisë dhe sensualitetit, sidomos atij femëror. Prej vitit 1881, “Dreka e varkëtarëve” vijon të mbetet një nga pikturat më të famshme të Pier-August Renuar. I ruajtur në muzeun e parë të artit modern në Shtetet e Bashkuara, Philips Collection of Washington, piktura portretizon një skenë të jetës së përditshme, që zhvillohet në një fshat të vogël përgjatë Senës, ku lundruesit takohen për të drekuar me miqtë dhe të njohurit. Në atë që duket të jetë një fotografi e thjeshtë e një çasti, fshihen aluzione të ndryshme për biografinë e piktorit dhe për revolucionin që ai zbatoi në fushën e pikturës.
Autori bën të pavdekshëm një çast kalimtar
Përtej risive të pikturës, impresionistët qenë gjithashtu dëshmitarë të epokës së tyre. Renuarit i pëlqente të pikturonte Parisin dhe parizianët, vallëzimet, takimet në kafene, duke e trajtuar të përditshmen me të njëjtin dinjitet që piktura e kohës i rezervonte temave biblike, historike dhe mitologjike. Të themi të drejtën, “Dreka e varkëtarëve” përçon meritën e të kthyerit në të pavdekshëm një çast të jetës së përditshme për ta bërë atë të përjetshme. Edhe sot, kur shikojmë këtë pikturë, duket se perceptojmë nxehtësinë e rrezeve të diellit teksa depërton përmes perdeve të kuqe të restorantit, por edhe freskinë e gjelbërimit rreth e rrotull. Na krijohet përshtypja sikur dëgjojmë bërbëlitjet e hareshme, kundërmimin e verës dhe aromat e frutave që vijnë nga tryeza e shtruar. Në vitet në të cilat lindi fotografia, piktorët e shikuan realitetin me syrin e atyre që duan të ngrijnë atë që ia mbath dhe zgjatet në perceptimin e realitetit në ndryshimin e tij. Pra, për konturet parapëlqehet ngjyra, në vend të penelatave të gjata dhe solemne ato të shpejta dhe të shkurtra, vlerësimit të proporcioneve studimi i dritës dhe reflektimet e saj./Konica.al
Është vendosur në një fshat francez
Kjo është tabloja e fundit që Renuari pikturoi para se të nisej drejt Italisë dhe paraqet gjurmët e një ndryshimi që është në rrugë e sipër, duke përfshirë, për shembull, pëzgjedhjen e mjedisit. Në fakt, nga Parisi zhvendosemi në një fshat në ishullin Chatou, ku dikur ngrihej restoranti Fournaise, një vend takimi për lundërtarët dhe një vend i dashur dhe i frekuentuar prej kohësh nga piktori. I ndërtuar në vitin 1857 nga marangozi Alphonse Fournaise, fillimisht godina përdorej për dhënien e varkave me qira. Në ato vite kanotazhi po shndërrohej në një nga sportet e preferuara të parizianëve, kështu që shumë shpejt Fournaise u zgjerua në restorant dhe hotel të vogël. Renuarit i pëlqente të kalonte ditët në “Fournaise” me partneren Aline dhe e shlyente faturën e ushqimit me piktura që kishin si sfond lokalin ose peizazhin përreth.
Njerëzit në pikturë janë miq të Renuarit
Tablonë “Dreka e varkëtarëve” e gjallërojnë katërmbëdhjetë personazhe dhe, nëse i vëzhgojmë ata nga afër dallojmë fytyra të njohura. Rreth tryezës së shtruar, mblidhen miqtë dhe të njohurit e piktorit, mes të cilëve edhe shoqëruesja dhe gruaja e ardhshme Aline Charigot, e portretizuar në plan të parë ndërsa luante me qenin. Tek vajza e menduar mbështetur në balustradë dallohen qartë tiparet e Alphonsine Fournaise, më pas gjejmë Paul Lhote me kapelën në formë cilindri, Charles Eprussi (në sfond me borinë), një bankier pasanik, të cilin Renuari e njohu në sallonin e Charpentier, por edhe Antonio Maggiolo, gazetar i cili ishte larguar nga Italia për të provuar fatin e tij. Po ashtu edhe Alphonse Fournaise, djalin e pronarit të restorantit, mbështetur në balustradë veshur me kanotiere të bardhë lundërtari dhe një kapelë kashte. /KultPlus.com
Esad Mekuli lindi ne Plavë më 17 dhjetor të vitit 1916. Ishte poet dhe përkthyes shqiptar. Më 1949 themeloi revistën letrare “Jeta e re”, kryeredaktor i së cilës ishte deri më 1971. Ai kreu doktoraturën në Beograd më 1959, shkruan KultPlus.com
Si student përparimtar ai u burgos në vitin 1940 dhe qëndroi në burgun famëkeq “Gllavinjaqa”, prej nga u amnistua me 2 prill të vitit 1941.
Pas daljes nga burgu u paraqit vullnetar dhe punoi si veterinar ushtarak në Pejë. Këtu në vitin 1942 e burgosën për shkak të punës ilegale dhe bashkëpunimit me lëvizjet çlirimtare.
Ka qëndruar i burgosur në Kullën e Sheremetit. Pas lirimit, ai u gjend herë në Zagreb, herë në Tiranë, madje edhe në Itali. Esad Mekuli ishte kryetari i parë i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, nismëtar, themelues dhe kryetar i parë i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.
Esad Mekuli vdiq në Prishtinë me 6 gusht 1993./ KultPlus.com
“K’cimi i Tropojës” u shpall në fillim të muajit dhjetor zyrtarisht pjesë e Listës Përfaqësuese të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të Njerëzimit në UNESCO.
Kryeministri Edi Rama ka publikuar mbrëmjen e sotme një video në rrjetet sociale ku mund të shihet nëpërmjet një platforme digjitale vallëzimi i “K’cimit të Tropojës” në sheshin “Nënë Tereza”.
“K’cimi i Tropojës pjesë e Listës Përfaqësuese të Trashëgimisë Kulturore Jomateriale të Njerëzimit në UNESCO”, shkruan kreu i qeverisë.
Kjo ngjarje shënon moment të rëndësishëm për ruajtjen dhe transmetimin brez pas brezi, por edhe promovimin e trashëgimisë sonë kulturore përtej kufijve lokalë.
Formulari i kandidimit të dukurisë së Kcimit të Tropojës për “Representative List of Intangible Cultural Heritage of Humanity” u dorëzua në mars 2021.
“K’cimi i Tropojës” është një tjetër element unik shqiptar që prezantohet për këtë listë, i cili promovon pasurinë kulturore shqiptare në skenën ndërkombëtare.
“K’cimi i Tropojës”, i njohur gjithashtu si “K’cim Veni”, është një vallëzim festiv që ka ruajtur vitalitetin e tij ndër shekuj. Ai përfshin elementë të artit performues, traditave gojore, ritualeve dhe ngjarjeve festive. Përgjatë viteve, kjo traditë ka mbetur një simbol i identitetit dhe bashkimit për banorët e Tropojës dhe Malësisë së Gjakovës.
Vallëzimi interpretohet në raste të ndryshme ceremoniale dhe shoqërore, si dasma, fejesa dhe festa lokale. Lëvizjet e tij ritmike, të shoqëruara me tupan, çifteli dhe fyell, simbolizojnë energjinë dhe gëzimin që karakterizojnë këtë komunitet. Performancat shpesh përfshijnë veshje tradicionale dhe shami të kuqe ose të verdhë, duke ruajtur kështu autenticitetin e elementit./atsh/ KultPlus.com
Në KultPlus Caffe Gallery sonte është hapur një ekspozitë e veçantë nga artistja dhe dizajnerja Fitore Syla, duke sjellë në llampa ndriçimi lekat (pocërrkat) të cilat janë përdorur në të kaluarën në familjet shqiptare.
Kjo prurje e re artistike vjen si gërshetim i tradicionales me modernen, duke sjellë një format mjaft të veçantë të ekspozitës me një eco-design, plotë ngjyra dhe ngrohtësi.
Nën ndriçimin e lekave artistike, në mesin e shumë miqve dhe familjarëve të artistes Syla, ceremonia u shpall e hapur nga drejtoresha e mediumit KultPlus Ardianë Pajaziti, e cila tha se ndihej e mrekulluar për këtë ekspozitë shumë më të veçantë nga ato që zakonisht ekspozohen në galerinë e saj.
“Të sjellim produktin e natyrës brenda një galerie për ne është hera e parë. Kjo ka ardhur nëpërmjet idesë së Fitores, e cila e ndërlidh edhe trashëgiminë tonë ndër vite qysh prej gjysheve e nënave tona, sepse në të kaluarën leka është përdorur për larje dhe për efekte shëruese”, ka thënë drejtoresha Pajaziti.
Kurse, artisti Zeni Ballazhi ekspozitën e ka cilësuar si të veçantë duke i krahasuar objektet e ekspozuara me personazhe, për shkak të shumëllojshmërisë dhe ndryshueshmërisë së tyre.
“Artistja na ka sjellë një ekspozitë mjaftë të veçantë, duke u nisur nga objektet apo personazhet, sepse mua po më duken si personazhe të ndryshme pasi që asnjëra nuk është e njëjtë. Mënyra e prezantimit të tyre është tepër e veçantë, ashtu siç është edhe vetë artistja në këtë rast”, ka thënë artisti Balazhi.
Më tej, ai e ka përgëzuar artisten Syla për këtë gjetje unike sipas tij, e cila ngërthen elementin e së bukurës dhe të vërtetës.
“Në këtë rast Fitorja me këto punime tregon që përveç objektit të gatshëm (nga natyra) të transformuar në një objekt ndryshe, siç janë llampat, e pastaj duke e kthyer në një ekspozitë, në të cilën ne shohim qoftë edhe personazhe, apo zbulojmë diçka më shumë se sa ajo e përditshmja, mund të themi që kjo lloj ekspozite i posedon edhe të bukurën edhe të vërtetën”, ka thënë artisti Ballazhi duke e përgëzuar edhe drejtoreshën e Galerisë KultPlus e cila u ka ofruar artistëve një ambient shumë të ngrohtë.
“Fitores i uroj suksese, krijimtari të gjatë, në këtë hulumtim që nuk është i rastësishëm. Besoj që është një hulumtim edhe më i thellë se kaq, në aspektin historik dhe tradicional. Në aspekt tradicional shohim që këto nuk janë të rastësishme, në këtë rast të kthyera në një kreaturë mjaftë bashkëkohore moderne siç i shohim sot. Unë besoj që këto do të rrugëtojnë jo vetëm në Kosovë, por edhe në arenën ndërkombëtare”, ka thënë Ballazhi.
Ndërsa, vetë artistja Syla nën emocione të shumta e ka treguar edhe lidhshmërinë që kanë lekat me të, familjen e saj dhe fshatin e saj të lindjes, Bresalc të Gjilanit.
“Është pak emocionuese sepse si produkt më shumë lidhet me anën familjare, emocionale se sa edhe me anën vizuele, edhe pse njerëzit mund ta shohin në këtë formë. Por, si storje qëndron te familja ime me vetë faktin që ne e kemi pasur një lidhshmëri me fshatin, e cila na ka sjellë deri te vlerat që ne i kemi kultivuar ndër vite ndaj punës, punës në fushë, në Prishtinë, shkollës, dijes, dhe kulturës”, ka thënë artistja Syla.
Ideja për të krijuar Leka ndriçuese artistes Syla i ka ardhur si pasojë e punës së saj në fushën e dizajnit.
“Jam edhe dizajnere enterieri me profesion. Ndoshta ka qenë momenti i duhur që ka ardhur si produkti i parë në fokusin tim, dhe si i tillë ka për të qenë edhe në vazhdim. Është më i veçanti, por që i ndërlidh të gjitha elementet që unë si dizajnere dua t’i kem tash e tutje. Është një produkt që në të kaluarën është përdorur për tu larë, e që ka pasur edhe efekte shëndetësore pozitive. Në kulturën tonë lekat datojnë që janë shumë të lashta, të cilat familja jonë i ka pasur gjithmonë si dekore në shtëpi”, ka thënë Syla.
Ideja për të sjellë leka ndriçuese, ka qenë e lidhur edhe me dëshirën e saj për të krijuar diçka që lidhet me kulturën dhe historinë e vendit.
“Leka është gjetja e duhur dhe e nevojshme për çka më është dashur mua, pas tërë këtyre viteve përvojë që kam bërë. Besoj që edhe të tjerët e kanë mirëpritur. I ka vetëm gjashtë muaj që është lansuar. Është diçka me të cilën unë vazhdimisht jam duke punuar, pasi lejon të provosh dhe të eksperimentosh me të sepse si produkt po e prekë secilin. Është diçka që e ka krijuar edhe debat në shoqëri. Njerëzit kanë filluar të tregojnë histori të ndryshme se si janë larë prej gjysheve ose stërgjysheve të tyre me të. Në një farë forme e ka krijuar një koncept interesant në fushën e artit por gjithashtu edhe për mua si Fitore”, ka përfunduar artistja Syla.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për dy javë, dhe lekat të cilat janë të ekspozuara në KultPlus Caffe Gallery janë në shitje./ KultPlus.com
Kryevepra e Donizetti-t “Lucia di Lammermoor” mblodhi qindra artdashës edhe në natën e saj të dytë.
Orkestra e TKOBAP-së, nën dirigjimin e maestro Vakhtang Gabidzashvili, kori i drejtuar nga maestro Dritan Lumshi dhe solistët e mirënjohur të skenës sonë, si Ramona Tullumani, Artur Vera, Raffaele Abete, Solen Alla, Matias Xheli, Erlind Zeraliu dhe Marina Kurti, dhuruan një performancë unike për publikun.
Vepra e kompozitorit italian Gaetano Donizetti, është një dramë që ndërthur dashurinë e ndaluar, tradhtinë dhe çmendurinë dhe u rikthye në TKOB pas 16 vitesh.
Produksioni i ri i veprës operistike pati në rolin kryesor sopranon e mirënjohur në skenat ndërkombëtare, Jessicca Pratt, ndërkohë që 16 vjet më parë roli i Lucia-s interpretohej nga Marjana Leka dhe Oriana Kurteshi.
“Lucia di Lammermoor” është një nga veprat më të rëndësishme që vihen në skenën e TKOB këtë fundviti. Vepra erdhi me regji nga Ada Gurra dhe nën dirigjimin e maestros Jacopo Sipari di Pescasseroli dhe drejtuesit të korit, Dritan Lumshit.
Opera e Donizetti-t rrëfen fatin e një vajze që lufton për dashurinë, e që nuk pranon të bëjë kompromis./atsh/ KultPlus.com
Interpretuar në dy akte, nën meloditë e muzikës së Pyotr Ilyich Tchaikosvky, baleti “Arrëthyesi” erdhi i bazuar mbi historinë “Arrëthyesi dhe Mbreti i Minjve” nga E.T.A. Hoffmann, mbrëmë brenda sallës AMC. Baleti Kombëtar i Kosovës, Orkestra e Operës së Kosovës dhe Kori i fëmijëve “Okarina” arritën të krijojnë një natë magjike ku u shpalos këndshëm një nga kryeveprat më të dashura të repertorit klasik botëror. Ky balet tashmë është jetësuar për të dytën herë për artdashësit e shumtë dhe duket qartazi që do vazhdojë si traditë vjetore, shkruan KultPlus.
Para se mbrëmja të gjente pikënisjen e vetë, të pranishmit dalëngadalë po zinin vendet e tyre të rezervuara përballë skenës. Skena gjigante nën kujdesin e Ceren Incedursun, ishte e përshtatur për të rrëfyer historinë e baletit “Arrëthyesi”, një kryevepër e njohur dhe e dashur në mbarë botën për aftësinë e tij për të transportuar audiencën në një botë magjepsjeje, gëzimi dhe nostalgjie. Tërheqja e tij e qëndrueshme buron nga një përzierje e përsosur e muzikës, tregimit dhe kërcimit, secila duke kontribuar në hijeshinë e saj të përjetshme.
Historia e baletit – një udhëtim nga pafajësia e fëmijërisë në sferat fantastike të imagjinatës – rezonoi universalisht. Ka ftuar audiencën të ëndërrojë duke rijetuar frikën dhe mrekullinë e zbulimit të një bote ku lodrat marrin jetë, lulet e borës kërcejnë në harmoni dhe ëmbëlsirat performojnë në festë. Kjo temë mahnitëse, e kombinuar me mjedisin e festave, e bëri “Arrëthyesin” një traditë bazë për familjet në mbarë botën. Vizualisht, “Arrëthyesi” është një festë për sytë. Skenat dhe kostumet luksoze shndërrohen në sfera magjike brenda Mbretërisë së Embëlsirave.
Ishte një pamje e bukur që të krijonte ndjesi të paparashikueshme. Skena qe e veshur me perde në ngjyrë të kuqe, teksa ekrani prapa gjatë aktit të parë shfaqte rënien e borës në mënyrë brilante. Një bredh i vitit të ri me disa dhurata poshtë tij, ishte epiqendra kryesore mbi të cilën rrethoheshin plotë balerinë e bashkë me ta edhe një tregim. Balerinat e vogla në anën tjetër, i dhanë hijeshi skenës teksa këmbët e tyre të vogla kur lëviznin, portretizonin mu atë ndjenjën e ngrohtë të shikuesve të ulur prapa tyre.
Orkestra e Operës së Kosovës në krye kishte dirigjentin Renato Balsadonna dhe asistent dirigjentët, Lirjona Sylejmani dhe Edon Ramdani, të cilët shkëlqyen ta drejtonin orkestrën deri në perfeksion. Instrumentistët në anën tjetër dhanë gjithçka nga vetja. Orkestra nuk qe vetëm një sfond i baletit – por vetë shpirti i tregimit, duke frymëzuar emocione dhe atmosferë në çdo moment. Ata krijuan një vend të çudirave dëgjimore ku çdo instrument u bë një personazh më vete. Telat shkëlqyen si ngrica e parë në një mëngjes dimri, meloditë e tyre i ngrenë lëvizjet e balerinëve në lartësitë qiellore. Së bashku, orkestra dhe balerinët u sinkronizuan në mënyrë perfekte, si dy copëza të një frymëmarrjeje të vetme.
Instrumentistët pikturuan të padukshmen – valëvitjen e borës, vezullimin e dritës së yjeve, shushurimën e ëmbëlsirave të pirueteve në Mbretërinë e Ëmbëlsirave, ndërsa balerinët u dhanë formë të qëndrueshme atyre vizioneve. Çdo notë e shtyu historinë tutje, duke vendosur tonin për skenat e trilleve, rrezikut dhe triumfit. Muzika ka fuqinë të transformojë gjithçka, duke ndezur një magji që zgjat vazhdimisht, dhe këtë e ka krijuar mbrëmë Orkestra e Operës së Kosovës. Muzika ka rezonuar përtej veshit, deri në zemër.
Me muzikën brilante nga Tchaikovsky dhe koreografinë klasike nga Ilir Kerni (sipas Marius Petipa, Lev Ivanov), u përçua një elegancë e festave, një vepër që na transportoi në një botë magjike ëndrrash që mori jetë nga çasti në çast. Ky balet qe një simbol i festimeve dimërore dhe një moment i përkryer për të përjetuar artin në gjithë madhështinë e tij. Gjithashtu, ato që erdhën si një simfoni ngjyrash, teksture dhe imagjinate, ishin kostumet e krijuara nga Elva Bella. Kostumet shkëlqenin nën reflektorët e shumtë të vendosur lartë, (kryesisht në ngjyrë të kaltër). Fustanet portretizuan pafajësi, teksa tregonin për shpirtin e ri të vajzave të reja brenda një aventure. Shumë tuta, shumë kurora, shumë bizhuteri e pëlhura vezulluese që shkëlqyen si vesa e mëngjesit, arritën ta përthekojnë këtë mbrëmje në një histori të bukur elegante dhe magjepsëse.
Po ashtu, si qershi mbi tortë kanë ardhur fëmijët e korit “Okarina”, që i dhanë baletit një dimension hyjnor. Zërat e tyre të pastër e engjëllorë u gërshetuan pa probleme në partiturë. Harmonia e tyre erdhi si një reshje e butë bore – një prani delikate por transformuese që përforcoi magjinë në skenë. Kur zërat e tyre bashkoheshin, duket se i bënin jehonë pafajësisë dhe mrekullisë. Çdo notë dukej se barte shpresat dhe ëndrrat e të rinjve, duke lëvizur nëpër hapësirë dhe duke u vendosur butësisht në zemrat e audiencës.
Por, ylli kryesor, mbrëmë qe Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës. Lëvizjet e tyre u shpalosën si një përzierje magjepsëse e bukurisë dhe atletizmit, çdo hap një manifestim vizual i muzikës së Tchaikosvky. Balerinët rrëshqitnin shpesh, kërcenin dhe rrotulloheshin si pa peshë, trupat e tyre gjurmonin magjinë e historisë në ajër. Çdo lëvizje kishte kuptim, duke treguar një përrallë ëndrrash, betejash dhe mrekullish. Krahët e tyre valëviteshin si era nëpër degë të akullta, ndërsa piruetet e tyre të sinkronizuara krijuan një stuhi lëvizjesh, duke e kthyer skenën në një vend të çudirave dimërore.
Pastaj, lëvizjet bëheshin të guximshme dhe dramatike. Kërcimet e larta e shpërthyese përçonin guxim dhe vendosmëri, ndërsa nuk munguan as hapat e mprehtë e të tokëzuar. Balerinët pasqyronin përplasjen e forcave, duke ndërthurur tensionin me tekat lozonjare. Çdo variant shfaqte një shije unike kërcimi. Puna delikate në majë të këmbëve dhe hapat e ndërlikuara u interpretuan magjishëm. Ata thuajse fluturonin me fuqi të personazheve të tyre, qofshin ato princërore apo të tjerë. Pati shumë kthesa që treguan forcë e përsosje. Trupa e BKK-së rrëfeu një simfoni të rrjedhshmërisë, teksa lëvizte sikurse një valë që imitonte shpalosjen e butë të luleve. Çdo lëvizje tregonte një kanavacë mrekullie, duke përzier mjeshtërinë teknike me magjinë e tregimit. Balerinët e shndërruan skenën në një ëndërr të gjallë, ku çdo kërcim sfidoi gravitetin dhe çdo kthesë e çoi audiencën më thellë në botën magjepsëse.
Dua të veçoj katër solistët brenda këtij baleti: Mërgime Morina, Fatmir Smani, Jeta Musolli dhe Fisnik Smani. Hijeshia e tyre përfaqësoi një variacion unik në Mbretërinë e Ëmbëlsirave. Ata erdhën si xhevahire në një kurorë, secili duke ofruar një shije të veçantë dhe verbuese të artit. Solot e tyre nuk ishin thjesht kërcime, por histori të treguara përmes lëvizjes ku secila u shpalos me sharmin dhe karakterin e vet. Trupat e tyre të portretizuara si mëndafshi, qenë të mbushur me pakufi të shumtë lëvizjesh. Ritmet e tyre pasqyruan lëvizje të mprehta, të sakta, sikurse tingëllimat e një zileje. Hapat e shpejtë valëviteshin sa majtas e djathtas, për të treguar një ëndërr ngrohtësie. Ata sfidonin çdo gjë që dilte para tyre. Audienca pati rastin të hyjë brenda një shpërthimi energjik që tregonte për një atletikë të pastër, këmbë të fuqishme që tronditën vendin. Ata lanë publikun pa frymë, por edhe u bënë çelësi kryesor që ata të frymonin. Mishëruan elegancën dhe rafinimin. Krahët e tyre gdhendën harqe precize, piruetet vinin si fjolla dëbore. Ekuilibri i tyre dëshmoi magjinë e “Arrëthyesi-t”, duke na dërguar në një vorbull qiellore. Performancat e tyre ishin po aq të ëmbla dhe të larmishme sa edhe ëmbëlsirat që përfaqësonin, duke magjepsur audiencën me mjeshtërinë e tyre lirike dhe duke lënë një ndjenjë të vazhdueshme mrekullie.
Krejt në fund, ishin duartrokitjet e vazhdueshme për secilin protagonist që frymoi në skenë. Ovacion në këmbë kanë përjetuar të gjithë solistët, instrumentistët, dirigjentët dhe Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës, por vetëm atëherë kur të gjithë njëkohësisht dolën në skenë. Dukej se duartrokitjet e tyre të vakëta nuk i përshtateshin aspak hijeshisë që “Arrëthyesi” ka paraqitur mbrëmë.
Baleti “Nutcracker” është një udhëtim verbues në një botë ku magjia dhe muzika ndërthuren, duke zgjuar shqisat dhe duke ndezur imagjinatën. Fillon në një prag të ftohtë të Krishtlindjeve, ku një festë madhështore shpaloset në ngrohtësinë e një shtëpie madhështore, e mbushur me të qeshura, të ftuar vals dhe shkëlqimin e një peme të shkëlqyer. Mes gëzimit, Klara e re merr një dhuratë kurioze nga kumbari i saj misterioz Drosselmeyer – një Arrëthyes prej druri që duket se mbart një magji të fshehtë. Ndërsa mesnata godet, Klara e gjen veten në një botë të transformuar ku pema e Krishtlindjes rritet në lartësi të larta dhe Arrëthyesi i saj lind, duke udhëhequr një ushtri ushtarësh lodrash kundër mbretit të frikshëm të miut. Beteja e tyre është e ashpër, por fantastike, me përplasje vezulluese me shpata dhe kërcime lozonjare. Kur fitohet fitorja, Arrëthyesi zbulohet si një princ i pashëm dhe së bashku ai dhe Klara nisin një udhëtim të jashtëzakonshëm. Nëpërmjet flokëve të dëborës që rrotullohen, ata rrëshqasin në Tokën e Ëmbëlsirave, një mbretëri vezulluese e sunduar nga Zana mbretërore e Kumbullës së Sheqerit. Këtu ata priten me një festë kërcimesh, secila më magjepsëse se e kaluara: ritmet e mprehta të kafesë arabe, kërcimet e zjarrta të kallamishteve ruse, lulet delikate që bëjnë vals në harmoni të përsosur. Çdo lëvizje, çdo notë e partiturës në rritje të Çajkovskit përshkruan një tapiceri të gjallë mrekullie dhe kënaqësie. Kreshendot e baletit me vallëzimin eterik të Zanës së Kumbullës së Sheqerit, lëvizjet e saj delikate dhe të sakta, si modele të gdhendjes së ngricave në xhamin e dritares. Kur ëndrra zbehet dhe Klara zgjohet pranë pemës, kujtimi i kësaj nate magjike mbetet – një kujtim i bukurisë së pakufishme që shtrihet vetëm përtej velit të realitetit.
“Arrëthyesi” do të mbetet një traditë vjetore, ashtu siç ndodh në të gjitha trupat e baletit anembanë botës, dhe mezi po presim atë të vitit 2025.
Krejt në fund, në një prononcim për KultPlus foli Meriton Ferizi, Ushtrues i Detyrës së Drejtorit të Operës së Kosovës, i cili u nda i kënaqur me shfaqjen.
“Ky ishte bashkëpunimi jonë i parë si institucion i Operës së Kosovës me Baletin Kombëtar, ku kaluam shumë mirë me premierën dhe sonte besoj njëjtë edhe me reprizën. Arrëthyesi, është vepër që hyn në kategorinë e repertorit të vështirë, ku kërkon trupë profesionale të përgatitur shumë mirë si nga ana e balerinëve, ashtu edhe nga ana e instrumentistëve dhe gjithashtu koreografit e dirigjentit me shumë eksperiencë. Andaj, për orkestrën ishte një sfidë e një provimi të dhënë për këto vepra monumentale të vështira, që kërkojnë pjekuri e pervojë edhe për balerinët, instrumentistët e orkestrat me shumë traditë”, ka thënë ai.
Gjithashtu, Sinan Kajtazi, drejtori i Baletit Kombëtar të Kosovës për KultPlus ka thënë se publiku vazhdon të jetë i etur për vepra të tilla.
“Vitin që shkoi, kur për herë të parë realizuam “Arrëthyesin”, pamë se sa i etur është publiku ynë për vepra të tilla, pra për vepra madhështore të repertorit botëror. Ishte krejtësisht e natyrshme që ta konsideronim mbajtjen në repertor të kësaj shfaqjeje çdo dhjetor, dhe këtë vit ashtu vepruam. Si produksion, “Arrëthyesi” këtë vit ishte në një nivel shumë më të lartë se vitin e kaluar, pavarësisht vështirësive teknike që kemi, si mungesa e një teatri të mirëfilltë. Shpresoj që vitin e ardhshëm të arrijmë një nivel edhe më të lartë. Realizimi i një shfaqjeje të tillë, një kryevepër e repertorit botëror si “Arrëthyesi”, na bën një me trupat botërore, të cilat e kanë këtë shfaqje si pjesë të pandashme të fundvitit. Dua ta falënderoj institucionin e Operës së Kosovës për bashkëpunimin në realizimin e shfaqjes këtë vit, si dhe falënderoj të gjithë ata që në çfarëdo forme kanë dhënë kontribut të çmuar për të sjellë magjinë e “Arrëthyesi-t” për dy net radhazi”, ka thënë ai.
Një nga solistët e baletit Arrëthyesi, Fatmir Smani, për KultPlus potencoi se pati privilegjin për të qenë pjesë e këtij Baleti.
“The Nutcracker një shfaqje festive botërore ku çdo trupë e ka privilegjin ta ketë në repertuarin e tyre në fundvit. Për neve si BKK është viti i dytë me radhë që e kemi në repertuarin tonë. Në këtë shfaqje jam paraqitur në rolin e Princit, një rol mjaft sfidues nga ana teknike e lëvizjeve ku me kënaqësinë më të madhe e kam performuar dhe e kam shijuar pa fund. E gjithë trupa e baletit ka dhënë maksimumin e vetë që të realizohet ky projekt edhe pse pa teatër në një sallë të improvizuar, dhe jemi shumë krenarë për faktin që publiku ka shfaqur një interesim të jashtëzakonshëm dhe kjo na bën edhe më të përmbushur në aspektin artistik, poashtu na jep forcë që t’vazhdojmë përpara duke shpresuar që vitet e ardhshme mos ta gjejë Arrëthyesin pa teatër”, thotë Smani.
Po ashtu, Elikona Hysaj Shala, drejtoresha e korit të fëmijëve “Okarina” për pjesëmarrjen e fëmijëve të këtij kori në këtë projekt gjigand është shprehur tejet e lumtur.
“Përshtypjet e mia sigurisht që nuk kanë të mbaruar për të mirë. Çdo herë në secilën mbrëmje që e shënojmë, bëhet çdo herë më e bukur se tjetra. Kjo vjen falë një emocioni të veçantë nga ky organizim. Përfshirja e Korit Okarina po ndodh për të dytën herë brenda këtij projekti të madh. Kjo shfaqje ka aq shumë elemente brenda, dhe ku kaq bukur e ka shkruar kompozitori Çajkovski, ku ka futur edhe pjesën korale të fëmijëve, jo rastësisht, në aktin e parë. Në gjithë aktin e parë mbizotërojnë fëmijët në skenë dhe baleti kulmon me koralen e korit të fëmijëve në partiturë. Mbrëmë ishte një emocion i jashtëzakonshëm. Për fëmijët ka qenë një emocion i rrallë dhe një ndjenjë përgjegjësie edhe më e madhe përballë një orkestre dhe trupë e baletit, profesionale. Për në është një kënaqësi e madhe dhe mbi të gjitha një kujtim që nuk do të shlyhet asnjëherë”, thotë Hysaj-Shala.
Kryeministri Edi Rama ka ndarë pamjet e atmosferës festive nga qendra e qytetit të Gramshit, ku dritat shumëngjyrëshe dhe pema e Krishtlindjes janë “kartolina” mikpritëse festive në prag të festave të fundvitit.
Në videon e postuar nga Rama mbrëmjen e sotme në Facebook, shfaqen pamje nga Gramshi, ku një grup fëmijësh kanë dhënë një koncert të veçantë, ndërsa festës i janë bashkuar edhe shumë qytetarë.
Dhjetori është muaji i festave dhe si të gjitha qytetet, edhe Gramshi është përfshirë nga atmosfera e gëzueshme e këtyre ditëve. Përveç pemës së madhe të vendosur në qendër të qytetit, vezullimi i dritave shumëngjyrëshe dhe zbukurimet e ndryshme kanë krijuar tashmë atmosferë festive në këtë qytet./atsh/ KultPlus.com
Në Shkodër u zhvillua në javën e parë të dhjetorit Kupa e Kombit në Paragliding, një nga garat më të rëndësishme në Shqipëri dhe Kosovë.
Në këtë garë që zhvilloi edicionin e saj të parë në Shkodër morën pjesë pilotë nga rajoni dhe më gjerë.
Kryeministri Edi Rama ka ndarë disa pamje nga kjo garë në Shkodër, e cila synohet të kthehet në një traditë.
“Disa nga momentet e Kupës së Kombit në Paragliding, një nga garat më të rëndësishme në Shqipëri dhe Kosovë, që solli pilotë nga rajoni dhe më gjerë në edicionin e saj të parë”, shkruan Rama.
Paragliding është fluturimi me parashutë i cilësuar si sport ekstrem. Në vendin tonë vitet e fundit po organizohen një sërë garash me parashutë, ku të rinj të pasionuar pas këtij sporti fluturojnë në vende të ndryshme të vendit.
Hector Hugh Munro (18 dhjetor 1870 – 14 nëntor 1916), i njohur me pseudonimin Saki e ndonjëherë edhe H.H. Munro, ishte shkrimtar britanik. Mjeshtër i tregimit të shkurtër, shpresh i krahasuar me O. Henryn dhe Dorothy Parkerin; i ndikuar nga Oscar Wilde, Lewis Carroll dhe Rudyard Kipling, vetë Saki nga ana tjetër kishte pasur ndikim të madh tek autorë si A. A. Milne, Noël Coward dhe P. G. Wodehouse
DRAMA E REGINALDIT
Nga Saki
Reginaldi i mbylli sytë me mërzinë e stisur të atij që ka qerpikë paksa të bukur dhe mendon se s’ka asnjë dobi ta pranosh atë fakt.
“Në një prej këtyre ditëve”, tha ai, “do të shkruaj një dramë njëmend të madhe. Askush s’do ta kapë domethënien e saj, por çdonjëri do të kthehet në shtëpinë e vet me një ndjesi të vagullt të pakënaqësisë ndaj jetës dhe mjedisit të vet. Pastaj do t’i veshin muret me letër të re dhe do të harrojnë gjithçka”.
“Po si i bëhet me ata që kanë mure me dërrasa lisi nëpër të gjithë shtëpinë?”, pyeti Tjetri.
“Ata gjithmonë mund të shtrojnë qilima të rinj shkallësh”, vazhdoi Reginaldi, “dhe, sidoqoftë, nuk jam përgjejgjës për audiencën që të ketë fund të lumtur. Shfaqja mund të jetë mjaftueshëm e tendosur në energjitë e veta. Mund ta marr një peshkop që të thotë se ishte e pamoralshme dhe e bukur – asnjë dramaturg s’e ka menduar këtë më parë, secili do ta dënojë peshkopin dhe do të qëndrojnë aty thjesht për shkak të nervozës. Pas së gjithash, lypset një mund i madh i guximit moral për t’u larguar në një mënyrë demonstrative në mes të aktit të dytë, kur dihet se karroca jote nuk do të vijë deri në orën dymbëdhjetë. Dhe do të fillojë me ujqit duke u arrakatur në një vend të shkretë – ti s’do t’i shohësh ata, natyrisht; por do të mund t’i dëgjosh duke ulërirë dhe dukeu kruspullosur, mund ta rregulloj të kem një gjoja aromë ujku përreth dritave të paraskenës. Do të tingëllojë për bukuri në programe, “Ujqit në aktin e parë, nga Jamrach”. Dhe e moshuara Lady Whortleberry, e cila kurrënjëherë nuk i humb premierat, do të piskatë. Prej se i ka vdekur i shoqi i parë ajo është gjithmonë nervoze. Ai ka vdekur krejt papritur duke ndjekur një lojë krikteti në fshat; dy inç e gjysmë shi kishin rënë gjatë shtatë vrapimeve dhe supozohet se e kishte mbytur eksitimi. Sidoqoftë, atë të shkretën e kishte shokuar bukur fort; kishte qenë burri i parë që e kishte humbur, kështu pra, dhe tash ajo përherë piskat nëse ndodh ndonjë gjë tronditëse menjëherë pas darkës. Dhe pasi që audienca ta dëgjojë piskamën e Whortleberryt, mund të fillohet”.
“Po ploti?”.
“Ploti”, tha Reginaldi, “do të jetë një nga ato tragjeditë e vockla të përditshme që i shohim të bëjnë vaki kudo përreth nesh. Në syrin e mendjes sime është rasti i Mudge-Jervisesit, që në një mënyrë jo-pretenduese e ka goxha një intensitet prej Enoch Ardeni* përposh vetes. Ata janë të martuar pak a shumë prej tetëmbëdhjetë muajsh dhe rrethanat kanë bërë që të mos shihen edhe aq shpesh. Me burrin ishte gjithmonë një kuartet ose diçka që duhej të luhej dhe riluhej në pjesë të ndryshme të vendit dhe ajo shkoi me të që të rronte keq me aq seriozitet thua se bëhej fjalë për ndonjë sport. Ai ishte me të, ma ha mendja. Ajo i përkiste Shoqërisë së Shpirtrave të Dashur të Mjerë dhe ata mbajtën rekordin e pothuajse reformimit të një rrobalarësje. Askush kurrë s’e ka reforumuar përnjëmend një rrobalarëse dhe kjo është arsyeja pse gara ishte aq e ngushtë. Mund të shpëtosh punëtoren e pastrimit te të pesëdhjetat me një çaj dhe magnetizmin perosnal, por me rrobalarësen është ndryshe; pagesat janë tepër të larta. Kjo grua pastruese e veçantë, e cila vjen nga Bermondsey, ose nga ndonjë vend i tillë, ishte njëmend një sprovë bukur shpesëdhënëse dhe ata kishin shkuar me mendjen se në fund ajo mund të vihej pa rrezik në dritare si një gjedhe e punës së suksesshme. Kështu e kanë parakaluar atë ‘Në shtëpinë’ e Agatha Camelfordit; ishte një fat i keq i paparë që disa çokollata likeri ishin shkrirë për shkak të mungesës së ftohjes – çokollata të vërteta likeri, me shumë pak çokollatë. Natyrisht alkooli i moçëm ishte derdhur sheshit dhe kishte prekur gjithë grumbullin. Ishte si të gjeje një stallë bukinash në shkretëtirë, siç ishte shprehur ajo paskëtaj duke mbajtur anë. Kur likerërat filluan të kenë efekt, ajo nisi t’iu jepte atyre imitime të kafshëve të oborrit të fermës, ashtu siç i njihnin në Bermondsey. Ajo nisi me një ari vallëzues dhe ti e di se Agatha nuk i tumir vallëzimet, përveçse në Buckingham Palace, nën mbikëqyrjen e duhur. Pastaj u ul tek pianoja dhe ua dha një majmun organoje; vij në përfundimin se u përcaktua për realizmin më shumë se sa për një trajtesë maeterlinckiane të temës. Në fund u lëshua mbi piano dhe tha se ishte një papagall në kafaz dhe besoj se ajo ishte një fjalë e përsosur për një performancë improvizuese, askush nuk kishte dëgjuar diçka të tillë, përveç baroneshës Boobelstein, e cila kishte ndjekur seanca të Reichsratjit austriak. Agatha po mundohet të kurohet në Buxton”.
“Po tragjedia?”.
“Oh, Mudge-Jervisesi. Epo, ata po jetonin goxha të lumtur dhe jeta e tyre martesore ishte një shkëmbim i vazhdueshëm i kartolinave fotografike; pastaj një ditë u takuan në një vend asnjënës ku kuartetet dhe rrobalarëset ishin me bollek dhe zbuluan se kishin mospërputhje të plotë rreth çështjeve financiare. Kishin menduar se më së miri ishte t’i ndanin, ajo do të merrte nën përkujdesje kotelet persiane për nëntë muaj gjatë vitit – ai do t’i merrte gjatë dimrit, kur ajo të jetë jashtë vendit. Ja pra ku e ke materialin për një tragjedi të nxjerrë drejtpërdrejt nga jeta – dhe pjesa mund të quhet ‘Çmimi që ia paguan perandorisë’. Natyrisht duhet t’i përkushtohesh studimit të përpjekjeve të tendencës trashëgimtare kundër mjedisit dhe gjithë gjërave të tjera të këtij lloji. Babai i gruas mund të ketë qenë i dërguar i ndonjë gjykate gjermane të vogël; kjo është arsyeja pse ajo ka pasionin t’i vizitojë të skamurit, pavarësisht edukimit më të kujdesshëm. C’est le premier pa qui compte, siç tha qyqja kur i gëlltiti prindërit birësues. Kjo, mendoj, është goxha me mend”.
‘Po ujqit?”.
“Oh, ujqit mund të jenë një lloj nënrrjedhe bishtnuese në prapaskenë që kurrë nuk mund të shpjegohet në mënyrë të kënaqshme. Pas së gjithash, jeta gëlon me gjëra që nuk kanë shpjegime tokësore. Dhe kurdo që personazhet nuk mund të mendojnë për asgjë briliante për të thënë rreth martesës apo Zyrës së Luftës, mund të hapin një dritare dhe të dëgjojnë ulërimën e ujqve. Por kjo mund të jetë bukur e rrallë”.
Shënim:
Enoch Arden – poemë narrative e Alfred Tennysonit.
/Marrë nga ‘The Best of Saki’, Penguin books, 1994/ Gazeta Express/ KultPlus.com
