Arkeologët gjejnë qytetin mbi 3 mijë e 400 vjet të vjetër

Ekspertët po e përshkruajnë vendin si “Pompei” i Egjiptit të lashtë, për shkak të gjendjes së ruajtur mirë – pavarësisht se ka qenë i mbuluar për shekuj

Një qytet i madh faraonik, i ndërtuar më shumë se 3400 vjet më parë gjatë ditëve të bollëkut nën sundimin e Amenhotepit III, është zbuluar në Egjipt.

Arkeologët kishin nisur kërkimet për një tempull mortor afër Luxorit në shtator të vitit të kaluar, por pastaj ndeshën formime me tulla balte në çdo drejtim.

Ata e gërmuan qytetin që ende ka thuajse mure të plota dhe dhoma përplot me vegla, stoli, hajmali, qeramikë me ngjyrë, si dhe tulla që mbajnë stampën e Amenhotepit.

Image

Arkeologët kanë zbuluar vegla, stoli dhe hajmali

Është përshkruar edhe si “qyteti i artë i humbur” në Luxor.

Kryesuesi i ekipit, Zahi Hawass, ka thënë: “Rrugët e qytetit janë të rrethuara me shtëpi…disa prej mureve të tyre janë të larta deri në tri metra”.

Hulumtimet po bëhen në bregun perëndimor të Luxorit, afër Luginës së Mbretërve dhe afër kolosit të Memnonit, Medinet Habusë, dhe tempullit mortor të faraonit Ramses II.

“Ky është një zbulim fort i rëndësishëm”, ka thënë drejtori i Fondit të Trashëgimisë së vjetër Egjiptiane dhe Arkeologjisë, Peter Lacovara. “Është një lloj Pompei i Egjiptit të lashtë dhe tregon nevojën kritike për ta ruajtur këtë hapësirë si një park arkeologjik”.

Vendi përmban një numër të madh furrash për gatitjen e qelqit dhe qeramikave, krahas mbetjeve të mijëra statujave.

Betsy Bryan, specialist i kohës së sundimit të faraonit Amenhotep III, ka thënë: “Vetëm lokalizimi i qendrave manifakturuese sjell hollësi mbi atë se çfarë bënë egjiptianët nën një sundimtar të madh e të kamur si Amenhotepi III”. “Kjo do ta na pajisë me njohuri të reja për shumë vjet”.

Sipas referencave historike, qyteti përfshinte tri pallatet e Amenhotepit III dhe qendrën administrative dhe industriale të perandorisë.

Image

Qeramikë dhe tulla janë gjetur në këtë vend bashkë me shenjat e faraonit Amenhotep. /koha/ KultPlus.com

Arkeologët në gjurmë të artit 45 mijë vjet të vjetër

Gjersa një mani për vepra të artit figurativ bashkëkohor sa vjen e rritet në botën e sotme, arkeologët kanë zbuluar atë që mund të jetë vepra më e vjetër artistike.

Në një studim të publikuar në “Science Advances”, një ekip ekspertësh ka konstatuar se murali që paraqet një derr, zbuluar në shpellën në ishullin indonezian Sulawesi, është së paku 45 mijë vjet i vjetër, duke u bërë kështu vepra më e vjetër artistike që është gjetur deri më tash.

Edhe pse piktura, e cila paraqet një derr dhe dy forma që u ngjajnë duarve konsiderohet me vlerë për shkak të vjetërsisë së saj, mendohet se ka edhe të tjera si kjo.

“Nuk ka arsye për të supozuar, sidoqoftë, se kjo vepër e hershme në gur, është një shembull unik në Azinë Juglindore ose në rajonin me të gjerë”, kanë potencuar hulumtuesit në prezantimin e tyre.

Imazhi i derrit i zbuluar së fundi ka potencial për të vënë në pah shumë çështje të brendshme për historianët dhe arkeologët. Është më shumë se 25 mijë vjet më e vjetër sesa imazhet e kafshëve të ndryshme në shpella në Lascaux të Francës, që mendohet se datojnë para 20 mijë vjetëve dhe radhiten në mesin e pikturave më ikonike të shpellave në botë. Piktura e derrit është po ashtu rreth 1 mijë e 500 vjet më e vjetër krahasuar me një pikturë të ngjashme në Sulawesi, që ishte zbuluar më 2019.

Adam Brumm, arkeolog në universitetin “Australia Griffith”, që ka punuar në këtë studim, ka thënë për “New York Times” se “bazuar në sofistikimin e këtij prezantimi të hershëm të kësaj vepre arti”, derri mendohet se është realizuar nga një person modern. Sidoqoftë, identiteti i piktorit mbetet i panjohur.

Brumm i ka thënë “Times” që vepra e artit në shpellën në Indonezi është duke u përkeqësuar me të shpejtë.

“Kjo është shumë shqetësuese”, ka thënë ai. Sipas tij, duke marrë parasysh situatën aktuale, rezultati final ka të ngjarë që të jetë shkatërrimi eventual i kësaj vepre indoneziane të epokës së akullit, ndoshta edhe gjatë jetës sonë”. /artnews/ KultPlus.com