Etiketë: Epikuri

Epikuri: Mos tento të dukesh i mençur para të tjerëve

Posted on by KultPlus

“Pasuria nuk qëndron në posedime të mëdha por në nevoja të vogla.”

“Ekziston vetëm një rrugë për tek lumturia dhe kjo është të pushojm së brengosuri për gjërat të cilat janë përtej forcës ose vullnetit tonë.”

“Çelësi është të shoqëroheni vetëm me ata njerëz të cilët ju lartësojnë juve, prezenca e të cilëve i bënë thirrje më të mirës brenda teje.”

“Secili person që është i aftë për të ju nevrikosur bëhet zotëruesi i juaj; ai mund të ju zemëroj vetëm atëherë kur ju e lejoni veten të shqetësoni nga ai.”

“Liria është i vetmi qëllim në jetë që i’a vlenë. Ajo fitohet duke i shpërfillur gjërat të cilat qëndrojn përtej kontrollit tonë.”

“Vetëm të edukuarit janë të lirë.”

“Është e pamundur për një njeri të mësoj diçka që ai mendon se tashmë e di.”

“I mençur është ai që nuk brengoset për gjërat që nuk i ka, por i shijon atë të cilat i ka.”

“Mos tento të dukesh i mençur para të tjerëve.”

“Mendjet e vogla i fajësojn të tjerët. Njerëzit mesatarë e fajësojnë veten, ndërsa të mençurit gjithë fajësimin e shohin si budallallëk.”

“Asnjë person s’mund të jetë i lirë përderisa nuk është zotërues i vetes.”

– Epictetus

Epikuri: Puna për para nuk na bën të lumtur

Posted on by KultPlus

Filozofi i lashtë grek, Epikuri, lindi në vitin 341 p.e.s. në ishullin e Samosit. Një prej filozofëve më të famshëm të kohës së tij, ka shkruar dhjetëra libra kryesisht mbi një temë në veçanti.

Epikuri ishte i fiksuar pas gjetjes së “tërfilit me katër fletë”: lumturisë, madje hapi edhe një shkollë për këtë. Shumë bashkëkohës kanë rrëfyer se për të qenë i lumtur, Epikuri bënte një jetë luksoze dhe herë – herë perverse, të tjerë i hidhnin poshtë këto fjalë dhe këmbëngulnin se interesi i Epikurit për lumturinë ishte tërësisht i sinqertë.

Në studimet e tij, Epikuri ka nxjerrë disa rezultate tejet interesante mbi lumturinë:

1.Nuk ka shenjë barazimi mes lumturisë dhe dashurisë

Epikuri mendonte se lumturia dhe dashuria pothuajse asnjëherë nuk shkojnë bashkë. Në një lidhje dashurore ka shumë xhelozi dhe keqkuptime.
Por nuk mendonte të njëjtën gjë për miqësitë, që sipas tij të bëjnë të lumtur, por që fatkeqësisht njerëzit i lënë në plan të tretë, pas familjes e punës.

2.Puna për para nuk na bën të lumtur
Thuhet rëndom se paratë nuk na bëjnë të lumtur, megjithatë duhet ta pranojmë se na e lehtësojnë goxha rrugëtimin.
Njerëzit punojnë për t’u përmbushur shpirtërisht e mendërisht, por edhe për t’u shpërblyer monetarisht, në mënyrë që të sigurojnë jetesën. Epikuri mendonte se puna e motivuar thjesht nga dashuria për para nuk të bën të lumtur. Njerëzit ndihen mirë vetëm kur punojnë për të ndihmuar të tjerët, kur ndiejnë se po bëjnë diçka të vlefshme për botën.

3.Frika nga vdekja e dëmton lumturinë
“Vdekja nuk na shqetëson, sepse sa kohë që ne ekzistojmë, vdekja nuk është këtu. Dhe kur ajo vjen, ne nuk ekzistojmë më”,- kështu ka thënë Epikuri. Sipas tij, frika nga vdekja është një gjërat kryesore që na shkakton dhimbje dhe që dëmton lumturinë. /KultPlus.com

Epikuri: “Tre gabimet që i bëjmë drejt kërkimit të lumturisë”

Posted on by Kult Plus

Epikuri thoshte se ne zakonisht bëjmë tre gabime kur mendojmë për lumturinë.

1. Mendojmë se na nevojiten marrëdhëniet romantike

Atëherë, ashtu si sot, njerëzit ishin të fiksuar pas dashurisë. Por Epikuri vërejti se lumturia dhe dashuria (e jo më martesa) pothuajse asnjëherë nuk shkonin bashkë. Ka shumë xhelozi, keqkuptime dhe hidhësi. Seksi është gjithmonë i komplikuar dhe rrallëherë në harmoni me afeksionin. Do të ishte më mirë, konkludonte Epikuri, që të mos i jepej shumë besim marrëdhënieve.

Ndryshe nga kjo, thoshte ai, vini re se sa shpërblyese janë shumica e miqësive: këtu jemi të sjellshëm, kërkojmë mirëkuptim, nuk shajmë apo zemërohemi dhe nuk jemi posesivë. Por problemi është se nuk i shohim mjaftueshëm miqtë tanë. Ne i japim përparësi punës dhe familjes. Nuk gjejmë kohë. Ata jetojnë shumë larg.

2. Mendojmë se na duhen shumë para

Atëherë, ashtu si sot, njerëzit janë të fiksuar pas karrierës, të motivuar nga një dëshirë për para dhe aprovim. Por Epikuri nxirrte në pah vështirësitë e punësimit: xhelozia, përgojimi dhe ambiciet e dështuara.

Ajo që e bën punën vërtetë të kënaqshme, besonte Epikuri, është kur ne jemi në gjendje të punojmë ose të vetëm, ose në grupe të vegjël dhe kur ndiejmë që ka kuptim, që po ndihmojmë të tjerët në një mënyrë apo një tjetër, dhe kur bëjmë gjëra që përmirësojnë botën. Nuk duam paranë apo prestigjin në të vërtetë, është një ndjenjë përmbushjeje përmes punës sonë.

3. Besojmë shumë tek luksi

Ne ëndërrojmë për luksin: një shtëpi e bukur, dhoma elegante dhe pamje të këndshme. Imagjinojnë udhëtime në vende idilikë, ku mund të pushojmë dhe të tjerët kujdesen për ne. Por Epikuri nuk binte dakord me këto dëshira tonat. Prapa fantazisë së luksit, ai besonte se në të vërtetë ne duam qetësinë.

Megjithatë, qetësia nuk vjen thjeshtë duke ndryshuar pamjen apo pasi zotërojmë një ndërtesë të bukur. Qetësia është një cilësi e brendshme që është rezultat i analizës: ajo vjen kur shoshisim shqetësimet tanë dhe i kuptojmë saktësisht.

Kështu që, na duhet shumë kohë për të lexuar, për të shkruajtur dhe mbi të gjitha, për të përfituar prej mbështetjes së rregullt të një dëgjuesi të mirë: një person simpatizues, i sjellshëm, i zgjuar që në kohën e Epikurit do të kish qenë një filozof, dhe që ne sot e quajmë terapist.

Me analizën e tij të lumturisë në dorë, Epikuri solli tre risi të rëndësishme:

– Së pari, ai vendosi që do të jetonte së bashku me shokë. Nuk donte t’i shihte më rrallë. Ai bleu një tokë me çmim modest diku jashtë Athinës dhe ndërtoi një vend ku ai dhe miqtë e tij mund të jetonin pranë e pranë.

Secili kishte dhomën e vet, dhe jashtë apo në katin përdhes kishte salla të përbashkëta. Në këtë mënyrë, banorët do të rrethoheshin gjithmonë nga njerëz që ndanin pikëpamjet e tyre, ishin argëtues dhe të sjellshëm. Kishte rotacion për kujdesjen për fëmijët. Të gjithë hanin së bashku. Kushdo mund të bisedonte nëpër korridore natën vonë. Në fakt ishte komuna e parë e vërtetë e botës.

– Së dyti, të gjithë në komunë pushuan së punuari për të tjerët. Ata pranuan shkurtime në të ardhura, në këmbim të të fokusuarit tek puna përmbushëse. Disa prej miqve të Epikurit iu dedikuan bujqësisë, të tjerë gatimit, pak prej tyre prodhimit të mobiljeve dhe artit. Kishin shumë më pak para, por më shumë kënaqësi të brendshme.

– Dhe së treti, Epikuri dhe miqtë e tij iu dedikuan gjetjes së qetësisë përmes analizës racionale dhe depërtimit brenda vetes.

Një pjesë të kohës gjatë ditës e kalonin duke reflektuar për ankthet e tyre, duke përmirësuar kuptimin që kishin për psikikën e tyre dhe zotëruar çështjet e mëdha të filozofisë.

Eksperimenti epikurian pati jehonë. U përhapën komunitete epikurianë në të gjithë Mesdheun dhe patën mijëra ndjekës. Këto qendra lulëzuan për breza të tërë – deri kur u shtypën brutalisht nga Kisha e krishterë, xheloze dhe agresive, në shekullin 5.

Por edhe atëherë, thelbi i tyre mbijetoi kur shumë prej tyre u shndërruan në manastirë.

Edhe sot, Epikuri mbetet një udhërrëfyes i nevojshëm në shoqëritë e përparuara kapitaliste të konsumit, për shkak se reklamat – mbi të cilat bazohet sistemi – funksionojnë duke ngatërruar njerëzit për atë që mendojnë se u duhet që të jenë të lumtur.

Një numër shumë i madh reklamash fokusohen pikërisht në ato tre gjëra që Epikuri i identifikoi si karremi fals i lumturisë: dashuria romantike, statusi profesional dhe luksi.

Nga seria “Mësime për jetën nga filozofët e mëdhenj”/KultPlus.com