Kush është Jon Fosse, fituesi i Nobelit për Letërsi ‘që i dha zë të pathënës’

Çmimi Nobel në letërsi i është dhënë autorit 64-vjeçar norvegjez Jon Fosse “për dramat dhe prozën e tij novatore që i japin zë të pathënës”.

Veprat e tij përfshijnë serinë e romaneve Septology, Alis at the Fire, Melancholy dhe A Shining.

“Vepra e tij e madhe, që përfshin një shumëllojshmëri zhanresh, përfshin rreth 40 shfaqje dhe një pasuri romanesh, koleksionesh poezish, ese, libra për fëmijë dhe përkthime,” tha Anders Olsson, kryetar i komitetit të Nobelit për letërsinë. “Fosse ndërthur një rrënjë në gjuhën dhe natyrën e prejardhjes së tij norvegjeze me teknikat artistike në vazhdën e modernizmit.”

I lindur në vitin 1959 në Haugesund në bregun perëndimor të Norvegjisë, Fosse u rrit në Strandebarm.

Në moshën shtatëvjeçare, ai gati vdiq në një aksident, për të cilin tha se ishte “përvoja më e rëndësishme” e fëmijërisë së tij dhe ajo që “e krijoi” atë si artist. Në adoleshencën e tij, Fosse aspiroi të bëhej kitarist, përpara se t’i kthente ambiciet e tij në shkrim, transmeton Klankosova.tv.

Romani i tij debutues, Raudt, svart (“E kuqe, e zezë”), u botua në vitin 1983. Drama e tij e parë që u shfaq, Og aldri skal vi skiljast (“Dhe kurrë nuk do të ndahemi”), u vu në skenë në Teatrin Kombëtar në Bergen në vitin 1994.

Megjithatë, drama e parë që ai shkroi, Nokon kjem til å komme (“Dikush do të vijë”), do të çonte në zbulimin e tij në vitin 1999 kur regjisori francez Claude Régy e vuri në skenë në Nanterre.

Fosse ka shkruar më shumë se 30 drama, duke përfshirë Namnet (“Emri”), Vinter (“Ëinter”) dhe Ein sommars dag (“Një ditë vere”). Veprat e tij më të gjata përfshijnë trilogjinë Septology (Septologjia), vëllimi i tretë i së cilës u përfshi në listën e ngushtë për çmimin ndërkombëtar Booker në 2022./KultPlus.com

Vdes shkrimtari i njohur norvegjez, Kjell Askildsen

Shkrimtari norvegjez, Kjell Askildsen, vdiq në moshën 91-vjeçare, njoftoi shtëpia botuese norvegjeze “Oktober”.

Askildsen shkroi mjaft romane dhe novela gjatë dekadave të tij si shkrimtar dhe konsiderohet si një nga më të mëdhenjtë e Norvegjisë së pasluftës me stilin e tij të matur dhe minimalist.

“Ai vendosi një standard të tijin për artin e novelës dhe prozës dhe është një humbje e madhe për letërsinë norvegjeze, si edhe për shtëpinë botuese “Oktober”, shpjegoi drejtoresha e botimeve, Ingeri Engelstad.

Aksildsen bëri debutimin e tij në 1953 me “Tani e tutje, unë do të të shoqëroj deri në shtëpi”.

Ai ka marrë disa çmime për veprat e tij, përfshirë Çmimin Nordik të Akademisë Suedeze, që jep edhe Çmimin Nobel për Letërsinë, në 2009.

Disa nga veprat e Askildsen janë botuar, gjithashtu, edhe në anglisht, të përkthyera nga Sean Kinsella, Jon Fosse dhe Eric Dickens. / KultPlus.com