‘Zanat e Luleve’, premierë në Teatrin Kombëtar, Llugiqi: Është shumë e rëndësishme që fëmijët të rriten me art

Xhemile Hysenaj

Baleti si mishërim i artit më të bukur skenik, kësaj radhe do të zë vend në skenën e Teatrit Kombëtar ku protagonistët kryesor do të jenë balerinët e studios ”Let’s Dance” të Vjollca Llugiqit. Bëhet fjalë për premierën e shfaqjes ”Zanat e Luleve”, shfaqje kjo e cila do të paraqet secilin balerinë si një lule që rritet, zhvillohet dhe freskinë e saj tenton t’ia falë botës. E veçanta e kësaj shfaqjeje qëndron në faktin se pjesë e kësaj trupe balerinësh do të jenë edhe disa fëmijë me aftësi të kufizuara, duke përçuar kështu direkt mesazhin se dallimet duhet të evitohen në secilën fushë, shkruan KultPlus.

Vjollca Llugiqi e cila ka 20-të vite që është bërë një me artin e bukur të baletit, nuk e ka pasur aspak të lehtë këtë rrugëtim. Ka realizuar diku rreth 60-të premiera dhe ndër to edhe shumë role kryesore. Llugiqi është ndër balerinat që asnjëherë nuk është dorëzuar dhe tash e dhjetë vite, talentin e saj e ndan dhe ua mëson edhe fëmijëve të tjerë.

”Ka shumë rëndësi që fëmijët të rriten me art, e sidomos me Baletin i cili kërkon shumë diciplinë. Sa i përket premierës së ”Zanat e Luleve”, tani jemi në pjesën finale dhe në emocionet e premierës. Mirëpo, të punosh me fëmijë është gjëja më e bukur që kam edhe pse është një punë që kërkon shumë kohë, përkushtim dhe durim”, është shprehur Llugiqi për KultPlus.

”Zanat e Luleve” do të ketë koreografinë nga baleti klasik dhe poashtu edhe disa pjesë të baletit modern, ndërkaq kostumet e balerinave të vogla do të jenë me ngjyra, duke përçuar kështu shumë gjallëri. Për sa i përket skenës, Llugiqi ka treguar se do të realizohet nga ”Anea”.

Për fëmijët e studios ”Let’s Dance”, Llugiqi tregon se janë frymëzim për të. ”Arti i baletit të jep mundësi që të kërcesh, aktrosh dhe të kesh një vesh të mirë muzikal dhe ky edhe është qëllimi im, që të kemi fëmijë me më shumë njohuri për artin. Të mësohen të dëgjojnë muzikë me vlerë dhe të krijojnë një diciplinë në jetën e përditshme”, potencon Llugiqi për KultPlus.

”Për fat të mirë kemi fëmijë me shumë potencial drejt një të ardhmeje të ndritur në balet. Dhe, sigurisht që secili që ka talent në këtë fushë, do të ketë përkrahjen time maksimale”, thekson tutje Llugiqi për KultPlus.

Sa i përket Baletit dhe të ardhmes së tij në Kosovës, Llugiqi ka potencuar për KultPlus se këtu edhe e ka frikën më të madhe, pasi mungesa e shkollës së ulët të baletit është një barrierë mjaft e madhe për këtë art. ”Uroj që të bëhet diçka në këtë drejtim, këta fëmijë nuk duhet ta shuajnë talentin e tyre. Arti i baletit mos të zhvillohet vetëm në studio arti, mirëpo të ketë shkollë që këta balerinë/a të kenë një vend adekuat ku do t’i nisin fillet e karrierës së tyre”, thekson Llugiqi.

Baleti i cili në Kosovë po shuhet çdo ditë e më shumë, si pasojë e kushteve që kërkon ky art e që deri tash nuk janë plotësuar as gjysma, ka bërë që shumica të hezitojnë drejt fillimit të një karriere si balerinë. Mirëpo, Llugiqi, për të cilën baleti është vetë jeta mendon se secili që ka sado një shkëndijë të vogël për baletin, të vazhdojë në atë drejtim. ”Të gjithë ata që kanë dëshirë të mirren me balet, ose ata prindër që shohin një shkëndijë të vogël tek fëmijët e tyre, të japin mbështetjen e tyre maksimale. Njerëzit japin shumë për të zbuluar një talent tek vetja, një talent të cilën disa nga ju veçse e kanë zbuluar. Mos hiqni dorë kurrë, pasi të mirresh me art është gjëja më e bukur në jetë”, përfundon Llugiqi për KultPlus.

”Zanat e Luleve”, do të ketë premierën më 20 qershor të këtij viti, në Teatrin Kombëtar. Ndërkaq, fëmijët pjesëmarrës të kësaj shfaqjeje, do të jenë të moshave të ndryshme, duke filluar nga 4 deri në 14 vjeçarë. / KultPlus.com

Çeku: Për emërimin e Shkurte Aliut dhe të tjerëve anëtarë të Këshillit Drejtues të TKK-së, jam konsultuar me komunitetin teatror të Kosovës

Ditë më parë, me vendim të ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, u emërua Këshilli i Ri Drejtues i Teatrit Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.

Këshilli drejtues, me mandat 4 vjeçar, ka këtë përbërje: Armend Smajli, Ben Apolloni, Gresa Pallaska, Rebeka Qena, Shkurte Aliu, Visare Aliu dhe Brikena Mulliq.

Ndërkaq, për emërimin e këshillit drejtues kanë reaguar individë të shumtë, duke e cilësuar si vendim për rehatim të partiakëve, gjë që ka nxitur një reagim nga ministri Çeku.

Më poshtë mund të lexoni reagimin e plotë të Çekut.

Në lidhje me emërimin e Shkurte Aliut dhe të tjerëve si anëtarë të Këshillit Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës:

  1. Jam konsultuar me komunitetin teatror të Kosovës dhe emrat e Këshillit të ri Drejtues të Teatrit Kombëtar janë rezultat i atij procesi.
  2. Në emër të departizimit në fushatë kam propozuar një filtër profesional mes ministrit dhe Këshillit Drejtues. Dhe atë mekanizëm do ta zhvillojmë shumë shpejt. Ky mekanizëm i pavarur dhe profesional do ta këshillojë ministrin, por në fund vendimi merret nga ministri në përputhje me kompetencën ligjore.
  3. Partizimi në emërime ndodhë atëherë kur kriter kryesor për marrjen e detyrës është anëtarësia partiake. Ndërsa ky ndikim partiak është manifestuar edhe në forma të tjera, psh në Teatër përmes favorizimit të regjisorëve, ndërhyrjes në repertor, ndalimit të shfaqjeve. Këto nuk do të ndodhin më, ose në momentin që ndodhin do të sigurohemi të marrin përgjigjen e merituar.
  4. Ligji ma jep të drejtën për emërime mbi bazën e besimit. Dmth për emërimin e anëtarëve të këshillave drejtues nuk kërkohet as konkurs e as procedurë, sepse ky nuk është punësim, por emërim. Prandaj, mua mund të më gjykoni në bazë të performancës së njerëzve që kam emëruar. Këshillit duhet t’i japim kohë dhe pastaj bashkërisht të vlerësojmë punën e tyre. Ndërsa në momentin që ndodh një shkelje, e njëjta do të adresohet menjëherë.
  5. Në atë detyrë e kam emëruar një profesioniste, jo një militante të padijshme. E kam emëruar një regjisore teatri, jo një që nuk e di as ku ka konkuruar, kam emëruar Shkurten e teatrit, jo Shkurten e Vetëvendosjes.
  6. Anëtarët e Këshillit Drejtues nuk paguhen me rrogë, ata kompensohen për mbledhjet që i mbajnë, por shuma maksimale mujore për një anëtar është 200 euro bruto. Gjithashtu, ligji ua ndalon të drejtën për t’u angazhuar në punë krijuese të kontraktuara nga Teatri.
  7. Pra, Shkurta regjisore nuk ka të drejtë të bëj shfaqje për sa kohë është në Këshill, ndërsa për punën e saj mund të marrë më së shumti 200 euro në muaj. E puna e saj bashkë me gjashtë anëtarët tjerë të Këshillit është zhvillimi i Teatrit Kombëtar, një mision sa sfidues aq edhe fisnik.
  8. Gjithë kjo zhurmë po bëhet për të krijuar një përshtypje për kisne rehatim të partiakëve me qëllime përfitimi material. Kjo po bëhet edhe duke e përdorur fjalën “bord”, në synimin për të krijuar sensacion. Teatri Kombëtar nuk ka bord, ka këshill drejtues. Dhe ky nuk është punësim, por emërim.
  9. Shkurta është profesioniste, punëtore e madhe, njeri me integritet, e pakorruptueshme. Ka dhënë shumë për teatrin, nuk ka marr asgjë. Ka ende për t’i dhënë jetës teatrore në Kosovë. Kam besim të plotë në profesionalizmin dhe integritetin e saj, prandaj edhe e kam emëruar në atë detyrë. E njëjta vlen edhe për anëtarët tjerë të këshillit: Gresa Pallaska, Visare Aliu, Rebeka Qena, Armend Smajli, Ben Apolloni, Brikena Mulliqi.
  10. Kemi nisur reformimin e institucioneve kombëtare të kulturës dhe ky proces nuk do të ndalet. Teatri, Baleti, Filharmonia, Galeria dhe të tjerat do të kenë këshilla drejtues profesional, autonomi financiare dhe qëndrueshmëri institucionale, kapacitete të mjaftueshme njerëzore, udhëheqës me integritet artistik e njerëzor, cilësi të rritur programore, prezantim të dinjitetshëm ndërkombëtar dhe audiencë të rritur. / KultPlus.com

Anulohet konkursi për drejtor të Teatrit Kombëtar të Kosovës

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka anuluar konkursin për drejtor të përgjithshëm të Teatrit Kombëtar të Kosovës, njofton KultPlus.

Në nëntor të vitit të kaluar në këtë pozitë ishte zgjedhur Naser Shatrolli, ndërsa të premten e kaluar u shkarkua nga pozita të cilën e mbajti për disa muaj.

Vendimi për anulim të konkursit, sipas njoftimit të MKRS-së të mërkurën, është marrë pas vendimit të Komisionit për Shqyrtimin e Ankesave për Nëpunësit e Shërbimit Publik.

“Bazuar në vendimin e Komisionit për Shqyrtimin e Ankesave për Nëpunësit e Shërbimit Publik, Nr. 01/2021 të datës 11.05.2021, me Nr. Protokolli 1464/2021, të datës 11.05.2021, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, bën njoftimin për anulimin e konkursit të shpallur më datë 26.11.2020, për pozitën drejtor i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Kosovës”, thuhet në njoftimin e MKRS-së.

Kujtojmë që TKK tashmë është bërë  me Këshill të ri Drejtues.

Armend Smajli, Ben Apolloni, Gresa Pallaska, Rebeka Qena, Shkurte Aliu, Visare Aliu dhe Brikena Mulliqi – si përfaqësuese e MKRS-së – janë shtatë anëtarët e emëruar prej ministrit Hajrulla Çeku. / KultPlus.com

‘’La Rrém’’ nga Kushtrim Koliqi, sonte premierë në Teatrin Kombëtar të Kosovës

Shfaqja ‘’La Rrem’’ vjen sonte në orën 19:30 në Teatrin Kombëtar, një shfaqje requeim për artistin shumëdimensional, aktorin, regjisorin, këngëtarin dhe dramaturgun Muharrem Qena, shkruan KultPlus.

La Rrém është artisti antikonformist, jokonvencional, bohemi e dashnori i veçantë. “La Rrém” është dashuria dhe pasioni për artin, për të bukurën. Është kënga, që buron nga shpirti, nga vuajtja e nga gëzimi. La Rrémi ynë është universal. Ai i flet kohës edhe botës sonë. Kudo dhe kurdo. La Rrém është njeriu revoltues, kryengritës dhe mosnënshtrues.

Drama muzikore përfshin aktorë si: Ernest Malazogu, Shengyl Ismaili, Ylber Bardhi, Arta Selimi, Armend Baloku, Bujar Ahmeti dhe Flaka Latifi.

Ndërkaq, reprizat e shfaqjes vijnë me datë: 11,12 dhe 14 maj. / KultPlus.com

Emërohet Këshilli i ri Drejtues i Teatrit Kombëtar të Kosovës

Sot, me vendim të ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, janë emëruar shtatë anëtarët e Këshillit të ri Drejtues të Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Këshilli drejtues, me mandat 4 vjeçar, ka këtë përbërje: Armend Smajli, Ben Apolloni, Gresa Pallaska, Rebeka Qena, Shkurte Aliu, Visare Aliu dhe Brikena Mulliqi.

Qeveria e re i trajton me prioritet të veçantë institucionet kombëtare të kulturës. Vendimi i sotëm është i hapi i parë për ndërtimin e një vizioni të ri për Teatrin e Kosovës.

Ditëve në vijim, Ministria do të ndërmarrë veprime tjera për institucionet kombëtare të kulturës që synojnë rritjen e qëndrueshmërisë financiare dhe institucionale, pavarësinë programore dhe artistike, zhvillimin e audiencave, ngritjen e kapaciteve profesionale dhe prezantimin ndërkombëtar të produktit vendor artistik. / KultPlus.com

Shfaqja ‘La RREM’ e Kushtrim Koliqit vjen premierë më 9 prill

Teatri Kombëtar i Kosovës ka shpalosur sot programin për muajin prill. Në mesin e shumë shfaqjeve, këtë muaj teatri do të sjell edhe një premierë.

Bëhet fjalë për shfaqjen “La RREM” me tekst të Arian Krasniqit e me regji të Kushtrim Koliqit.

Drama është një dedikim për figurën e Muharrem Qenës si projektuesi i frymës moderne në teatër, si aktor dhe regjisor si dhe në fushën e formulimeve dhe interpretimeve muzikore, ndërkaq, rolin e tij do ta luaj aktori Ernest Malazogu.

Ka qenë vajza e Muharrem Qenës, Rebeka, ajo e cila së bashku me Kushtrim Koliqin, regjisorin e shfaqjes kanë vendosur që të merren më seriozisht me figurën e Qenës. Pasi siç ka treguar Koliqi në një intervistë të mëhershme për KultPlus, ai shpesh në biseda me komunitetin artistik ka deklaruar se figura të tilla artistike si ajo e Qenës, duhet të ringjallen në forma të ndryshme.

Ndërkaq përveç Ernest Malazogut, aktorët tjerë pjesëmarrës në këtë shfaqje do të jenë: Shengyl Ismaili, Ylber Bardhi, Arta Selimi, Armend Baloku, Bujar Ahmeti dhe Flaka Latifi.

Premiera e shfaqjes vjen më datë 9 prill, në ora 19:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës.  KultPlus.com

‘Stirkoff’ shpërfaqi dy rezistenca, fuqia e së cilave tejkalon kufijtë e miqësisë

Suada Qorraj

Historia e ballafaqimit të dy shokëve të fëmijërisë, që ndryshonin shumë nga njëri tjetri, natën e mbrëmshme kishte marrë jetë në skenën e madhe të Teatrit Kombëtar të Kosovës. Stirkoff, një idealist që përfaqësonte rezistencën intelektuale, përballë mikut të tij, një detektivi që përfaqësonte rezistencën fizike, shkruan KultPlus.

Gjithçka dukej se filloi si lojë, me hyrjen më të pazakontë, ku dhe vetë regjisori i shfaqjes, Shpëtim Selmani, ishte prezent në skenë gjatë sekondave të parë kur dhe kishte filluar loja e aktorëve. Gjuha e drejtpërdrejtë, përkonte pikërisht mbi bazën në të cilën ishte ngritur shfaqja ‘Stirkoff’ që përmbante artikujt e Charles Bukowski, njëri ndër shkrimtarët më me influencë në letërsinë underground kudo në botë, të cilat në kohën e atëhershme ai i kishte botuar në gazetën Open City.

Me një publik të madh në numër, reagimet e së cilit ishin po aq të paparashikuara, njëlloj si vetë shfaqja, por në fund me një duartrokitje disa minutëshe, si një shpërfaqje për kënaqësinë dhe emocionet e përjetuara për sa kohë ‘Stirkoff’ i mbante sa të qeshur, po aq dhe nën ethe.

Në një prononcim për KultPlus regjisori i kësaj shfaqje Shpëtim Selmani tha se kishte zgjedhur pikërisht artikujt e Bukowksit si bazë të shfaqjes së tij pikërisht për faktin se ai dallohet për një gjuhë të drejtpërdrejtë, të ashpër e direkte.

“Mendoj që Bukowski dallohet për veçoritë e tij të drejtpërdrejta, për një gjuhë më të ashpër pak më direkte dhe e konsideroj që në Kosovë duhet të kemi njëfarë njohurie mbi rezistencën dhe të përballemi me pushtetin pa ndërruar formë”, pohoi ai.

Për aktorin Blend Sadiku i cili në shfaqje luante rolin e detektivit, nuk ka qenë dhe aq e vështirë të përshtatet me rolin, sepse për të ishte mjaft e lehtë të shfaqte forcën fizike dhe një detektiv, ardhja në pushtet e së cilit kishte ndodhur më gllabërime të ndryshme.

Ndërkaq për aktorin Gentrit Shala, bashkëpunimi me regjisorin ka qenë mjaft i lehtë për faktin se ai ka qenë aty gjithë kohës për të ju ndihmuar dhe për t’ju shpjeguar në detaje se si duhet të silleshin.

Tutje ai ka shtuar se është çdo herë një ndjenjë e papërshkrueshme të shfaqësh premierën përballë një publiku të madh në numër, ngase të bënë që të japësh maksimumin nga vetja.

“Kur vie koha e premierës dhe ti sheh një sallë të mbushur me njerëz, atëherë ti bënë të pamundurën për të dhënë maksimumin, me qëllimin e vetëm që publiku të arrijë kënaqësinë më të madhe”, ka pohuar ai.

‘Stirkoff’, ndonëse filloi në një formë komike që bëri publikun të shpërthej në gaz që në sekondat e parë, pati një përfundim tragjik, të pritshëm, por dhe të habitshëm njëkohësisht, sepse shtangu publiku për disa sekonda, para duartrokitjes së madhe. / KultPlus.com

MKRS-ja anulon konkursin për zgjedhjen e drejtorit artistik të Teatrit Kombëtar

Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe Këshilli Drejtues i Teatrit Kombëtar të Kosovës pas ankesave dhe pakënaqësive të shprehura nga komunitetit artistik kanë anuluar konkursin për zgjedhjen e drejtorit artistik të Teatrit Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.

Në njoftimin e bërë nga ana e Ministrisë së Kulturës thuhet se ky vendim është marrë pas ankesave që janë bërë në këtë ministri, si dhe me vlerësimin e proceduarës të bërë nga administrata e MKRS-së.

“MKRS dhe KD i TKK-së sigurojnë opinionin se pavarësisht kësaj, puna në TKK do të vazhdojë normalisht duke u mbështetur në kapacitetet e brendshme njerëzore si dhe legjislacionit në fuqi, dhe nuk do të krijohet vakum në udhëheqjen e TKK-së. Shumë shpejt do të përgatitet proceduar e re, dhe do të shpallet konkursi për pozitën Udhëheqës Artistik i TKK-së, për çka do të jeni të informuar e kohë, dhe në mënyrat përcaktuara ligjore”, thuhet ndër të tjera në këtë vendim./ KultPlus.com

Shfaqja ‘La RREM’ e Kushtrim Koliqit rikthen në teatër figurën shumëdimensionale të Muharrem Qenës

Xhemile Hysenaj

Artisti i jashtëzakonshëm i teatrit, filmit e muzikës shqipe, Muharrem Qena po kthehet edhe njëherë në teatër, pikërisht në vendin ku la gjurmët më të fuqishme artistike. Me tekst të Arian Krasniqit e me regji të Kushtrim Koliqit, shfaqja ‘LA RREM’ që do të shpalosë personazhin e Muharrem Qenës, ka filluar me provat eksploruese tekstuale në kuadër të programit artistik të skenës së madhe të Teatrit Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.

Drama është një dedikim për figurën e Muharrem Qenës si projektuesi i frymës moderne në teatër si aktor dhe regjisor si dhe në fushën e formulimeve dhe interpretimeve muzikore, ndërkaq, rolin e tij do ta luaj Ernest Malazogu.

Ka qenë vajza e Muharrem Qenës, Rebeka, ajo e cila së bashku me Kushtrim Koliqin, regjisorin e shfaqjes kanë vendosur që të merren më seriozisht me figurën e Qenës. Pasi siç ka treguar Koliqi për KultPlus, ai shpesh në biseda me komunitetit artistik ka deklaruar se figura të tilla artistike si ajo e Qenës, duhet të ringjallen në forma të ndryshme.

“Një nga arsyet që më shumë më ka shty me u marrë me Muharremin ka qenë fakti se tjerët nuk janë marrë sa duhet. Unë besoj se ai nuk e ka ende vendin meritor, ashtu siç është dashtë me pas”, ka theksuar Koliqi për KultPlus.

Koliqi ndër të tjera, ka treguar poashtu se fillimisht është punuar biografia e artistit, nga regjisorja tashmë e ndjerë Arzana Kraja dhe dramaturgu Arian Krasniqi, mirëpo që kjo monografi akoma nuk është botuar si pasojë e pengesave të shkaktuara nga situata pandemike.

“Është një presion i shtuar karshi shfaqjeve tjera, sepse për shkak të respektit individual që e kam për Muharrem Qenën e sidomos për kontributin e tij në skenën e teatrit është përgjegjësi e madhe të realizosh një shfaqje për të. Por besoj që ky presion është pozitiv sepse na shtynë drejt rezultateve më të mira për realizimin e shfaqjes”, thekson tutje Koliqi.

‘LA RREM’ nuk është një vepër autobiografike. Qëllimi i kësaj shfaqjeje është që të shpalosë kryesisht figurën e një artisti shumëdimensional siç ishte Qena, një artist jokonformist i cili kurrë nuk i është përkulur sistemit e as nuk i është lajkatuar por përkundrazi ka qenë një rebel i papërmirësueshëm duke mos pranuar asnjëherë të intervenohet në punën e tij artistike. Një artist tejet i talentuar, për të cilin Koliqi potencon se kishte lindur në kohë e vend të gabuar dhe kontributi i tij nuk ishte njohur aq sa është dashur t’i njihej.

“Njerëzit kanë me i kuptuar përmasat e një artisti si Qena nëpërmjet rrugëtimit të tij jetësor dhe sfidat që ai i ka pasur përgjatë këtij rrugëtimi. Një artist i cili nuk e gjen veten në vendin ku jeton. Poashtu ata do të shohin se cila është kostoja e të qenit një artist i tillë”, deklaron Koliqi për KultPlus.

Ndër të tjera, Koliqi me adhurimin më të madh për figurën dhe artin e Qenës, e quan këtë të fundit një njeri revolucionar.

Për Arian Krasniqin, tekstshkruesin e kësaj drame, realizimi i një personazhi kaq kompleks si Muharrem Qena, nuk ka qenë aspak e lehtë. Duke pasur parasysh natyrën e tij prej këngëtari, dramaturgu, aktori e regjisori, veçsa e ka shtuar përgjegjësinë e Krasniqit karshi këtij personazhi.

“Qena ka qenë i veçantë në jetën artistike të vendit tonë dhe një shfaqje dedikuar atij mendoj se është më e pakta që mund të bëjmë ne, brezi i ri, si shenjë mirënjohjeje për jetën dhe veprën e tij”, ka potencuar Krasniqi për KultPlus.

Krasniqi ndër të tjera ka theksuar se duke pasur parasysh faktin që është bashkautor i librit monografik mbi jetën dhe veprën e Muharrem Qenës, ai veçse ka pasur një bazë që të konceptojë dhe projektojë edhe veprën dramaturgjike që tashmë ka filluar të jetësohet në skenën e Teatrit Kombëtar të Kosovës.

“Unë ndjehem i nderuar që jam ftuar nga Teatri Kombëtar për t’u angazhuar si autor i këtij teksti dramaturgjik dhe mendoj se ekipi me në krye regjisorin Kushtrim Koliqi do të arrijë të realizojë një shfaqje të suksesshme, dhe gjithsesi meritore, si dedikim për artistin e madh Muharrem Qena”, ka deklaruar tutje Krasniqi për KultPlus.

Pjesë tjetër e ekipit të shfaqjes janë edhe Trimor Dhomi, kompozitor; Yllka Brada, kostumografe; Mentor Berisha, skenograf; Florian Çanga, video projeksion; Kreshnike Osmani, asistent regjisore; Bajram Mehmetaj, inspicient. Ndërkaq përveç Ernest Malaozgut, aktorët tjerë pjesëmarrës në këtë shfaqje do të jenë: Shengyl Ismaili, Ylber Bardhi, Arta Selimi, Armend Baloku, Bujar Ahmeti dhe Flaka Latifi.

Kastën e aktorëve të shfaqjes e përbëjnë emra të përzgjedhur enkas nga regjisori i shfaqjes qoftë nga trupa rezidente e Teatrit poashtu dhe nga pjesa e jashtme, të cilët janë krijues të skenës së artit. Në kuadër të shfaqjes është dhe një bend muzikor fakti që pjesa teatrore qëndron mes formatit muzikor dhe atij dramatik.

Premiera e shfaqjes është para-planifikuar për pjesën e parë të muajit prillit. / KultPlus.com

‘Pa mua’ vjen premierë në Teatrin Kombëtar të Kosovës

Të martën e 9 shkurtit, Teatri Kombëtar i Kosovës shfaq premierën “Pa Mua”, shkruan KultPlus.

Kjo vepër teatrale që do të shfaqet në skenën e vogël, është Diptih teatror i bazuar në “Pa mua”, të autorit Samuel Beckett.

“Pa mua” nga Samuel Beckett cilësohet ndër pjesët inovative të historisë së teatrit e si urë-lidhëse me artin bashkëkohor. Kjo pjesë shpaloset në hapësirë skenike pothuajse të errët, të ndriçuar pak fare”, thuhet në njoftimin e Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Në pjesën ku regjia realizohet nga Shkurta Aliu, luan aktorja Donikë Ahmetaj, teksa në regjisurn e Alban Beqirajt, të pranishëm me interpretimet artistike do të jenë Afrim Muçaj, Labinot Rraci, Rajmonda Ahmetaj.

“Shfaqja në formatin diptih, shpalosë aspekte të shprehjes, zërit e trupit, ku figurat luajnë me rënien njerëzore, me modele të shumëfishta identifikimi, pa pasur influencë mbi veten. Këto shprehje prekin humbjen e veprimit social, prezencës trupore, si dhe tejkalimin e dialogut rudimentar. Në mungesë të imazhit dhe gjuhës të njëmend, spektatori ballafaqohet me situata penguese e tensionuese. Kjo marrëdhënie ndërmjet “trupit”, hapësirës e zërit na kthejnë prapa në origjinën e teatrit; e përmes lojës skenike, ngushëllimi i formës gjen përsëri kontakt me botën”, thuhet tutje në njoftim.

“Pa mua” është premiera e parë për muajin shkurt. / KultPlus.com

“Koleksionisti i syve” shpërfaqi kujtesën kolektive dhe ‘viktimizimin’ e një krimineli

Medina Pasoma

“Të vërtetën mund ta fsheh gjuha, por jo sytë”, kishe thënë dikur Mihail Bulgakov. Dimensioni i përçimit të mesazheve prej syve varion sipas gjendjes reale. Në rastin e paqes, ato shpërfaqin shpirtin njerëzor, në mesin e luftës ato dëshmojnë frikën e njeriut, shkruan KultPlus.

Premiera e shfaqjes “Koleksionisti i syve” në Teatrin Kombëtar të Kosovës dje shpalosi kujtesën kolektive të frikës të viktimave të Ballkanit, gjegjësisht të Kosovës dhe Bosnjes.

Skenari i shkruar nga Ag Apolloni dhe me regjinë e Ben Apollonit mjaftoi të jetësohej vetëm me një aktor, i cili nëpërmjet interpretimeve artistike të tij shpalosi monologjet e një agresori me viktimat e tij.

Pavarësisht pse ishte i vetëm, aktori Agron Shala në skenën e vogël të Teatrit duke hyrë në botën e Stefanit, dëshmoi se barra e veprimeve të së kaluarës më së shumti paguhet dhe ndjehet vetëm.

Në mes të një jete që kishte lënë trauma te këta dy popuj, dëshirave të papërmbushura seksuale dhe vetmisë së thellë shpirtërore, Stefani ishte kthyer në një ‘tranzit’ mes të shkuarës dhe të tashmes.

Në muret e dhomës së tij dhe vjerrun në tavan, qëndronin sytë e 4998 viktimave që ai ua kishte marrë jetën, teksa mungonin edhe dy prej tyre. Në mes të çnjerëzores për të shfarosur një popull vetëm për shkak të etnisë dhe traumave që kanë lënë veprimet barbare në brendinë e tij, ai mbetet një ‘viktimë’ e viktimave të tij.

Nga të gjithë të pafajshmit që ua kishte marrë jetën, më e veçanta mbetet Mira, e dashura e tij që kurrë nuk e kishte arritur plotësisht. Dashuria në versionin e Stefanit shkon deri te vetmohimi i tjetrës, vetëm pse nuk është në krahët e tij. Madje, kur nuk mund të arrihet ‘rrëmbimi’ i shpirtit të saj, ai e mashtron veten se kafka, sytë e mbetjet e tjera kockore kanë më shumë vlerë se kjo e para.

Aktori Shala arriti të interpretoj fuqishëm shpirtëroren njerëzore, duke e jetësuar Stefanin me përplot të qeshura ironike, teksa zemra në brendi i qante.

Për regjisorin Ben Apolloni, përveç rrëfimit emocional që kjo shfaqje ka, “Koleksionisti i syve” mbetet i veçantë për shkak që skenari është i shkruar nga vëllai i tij, profesori Ag Apolloni.

“Pas 17 vitesh, prej se e kam lexu për herë të parë, pata mundësinë sonte që leximin tim të “Koleksionisti i syve” ta ndaj edhe me publikun”, tregon regjisori me nostalgji.

Në anën tjetër, Ag Apolloni e kishte shkruar këtë skenar përgjatë kohës së studimeve, teksa njeriu i parë që e kishte lexuar rrëfimin kishte qenë pikërisht Ben Apolloni, i cili e solli një premierë të re në Teatrin Kombëtar të Kosovës.

“Shfaqja shkoi mirë, shpresoj që idetë tona, të autorit e të miat, të kenë qenë të qarta për publikun”, uron Ben Apolloni.

“Koleksionisti i syve” mbetet një shfaqje, rrëfimi i së cilës ka nevojë të ndërkombëtarizohet për shkak të shpalosjes artistike të të kaluarës së dhimbshme. / KultPlus.com

SHATK kërkon anulimin e menjëhershëm të konkursit për Drejtor Artistik në TKK

Në fund të muajit nëntor të vitit të kaluar është hapur konkurs për Drejtor Artistik në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe pikërisht ndaj këtij konkursi ka reaguar Shoqata e Artistëve të Teatrit të Kosovës të cilët e kanë konsideruar në kundërshtim me ligjin për Teatër.

Sipas tyre kjo pozitë, në bazë të legjislacionit në fuqi nuk ekziston fare. Pra, konkursi në fjalë është hapur për një pozitë të punës e cila nuk ekziston në strukturën e Teatrit Kombëtar të Kosovës, andaj kërkohet edhe anulimi i menjëhershëm i këtij konkursi dhe  të hapët konkursi i ri, shkruan KultPlus.

KultPlus ju sjell edhe reagimin e plotë të SHATK-së:

Kërkesë ndaj MKRS për anulim të Konkursit me nr. Reference 4163/2020 (Titulli i punës: Drejtor Artistik; Institucioni: Teatri Kombëtar i Kosovës)

Datë: 25 Janar 2021

Ref: K-01/21

Shoqata e Artistëve të Teatrit të Kosovës (SHATK) me vëmendje të shtuar është duke e përcjellur procesin e përzgjedhjes së udhëheqësve të ri të Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Në kuadër të mandatit të shoqatës është realizuar një vlerësim i dokumenteve bazike të Konkursit Zyrtar të hapur nga Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit. Gjatë këtij vlerësimi është vënë re që njëri prej dy konkurseve është në kundërshtim me ligjin për Teatër. Në Konkursin me referencë 4163/2020 specifikohet Titulli i Punës i konkursit që është “Drejtor Artistik”. Kjo pozitë, në bazë të legjislacionit në fuqi nuk ekziston fare. Teatri Kombëtar i Kosovës ka vetëm një drejtor, atë të Përgjithshëm. Njëherit ka edhe udhëheqës të ndryshëm, ndër ta edhe Udhëheqësin Artistik.

Pra, Konkursi në fjalë është hapur për një pozitë të punës e cila nuk ekziston në strukturën e Teatrit Kombëtar të Kosovës. Si i tillë ky konkurs nuk është valid, dhe është jo-legjitim. Për këtë arsye SHATK kërkon që ky konkurs të anulohet menjëherë, dhe pa humbur kohë të hapet konkursi për Udhëheqësin Artistik të TKK.

Me respekt,

Bordi Ekzekutiv i Shoqatës së Artistëve të Teatrit të Kosovës:

Armend Smajli

Erson Zymberi

Faris Berisha

Kushtrim Koliqi

Rebeka Qena. / KultPlus.com

Është hapur thirrja për Laboratorin e dramës bashkëkohore shqipe

Teatri Kombëtar i Kosovës, Qendra Multimedia, Teatri i Gjilanit, Teatri i Ferizajit ‘’Adriana’’, Etno Teatri në Kukaj ka hapur thirrjen për Laboratorin e dramës bashkëkohore shqipe, shkruan KultPlus.

Laboratori i dramës bashkëkohore shqipe do të mbahet në fshatin Kukaj në dy faza nën drejtimin e regjisorit e dramaturgut Fadil Hysaj. Pjesa e parë do të mbahet mes periudhës 27 nëntor-3 dhjetor, ndërkaq pjesa e dytë më 18-22 dhjetor të këtij viti.

Të interesuarit për pjesëmarrje në këtë laborator duhet të jenë në intervalin e moshës mes 18-45 vjeç, teksa të përzgjedhurit do të kenë rastin të përfshihen në proceset kreative të shkrimit të dramës.

Dramat e përfunduara të çdo pjesëmarrësi do të prezantohen para publikut si një lexim skenik dhe do të botohen në një vëllim. Nga të gjitha të shkruarat, tre më të mirat do të përkthehen në gjuhën angleze dhe do të promovohen përmes rrjetit ndërkombëtar të dramaturgjisë-Eurodram.

Afati i fundit për aplikim është deri më 19 nëntor, kurse 7 persona janë të paraparë që të përzgjidhen gjithsej./KultPlus.com

‘Kthimi i Karl Majit’, nesër premierë në Teatrin Kombëtar të Kosovës

“Kthimi i Karl Majit – Shfaqje argëtuese për popullin gjerman”, jepet premierë nesër (16 tetor), nga ora 20:00, në Teatrin Kombëtar të Kosovës. Reprizat e radhës të kësaj shfaqje do të jepen me datë 17 dhe 30 tetor. Shfaqja është bashkëprodhim mes Qendrës Multimedia nga Prishtina, Teatrit Kombëtar të Kosovës dhe teatrit Volksbühne të Berlinit.

Nën regjinë e Blerta Nezirajt, në shfaqje luajnë aktorët e mirënjohur: Arta Muçaj, Adrian Morina, Armend Smajli, Ylber Bardhi, Shpetim Selmani. Tekstin e dramës e ka shkruar Jeton Neziraj, skenografinë dhe kostumet Jelisaveta Tatić Čuturilo, koreografinë Gjergj Prevazi, kompozimin e muzikës Gabriele Marangoni, kurse dramaturg dhe bashkëpunëtor artistik është Alban Beqiraj.

Rreth shfaqjes:

Shfaqja “Kthimi i Karl Majit” e konfronton publikun me qasjen gati demonizuese të Evropës Perëndimore ndaj Lindjes – superioritetin e supozuar kulturor, politik e intelektual të saj ndaj Lindjes – për të cilën Aleksandar Hemon thotë se i ka rrënjët thellë në kolonializëm dhe racizëm.

Në shfaqjen tonë, Kara Ben Nemsi, personazhi i njohur i librave të Karl Majit, arratiset nga Lindja dhe bashkë me një grup aktorësh nga Kosova, ia mësynë ‘tokave gjermane’. Në këtë udhëtim gati epik, ai takon Slavoj Zhizhekun, Piter Handken, një pjesëtar të Nëntokës Nacional-socialiste (Nationalsozialistischer Untergrund) e personazhe të tjera.

Në njërën anë një perëndim i idealizuar, çerdhe e dijes, shkencës, kulturës e civilizimit, me katolikë që mbajnë fjalën, të shkathët e të mençur, kurse në anën tjetër një lindje ekzotike, despotike, me njerëz të pagdhendur, të padinjitetshëm, hajdutë e myslimanë që Zot kanë plaçkën – kjo është pjesë e trashëgimisë letrare në disa prej romaneve të shkrimtarit kult gjerman, Karl Maji.

Cili është ndikimi i kësaj krijimtarie letrare në perëndim sot – veçanërisht në tokat gjermanike, prej nga dhe vjen Maji?

Shfaqja i bënë një skanim Evropës së tanishme, vlerave të saj të supozuara kulturore e civilizuese, demokracisë së proklamuar si “të shenjtë”, dhe e cila, në babelin e letrave burokratike të EU-së na vjen në variantin e garës muzikore Eurovizion – pra si një Evropë e dashurisë, e harmonisë, e shkëlqimit e diversitetit, por që në thelb, e në realitet, është edhe një Evropë arrogante, eurocentriste, madje raciste, me ndjenja anti-muslimane e anti-lindje! Është një Evropë e shkëlqimit nga jashtë, por që nga brenda gëlon nga paragjykimet!

Përderisa Karl Maji dhe shkrimet e tij mund të ‘shfajësohen’, me arsyetimin se ai ka jetuar në një shekull të padijes, të errësirës dhe të mundësive të kufizuara të komunikimit e qarkullimit të informatave, si mund të amnistohet e justifikohet një autor si Peter Handke? Një autor bashkëkohës i yni, që mohon gjenocidin në Bosnjë, dhe i cili për qëndrimet e tij fashiste merret në mbrojtje nga shumë intelektualë e gazetarë evropian (në emër të lirisë krijuese, natyrisht), dhe për më tepër kontributi i tij (jo vetëm letrar) njihet e vlerësohet, jo më vetëm me Ibsen Award, por edhe me Çmimin Nobel!

Ja, ky është bilanci i një Evrope që pos katër lirive dhe barazitarizmit, vetvetes është duke i projektuar edhe një anë tjetër me të ardhme të zymtë, të errët madje. Trumpët evropianë janë në ardhje e sipër! Sipari është hapur, rruga e tyre është duke u shtruar, bukur, me lajle-lule, edhe letrare madje! Fjalimet e Handkes & Co janë aty, për ata në ardhje që do të duan të bëjnë një “Let’s make Europe great again”, një Evropë nga e cila Kara Ben Nemsët e rinj do të nisen sërish, jo me kuaj, por ndoshta me tankse tani, për të eksploruar, edukuar e civilizuar lindjen barbare – dhe çdo lindje tjetër që nuk është si perëndimi i tyre. Kuptohet, edhe në Lindje po kështu lulëzojnë frustrimet dhe racizmi ndaj refugjatëve ballkanas dhe atyre të botës së tretë.  /KultPlus.com

‘Rinoqeronti’, revolta që hapi dyert e Teatrit Kombëtar

Suada Qorraj

Për një periudhë të gjatë skena e Teatrit Kombëtar kishte qëndruar në heshtje totale. Mbrëmë, kjo heshtje u thye fuqishëm me shfaqjen ‘Rinoqeronti’, sjellur në Skenën e Vogël nga regjisori Gëzim Hasani.

Ulëset e skenës së vogël tashmë ishin mbushur dhe entuziazmi e mallëngjimi i publikut për teatrin vërehej qysh në fillim të shfaqjes. Dritat u ndalën dhe skena mirëpriti aktorët e shfaqjes që për më shumë se një orë mbajtën publikun në emocione të vazhdueshme me performancën e tyre të jashtëzakonshme, shkruan KultPlus.

‘Rinoqeronti’ i bazuar në tekstin e Eugene Ionescos, i cili përfaqëson teatrin e absurdit, erdhi si thirrje për shoqërinë e hutuar në banalitet dhe apati ndaj problemeve esenciale njerëzore që banalizohen deri në absurditet. Personazhet shpalosën thellësisht dilemën e njeriut në raport me të keqen e me padrejtësinë, përmes një gjuhe të fortë që godiste me të vërtetën, shfaqja shpalosi një lloj revolte të shoqërisë.

Si portretizim i një shpirti revolucionar, personazhi Beranzhe u etiketua si njollë e bardhë në këtë mes të errët, ku vlerat humane tashmë ishin të shkatërruara deri në gjendje të pashpresë.

Aktorët e shfaqjes ‘Rinoqeronti’ kishin filluar provat qysh në shkurt, mirëpo si çdo gjë tjetër, edhe provat e kësaj shfaqje kishin ndaluar në mars si pasojë e situatës pandemike, për të filluar përsëri në qershor.

“Provat kanë ecur mirë, mirëpo ishin intensive. Shkurti dhe qershori ka ndjek atë ritmin e zakonshëm të provave, ndërsa nëse flasim për tetorin atëherë ka qenë një proces, dy herë më i shpejtë se zakonisht para se me nxjerrë premierën, dhe kjo padyshim që ishte një përgatitje më e vështirë se në rrethanat tjera që jemi mësuar”, deklaroi Hasani për KultPlus.

Ndërkaq ai po ashtu u shpreh i kënaqur me mënyrën se si publiku e priti këtë shfaqje e cila për t’u shfaqur mbrëmë, kishte kaluar nëpër shumë peripeci.

‘Rinoqeronti’ ngrihej si një aktakuzë e fuqishme ndaj çdo fenomeni negativ në Kosovën e pasluftës. Një individ revolucionar përballë një turme që funksiononte vetëm brenda disa kornizave të krijuara nga po kjo turmë. Ku secili njeri herët a vonë shndërrohej në kafshë, në rinoqeront duke iu nënshtruar kështu turmës.

“Pandemia na krijoi shumë vështirësi, nuk është e lehtë kur një proces ndalet në gjysmë, për mu të paktën është më e vështirë se të filloj një shfaqje krejt të re, por kur je me një ekip të mirë, sigurisht që i arrin të gjitha”, deklaroi për KultPlus Allmir Suhadolli i cili në shfaqje luante një nga rolet kryesore.

Suhadolli ndër të tjera tregoi të ndjehet mjaft mirë me prezencën e publikut, të cilën e konsideronte mëse të nevojshme. Ai ka treguar se është një ndjenjë e mirë që të japësh shfaqjen e parë në teatër pas pandemisë.

“Njerëzit kanë qenë të frikësuar nga kjo situatë, mirëpo kanë qenë përkrahës dhe jam shumë falënderues ndaj tyre. Ndjehem mirë që filluam me shfaqje pas një pauze kaq të gjatë”, potencoi tutje Suhadolli.

‘Rinoqeronti’, ishte revolta që mbrëmë i dha gjallëri teatrit që tash e një kohë dukej si një gjë pamundur. ‘Rinoqeronti’ solli në mendje se të shkosh kundër turmës, mund të mos jetë e lehtë, por nuk është e pamundur. ‘Rinoqeroti’ ngriti sallën, e zgjoi duartrokitjet që nuk pushuan për minuta të tërë, duke sjellur kështu emocion në çdo skutë e tek gjithsecili./ KultPlus.com

Teatri Kombëtar i Kosovës i del në ndihmë teatrit Volksbühne në Berlin

Teatri Popullor Gjerman, i njohur si Volksbühne, ndodhet në krizë të thellë.  Pas telasheve me intendantin belg, dhe pas një rrëmuje çfarë vetëm gjermanët dinë të krijojnë, atje gjithçka është duke shkuar si në mjegull. Prandaj, e kanë ftuar Teatrin Kombëtar të Kosovës që t’u dalë në ndihmë.

Letra e indendantit herr Klaus von Dörr, para se ftesë për bashkëpunim, është një thirrje për ndihmë. “Na ndihmoni, o njerëz të mirë – shkruan në letrën e tij herr von Dörr – se ju keni potencial njerëzor, keni rrëfime të mrekullueshme, keni aktorë që s’gjenden asgjë kundi në Evropë, keni shkrimtarë, muratorë, sportistë… Na ndihmoni të dalim nga kjo krizë, se ju kemi ndihmuar edhe ne në të kaluarën”, thotë ndër të tjera, në letrën e tij, herr Klaus von Dörr.

Më poshtë e gjeni të bashkangjitur edhe faksimilën e letrës së plotë, të cilën në Teatrin Kombëtar të Kosovës e ka sjellur ambasadori gjerman në Kosovë.

“E njoftojmë publikun kosovar, se një kontigjent i aktorëve të TKK-së do të udhëtojë së shpejti drejt Berlinit, ku do të luajë shfaqjen “Kthimi i Karl Majit”, si mbështetje dhe si përpjekje për ta nxjerrë nga kriza atë teatër të zhytur deri në fyt me probleme, që, dorën në zemër, nuk është se i kuptojmë fort mirë. Megjithatë, përvoja jonë në zgjidhjen e konflikteve jemi të sigurtë se do të japë rezultatet edhe atje. Kjo është një mundësi e mirë që kosovarët t’ia kthejnë borxhin Gjermanisë, për bombat e vitit 1999, të hedhura me aq precizitet mbi forcat serbe, dhe është gjithashtu edhe një mirënjohje për angazhimin për paqen e brishtë ballkanike të Angela Merkelit, të cilën, për dijeni të opinionit botëror, edhe ne në Kosovë e thërrasim der Mutter”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com

Shfaqja e parë e luajtur në Teatrin Kombëtar në Prishtinë (FOTO)

Në Prishtinë, teatri profesional (sot Teatri Kombëtar) është themeluar përfundimisht më 1948, ndërsa me 1949 ka filluar programi i rregullt, me dy-tri premiera shqip e serbisht.

Shfaqja e parë e luajtur në teatrin e Prishtinës është “Personi i dyshimtë” i Nushiqit, e përkthyer. Nushiqi nënën e ka pasur shqiptare, të grabitur prej një serbi të Maqedonisë. Serbët thonë se është serb, maqedonasit se është maqedonas, ne themi se e ka marrë mbiemrin e së ëmës – Nushës, një bareshë e bukur, e re, e rrëmbyer nga kaçakët, – rrëfen Vehap Shita, kritiku më i njohur i teatrit, që nga ditët e para të themelimit të tij, gazetar shumëvjeçar dhe përkthyes.


Lajde Sopi, Meli, Meribane Shala, Katarina Josipi

– Unë, kur kam shkruar për zhvillimin e teatrit, e kam marrë vitin 1930. Edhe atëherë janë dhënë shfaqje teatrale në gjuhën shqipe nëpër shtëpi nëpër oborre, kopshte.. Teatro amatore ka pasur edhe gjatë okupacionit. Në Prizren, për shembull, kanë qenë Tajar Hatipi, Mysafere Gjinali, Nuhi Sherifi, Xhemil Doda…

Në Prishtinë, rolin e parë kryesor e ka luajtur Shani Pallaska, amator i thjeshtë i ardhur nga Gjakova. Shaniu ka kënduar bukur dhe i ka rënë kitarës. Aktorët Abdurrahman Shala e Muharrem Qena kanë ndjekur Shkollën e Teatrit në Beograd, me profesorë shumë të zotët. Fillimisht regjisorët vinin nga Beograd. Muharrem Qena, në fakt, aktrimit ia ka nisur në Mitrovicë, mandej ka ardhur në gjimnazin e Prishtinës, shkruan KultPlus.

E para aktore e Teatrit të Prishtinës ka qenë Meriban Shala, mandej Katarina Josipi, Melihate Ajeti, Musherefe Preka. / KultPlus.com

Burimi: Sanije Gashi – “Prishtina e fëmijërisë sime”

Teatri i famshëm gjerman, Multimedia dhe Teatri Kombëtar i Kosovës bashkëpunojnë për ‘Kthimin e Karl Majit’

Teatri i famshëm gjerman Volksbühne nga Berlini është duke bashkëpunuar me Qendrën Multimedia dhe Teatrin Kombëtar të Kosovës, për të realizuar shfaqjen “Kthimi i Karl Majit” (Shfaqje argëtuese për popullin gjerman), e cila do të prezantohet si ekstrakt teatror online gjatë festivalit POSTËEST. Festivali do të mbahet nga data 24 – 26 qershor në Berlin, në teatrin Volksbühne.

Ndërkohë, shfaqja e plotë, si realizim skenik do të jepet në shtator, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, pastaj pritet të nisë turneun ndërkombëtar.

Regjinë e shfaqjes “Kthimi i Karl Majit” është duke e bërë Blerta Neziraj, kurse luajnë aktorët: Arta Muçaj, Armend Smajli, Edona Reshitaj, Adrian Morina, Ylber Bardhi dhe Shpetim Selmani. Tekstin e ka shkruar Jeton Neziraj, videon është duke e realizuar Ilir Gjocaj kurse bashkëpunëtor artistik është Alban Beqiraj.

Rreth shfaqjes “Kthimi i Karl Majit”

Kara Ben Nemsi, personazhi i njohur i Karl Majit, arratiset nga Lindja dhe, bashkë me një grup aktorësh nga Kosova, ia mësynë ‘tokave gjermane’. Në këtë udhëtim gati epik, ai takon Slavoj Zhizhekun, Piter Handken, një pjesëtar të Nationalsozialistischer Untergrund e të tjerë. Shfaqja e konfronton publikun me qasjen gati demonizuese të Evropës Perëndimore – superioritetin e supozuar kulturor, politik e intelektual të saj ndaj Lindjes- për të cilën Aleksandar Hemon thotë se i ka rrënjët thellë në kolonializëm dhe racizëm.

Rreth festivalit Postwest

I planifikuar të mbahet në maj të vitit 2020, festivali transkulturor i teatrove POSTWEST synonte të mblidhte artistë nga dhjetë shtete të cilët kishin zhvilluar dymbëdhjetë shfaqje të reja enkas për këtë festival. Me historinë e vet dramatike ndërmjet perëndimit e lindjes, Volksbühne është vendi ideal për këtë mbledhi të profesionistëve teatrorë nga Evropa Lindore. Tani të gjihtë teatrot me të cilët jemi partnerë kanë gjetur veten në një realitet të ri. Për ne, si ekipe artistike, pandemia COVID-19 nuk ka nënkuptuar vetëm anulimin e javës së festivalit në maj, por gjithashtu edhe përfundimin e papritur të fazës përgatitore: provave për produksionet tona të cilat ishin në prag të fillimit, pjesa jonë e skenografisë në Großes Haus ishte krijuar tashmë në punëtoritë e Volksbühne dhe orari për secilën ditë të festivalit tashmë ishte përfunduar.

Pas një viti përgatitjesh, si do të bëhej që ky festival transkulturor teatror, të ndodh pas një paralajmërimi kaq të beftë dhe pa asnjë produksion apo skenë reale të përfunduar? Duke u rikthyer në konceptin bazik të festivalit, atë të shkëmbimit kolektiv artistik. Përgjatë javëve të fundit, kemi shtuar këtë bashkëpunim i cili i ka sjellë teatrot tanë partnere në Berlin për tri punëtori që nga qershori i vitit 2019. Në vend të Volksbühne, po e shfrytëzojmë hapësirën virtuale për të shpërndarë ide tej-përtej kufijve – dhe kështu edhe një hapësirë për edicionin virtual të POSTWEST.

Dymbëdhjetë produksionet e planifikuara tani do të zëvendësohen me kontribute dixhitale që reflektojnë natyrën e rrjetit tonë ndërkombëtar, i cili do të bëhet i qasshëm për një audiencë

globale për herë të parë për tri ditë me rradhë: performanca drejtpërdrejt online, video me pagesë, audio materiale dhe diskutime me profesionistë teatri rreth përvojave të tyre me POSTWEST. Kjo do të plotësohet nga formate shtesë përmes programit tonë mbështetës i cili në nëntor të vitit 2019 ka filluar me një numërim tematik për së prapthi deri në ditët e festivalit. Ky program përfshin ngjarje tematike siç janë seritë Plattform East, takime me artistë dhe sete muzikore (DJ set) – natyrisht, të gjitha në mënyrë dixhitale.

Kështu POSTWEST ka tejkaluar vetveten si ngjarje që ndodh në skenë dhe tash po i përgjigjet realietit të ri. Kriza e Koronavirusit na ka mundësuar të observojmë se si shumë shtete po kthehen tek vetja përsëri dhe informacioni për situatën në shtetet tjera duket thjesht sikur statistikë. Përkundër kësaj prapavije, reflektimi mbi kategoritë historike dhe mundësitë për shpërbërjen e tyre bëhet më i rëndësishëm se kurrë më parë. Lindja apo perëndimi? Post-perëndimi, post-lindja, post-lindje-perëndimi? A çon trashëgimia e përbashkët kulturore drejt një vetëdijeje të ngjashme historike? Me një llojllojshmëri kaq të madhe shtetesh e identitetesh, a është e mundur të mendojmë dhe formësojmë një të ardhme së bashku? Çka nënkuptojnë për neve një shoqëri e fuqishme civile, solidariteti, vlerat relevante për të ardhmen dhe sistemet demokratike? Si mundemi ne, si profesionistë teatri – edhe përgjatë një izolimi botëror dhe pa asnjë mbledhi publike – të vazhdojmë të formësojmë rrjete e nisma afatgjata transkulturore në mënyrë që artistikisht t’iu përgjigjemi këtyre debateve aktuale.

Ndërkohë që edicioni virtual i festivalit adreson këto pyetje, ai gjithashtu formëson bazën e një rrjeti ndërkombëtar. Produksionet e planifikuara do të kenë premierat dhe do të përfshihen në repertoaret e teatrove tanë partnerë sapo atë të rihapen. Në këtë mënyrë, dhe përmes bashkëpunimeve të ardhshme, POSTWEST vazhdon të jetojë si hapësirë ku disciplinat artistike nuk shikohen vetëm nga një perspektivë individuale e kombëtare, por gjithashtu krijojnë një kontekst transkulturor.

Financuar nga: German Federal Cultural Foundation, Ministry of Culture of the Republic of Kosovo, Goethe-Institut, The Olof Palme International Center, Rockefeller Brothers Fund, Swiss Agency for Development and Cooperation, European Union Office in Kosovo. / KultPlus.com

Teatri Kombëtar i Kosovës anulon shfaqjen, dhimbje për rrënimin e objektit të Teatrit në Tiranë

Sot në orët e hershme të mëngjesit është shembur ndërtesa e Teatrit Kombëtar në Tiranë, duke ngjallur edhe më shumë debat mes komunitetit të artistëve të cilët kanë shprehur dhimbje të mëdha për këtë gjë që konsiderohet si një humbje e madhe e kulturës shqiptare, shkruan KultPlus.

Për të u zolidarizuar për shembjen e Teatrit, që nga komuniteti i artistëve konsiderohet një tragjedi, Teatri Kombëtar i Kosovës ka anuluar shfaqjen që ka qenë e planifikuar të shfaq sonte.

Lajmi është bërë i ditur në faqen zyrtare të Teatrit Kombëtar në Facebook.

Bashkangjitur gjeni postimin e plotë.

‘Me rastin e shembjes së godinës së Teatrit Kombëtar në Tiranë, sot anulojmë shfaqjen e Teatrit Kombëtar të Kosovës “Skenderbeu ose Dashuri dhe Liri”, që ishte planifkuar të jepet sonte online / livestream në faqet e të gjitha teatrove të Kosovës, pjesëmarrëse në kalendarin e përbashkët për muajin maj.
Teatri ka ekzituar para nesh dhe do të ekzistojë përgjithmonë.’ / KultPlus.com

Më 1 qershor hapen të gjitha institucionet kulturore në Kosovë

Pas dy muaj e gjysmë më 1 qershor hapen të gjitha institucionet kulturore në Kosovë.

Po ashtu edhe Kino ARMATA rifillon me program të rregullt.

“Në qershor do të mund t’i shihni kryeveprat filmike të Edgar G. Ulmer, Ida Lupino, Orson Welles, Mary Ellen Bute, etj. dhe, nëse lejojnë kushtet e sigurisë, nga skena jonë do të dëgjohen rifat e gitareve dhe basi i sintave për ta shënuar fundin e një periudhe të trazuar”, thuhet në komunikatën e Kino Armata-s. / KultPlus.com

Sot para Teatrit Kombëtar mbahen homazhe për Ahmet Brahimaj

Ministria e Arsimit Kulturës Rinisë dhe Sportit njofton se sot (7 maj 2020), ora 12:30, në hyrje të Teatrit Kombëtar të Kosovës do të organizohet ceremonia e homazhit për të nderuar figurën e të ndjerit Ahmet Brahimaj, ish-balerinit dhe ish-drejtorit të Baletit të Kosovës.

Do të vendoset fotografia e tij dhe do të vihen kurora lulesh për ta nderuar ish-balerinin Ahmet Brahimaj, e cila është një humbje e madhe për baletin e kulturën tonë. / KultPlus.com

“Zgjimi i pranverës” planifikohet të shfaqet në amfiteatrin e Gërmisë, Morina: S’ka gjë që e ndalë forcën e teatrit

Jeta Zymberi

Virusi Covid-19 doli të jetë një dry i fuqishëm. Izolimi që solli ky virus pati pasoja të mëdha. Por, tash ka ardhur koha që këto pasoja të kthehen në ide, fuqi e punë për të përmirësuar situatën. Ndonëse rreziku është ende prezent mes nesh, mund të themi lirisht që pjesa më e keqe ka mbetur pas krahëve, shkruan KultPlus.

Institucionet kulturore ju bashkuan valles së izolimit. Teatri Kombëtar i Kosovës, me repertorin e pezulluar, premierat e shtyera, provat e anuluara dhe mbylljen e teatrit për afro 2 muaj, u mundua që gjatë kësaj kohe të mos largohet nga publiku. Në pamundësi për t’i dhuruar publikut shfaqje në sallë, teatri erdhi në shtëpitë e tyre përmes shfaqjeve online.

Por, me lehtësimin e masave nga Ministrisë së Shëndetësisë, TKK ka menduar për disa alternativa që të jetë sa më afër publikut.

Ardian Morina, ushtruesi i detyrës së udhëheqësit artistik të Teatrit Kombëtar të Kosovës, në një intervistë për KultPlus ka folur më gjerësisht rreth planeve që po synojnë t’i realizojnë gjatë kësaj situate. Ai ka treguar që data 19 mars ishte rezervuar për shfaqjen “Zgjimi i Pranverës”, 3 prilli për “Rinocerontin”, 28 prilli për “Lear”, ndërsa në maj ka qenë e planifikuar premiera në Ëolksbuhne, Berlin, e shfaqjes “Udhëtimet e Karl May”, si dhe në fillim të qershorit premiera e shfaqjes “Pamje revolucioni”.

“Sigurisht që pandemia ka çrregulluar oraret e të gjitha institucioneve të kulturës, por fatkeqësisht ka çrregulluar edhe jetërat e njerëzve si edhe funksionimin normal të gjithë globit. Fatkeqësisht TKK nuk i ka shpëtuar kësaj situate. Natyrisht që tani, të gjendur para një akti të kryer, ne pothuajse kemi humbur pjesën e parë të stinorit artistik”, ka thënë Morina për KultPlus.

Hapja e teatrove dhe kinemave, sipas Ministrisë së Shëndetësisë, pritet të ndodhë në bazë të fazës së tretë të masave ndaj koronavirusit, muajin që vjen. Ky lajm për Morinën është shumë i mirë dhe tashmë ai ka kërkuar informata shtesë nga MKRS.

“Sapo e kemi parë publikimin e këtij lajmi kemi kërkuar nga MKRS informata shtesë. A do të hapet teatri për administratën? Për aktorët…për prova? Apo edhe për publikun dhe për shfaqjet në skenën e mbrëmjes? Pra jemi në pritje të një përgjigje nga institucionet përgjegjëse. Natyrisht e gjithë kjo do të varet edhe prej situatës në terren. Mirëpo për të filluar punën me datë 2 Qershor, teatrit i duhet parapërgatitje 2 javore për të nisur me repriza dhe premiera ashtu si duhet.”

Duke dashur që teatri t’i kthehet jetës “normale”, Morina ka treguar që është hartuar një plan B. Kështu, po synohet që premiera e parë e këtij viti, “Zgjimi i pranverës”, një bashkëprodhim me Artpolis, me regji të Zana Hoxhës, të inskenohet në amfiteatrin e Gërmisë, në muajin qershor.

“Duke e ditur mundësinë e moslejimit të grumbullimeve në hapësira të mbyllura, ne planifikojmë që të realizojmë në ambient të hapur premierën e shfaqjes “Zgjimi i pranverës”. Besojmë se amfiteatri i Gërmisë plotëson disa kritere për realizimin e kësaj premiere, aq më tepër kur shfaqja është tip mjuzikli. Kjo do të ishte edhe një sakrificë e gjithë ekipit të shfaqjes por është sakrificë që ia vlen. Por, po e përsëris, vetëm po planifikojmë! Sepse pa lejen e organeve përkatëse do të jetë e vështirë. Nëse na lejojnë të fillojmë me prova në fillim të fazës së tretë, atëherë ne do të kishim premierën në fillim të Qershorit”, thotë tutje Morina.

Nëse mundësohet realizimi i kësaj premiere, Morina zotohet që do të nisë punë edhe më fuqishëm.

“Me realizimin e mundshëm të kësaj premiere ne do t’i rindiznim motorët e kulturës duke sjellë një energji te komuniteti dhe të gjithë shoqëria. Shpresojmë se kjo pandemi do të kalojë dhe ne të gjithë ti kthehemi punëve, jetëve tona, gjithnjë duke u kujdesur për njëri tjetrin. Ky është mësimi që kemi marrë gjatë kësaj kohe. Dhe le ta dijë virusi dhe të gjithë virusët e tjerë, se teatri ka ekzistuar para nesh dhe do të ekzistojë përjetësisht. S’ka gjë që e ndalë forcën e teatrit!” – përmbyllë me këtë fjali të fuqishme intervistën për KultPlus, Adrian Morina.

Ndërsa regjisorja e shfaqjes “Zgjimi i Pranverës”, Zana Hoxha ka thënë për KultPlus se e ka mirëpritur këtë iniciativë e cila beson që mund të shndërrohet në një festë kulturore.

“Kur Adriani e ndau me mua idenë dhe iniciativën për mbajtjen e shfaqjes në Amfiteatrin e Gërmisë u gëzova dhe e pranova me kënaqësi idenë sepse i përshtatet shumë shfaqjes sime dhe besoj që do të shndërrohet në një festë kulturore. Me përkrahjen e duhur teknike ne do të arrijmë që të kemi një premierë unike”, është shprehur Zana. / KultPlus.com  

Historia e themelimit të Teatrit Kombëtar të Kosovës

Sot në Ditën Botërore të Teatrit, KultPlus ju sjell historikun e Teatrit Kombëtar të Kosovës.

Teatri Kombëtar i Kosovës u themelua në Prizren në vitin 1946 dhe ishte teatri i parë profesional në Kosovë pas Luftës së Dytë Botërore, në fillim u quajt ‘Teatri popullor krahinor’ dhe ishte i vendosur në qendrën sportive ‘Partizani’.

Thuhet se ky objekt ka pasur një skenë shumë të vogël dhe nuk permbushte kërkesat bazike për një vend i cili do te mund te përdorej si një teatër. Themeluesit e teatrit të parë profesional në Kosovë ishin Pavle Vugrinac, Milan and Cica Petrovic te cilët mblodhën aktorë te rinjë të talentuar me dëshirë për të punuar për teatrin dhe emëruan Shefqet Musliun si drejtor gjeneral te atij institucioni.

Themelet e shfaqjeve të ndryshme teatrale të sistematizuara dhe të regjistruara pranë enteve zyrtare gjenden në Prizren ku në vitin 1946 teatri lokal u ngritë në nivel rajonal e më vonë në teatër popullor në nivel krahinorë. Ky ishte institucioni i parë në Kosovë pas Luftës së Dytë Botërore nga i cili më vonë do të krijohet teatri profesionist. Shumë shpejt, disa muaj pas themelimit, ky teatër u transferua në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë.

Shfaqjet e para të këtij teatri janë punuar kryesisht nga artistët amatorë, entuziastë e idealistë të talentuar, të ndihmuar nga artistët profesionistë nga hapësirat tjera të ish-Jugosllavisë, ndërkohë që, në vitet ’60, ansambli i tij pasurohet me kuadro të reja profesioniste.

Deri në vitin 1989 ky teatër i ka realizuar mbi 400 premiera me rreth 10.000 repriza, të cilat në Kosovë dhe në hapësirat e ndryshme të ish Jugosllavisë janë përcjellë nga mbi 3.200.000 spektatorë. Repertori i këtij teatri është ndërtuar mbi tekstet e shumta të dramaturgjisë kombëtare, botërore dhe ish jugosllave.

Shfaqjet e këtij teatri, të cilat janë prezantuar nëpër festivale të ndryshme me krakter kombëtar dhe ndërkombëtar në ish Jugosllavi, janë vlerësuar me tone të larta nga kritika e atëhershme dhe janë nderuar me çmime të ndryshme artistike.

Kështu, p.sh., në vitin 1967, shfaqja “Erveheja” e regjisorit Muharrem Qena është nderuar me Çmimin e Regjisë më të Mirë në Festivalin e Dramës Jugosllave “Sterijino Pozorje”. Krahas shfaqjeve në gjuhën shqipe, në këtë teatër janë realizuar edhe shfaqje në gjuhën serbe. Bukur shpesh, sidomos pas vitit 1981 e këndej, ky teatër ka vepruar nën presion të rëndë politik nga sistemi dhe regjimi komunist jugosllav.

Në vitin 1990, regjimi serb i Slobodan Milosheviqit, e ka vënë këtë teatër nën administrim të dhunshëm, duke i dëbuar nga teatri shumë nga artistët shqiptarë dhe duke vënë kontroll totalitar mbi krijimtarinë artistike të këtij teatri. Gjatë kësaj periudhe, në një sistem shkollor universitar paralel të krijuar në kushtet e rezistencës aktive paqësore kundër regjimit totalitar serb, nëpër shtëpitë – shkolla u krijuan shumë nga kuadrot artistike, të cilat tashmë janë pjesë e ansamblit profesionist të këtij teatri. Në vitin 1999, pas mbarimit të luftës në Kosovë, ky teatër pagëzohet me emrin Teatri Kombëtar i Kosovës.

Gjatë 10 viteve të pasluftës, në këtë teatër janë vënë në skenë tekste të shumta të dramaturgjisë kombëtare dhe botërore. Teatri Kombëtar i Kosovës është teatër me karakter shtetëror dhe, si i tillë, financohet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës. / KultPlus.com

Dita Botërore e Teatrit pa ndonjë aktivitet

Sot në mbarë botën shënohet Dita Botërore e Teatrit. Për shkak të virusit COVID-19 në Kosovë nuk është paraparë ndonjë aktivitet për të shënuar këtë ditë.

Shënimi i Ditës botërore të teatrit ishte iniciuar në Kongresin e 9-të botëror të Institutit ndërkombëtar teatror – INT të UNESKO-s në qershor të vitit 1961, ndërsa që nga viti në vijim ai shënohet me datën 27 mars, datë kjo kur është hapur sezona e “Teatrit të kombeve” në Paris. Sot kjo shënohet në mënyra të ndryshme në pothuajse njëqind qendra të INT-së.

Instituti ndërkombëtar teatror INT është themeluar në vitin 1948 nga UNESKO-ja dhe është organizata më e rëndësishme joqeveritare në sferën e arteve interpretuese. INT insiston ta promovojë këmbimin ndërkombëtar të njohjeve, ta stimulojë krijimtarinë dhe ta rrisë bashkëpunimin ndërmjet njerëzve të teatrit dhe mirëkuptimit të ndërsjellë me qëllim që të përforcohet paqja dhe miqësia mes popujve. / KultPlus.com