Kthimi në rrënjë – Trauma dhe Identiteti në “Sirin”

15 Shtator, 2023 - 5:30 pm

Uranik Emini

Shpesh thuhet se plagët e padukshme të luftës janë më të dhimbshme se ato të dukshme. Filmi me regji të Senad Shahmanoviq “Sirin”  duke u zhvilluar në një botë të prekur nga lufta, ku hija e së shkuarës duket ende prezentë mbi të tashmen, “Sirin” eksploron plagët e pashëruara të shpirtit njerëzor, shkruan KultPlus.

Kjo histori prekëse ndjek jetën e Nathaly Collins (Danica Qurçiq), e cila i mbijetoi viteve të trazuara 1990 në ish-Jugosllavi, duke emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për një jetesë më të mirë, duke përjetuar në realitet gjithë ato vite të luftës nën shtypje nga regjimi ndër vite. Një çështje e pazakontë ligjore në lidhje me trashëgiminë e një gruaje të moshuar të pasur që nuk kishte familje do ta kthejë atë në vendin e saj të origjinës, Malin e Zi.

Në këtë film luan edhe Valery Fisher (Maylinda Kasumovic), aktorja nga Kosova, duke dëshmuar edhe një herë tjetër talentin e fuqishëm që e ka kinematografia shqiptare.

Si një gazetare që kërkon asgjë tjetër përpos përmbushjen e premtimit që gruaja e moshuar e kishte lënë, Fisher, nuk i intereson në qoftë se dikush e kundërshton atë apo jo. Në anën tjetër, Collins, që ka ndryshuar edhe mbiemrin për të harruar rrënjët e saj që i kanë shkaktuar kaq shumë dhimbje ndër vite, nuk mund të vijë në tokën e saj pa takuar motrën, të cilën e kishte harruar.

E gjithë historia ndjektë nga Collins që kërkon të eksplorojë sa më shumë vendin dhe të “rijetojë” edhe një herë tjetër kujtimet e hidhura, duke parë trauma në shumë vende, nga treni në fillim të filmit, e deri te takimi me motrën e saj.

Nëpërmjet “Sirin”, ne shohim si të pashmangshme lidhjen me origjinën tonë dhe ndërveprimin kompleks të kujtesës dhe identitetit. Në këtë histori na kujtohet se disa plagë nuk mund të harrohen kurrë, sado vite që të kenë kaluar. Është një eksplorim prekës i traumës së qëndrueshme që jeton në skutat e mendjes njerëzore.

“Sirin” është një përvojë bindëse kinematografike që na sfidon të reflektojmë mbi qëndrueshmërinë e shpirtit njerëzor dhe ndikimin e thellë të luftës në kujtesën kolektive të një kombi.

Senad Shahmanoviç, regjisori, pohoi se zhvillimi i historisë ishte frymëzuar si nga përvoja e tij ashtu edhe nga bashkëskenaristja Claudia Bottino. Ai gjithashtu ka përfshirë edhe titullin “Sirin”, që njihet në mitologji si një krijesë, si zog me kokën e një zonje elegante.

“Ata nuk i përkasin as kombit nga kanë ardhur fillimisht dhe as këtij. Ne përdorim gjithashtu incidente aktuale që përfshijnë individë të cilët janë të motivuar të zhvendosen dhe përpiqen të fshijnë gjithçka nga e kaluara e tyre, gjë që është e vështirë pasi ata kthehen gjithmonë dhe duhet të përballen me veten”, thotë regjisori.

Ai gjithashtu tregon edhe rikthimin e aktores kryesore në Malin e Zi, si një traumë personale që shfaqet kudo që ajo shkon.

“Por, i bie të kthehet në Mal të Zi dhe të përballet me to. Është një dramë personale se çfarë u ndodh njerëzve të cilët vuajnë dhe ndërrojnë vendbanimin për të pasur jetë tjetër”, ka thënë ai.

Mes tjerash, filmi “Sirin” do të jetë kandidati i Malit të Zi për çmimin në ceremoninë botërore të filmit “Oscars”. Shahmanoviç shpreson se shteti i Malit të Zi, ta mbështet këtë film dhe ta promovojë sa më shumë.

Bashkëproducenti nga Kosova në këtë film, Fatmir Spahiu nga Buka Production, thotë se filma të tillë kuptohen shumë dhe ndjehen në rrënjë në pjesën e vendeve ballkanike.

“Është një storie universale e rajonit. Ky film te unë si skenar ka ardhur shumë herët, ende pa siguruar fondet dhe kam besuar shumë në këtë storie. Pas meje kanë hyrë edhe shtetet e tjera në kooproduksion, siç është Shqipëria e të tjerat”, thotë Spahiu.

Ai gjithashtu thotë se ky film do të jetë një “film-ikonë” për Malin e Zi për një kohë të gjatë.

“Besoj që do të jetë film-ikonë për Malin e Zi për një kohë të gjatë. Kurse sa i përket bashkëprodhimit minor, mendoj se ne duhet të jemi prezentë me krejt fuqitë që kemi dhe besoj që duhet të jemi më shumë prezentë me aktorë pasi e konsideroj që kemi një potencial të fuqishëm në këtë aspekt”, ka thënë ai.

Filmi është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës,Filmski Centar Crne Gore, Havc, Qendra Kombëtare e Kinematografisë, dhe nga Fondacioni Kinematografik Sarajevo Eurimages./KultPlus.com

Ndërkaq, PriFest po vazhdon që të shfaq filma nga vende të ndryshme të botës dhe Kosovës deri më 17 shtator, duke e shndërruar Prishtinën në një qytet të filmit, gjë të cilën e ka bërë dhe po vazhdon ta bëjë tradicionalisht që 15 vite me radhë. /KultPlus.com

Të ngjajshme