Në historinë e mendimit letrar, Aristoteli zë një vend qendror si filozofi që hodhi bazat e para të studimit sistematik të artit dhe letërsisë. Me veprën e tij madhore “Poetika”, ai i dha formë një kuadri teorik që do të ndikonte për shekuj me radhë, duke përcaktuar konceptet themelore mbi të cilat u zhvillua kritika letrare klasike dhe ajo moderne.

Dy nga nocionet më të rëndësishme që Aristoteli solli në vëmendje janë mimesis dhe diegesis. Me mimesis, ai nënkuptonte procesin e “imitimit” ose “përfaqësimit” të realitetit në art. Për Aristotelin, letërsia, dhe veçanërisht poezia tragjike, nuk është thjesht një pasqyrim mekanik i botës, por një rikrijim i saj, i pasuruar nga talenti dhe zgjedhjet artistike të autorit. Mimesis, në këtë kuptim, nuk është kopjim i verbër, por një mënyrë për ta bërë realitetin më të kuptueshëm, më të thellë dhe shpesh më të bukur, transmeton KultPlus.

Nga ana tjetër, diegesis lidhet me mënyrën rrëfimtare. Në këtë model, përjetimi i historisë nuk ndodh përmes veprimit të personazheve në skenë por përmes një zëri që ndërmjetëson. Ky dallim themelor mes rrëfimit (diegesis) dhe imitimit (mimesis), do të mbetej një pikë referimi për teoritë letrare deri në ditët tona.

“Rrëfimi (diegesis) është njëra nga dy mënyrat e imitimit (mimesis)”

Rëndësia e Aristotelit qëndron jo vetëm në përcaktimin e këtyre koncepteve, por edhe në krijimin e një gjuhe kritike që e bëri të mundur analizën e letërsisë si art me ligje dhe teknika të veta. Në këtë mënyrë, ai nuk hodhi vetëm themelet e teorisë së mimesis dhe diegesis, por edhe të vetë disiplinës së teorisë letrare./KultPlus.com