Një ndër poezitë më të bukura për luftën

Poezi nga William Butler Yeats

Përkthyer nga Orjela Stefasani

PASHKË, 1916

Flijimet e shumta sigurt
zemrën në gur e shndrrojnë. 
Oh, krejt kjo a do t’marrë fund?
Punë e qiellit âsht ajo, detyra jonë 
âsht veç emnat me ua përsëritë 
ashtu si nâna fëmisë mund t’i thojë 
kur gjumi ma n’fund ka zbritë
n’trupin e lodhun gjithë ditën n’lojë. 
A do t’thotë kjo se nata ka râ?
Jo, jo nata, por vdekja që s’ka kthim;
A ishte e kotë vdekja, n’krejt kêt hata?
Anglia ndoshta ende ka besim
n’atë çka âsht bâ dhe thânë.
Ne i dimë ândrrat e tyne; mjafton
me ditë se ata ândrruan dhe flí ranë;
e çka nëse tepria e dashnisë thonë
i hutoi derisa vdekja i shoi? 
Në vargje po i shkruej këta-
MacDonagh, ashtu si MacBride, shkoi,
Connolly dhe Pearse, nuk janë mâ.
Tash dhe në kohët që kanë me pasu’
gjithçka që e veshun n’jeshile qe,
ka ndryshu’, krejtësisht ka ndryshu’: 
nji bukuri e tmerrshme tash ka le./ KultPlus.com

‘Demokracia do të mbarojë ditën kur do të taksohen ata që duan të punojnë për të mbajtur ata që duan të rrinë’

Thomas Jefferson (13 prill, 1743 – 4 korrik, 1826) ishte autori kryesor i Deklaratës së Pavarësisë dhe më vonë shërbeu si Presidenti i tretë i Shteteve të Bashkuara nga viti 1801 deri më 1809.

Për lexuesit tanë sjellim një koleksion me thëniet më briliante të Jefferson:

“Demokracia do të mbarojë ditën kur do të taksohen ata që duan të punojnë për të mbajtur ata që duan të rrinë”

“Një Ligj i të Drejtave është diçka të cilin njerëzit ia kërkojnë çdo qeveri dhe të cilin asnjë qeveri nuk duhet ta refuzojë ose ta vonojë.”

“Një burracak është shumë më tepër i prirur të grindet se çdo njeri shpirtmirë.”

“Një trup i fuqishëm e bën mendjen të fuqishme.”

“Një qeveri e zgjuar dhe kursimtare, e cila do t’i lërë njerëzit të lirë që t’i rregullojnë vetë prodhimet dhe vlerat, dhe të mos ua marrë nga goja bukën që kanë fituar – ky është përkufizimi i një qeverie të mirë.”

“Reklamat janë e vetmja e vërtetë që përmban një gazetë.”

“E gjitha për çfarë tiranitë kanë nevojë për të mbijetuar është që njerëzit me të vetëdijë të lartë të heshin.”

“Gjithashtu duhet ta ngulitim në mendje parimin e shenjtë se, ndonëse vullneti i shumicës në të gjitha rastet merr rëndësi, për të qenë i drejtë, duhet të jetë i arsyeshëm; se të gjitha pakicat zotërojnë të drejtat e tyre të barbarta, të cilat ligji i barbartë duhet t’i mbrojë, dhe shkelja e tij do të ishte shtypje.”

“Gjithmonë mbaji gjërat nga doreza e lëmuar.”

“Një shoqëri njerëzish të cilët nuk grinden me njëri tjetrin është një gjë e cila nuk ka ekzistuar kurrë, që nga perandoria më e madhe tek mëhalla më e vogël e katundit.”

“Armiku përgjithësisht thotë dhe beson çfarë dëshiron ai.”

“Një mik i lënduar është më i hidhur se të gjithë armiqtë.”

“Ashtu si thonë armiqtë tanë, ne mund të arsyetojmë si njerëz, prandaj le t’iu tregojmë atyre se mund të luftojmë gjithashtu si njerëz.”

“Ji i sjellshëm me të gjithë, por hape zemrën vetëm me pak prej tyre.”

“Trupi i sëmurë është i padurueshëm, por më i padurueshmi nga të gjitha gjërat njerëzore është trupi pa mendje.”

“Librat përbëjnë kapital. Një bibliotekë është jetëgjatë sa edhe një shtëpi, me qindra vjet. Pra librat nuk janë një artikull konsumi, por një kapital. Dhe shpesh, në rastin e njerëzve profesionistë, është i vetmi kapital.”

“Miqësia është e çmueshme, jo vetëm në hije, por edhe në dritën e jetës, dhe falë qeverisjes së mirë të miqësisë pjesa më e madhe e jetës sonë është dritë.”

“Bëj tregti me të gjitha vendet, aleancë me asnjërin, kjo duhet të jetë motoja jonë.”

“Pushtimi nuk është në parimet tona. Është i papajtueshëm me qeverinë tonë.”

“Shtyrja për më vonë është më e pëlqyeshme se gabimi.”

“Ndryshimi i opinionit është i dobishëm në religjion. Disa sekte kanë zyrën e Censorit – ndaj njëri – tjetrit.”

“Mos e kafsho karremin e kënaqësisë, gjersa ti e di se përtej ti është grepi.”

“A do ta dish se kush je? Mos pyet. Veprimet do ta përvijojnë dhe përkufizojnë se kush je.”

“Mos fol për çfarë ke bërë apo për çfarë ke ndërmend të bësh.”

“Arsimoje dhe informoje krejt masën e popullit…Ata janë e vetmja mbështetje e sigurt e ruajtjes së lirisë sonë.”

“Ndriçoi njerëzit përgjithësisht, dhe tirania e shtypja e trupit dhe mendjes do të shuhen sikurse shpirtërat e ligj në agimin e ditës.”

“Gabimet e opinionit mund të tolerohen atje ku arsyeja lihet e lirë t’i luftojë ato.”

“Secili qytetar duhet të jetë një ushtar. Kështu bënin grekët dhe romakët, dhe duhet të bëhet kështu në çdo shtet të lirë.”

“Cdo qeveri degjeneron kur iu besohet vetëm sundimtarëve të popullit. Populli është i vetmi rrëzues i tyre.”

“Përvoja ka treguar se njeriu është e vetmja kafshë që e ha dikë të llojit të vet, sepse unë nuk mund të gjej një term më të butë për të përkufizuar sjelljen e të pasurit ndaj të varfërit.”

“Përvoja ka treguar se madje edhe format më të mira të qeverive të cilave iu është besuar pushteti, me kohë dhe ngadalë janë shndërruar në tirani.”

“Për një popull që është i lirë dhe dëshiron të jetë i tillë, një polici e armatosur mirë dhe e organizuar mirë do të ishte siguria e tij më e mirë.”

“Forca është parimi vital dhe prindi i afërt i despotizimit.”

“Miqësia është një tjetër emër për aleancën me marrëzitë dhe fatkeqësitë e të tjerëve. Pjesa jonë e halleve është e mjaftueshme: pse atëherë vullnetarisht hyjmë në ato të të tjerëve?”

“Ai që di më së shumti, e di sa pak ai di.”

“Ai që di më pak është më pranë së vërtetës, se ai mendja e të cilit është e mbushur me rrena dhe gabime.”

“Historia në përgjithësi na informon ne vetëm sa e keqe është qeveria.”

“Ndershmëria është kapitulli i parë në librin e mençurisë.”

“Sa shumë dhimbje na kanë kushtuar ne ligësitë që nuk ndodhën kurrë.”

“Unë e urrej luftën dhe e shoh atë si ndëshkimin më të madh të njerëzimit.”

“Unë jam një epikurian. I konsideroj doktrinat burimore (jo të interpretuaraI të Epikurit si thelb të gjithçkaje racionale në filozofinë morale të cilën grekët dhe romakët na e lanë trashëgim.”

“Jam shokuar kur më thanë se në Shtetet e Bashkuara të Amerikës shitja e një libri mund të bëhet temë e një hetimi, dhe e një hetimi kriminal gjithashtu.”

“Unë besoj se çdo mendje njerëzore ndjen kënaqësi kur i bën mirë tjetrit.”

“Unë nuk mund të jetoj pa librat.”

“Unë nuk blej asnjë gazetë dhe nuk lexoj asnjë gazetë një muaj, dhe pastaj e ndiej veten pafundësisht më të lumtur.”

“Mendoj se më i lumturi është ai për të cilin bota flet më pak, mirë apo keq.”

“Nuk kam synim të qeveris njerëz; është një detyrë e dhimbshme dhe e pagratshme.”

“Unë nuk druaj se rezultati i eksperimentit tonë do të jetë që njerëzve t’iu besohet ta qeverisin veten pa një padron.”

“Unë kam parë mjaft një luftë, sa që nuk dua më të shikoj një luftë tjetër kurrë.”

“Unë jam betuar në alatarin e Zotit të kem armiqësi të përjetëshme kundër çdo forme të tiranisë mbi mendjen e njeriut.”

“Unë shpresoj se zgjuarsia jonë do të rritet bashkë me fuqinë tonë, dhe të na mësojë ne se, sa më pak ta përdorim fuqinë tonë, aq më të mëdhenj do të jemi.”

“Mua më pëlqejnë më shumë ëndërrat e së ardhmes se historia e së kaluarës.”

“Unë kurrë nuk e konsiderova një ndryshim opinioni në politikë, në religjion, në filozofi si shkak për t’u larguar nga një mik.”

“Unë kurrë, me fjalë as me veprime, nuk do të përkulem përballë intolerancës as nuk do të pranoj të drejtën e hetimit ndaj opinioneve religjioze të të tjerëve.”

“Unë pranoj se nuk jam miqësor ndaj një qeveri shumë energjike. Ajo është gjithmonë shtypëse.”

“Unë parashikoj të ardhmen e lumtur të amerikanëve nëse ata mund të parandalojnë qeverinë nga shkatërrimi i sindikatave nën pretekstin se po kujdesen për to.”

“Unë mendoj si romakët: se gjenerali i sotëm duhet të jetë nesër një ushtar po të jetë nevoja.”

“Më kapin drithmat për vendin tim kur mendoj se Zoti është i drejtë; se drejtësia e tij nuk mund të flejë gjithmonë.”

“Jam i vendosur në kërkimin e dijes, pa u druajtur kurrë se kërkimi i së vërtetës dhe arsyes pavarësisht në çfarë rezultati mund të çojnë, dhe në rrëzimin e çdo autoriteti që iu del pengesë atyre në rrugë.”

“Më mirë do të pranoja të papriturat e lirive të tepërta se zvogëlimin e tyre.”

“Nëse një komb pret që të jetë injorant dhe i lirë, në një shtet të qytetëruar, ai pret diçka që nuk ka qenë kurrë dhe nuk do të jetë kurrë.”

“Nëse ka një parim më thellë të rrënjosur në mendjen e çdo amerikani, ai është që ne kurrë nuk do të bëjmë diçka nëpërmjet pushtimit.”

“Në çdo vend dhe në çdo kohë, kleri ka qenë armiqësor ndaj lirisë.”

“Nga pikëpamja e stilit, noto në drejtim të rrymës; nga pikëpamja e parimit, qëndro si shkëmb.”

“Injoranca është më e pranueshme se gabimi, dhe është më larg së vërtetes ai që nuk beson në asgjë se ai që beson në diçka të gabuar.”

“Mua nuk më lëndon fqinji im nëse thotë se janë njëzet zota apo se nuk është asnjë një Zot.”

“Është më mirë gjithmonë të mos kesh fare ide sesa të kesh ide të rreme; dhe të mos besosh në asgjë, sesa të besosh në mënyrë të gabuar.”

“As pasuria, as luksi, por qetësia dhe puna ju japin lumturinë.”

“Religjioni ynë duhet të lexohet në jetët tona dhe jo në fjalët tona.”

“Nuk duhet të ketë asnjë autoritet i cili të mos jetë përgjegjës para popullit.”

“Njerëzimi është më shumë i prirur të vuajë sesa të luftojë për t’i larguar format me të cilat janë mësuar.”

“Tregtarët nuk kanë atdhe.”

“Droja ime e vetme është se mund të jetoj tepër gjatë. Kjo do të ishte burim frike për mua.”

“Nga leximi i historisë jam bindur se qeverisja më e keqe vjen nga tepërimi i qeverisjes.”

“Teoria ime ka qenë gjithmonë se nëse ne ëndërrojmë, flatrat e shpresës janë shumë më të lira dhe më të kënaqshme se tmerri i dëshpërimit.”

“Nuk ka detyrë më të lartë për një Qeveri se të përpiqet të vendosë njeriun e duhur në vendin e duhur.”

“Asnjë punë nuk është më e kënaqshme për mua se kultura e punimit të tokës, dhe asnjë kulturë nuk është e krahasueshme me atë të kopshtit.”

“Askush në botë nuk mund të ndalë njeriun me prirjen e duhur mendore që të arrijë qëllimin e tij; asgjë në botë nuk mund ta ndihmojë njerin me prirjen e gauar mendore.”


“Nuk ka epërsi më të madhe ndaj të tjerëve se gjakftohtësia dhe qetësia në çfarëdo rrethane.”

“Asgjë tjetër nuk është e pandryshueshme përveç të drejtave të paprekshme dhe të pashtrembërueshme të njeriut.”

“Individi guximtar është shumicë.”

“Njeriut i bën më mirë të udhëtojë vetëm, sepse mediton më shumë.”

“Paqja dhe korrektësia ndaj ndërhyrjeve evropiane janë qëllimet tona, dhe kështu do të vazhdohet ndërkohë që rendi ekzistues në Amerikë mbetet i pandërprerë.”

“Paqja dhe miqësia me gjithë njerëzimin mbetet politika jonë më e zgjuar, dhe unë dëshiroj që ne të jemi të përkushtuar t’iu përmbahemi atyre.”

“Politika është një tronditje e tillë sa do t’ia këshilloja kujtdo që ia dua të mirën të mos përzihet me të.”

“Pushteti nuk është ndjellës për mendjet e varfëra.”

“Fjalimet që maten me orë do të vdesin brenda orës.”

“Shija nuk mund të kontrollohet nëpërmjet ligjit.”

“Qeveria më e fuqishme është ajo ku çdo njeri ndjehet pjesë e saj.”

“Deti zhurmëmadh i lirisë nuk është kurrë pa dallgë.”

“Kujdesi për jetën dhe lumturinë njerëore, dhe jo shkatërrimi i tyre, është qëllimi i parë dhe më i mirë i çdo qeverie.”

“Toka iu përket të gjallëve, nuk iu përket të vdekurve.”

“Shkëlqimi i një mendimi të ngrohtë vlen për mua më shumë se vlera e çdo paraje.”

“Zoti që na krijoi, na e dha njëkohësisht edhe lirinë.”

“Mendimi i mirë i njerëzimit, si leva e Arkimedit, sapo t’i jetë dhënë pika e mbështetjes, e lëviz botën.”

“Njeriu që nulk lexon asgjë është më i ditur se ai që nuk lexon asgjë tjetër veç gazetave.”

“Në çastin që një njeri formon një teori, përfytyrimi i tij shikon në çdo objekt vetëm të dhënat që e favorizojnë teorinë e tij.”

“Edhe lufta më e suksesshme rrallë paguan për humbjet e shkaktuara.”

“Pema e lirisë duhet njomur nga koha në kohë prej gjakut të patriotëve dhe të tiranëve.”

“Shpirti i rezistencës ndaj qeverisë është kaq i vlefshëm në disa raste sa do të doja ta mbaja gjithmonë të gjallë.”

“Ka një aristokraci natyrale tek njerëzit. Bazat e saj janë virtuti dhe talentet.”

“Nuk ka të vërtetë që unë i trembem … ose që do të doja të ishte e panjohur për tërë botën.”

“Njerëzit e druajtur parapëlqejnë më shumë qetësinë e despotizmit se detin e zhurmshëm të lirisë.”

“Për të depërtuar dhe për t’i davaritur retë e errësirës, mendja njerëzore duhet të forcohet nëpërmjet shkollimit.”

“E vërteta sigurisht që është një degë e moralit dhe tejet e rëndësishme për një shoqëri.”

“Ecja është ushtrimi më i mirë fizik. Bëjeni zakon të ecni shumë shpejt.”

“Kalimi nga depostizmi në liri nuk është shesh me lule.”

“Kur një njeri merr një besim publik, ai asnjeherë nuk duhet ta konsiderojë veten një pronë publike.”

“Nëse më lihej mua në dorë të vendos a duhej të kishim një qeveri pa gazeta apo të kemi gazeta pa një qeveri, unë do ta parapëlqeja menjëherë pa nguruar këtë të dytën.”

“Kur njerëzit janë të mirinformuar ata mund t’i besojnë qeverisë së tyre.”

“Kurdo që jeni duke bërë diçka, veproni sikur e gjithë bota është duke ju parë.”

“Atje ku shtypi është i lirë dhe ku çdo njeri mund ta lexojë, gjithçka është e sigurt.”

“Ne nuk mund të stivosemi në qytete të mëdha si në Evropë, ne do të bëhemi të korruptuar si Evropa.”/KultPlus.com

“Fati ynë shpresë e marrëzi”, një nga perlat e Aurela Gaçes (VIDEO)

Nostalgjia për këngët e viteve 90-ta na bënë që shpesh të ju rikthehemi dhe t’i dëgjojmë ato perla që pavarësisht viteve vazhdojmë t’i dashurojmë, shkruan KultPlus.

Kënga “Fati ynë shpresë e marrëzi” e kënduar nga Aurela Gaçe është një ndër këngët që ka arritur t’i rezistojë kohës.

Kjo këngë ka një fuqi brenda vetes e cila duket sikur nuk do të shuhet kurrë.

Kënga u këndua në vitin 1997 në Festivalin e RTSH-së duke e zënë vendin e dytë. / KultPlus.com

Digjem, përvëlohem se të dua shumë…

Poezi nga Andon Zako Çajupi

Digjem, përvëlohem
se të dua shumë,
ditën mendohem,
natën rri pa gjumë.

Lulet po ta dinin,
mike, sa të dua,
këtu do të vinin
të qajnë me mua.

Zogjtë të dëgjonin,
do t’më rrinin pranë
dhe do të këndonin,
të harroj sevdanë.

Asnjeri në jetë
plagën s’ma shëron,
përveç mikja vetë,
që vjen e lëndon!/ KultPlus.com

”Mua besoj më shpëtoi portreti” nga Alban Muja me premierë botërore në Forum Expanded të Festivalit Berlinale 2025

Fimi i ri i artistit dhe regjisorit kosovar Alban Muja, “Mua besoj më shpëtoi portreti (I Believe the Portrait Saved Me)”, do të ketë premierën botërore në kuadër të seksionit prestigjioz Forum Expanded të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit Berlinale, një nga ngjarjet më të rëndësishme në industrinë kinematografike botërore.

Seksioni Forum Expanded është një platformë e njohur për promovimin e filmave që sfidojnë format tradicionale të kinemasë dhe ofrojnë një vizion të ri dhe eksperimental.

Ky film prekës 10-minutësh trajton tema të mbijetesës, qëndresës dhe fuqisë transformuese të artit gjatë Luftës së Kosovës.

Njëzet e pesë vjet pas rrëmbimit të tij gjatë Luftës së Kosovës, piktori Skender Muja rrëfen një histori mbijetese të jashtëzakonshme. Në muajt e fundit kaotikë të luftës, Muja dhe shumë qytetarë shqiptarë nga Mitrovica u kapën ndërsa përpiqeshin të largoheshin nga Kosova. Të ndaluar në një shkollë të përshtatur si qendër ndalimi, ata u përballën me frikë, izolim dhe një fat të pasigurt.

I rrëfyer nga vetë Muja, filmi ndërthur reflektimet e tij mbi fuqinë transformuese të artit me rikrijime dramatike të përvojës së tij. “Mua besoj më shpëtoi portreti” është një dëshmi e qëndrueshmërisë, duke ilustruar se si krijimtaria mund të shfaqet si një mjet mbijetese edhe në kushtet më shtypëse.

Filmi është prodhuar nga 038STUDIO në Prishtinë, në bashkëprodhim me AsfaltFilms nga Amsterdami. 

“Mua besoj më shpëtoi portreti” është mbështetur nga Qendra Kinematografike e Kosovës./ KultPlus.com

Shkarkohet drejtori i Teatrit Kombëtar, Altin Basha

Drejtori i Teatrit Kombëtar të Tiranës, Altin Basha, është shkarkuar nga detyra ditën e sotme.

Shkarkimi i Bashës nga ky post vjen pas dyshimeve tw medieve se ka abuzuar me fondet e Teatrit Kombëtar.

Altin Basha është shkarkuar ditën e sotme me vendimin të Këshillit të Ministrave, ndërkohë që pritet që në vend të tij të vendoset një tjetër drejtor. 

Flautistja Zerina Pozhegu, një yll në ngritje në skenën muzikore

Zerina Pozhegu është një flautiste e talentuar dhe premtuese nga shkolla e muzikës “Amadeus”. Zerina është vetëm 11 vjeç, por ka treguar një përkushtim dhe pasion të jashtëzakonshëm për artin muzikor.

Ajo ndjek mësimet e flautit me pedagogen Saranda Vllasaliu dhe ka nisur udhëtimin e saj muzikor që në moshën 7-vjeçare.

Zerina e ka zgjedhur flautin si instrument të saj të zemrës, duke u frymëzuar nga tingulli i tij melodioz, që për të përfaqëson një lidhje të veçantë midis natyrës dhe zërit njerëzor. Që nga fillimi i mësimeve, ajo ka shfaqur talent dhe potencial të lartë, duke u shquar si një muzikante e re por e dedikuar dhe punëtore.

Në shtator të vitit 2020, Zerina iu bashkua orkestrës së shkollës së muzikës “Amadeus”, ku luan rolin e flautistes së parë. Ky pozicion i rëndësishëm i ka dhënë mundësinë të tregojë aftësitë e saj të shkëlqyera si soliste dhe muzikante orkestri. Deri më sot, ajo vazhdon të mbajë me sukses këtë rol kyç, duke dhënë një kontribut të rëndësishëm në performancat e orkestrës.

Në qershor të vitit 2024, Zerina u shpërblye me vendin e parë në garat ndërkombëtare “Ars Kosova”, duke fituar njohje për talentin e saj në rritje. Një tjetër sukses madhor ishte pranimi i saj për të marrë pjesë në garat botërore të flautit në Bullgari “Moyse Flute Competition”, ku ajo u vlerësua lart nga juria profesionale dhe performoi përballë flautistëve nga vende të ndryshme të botës.

Përveç performancave solistike, Zerina është gjithashtu pjesë e ansambleve dhe muzikës kamertale të shkollës “Amadeus”, ku vazhdon të shkëlqejë në çdo koncert. Me përkushtimin dhe pasionin e saj, Zerina Pozhegu përfaqëson një model të shkëlqyer për muzikantët e rinj dhe një yll në ngritje në skenën muzikore./ KultPlus.com

Qeveria e Shqipërisë miraton shpërblimin për punonjësit e Policisë së Shtetit

Ministri i Brendshëm i Shqipërisë, Ervin Hoxha, bëri të ditur se në mbledhjen e Këshillit të Ministrave këtë të enjte është miratuar akti për shpërblimin e punonjësve të Policisë së Shtetit.

Hoxha u shpreh se motivimi i Policisë së Shtetit do të jetë një ndër prioritetet e qeverisë, shkruan A2 CNN.

Sot Këshilla i Ministrave ka miratuar një akt shumë të rëndësishëm në lidhje me shpërblimin e punonjësve të policisë. Në gusht të vitit 2024, ligji i ri i Policisë së Shtetit miratoi të gjithë veprimtarinë, rregullimin, organizimin, për dhënien e shpërblimit të Policisë së Shtetit.

“Shumë shpejt dhënia e shpërblimeve do të unifikohet. Qeveria e përcakton shumë shprehimisht vullnetin e saj për misionin e rëndësishëm të Policisë së Shtetit, roli i të cilës është shumë kyç dhe motivimi do të jetë prioritet i qeverisë shqiptare”, tha ministri Hoxhaj./ KultPlus.com

Restaurohet kisha e Shën Nikollës në lagjen “Kala” të Beratit

Ka përfunduar ndërhyrja restauruese në kishën e Shën Nikollës, Monument Kulture, Kategoria I, në lagjen “Kala” të qytetit të Beratit.

Kisha e Shën Nikollës ndodhet në krahun perëndimor të kalasë së Beratit, pranë kishës bizantine të Shën Mëri Vllahernës. Periudha e ndërtimit sipas mbishkrimit që gjendet në murin e brendshëm i përket fundit të shekullit të 16-të.

Në përbërje të saj ka tri hapësira kryesore: në qendër ndodhet ambienti kryesor i qarkuar me mure dhe i mbuluar më çati 3-ujëshe ndërsa në të dy anët zhvillohen dy ambiente të tjera edhe këto të pajisura me absida në anën lindore të tyre. Pjesa e brendshme e mureve është e veshur me afresk i cili ruhet në gjendje të mirë konservimi.

Problematikat e shfaqura përpara ndërhyrjes restauruese ishin: degradimi i elementëve të mbulesës së çatisë, dëmtimi i tjegullave mbi murin rrethues të kishës, dëmtimi i materialit drusor të derës anësore të kishës.

Projekti i mirëmbajtjes hartuar nga specialistët e Drejtorisë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore Berat, miratuar nga IKTK, synoi ruajtjen e vlerave arkitektonike dhe historike të kishës. Gjatë ndërhyrjes u realizua: qeramosja e çatisë me tjegulla vendi; vendosja e një ulluku për shkarkimin e ujërave të shiut dhe shmangien e lagështisë; u mbulua me mur guri me tjegulla vendi në pjesët e dëmtuara; u restaurua pjesërisht dera, me material drusor./ KultPlus.com

Abaz Kupi, nacionalisti i persekutuar nga regjimi komunist

Më 9 janar 1976 ndërroi jetë Abaz Kupi.

Ai lindi në Krujë në vitin 1892. Në 1912-ën përkrahu Esat Pashë Toptanin, ndërsa në 1920-ën u rreshtua krah Mustafa Krujës kundër Ahmet Zogut. Pavarësisht mospajtimeve mes tyre, pas ardhjes së Zogut në pushtet, Kupi u bë komandant i Krujës, e më pas major në xhandarmërinë e Durrësit në vitet 1932-1939.

Më 7 prill 1939, kur italianët zbarkuan në Durrës, Abaz Kupi, i njohur edhe si Bazi i Canës, udhëhoqi qëndresën e repartit ushtarak, duke mbajtur qëndresë për 36 orë.

Me pushtimin e Shqipërisë u largua drejt Stambollit. Në qershor të vitit 1939 familja e tij u internua në Himarë. U rikthye në atdhe gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ishte një ndër organizatorët kryesorë të Mbledhjes së Pezës të mbajtur më 16 shtator 1942 dhe u zgjodh anëtar i KANÇ-it. U bë nismëtari Konferencës së Mukjes, të mbajtur në datat 1-2 gusht 1943.

Duke mos u pajtuar me qëndrimet e Enver Hoxhës, i cili në shtator 1943 hodhi poshtë Marrëveshjen e Mukjes me Konferencën e Labinotit, në 19 nëntor 1943 Kupi u largua nga Kryesia e Këshillit të Përgjithshëm Nacionalçlirimtar dhe më 21 nëntor formoi Lëvizjen e Legalitetit, që synonte në rikthimin e Mbretit Zog në Shqipëri. Më 24 tetor 1944 u largua nga atdheu. Familjen e la në Shkodër. Djali i vogël, u arrestua më 1945, ndërsa pjesa tjetër e familjes, bashkëshortja dhe vajzat u internuan në Tepelenë e më pas nëpër kampet e Myzeqesë./ KultPlus.com

Kompleti i Veprave të Anton Çettës dhurohet në Institutin e Etnologjisë në Pragë, ambasadorja Iberhysaj: Këto vëllime janë më shumë se tekste

Ambasadorja e Republikës së Kosovës në Ceki, Albesjana Iberhysaj e shoqëruar nga dy vajzat e Anton Çettës, Agata dhe Donika Çetta kanë pasuruar Institutin e Etnologjisë në Pragë, me dhurimin e kompletit të veprave të Anton Çettës për këtë institucion.

Me dhurimin e këtij kompleti është shënuar edhe përvjetori i lidhjes së atdhetarit Anton Çetta. KultPlus ju sjell njoftimin e plotë nga ambasadorja Iberhysaj.

Në shënim të përvjetorit të lindjes së atdhetarit të paepur, plakut të urtë, mbledhësit të shquar të folklorit dhe pajtuesit të palodhur të gjaqeve, profesor Anton Çetta, në Institutin e Etnologjisë të Akademisë së Shkencave të Çekisë, në Pragë, nderuam jetën dhe veprën e tij duke i dhuruar bibliotekës së Institutit një komplet të veprave të profesor Çettës.

Veprat e Çettës janë një kontribut i jashtëzakonshëm në mbledhjen e folklorit, si një thesar i kulturës sonë shpirtërore që ia përcjellim me krenari brezave të ardhshëm.

Dhurimi i kësaj serie librash për Institutin e Etnologjisë në Pragë është një moment i rëndësishëm, pasi këto vëllime janë më shumë se tekste – ato janë një dritare që shpalos kulturën dhe traditën tonë, gjithashtu dhe një ftesë për të eksploruar thesarin e krijimtarisë sonë njerëzore. Ndërsa këta libra e gjejnë shtëpinë e tyre brenda një instituti prestigjioz, le të shërbejnë si burim frymëzimi e studimi dhe si një kujtesë e përgjegjësisë sonë të përbashkët për të mbrojtur dhe promovuar trashëgiminë dhe kulturën tonë. Vepra e Profesor Çettës do të mbetet përjetësisht në historinë tonë kombëtare. Ai do të kujtohet përherë si personalitet i jashtëzakonshëm, ndërsa përkushtimi i tij ndaj atdheut do të mbetet udhërrëfyes për breza të tërë.

Dorëzimi i veprave iu bë drejtorit të Institutit, z.Jiří WOITSCH, me të cilin u diskutua mbi mundësi të tjera bashkëpunimi mes 🇽🇰🇨🇿.

Një falënderim i veçantë për drejtuesen e Seksionit të gjuhës shqipe në Universitetin e Karlit në Pragë, Dr. Orkida Backus Borshi, Prof. Dr.Jaroslav Otčenášek dhe vajzat e

Profesor Çettës, Agata Çetta dhe Donika Çetta me mbështetjen e të cilëve u mundësua realizimi i këtij aktiviteti. 🇽🇰🤝🇨🇿📚/ KultPlus.com

Rama njofton për rihapjen e konkursit për projektin e sheshit “Adem Jashari”

Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, ka bërë të ditur se konkursi për prezantimin e projekteve për sheshin monumental “Adem Jashari”,  do të hapet përsëri këtë muaj.

Ai ka njoftuar se asnjë nga projektet e paraqitura në konkursin e kaluar, nuk janë vlerësuar si të përshtatshëm nga përfaqësuesit e familjes Jashari.

Komuna, sipas tij e ka buxhetin prej 150 mijë eurove që ta rihap konkursin për këtë çështje.

“Sheshi monumental i Adem Jasharit ne e kemi pasur konkursin edhe kemi pasur projekt propozime, si pjesë e procesit ne kemi qenë sensitiv edhe ndaj çështjes dhe familjes së Adem Jasharit, edhe e kemi pasur edhe reprezentuesin e familjes ku në bazë të procesit nuk e kanë parë familja asnjë projekt që meriton me ec përpara edhe për këtë arsye nuk kemi ec përpara, gjithë ato projekte që kanë qenë. Buxhetin e kemi 150 mijë euro që ta rihapim konkursin prapë dhe këtë do ta bëjmë në këtë muaj”, ka thënë ai.

Ai ka folur edhe ne lidhje me lëshimin e lejes së ndërtimit për qendrën tregtare “Central Park”, për të cilën ka thënë se leja është lëshuar nga Drejtoria e Urbanizmit duke respektuar ligjet dhe rregulloret.

“Sa i përket lejes për Central Park, unë informatat që i kam, Drejtoria e Urbanizmit ka lëshuar leje në bazë rregullative. Nuk jam në dijeni që ka diçka jashtëligjore”, ka thënë ai. /EO/ KultPlus.com

‘Të dashuroj me një dashuri që e besoja të humbur’

Poezi nga Elizabeth Barrett Browning

Në sa mënyra të dashuroj? Lermë t’i numëroj.
Të dashuroj deri në thellësinë, në gjerësinë dhe në lartësinë
Që shpirti im mund të arrijë,
kur merr pjesë i padukshëm
Në qëllimet e Ekzistencës e të Faljes
ideale.

Të dashuroj po aq sa nevoja më modeste
E çdo dite, në diell dhe në dritën e qiririt.
Të dashuroj bujarisht, si dikush që lufton
për drejtësi.
Të dashuroj me pastërti, si dikush që
nga lutja kthehet.

Të dashuroj me pasionin që hidhja
Në dhimbjet e mia të shkuara, e me besimin
e fëmijërisë sime.
Të dashuroj me një dashuri që e besoja të humbur,
Së bashku me engjëjt e mi të humbur- të dashuroj me frymëmarrjen,
Buzëqeshjet, lotët, e gjithë jetës sime! –
e nëse Zoti do dojë,
Do të të dashuroj akoma më shumë pas vdekjes. / KultPlus.com

Ja si duken sot lagjet luksoze të Los Anxhelosit

Zjarret shkatërruese që rrethojnë Los Anxhelosin janë përhapur në Kodrat e Hollivudit, pasi zjarret e tjera në zonë vranë të paktën pesë persona, shkatërruan qindra shtëpi dhe shtrinë burimet e zjarrfikësve dhe furnizimet me ujë në kufijtë e tyre.

Më shumë se 100,000 njerëz janë urdhëruar të evakuohen pasi erërat e thata dhe me forcë uragani po pengojnë operacionet e shuarjes së zjarrit dhe kanë ndezur zjarret që kanë shpërthyer pothuajse të papenguara nëpër zonat e goditura nga thatësira që nga e marta.

“Ky zjarr është masiv,” tha kryebashkiaku i Los Anxhelosit Karen Bass në një konferencë për shtyp.

Shtrirja e zjarrit mund të shihet në hartën interaktive të Departamentit të Mbrojtjes nga Zjarri dhe Pylltarisë në Kaliforni.

Një zjarr i ri shpërtheu në Hollywood Hills të mërkurën mbrëma, tha shefi i zjarrfikësve Kristin Crowley në një konferencë shtypi, duke detyruar më shumë evakuime dhe duke e çuar numrin e zjarreve në gjashtë në kontenë e Los Angeles.

Katër prej tyre po digjen jashtë kontrollit, duke përfshirë dy zjarre të mëdha në anët lindore dhe perëndimore të qytetit që vazhduan të përhapen të mërkurën kur ra nata.

Një zjarr në Hollywood Hills dogji 20 hektarë të mërkurën, njoftoi Departamenti i Zjarrfikësve në Kaliforni. Ekuipazhet e helikopterëve po hidhnin ujë mbi flakët dhe dukej se po ngadalësonin zjarrin.

Departamenti i Zjarrfikësve në Los Anxhelos ka lëshuar një urdhër evakuimi për njerëzit në një zonë brenda Hollivudit që është shtëpia e vendeve të famshme që lidhen me industrinë e filmit dhe argëtimit.

Brenda asaj hapësire është Teatri Dolby, ku mbahen çmimet Oscar. Shpallja e nominimeve për Oscar është vonuar për shkak të zjarrit, thanë organizatorët.

Edhe pse relativisht i vogël në krahasim me të tjerët, ky zjarr po digjet pikërisht mbi bulevardin Hollywood dhe Walk of Fame. Kalimi i autostradës do të rrezikonte shenjën e Hollivudit në kodër si dhe Observatorin Griffith./ KultPlus.com

Muzeu i Artit Mesjetar, më shumë se 35 mijë vizitorë gjatë 2024-ës

Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar në Korçë gjatë vitit që lamë pas priti më shumë se 35 mijë vizitorë vendas e të huaj.

Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo, i cili bëri publike këtë shifër përmes rrjeteve sociale, tha se ky muze është një nga hapësirat më të bukura muzeore dhe një nga destinacionet më të rëndësishme të trashëgimisë tonë kulturore.

Filo bën të ditur se të shumtë kanë qenë vizitorët edhe në ditët e para të këtij viti, të cilët janë mrekulluar nga objektet e ekspozuara në këtë muze.

Në fondin e Muzeut Kombëtar të Artit Mesjetar gjenden mbi 7000 ikona kulti dhe arti, kryesisht ikona të krijuara në Mesjetën e Hershme.

Kjo qendër muzeore, që është një nga më të rëndësishmet në vend, u përurua më 24 prill 1980. MKAM ka 4 pavijone, disa laboratorë ekzaminimi dhe konservimi si dhe mjedise të fondeve.

Në sallën e ekspozitës së përhershme gjenden rreth 200 objekte arti. Ky muze është unik në llojin e vet në rajonin e Ballkanit, për sa i përket fondit që disponon, i vlerësuar nga profesionistët e huaj për punën që bëhet për ruajtjen e ikonave, në kushte ideale, profesionale dhe të standardeve botërore./ KultPlus.com

Indiani ndalon flladitëset elektrike me gjuhën e tij për të shënuar rekord botëror

Një indian fitoi rekord botëror Guinness duke ndaluar 57 flladitëse elektrike në një minutë me gjuhën e tij.

Kranthi Kumar Panikera, i njohur si Drill Man, zhvilloi sfidën në gjirimet e serialit televiziv italian Lo Show Dei Record në Milano.

Ai përdori gjuhën për të ndalur 57 flladitëse në kohën e caktuar, aq sa për të fituar titullin. / KultPlus.com

Zjarret e Los Anxhelos u përhapën në kodrat e famshme të Hollivudit

Një nga të evakuuarit duke ikur nga zjarret shkatërruese që kanë përfshirë Los Anxhelosin e ka përshkruar situatën në Hollywood Hills si “kaotike”.

Zjarret kanë vrarë të paktën pesë persona dhe kanë zhvendosur më shumë se 100,000.

Zjarret e reja shpërthyen të mërkurën pranë Hollywood Hills dhe Runyon Canyon. Këto janë ndër pjesët më të famshme të Los Anxhelosit dhe janë edhe vendet ku ndodhet shenja ikonë “Hollywood”.

Shefi i Zjarrfikësve të Qarkut të Los Anxhelosit, Anthony Marrone tha se ekuipazhet e tij ishin të habitur nga shkalla dhe shpejtësia me të cilën po përhapeshin zjarret.

Shuarja e zjarrit po vështirësohet nga era dhe mediat amerikane raportojnë për nevojën për sasi më të mëdha uji. Për këtë arsye është paralajmëruar për shkak të presionit të ulët të ujit për shkak të rritjes së konsumit.

Guvernatori i Kalifornisë Gavin Newsom ka mobilizuar mbi 7,500 zjarrfikës dhe personel emergjence.

Gati 1,500 ndërtesa janë djegur nga zjarret që kanë shpërthyer rreth qytetit të dytë më të madh të Amerikës, duke detyruar më shumë se 100,000 njerëz të largohen nga shtëpitë e tyre.

Më shumë se 300,000 familje mbetën pa energji në rajon, sipas uebsajtit outage.us. Kompanitë e shërbimeve në Kaliforni shpesh mbyllin linjat e energjisë gjatë erërave të forta për të zvogëluar rrezikun e zjarreve të reja.

Krye bashkiaku i Los Anxhelosit Karen Bass tha në mediat sociale të mërkurën mbrëma: “Ne po vendosim oficerë të LAPD për të ndihmuar në zbutjen e trafikut të evakuimit në Hollywood. Ne po punojmë urgjentisht për të mbyllur rrugët, për të devijuar trafikun dhe për të zgjeruar aksesin për automjetet LAFD.”

Zona është shtëpia e disa atraksioneve për tu vizituar nga turistët, duke përfshirë Teatrin Kinez TCL dhe një pjesë të Walk of Fame në Hollywood.

Zjarri dogji të paktën 50 hektarë afër kodrave të Hollivudit, sipas Departamentit të Pyjeve dhe Mbrojtjes nga Zjarri në Kaliforni.

Guvernatori i Kalifornisë Gavin Newsom ka mobilizuar mbi 7,500 zjarrfikës dhe personel emergjence./ KultPlus.com

Transformim i parkut natyror të Liqenit të Ulzës në atraksion turistik

Parku natyror i Liqenit të Ulzës do të shndërrohet në një nga atraksionet më të bukura për turistët në çdo stinë të vitit.

Kryetari i bashkisë së Matit, Agron Malaj bëri të ditur bëri të ditur se rehabilitimi i parkut do të sjellë edhe zhvillim ekonomik për zonën.

“Një investim tejet i rëndësishëm për Matin, pasi falë mbështetjes së Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit me zbatimin e këtij projekti, vendi ynë do të ketë një zhvillim të konsiderueshëm të turizmit”, theksoi Malaj.

Sipas tij, Ulza është perla turistike e zonës, por me krijimin e zonës së plazhit dhe shëtitores do të shndërrohet në një nga atraksionet më të bukura turistike për turistët në çdo stinë të vitit.

Projekti për rehabilitimin e Parkut Natyror “Liqeni i Ulzës” dhe zonave përreth tij synon të arrijë rikualifikim dhe rikompozim të parkut duke kryer edhe ndërhyrje specifike në infrastrukture, ngritjen e qendrës së informimit duke aplikuar struktura në harmoni me natyrën, ngritjen e mjediseve çlodhëse si dhe argëtuese për vizitorët, si dhe identifikimin dhe krijimin e shtigjeve natyrore.

Parku Natyror “Liqeni i Ulzës” dhe zonat përreth tij ofrojnë një potencial shumë të mirë për zhvillimin e turizmit natyror, të kombinuar me kulinarinë, hiking, lundrimin në liqen, etj.

Nëpërmjet këtij projekti synohet të realizohet ruajtja në gjendjen natyrore të peizazhit, sistemet ekologjike dhe karakteristikat natyrore të zonës./ KultPlus.com

Rama për “Politico”: Liria e fjalës dhe mundësitë e marketingut nuk do të pushojnë së ekzistuari pa TikTok-un

Embargoja e planifikuar mbarëkombëtare ndaj TikTok-ut është një “shpërdorim i pushtetit” dhe do të shtypë lirinë e fjalës, paralajmëron opozita, sipas “Politico”.

Nuk është vetëm Uashingtoni apo Bukureshti. Shqipëria ka planifikuar ndalimin e TikTok-ut – një lëvizje që mund të tërheqë vëmendjen e Brukselit, ndërsa vendi po punon për të pastruar pengesat në mbrojtjen e të drejtave civile për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian.

Kryeministri Edi Rama njoftoi në fund të dhjetorit se do të bllokonte TikTok-un për një vit.

Vendimi i tij u nxit nga vrasja me thikë e një 14-vjeçari në nëntor – pas një sërë argumentesh që adoleshenti pati në media sociale.

Pas sulmit me thikë, në TikTok u shfaqën video që tregonin të rinjtë që shprehnin mbështetje për vrasjen.

“Vendimi bazohet në një model shumë shqetësues në TikTok – dhe prek shqetësimet në rritje se si media sociale ndikon në shëndetin mendor dhe sigurinë e të rinjve”, tha Rama.

Por, ndalimi i TikTok-ut ka shkaktuar debat mes politikanëve të opozitës dhe vëzhguesve të të drejtave të njeriut.

“Është një akt i pastër elektoral dhe shpërdorim i pushtetit – për të shtypur lirinë e fjalës në Shqipëri”, tha Ina Zhupa, deputete e opozitës.

Ruslan Stefanov, drejtor programi në Qendrën për Studimin e Demokracisë – me qendër në Sofje –  tha se fajësimi i TikTok-ut për tragjedinë ishte një veprim tipik populist.

“Mungesa e një procesi të rregullt ligjor ose provave të forta që mbështesin ndalimin e planifikuar është simbol i korrupsionit sistemik dhe dobësive institucionale të vendit”, tha Stefanov.

Një zëdhënës i TikTok-ut tha se nuk ishte gjetur asnjë provë – që autori apo viktima kishte një llogari në TikTok – dhe raportet e shumta kishin konfirmuar se videot që kishin nxitur këto incidente po postoheshin në një platformë tjetër, dhe jo në TikTok.

Ndalimi i planifikuar i TikTok-ut ka të ngjarë të tërheqë vëmendjen në Bruksel, ku zyrtarët e Bashkimit Evropian po vlerësojnë respektimin e Shqipërisë për standardet e BE-së për shtetin e së drejtës dhe liritë themelore.

Një zëdhënës i Komisionit Evropian tha në një deklaratë se ekzekutivi i BE-së kishte marrë parasysh planin e Shqipërisë për të bllokuar TikTok-un – duke e quajtur atë një vendim sovran.

“Në BE, çdo ndalim i shërbimeve digjitale mund të konsiderohet si mjeti i fundit dhe në lidhje me një shkelje të detyrimeve të ligjit për transparencën dhe llogaridhënien, jo si një përgjigje ndaj çështjeve individuale dhe pjesëve të përmbajtjes në internet”, theksohet në deklaratë.

“BE po kryen hetimin e vet sipas Aktit të Shërbimeve Digjitale, përfshirë në lidhje me vlerësimin dhe uljen e rrezikut për mirëqenien fizike dhe mendore të përdoruesve”, shtoi zëdhënësi.

Komisioni Evropian aktualisht po vlerëson shtetin e së drejtës dhe të drejtat civile në Shqipëri me synimin drejt pranimit të saj në BE – një nga qëllimet më të mëdha politike të Ramës.

Shqipëria ka qenë një vend kandidat për në BE që nga viti 2014 dhe zyrtarisht hapi procesin e saj të anëtarësimit në vitin 2022, me raundin e parë të negociatave që u zhvillua tetorin e kaluar.

Rama synon anëtarësimin e plotë në BE deri në vitin 2030.

Kryeministri Rama këmbënguli se ndalimi i TikTok-ut nuk ishte provokuar nga një incident i vetëm.

“Ky vendim ishte në përputhje me atë që dëshironte shumica dërrmuese e prindërve dhe ishte pjesë e një plani më të gjerë për t’i bërë shkollat ​​më të sigurta”, tha ai.

Zyra e Ramës nuk dha detaje teknike se si dhe kur do të zbatohet vendimi për ndalimin e TikTok-ut.

Kryeministri tha në dhjetor se qeveria e tij kishte bërë të gjithë kërkimin teknologjik dhe se do të duheshin gjashtë deri në tetë javë për të siguruar që TiKTok-u të mos ishte më i aksesueshëm në Shqipëri.

“Liria e fjalës dhe mundësitë e marketingut nuk do të pushojnë së ekzistuari pa TikTok-un”, tha Rama./ KultPlus.com

“Tri gjëra kanë mbetur nga parajsa, ato janë yjet, lulet dhe fëmijët”

Një gjë sa më perfekte që është, aq më shumë ajo ndien dhimbje dhe kënaqësi.

Më të mençurit janë ata që mërziten më së shumti kur e humbasin kohën.


Nuk ka dhimbje më të madhe se sa ta rikujtosh lumturinë në kohën e mjerimit.

Nëse e ndiqni prirjen tuaj natyrore, ju definitivisht do të shkoni në Parajsë.

Dashuron pak ai që mund të numërojë dhe ta thotë me fjalë se sa shumë dashuron.

Vendet më të nxehta në Ferr janë të rezervuara për ata që ruajnë neutralitetin e tyre në momente të një krize të madhe morale.

Zoti është Një; Universi është një mendim i Zotit; Universi është pra Një i tillë. Të gjitha gjërat vijnë nga Zoti. Të gjithë marrin pjesë, pak a shumë, në natyrën hyjnore, në varësi të qëllimit për të cilin janë krijuar. Njeriu është më fisnik nga të gjitha gjërat: Zoti ka derdhur më shumë në të nga natyra e tij sesa te të tjerët. Çdo gjë që vjen nga Zoti priret për përkryerjen e saj për të cilën ai është i aftë. Kapaciteti për përmirësim tek njeriu është i papërcaktuar. Njerëzimi është Një. Zoti nuk bëri asgjë të padobishme; dhe duke qenë se ekziston një njerëzim, duhet të ketë një qëllim të vetëm për të gjithë njerëzit, një punë që duhet të realizohet nga të gjithë ata. Njerëzimi, pra, duhet të punojë së bashku në mënyrë që të gjitha forcat intelektuale të shpërndara në të të marrin zhvillimin më të lartë të mundshëm në sferën e mendimit dhe veprimit. Prandaj, ekziston një fe universale e natyrës njerëzore .

Në origjinën e saj, poezia është shkenca e gjërave njerëzore dhe hyjnore, e kthyer në një imazh fantastik dhe harmonik.

Oh krijesa marrëzie sa injorancë ka në fyerje!

Tri gjëra kanë mbetur nga Parajsa: yjet, lulet dhe fëmijët.

Në botën tonë dy yje i kemi, ne nuk i shohim ata, por e ndiejmë mirë fuqinë e tyre të pamasë.

Dashuria që lëviz diellin dhe yjet e tjerë.

– Dante Alighieri / KultPlus.com

Jean-Marie Le Pen: “Enfant Terrible” që normalizoi populizmin

Kur Jean-Marie Le Pen kandidoi për herë të parë në zgjedhjet presidenciale franceze të vitit 1974, ai mori vetëm 0.75% të votave. Gjysmë shekulli më vonë, vajza e tij, Marine Le Pen, udhëheq partinë më të madhe në parlamentin francez dhe është një kandidate serioze për presidencën.

Jean-Marie Le Pen, i cili ndërroi jetë në moshën 96-vjeçare, ishte për dekada një figurë kontroverse e së djathtës ekstreme në politikën franceze. Me një qëndrim të hapur racist dhe antisemit, ai shpesh dukej më i interesuar të ngjallte polemika sesa të fitonte pushtet.

Megjithatë, trashëgimia e tij është e rëndësishme. Një vështrim i shkurtër mbi vendin që mban sot e djathta ekstreme në politikën franceze dhe evropiane tregon fuqinë e jashtëzakonshme të mesazhit të tij anti-emigracion, anti-elitë, anti-globalizim dhe anti-BE.

Figurë kontraverse

Ish-parashutist dhe më pas deputeti më i ri në Francë në moshën 27-vjeçare, Le Pen u shfaq si një kundërshtar i fortë i Charles de Gaulle, duke e akuzuar atë për “zvogëlimin e Francës” me dhënien e pavarësisë Algjerisë.

Në vitin 1972, ai bashkë-themeloi Frontin Kombëtar (FN), një parti që përfshinte mbështetës nga fondamentalistët katolikë deri te nostalgjikët e qeverisë kolaboracioniste të Luftës së Dytë Botërore. Le Pen u paraqit si trashëgimtar i një ideologjie ultra-nacionaliste franceze.

Në vitet ’80, partia e tij filloi të tërhiqte një bazë më të gjerë, veçanërisht nga votuesit e klasës punëtore të veriut të Francës, të cilët ndiheshin të zhgënjyer nga rënia ekonomike dhe rritja e emigracionit. Në zgjedhjet presidenciale të vitit 2002, ai tronditi vendin duke hyrë në balotazh, ku fitoi 16.7% të votave – një tërmet politik për Francën.

Pengesa më e madhe për partinë e tij: vetë Le Pen

Megjithatë, stili i tij provokues dhe polemikat e pafundme ishin një pengesë për rritjen e mëtejshme të partisë. Ai u dënua disa herë për nxitje të urrejtjes racore dhe mohimin e krimeve të luftës. Deklaratat e tij për Holokaustin si një “detaj i historisë” dhe pretendimet se emigracioni afrikan do të “mbytë” Francën, shkaktuan zemërim të gjerë.

Në vitin 2011, Jean-Marie Le Pen u tërhoq nga politika aktive, duke ia kaluar drejtimin vajzës së tij Marine. Marine filloi një fushatë për të “de-demonizuar” partinë, duke e distancuar atë nga trashëgimia e babait të saj. Në vitin 2015, pas një konflikti publik mbi deklaratat e tij për Holokaustin, ajo e përjashtoi nga partia që ai kishte themeluar.

Në një lëvizje përfundimtare për të rinovuar imazhin e partisë, ajo edhe i ndryshoi emrin partisë. Strategjia e saj ka dhënë rezultate: Marine Le Pen ka arritur në balotazhin presidencial dy herë, në vitin 2017 dhe 2022, duke marrë përkatësisht 34% dhe 41% të votave. Ajo është një nga favoritet për zgjedhjet e vitit 2027.

Trashëgimia e Jean-Marie Le Pen

Ndërsa Jean-Marie Le Pen mbetet një figurë thellësisht përçarëse, platforma e tij politike është normalizuar në mënyrë alarmante. Politika anti-emigracion dhe retorika nacionaliste që ai promovoi tani janë përqafuar nga partitë kryesore të djathta në Evropë.

Partitë e ekstremit të djathtë, që ndajnë një vizion të ngjashëm anti-BE dhe nacionalist, aktualisht udhëheqin qeveritë në tre vende të BE-së, janë pjesë e koalicioneve në tre të tjera dhe mund të fitojnë pushtet në disa vende të tjera.

Në një nga vëzhgimet e tij më të mprehta, Le Pen deklaroi në vitin 1990: “Në përgjithësi, njerëzit preferojnë origjinalin ndaj kopjes.” Historia ka treguar se kjo thënie e tij ka qenë profetike./ KultPlus.com

“Feja ime është dashuria, çdo zemër është tempulli im”

Thënie nga Rumi:

Ndonëse rruga s’merr kurrë fund, bëj një hap përpara dhe vazhdo të ecësh, mos u tut nga largësia. Në këtë rrugëtim, lëre zemrën të jetë udhërrëfyesja jote kur trupi ngurron dhe është mbytur nga frika.

Ti erdhe papritur dhe vodhe prej meje tri gjëra. Durimin nga zemra, ngjyrën nga fytyra dhe gjumin nga sytë.

Jo vetëm ata që flasin të njëjtën gjuhë, por edhe ata që ndajnë të njëjtat ndjenja e kuptojnë njëri-tjetrin.

I thashë natës, “Nëse je e dashuruar me hënën, kjo sepse kurrë s’qëndron gjatë”. Nata u kthye dhe më tha, “Nuk është faji im. Kurrë nuk e shoh diellin, nga ta di që dashuria është e pafund?”

Ji i çmendur dhe i dehur me dashuri, nëse je shumë i kujdesshëm, dashuria nuk do të të gjejë.

Duhet të vazhdosh ta thyesh zemrën derisa të hapet.

Lerë heshtjen të të çojë në bërthamën e jetës.

Duhet të hesht. Të hesht. Dhe ta lë dashurinë të përshkruajë vetveten: nën një përshkrim të lumtur, të gëzuar që s’merr
fund kurrë.

Kurrë mos e humb shpresën, zemra ime, mrekullitë burojnë nga e padukshmja.

Mjaft me fjalë! Hap dritaren në qendër të kraharorit… Lëri shpirtrat të hyjnë dhe të dalin.

Mund të mësosh të dashurosh vetëm duke dashuruar.

Nëse fjalët dalin nga zemra, ato do të hyjnë në zemër.

Duke bërë si më thanë të tjerët, u verbova. Duke shkuar kur të tjerët më kërkonin, humba. Më pas u largova prej të gjithëve, edhe prej vetes. Kështu i gjeta të gjithë, edhe veten.

Unë nuk jam këto flokë, nuk jam kjo lëkurë, jam shpirti që jeton brenda tyre.

Nëse ke shumë, fal prej pasurisë tënde. Nëse ke pak, dhuro prej zemrës.

Bëhu si lulja që ia jep aromën edhe dorës që e këput.

Detyra jote nuk është të kërkosh dashuri, por të kërkosh dhe të gjesh të gjitha pengesat që vetja jote ka ndërtuar kundër dashurisë.

Nuk kam fe. Feja ime është dashuria. Çdo zemër është tempulli im.

Unë buzëqesh si një lule, jo vetëm me buzë, por me tërë qenien.

Mos u gënje nga bukuria ime, drita që më sheh në fytyrë vjen nga qiriu i shpirtit tim.

Kur bota të gjunjëzon, je në pozicionin e duhur për t’u lutur.

Përse po troket në çdo derë? Jepi, trokit në derën e zemrës tënde!

Ai që vë intelektin mbi dëshirat është më i lartësuar se engjëjt, ai që vë dëshirat mbi intelektin, është më pak se një kafshë. /KultPlus.com

Shkodra, qytet Evropian i Sportit 2025

Kryetari i bashkisë së Shkodrës, Benet Beci priti në një takim zëvendëspresidentin e Federatës Italiane të Volejbollit, Adriano Bilato, së bashku me Presidentin e Federatës Shqiptare të Volejbollit, Erlind Pëllumbi.

Në takim ishte i pranishëm edhe koordinatori i Beach Volley në Itali, Fabio Galli.

Gjatë takimit u diskutua për veprimtaritë që do të nisin së shpejti në kuadër të “Shkodra, Qytet Evropian i Sportit 2025”.

“Për volejbollin gjatë këtij viti do të ketë një sërë aktivitetesh ndërkombëtare, një prej të cilave do të zhvillohet në plazhin e Velipojës, ku do të organizohet Beach Volley gjatë sezonit veror”, tha Beci në një postim në rrjetet sociale./ KultPlus.com

Shtëpia e Bardhë: SHBA mbështet një Kosovë sovrane që respekton komunitetet pakicë

Në një përmbledhje të politikës së jashtme të amerikane gjatë katër viteve të fundit nën udhëheqjen e Presidentit Joe Biden, zëvendës-këshilltari për Sigurinë Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Jon Finer tha të mërkurën se situata e sigurisë në Ballkanin Perëndimor mbetet “një shqetësim i madh për Shtetet e Bashkuara.”

I ftuar për të diskutuar çështjet e ndryshme globale në institutin ndërkombëtar Chatham House, me seli në Londër, zoti Finer, i cili ka shërbyer në këtë pozitë të lartë në Shtëpinë e Bardhë, u pyet edhe për situatën në Ballkanin Perëndimor, ndikimin rus dhe kinez në rajon dhe konfliktin e pazgjidhur ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

Ai tha se “ekzistojnë dy vija kryesore ndarëse për të cila jemi më të shqetësuar se për të tjerat” në Ballkanin Perëndimor, ndërkohë që theksoi se Presidenti Biden mbetet i përkushtuar në çështjet e sigurisë së këtij rajoni që nga koha kur kryesonte Komisionin e Senatit për Marrëdhënie me Jashtë.

“Njëra është situata në Kosovë, një aleat thelbësor i Shteteve të Bashkuara, që është në tehun e thikës”, deklaroi zoti Finer.

Finer tha se sa i përket Kosovës, është qëndrim amerikan që ajo “duhet të jetë edhe sovrane edhe të respekojë komunitetet pakicë të cilat ekzistojnë përbrenda asaj që është një Kosovë sovrane”.

Finer theksoi se këto janë çështje që administrata e Presidentit Biden është angazhuar “t’i menaxhojë, shpesh nën radar përmes diplomacisë së kujdesshme përgjatë tërë (mandatit) të kësaj administrate” dhe se ato mbesin sfida të cilat duhet vëzhguar dhe ku situata vazhdon të jetë shqetësuese.

Ai tha se shqetësim tjetër për SHBA-të në këtë rajon “është ndarja e mundshëm,” e Bosnjës, “ku të paktën njëri nga udhëheqësit, zoti Dodik, të paktën në formë retorike po ndjekë një agjendë që bën thirrje për shpërbërjen e shtetit, të cilin ne e kundërshtojmë fuqishëm”.

Ai tha se Shtetet e Bashkuara besojnë që “nuk ka qasje më të mirë se (Marrëveshja) e Dejtonit për të ruajtur paqen në Bosnjë”. /VOA/ KultPlus.com