“Lonely Planet”: Vizitoni Shqipërinë dhe përjetoni një copëz të parajsës

Ju mund të jeni duke planifikuar pushimet verore të vitit të ardhshëm. Ndoshta po mendoni për vende si Greqia, Italia dhe Kroacia – por do të preferonit më pak turma vizitorësh dhe çmime më të përballueshme. Ne ju rekomandojmë të vizitoni fqinjët e tyre të bukur, Shqipërinë dhe Malin e Zi, sipas një artikulli të botuar në “Lonely Planet”.

Këto dy vende ballkanike – ku vijat bregdetare të Adriatikut takohen me qytete të vogla të gjalla dhe malet e thyer takohen me detin – sjellin shijen e tyre në një arratisje evropiane.

Ndërsa rajonet e njohura turistike si Riviera Shqiptare dhe Gjiri i Kotorrit tërheqin një numër të madh turistësh, ka ende shumë qoshe të fshehura ku do të gjeni lehtësisht hapësirë ​​për të marrë frymë.

Pyetja e vetme është, cilin destinacion të zgjidhni?

Dy nga ekspertët tanë të udhëtimeve mund t’ju tundojnë duke ju bindur që t’i vizitoni të dyja vendet ballkanike.

Mali i Zi dhe Shqipëria ndajnë një pjesë të konsiderueshme të liqenit të Shkodrës. Me një sipërfaqe deri në 530 kilometra katrorë, liqeni i Shkodrës është liqeni më i madh në Ballkan – i rrethuar nga shtretër kallamishte të gjera dhe male të gjelbra dhe nje sipërfaqe të mbushur me zambakë uji.

Ky është vendi i përsosur për kajak dhe një nga zonat më të mahnitshme të vëzhgimit të shpendëve në Evropën Juglindore, një vend ku mund të shihni pelikanët dalmat, çafkat si dhe një numër të madh kormoranësh.

Shqipëria ka histori, bukuri natyrore dhe jetë të gjallë të natës në qytet

Shqipëria është një nga ato vende të rralla ku mund t’i përjetosh të gjitha: plazhe të bukura, male të thyer që të lënë pa frymë, qytete të vogla që të kthejnë pas në kohë, kuzhinë të shijshme mesdhetare dhe një kulturë të ngrohtë dhe mikpritëse.

E dalë nga dekada pas Perdes së Hekurt, Shqipëria ofron një përvojë të re autentike.

Është një vend pa turma vizitorësh – të cilët mund t’i hasni diku tjetër (megjithëse plazhet e Rivierës janë të populluara gjatë verës) dhe në përgjithësi është miqësor me portofolin krahasuar me vendet e tjera evropiane.

Ndërsa Mali i Zi padyshim që mbetet një vend i bukur – Shqipëria është gati të konkurrojë. Maja e tij më e lartë, Mali i Korabit me lartësi 2764 metra – ngrihet mbi majën më të lartë të Malit të Zi, Bobotov Kuk (2523 metra).

Vija e saj bregdetare prej 476 kilometra nënkupton më shumë limane të fshehura dhe plazhe të egra për t’u zbuluar.

Gjithashtu, me gjashtë vende të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s (krahasuar me katër të Malit të Zi), 11 parqe kombëtare (Mali i Zi ka vetëm pesë) – dhe një ndërthurje të vendeve historike që datojnë në shekuj, duke përfshirë rrënojat e qytetit antik Apollonia – e themeluar në shekullin VI p.e.s –  dhe qyteti i Beratit në majë të kodrës me shtëpitë e tij të stilit osman dhe kështjellën e shekullit XIII, Shqipëria ka histori dhe natyrë me bollëk.

Ju mund të vizitoni Rivierën mahnitëse të Shqipërisë – e cila ka një shtrirje gati dyfishin e gjatësisë së vijës bregdetare të Malit të Zi – që do të thotë se nuk ka mungesë të strehëzave buzë detit për të eksploruar – duke përfshirë plazhet më pak të njohura të rrethuara nga natyra e egër.

Shpesh, turistët mund ta gjejnë veten vetëm në një plazh të izoluar.

Ndryshe nga Mali i Zi, ku vija bregdetare kufizohet plotësisht nga Adriatiku, Shqipëria ka avantazhin unik pasi laget nga të dy detet, Adriatiku dhe Joni.

Valët e detit blu të Jonit që përplasen në plazhet me guralecë të bardhë e bëjnë Shqipërinë e Jugut të ndihet si një copëz parajse në një ditë të ngrohtë vere.

Po kërkoni një vend të veçantë? Vizitoni Gjirin e Dafinës, një nga plazhet më të bukura në Shqipëri, ku mund të zhyteni edhe në shpellën e Dafinës.

Fshatrat e bukur pranë bregdetit të Jonit si Himara dhe Dhërmiu – me shtëpitë e tyre të zbardhura dhe kishat me kube blu, ofrojnë një ritëm më të ngadaltë të jetës dhe një shije autentike të mikpritjes shqiptare.

Për adhuruesit e historisë, rrënojat e shekullit VII p.e.s të Butrintit, një vend i UNESCO-s, janë afër plazheve me rërë të bardhë të Ksamilit.

Nëse doni një vend më të gjallë, drejtohuni në Tiranë, padyshim një nga kryeqytetet më vital të Ballkanit.

Historinë e Shqipërisë do ta gjeni të shkruar në çdo cep, qoftë në xhamitë dhe kishat e zbukuruara apo në Piramidën ikonike të Tiranës.

E ndërtuar fillimisht si një muze kushtuar Enver Hoxhës (1944-1985), Piramida tani është shndërruar ne një qendër kulturore dhe platforma e saj e vëzhgimit ofron pamje panoramike të qytetit dhe maleve.

Horizonti i Tiranës po evoluon shpejt, me rrokaqiejt si skulptura moderne, duke përfshirë zhvillimin e qëndrueshëm të ndërtesës së banimit “Hora Vertikale”, e përbërë nga 13 kube të grumbulluara dhe Kulla Bond e frymëzuar nga baleti me formën e saj të përkulur dhe kullat zig-zag.

Jeta e natës e qytetit kumbon nga emocioni – duke ofruar një ndërthurje baresh komode, klubesh të gjalla dhe ngjarje kulturore dhe festivale – një kontrast me ritmin më të qetë të Podgoricës së Malit të Zi.

Historia, arti dhe arkitektura janë të kombinuara në trashëgiminë e Shqipërisë prej 170,000 bunkerësh – të ndërtuar gjatë epokës komuniste në një përpjekje nga qeveria e atëhershme për të fortifikuar vendin.

Shumë prej tyre qëndrojnë të braktisur, por të tjerë kanë gjetur jetë të re si muze dhe hapësira arti.

Në Tiranë, Bunk’Art 1 dhe Bunk’Art 2 tregojnë historinë e së kaluarës komuniste të Shqipërisë dhe ofrojnë ekspozita mbi historinë dhe artin, duke u ndalur thellë në jetën dhe vuajtjet e popullit shqiptar gjatë asaj periudhe./ KultPlus.com

Sulejman Delvina, figurë shumëdimensionale e çështjes kombëtare

Muzeu Historik Kombëtar përkujton sot, në ditën e lindjes, atdhetarin, politikanin dhe veprimtarin e çështjes kombëtare, Sulejman Pashë Delvina.

Ai lindi më 5 tetor 1871 në Delvinë dhe vdiq në Vlorë më 1 gusht 1933. Ishte atdhetar dhe politikan i shquar shqiptar, kryeministër për periudhën 30 janar 1920-14 nëntor 1920 dhe pjesëtar i qeverisë së Fan Nolit më 1924.

Arsimin fillor e kreu në vendlindje ndërsa atë të mesëm ne gjimnazin “Zosimea” të Janinës. Studimet e larta i kreu në Stamboll në vitin 1898, Universitetin “Mylkie”. U emërua atashe në MPB-në Osmane dhe më pas sekretar në zyrën e dekreteve të Kryeministrisë, si dhe profesor në liceun e Gallatasarait e në gjimnazin e Vefa-s. U bë shef seksioni në MPB dhe drejtor i përgjithshëm i vilajeteve. Ishte një ndër figurat qendrore të klubit shqiptar të Stambollit. Bashkë me patriotë të tjerë iu kundërvu politikës xhonturke dhe synimeve shoviniste ndaj Shqipërisë të monarkive fqinje. Në korrik 1911 udhëhoqi manifestimin e studentëve shqiptarë në Stamboll për të mbështetur alfabetin dhe kërkesat shqiptare. Ishte një nga nënshkruesit e thirrjes së 18 nëntorit dorëzuar përfaqësive të Fuqive të Mëdha në Stamboll ku kërkohej të njiheshin të drejtat kombëtare të popullit tonë.

Në prill 1919 kolonia shqiptare në Turqi, e dërgoi atë në Konferencën e Paqes në Paris, për të mbrojtur në emër të saj interesat e Shqipërisë dhe për të zgjidhur mosmarrëveshjet politike të lindura në gjirin e përfaqësuesve shqiptarë të atjeshëm. Projektet për copëtimin e Shqipërisë nuk mund të ndryshoheshin dot nga përfaqësuesit shqiptarë në krye të të cilëve ishte Delvina. Megjithatë ishte Kongresi i Lushnjës që u mbajt në janar të vitit 1920 ai që hodhi poshtë gjithë vendimet e marra në Konferencën e Paqes në Paris. Në këtë kongres morën pjesë rreth 50 përfaqësues nga gjithë Shqipëria e pavarur, ndërkohë që ndërkombëtarët vazhdonin me planet për copëtimin e vendit. Kongresi zgjodhi dhe qeverinë e tij, në krye të së cilës u zgjodh atdhetari dhe njeriu i respektuar, Sulejman Delvina.

Kjo qeveri drejtonte në atë kohë pjesën më të madhe të vendit dhe u përpoq që të kishte jehonë edhe në fushën ndërkombëtare, duke vendosur marrëdhënie diplomatike me shtetet e huaja, me kusht që të respektohej tërësia territoriale e Shqipërisë.

Më pas, Delvina mbështeti luftën kundër bandave esatiste më 1920 dhe ndihmoi në përfundimin me sukses të luftës së Vlorës kundër pushtuesve imperialistë italianë.

Po kështu mori pjesë edhe në nënshkrimin e protokollit italo-shqiptar të datës 2 gusht 1920. Në moshën 37 vjeç Sulejman Delvina kreu detyrën si Ministër i Brendshëm, 11 korrik 1921 deri më 16 tetor 1921. Në këtë detyrë ndenji 3 muaj e 5 ditë. Mori pjesë në revolucionin e qershorit 1924 dhe në qeverinë e kryesuar nga Fan Noli u emërua ministër i Punëve të Jashtme për periudhën nga 16 qershor 1924 – 23 dhjetor 1924. Pas dështimit të këtij revolucioni, Delvina u largua nga Shqipëria dhe u end në Evropë për disa vjet si emigrant politik. Më vonë i sëmurë u kthye në Shqipëri dhe vdiq në Vlorë në vitin 1933. U varros në qytetin e tij të lindjes, në varrezat publike, së bashku me të vëllain patriotin tjetër të shquar, ish-kryetarin e bashkisë së Delvinës, Namik Delvinën. / KultPlus.com

Xhevat Qena, aktori i qindra roleve në film e teatër

Aktori Xhevat Qena lindi në Mitrovicë më 5 tetor 1932. Ai ka luajtur qindra role në teatër. Rolin e parë kryesor e ka luajtur ndërmjet viteve 1956-1957.

Sensi i tij për komiken si dhe profili i tij i veçantë kanë bërë që ai të jetë një prej aktorëve me te kërkuar ne komedi, megjithëqë, siç pohon ai ne një intervistë te tij, me tepër e ka dashur dramën: “Une e kam dashur dramën se e kam ne vete njëfarë dramaciteti, e kam njëfarë fuqie për drame… P.sh., roli që me ka lënë mbresa shumë ka qenë një rol episodik i një avokati, i një te çmenduri, ne dramën “Oda e errët”.

Gati jam çmendur edhe vet, duke u thelluar ne atë rol”. Kolegët dhe njerëzit që njohën potencialin e tij, mendojnë se është mëkat që ai është shfrytëzuar shumë pak ne drama. Xhevat Qena ka luajtur shumë, edhe role kryesore edhe role të dyta apo madje edhe të treta. Aktori Dibran Tahiri pohon se kur ne ndonjë shfaqje teatrore ka partner Xhevat Qenën, ndien siguri te madhe. Xhevat Qena mund te përshkruhet si aktor që ka një aftësi te jashtëzakonshme te mbajë te përqendruar vëmendjen e publikut.

Një prej roleve me te suksesshme te Xhevat Qenës është padyshim ai ne shfaqjen “Përqafimi”, i autorit Ranko Marinkoviq, me regjisor Tomislav Durbeshiqin, ku kishte partner Dibran Tahirin. Shfaqje tjetër, ku potenciali i Xhevat Qenës si aktor del i plotë, është “Duart e ndyra”, te Sartrit, ne te cilën luan edhe bashkëshortja e tij Leze Qena, pastaj shfaqja “Ushtari i mire Shvejk”, ne regji te Abdurrahman Shalës, ku Xhevat Qena luan rolin e Shvejkut, një personazh tragjikomik. Mandej, ne shfaqjen “Vinetu” (vitet e 60-ta), ne te cilën luan rolin kryesor, atë te Vinetus, personazh i njohur i filmave uestem te asaj kohe….

Për mbi dyzet vjet në skenë, Xhevat Qena hyn në radhën e aktorëve cilësor, me merita te pakontestueshme për teatrin kosovar. Rolet e tij, por edhe te bashkëshortes se tij Leze Qena, për këto vite kanë rrezatuar te publiku subtilitetin që ofron bota artistike a teatrit dhe flimit… Aktori “zeshkan”, Xhevat Qena, ka arritur që për këto dyzet vjet te krijimtarisë se tij, te përçojë te publiku “bardhësinë” e shpirtit te tij krijues, t’ia përçojë emocionet me te sinqerta publikut, i cili vazhdon ta respektojë dhe ta dojë. /KultPlus.com

Peru, arkeologët zbulojnë vendin 600-vjeçar

Në një zonë pranë qytetit Trujillo në veri të Perusë, arkeologët kanë zbuluar eshtrat e disa dhjetëra fëmijëve, që mendohet se u sakrifikuan më shumë se 600 vjet më parë.

“Shumë nga skeletet kanë prerje në kraharor dhe disa në brinjë”, tha arkeologu Julio Asencio nga zona e gërmimit.

Çdo fëmijë është varrosur veçmas, tha shkencëtari. Pranë zonës së gërmimit u gjetën edhe eshtrat e dy të rriturve dhe kockat e nëntë kafshëve lama, që mendohet të jenë një ofertë që përfaqëson burimin e tyre të ushqimit, veshjen dhe transpor

Arkeologu Julio Asencio tha se ka gjasa që gjetjet i përkasin grupit lokal “Chimu” që dominoi pjesën veriore të Perusë nga vitet 700 deri në fund të viteve 1400.

Historianët besojnë se grupi mund t’i ketë sakrifikuar fëmijët si një përpjekje për të qetësuar perënditë në të cilat besonin pas shirave të dendur dhe përmbytjeve në zonë. Një dekadë më pas ata u pushtuan nga popullsia inkase.

Në të kaluarën, shkencëtarët zbuluan një tjetër zonë ku mendohet se janë bërë sakrifica masive të 140 fëmijëve nga grupi Chimu. Sipas shkencëtarëve skeletet e gjetur kishin prerje në kraharor dhe brinjë dhe besohet se më pas atyre u ishin hequr zemrat. Aty u gjetën edhe kockat e disa qindra lamave.

Arkeologët kanë zbuluar në Peru disa qindra rrënoja të kulturave të ndryshme para-hispanike e deri në perandorinë Inka, e cila 500 vjet më parë shtrihej nga Ekuadori jugor i ditëve të sotme e deri në pjesën qendrore të Kilit./VOA/ KultPlus.com

19 të vdekur e shumë të zhdukur në Bosnjë, BE e Turqia shprehin gatishmëri për t’i dalë në ndihmë 

Përmbytjet dhe rrëshqitjet e dheut në Bosnjë-Hercegovinën qendrore kanë lënë të paktën 19 persona të vdekur, me qytete dhe fshatra të bllokuara dhe në disa vende shtëpitë janë pothuajse të zhytura.

Disa nga pamjet më të rënda ishin në zonën përreth Jabllanicës, një qytet në rrugën kryesore midis qyteteve të Mostarit dhe kryeqytetit, Sarajevës, rreth 70 km në veri-lindje.

Me këtë fatkeqësi të Bosnjës është solidarizuar Bashkimi Europian, Turqia e disa vende të tjera.

“Përmbytjet katastrofike në BeH kanë shkaktuar tashmë disa viktima dhe shumë të zhdukur. BE qëndron në solidaritet me Be H”, ka shkruar Borrell, i cili shtoi se EUROFOR  do të mbështesë reagimet e emergjencave.

“Ne jemi të gatshëm të ofrojmë ndihmë të mëtejshme përmes Mekanizmit të Mbrojtjes Civile të BE-së”, tha Borrell.

Edhe zyrtarët të tjerë europianë dhanë mbështetje për banorët e zonave të përmbytura dhe programi Copernicus u aktivizua, sipas mediumit boshnjak “Vijesti.ba”.

Ndërkaq, Ministria e Punëve të Jashtme të Turqisë tha se vendi është i gatshëm të ofrojë ndihma humanitare për “Bosnjën vëllazërore”.

“Turqia është e gatshme të ofrojë të gjitha llojet e ndihmave humanitare për Bosnje e Hercegovinën miqësore dhe vëllazërore. Në bashkëpunim me autoritetet e BeH po bëhen përpjekje për të vlerësuar nevojat dhe për të ofruar ndihma”, tha MPJ turke, duke ngushëlluar për viktimat.

Aksionet e ndihmave po organizohen nga orët e mëngjesit dhe në shumë vende do të grumbullohen veshje, ushqime dhe këpucë për popullatën e prekur nga përmbytjet, shkroi Vijesti.

Ekipet e shpëtimit janë ende në kërkim të të zhdukurve, numri i të cilëve nuk dihet ende.

Po ashtu, edhe Kosova shprehi gatishmërinë për t’i dalë në ndihmë Bosnjës.

Presidentja Vjosa Osmani tha se populli i Kosovës qëndron krah për krah me popullin e Bosnjës derisa shprehu gatishmërinë për çdo ndihmë të nevojshme.

“Populli i Republikës së Kosovës qëndron krah për krah me popullin e Bosnjës dhe Hercegovinës në këto kohë të vështira dhe ne jemi të gatshëm të ofrojmë çdo ndihmë të nevojshme”, tha ajo.

Ndërkaq, kryeministri Albin Kurti në emër të popullit të Kosovës shprehi ngushëllimet më të thella familjeve dhe komuniteteve të prekura nga përmbytjet në Bosnje dhe Hercegovinë.

“Ne jemi me ju në këto kohë të vështira dhe jemi të gatshëm t’ju ndihmojmë në çdo mënyrë që mundemi. Republika e Kosovës është me ju”, shkroi Kurti në “X”./Express/ KultPlus.com

Çfarë mendonte Francesco Crispi për Shqipërinë?

Nga Aurenc Bebja, Francë – 18 Dhjetor 2021

“Le Gaulois” ka botuar, të premten e 18 shkurtit 1927, në faqen n°4, një shkrim në lidhje me marrëdhënien speciale të Francesco Crispi-t me Shqipërinë, të cilin Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar.

Crispi dhe Shqipëria

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Është e natyrshme që gazetat përpiqen të shpjegojnë dhe justifikojnë qëndrimin e Italisë ndaj Shqipërisë. Thonë se interesi që ka qeveria e Romës për situatën dhe fatin e ardhshëm të vendit të shqiptarëve (Skipétars) nuk daton nga dita e djeshme dhe citojnë fjalët e thëna më shumë se një herë nga Crispi, fjalë që përcaktojnë sigurisht linjën që Italia duhet të ndjekë në çështjen shqiptare.

Crispi u interesua për fatin e Shqipërisë edhe për një arsye tjetër, atë personale. Diktatori i parë italian i kohëve moderne, sepse edhe Crispi ishte diktator, por i një lloji të ndryshëm nga z. Musolini dhe diktatura e të cilit u shemb pas fatkeqësisë në Adoua (Abisini – Etiopie), ishte me origjinë shqiptare dhe me sa duket mburrej për këtë. Familja e tij kishte emigruar në shekullin e pesëmbëdhjetë nga Shqipëria dhe ishte vendosur në Siçili. Duke folur për Shqipërinë, Crispi një herë tha këto fjalë :

“Ne kemi për detyrë të shmangim, ose të paktën të ruhemi nga çdo ndikim i huaj në këtë vend. Paprekshmëria e Shqipërisë duhet të vihet në krye të politikës sonë të jashtme. Neglizhimi i kësaj pike do të ishte ngritja e një pengese të pakapërcyeshme për të ardhmen tonë në Adriatik.”

Në ditarin e tij, Shqipëria përmendet në një bisedë që ka pasur më 26 tetor me Domenico Farini-n, asokohe President i Senatit :

“Në 1887, tha Crispi, ne ishim kundër që Austria të merrte Bosnjën dhe Hercegovinën. E parashtrova këtë mendim, në emër të qeverisë italiane, ndaj Derby-t dhe Bismarck-ut. Këta, në një marrëveshje që më bëri përshtypje të mrekullueshme, u përgjigjën : “Merreni Shqipërinë”. Sigurisht, unë u përgjigja : “Çfarë të bëjmë me të?” Dhe Derby shtoi : “Është gjithmonë një garanci”. Dhe Bismarck-u shprehu këtë mendim : “Nëse nuk ju pëlqen Shqipëria, merrni një tokë tjetër turke në Adriatik.”

Crispi vazhdon në ditarin e tij: “Më ishte i qartë kuptimi i fjalëve të dy shtetarëve, të cilët kishin motivuar refuzimin tim për t’i dhënë Austrisë Bosnje-Hercegovinën nga pikëpamja e mbrojtjes ushtarake të Italisë. Kufijtë tanë lindorë janë të hapur ndaj pushtimit të armikut dhe nëse ne përforcojmë Austrinë me territor të ri, do të përballojmë dëmin.”

***

Duke komentuar këtë deklaratë dhe opinionin e shprehur nga Derby dhe Bismarck-u, gazetat italiane thonë se nëse Crispi nuk e kishte realisht në programin e tij politik aneksimin e Shqipërisë në Itali, ai nuk do të pranonte që territori të binte nën dominimin e një fuqie tjetër. Në një nga shkrimet e tij të datës 1 maj 1900, ai shprehu idenë e tij për këtë temë :

“Kohët e fundit, tha ai, pohohet me shumë lehtësi se diplomacia vjeneze po mediton për pushtimin e Shqipërisë. Ky pohim është më i veçanti. Shqipëria nuk është sllave; është një komb me personalitetin e tij, me një gjuhë dhe zakone që të kujtojnë origjinën e tij pellazge. Në këto kushte, do të kuptonte se duke pranuar një zotim të gjatë dhe të lashtë, do të pranohej që Shqipëria të shpallte pavarësinë e saj, por do të ishte një gabim shumë i rëndë ta inkorporoje atë në vendet sllave të Evropës. Pranimi për aneksimin e Shqipërisë në Austri nuk do të ishte një avantazh për këtë perandori, dhe do të ishte një dëm i pallogaritshëm për Italinë, e cila do të shihte kështu fshirjen dhe përgjithmonë të çdo gjurmë të influencës së saj mbi Adriatik.”

Dhe z. Crispi shton :

“Një ofendim i tillë ndaj arsyeve tona, të drejtave tona, të mbështetura në një traditë të lavdishme, nuk do të ndodhë. Miqësia e ngushtë dhe e përzemërt, e kultivuar gjatë pesë shekujve, e sjell Shqipërinë shumë më afër nesh sesa me Perandorinë Austriake, ku aneksimi i saj vetëm sa do të rriste mosmarrëveshjet racore dhe konfuzionin e gjuhëve.”

***

Pas Crispi-t, ishin Markezi i San Giuliano-s dhe Konti Guicciardini ata që u kujdesën shumë për Shqipërinë. Këta dy ministra – të keqkuptuar nga kryetarët e këshillit të asaj kohe që nuk kuptonin asgjë nga politika e jashtme – (flet kështu l’Idea Colaniale) bënë çmos për të rinovuar marrëdhëniet e dikurshme me Shqipërinë dhe për të vazhduar programin e Crispi-t. Gazetat italiane shtojnë se këta dy ministra me Crispi-n ishin pararendësit e depërtimit italian në Shqipëri, promotorët dhe vazhduesit e politikës shqiptare që Italia inauguroi në 1890 dhe që zoti Mussolini po zbaton sot duke miratuar paralajmërimin tradicional : “Mbani sytë nga Shqipëria”.

Robert Charlet

https://www.darsiani.com/la-gazette/le-gaulois-1927-cfare-mendonte-francesco-crispi-per-shqiperine/ / KultPlus.com

Francesco Crispi (1818 – 1901)

Zëri i shiut


Poezi nga Ernest Hemingway

Po ti cili je? pyeta shiun që zbriste ëmbël,
Dhe, çudi të thuhet, m’u përgjigj, e përkthej si vijon:
jam Poema e Tokës, tha zëri i shiut,
përjetë ngrihem e pakuptueshme nga vendi e deti i
padepërtueshëm,
lart drejt qiellit, nga ku, në formë fluturake
ndryshuar tërësisht, por ende e njëjta,
zbres për të lag toka të thara skeletike,
shpërfaqjet e pafundme të pluhurit të botës,
dhe atë në to, që pa mua do të ish vetëm farë, latente, e palindur;
dhe përherë, ditë e natë, i kthej jetë, vetë origjinës sime,
e bëj të pastër, e qendis;
(Sepse kënga, e dalë nga vendi i saj i lindjes,
pas plotësimit, bredharake,
i intereson asaj ose jo,
kthehet në kohë me dashuri.)

Përktheu: Faslli Haliti / KultPlus.com

Organizohet për herë të parë në Shqipëri Mini Festivali i Indisë

Për herë të parë u organizua në Shqipëri Mini Festivali i Indisë, një ngjarje që prek dy aspekte spektakolare të kulturës indiane: kuzhinën e pasur dhe arkitekturën e një vendi të lashtë dhe plot tradita.

Në përkujtim të Ghandit, Pallati i Brigadave priti mbrëmjen ekskluzive të kuzhinës indiane “Kitchen of the Kings”, shoqëruar nga një pjesë muzikore në piano nga Aulon Naci dhe interpretimin e disa vargjeve nga Vvasjan Lame.

Ansambli popullor përshëndeti ceremoninë festive me ‘K’cimin e Tropojës’ dhe mbrëmja vijoi me shijimin e pjatave të kuzhinës së Rampurit të Indisë.

Në këtë cermeoni mori pjesë edhe Ministri Shtetit për Pushtetin Vendor, Arbjan Mazniku, Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja si dhe personalitete të tjera të politikës, kulturës dhe artit.

Gjatë këtyre ditëve, në Universitetin Politeknik të Tiranës u hap ekspozita “Odisea e Arkitekturës së Indisë”, e cila ofron një pasqyrë gjithëpërfshirëse mbi arkitekturën indiane dhe evoluimin e saj gjatë pesë dekadave të fundit.

Ky aktivitet, i kuruar nga CP Kukreja Foundation dhe Fakulteti i Arkitekturës dhe Urbanistikës, solli një platformë për të adresuar sfidat globale si ndryshimet klimatike dhe urbanizimi i qëndrueshëm.

Ngjarja shënoi pikënisjen e mundësive për shkëmbime dhe investime midis Shqipërisë dhe Indisë, dhe frymëzoi horizonte të reja bashkëpunimi në fushën e kulturës dhe arkitekturës.

Në këtë ceremoni mori pjesë edhe Konsulli i përgjithshëm i nderit të Shqipërisë në Indi, Dikshu Kukreja./atsh/KultPlus.com

‘Sonte hesht qyteti, shiu do të fillojë, kërkoj shikimin tënd në errësirë’ (VIDEO)

B.B. Poqi ka realizuar shumë këngë dhe shumë albume të cilat u bënë hite të mëdha gjithkund ku flitej shqip.

Këngëtari dhe autori i shumë këngëve, i cili fillimisht formoi bendin “Babillon“ me të cilin i incizoi disa këngë si “Babillon“, “Ti je një iluzion“, “Edhe një natë si kjo“ dhe e fundit “Diku pranë shtëpisë time“, më vonë ai u nda nga bendi dhe vazhdoi karrierën si solo këngëtar.

Sot KultPlus ua sjell një prej këngëve më të njohura të B.B Poqit, “Ti je një iluzion”. / KultPlus.com

Shfaqja më e veçantë e Festivalit Ndërkombëtar në Kërcimit në vilën “e ndaluar”

Njerëz të thjeshtë, të udhëhequr në një përvojë të veçantë kërcimi nga një koreografe, në një nga vendet më emblematike të shqiptarëve, në vilën 31 në Bllok – ky është thelbi i shfaqjes së nesërme të Festivalit Ndërkombëtar të Kërcimit.

Me dëshirën për të sjellë një përvojë kolektive që vlerëson diversitetin dhe ripërkufizon nocionin e fuqisë dhe bukurisë, koreografja Ermira Goro krijon “Takime” të njerëzve shumë të ndryshëm për nga mosha, gjinia, etniciteti, trupi, dhe aftësia. Përmes kësaj vepre artistike, ajo ka për qëllim të shkëpusë shikuesit nga ideja që kërcimi realizohet vetëm me trupa “të përsosur”, rinorë, muskulozë, e të trajnuar.

Si i vështirësojnë apo pasurojnë lëvizjet veçoritë e secilit trup? Si transformohet një trup “i pamësuar” nga lëvizjet apo ritmet që nuk i përkasin fjalorit të tij të përditshëm?

Çfarë ndjesish mund të lindin nga kjo përputhje vëzhguese? Përmes eksplorimit të individualitetit dhe shprehjes së studimit të lëvizjes, po ashtu dhe kompleksitetit dhe diversitetit të trupave të performuesve, “Takime” i shtyjnë shikuesit të dallojnë copëza të vetes së tyre në skenë, t’i rivlerësojnë ato, si dhe të rishikojnë kuptimin e “të saktës” dhe “të përshtatshmes”.

Festivali Ndërkombëtar i Kërcimit të Tiranës ka bërë një ftesë publike që kushdo të merrte pjesë në punën e koreografes së njohur, Ermira Goro. Ftesa ka qenë e hapur për individë të të gjitha moshave, qofshin ata të njohur me artin dhe teknikat e kërcimit, ose fillestarë të apasionuar dhe pas më shumë se një jave me prova, gjithçka është gati për t’u shfaqur nesër përpara publikut në dy orare 16:00 dhe 17:00, në një vend që publikun e bën shumë kurreshtar, sic është dhe vila 31 në ish Bllok.

Top Channel

Hamami Mesjetar i Durrësit rihap dyert pas restaurimit

Një tjetër sit i trashëgimisë kulturore i dëmtuar nga tërmeti i vitit 2019 është restauruar

Hamami i Durrësit ka rihapur sot dyert e tij, duke i ofruar vizitorëve mundësinë të përjetojnë historinë e pasur dhe diversitetin kulturor të Shqipërisë.

I gjendur pranë Kullës Veneciane, Hamami është një nga 15 sitet e trashëgimisë kulturore që janë rinovuar plotësisht përmes programit ‘EU4Culture’, ndërsa puna është duke vazhduar në 8 site të tjera.

Ambasadori i BE-së Silvio Gonzato, i cili mori pjesë në ceremoninë e inaugurimit u shpreh, “shumë i lumtur për inaugurimin e Hamamit, pasi ky vend është një testament i diversitetit fetar, social dhe kulturor të këtij vendi”.

“Shqipëria është një shembull i shkëlqyer i kësaj bashkëjetese mes njerëzve me tradita të ndryshme. Kjo është edhe ajo që BE-ja përfaqëson, njerëz me kultura dhe tradita të ndryshme që jetojnë së bashku në harmoni”, theksoi ai./atsh/KultPlus.com

‘Të dashurës’, poezi arbëreshe e Francesco Crispi

Poezi nga Francesco Crispi

Nik KRIE-SHPISË

Bukuria tij të nxijti 
sitë e rrùdhurin këshèt; 
mosnjeri nkak, na të glet, 
me sorós të tha: pò za.

Te di anët të volisë 
pa-rrëfìeme trandafile 
tij, e hjèshmeza kopile, 
ftiriosura të là.

Kur u leve ajò të puthi, 
e mbi buzën t’ënde ngjisi 
kuqin bukur, çë potisi 
më gjith t’ëmblit çë më ká.

Hire shumë të dhuroi, 
të dhuroi ngá lipisi; 
sá shërbise, çë ti s’di 
bukurìeja të dha!

Kur u rrite, e hjèshmja jime, 
stisi tij atò di molla, 
të përsisme edhe të holla, 
çë të mblojën atë gji.

Muo si nj’ëngjëll ti më duke, 
zërthin ké i rrgjëndë, i lartë, 
e nga trim të bunet jart, 
sa të sheh; e mirë e di.

Botu së pari herë në gazetën «Arbri i Ri» (La Giovane Albania). Vjeti I. N. II. 1 Maj 1887.

Përse Da Vinci, Botticelli dhe Rembrandti shtonin të verdhën e vezës në bojërat e tyre

Sipas një studimi të botuar në revistën ”Nature Communications”, mjeshtrit e mëdhenj të epokës së Rilindjes dhe Barokut si Leonardo da Vinci, Sandro Botticelli dhe Rembrandt shtuan qëllimisht të verdhën e vezës në pikturat e tyre me vaj, shkruan g24.sky.it.

“Burimet janë të pakta dhe studimet shkencore mbi këtë temë nuk janë bërë kurrë më parë”, theksoi autorja e studimit, Ophélie Ranquet e Institutit të Inxhinierisë në Institutin e Teknologjisë Karlsruhe në Gjermani.

E verdha e vezës

Sipas asaj që doli nga studimi, mjeshtrit e epokës së Rilindjes dhe Barokut e zbatuan këtë strategji, sasi të vogla të verdhë veze, ndryshojnë në një mënyrë të qëndrueshme vetitë e bojës dhe artistët e dinin mirë këtë gjë”.

Deri më tani mendohej se prania e proteinave si e verdha e vezës ishte rezultat i kontaminimit aksidental.

Ranquet, e cila gjeti gjurmë të substancës në dy piktura në Alte Pinakothek në Mynih, ”Madonna me karafil” e Leonardos dhe ”Vajtimi mbi Krishtin e vdekur” të Botticellit, është e bindur se artistët ishin të vetëdijshëm për pasojat e përzierjes së të verdhës me bojë, duke përfshirë për shembull përmirësimin e rezistencës ndaj lagështirës.

”Të dhënat e reja nuk janë vetëm të dobishme për restaurimin dhe ruajtjen e veprave të artit, por gjithashtu lejojnë një kuptim më të mirë të historisë së artit. Ato na ofrojnë një skenar të ri për të kuptuar teknikat e lashta të pikturës”, deklaroi Maria Perla Colombini, profesoreshë e kimisë analitike në Universitetin e Pizës./ atsh/ KultPlus.com

Java Botërore e Hapësirës, ndikimet në përmirësimin e kushteve njerëzore

Nga data 4 e deri më 10 tetor, Organizata e Kombeve të Bashkuara kremton Javën Botërore të Hapësirës. Me rezolutën 54/68 të 6 dhjetorit 1999, Asambleja e Përgjithshme shpalli Javën Botërore të Hapësirës, ​​si një vlerësim për kontributin e shkencës dhe teknologjisë hapësinore në përmirësimin e kushteve njerëzore.

Java Botërore e Hapësirës është ngjarja më e madhe vjetore hapësinore në botë që frymëzon të rinjtë; demonstron mbështetje të dukshme publike për programin hapësinor; edukon publikun për aktivitetet hapësinore dhe nxit bashkëpunimin ndërkombëtar në shtrirjen dhe edukimin në hapësirë.

Tema e zgjedhur këtë vit për Javën e Hapësirës, është “Hapësira dhe ndryshimet klimatike”.

Më 4 tetor 1957, lëshimi në hapësirën e jashtme të satelitit të parë të Tokës të krijuar nga njeriu, Sputnik 1, i hapi rrugën për eksplorimin e hapësirës. Një dekadë më vonë, më 10 tetor 1967, hyri në fuqi Traktati mbi Parimet që Drejtojnë Aktivitetet e Shteteve në Eksplorimin dhe Përdorimin e Hapësirës së Jashtme, duke përfshirë Hënën dhe trupat e tjerë qiellorë./KultPlus.com

Pink Floyd arrin marrëveshjen me Sony, katalogu muzikor në shitje për 400 milionë dollarë

Grupi britanik i rock-ut Pink Floyd ka arritur një marrëveshje me Sony për të shitur katalogun e tij muzikor për afro 400 milionë dollarë.

Grupi legjendar pranoi të shesë të drejtat për katalogun e tij muzikor, emrin dhe markën, por jo të drejtat e këngëve, raporton Guardian.

Në vitin 2022, Variety raportoi se Pink Floyd planifikoi të shesë rekordet e tyre dhe asetet e tjera me vlerë deri në 500 milionë dollarë.

Megjithatë, blerësit potencial e shtynë blerjen pas intervistës së basistit dhe themeluesit të grupit Roger Waters me revistën Rolling Stone në vitin 2022, në të cilën ai bëri deklarata të diskutueshme për Izraelin, Ukrainën, Rusinë dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Katalogu i muzikës së regjistruar të Pink Floyd është një nga më të vlefshmit në muzikën bashkëkohore, sipas Variety. Albumi më i famshëm i grupit janë The Wall, Dark Side of the Moon, Wish you were Here, Animals dhe shumë të tjera.

Gjatë viteve të fundit, artistë të tjerë të profilit të lartë, duke përfshirë Bruce Springsteen, Bob Dylan, Justin Timberlake, Shakira, Red Hot Chili Peppers dhe të tjerë, kanë shitur katalogët e tyre muzikorë në labela të ndryshme diskografike./KultPlus.com

Nuk besoj më në fjalët e poemave

Poezi nga Antonin Artaud 

Nuk besoj më në fjalët e poemave,
sepse nuk ngrejnë asgjë
e asgjë nuk bëjnë.
Dikur kishte poema që e dërgonin një luftëtar t’ia shqyenin grykën,
por me grykë të shqyer
luftëtari ishte i vdekur,
e ç’i mbetej pastaj nga lavdia ?
E kam fjalën, nga zelli i vet ?
Asgjë.

Ishte i vdekur,
e kjo shërbente për të edukuar nëpër klasa gomerët dhe të bijtë e gomerëve që do të vinin pas tij e
që kanë shkuar në luftra të reja
atomikisht të kurdisura,
më duket se ka një gjendje ku luftëtari
me grykë të shqyer
dhe i vdekur, qëndron aty
vazhdon të luftojë
dhe të bëjë përpara,
nuk ka vdekur ai,
ec përpara për përjetësinë.

Por kush do të donte kështu
përveç meje
E mua, le të vijë pra ai që do të ma shqyejë grykën
po e pres./KultPlus.com

Shqiptaro-amerikanët e Kryqit të Kuq në Shqipërinë e viteve 1900

Kjo është një fotografi që gjendet në arkivat e Bibliotekës së Kongresit Amerikan e cila tregon për gatishmërinë e shqiptarëve, në atë kohë emigrant të rinj në SHBA, për t’i ardhur në ndihmë vendlindjes.

Sipas skedës shoqëruese fotografia mendohet të jetë realizuar në Shqipëri midis viteve 1915-1920. Në të janë përjetësuar një grup i madh shqiptaro-amerikanësh të cilët janë vullnetar të Kryqit të Kuq dhe kanë ardhur të ndihmojnë në Shqipëri.

Shqipëria e fillim shekullit të XX ishte në një emergjencë shëndetësore. Shkëputja nga Perandoria Osmane, qeveria e brishtë e sapoformuar e Ismail Qemalit, dhe nisja e Luftës së Parë Botërore ishin ngjarje zinxhir të cilat ndikuan në jetën e shqiptareve,

Dokumentet e kohës tregojnë për praninë e Kryqit të Kuq dhe të Gjysmëhënës së Kuqe që në vitet 1914 në Shqipëri. Gjatë luftës së parë botërore 1914-1918 janë vitet kur u shfaqen në vend edhe organizmat e Kryqit të Kuq dhe të Gjysmëhënës së Kuqe të ushtrive ndërluftuese.

Ishte viti 1919 kur nisi veprimtarinë e tij humanitare në Shqipëri një mision i Kryqit të Kuq Amerikan, kryesisht në fushën e shëndetit, atë sociale dhe të arsimit. Dega e Kryqit të Kuq Shqiptar u themelua më 4 tetor 1921, por vetëm në vitin 1923 u njoh zyrtarisht nga Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq. / KultPlus.com

Arbëreshi Françesko Krispi: Jam shqiptar me gjak dhe zemër

Më 4 tetor 1818, në Ribera, Sicili, Itali, lindi Françesko Krispi, kryeministri parë i Italisë me origjinë arbëreshe.

Konsiderohet si njëri nga arkitektët e bashkimit të Italisë në vitin 1860. Në banketin që shtroi me 25 tetor 1887 në Torino, Françesco Krispi foli për të drejtat e popujve dhe theksoi nevojën për shpalljen e autonomisë së Shqipërisë, pa derdhur gjak, duke thënë se: Shqipëria nuk është sllave; është një komb që ka një personalitet të vetin, që ka gjuhë e zakone të vetat, kujtesë e origjinës pellazgjike. Shqipëria ka në vetvete të gjitha elementet për një shtet pavarur, më mirë se sa i kishte Serbia dhe Bullgaria – dhe duke i lejuar të njëjtën vetë-qeverisje, Evropa do të bënte një vepër qytetare. Në një telegram të vitit 1895 për çështjen shqiptare, Françesko Krispi tha për origjinën e tij se ai ishte “një shqiptar me gjak dhe zemër” dhe një italo-shqiptar nga Sicilia.

Në 1861 kandidoi për ekstremin e majtë në Palermo, por humbet. Megjithatë ai arrin të fitojë një vend në kuvend si përfaqësues i komunës Castelvetrano. Në këto votime u mbështet nga një mik i ngushtë sicilian, republikani Vincenzo Favara.

Krispi fitoi emërimin si anëtari më agresiv dhe më i apasionuar i partisë republikane. Por, në 1864 ai deklaroi se ishte monarkist me citatin e njohur “Monarkia na bashkoi, Republika na ndau”, të cilin e gjejmë edhe në korrespondencën që kishte me Mazzinin.

Në 1866 refuzon të bëhet pjesë e qeverisë Ricasoli. Pas shpalljes së luftës franko-prusiane në 1870 u vu kundër aleancës së mundshme në mes të Italisë dhe Francës.

Pas ardhjes të së majtës në pushtet në nëntor 1876, emërohet President i Dhomës. Në 1887, rikthehet si ministër i brendshëm në qeverinë e Agostino Depretisit dhe mbrenda vitit e zëvendëson si kryeministër, pas vdekjes se Depretisit. Në 1889, miraton kodin penal të ri të Giussepe Zanardellit që solli shumë ndryshime të rëndësishme, si lirinë e shoqatave dhe të grevës për herë të parë në Evropë si dhe heqjen e dënimit me vdekje. Në lëmin ekonomik adoptoi një politikë proteksioniste duke vendosur taksa mbi prodhimet komerciale në doganë. Përparime u bënë edhe në industri, sidomos në atë të rëndën si metalurgjia e cila nuk ekzistonte aspak në Itali.

Në 1891 Krispi largohet nga qeveria e Rudinit por pas rënies të qeverisë Giolitti nga skandali i Bankës Romana, emërohet sërish kryeministër. Këtë herë qeveria e tij sa vjen e bëhet më shumë konservator edhe autoritare, duke shtypur me dhunë revoltat e punëtorëve si dhe shkrirjen e Partisë Socialiste në 1894.

Në këtë kohë pati si sekretar personal shkrimtarin dhe diplomatin milanez Carlo Dosi.

U largua nga skena politike pas dështimit në Adua në 1896. Dalja e fundit publike është në Romë katër vjet më vonë, gjatë funeralit të mbretit Umberto I. Vdes në Napoli më 12 gusht 1901 gati tetëdhjetë vjeçar. / KultPlus.com

Një ushtar gjerman

Poezi nga Anna Świrszczyńska

Qave këtë natë,
ndërsa flije,
pe në ëndërr fëmijët e tu,
atje në një qytet të largët.

U ngrite në mëngjes,
veshe uniformën dhe vure kaskën,
mitralozin hodhe mbi supe.

Dhe mbi fëmijët e të tjerëve
shkove dhe qëllove

Përktheu: Bajram Karabolli / KultPlus.com

Në Skenderaj u mbajt Ora e Shkrimtarit me Avni Spahiun

Të enjten, në Shtëpinë e Kulturës “Hasan Prishtina” në Skenderaj u mbajt aktiviteti kulturor Ora e Shkrimtarit, i konceptuar si bisedë letrare të Avni Spahiut dhe Ibrahim Berishës.

Në këtë ngjarje kulturore të organizuar nga PEN Qendra e Kosovës, në bashkëpunim me Komunën e Skenderajt, morën pjesë përfaqësues të jetës politike, si dhe përfaqësues të institucioneve kulturore, arsimore të Komunës së Skenderajt, pastaj nxënës, studentë, mësimdhënës, gazetarë, shkrimtarë e dashamirës të shumtë librit.

Personaliteti krijues i Avni Spahiut, i vështruar në rrafshin diplomatik, publicistik, përkthimor dhe në dimensione të tjera, u trajtua përmes kumtesave të shkrimtarëve, studiuesve dhe kritikëve letrarë, të cilët sollën mjaft shembuj interesantë për jetën dhe veprën e tij.

Në fillim të fjalës së tij, Fadil Nura, kryetar i Komunës së Skenderaj, foli për personalitetin dhe kontributin shumëdimensional të Avni Spahiut në periudha të ndryshme kohore. Pas fjalës së tij, kryetari Nura e nderoi Avni Spahiun me mirënjohje, me motivacion: “për kontribut të çmuar shumëvjeçar për çështjen e Kosovës, si letrar, publicist dhe ambasador i Republikës së Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në Turqi, duke e përfaqësuar vendin në mënyrë dinjitoze në shtetet mike”.

Në rolin e moderatorit të këtij aktiviteti, poeti Sali Bashota, paraqiti jetëshkrimin e Avni Spahiut, pastaj u ndal veçanërisht në mendimet e tij të paraqitura për Drenicën në librin “Arti i bashkëbisedimit”. Në mesin e shumë veprave të përkthyera nga Avni Spahiu, Bashota, dalloi “Nobelistët e Letërsisë”, ku përfshihet periudha e shkrimtarëve laureate nga viti 1901-2021, si dhe antologjinë “Poetë bashkëkohorë amerikanë”, në të cilën përfshihen 36 poetë më të njohur amerikanë.

Në fjalën e tij, shkrimtari Binak Kelmendi, ndër të tjera, tha: “Pas tubimit në Prishtinë, Avniu na mbledhi sot edhe në Skenderaj. Me Avniun njihem nga viti 1977. Avniu duhet të ketë qenë absolvent fakulteti kur vinte në “Rilindje”, zgjidhte foto dhe bënte tekste të shkurtra dhe shumë atraktive për ngjarjet rreth e rreth botës. Më vonë, ose saktë pas një viti, ai filloi punën e rregullt gazetar në “Rilindje”. Unë pnoja në rubrikën e Politikës së Jashtme në “Rilindje” dhe edhe Avniu ia nisi shumë herët punës në këtë rubrikë”.

Duke i evokuar kujtimet e tij, të ndërlidhura me bashkëpunimin me Avni Spahiun, Kelmendi në vazhdim tha se “Avniu një ditë dezertoi nga gazetaria dhe publicistika. Dezertoi po them në thonjëza, sepse Avniu nga gazetaria kaloi në diplomaci. Më duket se gazetaria dhe diplomacia kanë ca gjëra të përbashkëta. Ndoshta kjo, por edhe përgatitja e tij e gjithanshme ka ndikuar që Avniu edhe në këtë fushë, sikur dhe në fusha të tjera paraprake, shkëlqeu me përkushtimin dhe me seriozitetin e vet kudo dhe kurdo. Kudo që shërbeu, Avniu mbrojti fuqishëm interesat e kombit tonë dhe të Kosovës”.

Shkrimtari Ibrahim Berisha paraqiti një kumtesë mjaft përmbledhëse, duke theksuar, ndër të tjera, kontributin e shumë personaliteteve të Drenicës, si: Hasan Prishtina, Ahmet Gashi, Luan Gashi etj.

Në kumtesën e tij, Berisha portretizoi personalitetin e Avni Spahiut, duke thënë: “Lexues kureshtar që në fëmijëri, ndërtues ëndrre apo më mirë thënë edhe aventure për të shkuar në shkollë në SHBA, pastaj gazetar, rikthim në SHB sërish tash si si korrespondent, po në SHBA. E dini çka bleu Avniu me paratë e kursyera katër vjet si korespondent në SHBA? Bleu tokën e gjyshit që e kishin marrë me dhunë shteti dhe kolonistët serbë. Aty sot ka ndërtuar një shtëpi duke dhënë mesazhin e vazhdimësisë dhe vlerësimit për vuajtjen edhe të brezave të familjes, sikur edhe të të gjitha familjeve drenicase”.

Më tutje, Ibrahim Berisha, duke i dalluar mendimet e Avni Spahiut në librin e Sali Bashotës “Arti i bashkëbisedimit” (Avni Spahiu, publicist, diplomat, përkthyes), tha se: “shprehjet, konceptet kulturore, letrare, estetike, diplomatike, varësisht prej përmbajtjes së temës për të cilën flitet, janë të ndërtuara qartë, të pasura, precize, profesionale, etike, këto vlera që ishin përcaktues i përhershëm i shkrimit dhe komunikimit publik të Avniu Spahiut. Prandaj, vështirë të gjesh një intelektual, i cili 50 vjet krijon, dhe të komunikojë intensivisht me këtë kod përgjegjësie gjuhësore. Avniu vazhdon të krijojë. Sa herë bisedohet dhe bashkëbisedohet, tema e parë e tij është puna”.

Në fjalën e saj, poetja dhe drejtoresha e Bibliotekës “Hivzi Sulejmani” të Prishtinës, Naime Beqiraj, rikujtoi çaste interesante të leximeve të para të shkrimeve publicistike dhe përkthimore të Avni Spahiut, duke e dalluar vlerën e tyre letrare dhe estetike.

Kryetari i Fondacionit “Hasan Prishtina”, Mehmet Prishtina, foli për personalitetin diplomatik të Avni Spahiut, veçanërisht për kontributin e tij në afirmimin e çështjes së Kosovës dhe të çështjes shqiptare në përgjithësi. Gjithashtu, në këtë aktivitet, Avni Spahiu, u nderua me mirënjohje edhe nga Xhafer Murtezaj.

Duke shprehur falënderimin e tij të veçantë për organizimin e këtij aktiviteti në Skënderaj, Avni Spahiu, i përmendi disa nga ngjarjet dhe protagonistët e rëndësishëm gjatë veprimtarisë së tij krijuese, publicistike, diplomatike brenda dhe jashtë vendit.

Në fund anëtarët e PEN Qendrës së Kosovës, i dhuruan Bibliotekës së Skenderaj disa nga veprat e tyre si dhe botime të PEN Qendrës së Kosovës.

Projekti Ora e Shkrimtarit, i cili gjatë muajve tetor dhe nëntor do të organizohet në disa qendra të Kosovës është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës./ KultPlus.com

Promovohet monografia “Varreza Tumulare e Dollcit” i autorëve Premtim Alaj, Sedat Baraliu dhe Bardhyl Rexhepi

Një udhëtim në të kaluarën tonë të lashtë është bërë i mundur përmes monografisë “Varreza Tumulare e Dollcit”, botim i autorëve Premtim Alaj, Sedat Baraliu dhe Bardhyl Rexhepi, libër ky i cili u promovua dje, bën të ditur Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.

Ky libër sjell në dritë historinë e periudhës së Dardanëve në rajonin e Dollcit, Komuna e Klinës, duke thelluar njohuritë tona mbi trashëgiminë kulturore dhe arkeologjike të Kosovës, veçanërisht duke hulumtuar traditën e nekropoleve të lashtësisë.

Në promovimin që u organizua nga Instituti Arkeologjik i Kosovëse morën pjesë njohës të trashëgimisë kulturore, arkeologë dhe studies.

Recensentët Shafi Gashi dhe Michael Galaty në fjalën e tyre ndanë pikëpamjet mbi vlerat e monografisë, ndërsa këshilltarja e ministrit Çeku, Nora Arapi-Krasniqi, përmendi përkushtimin e MKRS-së për të mbështetur arkeologjinë e vendit tonë.

Ndërsa u.d drejtori i IAK, Milot Berisha, foli për rëndësinë e këtij botimi për të pasuruar mozaikun e historisë sonë të lashtë. / KultPlus.com

Kurti takon intelektualin Adam Michnik, flasin me admirim për Kadarenë dhe Lubonjën, ftohet për një ligjëratë në Prishtinë

Kryeministri Albin Kurti së fundmi ka takuar Adam Michnik, të burgosurin politik polak (tejet i njohur) i cili pastaj u bë intelektual publik evropian (edhe më i famshëm), përcjell KultPlus.

Sipas tij, ai ka treguar se ai fliste me admirim për Ismail Kadarenë dhe Fatos Lubonjën, por edhe për polemikën e tyre me njëri-tjetrin.”Evokon përplot mbresa takimet me Adem Demaçin e Veton Surroin, dhe pyet për Kosovën sot…”, ka shkruar Kurti.

Kryeministri tutje i ka treguar edhe për përkthimet në shqip të shkrimtarëve nobelistë polakë, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska e Olga Tokarczuk, dhe e ka ftuar që të rikthehet për një ligjëratë në Prishtinë.

Më poshtë gjeni postimin e tij të plotë:

Teksa ngjitemi shkallëve na paralajmëruan që ai pi shumë duhan. Ishte njëlloj kërkim faljeje paraprake për neve shoqëruar me brengë e dhembshuri për të.

Adam Michnik, nga një i burgosur politik polak (tejet i njohur) u bë intelektual publik evropian (edhe më i famshëm). I tillë është edhe sot, në moshën gati 78 vjeçare, me mendje të mprehtë e kujtesë të gjerë, kritik dhe produktiv, me humor të hollë trashëgimi e situatave të burgut e disidencës. Në fillim të bisedës, tregon se kur ka vizituar Prishtinën para shumë viteve, në një rast teksa po mbante fjalim në frëngjisht para një grupi polakësh, përkthimi ishte në shqip dhe ata s’kuptuan asgjë.

Vështirë të ketë një të dytë sikur Michnik që respektohet kaq shumë si prej atyre që pajtohen njësoj edhe prej atyre që s’pajtohen me të.

Dija mbi historinë dhe talenti për letërsinë, përvoja jetësore në sisteme të ndryshme shtetërore, janë fort të vlefshme sa të pazëvendësueshme për vrojtimet që bën e shpjegimet që jep, nga raporti i Bashkimit Evropian me demokracinë, te agresioni i Rusisë në Ukrainë dhe sfidat e njerëzimit në botë.

Flet me admirim për Ismail Kadarenë dhe Fatos Lubonjën, por edhe për polemikën e tyre me njëri-tjetrin. Evokon përplot mbresa takimet me Adem Demaçin e Veton Surroin, dhe pyet për Kosovën sot…

I tregova edhe për përkthimet në shqip të shkrimtarëve nobelistë polakë, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska e Olga Tokarczuk, dhe e ftova të rikthehet për një ligjëratë në Prishtinë ku padyshim se do ta zgjidhim problemin e përkthimit.

Adam Michnik, stoik si qytetar dhe liberal në shoqëri: “mund të jetë i burgosur edhe nga fashizmi, edhe nga komunizmi, por jo nga frika”.

Shtëllunga e tymit të cigares që nuk fiket ia mbështjell kokën e thinjur. Por fjalët që thotë dhe sytë që i shëndrrisin e zhbirojnë edhe atë. Shkallëve teposhtë te Gazeta Wyborcza futa dorën në xhepin e sakos, thua se edhe unë po kërkoja një shkrepëse për cigare. / KultPlus.com

Francesco Crispi, arbëreshi që u bë kryeministri i parë i Italisë së Jugut

Sot është përvjetori i lindjes i Françesco Krispit (4 tetor 1818) arbëresh, atdhetar italian, luftëtar për të drejtat shoqërore dhe burrështetas i njohur.

Ishte ndër protagonistët kryesorë të Rilindjes italiane dhe një mik i ngushtë e mbështetës i Giuzeppe Mazzinos dhe Giuzeppe Garibaldit. Konsiderohet si njëri nga arkitektët e bashkimit të Italisë në vitin 1860.

U lind në një familje arbëreshe në Robera të Sicilisë. Kreu seminarin greko-shqiptar të Palermos ku edhe u diplomua. Crispi ishte Kryeministër i Italisë për gjashtë vjet, nga 1887 deri në 1891 dhe përsëri nga 1893 deri në 1896; ai ishte kryeministri i parë i Italisë Jugore. Crispi ishte i njohur ndërkombëtarisht. Fillimisht ishte një atdhetar italian i ndritur dhe liberal demokrat vazhdoi të bëhej një kryeministër i zjarrtë autoritar. Karriera e tij përfundoi mes polemikave dhe dështimeve: ai u përfshi në një skandal të madh bankar dhe ra nga pushteti në 1896 pas humbjes shkatërruese të Betejës së Adva, e cila ndikoi ambiciet koloniale të Italisë mbi Etiopinë. Vdiq më 12 gusht të vitit 1901./ KultPlus.com

Sot, Dita Botërore e Kafshëve

Dita Botërore e Kafshëve festohet çdo vit në datën 4 tetor. Fillimet e saj i ka në vitin 1931 në Firence të Italisë, ku në një konventë të ekologjistëve të asaj kohe u vendos 4 tetori si dita botërore e kafshëve. Në këtë ditë në forma të ndryshme festohet jeta e kafshëve dhe ngjarje të veçanta planifikohen në të gjithë globin.

4 tetori u zgjodh si Dita Botërore e Kafshëve, pasi përkon me festën që festohet ndaj Shën Franceskos (Giovanni Francesco di Bernardone), i cili ishte një adhurues i natyrës dhe mbrojtës i kafshëve.

Në këtë ditë në të gjitha vendet organizohen takime të ndryshme, konferenca, takime me nxënës të shkollave, ku flitet rreth lidhjes dhe dashurisë që kafshët kanë për njerëzit dhe që ne duhet t’ua kthejmë në të njëjtën mënyrë.

Në këtë ditë kushdo që ka mundësinë dhe dëshirën të ndihmojë qendrat e birësimit të kafshëve, strehimoret e kafshëve të rrugëve, me ndihma materiale apo dhe duke dhuruar dhe diçka nga koha jonë dhe duke ndihmuar vullnetarisht me angazhime të ndryshme.

T’i duam kafshët, këto qenie të pafajshme dhe të dashura me të gjithë ne./ KultPlus.com