Tregim nga Behar Jacaj
Çdo pranverë, marr një nga rrezet e pafundme të diellit dhe zbres tek varri im. Aty, mbi fijet e barit të përtrirë, shaloj një milingonë dhe zbres tek shtëpia ime e lashtë, eshtrat e mi të dikurshëm. Kur pata emigruar drejtë amshimit, tek banesa ime kthehesha sa herë më jepej mundësia, e, meqënëse nuk kisha ndonjë gjë me të cilën të vrisja kohën time të përjetshme, kthehesha tek qefini im në çdo shkrepje qepallash. Natyrshëm, kthimet filluan të rrallohen çdo herë e më shumë. Ashtu siç shtëpia e braktisur që fillon e kthehet në strehë për mykun pluhurin dhe minjtë, edhe trupi im filloi të popullohet nga baktere, larva e krimba.
I shikoja sesi ato thërmija të gjalla, grimconin trupin tim, e, përtej keqardhjes, ndjeja një farë hakmarrjeje për atë trup krejtësisht të zakonshëm, që në të gjallë gjithëandej më bënte të ndjehesha hije. Shikoja krimbat sesi përtypnin bebet e pajeta të syve dhe thoja ashtu e meritojnë ata sy mëkatarë që trurit nuk i kursyen pamjen më të kobshme, as më të hijshme, e për pasojë nuk i kursyen as dhimbjen.
Kështu kthimet e mia nga çdo sekond u rralluan në çdo një minutë, pastaj në çdo një orë, e më vonë çdo një ditë. Harresa dhe largimi u bë më të madhe kur avulloi çdo ind i trupit tim të dikurshëm, kështu vendosa të kthehem çdo të dielë. Më vonë një herë në çdo muaj. Paqja e qiejve filloi të më bëjë harraq (ndoshta në thelb paqja është vetem harrim) dhe, duke qënë se nuk kthehesha dot çdo muaj, vendosa të kthehem çdo stinë. Së fundmi kam vendosur të kthehem çdo pranverë.
Sigurisht atje ku jam vendosur nuk ka stinë, por sidoqoftë, ndërrimin e tyre e kuptoj nga loja e reve poshtë meje. Kur retë poshtë meje ngjajnë si dysheme e pisët hamendësoj se atje poshtë është stina e vjeshtës. Nëse dyshemeja ngjan me një humnerë të kaltër di që atje poshtë është vera. Kur retë hapën e mbyllën sa hap e mbyll sytë, e di që atje është pranverë dhe zbres.
Hera e fundit qe një habi e madhe. Jo vetem që nuk gjeta as një milingonë, asnjë fije bari, as kryqin, as varrin, por nuk gjeta asnjë shenjë të varrezës. Mendova mos kam marrë rezen e gabuar, e për pasojë ndodhem në vendin e gabuar. Pash rreth e rrotull dhe ishte i njëjtin vend, e njëjta rrugë, I njëjti mal që rrinte përballë në horizont, dhe po i njëjti lum që vershonte, veç varreza nuk ishte. Dukej sikur nuk kishte qënë kurrë. Shushatja ime qe e madhe. Më i madh ishte kurioziteti. I hipa flladit të erës dhe shkova tek një shtëpi e shkretuar majë kodre. Rrëshqita mes ferrash dhe hyra brenda. U tregova hallin tim dritareve të thyera, drunjëve të kalbura, murëve të rrënuara, por ato kishin dhimbjen e tyre, ndaj s’mu gjegjën. Ndoshta as nuk më degjuan fare.
Një pasqyrë, djallëzorë siç janë pasqyrat, me kushtin që t’i tregoja një pjesë të përtejmes, më tregoi gjithë shumë pak çkish’ ndodhur. Në qelqin e saj, ca të pluhrosur, ca të me fullska lagëstie, pashw një robot gjikand metali që gërmonte mbi varrin tim, mbi eshtrat e mi të dikurshëm. Eshtrat sëbashku me dheun hidheshin mbi një govatë gjikande metali, të cilës i ishin vendosur ca rrota dhe, me ndihmën e saj shkonin dikur tjetër. Pastaj, në themomën gjikande të hapur, mbinte, si një barishte e keqe a, si një trung i bekuar një qiellgërvishtës, varrezë për të gjallët. Nuk është ndonjë hata e madhe, mendova. Tek e mbramja, është luks i madh për të vdekurit t’i shtrijnë kockat për shtat palë qefe në një truall që mungon gjithnjë e më shumë. Të gjallët duhet të mendojnë dhe të punojnë për të gjallët. Do ishte mirë të kishin edhe pak respekt për të vdekurit, por Hyji nuk t’i jep të gjitha. Ndjeva lehtësim. Falendërova pasqyrën, përshendeta muret shurdhe dhe dola. Mora një nga rrezët e diellit në të përenduar dhe ika, i bindur se ky ishte kthimi I fundit. Tashmë nuk kisha pse të kthehesha. Edhe po të doja, nuk kisha ku! /KultPlus.com