“Shënime nga shtëpia e të vdekurve”

“Në një kohë të turbulltë, luhatjesh ose tranzicioni, shfaqen kudo e gjithnjë ca palo njerëz. Unë se kam fjalën për ata që vetëquhen “përparimtarë”, të cilët shpejtojnë gjithnjë para të tjerëve (ky është kujdesi kryesorë i tyre), ndonëse shpesh shpejtojnë për një qëllim të marrë, por të përcaktuar mirë.

Jo, e kam fjalën për fundërrina. Në çdo kohë tranzitore dalin në sipërfaqe e ngjiten lartë këto fundërrina që ekzistojnë në çdo shoqëri, të cilëve nuk u mungon vetëm qëllimi, por edhe aftësia për të menduar dhe që shprehin me gjithë forcën e tyre nervozizëm dhe padurim.

Këto fundërrina, pa e ditur vetë, blihen e vihen nën komandën e një klike të vogël “përparimtarësh”, që veprojnë sipas një qëllimi të përcaktuar; kjo klikë i drejton ato fundërrina aty ku i duhet, ndonëse kjo klikë ndodh të jetë e përbërë edhe prej idiotësh të vërtetë… Dhe mëndjet më të ndritura habiten dhe bëjnë pyetjen: si ia lejuan vetes të mashtrohen prej tyre?”

– Fyodor Dosteovesky, “Shënime nga shtëpia e të vdekurve”