Nesër, në Galeria17 hapet ekspozita ‘Artists of the Day After Tomorrow-Recording Transition’ 

Nesër në Galeria17 do të bëhet hapja e ekspozitës “Artists of the Day After Tomorrow-Recording Transition (200202024)”, kuruar nga Miran Mohar dhe Fitore Isufi Shukriu. Kjo ekspozitë përmbledh Çmimin “Artistët e së Nesërmës” nga viti 2002 deri në ditët e sotme.

Fokusi i kësaj ekspozite është në atë, se si mund të ndërtohet dhe zhvillohet sistemi i artit. Pas çdo ndryshimi ose revolucioni pozitiv shoqëror, dita më e rëndësishme është ajo që vjen më pas, kur puna e përditshme e zakonshme duhet të kryhet larg vëzhgimit të publikut dhe medias.

Kjo ekspozitë vjen në kuadër të temës Arkivimi i Tranzicionit, që ëshë prej katër temave që Galeria 17 trajton brenda programit vjetor.

Datat e Ekspozitës dhe aktiviteteve përcjellëse:

20/06/2025 – 05/09/2025

  • Turi i parahapjes 20/06/2025, 18:00h
  • Hapja: 20/06/2025, 19:00h
  • Ligjëratë publike nga Miran Mohar: Çfarë është sistemi i artit? 21/06/2025, 18:00h 
  • Lokacioni: Galeria 17

Artists of the Day after Tomorrow

Kurator Miran Mohar dhe Fitore Isufi Shukriu

Arkivimi i Tranzicionit IV

Cikli i ekspozitave të Arkivimi i Tranzicionit (2022–2025) në Galeria 17 shënon përfundimin e një faze të rëndësishme të procesit të hulumtimit, dokumentimit dhe arkivimit të historisë së arteve pamore në Kosovë. Ky program ka përfshirë rivizitimin e ngjarjeve të mbi 25 vjeteve të ekspozitave dhe veprave artistike që kanë ndikuar në zhvillimin e skenës artistike vendore. Në kohën kur po e realizojmë këtë ekspozitë, Kosova përpiqet të lërë pas tranzicionin e gjatë dhe të vështirë që e ka shoqëruar vendin për dekada me radhë, duke punuar vazhdimisht për një fillim të ri të orientuar drejt progresit dhe afirmimit të kulturës. Në këtë kohë, Kosova po përjeton një zgjim kolektiv, ku të gjithë jemi dëshmitarë të nismave të vyera të institucioneve të artit dhe kulturës, qofshin ato të pavarura apo institucionale, të gjitha janë të angazhuara drejt vetnjohjes dhe vethistorizimit. Duket sikur artit dhe kulturës i ka ardhur koha të vlerësohen për historinë e vet, pa u skajuar, sikur rëndom ndodh nga ngjarjet e ndryshme poliktike e sociale në vend. Historikisht, arti në Kosovë është perceptuar si i dorës së dytë, i influencuar nga sfidat socio-politike. Megjithatë, hapja dhe lëvizja drejt të rejës dhe progresit ka treguar një gadishmëri kolektive për të sfiduar status quo-në dhe për të ndërtuar një rrugë të re për artin në vend. Nisma për organizimin e Çmimit për Artistë të Rinj – Artisët e së Nesërmës, në Galerinë Kombëtare në vitin 2002, është vetëm një dëshmi më shumë e përkushtimit dhe vullnetit të përgjithshëm për të sjellë ndryshime.

Ndërsa pranojmë natyrën e përkohshmërisë së këtij çmimi, synojmë të analizojmë trashëgiminë e tij të përhershme – të hedhim dritë mbi rrugëtimin e artit bashkëkohor në Kosovë – duke vlerësuar këtë iniciativë dhe të tjera të ngjajshme, si dhe artistët dhe veprat që kanë ndryshuar thellësisht mënyrën se si shikohet, krijohet dhe pranohet arti pamor në vend. Prodhimi artistik gjatë gjithë këtij kapitulli ka luajtur një rol vendimtar në formësimin dhe pasqyrimin e peizazhit kulturor në zhvillim të Kosovës.

Kjo ekspozitë bashkon materiale arkivore, deklarata artistësh, të dhëna mbi rrugëtimin e çmimit dhe libra të artistëve, duke ndërtuar një narrativë që feston të kaluarën dhe e dokumenton atë, edukon të sotmen si dhe guxon të imagjinon të ardhmen.

Artists of the Day after Tomorrow

Recording transition (2002-2024)

Kjo ekspozitë përmbledh Çmimin “Artistët e së Nesërmes” nga viti 2002 deri në ditët e sotme. Në vend që të fokusohet tek veprat ose artistët/et fitues/e, ajo vë në fokus ndikimin e këtij çmimi në zhvillimin e sistemit të artit në Kosovë. Pa dyshim, ky çmim, përveç iniciativave të tjera të rëndësishme (Exit dhe themelimi i Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë), ka kontribuar shumë në faktin se interesi për artin bashkëkohor si nga artistët ashtu edhe nga publiku, në Kosovë është rritur. Që në fillim, komisioni i vlerësimit përfshinte përfaqësues/e nga skena e artit në Kosovë dhe bota ndërkombëtare e artit. Kjo do të thoshte që kriteret për dhënien e çmimit nuk bazoheshin në kornizën e zakonshme e të errët kombëtare, tipike për vendet e dalura nga shpërbërja e Jugosllavisë. Çmimi “Artistët e së Nesërmes” është pjesë e programit “Young Visual Artists Award”, një rrjet ndërkombëtar i çmimeve që vepron në Evropën Lindore, Qendrore dhe Jugore që nga viti 1990, me Kosovën duke u bashkuar në vitin 2002. Me kalimin e viteve, ky çmim u bë një pikë e ndritshme në zhvillimin e sistemit të artit në të gjitha këto vende të reja. Interesante, iniciativa erdhi nga “jashtë”, që do të thotë se institucionet e artit nga ish-Jugosllavia nuk kishin mjaftueshëm vetëdije, njohuri dhe burime financiare për të prodhuar vetë një çmim të tillë. Përtej rëndësisë së tij si një ngjarje artistike, çmimi “Artistët e së Nesërmes”, i mbajtur nga viti 2002 deri në 2014, pavarësisht se u organizua nga një institucion publik, u bë një zë i fuqishëm në avancimin e kulturës së pavarur. Që nga viti 2016, çmimi organizohet nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor, si një institucion i pavarur dhe i besueshëm, i përkushtuar në vazhdimësinë e tij.

Gjatë procesit të realizimit të ekspozitës, pothuajse të gjithë fituesit/et janë takuar personalisht ose virtualisht. Bisedat me ta kishin për qëllim të kuptonin se si marrja e këtij çmimi dhe kalimi i kohës në Nju Jork – një qytet ku lindi arti bashkëkohor (falë Alfred Barr dhe MoMA-së), dhe ku sistemi i artit është shumë i zhvilluar – ka ndikuar tek ata.

Të kesh një vështrim të brendshëm dhe të jashtëm të skenës së artit bashkëkohor në Kosovë, siç ofrohej nga juria ndërkombëtare, ishte e rëndësishme. Në një kohë kur artistët e Kosovës pothuajse ishin të shkëputur plotësisht nga bota e jashtme, këta ekspertë të huaj të artit erdhën në vend dhe u dhanë atyre informacione të dorës së parë reth artit bashkëkohor. Ata gjithashtu përhapën lajme pozitive për cilësinë dhe vitalitetin e skenës së artit në Kosovë. I njejti proces u përdor për të zgjedhur përfaqësuesit/et për paviljonin kombëtar në Bienalen e Venedikut. Juria profesionale e ekspertëve të artit pa dyshim ndihmoi në sigurimin e cilësisë së lartë të projekteve dhe veprave si në bienalet e artit ashtu edhe në ato të arkitekturës.

Tani, artistët e Kosovës marrin pjesë rregullisht në ekspozita ndërkombëtare të mëdha, siç është Bienalja e Venedikut, dhe kanë marrë pjesë gjithashtu në Documenta në Kassel. Megjithatë, Manifesta erdhi në Kosovë vullnetarisht, duke njohur vitalitetin dhe cilësinë e skenës së artit vendor. Prizreni tashmë po organizon një bienale të re të artit bashkëkohor. Në institut i ri i Artit Bashkëkohor është hapur gjithashtu në Pejë. Një fondacion tjetër aktiv po kontribuon në gjallërinë e skenës së artit në Prishtinë, dhe po krijohen organizata dhe iniciativa të reja. Ekspozita “Artists of the Day after Tomorrow” po mbahet në një galeri që është zgjeruar nga një fondacion. Për më tepër, iniciativa të rëndësishme po zhvillohen aktualisht nga institucionet publike, siç është themelimi i Muzeut të Artit Bashkëkohor në Kosovë.

Që skena e artit të funskionojë dhe të zhvillohet, është thelbësore që sistemi i artit të punojë në mënyrë efektive me institucionet kombëtare, artistët dhe iniciativat private. Kjo përfshin krijimin e një sistemi cilësor arsimor për të gjitha profesionet e artit, si dhe prodhimin e organizuar të ekspozitave dhe teorisë

së artit. Gjithsesi, grantet duhet të jenë gjithashtu të disponueshme për artistët dhe profesionistët e tjerë të artit dhe veprat e artit duhet të blihen rregullisht për koleksionet publike dhe private. Pa një ekonomi arti funksionale, skena e artit nuk mund të shpresojë për sukses afatgjatë.

Fokusi i kësaj ekspozite është në atë, se si mund të ndërtohet dhe zhvillohet sistemi i artit. Pas çdo ndryshimi ose revolucioni pozitiv shoqëror, dita më e rëndësishme është ajo që vjen më pas, kur puna e përditshme e zakonshme duhet të kryhet larg vëzhgimit të publikut dhe medias.

Tahar Alemdar (2002), Jakup Ferri (2003), Kadër Muzaqi (2005), Fitore Isufi – Koja (2006), Fatmir Mustafa – Karllo (2007), Bekim Gllogu (2008), Miranda Thaqi (2009), Loreta Ukshini (2010), Astrit Ismaili (2011), Majlinda Hoxha (2012), Artan Hajrullahu (2013), Doruntina Kastrati (2014), Arbërore Sylaj & Dardan Zhegrova (2016), Meriton Maloku (2017), Qëndresa Deda (2018), Somer Şpat (2019), Brilant Milazimi (2020), Enxhi Mehmeti (2021), Agrina Vllasaliu (2022), Renea Begolli (2023), Mimoza Sahiti (2024).

Në vitet 2002-2014, Çmimi Artistët e së Nesërmës është organizuar nga Galeria Kombëtare e Kosovës, Qendra për Art Bashkëkohor, e mbështetur nga Fondacioni Soros – KFOS dhe Zyra amerikane në Prishtinë.

Nga viti 2016, Çmimi Artistët e së Nesërmës organizohet nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë dhe Residency Unlimited në Nju Jork, e mbështetur nga The Trust for Mutual Understanding (TMU) në Nju Jork./ KultPlus.com

Ekspozita “Perceive, Record, Imagine” hapet nesër në Galerinë 17

Të mërkurën, me datë 22 janar, duke filluar nga ora 19:00 do të hapet ekspozita “Perceive, Record, Imagine”, në Galerinë 17. Ekspozita është kuruar nga Tevž Logar.

Kjo ekspozitë përpiqet të pasqyrojë qëllimet e serisë së ekspozitave Skanimi i Rajonit, një nismë e konceptuar nga Shtatëmbëdhjetë (17), e cila fokusohet në shqyrtimin dhe ruajtjen e historive dhe identiteteve të shumëfishta brenda rajonit. Kjo seri synon të thellohet në narrativat lokale shpesh të lëna pas dore në historitë më të gjera, duke vënë në pah zërat e prekur nga shpërngulja, konfliktet dhe fshirja.

Një rajon, sipas përkufizimit të tij të thatë, është një zonë e përcaktuar që karakterizohet nga kritere ose veçori specifike, të cilat mund të përfshijnë atribute fizike, kulturore, ekonomike ose politike. Megjithatë, kur mendojmë për një rajon, shpesh na vjen ndër mend peizazhi i tij, pasi peizazhet ofrojnë shprehje të prekshme, të dukshme dhe fizike të thelbit të një rajoni, duke formësuar identitetin, aktivitetet dhe kuptimin e tij. Kjo lidhje lind nga ndërvarësia midis mjedisit fizik, ndikimeve kulturore dhe ndërveprimeve njerëzore brenda një hapësire të caktuar. Ndërsa rajonet shpesh janë konstrukte konceptuale të krijuara për qëllime administrative ose analitike, peizazhet shërbejnë si dëshmi fizike e asaj që e bën një rajon të veçantë.

Të menduarit për një rajon përmes peizazheve e lidh idenë abstrakte me realitetin e vëzhgueshëm, gjithashtu përmes prizmit të artit, ku peizazhet nuk janë thjesht regjistrime vizuale, por edhe pasqyrime të ndërveprimit dhe interpretimit të njerëzimit me gjithçka që na rrethon. Ky është gjithashtu interesi kryesor i ekspozitës Percieve, Record, Imagine që përmes perspektivës së peizazhit, tregon se si perceptimi ynë informon dokumentimin, si regjistrimi çon në reinterpretim dhe si imagjinata mund të rimodelojë botën që perceptojmë. Si një motiv, peizazhet kanë një traditë të rrënjosur thellë në shprehjen e një game të gjerë temash dhe përmbushjen e qëllimeve të ndryshme.

Qëllimi pas paraqitjes së peizazheve ka ndryshuar në kultura, stile dhe periudha të ndryshme, me artistët që shpesh i përdorin ato për të komunikuar ide personale, sociale, politike ose estetike. Veçanërisht, peizazhet shpesh shërbejnë si mediume për të zbuluar histori që historikisht janë lënë pas dore ose janë shtypur. Pikërisht për këtë arsye, sot peizazhet mbajnë një rëndësi të thellë, duke vepruar si pika qendrore në diskutime të ndryshme kulturore, sociale, ekonomike dhe politike, duke u angazhuar me çështje identiteti, pronësie, shqetësime mjedisore dhe migracion.

Migrimi është fokusi i prezantimit të punës së Jošt Franko brenda ekspozitës, praktika e të cilit trajton tema të fshehura, të anashkaluara dhe të padukshme. Projektet e tij Memory Without Evidence dhe Until I Become Home, gazeta bashkëpunuese, eksplorojnë përvojat e komuniteteve dhe individëve që navigojnë në rrugën e refugjatëve në Ballkan. Kjo qasje bashkëpunuese dhe ndërdisiplinore vë në pah sfidat me të cilat përballen njerëzit në lëvizje dhe komunitetet që i mbështesin ata, duke hedhur dritë mbi udhëtimet e gjata dhe shpesh të rrezikshme për të gjetur një hapësirë të sigurt në Evropë. Nëse praktika e Frankos përqendrohet në punën me individë dhe komunitete në margjina të shoqërisë, puna e Mila Panić mund të shihet më shumë si një narrativë intime, por kritike, që eksploron ndërthurjet e historive të saj personale dhe kolektive. Ajo shpesh trajton çështje si puna, mobiliteti dhe efektet e mbetura të kapitalizmit, duke sfiduar nocionet tradicionale të shtëpisë dhe identitetit. Në veprën e saj Burning Field, e paraqitur në këtë ekspozitë, Panić ngre pyetje mbi përgjegjësinë e saj ndaj trashëgimisë dhe të drejtës përballë shpërnguljes dhe se si marrëdhënia jonë me peizazhin shpesh pasqyron një mall të thellë për tokën që ka formuar identitetin tonë — një vend që e njohim në mënyrë intime dhe që mund të ketë qenë ose ende është i yni.

Intimiteti i mendimit mund të lidhet gjithashtu me punën e Blerta Hashanit, qasja e së cilës ofron një perspektivë të saj intime mbi natyrën përreth, që tejkalon përshkrimin e thjeshtë të peizazhit, duke shërbyer si një eksplorim i thellë i lidhjeve njerëzore me natyrën, kujtesën dhe kontemplimin. Peizazhet shpesh përcjellin jo vetëm gjeografinë fizike, por edhe peizazhet e brendshme të emocioneve, perspektivave dhe nënvetëdijes së artistit. Duke përzier format natyrore, transformimet e mjedisit të përditshëm të Hashanit me emocionet njerëzore, ajo na fton të angazhohemi si me aspektet fizike, ashtu edhe me ato metafizike të botës, duke i ofruar spektatorit një shteg drejt një imazherie që mund të rimodelojë botën që perceptojmë. Pikërisht për këtë arsye, peizazhet e saj në ekspozitë nuk janë thjesht përfaqësime të gjeografisë, por bëhen “porta” drejt kujtesës, kontemplimit dhe imagjinatës.

Duke u angazhuar me secilën nga tre historitë, ekspozita inkurajon spektatorin të reflektojë mbi mënyrat e veta të vëzhgimit, ruajtjes dhe rimagjinimit të mjedisit përreth, duke krijuar një dialog midis përvojave individuale dhe temave që janë “të shkruara” në hapësirën që na rrethon. Në përputhje me misionin e Shtatëmbëdhjetë, edhe kjo ekspozitë funksionon si ruajtje dhe reinterpretim, duke vënë në pah historitë personale dhe kolektive që vazhdojnë të formësojnë mozaikun kulturor dhe historik të rajonit. Pikërisht për këtë arsye, Percieve, Record, Imagine nuk duhet lexuar thjesht si një sekuencë, por si një cikël.

Tevž Logar

Tevž Logar

Tevž Logar (1979) punon si kurator i pavarur, redaktor dhe autor. Ai ka kuruar ose bashkëkuruar një numër ekspozitash grupore dhe individuale dhe ka bashkëpunuar me institucione, galeri, koleksione dhe botues, si: Muzeu i Artit Modern dhe Bashkëkohor, Łódź; Moderna galerija, Lubjanë; Fondazione Sandretto Re Rebaudengo, Torino; Kunsthalle Praha; TBA21, Vjenë; Koleksioni Ovidiu Șandor, Timișoara; Kunsthalle, Bratislava; Bienalja e Artit Grafik, Lubjanë; Muzeu i Artit Modern dhe Bashkëkohor, Rijeka; Muzeu Ludwig, Budapest; Galeria James, New York; VOX, Montreal; Galeria Cooper, Dundee; Universiteti Amerikan në Bejrut; CAC Gjenevë; Kontakt Collection, Vjenë; Galeria Kombëtare e Kosovës; Galerija Gregor Podnar; Suprainfinit, Bukuresht; Mousse Publishing, Milano; Routledge, New York; dhe Artforum, New York. Në Bienalen e 55-të të Venecias (2013), ai punoi si kurator i pavijonit slloven, ndërsa në Bienalen e 58-të të Venecias (2019), bashkëpunoi me Pavijonin e Republikës së Maqedonisë së Veriut si konsulent kuratorial dhe me Pavijonin e Republikës së Kosovës si shkrimtar. Nga viti 2009 deri në vitin 2014, ai ishte drejtor artistik i Galerisë Škuc në Lubjanë, Slloveni, dhe ligjërues i Historisë së Artit të Shekullit XX në Akademinë e Arteve Vizuale (AVA) në të njëjtin qytet.

Ai është skenaristi i dokumentarit artistik me metrazh të plotë Projekti Kancer: Ditari i Ulay nga nëntori në nëntor (2013) dhe është bashkëthemelues i Fondacionit Ulay (2014) në Amsterdam, ku aktualisht shërben si anëtar i Bordit Këshillimor. Që nga viti 2023, ai vepron si president i bordit të blerjeve të Koleksionit të NLB Bank SEE në Lubjanë, Slloveni. Në vitin 2014, ai u nominua për çmimin Gerrit Lansing Independent Vision Award (Independent Curators International) në New York. Ai jeton në Rijeka të Kroacisë.

Jošt Franko

Jošt Franko (lindur më 1993, në Lubjanë) është artist vizual dhe fotograf që hulumton migrimet, zhvendosjet e detyruara, të drejtat e punëtorëve, narrativat kundërshtuese dhe diskutimet komunitare mbi jetët e pasigurta. Duke përdorur fotografi, tekst, punë terreni, elemente të praktikës sociale dhe bashkëpunime si një formë angazhimi me çështje sociale, praktika e tij artistike fokusohet te shumë narrativa të humbura, të pathëna ose të padëgjuara të komuniteteve të zhvendosura në Gadishullin Ballkanik.

Franko është fitues i TED Fellowship, i disa granteve të Qendrës Pulitzer, grantit të The Aftermath Project, si dhe është vlerësuar nga Çmimi Lange-Taylor i Universitetit të Dukës dhe Çmimi për Ese Dokumentare. Puna e tij është ekspozuar në muze dhe festivale ndërkombëtare, duke përfshirë New York Photo Festival, Muzeun Finlandez të Fotografisë, Muzeun e Artit Modern dhe Bashkëkohor Koroška, Muzeun e Artit Modern Klagenfurt, Muzeun e Artit Bashkëkohor në Lubjanë +MSUM, etj.

Punimet e Frankos janë profiluar nga shumë media ndërkombëtare, duke përfshirë e-Flux, TIME Magazine (Jošt Franko, The Young Slovenian), The New Yorker (Jost Franko’s Disappearing Slovenia), The New York Times, La Repubblica, Washington Post, Delo, PDN, NPR, etj. Ai ka një diplomë Master nga Goldsmiths dhe është kandidat për doktoraturë në Universitetin e Arteve të Aplikuara në Vjenë.

Blerta Hashani

Blerta Hashani (lindur në 1997) është artiste nga Mirashi, Kosovë. E diplomuar në Akademinë e Arteve të Bukura në Prishtinë në vitin 2019. Ajo praktikon pikturën, vizatimin dhe fotografinë për të eksploruar konceptet e mistikës dhe simbolizmit. Me ndjeshmërinë e dritës, ngjyrës, materialit, harmoninë dhe thjeshtësinë kompozicionale në hapësirë, reflekton rutinën dhe mjedisin natyror rreth saj duke transmetuar impulset e brendshme në një formë estetike dhe minimale.

Hashani ka marrë pjesë në ekspozita individuale dhe grupore, si dhe në disa programe rezidenciale në Kosovë dhe Evropë. Disa nga ekspozitat e saj më të fundit përfshijnë: MEMORIZONIM (LambdaLambdaLambda, Prishtinë), Rezidencë Artistike (Milvus Artistic Research Center, Knislinge, Suedi), Known/Unknown Worlds (Kulturpunkt PROGR, Bern), A Story upon the Green (Mill of Nazif, Mirash), how would you know? (Paper Gallery, Prishtina), feel more (LA MAISON DE RENDEZ-VOUS, Brussels), Ambient (LambdaLambdaLambda, Prishtina), Tools for Conviviality (Am Schwarzenbergplatz, Vienna), Au hasard Balthazar (Friche la Belle de Mai, Marseille), It’s Not the Heat, It’s the Dust (GROVE, London), dhe New Grand (Manifesta 14, Prishtina), etj. Blerta jeton dhe vepron në Mirash dhe përfaqësohet nga Galeria LambdaLambdaLambda.

Mila Panić

Mila Panić është një artiste dhe stand-up komediane e lindur në Bosnjë. Praktika e saj artistike përfshin dokumentimin personal, elemente vizuale poetike dhe diskursive, përmes të cilave ajo krijon një cikël që interpreton trashëgimitë e ndryshme të migrimit. Ajo është bashkëthemeluese e kolektivit dhe asociacionit Fully Funded Residencies e.V..

Ekspozitat e saj më të fundit janë mbajtur në eastcontemporary Gallery (Milano), Künstlerhaus Sootburn (Hamburg), Autostrada Biennale, etj. Panić është fituese e çmimit ZVONO YVVA të Bosnjës dhe Hercegovinës dhe përfituese e një sërë bursash, si Stiftung Kunstfond Bonn grant për vitin 2023, Braunschweig Projects artist grant 2022/23, Künstlerhaus Lukas, Ahrenshoop, Residency Unlimited, New York (SHBA), etj./KultPlus.com

Në kuadër të Manifesta 14, së shpejti hapet ekspozita “Përtej” në Galerinë 17

Së shpejti hapet ekspozita “Përtej” në Galerinë 17, përcjell KultPlus.

“Edhe aty që mbleth e shin flori

Edhe ay q’e heth, e derth si shi,

Kur vdesin nukë bëhen ar e mjaltë:

Po kalben, myken nënë Dhe të zi.

Duke u munduar të imagjinojmë ditën e inaugurimit të ekspozitës Përtej në Beograd në një vit si 1997, do të mundemi që nga jashtë në oborr fillimisht të shquajmë muzikën eksperimentale që depërton nëpër ambientet e Qendrës për Dekontaminim Kulturor, me tingujt surrealë si vetë koha të cilën po e thërrasim në mendje. Atëherë këto vargje nga Rubairat e Omar Khajanit në mënyrë obsesive dhe njëkohësisht të padeshifrueshme mbijnë aty këtu në peizazhin akustik të punuar nga Ilir Bajri e bëhen, si shprehet ai vetë, “një metaforë e viteve të nëntëdhjeta në Kosovë ku ne, përditë vdisnim nga pak”.

Në të vërtetë veprat e katër artistëve jo vetëm përfaqësojnë kohën dhe gjendjen historike të Kosovës në kohë reale dhe madje duke e paraprirë atë, por shënojnë edhe një pikë ndarëse ku tejkalohen edhe format tradicionale të artit të deri atëhershëm.

Veprat në ekspozitë përbëhen nga parandjenja dhe ankthi i një dekade që materializohet përmes mediumeve bashkëkohore artistike. E ato vegime të turbullta do të plotësohen vetëm disa muaj mbas hapjes së ekspozitës me shpërthimin e luftës dhe sulmet kundër civilëve”, thuhet në njoftim.

Ekspozita do të hapet me 22 korrik, duke filluar nga ora 10:00.

Kontribuuesit/et në realizim të ekspozitës:

Kuratore: Blerta Hoçia, Fitore Isufi – Shukriu

Teknik: Skender Xhukolli

Video dhe montazha: Leart Rama

Prodhuar nga: Shtatëmbëdhjetë

Shënim:

PËRTEJ- Archiving Transition është ekspozitë dokumentuese një pjesë e së cilës është instaluar në Galerinë 17 dhe pjesa tjetër në Hotel Grand.

Materialet e ekspozitës:

Fotografitë nga konferenca e ekspozitës “Përtej“, në CZKD, Beograd (1997): Vesna Pavloviv

Fotografitë nga hapja e “Përtej/Beyond/Preko 20 years” (2017), organizuar nga CZKD dhe Kosovo 2.0: Srdjan Veljović

Materialet arkivore janë siguruar nga Arkivat publike në Prishtinë dhe Beograd. Po ashtu, nga arkivat personale të pjesëmarrësve në PËRTEJ – archiving transition.

Kjo ekspozitë është pjesë e programit të Manifesta 14 në Prishtinë.

Ky projekt implementohet nga Shtatëmbëdhjetë (17) si pjesë e “Strengthening Inclusive Victims’ Voices” që implementohet nga Integra, NSI, PAX dhe mbështetet nga BE-ja. Po ashtu mbështetet nga Swiss Cooperation Office në Kosovë. / KultPlus.com

‘TECHNE’, seri ekspozitash në Galerinë 17

‘TECHNE’ është një seri ekspozitash dhe kontributesh ku artistët/et, shkencëtarët/et dhe krijuesit/et takohen në kryqëzimin e teknologjisë dhe artit. Techne përpiqet të përafroj artistët/et dhe komunitetin tonë me një diskurs më të gjerë global mbi teknologjinë dhe inovacionin në art dhe krijimtari artistike. Kontribues/e të ndryshëm me sfond artistik dhe shkencor ftohen të shpalosin njohuritë dhe përvojat e tyre, duke edukuar dhe nxitur praktika të ngjashme në mesin e komunitetit.

“Babylonian Vision” shënon ekspozitën e parë në kuadër të Techne, me artisten multidisiplinare me prejardhje gjermano-irakiane Nora Al-Badri. Veprat e saj janë të bazuara në kërkime, si dhe paradisiplina sa postkoloniale aq edhe post-dixhitale.

EDUCATION + organizon hapësira sociale reflektuese, të cilat zhvillohen krahas nevojave të skenës së pavarur dhe audiencës së gjerë. Duke trajtuar, kontekstualizuar dhe aktualizuar çështje me rëndësi sociale dhe kulturore, përmes ligjëratave dhe prezantimeve publike.

Këtë herë Education + vie në kuadër të Techne, përmes dy paneleve të diskutimit, duke marrë shkas nga Ekspozita ”Babylonian Vision” e Nora Al-Badri, që qëndron e hapur në Galeria 17.

Panelet e diskutimit:

Paneli I:

Dekonlonializimi i artefakteve.Demokratizimi i muzeve.

Data: 24 maj

Ora: 15:00 – 16:30

Vendi: Lapidariumi i Muzeut Kombëtar të Kosovës

A kanë përkatësi artefaktet dhe si mund të definohet ajo? Si njihet pronësia kulturore dhe kush e gëzon të drejtën mbi të? Sa demokratike janë Muzetë në Kosovë dhe çfarë po bëhet në këtë drejtim? Çfarë roli social kanë muzetë dhe sa gjithëpërfshirëse janë? Çfarë mund të bëhet në zgjerimin e audiencës dhe cili do të ishte ndikimi/ndryshimi në shoqëri?

Këto dhe çështje të tjera do të trajtohen përgjatë këtij paneli, duke i shërbyer diskursit më të përgjithshëm të praktikave të angazhimit në çështjet e ndërlidhura me gjendjen aktuale të muzeve, demokratizimin e tyre dhe dekolonializimin e artefakteve.

Zana Rama, Alisa Gojani; Moderim Shaban Maxharraj

Paneli II

Arti dhe territoret e pa definuara dixhitale

Data: 24 maj

Ora: 18:00 – 19:30

Vendi: Project Space 17

Cili është ndikimi i teknologjisë dixhitale në praktikat tona të ndryshme krijuese? Cilat janë kontradiktat dhe kritikat në fushën e shkencave humane dixhitale ndaj politikave të teknologjive dixhitale (mbi praktikat tona të ndryshme artistike)? A mund të përjetohen objektet dixhitale dhe puna algoritmike si objekte me materiale të dallueshme e të prekshme? Sa i përhapur është crypto-arti dhe a është duke e diktuar tregun e artit sot?

Diskutimi do të trajtojë motivimet e artistëve për të punuar në territoret dixhitale. Ata do ti shërbejnë diskursit në formë reflektimi mbi artin dhe zhvillimet teknologjike. Po ashtu do të kontribuojnë në njohuritë dhe qasjen ndërdisiplinore përmes teknologjisë dhe demokratizimit të saj. / KultPlus.com