Gjok Beci, mirditori që krijoi kryeveprat e muzikës shqiptare

Dashuria për poezinë është e madhe tek ata njerëz që lindin me të në shpirt dhe ajo bëhet udhëtare e jetës së tyre. Një nga ata njerëz, lirikat e së cilit ruhen thellë në kujtesën tonë janë edhe ato të mirditorit Gjok Beci.

E kush mund t’i harrojë këto vargje të këngës të kënduar nga legjendarja Vaçe Zela “Rrjedh në këngë e ligjërime”:

E i fortë po shndrit ai diell
dhe burimi këngës lugjeve i përcjell.
E i fortë po ngroh ky diell
edhe trimat nëpër mend mi sjell,
mi përkëdhel.

Nga ky diell i kohës sime
shndrisin shekujt në agime
dhe naganti i shqiptarit zjarr flakëron!

Po ku ka si ti, o Shqipëria ime,
Moj fisnikja përmbi gur.
Rrjedh në këngë e ligjërime,
ballëlarta me flamur!

E i fortë po bien ai terr
dhe lahuta tingujt mi çon larg,
i përcjell.
E i forte po bjen ai terr,
partizanët nëpër mend mi sjell,
po mi sjell.

Nga ky zë i tokës sime
flasin shekujt me gjëmime,
edhe krisma e shqiptarit rrjedh
brez më brez.

Po ku ka si ti, o Shqipëria ime,
Moj fisnikja përmbi gur.
Rrjedh në këngë e ligjërime,
ballëlarta me flamur!

Dikush thotë është poeti më i madh epik i kohës tonë; dikush tjetër thotë vjen pas Fishtës, për sa i përket shpirtit dhe fuqisë poetike të fjalës, etj. Ndërsa të gjithë e njohin Gjok Becin si poetin e madh të këngës në përgjithësi dhe të këngës popullore në veçanti.

Gjok Beci, i biri i Gjinit dhe i Marës, ka lindur më 30 korrik 1939, në Zajs të Selitës (Mirditë). Sot banon në Tiranë. Është babai i 5 fëmijëve. Karriera e tij ka nisur si mësues, në vitin 1955 në Mirditë, gazetar në Radio Gjirokastra, në vitet 1960-1967, për t’u kthyer përfundimisht përsëri në Mirditë duke kryer detyrën e Drejtorit të Bibliotekës Së Shtetit të këtij rrethi, Për vitet 1967-1974.

Në vitin 1974-1979, e dënojnë me largim nga veprimtaria administrative, duke e detyruar me “punë korrektonjëse”. Kështu, Gjok Beci, Për rreth pesë vjet me radhë u detyrua të bënte punë të rëndomta në Ndërmarrjen e Ndërtimit, Rrëshen.

Në vitet 1979-1985, Drejtor i Shtëpisë së Kulturës Rubik dhe nga vitin 1985 e deri në vitin 1992, ka kryer detyrën si Drejtor i Qendrës Së Kulturës, në Rrëshen.

N.q.s. ne themi se Mirdita ka pasur një Ansambël Folklorik me emër në Shqipëri e nëse themi se “Grupi i Burrave” të Mirditës ishte i nderuar me shumë çmime të para në festivalet folklorike kombëtare, gjithkush kujton se në themelet e sukseseve të tyre është kontributi i pazëvendësueshëm vepra e poetit dhe e “Udhëheqësit të vërtetë artistik”, Gjok Beci.

Ky personalitet, unik i Mirditës, por me një emër të madh në të gjithë vendin, krijues dhe realizues, në Ansamblin Folklorik “Mirdita”, për vitet 1967-2003, Gjok Beci është fort i njohur edhe si redaktor dhe pjesëmarrës në 18 festivale të Këngës në Radio-Televizion.

Natyrisht, ajo ç’ka e bëri Gjok Becin të veçantë nga artistët e tjerë, me vlerë të pakonkurrueshme, nuk ishte e fituar në shkolla e në kurse të ndryshme, por ishte dhuruar prej natyrës.

Talenti i jashtëzakonshëm poetik, ishte natyrale e ambientit gjenetik dhe kulturor të Mirditës – “Arbërisë së Mbetur”.

Me rastin e botimit, vëllimit poetik “Antologji e Shpirtit” e Gjok Becit, kritiku dhe studiuesi i njohur mirditas Ndue Dedaj, në vlerësimin që bën për poezitë e shkruajtura nga Gjok Beci, ndër të tjera shënon:

“…Kur lexuesi shfleton këtë libër, thuajse çdo këngë i bashkëshoqërohet një tingujt muzikorë si: “Një zambak i bardhë në gur “Rrjedh në këngë e ligjërime të kujton kadencën e lartë të këngës himn, të Mentor Xhemalit “Për ty Atdhe”, “Zëri im …Shqiptaria “Për liri s’të fal shqiptari”, “Si vendlindja, jo nuk ka”, “Dasma e Kanzber Loshit”, “Këngë për Nënë Terezën “, “Sa më mungon “, etj.

Siç shkruan shkrimtari ynë i njohur Dritëro Agolli, poeti Gjok Beci u bë i famshëm me vargjet e këngës për Mic Sokolin: “Xhamadani i Trimërisë”, që u këndua në festivalin folklorik të Gjirokastrës në vitin 1978.
Vargu i saj përmbyllës: “Të gjithë shqiptarët janë Mic Sokola “, në kontekstin historik shqiptaro-kosovar (përndryshe gjithëkombëtar), padyshim që rrezaton një simbolikë të veçantë, duke mbetur emblematik edhe në kohët më të vona.

Kjo ishte ajo që donim pa na mbërritur në duar ky libër, që në njëfarë mënyre e kishim pritur, ne që kishim vite që ishim bashkë me poetin, në kuptimin e përjetimeve të ngjashme, si nga e njëjta dhelindje, nga e njëjta ngricë, nga i njëjti vesim apo dritësim i bjeshkënajës tonë të pandërruar, asaj të Mirditës, ku e kishte gjetur herët muzën Doçi apo Fishta, Zarishti apo Mjeda”.

Gjok Beci është autori mbi 1000 teksteve të muzikuara dhe të interpretuara nga artistët më përfaqësues të hapësirës mbarë shqiptare nga vitet 1960 deri vitet 2000 e në vazhdim. Është autor libretesh për koncerte në shkallë lokale e kombëtare, në Shqipëri e në Kosovë.

Gjithsesi jemi të bindur se Gjok Beci ka dhënë shumë më tepër se sa ka marrë.
Gjet Ndoj në librin e tij “Antologji historike” e trajton më së miri këtë figurë.
“Ndërsa kur e pyeta Gjokë Becin se kur ishte ndjerë më i vlerësuar, ai më tha se: “Momentet më të pashlyeshme i kam jetuar në Kosovë n’at kohë entuziazmi të ditëve të para të pas çlirimit, më 30 Korrik 1999, kur gjithë stadiumi i Prishtinës, të dhjetëmijë njerëzit në shkallë e tridhjetë të tjerë në fushë më uruan në mes të entuziazmit, 60-vjetorin e lindjes sime…

Ndërsa po atë ditë (në darkë), në studion e RTV Kosovës, kur kishim shkuar me Arif Vladin, Ilir Shaqirin, Veli Radën, etj., dikush pyeti: “Kush nga ju është Gjokë Beci?” “Uni”, i thashë.
“A e ndjen veten se je pjesëtar i UEK-së?” “Të gjithë e kemi përcjellë me dhimbje dhe shqetësim fatin e luftëtarëve të lirisë”, iu përgjigja. Unë jam komandant i një Brigade të UEK-së dhe në një moment vendimtar luftimi me ushtrinë serbe, janë vrarë tre luftëtarë, duke kënduar këngën tuaj himn:
“Jam Kosova e shqiptarisë/ Njëqind Vjet po i thërras Lirisë”. Kështu ti je pjesë e frymëzimit heroik të luftës sonë të Shenjtë – përfundoi Komandanti, me mbiemrin Krasniqi.” / KultPlus.com