Nga: Eglantina Mandija
Në Korçë janë të zakonshme familjet që kanë pasur nga dy apo tre breza serenatistësh. Një nga këto familje të vjetra këngëtarësh është edhe familja Bimbli. Ata këndonin familjarisht me burra dhe gra, zakonisht në oborr apo në shkallët e gurta të shtëpisë së tyre në qendër të qytetit te lulishtja e “Themistokli Gërmenjit”, që njihet edhe si një nga qendrat burimore më të hershme të serenatës korçare. Të moshuarit tregojnë edhe sot për atë traditë të bukur që kishin në rininë e tyre të largët për t’u mbledhur e për të kënduar tok në “pare” ose siç u quajtën më vonë edhe shoqëri. Ata mblidheshin për të kënduar dhe për t’u argëtuar duke ia shtruar me të gjithë të mirat, me sebep dhe pa sebep. Këndonin në dasma dhe fejesa, për të kremtuar ditët e emrit. Këndonin në kodrat e qytetit, te kafeneja e Shetros, tek lokal “Panda” dhe, mbi të gjitha, atje ku e kishte lezetin e saj serenata: nën dritaret dhe ballkonet e vajzave të dashuruara apo bukurosheve korçare të adhuruara.
(V.Z.)
Perëndeshë e bukurisë je
un për tynë do t’pëlcas
dashurinë që kam shtënë për ty
u bu bu si do t’ia bëj
Dhe në ëndërr të shikoj
… e kurr stë’harroj
mos me mundo
o yll o xhan o zemër o
Jak o xhan e jak o shpirt
jak o zemra ime
eja të rrojmë që të dy
në këtë botë
Jak o ylli me shkëlqim
Fytyrë e dashurisë
me zënë e ëmbël ti që ke
më bëre të vdes
ËNDËRRA E NELIT
Ajo enderr qe shikonte pa pushim ishte nje mister.
Ishte pranvere. Çdo gje ishte kethyer ne ere lulesh.Nje vashe e bukur si nje perendeshe endej e dukshme dhe krejt e padukeshme mbi petale si vese margaritaresh me nje bukurie hyjnore.
Djelmuria me kitara kendonin si nder ethe plot dufe asaj dehje.
Ja se ç’paskesh qene FYTYRE E DASHURISE!
Kaloi si je meteor neper qytet. Njerezia hidhnin lule e lule ku shkelte kemba e saj.Kitaristet po i keputnin telat,ne jerm i luteshin plot trishtim;
Nje dite ti do te ikesh
Do te ikesh larg
Dhe mua zemren
Do ma marresh pas
Pastaj u be nate,Qe nje nate e mbushur me xixellonja yjesh.Dukej sikur ,binte nje shi yjesh.pastaj nje yll me Fytyren e dashurise u keput dhe ra ne terrin e nates,u be eter,u zhduk dhe humbi perjetesisht.
Neli klith , zgjohet nga kjo enderr qe nuk i ndahet,qull ne djersel, vishet e del me vrap neper rruge.
Nata eshte e bardhe, si netet polare.
Neli ecen nje cope here me pallton e gjate duke u fundosur ne boren e pa shkelur.Ajo ishte bora e madhe e qytetit te tij te lindjes,qe tashme dukej disi i ndryshuar.Nuk e kuptonte nga i vinte ajo deshire feminore te vraponte neper bore.te luante,te therriste,te kendonte, ndoshta nga zerat e bukur melodioze ,qe po e ndiqnin pas dhe po i jepnin jete asaj bardhesie te bekuar,si edhe zemres se tij djaloshare?Kishte zene nje dhome ne hotelin me te mire,dritarja i binte tek oborri i shkolles,ku e pat shpene i ati ,ende femije ,per te mesuar germat e para .
Po tashme qe nje djalosh shume i pashem,i gjate flokegeshtenje,me sy te zinj,depertues,shoket e vjeter i therrisnin ,zemerzjarrti
Çatija e shtepise ku banonin dikur kishte humbur nen bore,ishte gjithashtu fare prane oborrit te asaj shkolle.
Ndersa Ushtari i Panjohur qendronte atje perballe e bora i mbulonte shpatullat,po ai dukej i qeshur edhe nen rreptesine e gurit.
GURIT,GURIT!E ema i kish thene para ca vitesh,se ai i ngjante Nexhos(Nexhip Benjes),shpetimtarit dhe mbrojtesit te tyre ne kenetat e Vlores.
Po kjo qe nata e tij!
Gjithe ajo jete e trazuar,jetim nga babai qe ne moshe te njome,i burgosur nga Esat Toptani si peng i patrotizmit te tij.me enderra te thyera si kryefamiljar qe ne moshen 14 vjecare , brenda vetes kishte pritur kete nate te bardhe, te tejpashme,me boren e bute,ku cdo qelize e qenies se tij klithte plot gezim,BEKI!
Ajo vajze e kish emrin Bekime,po ai e kish quajtur Beki.Edhe ajo ishte e bardhe si debora,me trupin e hajdhme, delikat,me veshtrimin e syve larushe disi te habitur,qe flisnin te gjtha gjuhet e botes.Ajo vajze kishte duar te bardha si porcelane dhe floke geshtenje me nje pershkendritje ari,e ato ishin te bute e krela krela qe i derdhen qetesisht mbi supe,aq lehtesisht sikur kishin frike ta preknin.Ndjenja e pare qe perftoi qe ne veshtrimin e pare qe frika se mos thyhej nga brishtesia.
Atij i u duk me te vertet si nje drite perendie ca muaj te shkuar .
Qe nje dashuri si nje rrufe goditese, qe pershko qenien e tij.
Ishte i ftuar tek familja Bimbli, martohej,shoku i feminise dhe serenataxhiu i theku Bimbli i trete.Nusja ishte nje brune e persosur, qe i rrembyer zemren plot frymezim .
Dy pranvera e dy behare te gjate serenatat s’kishin te mbaruar ne sokakun e saj:
O moj korçare e bukur si pupe
Me ato naze porsi nuse e re…
E kur me shkoje ti ne bulevard
Zemrat tona digjen flak’ e zjarr
Ai qe i ftuar i nderit ne ate dasme edhe per miqesite prinderore te Z. Xhuvi me te atin,qe ne ate qytet e quanin, ” burre i shquar”.
I zoti i shtepise mbante gjalle biseden e tavolines se miqve.
Ai qe nje gazetar me mendime liberale dhe adhurues i Lumo Skendos ,vecanerisht nuk duhet te linin ne asnje menyre pa pergjigje pyetjet e librit te tij:”Plaget tona”.-
-E ke lexuar sigurisht
-Po –tha Neli,po mendjen e kish gjetke.
-Ne njerezit e shtypit te qytetit tone e kemi analizuar aq e aq here,pyetjet: Ç’ na mungon? Ç’ duhet te kemi? Qe te shkojme perpara.
Neli perpiqej te mos tregonte mosperfillje e te lidhej me kuvendin po cdo veprim e bente me gjysem ndergjegje.
Djelmuria kishte marre flake:
Kur vjen behari çel qershia
Dashuria eshte djallush
Hedh ne prush cilin kush
Do guxoje ta trazoje
Mjerr ai qe kerkon nga puna ta ndaloje
Merr shigjeten edhe vret
As qe pyet si nje mbret
Qe te gjithe ta degjojne
Plag’ e tij s’mbyllet shpejt
dhe barnat se sherojne
Kur vjen behari dhe qershite
Vajza te bukura, faqkat pa puthura
Andej kendej kerkojne djemte
Duan te lozine, te qeshine
Zemrat hapen ate cast
Dhe me gaz i nagas
Dashurine te kerkojne
Vajza djem te gjithe tok
Dhe buzet i bashkojne
Gjoksin çelur deshiron
Dhe kerkon ngazellon
Qe te puth me dashuri
Kjo darke qe shtruar per martesen e vajzes te Z.Xhuvi,qe kishte hijen e nje mbretereshe.e gjate, elegante,jashtezakonisht e bukur,me floke te zez te rende,me sy po aq te zez,dhe lekuren zeshkane.Ajo dhe Bimbli i trete me i pasuri dhender ne te gjithe qytetin,me i dashuruari dhe me gazmori ne banden e fameshme te Serenates,te sapo kthyer nga Parisi i madh ne Parisin e vogel.
Neli qe shoku fatlumur i feminise, qe duhej te ish dollibashi,po dukej i humbur si nje gamile ne shkretetire, nen trysnine fillozofike te Z.Xhuvi.
– Çdo shqipetar gjendet sot perpara gjykatores se historise.Historia po na gjykon….
Bimbli i trete nuk e fshihte krenarine per zgjedhjen e tij aq prrallore, te fisme,konkrete, tokesore ne kundershtim me kusheriren,aq e brishte aq e natyreshme dhe e thjeshte njekohesisht,qe po behej cope qe kjo darke te dukej e bukur.e gezueshme e qyteteruar.Qe me te vertete nje lule e bukur shume
Lule e bukur porsi dielli
Kush te mbolli ty ketu
Me ka mbjell imzot prej qielli
Per te ndritur mend e tu
Lum ay njeri i urte
Qe me sheh e me beson
Vet vetiu un’ s’kam mbire
Lum ay qe me kupton
Mua Zoti me ka mbjelle
Çdo i urte kupton
Zerat vajzerore e mbushen me driththerime ate dasme.ne ate qytet te qyteteruar vertet,qyteti i Liceut Freng,i kinemase Majestik,ku luheshin filmat me ne ze te kohes,i librarive dhe bibliotekave si ajo e Turtullit.teatri amator, e shkolles Qytetese te vashave,i dyqaneve te degjuar e stolisur si ne nje miniature parisiane,i hoteleve moderne i pazarit ku gelonte nje zejtari e te gjitha llojeve dhe ngjyrave,robaqepesve,kepucareve,kovachanat dhe hanet .
Sa here kthehej ne ate qytet Neli e ndjente veten si ne shtepine e tij te vertete.Se femijeria sado e larget qe te kete qene,apo sado e afert . ish .parajsa e humbur, per te gjitheve.
Çupat po i jepnin embelsi dhe hijeshi dasmes me zerat armonioze.
Tavolinat qene shtruar ne çardakun e madh me te gjitha dritaret te kthyer nga Morava.Çdo gje dukej konkrete e fluturake,e tepashme si veshtrimi e buzeqeshja e Bekit aq imcake e trupvogel si nje femije I habitur ,me buzen e siperme pak te dale,dhe duart aq delikate sa do kishe frike ta prekje.
Dhe ate cast Neli desh vetem sa te prekte fare pak vetem me nje cikje
.O zot tha ai me vehte kjo vogelushe eshte eterike po aq e magjishme sa atij po i vinte ne gryke nje thirrje si nje klithme Mos m’u largo!
Pikerisht aty ishte ngjizur edhe ajo enderr plot mister,qe s’po i ndahej !
Zeri I Bekit mbisundoi zerat e gjithe vashve qe u hodhen ne valle
Lule e bukur porsi dielli
Kush te mbolli ty ketu
Me ka mbjell imzot prej qielli
Per te ndritur mend e tu
“Të interpretosh serenatën korçare është njësoj sikur të duash të tregosh një ëndërr që e ke parë në një natë maji, kur trendafilet kane çelur dhe hëna ka dalë si një perëndeshë mbi fronin e blertë të malit të Moravës , kurse zëri i bilbilave t’a shpie shpirtin në lëndina përrallore’.i tha Neli vetes, per larguar dridherimen e asaj parandjenje qe i a pickonte zemren.
++++++
Kur u gjenden te gjithe ne bulevard,me kembet qe u rreshqisnin ne deboren e bute,shoket gjysem te dehur, therrisnin sa kishin ne koke
-Ta dish se jemi te dashuruar me kete qytet,e duam dhe do i thurim serenata Korces sone,meqenese jane shpirti i ketij qyteti ,jane kenge te shenjteruara-
Ne dyqan i Tasit karshi Mitropolise
Mblidhen djemte e skolise
Nga sevda e dashurise
Beme moj zonje dhendere
Se jam djale i embele
“kur do na i rrefesh te zgjedhuren tende Neli?
‘Mjaft more djaj me brire”
“Do te vijme te gjithe andej nga kinema Majestik ,dhe do te kendojme gjer ne mengjez.!”
E ai u pergjigjej po me shaka:
”mua me pelqen te flas sy me sy dhe jo me paravolira”
Djem te mire gazmore , te dashur,dukem qe atje tutje qe jam i dashuruar,eshte e kot, nuk e fsheh dot.
Ata flisnin po ai degjonte vetem zerin dhe fjalet e saj.
“BEKI,BEKI desh te therriste,kurren e kurres, mos m’u largo”
Po serenatistet qene me te shpejte:
Hen’ e plote e bukur hene
Fort te lutem ti vrapo
Per nje lule qe t’kam dhene
Thuaji trimit ne me do
Ref:
Ah moj vashe lozonjare
Gjumi ty s’te paska zene
Mos u bej ti merak fare
Ke nje trim qe nuk ka shok
Gjum’ i embel uruar
Oh sa endrra na degjon
Vash’ e trim jane martuar
Trasheguar pergjithmon’ .
BEKI
Per qametet e Prillit,kjo eshte beja qe ze ime eme.Rina.Me te vertet asaj ne kete muaj i kishin ndodhur qametet e medha.Gjemat e medha.Pra lindjet dhe vdekjet.Shuarejet dhe ripertritjet,sic eshte edhe ky muaj pranvere me shi,diell,stuhi,bulim gjethesh e sythash te mardhur,qe mezi presin te shperthejne.
Po per mua,jo,jo aspak.Prilli per mua u be muaji me gazmor sepse,femija im i pare, lindi pikerisht ne Prill,ne nje dite kur kundermonte era e bajameve te hidhura,qe e ndricoi me drite perendie shpirtin tim te dimeruar nga ankthi se nuk do te qesh kurre ne gjendje t’i jepja dashurise sime kurorezimin dhe lengun e jetes, nje femije,aq te pritur e te desheruar
Dashuria ime nuk mund te pershkruhet me fjale,me asnje lloj fjale.Une do perpiqem sigurisht,po nuk di ne se do te arrij ta shpjegoj sadopak se si ndodhi ajo mrekulli pa pritur e pakujtuar ne ate dite dimri,kur bora ishte aq e bardhe e aq e ndriteshme njekohesisht,diten e dasmes se kusherires sime.Ja keshtu,ne qytetin tim,bie nje bore fluturake e gjithecka behet e brishte,e tejpashme,e perjeteshme e palevizeshme.
Arabeskat mbi drtare,druret tmerresisht te mardhur e te vetmuar ne kopeshtin evjeter,hena apo gjysma e saj,qe reflektohet mbi ate bardhesi,si nje pritje e pafundme,qe e ke brenda vetes,qe e di se do te vije pa tjeter,sepse ajo ka qene aty,qysh diten e pare,qe ke lindur.
Nuk e di se si pat ndodhur qe ne shpirtin tim kishte vetem dashuri per cdo gje te gjalle e jo te gjalle qe me rrethonte.Sic duket nga qe s’kam qene krejt vetem po me vallain tim,qe na quanin binjaket e Rines,jo se qeme me te vertet te tille,une isha nje vit me e madhe dhe disi imcake e Aleksi buckan me rinte pas si manar.Mua me gezonin lulet e pemeve,gushekuqet e pellumbat,dallendyshet qe kishin bere fole tek catija e shkonin e vinin nga Misiri.I percillja me lote ne sy sepse ishin miqte me te dashur te femijerise.
U kisha lidhur verore ne kembe,i therisja me emra perkedheles, qe u patem sajuar si bisht-gershere,sybajame,kurore mbretereshe,etj,etj.
Rrokulliseshim ne barin e gjelber me Leksin,si njerezit me te lumtur te botes.E bota jone ish aty,ne duart e bukura te Rines me gishtat e gjate,te holle qe i ndjeja midis flokeve,kur thurnin e shthyrnin gershetin cdo mengjes,kur na lante ne nje govate te dyve e na kendonte me nje ze melodioz .Kenget vinin njera pas tjetres si nje mall i larget nga nje pus i thelle,i thelle,sic qe shpirti i Rines sime,i bute si pambuk dhe i forte si ajo cope guri-shkembor,qe rrinte jete e mot mbi kaminen e oxhakut.
Rina merrej me ne,ndaj edhe e donim edhe ia kishim friken.Sa per babane,ai ishte njeriu me i qete e me i dashur ne bote.I shkurter,shpatullgjere,flokeverdhe nuk e ngrinte zerin kurre.Kur vinte ne shtepi te paren gje qe bente qe te na therriste:”shpejt ne piqi te babait.hajde cupeza ime,e ti cifliku im”(keshtu e quante tim vella)Uleshim njeri perballe tjetrit e ndjenim eren e tij.qe ish nje perzierje rreshire,duhani e djerse.Nje dashuri e pafundeme buronte qetesisht nga e gjithe qenia e tij e te jepte siguri,paqe e gezim.
Familja e jone nuk qe shume e madhe po se bashku me djemte e rritur te xhaxhait dhe kusheriren time te vetme tre vjet me te madhe se une,beheshim kater djem e dy cupa.Xhaxheshes sone dhe Rines u merrej fryma nga te hyrat e te dalat e shtepise “ si Hani i Berdushit”
Kjo qe shprehja e preferuar e Rines.Me te vertete qe nje shtepi e madhe me tre kate,shume dhoma me cardake te hapur prej derrase,me tavane te zbukuruar me gedhendje druri,me mindere mbuluar me velenxa te kuqe flake me theke,me jasteke te forte prej kashte e kellefe te bardhe bore e me qendisje engjejsh. Perdet e renda te dritareve me pragje te drynjte si te qene skena teatrosh ishin vendet me te pershtateshme per te humbur,ku “binjaku im” ”tretej”kur e kerkonin per ndonje pune.Une e doja me mente e kokes tim vella e nuk e lija t’i ngjitej qimja e jo te merreshin vesh “arratiasjet” e tij.Shtepia jone ish ne breg te lumit qe rrjedh here i qete e here i hazdisur dhe e ndan Korcen ne dy qytete ate te muslimaneve,qe shtrihet pertej xhamise se Mirahorit dhe ate te krishtereve qe zjen nje jete tjeter me oborret rrethuar me kangjella,lule e trendafile dhe kitarat e dritheruara te serenatave e shume kengeve qe shkojne goje me goje si nje ugur enderre dhe lirie.
Lule e bukur porsi dielli
Kush te mbolli ty ketu
Me ka mbjell imzot prej qielli
Per te ndritur mend e tu
Lum ay njeri i urte
Qe me sheh e me beson
Vet vetiu un’ s’kam mbire
Lum ay qe me kupton
Mua Zoti me ka mbjelle
Çdo i urte kupton
Kjo qe kenga ime me e dashur.Une e Rina kendonim se bashku dhe thoshin” se ngjanim si dy pika uji.”
Lumi i Korces zbret nga malet e thate te Moraves,e here here,sjell aq uje sa e mbyt carshine e Korces dhe shkaterron shtepi e dyqane e ndonjehere eshte akoma me i rrezikshem sepse behet cerdhe per cdo ndohtesire e cdo te lige.
Babai shfrynte kunder tij:’Ky lume eshte i pabese –thosh ,dy here me rradhe e kish pare ta permbyste Korcen e pafajeshme.E tani nga viti ne vit,lugu i lumit po mbushet,e mjerimet e Korces plake po shtohen.”
Babai fliste per qytetin si per nje njeri te gjalle.Ishim mesuar me te foluren e tij e vecanerisht Rina,”verjani veshin babait se i a njeh fare mire burgjite e kesaj viraneje jete”,na porosiste.
Nga dritaret e katit te trete te shtepise sone mund te shihje sa te hante syri,uren e madhe dhe muret qe ndanin shtepite e lagjes se muslimaneve,qe komunikonin me dericka me njera tjetren ashtu si edhe ne me xhaxha Xhuvin.Vertet s’ na ndante vecse nje mur,po edhe ne s’benim te njejten jete.
Im ate qe njeriu i tokes,dhe xhaxhai i shkolluar ne Zosimea, njeriu i respektuar i penes.
Babai im kujdesej per koriten dhe pyllin,prona te trasheguara te Rines.Kjo qe aresyeja qe ne e donim shume pyllin,ku kalonim pushimet e shkolles,qyshkur qeme te vegjel.Rrinim ne kasollen e pojakut,qe na dukej nje pallat i vertete.E fillonim diten ne agim, kur rrezja e pare e diellit na hapte syte dhe cicerima e zogjve depertonte permes mjergulles ne mugetiren e kalter te lagur te pyllit .Shtresa e halave te pishave mbytete zhurmen e lehte te hapave tona.Kur delnim ne lendine,babai na tregonte lulen e vogel te bukezijes.
-Pse quhet bukezije?-e pyesja babane.
-Pylli ka qene jete e mot mbrojtesi i njerezise,ai te jep e nuk kerkon asgje shperblim,kesaj bime i hahet rrenja,e shte shpetimtare e jetes.
Babai i donte shume lulet e pyllit.Njehere pa se largu nje lule te verdhe ,qe dukej si luledielli.Cau lajthishten e dendur,po qe te arrinte tek lulja duhej te kapercente perroin,Babai ishte shume i fuqishem,i largonte deget me sepatken e vogel. Une e ndiqja pas, kur ne nje vend te pabese kembet i u fundosen ne llum babai me largoi “ike.tha me prit pertej”ndersa vete shkoi perpara.Me nje dore mbante deget e dendura dhe me tjetren mbahej ne shkop.E ndiqja me zemer te dredhur.Kur morri tatapjeten,kemba i zuri ne nje gur te lepire,te mbuluar me leshterike e shqau.Une klitha:baba,baba.Zeri kumbonte ne lajthishte.Babai u zu pas degeve e u hodh m’ata ane te ujit.E shkulli bimen e eger qe e mundoi aq shume dhe solli ne shtepi,e mbolli te muri i xhaxhait,qe u ngjit lart sinje shermashek i sperkatur me lule dielli qe e kemi edhe sot e kesaj dite.Oborri yne i ka te gjitha llojet e luleve te mali,trendafile te eger,luleshenmitri,rradhiqet,hithrat,pjesa me e madhe e te cilave perdoren per te sheruar semundje te ndyshme.Babai na i mesonte nje e nga nje te fshehtat e pyllit,Ngavesa mund te dije si do te qe moti,spas shenjave te rrenjeve te barerave te pyllit,si do ishin te korrat.Pylli dukej i ndezur nga afshi i rreshires,shkelqente e lartohej shkalle,shkalle. Pishat me trung te gjere si te ngjitura me njera tjetren ngriheshin perpjete.Babai na rrefente vendin e brejtur nga nje dre,nje grusht guaskash te hedhura nga pikthi.Babai i njihte te gjitha huqet e pyllit e njuhte zemren e tij.
Njehere buze nje katarakti ndeshem me nje karvan kurbetesh.Dy prej tyre kishin mbledhur ne nje batanije nje kufome.Karvani zbriste tatepjete me nxitim dhe u ndane per cudi ne drejtime te kunderta. Ne i u afruam me plakut dhe babai i ngushelloi per humbjen.Ai ishte nje plak i vjeter shume,sic e cilesoi Leksi,plak vetem kocka e kokalla,po zerin e kishte shume te fuqishem e bubullues sa te shtinte friken.
-Te falem zot – i u pergjigj kurbati tim eti,mos u cudit qe ne vrapojme ne drejtim te kundert me te vdekurin.Keshtu rrjedh ky lumi i jetes sone,pa varre te te pareve,pa mall,pa atdhe!Varret te terresin lum miku,ndaj ne ikim prej tyre e nuk e dime ku i kemi.I humbasim vete .
Nuk e di perse m’u hap nje humnere ne shpirt.Edhe babai nuk foli nje cope here,derisa u degjua shume qarte nje sepate e vetmuar e ngutur,qe ngulej mbi trung.
Babai na rrembeu te dy me Leksin per dore.Vrapuam nje cope here.Sepata dukej sikur binte mbi zemren time,dang,dang,dang. ”C’do te ndodhe tani,mendoja,cdo te ndodhe valle?”
E ndjeja nga shterngimi i dores,qe im ate ish i zemeruar.Kur u gjendem ne afersi me keqberesin e ndalem vrapin.Te tre mezi merrnim fryme.Druvari ishte me kurriz nga ne e s’na vuri re,v
vetem kur im ate e zuri per krahu ,ktheu koken.Nuk qe vecse nje djalth pesembedhjetevjecar,qe ngriu ne kembe bga frika.Nuk do I harroj kurre syte e tij te medhenj,te deshperuar,lutes.”C’do te beje babai me te?pyeti Leksi me ze te mekur.Babai vetem heshtete dylle i verdhe. Atehere foli djali:-Kam bere nje dite te tere rruge,qe ngaDvorani,me duhet edhe nje dite tjeter, qe te zbres ne Korce t’i shes,Sic e sheh,zot, ne te gjoret hahemi me mortin-tha-“Sa do i shesesh”?pyeti babai
“Dy korona,e sot humba edhe hejbete e jam fare pa ngrene.”Na kater-tha babai e nxorri nga xhepi parate dhe ia dha djaloshit,qe I u mbushen syte me lote nga mirnjohja dhe gezimi.
Hajde te hame nje kafshate buke me femijet e mij me c’na ka dhene Zoti”Ky ishte babai yne!Ndoshta kjo qe edhe aresyeja qe ne nuk beme ndonje prokopi te madhe nga trashegimia e Rines,vetem “bli dite e shko” sic tallej edhe ajo vete,
Babai mua me therriste,shqerka e bute dhe tim vella shqerka e eger.
Gjithe dites e veres ngjiteshim ne lartesite ku mbaronte shtresa e pishes dhe fillonte ahishtja si nje cardak,qe zoteronte nga lart fushen e Korces me qilimin e arave te verdha,te blerta me ugare e mezhda.Nga jugu malet e dardhes dhe xhadea,nga lindja kurrizi i larte i maleve te Moraves,nga veriu Çardaku ,qe i zoteron te gjitha.Liqeni I Ohrit si pasqyre.Mali i thate i ndritur prej diellit duket si nje cope gurkali.Dhe zemra ime lumturohet mbushur me gezim e dashuri per te gjithe ate bukuri ,qe rrethon jeten e njeriut.Dhe zemra ime qe kendon pa u ndalur:
Lule e bukur porsi dielli
Kush te mbolli ty ketu
Me ka mbjell imzot prej qielli
Per te ndritur mend e tu
Lum ay njeri i urte
Qe me sheh e me beson
Vet vetiu un’ s’kam mbire
Lum ay qe me kupton
Mua Zoti me ka mbjelle
Çdo i urte kupton
Ne vjeshte i linim lamtumiren pyllit dhe fillonin telashet e shkolles.
Per shkollen fillore te Qiriazeve,apo shkollen e vashave asnjeri nuk pati kundershtime.Kur erdhi koha e se mesmes u ndame ne dy kampe,kampi xhaxhait si me i shkolluari fisit desh te na niste te gjitheve cupa e djem ne Lice,qe ai e quante me nderim:” gjysem universitet”.Djemte e xhaxhait ,Leksi dhe kusherira ime, shkuan gjithe gezim ne Liceun frances.Ndersa per mua vendosi Rina me veton e saj te padiskutueshme per qytetesen,jo vetem se ne Korca ndoshta qe i pari qytet,qe kish kjijuar traditen dhe respektin per mesueset. si nje zanat i pershtatshem per femera po edhe pse Rina kishte dicka te dhimbeshme,personale, vrasjen e vellait te vetem,mesuesi i gjuhesh shqipe,te derguar se bashku me kalin dhe hejbete mbushur me abetare,te perlyera me gjakun e djaloshit njezete pesevjecar.Rines nuk i delte njeri perballe,kur qe fjala per amanetin e vellait,mesuesit deshmor.Une,Leksi,po edhe femijet e xhaxhait duhej te mesonim permendesh se s’ben,vjershen e Naim Frasherit:GJUHA SHQIP.,qe u gjend ne hejbete e pergjakura,dhe gurin qe rrinte ne kaminen e oxhakut,e qe ish guri me histori,sepse cdo gje qe duam e na rrethon paska nje histori,qe do u rrefeka kur ti vije koha e casti!
Vellezre Shqipetare
Qasuni e me degjoni
Sa te muntni me pare
Gjuhen tuaj te mesoni
………………………..
Se gjuh’e Shqiperise
Eshte e Perendise
……………………
Shqip te flisni per here
Fjesht’e te pa perzjere!
Djelli,hena,hylli,
Engjelli,shpeshi,dashi
Kembora gjethi,pylli,
Dellndyshja,larashi,
Edhe bibili vete
Shqip te flase nde jete!
Edhe vete Perendija,
Edhe zoti i vertete,
Dh’e tere gjithesia
Kete gjuhe te kete
Kete edhe Shqipetari
Shpirt-madhi,pune-mbari.
Ky qe edhe ungjilli i Rines sime,shpirtbukur e shpirtplagosur,valletare e meskeputur,kengetare e magjiplote, per mua dhurata me e cmuar ne bote.”
“Çdo njeri ka nje histori per te treguar,perseriste pa rreshtur.”
Edhe une keshtu u rrefeva historine time,qe te mos humbase e te behet harrese.
Mund te them me plot gojen se Zoti me pat bekuar qe ne djep.jo vetem nga emri qe me paten vene BEKIME,apo thjeshte E BUKURA BEKI,sic me quajti i shtrenjti im Neli,qysh ne castin e pare qe u pame sy ne sy.Pasketaj per mua cdo gje tjeter e kesaj bote morri emrin e tij,NELI
NELI E BEKI u transformuan ne nje qenie.
Jetuan keshtu plot shtate vjet,me dy cupezat,engjellushet tona te shenjteruara!
SHIU I YJEVE
(leter e paderguar)
Ne te vertet une,s’u kam shkruar kurre asnje leter,kjo per shkak te ndarjes sone ne vite aq te hereshme.Ndarja eshte dhimbja jone e perjeteshme,plage e pergjakur,qe nuk u sherua asnjehere,po njekohesisht edhe kredoja ime.
Kjo eshte letra e pare,me e cuditeshmja,sepse po shkruhet neper keto hapesira te largeta kozmike ne diten kur i gjithe rruzulli pret eklipsin e diellit.
Edhe ju ishit dielli i jetes sime.Ma mbushet me drite e gezim ate pjese,sado te larget,qe e erresoi eklipsi i humbjes.
E di qe kam qene femije i desheruar dhe i pritur si ujet e paket,fjale e bukur kjo ne gjuhen shqipe,qe po tingellon plot dritherima,si ne ato dite e nete kur ju te dy,ne kulmin e rinise e bukurise i luteshit Zotit t’ju a plotesonte deshiren per nje femije.
Zoti u tregua zemergjere,ai u bekoi me gjithe dashurite e botes.Ai tha:qofshi te lumtur bijt e mij.Dhe ju ashtu qete.Askush nuk qe me i lumtur e i dashuruar ,ne nje kohe kur dashuria ishte disi e rralle jo vetem ne Shqiperine tone te vogel,djepin e shtratin tuaj,po ne te gjithe boten e madhe ku po dendesoheshin rete e zeza, qe do te merrnin jetet e bardha. Kur bota e madhe ketej dhe andej kontinenteve,shkundej ndermjet endrrave e shpresave,thatesirave,termeteve,krizave konomike,lufterave qe s’kishin te mbaruar,traktateve qe s’kisin perfunduar,ku peshkaqenet kerkonin gjah tek te vegjelit,te dobetit te uritur,ku”qetesia”s’qe vecse nje genjeshter e nje mashtrim i madh.
Po ju ishit te rinj,e Fati qe me JU
Shume breza shkojne e vijne ne kete bote,po jo te gjithe gjejne dashurine.Shume cfiliten e ropaten,genjejne veten,po ne fund e dine se jeta u ka ikur neper duar,e gjithcka e magjishme,e gjithpriteshme ka fluturuar bashke me vitet me te mira.
Po jo per ju te dy.Ju qete te zgjedhurit e Zotit,qe pat caktuar DASHURINE dhe lumturine tuaj,aq te shkurter po edhe te ndriteshme,si spektakli yjor i nates se Shen Lorencit.
Baba i dashur,qe ruajte brenda vetes dy ndjenjat me te thella prinderore,per cupat e tua.Po te kujtoj tani ne nje largesi kohe ,vendi dhe nuk gjej asnje jete tjeter te ngjashme me tuajen, trashegimia ,qe late per dy vogelushet, mbeti pengu i juaj i kesaj jete!
Ju ,na late driten dhe shkelqimin e shpirtit tuaj,energjine diellore!
Sa te jemi gjalle, do te jeni te pandare nga ne!
Keshtu,Ju u shndruat,u bete ndergjegjia jone e vetme para se ciles japim llogari per te miren dhe te keqen.
Jeni qortuesit dhe ngushelluesit tane,qe nuk na lini te plakemi ,sepse e ndjejme veten gjithenje femije, para jush. /KultPlus.com
