Statuja e tregtarit me skllevër zëvendësohet me atë të protestueses

Skulptori i njohur britanik ka vendosur statujën e protestueses nga lëvizja “Black Lives Matter” në piedestalin ku gjendej statuja e një tregtari me skllevër, në qytetin Bristol të Britanisë.

Artisti Marc Quinn krijoi statujën me përmasa reale të protestueses Jen Reid, e cila është vendosur në vendin e statujës së Edward Coltonit, pasi që protestuesit e kishin rrëzuar dhe hedhur në limanin e Bristolit më 7 qershor.

Statuja është vënë mëngjesin e së mërkures, pa leje nga zyrtarët e qytetit, shkruan AP.

Reid, e cila shkoi të shihte statujën, tha se u mbush me krenari. “Mendoj se është e mahnitshme”, tha ajo. “Duket thuajse gjithmonë ka qenë aty”.

Colston kishte qenë një tregtar i shekullit 17 i cili bëri pasuri të madhe duke transportuar afrikanë të skllavëruar në kontinentin e Amerikës, me anë të anijeve nga limani i Bristolit, transmeton KOHA.

Rrëzimi i statujës së tij ishte pjesë e një proteste mbarë botërore kundër racizmit dhe skllavërisë, e ndezur për shkak vdekjes së afro-amerikanit George Floyd në duart e policisë së SHBA-së.

Quinn, që është njëri nga skulptorët më të njohur të Britanisë, ka thënë se protestuesja Reid kishte “krijuar vetë skulpturën kur hipi në atë piedestal dhe ngriti dorën lartë”.

Në gjoks ia stamponte emrin e kompanisë dhe i shiste, rrezohet busti i tregtarit që u pasurua nga tregtia e skllevërve

Protestuesit e anti-racizmit në qytetin anglez të Bristol rrëzuan statujën e diskutueshme të tregtarit të skllevërve Edward Colston të dielën pas viteve të grindjeve për trashëgiminë e tij.

Sipas mediave të huaja, statuja 5.5 metra u rrëzua nga bazamenti i saj dhe pastaj u hodh në lumin Avon drejt fundit të një proteste ku morën pjesë rreth 10,000 njerëz për të denoncuar racizmin institucional.

Marshimi, i ngjashëm si në të gjithë Evropën, u organizua në solidaritet me lëvizjen “Black Lives Matter” pas vdekjes së afrikano-amerikanit George Floyd muajin e kaluar në Minneapolis, SHBA.

Colston lindi në një familje të pasur tregtare, në Bristol, por ishte arsimuar në Londër, ku kishte qëndruar në pjesën më të madhe të jetës së tij të punës, sipas uebfaqes së Muzeut të Bristolit.

Ai fillimisht tregtoi në Evropë tekstile prej leshi dhe verë, por bleu aksione në Royal African Company (RAC) në vitin 1680.

Vetëm anëtarët e RAC u lejuan të tregtonin me Afrikën për ar, fildish dhe skllevër.

Anijet RAC, të cilat niseshin nga Bristol, Liverpool dhe Londër, transportuan rreth 100,000 skllevër të Afrikës perëndimore në Karaibe dhe Amerikën midis 1672 dhe 1689.

Të gjithë ata ishin markuar në gjoks me inicialet e kompanisë.

Sipas faqes së internetit të Historisë së Parlamentit, Colston “bëri pjesën më të madhe të pasurisë së tij nga tregtia e skllevërve”.

“Vitet 1680 ishin pa dyshim më fitimprurësit në biznes, dhe sipas një llogarie, ai u tha se kishte në pronësi mbi 40 anije”.

Ai përdori fitimet e tij për të kaluar në huadhënie të parave, duke ofruar kredi për qeveritë përpara se të shiste rezervat e tij RAC te Mbreti William III.

Ai më pas u tërhoq në Surrey dhe filloi të financojë një seri projektesh bamirësie, kryesisht në Bristol dhe Londër, duke përfituar nga shkollat, spitalet dhe kishat.

Siç bëhet e ditur më tej, Colston u gjend për pak kohë edhe në politikë si deputet midis 1710 dhe 1713, megjithëse në vitet shtatëdhjetë të tij atëherë, ai rrallë ndoqi parlamentin në Londër.

Ai vdiq në shtëpinë e tij në Surrey në vitin 1721 dhe u varros në Kishën All Saints në Bristol.

Përtej statujës së rënë tani, Bristol e nderoi duke i vënë emrin e tij edhe ndërtesave dhe rrugëve. / KultPlus.com

Black Lives Matter protests. Protesters throw statue of Edward Colston into Bristol harbour during a Black Lives Matter protest rally, in memory of George Floyd who was killed on May 25 while in police custody in the US city of Minneapolis. Picture date: Sunday June 7, 2020. See PA story POLICE Floyd. Photo credit should read: Ben Birchall/PA Wire URN:54052046 (Press Association via AP Images)

Koha kur mori fund tregtia e skllevërve nga Afrika

Më 7 qershor të vitit 1862, Shtetet e Bashkuara dhe Anglia nënshkruan një traktat për t’i dhënë fund tregtisë së skllevërve.

Marrëveshja i jepte secilit vend të drejtën për të kontrolluar anijet tregtare të vendit tjetër për transportimin kontrabandë të skllevërve, ndërsa lundronin nëpër një zonë të caktuar të Oqeanit Paqësor.

Në bazë të traktatit krijoheshin gjithashtu gjykata ndërkombëtare në Sierra Leone, Kepin e Shpresës së Mirë dhe në New York për të gjykuar kontrabandistët.

Deri në vitin 1864, tregtia e skllevërve nga Afrika kishte marrë fund si rezultat i traktatit anglo-amerikan dhe bllokadës së porteve jugore gjatë luftës civile amerikane.