Studiuesja franceze për figurën historike të Jashar Erebares

Studiuesja franceze Evelyne Noygues ka botuar një shkrim për figurën historike të Jashar Erebares në revistën shkencore dhe universitare në Paris “Cahiers Balkaniques”.

Jashar Erebara, me prejardhje nga Podujeva, i lindur në Mostar dhe i rritur në Dibër, ku ishte adoptuar në familjen Erebara. Më tej, Noygues theksoi se Erebara nga pushteti osman u internua në Kumanovë në vitin 1908, ku punoi si nëpunës statistike. Në Kumanovë ai bëri punë të mëdha, duke vënë themelet e arsimit shqip në këto treva. Më tej tregoi rrjedhën e ngjarjeve në vijim dhe kontributin e madh të Jashar Erebarës si pjesëmarrës në Kongresin e Manastirit, në shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë, si deputet i Dibrës, etj..

Një post-Rilindas që sakrifikoi jetën e tij për zhvillimin e arsimin e popullit të vet. Jashar Erebara hyri në skenën politike shqiptare në fund të shekullit XIX dhe në gjysmën e parë të shekullit XX, pra i takon periudhës së fundit të Rilindjes Kombëtare Shqiptare. Erebara ka qene një personalitet i gjithanshëm që nuk kurseu asgjë për të mirën e kombit. Ai ishte një patriot i rrallë dhe demokrat-revolucionar përmasash të gjera. Shumë herë u angazhua në lëvizjen kombëtare për liri e pavarësi.

Studiuesja franceze Evelyne Noygues shkruan: “Pas fqinjëve të tyre në Ballkan, shqiptarët ranë dakord gjithashtu të angazhohen në luftën për njohjen e kombit të tyre, ku për herë të parë pati një vetëdije kombëtare shqiptare e një zgjim kombëtar. Intelektualët shqiptarë të shpërndarë në vende të ndryshme investojnë energjinë e tyre në ndërtimin e një identiteti qëllimi i të cilit është që të njihnin ekzistencën e një kombi të denjë për të fituar lirinë dhe të largohej nga sundimi Osman. Për ta bërë këtë, komunitetet shqiptarë në mërgim luajtën një rol kyç në mbështetjen e lëvizjes kombëtare. Botimet e ndryshme gjithashtu kanë kontribuar në masë të madhe për zgjimin e ndërgjegjes kombëtare.

Gjatë studimeve tona në Inalco, ne jemi të interesuar në pohimin kombëtar shqiptar duke u mbështetur në studimin e një gazete origjinale shtypur në Beograd në disa gjuhë që nga viti 1902 deri në vitin 1906: Albanija, Shkipnija e Shqiptarevet (L’Albanie, L’Albanie aux Albanais).”

Studiuesja Evelyne Noygues merret me albanologjinë që prej vitit 1990 kohë kur ka jetuar në Shqipëri per tre vite. Është diplomuar nga Inalco-ja  (Instituti kombëtar universitar i Langues et Civilizimeve – Paris – Francë) në fushën e historisë me specializim: “Studime Evropiane”. Pas një kualifikimi të dyfishtë në gjuhën dhe historinë shqiptare, ajo vazhdoi aktivitetet e saj në fushën e albanologjisë si dhe në përkthim letrar përveç karrierës së saj në administratën e lartë publike të shtetit francez. Gjithashtu ajo shkruan për kulturën shqiptare në mediat franceze./ Diaspora shqiptare/ KultPlus.com