Netët Korçare të Poezisë, festival ku takohen shpirtrat krijues

Fundjavën që lamë pas Korça mblodhi poetë nga e gjithë bota për edicionin e 29-të të Festivalit Ndërkombëtar të Autorëve “Netët Korçare të Poezisë”.

Në këtë festival, ku interpretohen vepra të ndryshme të poezisë, simbolikë e veçantë është edhe mbjellja e një peme në Parkun e Poetëve, në nderim të trashëgimisë së fjalës së shkruar.

Poeti Laureat i festivalit u shpall Sadik Bejko, i cili mbolli pemën tradicionale në Parkun e Poezisë. Çmimi Kurora e Poezisë shkoi për poeten Maklena Nika. Çmimi Poezia më e Bukur iu dha poetit Tsvika Nir (Izrael). Çmimi “Dritëro Agolli” iu dha poetit Dinos Kubatis (Greqi). Çmimi “Asdreni” shkoi për poetin Zyhdi Dervishi dhe Çmimi Special shkoi për poeten Rakela Zoga me motivacionin: “Për këndvështrimin origjinal, për përcjelljen e vlerave universale përmes kumtit poetik.

Netët Korçare të Poezisë konsiderohen si një festë e fjalës së bukur. Në këtë edicion, morën pjesë 34 poetë nga Italia, Franca, Izraeli, Monako, Greqia, Kosova dhe Shqipëria, të cilët sollën me vete jo vetëm vargje të frymëzuara, por edhe tingujt dhe ndjesitë e vendeve të tyre.

Korça, edhe një herë, u shndërrua në një skenë të hapur, në një udhëtim shpirtëror që bashkon nëpërmjet gjuhës universale të artit. Disa nga pjesëmarrësit ishin: Angela Valenti Durazzo, Bardhosh Gaçe, Pierre Ech-Ardour, Helena Halilaj, Albin Lushi, Maklena Nika, Sadik Bejko, Raimonda Moisiu – Sade, Tsvika Nir, Entela Kasi, Vlora Konushevci etj.

Netët Korçare të Poezisë u zhvillua me mbështetjen e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, bibliotekës publike “Thimi Mitko” Korçë, Bashkisë Korçë dhe PEN Albania.

“Le të jetë ky edicion një tjetër dëshmi se poezia nuk është e mbyllur në libra, ajo jeton në rrugë, në zëra, në takime si ky. Dhe mbi të gjitha, ajo jeton brenda nesh, sa herë që zgjedhim të dëgjojmë me zemër”, u shpreh në fjalën e saj drejtorja e QKLL-së, Alda Bardhyli./atsh/KultPlus.com

Fondacioni “Akili” me aktivitetin kulturor “Flatrat që ndryshojnë botën” 

Më 1 qerashor, Fondacioni “Akili” do të organizojë aktivitete kulturore në kuadër të aktivitetit “Flatrat që ndryshojnë botën”. 

Përgjatë këtij aktiviteti, në ora 11:00 do të mbahet një punëtori krijuese me pikturat dhe ngjyrat, punime që do të prezantohen në ekspozitën që do të hapet në ora 19:00, ku më pas do të ndahen edhe certifikata për pjesëmarrësit.

Aktiviteti i këtij fondacioni do të shoqërohet me muzikë përgjatë gjithë kohës./ KultPlus.com 

Androniqi Zengo Antoniu ndër të parat profesioniste të artit pamor shqiptar

Më 26 maj të vitit 1913 lindi ikonografja, piktorja dhe mësuesja dardhare, Androniqi Zengo Antoniu.

Studimet e larta i kreu në Shkollën e Arteve të Bukura në Athinë, ku spikati për rezultate të shkëlqyera dhe ku së bashku me të motrën do të cilësohej ndër të parat femra profesioniste të artit pamor shqiptar.

Androniqi restauroi pikturat murale të Shën Mërisë, të Shën Thanasit në Korçë, të Shën Kollit në Hoçisht etj.

Kthimi në atdhe e gjen Androniqin në Korçë në rolin e mësonjëses pranë shkollës femërore. Në vitin 1937, në kuadrin e festimeve të 25-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë, Zengo çel ekspozitën e parë të saj ndërsa ekspozita e dytë u çel një vit më vonë, duke kaluar përmasat lokale, duke e shndërruar Androniqin në model frymëzimi për gratë.

Emri i saj do të përmendej në galeritë apo në panairet më të suksesshme të kohës. Në vitin 1940, Zengo do të nderohej në Bari të Italisë për veprën “Kalaja e Petrelës”. Pjesë e ekspozitës ishin edhe zëra unikë të pikturës shqiptare, sikurse Vangjush Mio dhe Zef Kolombi. Artistja do të vlerësohej gjatë periudhës së komunizmit brenda dhe jashtë vendit për punën e saj krijuese. Në pikturat e saj mbizotërojnë portretet, peizazhi, dashuria për kostumet dhe vendlindja e saj, Dardha./atsh/KultPlus.com

Himni i bukurisë

Poezi nga Sharl Bodeler

Bie prej qiellit a ngrihesh prej humnerës së thellë,
O Bukuri! Shiki yt hyjnor dhe i djallëzuar,

Krimin me mirësinë ngatërruar, përherë na e ndjell,
Duke i ngjarë aq shumë shijes së verës së bekuar.

Sytë e tu strehojnë çdo perëndim dhe aurorë;
E si një natë e stuhishme parfume shpërndajnë;
Pthjet e tua janë melhem, goja jote një amforë,
Që i bën trima vogëlushët e heronjtë të qajnë.

Gurgullon honeve të zi a yjeve të zjarrtë digjesh?
Fati i magjepsur të ngjitet pas fundeve si një qen;
Ti gjithcka në botë sundon e askujt s’i përgjigjesh,
E kudo, rastësisht, gjëmën dhe harenë shpërthen.

Bukuri, ti marshon mes kufomave që ke përçmuar;
Nga xhevahirët e tu, Tmerri nuk ka më pak magji,
E Krimi, mes gjithë stringëllave të tua më i çmuar,
Mbi barkun tënd, krenarisht vallëzon plot dashuri.

Flutura e natës e verbuar pas teje, të vjen afër, qiri,
Fërfëllin, ndizet e thotë: I bekuar qofsh pishtar!
I dashuruari ethshëm përkulet mbi të dashurën e tij,
Si ai i plagosuri për vdekje përkëdhel të tijin varr.

S’ka rëndësi nëse Parajsën apo Ferrin ke për nënë,
O Bukuri! Mostër e frikshme, e paanë, e lindur e lirë!
Vallë buzëqeshja jote, syri yt, këmba, hapur ma lënë
Portën, për atë pafundësi kurrë të njohur aq mirë?

S’ka rëndësi je Djall apo Zot! Ëngjëll a Sirenë të jesh,
S’ka rëndësi nëse zanë me sy kadife që xixëllojnë butë,
O parfum, ritëm, kthjelltësi, o e vetmja ime mbretëreshë!
Bën universin më pak të shpifur, më pak të rëndë çdo minut’./ KultPlus.com

Heidegger: Fati juaj nuk mund të ndryshohet, por mund të sfidohet

Martin Heidegger lindi në Messkirch, në një familje të borgjezisë së ulët e në gjendje të mirë ekonomike, gjë që i mundësoi shkollim solid në universitetin e Freiburg-ut ku kreu teologjine dhe filozofinë, ndoqi mësime të matematikës, të shkencave natyrore si dhe histori, shkruan KultPlus.

Emërohet profesor dhe më 1927 shkruan veprën kryesore « Qenia dhe koha » (Sein und Zeit). Gjatë vitit 1933, kyqet në krahun e social-nacionalistëve mirëpo pas disa muajsh tërhiqet dhe për shkak të kësaj, i ndalohen tekstet dhe mësimdhënia.

Nga kjo kohë, ai do të kthehet në univerzitet vetëm pas luftës, më saktësisht, në vitin 1950/51. Heidegger është themeluesi i egzistencializmit e filozofia e tij, i ka themelet e veta në çështjen e qenies e këtu nën « qenie » nuk bëhet fjalë për njeriun si që mendohej gjer vonë por për të qenunit – jam – egzistencë, që edhe është epiqendra e persiatjeve dhe platformës filozofike të tij.

Kur flet për fatin, filozofi gjerman thotë: “Fati juaj nuk mund të ndryshohet, por mund të sfidohet”. /KultPlus.com

Hollywood-i “zbarkon” në Shqipëri

Shqipëria nuk është më thjesht një destinacion i bukur, por tashmë edhe një partner i besueshëm për prodhime filmike.

Për herë të parë, përmes nismës “Fam Tour Albania”, Shqipëria po pret emra të mëdhenj të industrisë globale të filmit si HBO, Warner Brothers, Amazon, Disney, Paramount, NBC-Universal e shumë të tjerë.

Përfaqësuesit e këtyre studiove po zhvillojnë një tur disaditor në qytete të ndryshme për të zbuluar nga afër bukuritë natyrore, historinë dhe traditat, lokacionet unike dhe mundësitë e shumta që Shqipëria ofron për xhirime dhe bashkëprodhime ndërkombëtare.

Këto vizita në terren do t’u hapin rrugën projekteve të reja, investimeve dhe bashkëpunimeve që mund ta kthejnë vendin tonë në një qendër të re të produksionit filmik në Evropë.

Ndërkohë në takimin që liderët e studiove filmike mbajtën në Tiranë, ministri Gonxhja theksoi angazhimin e qeverisë shqiptare për të ndërtuar një ekosistem konkurrues për industrinë kreative, përmes stimujve fiskalë, reformave ligjore dhe investimeve në talente e infrastrukturë moderne.

“Catalyst Story Institute”, një nga institucionet më prestigjioze amerikane për zhvillimin e talenteve krijues, tashmë është pjesë e këtij vizioni me hapjen e qendrës Tirana Training Institute duke kontribuar në formimin profesional dhe ndërkombëtarizimin e sektorit./atsh/KultPlus.com

Hapet Muzeu Etnografik Memaliaj, një tjetër hapësirë kulturore dhe destinacion për turistët

Në qytetin e Memaliajt ka hapur dyert një tjetër qendër me rëndësi kulturore dhe historike, Muzeu Etnografik, një iniciative e Bashkisë Memaliaj që synon të ruajë, promovojë dhe të bëjë të njohur trashëgiminë shpirtërore dhe materiale të zonës.

Ceremonia e përurimit të muzeut u zhvillua në prani të qytetarëve, përfaqësuesve të pushtetit vendor dhe të ftuarve të tjerë.

Kryetari i Bashkisë së Memaliajt, Albert Malaj vuri në dukje rëndësinë që ka kjo nismë për jetën kulturore të qytetit dhe për ruajtjen e identitetit.

“Vizitorët e parë patën mundësinë të udhëtojnë në kohë përmes objekteve, veshjeve tradicionale, veglave të punës dhe kujtimeve që flasin për jetën dhe zakonet e paraardhësve tanë”, deklaroi Malaj.

Ai theksoi gjithashtu se ky muze përfaqëson një dritare të hapur drejt historisë dhe mënyrës së jetesës së brezave të kësaj treve.

Muzeu Etnografik i Memaliajt përmban një koleksion të pasur objektesh tradicionale, përfshirë veshje popullore, vegla të përdorura në punët bujqësore, elementë të jetës së përditshme dhe dekorime që pasqyrojnë trashëgiminë dhe zakonet vendase.

Kjo hapësirë synon jo vetëm të ruajë këto objekte me vlerë, por edhe të shërbejë si një mjet edukimi për brezat e rinj dhe një atraksion për turistët që dëshirojnë të njohin më nga afër trashëgiminë kulturore të Memaliajt.

Kryetari i Bashkisë ftoi qytetarët e Memaliajt, si dhe turistët vendas e të huaj, të vizitojnë muzeun, duke e konsideruar këtë si një hap të rëndësishëm në ndërtimin e një identiteti më të fortë kulturor dhe promovimin e vlerave autentike të qytetit.

Ky zhvillim i ri kulturor vjen pas hapjes së Muzeut të Minatorit rreth një vit më parë dhe tashmë është kthyer në një prej atraksioneve më të vizituara të qytetit. Ky muze u kushtohet minatorëve të Memaliajt dhe historisë së industrisë minerare që ka luajtur një rol kyç në zhvillimin e zonës. Vizitorët aty mund të shohin nga afër objekte origjinale të përdorura gjatë dekadave të punës në minierë, dokumente arkivore, uniforma, fotografi dhe materiale të tjera që pasqyrojnë përditshmërinë dhe sfidat e punëtorëve të nëntokës.

Me këto dy institucione të rëndësishme, Muzeun Etnografik dhe atë të Minatorit – Memaliaj po afirmohet si një pikë referimi për turizmin kulturor në jug të Shqipërisë, duke ofruar jo vetëm histori dhe kujtesë kolektive, por edhe një mundësi për të reflektuar mbi rrënjët, traditat dhe zhvillimin e një komuniteti me histori të pasur./atsh/KultPlus.com

96 vite më parë lindi Miles Davis, artisti që bëri histori në muzikën xhaz

Miles Davis ka qenë kompozitor i shquar i muzikës xhaz. Ai është konsideruar si një nga figurat me më së shumti ndikim në historinë e xhazit në shekullin 20, shkruan KultPlus.

Vitet 50 kanë qenë shumë të suksesshme për të. Me albumin “Kind of blue”, ai arriti t’i shesë 5 milionë kopje në ShBA.

Davis ndihmoi në ngjalljen e popullaritetit të muzikës xhaz. /KultPlus.com

Media irlandeze “RSVP Live”: Turistët zgjedhin Shqipërinë si destinacionin më të mirë për të vizituar këtë verë

Maldivet janë një destinacion ëndrrash për shumë turistë, por është gjithashtu një udhëtim i gjatë dhe i kushtueshëm, shkruan Blathin de Paor në të përditshmen irlandeze “RSVP Live”.

Plazhet e pastra me rërë të bardhë dhe ujërat e kristalta tërheqin vizitorë nga e gjithë bota.

Megjithatë, udhëtimi atje përfshin fluturime të gjata dhe kosto të mëdha.

Një javë qëndrimi në një nga vilat e saj të famshme mbi ujë – gjatë pikut të sezonit mund të kushtojë 2300 euro për dy persona – pa marrë në konsideratë koston e fluturimeve.

Për fat të mirë, ekziston një alternativë shumë më afër Irlandës – Shqipëria, e cila sipas ekspertëve të udhëtimeve është e ngjashme me Maldivet.

Shqipëria, një perlë e fshehur, është ende e përballueshme dhe pa turma vizitorësh – krahasuar me destinacione të tjera të njohura.

Me plazhet e saj marramendëse dhe ujërat bruz, Riviera Shqiptare ofron një arratisje spektakolare buzë detit.

Dhe megjithëse popullariteti i saj po rritet, ajo mbetet një destinacion evropian i përballueshëm.

Qëndrimet luksoze buzë detit mund të gjenden për vetëm 23 euro nata, ndërsa ushqimi është i përballueshëm, me vakte të plota dhe pije që shpesh kushtojnë rreth 18 euro.

Shqipëria është bërë një sensacion viral në mediat sociale, me video që tregojnë ngjashmërinë e saj të habitshme me Maldivet.

Fluturimet nga Irlanda në Shqipëri janë çuditërisht të lira. Ndërsa, aktualisht nuk ka fluturime direkte nga Dublini në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës (TIA), disa linja ajrore ofrojnë linja me një ndalesë, duke përfshirë “Lufthansa”, nëpërmjet Mynihut ose Frankfurtit, “Brussels Airlines”, nëpërmjet Brukselit dhe “Swiss Airlines”, nëpërmjet Zyrihut.

Çmimet e udhëtimeve vajtje-ardhje mund të fillojnë nga afërsisht 142 euro.

Kohëzgjatja e fluturimit ndryshon, por zakonisht varion nga 5 orë e 20 minuta deri në mbi 8 orë, në varësi të ndalesave.

Gjithashtu, turistët mund të fluturojnë për në Korfuz, Greqi, dhe të marrin një traget për në bregdetin e Shqipërisë për rreth 18 euro në secilin drejtim.

Kjo alternativë u lejon turistëve të vizitojnë të dy destinacionet pa ndikuar në buxhetin e tyre.

Me çmimin e saj të përballueshëm të pakrahasueshëm, peizazhet spektakolare dhe popullaritetin në rritje, Shqipëria eshte një nga vendet më të mira për pushime verore për turistët irlandezë në vitin 2025./atsh/KultPlus.com

Osmani në Dayton të SHBA’së: Me ndihmën e aleatëve po i forcojmë themelet e një rajoni më të sigurt

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka marrë pjesë në sesionin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s.

Ajo ka thënë se reformat tona dhe investimi në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë po e pozicionojnë Kosovën si partnere mes vendeve që ndajnë të njëjtat vlera të lirisë dhe sigurisë.

Ajo ka shkruar në Facebook se me mbështetjen e aleatëve strategjikë, do forcojnë themelet e një rajoni të sigurt.

“Në vazhdën e aktiviteteve në sesionin e Asamblesë Parlamentare të NATO-s në SHBA, sot pata nderin të jem folëse në panelin për integrimin euroatlantik të Kosovës dhe paqen e sigurinë në Ballkanin Perëndimor. Reformat tona dhe investimi në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë po e pozicionojnë Kosovën si partnere mes vendeve që ndajnë të njëjtat vlera të lirisë dhe sigurisë.  Me mbështetjen e aleatit tonë strategjik, Shteteve të Bashkuara të Amerikës, si dhe aleatëve të tjerë, po forcojmë themelet e një rajoni më të sigurt, më të qëndrueshëm dhe të përkushtuar ndaj vlerave demokratike”, ka shkruar Osmani në Facebook. / KultPlus.com

‘Të lutem, ndiqi ëndrrat, pavarësisht idealeve të tua, ti mund të bëhesh ai që dëshiron të bëhesh’

Thënie mbi jetën nga mbreti i popit Michael Jackson:

“Përpara se të më gjykosh, përpiqu fort të më duash”.

“Të lutem, ndiqi ëndrrat! Pavarësisht idealeve të tua, ti mund të bëhesh ai që dëshiron të bëhesh”.

“Unë mund ta pranoj dështimin. Secili nga ne dështon në diçka përgjatë jetës së vet, por unë nuk mund ta pranoj dot të mos e provoj sërish”.

“Gjithmonë beso tek vetja. Pavarësisht nëse të tjerët rreth teje po tregohen negativë, apo po të përçojnë energji negative, mos i merr parasysh mendimet e tyre, sepse ti do të bëhesh, ashtu siç ti beson se do të bëhesh”.

“T’i japësh dikujt një pjesë të zemrës tënde, është shumë herë më me vlerë se t’i japësh gjithë pasurinë e botës”.

“Nëse ti nuk beson tek vetja jote, asgjë e mirë nuk do të të ndodhë në jetë. Nëse ti nuk beson tek vetja, kush tjetër do të të besojë ty?”

“Le të ëndërrojmë për një të nesërme ku do të dashurojmë me shpirt, dhe do ta njohim dashurinë si të vërtetën e vetme që buron nga zemra për çdo krijesë”.

“Është më mirë të dështosh duke qenë vetvetja, se sa të korrësh sukses duke imituar të tjerët”.

“Dikush dikur tha “Shpirti është ai që ka rëndësi””.

“Jini modestë, besoni tek vetja juaj dhe mbusheni zemrën tuaj me dashurinë e gjithë botës”

– Michael Jakson/ KultPlus.com

“Bujtina e Jufkave” në Dibër, Rama: Shembull frymëzues i zhvillimit rural

“Bujtina e Jufkave” në Dibër, që nisi fillimisht si një sipërmarrje e vogël familjare për prodhimin e jufkave të famshme dibrane, sot është shndërruar në një bujtinë për pritjen e turistëve.

Kryeministri Edi Rama ndau në rrjetet sociale shembullin frymëzues të kësaj bujtine, që frekuentohet nga turistë vendas e të huaj.

“”Bujtina e Jufkave” në Dibër është një tjetër shembull frymëzues i zhvillimit rural, ku tradita, mikpritja dhe dashuria për vendin e natyrën harmonizohen për të krijuar një përvojë unike për vizitorët vendas dhe të huaj”, shkruan Rama.

Në videon e publikuar nga Rama, e zonja e bujtinës tha se “ky agroturizëm lindi si ide për të rritur sa më shumë të ardhurat në familje dhe për të shtuar një atraksion për Dibrën dhe vendin tonë. Ky është një biznes familjar, ku shërbejmë unë, bashkëshorti dhe fëmijët. Shërbejmë më tepër gatimet tradicionale tipike të Dibrës, turistët janë shumë të kënaqur me gatimet tona”.

Ajo u shpreh se “bujtina jonë shquhet për gatimet tradicionale, jufkat dhe trahananë, e shumë produkte të tjera që i prodhojmë nga ferma jonë, por edhe nga bashkëpunimi me fermerët e zonës ku marrim qumështin, vezët, miellin, grurin, frutat e perimet”.

“Kemi edhe hotelin ku turistët kalojnë natën në ajër të pastër dhe peizazh të bukur”, shtoi ajo, duke i bërë thirrje të rinjve të kthehen në vendin e tyre për të investuar sa më shumë.

Transformimi i zonave rurale në peizazhe atraktive ka nxitur krijimin e agroturizmeve, si model i ri i zhvillimit rural në Shqipëri./ KultPlus.com

Parku Kombëtar i Vjosës, destinacion unik për aventurë dhe turizëm të qëndrueshëm

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro, bëri të ditur sot se Parku Kombëtar i Vjosës, në brigjet e lumit të fundit të egër në Europë, është një destinacion që tërheq turistë nga çdo cep i botës, si dhe vendas që janë të apasionuar pas aventurës.

Parku Kombëtar i Vjosës ofron një eksperiencë unike për turistët vendas dhe të huaj që janë të apasionuar pas natyrës dhe aventurës.

Ky park përfshin peizazhe të paprekura, kanione të thella, ujëvara spektakolare dhe biodiversitet të pasur, duke e bërë atë një destinacion ideal për ecje në natyrë, rafting, kajak, kamping dhe fotografi natyrore.

“Çdokush që viziton këtë park, largohet me një kujtim të paharruar dhe me dëshirën e madhe për t’u rikthyer”, tha ministrja Kumbaro, duke theksuar rëndësinë e ruajtjes dhe promovimit të këtij thesari natyror unik në Shqipëri.

Shqipëria vazhdon të shënojë rritje të qëndrueshme në sektorin e turizmit, me 820 mijë vizitorë të huaj vetëm gjatë muajit prill 2025.

Kjo e çon në 2,45 milionë numrin total të turistëve që kanë hyrë në vend gjatë katër muajve të parë të këtij viti.

Rritja është dëshmi e stabilitetit dhe konsolidimit të Shqipërisë si një destinacion turistik në rritje në Europë./ KultPlus.com

Rama: Në brigjet e lumit të fundit të egër në Europë, turistë nga çdo cep i botës

Këtë të diel brigjet e lumit Vjosë, zemra e Parkut Kombëtar u mbushën me vizitorë nga e gjithë bota. Nga adhurues të natyrës, deri tek aventurierët me kanoe e turistë që kërkojnë qetësinë, Vjosa ofron një eksperiencë të rrallë dhe të paprekur nga civilizimi modern.

Kryeministri Edi Rama përcolli foto nga Parku Kombëtar i Vjosës, ndërsa theksoi se ai po tërheq gjithnjë e më shumë turistë të huaj e vendas të pasionuar pas aventurës.

“Kjo e diel në Parkun Kombëtar të Vjosës, në brigjet e lumit të fundit të egër në Europë, ku turistë nga çdo cep i botës dhe vendas të pasionuar pas aventurës gjejnë eksperiencën unike”, tha ai.

Me rrjedhën e saj të lirë përmes kanioneve, pyjeve të dendur dhe fushave të gjelbra, Vjosa është cilësuar si lumi i fundit i egër në Europë. Kjo veçori e bën atë një magnet për turistët që kërkojnë autenticitet, biodiversitet dhe aktivitete të qëndrueshme në natyrë.

Autoritetet shpresojnë që përmes promovimit dhe ruajtjes së Vjosës si Park Kombëtar, Shqipëria të kthehet në një destinacion model për ekoturizmin në Ballkan dhe më gjerë./ KultPlus.com

Ata që dashurojnë akoma

Poezi nga Fatos Arapi

Ata qe s’kane buke,
kur te kujtojne buken,
ty dhe mua le te kujtojne.
Ata qe s’kane zjarr,
kur te kujtojne zjarrin,
ty dhe mua le te kujtojne.
Te pagjumet e botes,
me syrin hapur si nata,
ne mesnaten e tyre
ty dhe mua le te kujtojne.
Ata qe kane vdekur
dhe dashurojne akoma,
ty dhe mua le te kujtojne./ KultPlus.com

Poezia e Naim Frashërit kushtuar hapjes së mësonjëtores shqipe në Korçë

Naim Frashëri

O vëllezër shqipëtarë
Gëzohi! që erth kjo ditë,
Kaq’ e mir’ e kaq’ e mbarë
Që sjell gjithë mirësitë.

Hapu, hapu errësirë,
Pa jakë tëhu o dritë!
Se arriti koh’ e mirë,
U gdhi nata u bë ditë

Lumja ti moj Korç’ o lule!
Q’i le pas shoqet e tua
Si trimi në ball u sule,
Ta paçim për jetë hua

Gjuha jonë sa e mirë!
Sa e ëmbël sa e gjerë
Sa e lehtë sa e lirë!
Sa e bukur sa e vlerë! / KultPlus.com

Rusia dhe Ukraina kompletojnë këmbimin më të madh të të burgosurve që nga fillimi i luftës

Rusia dhe Ukraina e kanë kompletuar këmbimin e nga 1.000 të burgosurish secila të dielën, sipas Ministrisë së Mbrojtjes së Rusisë, dhe presidentit të Ukrainës, Volodymyr Zelensky.

Ky është këmbimi më i madh i këtij lloji që nga fillimi i pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në shkurt të vitit 2022.

Këmbimi treditor nisi të premten dhe përfshiu kryesisht të burgosur lufte, si dhe nga 120 civilë prej secilës palë. Të dielën, të dyja palët këmbyen nga 303 të burgosur.

“Sot, luftëtarë të Forcave tona të Armatosura, Gardës Kombëtare, Shërbimit të Kufirit Shtetëror dhe Shërbimit Shtetëror të Transportit Special, po kthehen në shtëpi”, shkroi Zelensky në Telegram.

Këmbimi ishte i vetmi hap konkret drejt paqes që doli nga bisedimet mes Moskës dhe Kievit.

Në bisedimet e para që nga fillimi i pushtimit – të mbajtura në Stamboll në fillim të këtij muaji – Kievi dhe Moska u pajtuan t’i këmbenin secili nga 1.000 të burgosur lufte.

Ukraina, Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera perëndimore kanë bërë thirrje për një armëpushim 30-ditor parakushte, për ta mundësuar nisjen e bisedimeve për paqe.

Besohen se qindra mijëra ushtarë nga të dyja palët janë plagosur ose vrarë në konfliktin më vdekjeprurës në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, ndonëse asnjëra palë nuk publikon shifra të sakta të viktimave.

Dhjetëra mijëra civilë ukrainas gjithashtu kanë humbur jetën pasi forcat ruse kanë rrethuar dhe bombarduar qytetet ukrainase.

Të premten, ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, tha se pasi të përfundojë këmbimi, Moska do të jetë e gatshme t’ia paraqesë Ukrainës një projekt-marrëveshje për paqe afatgjatë.

Derisa po ndodhte kwmbimi tw dielwn, Rusia kreu bombardime të pandërprera me dronë dhe raketa në Ukrainë për natën e dytë radhazi, duke i vrarë të paktën 12 njerëz dhe duke i plagosur dhjetëra të tjerë.

Në përgjithësi, Rusia i përdori 69 raketa të llojeve të ndryshme dhe 298 dronë, përfshirë dronët e dizajnuar nga Irani, të njohur si Shahed, tha Ihnat për Associated Press.

Ishte “sulmi më i madh në aspektin e numrit të armëve ajrore në territorin e Ukrainës që nga fillimi i pushtimit të plotë në vitin 2022”, theksoi Ihnat. /REL/ KultPlus.com

Edicioni i nëntë i PITF përmbyllet mes duartrokitjesh dhe çmimesh

Mbrëmë Prishtina u shndërrua sërish në kryeqendrën që bashkoi artin nga të gjitha anët e botës në dy teatrot e Kolegjit AAB.

Në ceremoninë përmbyllëse që u zhvillua pas shfaqjes mysafire “Rrena” me regji të Agon Myftarit, morën pjesë figura të rëndësishme publike, përfshirë kryeministrin e Kosovës Albin Kurtin, kryeparlamentarin Glauk Konjufca, ambasadoren e Izraelit në Kosovë Sh.S Tamara Ziv dhe shumë personalitete me peshë.

Çmimet në këtë ceremoni u ndanë për shfaqjet më të spikatura, ndërsa u vlerësua talenti i secilit aktor pjesëmarrës.

Më poshtë gjeni listën me çmimet e ndara të këtij edicioni:

MAIN JURY: Enver Petrovci, Amra Mehic, Gjergj Prevazi Award for Best Play: “Purple” /Directed by/ Selma Spahic, BiH

Award for the Best Director: Harry Thomos/ Petrichora – The story of bridge of Arta”/ Greece

Award for Best Actress: Tanja Sojic/”Purple”/ BiH|

Award for Best Supporting Actress: Ofir Zweigenbom /”Family on a train”/ Israel

Award for Best Supporting Actor: Kushtrim Qeeimi/ “God Bless America”/ Kosova

Public Award: “Petrichora – The story of bridge Arta”/ directed bu Harry Thomos, Greece

Special Mention: “On the heart of the rose”/France

Media Choice for Best Play Award/ “Purple” Selma Spahic/ Bosna i Herzegovina

Students Choice for Best Play Award/ God Bless America / Directed by: Fatos Berisha/ Kosova/ KultPlus.com

Parada e motorëve, adrenalinë dhe spektakël tri netë radhazi në Shkodër

“Moto Fest Shkodra 2025” dhuroi spektakël të jashtëzakonshëm dhe adrenalinë për tri netë me radhë në qytetin e Shkodrës, duke mbledhur rreth 200 të apasionuar pas motorëve nga Shqipëria dhe jashtë saj.

Pjesëmarrësit zhvilluan një paradë madhështore nëpër rrugët e qytetit, duke tërhequr vëmendjen e qytetarëve dhe turistëve.

Pas paradës, motoristët u bashkuan në një festë energjike në sheshin para bashkisë Shkodër, ku muzika live nën tingujt e grupit të mirënjohur “Elita 5” krijoi atmosferë elektrizuese dhe mbajti gjallë emocionet gjatë mbrëmjes.

Në këtë festë morën pjesë grupe nga i gjithë rajoni, përfshirë Kosovën, Maqedoninë e Veriut, Malin e Zi dhe Italinë.

Kryetari i bashkisë Shkodër, Benet Beci, falënderoi të gjithë motoristët dhe grupet pjesëmarrëse.

“Falenderoj çdo grup dhe çdo motorist që na u bashkua në festën e motorëve në Shkodër, veçanërisht grupet nga Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Italia. Faleminderit të gjithëve për tri netë të mrekullueshme që kaluam së bashku në Shkodër”, u shpreh ai.

“Moto Fest Shkodra” po konsolidon pozicionin e Shkodrës si një qendër e rëndësishme për kulturën e motorëve dhe turizmin e aventurës në Shqipëri./ KultPlus.com

Pas Kanës, edhe qyteti i Nicës goditet nga sabotimi elektrik

Qyteti i Nicës, në rivierën franceze, u godit nga një ndërprerje e energjisë elektrike gjatë natës mes së shtunës dhe të dielës. Autoritetet e kanë cilësuar incidentin si një akt i qëllimshëm sabotimi, vetëm një ditë pas një ngjarjeje të ngjashme në qytetin fqinj, Kanë.

Sipas operatorit të rrjetit Enedis dhe bashkisë së Nicës, rreth 45,000 banesa mbetën përkohësisht pa energji elektrike, përfshirë edhe aeroportin e Nicës, një nga më të mëdhenjtë në Francë. Edhe rrjeti i tramvajeve u prek, me vonesa në rifillimin e shërbimit deri në orët e para të mëngjesit, transmeton albinfo.ch.

Sipas prokurorisë publike, një zjarr shpërtheu në një nënstacion elektrik në lagjen Les Moulins, një zonë e njohur për trafikun e drogës në perëndim të qytetit.

“Gjurmë gomash”

Një burim nga policia deklaroi se në vendngjarje u zbuluan “gjurmë gomash”, ndërsa një burim pranë hetimeve përmendi “një derë të thyer” në dhomën e transformatorit.

Është hapur një hetim për “zjarrvënie të organizuar”, i cili i është besuar policisë gjyqësore. Prokurori i Nicës, Damien Martinelli, tha se janë duke u kryer ekspertiza teknike për të përcaktuar mënyrën se si u realizua akti dhe dëmet e shkaktuara.

Ky zjarr vjen vetëm një ditë pas dëmtimit të qëllimshëm të dy instalimeve elektrike: një nënstacion me tension të lartë në rajonin Var u vu në flakë, ndërsa disa shtylla të tensionit u prenë në rajonin Alpes-Maritimes. Si pasojë, u shkaktua një ndërprerje e energjisë që zgjati disa orë dhe preku 160,000 banesa, veçanërisht në Kanë, në mes të festivalit të famshëm të filmit, i cili shpëtoi falë sistemit të tij të furnizimit të pavarur me energji.

Ende nuk është vendosur ndonjë lidhje mes këtyre incidenteve, të cilat nuk janë marrë përsipër nga asnjë grup.

“Dënoj ashpër këto akte të qëllimshme që po godasin vendin tonë,” shkroi në platformën X (ish-Twitter) kryebashkiaku i Nicës, Christian Estrosi. Ai njoftoi se qyteti ka bërë kallëzim dhe i ka vënë në dispozicion hetuesve pamjet e kamerave të sigurisë.

Gjithashtu, ai paralajmëroi se do të rritet mbikëqyrja e objekteve strategjike të energjisë elektrike në ditët në vijim./ KultPlus.com

Bëhen homazhe për dëshmorët e Strellcit

Me homazhe në kompleksin e dëshmorëve, janë përkujtuar dëshmorët e Strellcit.

Të pranishëm në homazhe për dëshmorët e Strellcit ishin kryetari i Deçanit, Bashkim Ramosaj si dhe deputeti i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Armend Zemaj.

Me 25 maj të vitit 1998, kishte shpërthyer lufta frontale në Strellc të Epërm, dhe po atë ditë kishte rënë edhe dëshmori i parë i këtij fshati, Ismet Ukaj. / Klankosova.tv/ KultPlus.com

26 vjet nga rënia e 10 dëshmorëve e 11 martirëve në Kaçanik

Sot mbushen 26 vjet nga rënia e 10 dëshmorëve e 11 martirëve të rënë më 25 maj më 1999 në Komunën e Kaçanikut.

Me rastin e 26 vjetorit të rënies së dëshmorëve Shaqir Kuka, Sakip Hysa, Avdulla Baftiu, Nazmi Osmani, Kemal Kolshi, Qemal Guri, Sadik Guri, Habit Dullovi, Fadil Bunjaku e Fatmir Horuni si dhe rënies së 11 martirëve në Kaçanik, Këshilli Organizues në bashkëpunim me Organizatën e Veteranëve të Luftës së UÇK- së dega në Kaçanik dhe me përkrahjen e Komunës së Kaçanikut, organizon manifestim përkujtimor.

Nga ora 16:00, në shkollën Fillore “ Jusuf Gërvalla” Biqec, mbahet manifestim qendror përkujtimor./rtk/ KultPlus.com

Caravaggio shkëlqen në ekspozitat dhe kishat e drejtuara nga Leone XIV

Bazilika romake e Augustinianëve, urdhri fetar i Papa Leo XIV, strehon një pikturë ikonike të ”Virgjëreshës Mari” nga artisti shumë i shquar që revolucionarizoi përdorimin e dritës dhe errësirës në artin perëndimor, Caravaggio, shkruan AP.

Deri më 6 korrik, një ekspozitë e re me vepra të piktorit barok mund të vizitohet në Romë, duke ofruar një vështrim të përditësuar mbi marrëdhënien e tij me spiritualitetin.

Nga ”Madonna dei Pellegrini” në Bazilikën e Sant’Agostinos deri te ”Martirizimi i Shën Ursulës” që mbyll ekspozitën “Caravaggio 2025″, historianët e artit dhe anëtarët e klerit po nxjerrin në pah lidhjet midis besimit fetar dhe dritë-hijeve së Caravaggio-s.

«Është drita që na drejton drejt atyre që për të janë pikat kyçe të historisë. Përvoja jonë jetësore ka kuptim vetëm kur ndriçohet nga një dritë shpirtërore”, theksoi kuratorja e ekspozitës, Francesca Cappelletti.

Në ”Madonna degli Agostiniani”, që daton që nga fillimi i viteve 1600, ajo që i bie në sy vëzhguesit në nivelin e syrit janë shputat e pista të këmbëve të një çifti pelegrinësh të veshur me lecka, të gjunjëzuar para shfaqjes së Virgjëreshës Mari.

Ajo mbështetet shkujdesur në kornizën e një dere ndërsa mban në dorë Jezusin në madhësinë e një foshnjeje.

”Ne jemi larg përfaqësimeve të zakonshme të botës tjetër dhe të shumicës së Madonnave. Kjo e bën atë edhe më prekëse brenda spiritualitetit augustinian, sepse ilustron takimin midis natyrës së njeriut dhe mëshirës së Zotit”, theksoi rektori i bazilikës, Don Pasquale Cormio.

Ne e shohim dëshirën e Zotit për t’iu shfaqur njerëzimit si dikush që ecën përkrah të varfërve. Është e sigurt se kjo Virgjëreshë Mari është afër një njerëzimi ndoshta të lodhur, ndoshta të plagosur, sigurisht edhe të papastër dhe të shtypur nga jeta e përditshme”, shton Cormio.

Emri ”Madonna dei Pellegrini” i referohet jo vetëm dy figurave që qëndrojnë para Marisë, por edhe faktit se në këtë vend, që nga fundi i shekullit të 13-të, augustinianët kanë mirëpritur pelegrinët që shkojnë në Vatikanin aty pranë.

Spiritualiteti i një artisti rebel

”Në të vërtetë, pavarësisht jetës së tij aventureske dhe artit të tij realist, Caravaggio punoi për patronë prestigjiozë dhe të devotshëm, përfshirë një kardinal, dhe është dokumentuar se merrte pjesë në ritet katolike, përfshirë adhurimin eukaristik”, shtoi Zuccari.

Kjo nuk i shkon aspak reputacionit të “artistit të mallkuar” dhe transgresivit që Caravaggio (emri i plotë i të cilit ishte Michelangelo Merisi) ka fituar gjatë shekujve.

”Nuk e dimë çfarë mendonte Caravaggio, sepse ai nuk la asnjë shkrim. Jam i bindur, si ekspertë të tjerë, se Caravaggio ka spiritualitetin e tij”, shton ai.

Nga afërsisht 70 pikturat e Caravaggio-s, më shumë se 50 përshkruajnë shenjtorë ose skena biblike, madje edhe ato të destinuara për koleksione private dhe jo për kisha.

Ndër më të njohurat janë dy duzina piktura të ekspozuara në Palazzo Barberini, të cilat mbulojnë periudhën nga mbërritja e Caravaggio-s në Romë, rreth vitit 1595, deri në vdekjen e tij në vitin 1610.

Ekziston piktura e parë fetare e Caravaggio-s, ”Shën Françesku i Asizit”, i përshkruar në krahët e një engjëlli, ndërsa një nga shokët e tij të parë, Vëllai Leo, mezi shihet në errësirën përreth.

Në atë që është ndoshta piktura e fundit e artistit para se të vdiste në moshën 39 vjeç, dhe e fundit e ekspozuar në ekspozitën e re, Caravaggio portretizoi edhe veten.

Është burri që shikon, i habitur dhe me gojë hapur, nga errësira, ushtarin që sapo ka qëlluar një shigjetë në gjoksin e Shën Ursulës. /atsh/ KultPlus.com

‘Isabel II, e mbuluar’ mbretëresha e Spanjës në kryeveprën e një italiani, në magjinë e zgjimit të jetë nga shkëmbi

Fytyra e mbretëreshës është e mbuluar me një mantel të hollë që simbolizon virtytin dhe besimin, elemente këto me rëndësi primare për fisnikët, në veçanti për monarkët.

Mjeshtri italian, Torreggiani prodhoi gjithashtu edhe piedestalin mbi të cilin mbështetet busti i mbretëreshë së Spanjës.

“Isabel II, e mbuluar” u realizua nga mjeshtri në vitin 1855 me mermer nga Carrara. Ajo ka qasje unike për të portretizuar mbretëreshën Isabel II si një grua ikon, pas hirit të së cilës qëndron bukuria dhe pushteti. Zgjedhja novatore e Torreggiani për të mbuluar fytyrën e mbretëreshës, e veçon këtë pjesë dhe tërheq vëmendjen e shikuesit duke e bërë këtë arritje të jashtëzakonshme një habi dhe kureshti. Sepse e tillë ishte coha e hollë e realizuar në mermer, duke e ofruar portretin e gruas së hirshme të gjallë dhe delikate, të brishtë dhe depërtuese, joshëse dhe imponuese.

Mjeshtri Torregiani, duke iu referuar modeleve të mëparshme me vello, si kryevepra e Krishtit me vello nga Sanmartino ose Virgjëresha Vestale nga Monti, e cila ishte vetëm disa vjet më parë, skaliti bustin e mbretëreshës, duke e mbuluar fytyrën e saj me një mantel të hollë që lejon një pamje pothuajse të plotë pa i fshehur asnjë nga tiparet e mbretëreshës së Spanjës. Velloja fillon nga kurora me elementet klasik, dhe më pas arrin deri te shpatullat e Isabel-ës II. Flokët janë stiluar me një gërshetë të rafinuar ndërsa busti është zbukuruar me një karficë zbukurimi me perla. Nën vello ju mund të perceptoni praninë e një gjerdan perlash.

Sipas specialistëve dhe kritikëve të artit, mjeshtri italian, Camillo Torreggiani, një specialist në bustet e portreteve, por edhe të varreve monumentale, donte të thyente plotësisht traditën zyrtare dhe t’i bënte përshtypje mbretëreshës Isabel II me këtë arritje teknike spektakolare, të paimagjinueshme dhe sfiduese për një skulptor. Por më shumë se një vit beteje të ashpër me mermerin e Carraras, mjeshtri arriti të depërtonte me daltë nën mermer, të skaliste fytyrën e bukur. Dhe duke e mbuluar, padyshim që ai pretendoi se bëri diçka uau, t’i shton skulpturës një atmosferë misteri.

Camillo Torreggiani kishte kërkuar shumën prej 51,460 reale për këtë portret, por skulptorët e Kamera, Francisco Elias Vallejo dhe Jose Piquer, nuk u pajtuan me atë vlerësim të tepruar sipas tyre dhe paguan vetëm 28,000 realë për punën e artistit duke shtuar një rimbursim të shpenzimeve 6 mijëra realë. Torreggiani protestoi vazhdimisht kundër këtij zhvlerësimi absurd, 33 mijë realë gjithsej për një punë që zgjati trembëdhjetë muaj ishte shumë pak por ai nuk mori as një cent më shumë. Torreggiani mori çmimin prestigjioz Cruz de Carlos III për këtë bust.

Skulptura ishte pjesë e Koleksionit Mbretëror dhe më vonë gjeti vendin e saj në Museo de Arte Moderno. Sapo skulptura u ekspozua për publikun në Muzeun Prado, ajo pati një sukses të jashtëzakonshëm dhe mjaft vizitorë kaluan pragun e atij vendi vetëm për të parë veprën e Torreggiani.

Kush ishte Isabel II?

Isabel II, e njohur edhe si Isabella II, ishte mbretëresha e Spanjës nga viti 1833 deri në 1868. Ajo u ngjit në fron në moshë në moshën 3-vjeçare, pas vdekjes së babait të saj, mbretit Ferdinand VII. Mbretërimi i saj u shënua nga trazira politike, trazira sociale dhe konflikte midis fraksioneve liberale dhe konservatore.

Spanja po përballej me paqëndrueshmërinë politike, vështirësitë ekonomike dhe tensionet rajonale. Luftërat Karliste, të cilat vendosën përkrahësit e pretendimit të saj kundër atyre të xhaxhait të saj Carlos María Isidro, ishin një pjesë e madhe e viteve të saj të hershme si mbretëreshë.

Isabel II u martua me kushëririn e saj, Francisco de Asís, në vitin 1846. Martesa e tyre nuk ishte e lumtur dhe nuk solli një trashëgimtar të qëndrueshëm të fronit. Thashethemet për jetën e saj personale dhe aferat e supozuara shtuan polemikat rreth mbretërimit të saj.

Peizazhi politik në Spanjë ishte i ndarë midis liberalëve (reformatorët progresivë) dhe konservatorëve (tradicionalistët). Mbretërimi i Isabel II pa ndryshime në pushtet midis këtyre fraksioneve, duke çuar në ndryshime të shpeshta në qeveri.

Në vitin 1868, një revolucion i njohur si Revolucioni i Lavdishëm e detyroi Isabel II të mërgonte. Ajo abdikoi nga froni në favor të djalit të saj, Alfonso XII. Largimi i saj shënoi fundin e monarkisë Burbon në Spanjë.

Trashëgimia e Isabel II është komplekse. Disa e shohin atë si një simbol të paqëndrueshmërisë dhe korrupsionit, ndërsa të tjerë vlerësojnë përpjekjet e saj për të modernizuar Spanjën. Mbretërimi i saj mbetet një periudhë magjepsëse në historinë spanjolle.

Skulptori, Camillo Torreggiani (19 mars 1820 – 1896)

I lindur në një familje të varfër, në moshën 20-vjeçare, ai u largua nga Ferrara në kërkim të punës. Punoi në Bolonjë në dekorimet e pallatit del Podestà, i cili po restaurohet. Ai punoi gjithashtu në kishën e Santa Maria del Soccorso të Livornos. Ai zhvendoset në Firence, për të punuar nën skulptorin Luigi Pampaloni. Për Pampalonin, Torreggiani përfundoi shumë portrete. Qëndroi në Firence njëmbëdhjetë vjet, pastaj u kthye në Ferrara e tij, ku hapi një studio. Në varrezat e Ferrarës përfundoi monumentet për familjet Mantovani dhe Botti; një monument për amerikanin Lovel Putman, një monument për familjen e Cavaliere Santini, një monument për avokatin Marcellino Lombardi, një monument për Maragola. Ai gjithashtu e bëri monumentin për nder të patriotit Garibaldino Bonetti, i cili vdiq në Betejën e Bezzecca-s . Alegoria përshkruan personifikimin e qytetit të Ferrarës, i cili shkruan emrin e tij në analet e historisë së vendit të tij. Ai bëri gjithashtu buste të klientëve të spitalit në Casa di Ricovero. Ai përfundoi një bust të Vittorio Emanuele për qytetin e Ternit .

Torreggiani udhëtoi gjerësisht nëpër Evropë, në Paris, Londër, Vjenë dhe Madrid. Ai ishte në Madrid kur skaliti një bust portret të mbretëreshës Isabel II. Ai gjithashtu përfundoi një portret të Gioacchino Rossini për Republikën e San Marinos.

Përgatiti: Albert Vataj / KultPlus.com