“Motra Tone”, vepër ikonike e artistit poliedrik Kolë Idromenos, po shndërrohet në murale në qytetin e Shkodrës.
Kryebashkiaku Benet Beci ndau në rrjetet sociale pamje nga realizimi i murales.
“Një nga punimet më të veçanta të Kolë Idromenos, po pasqyrohet në një murale nga artistët tanë në hyrje të Shkodrës”, tha kryebashkiaku Beci.
Motra Tone” (75×60) u realizua nga piktori Kolë Idromeno në vitin 1883. Këtë portret, piktori Idromeno, e realizoi në moshën 23-vjeçare dhe është vepra e parë realiste në artet pamore shqiptare.
Mënyra e qëndrimit, realizimi me mjeshtri i çdo detaji dhe drita e qetë që e përshkon të tërë figurën në përgjithësi dhe portretin në veçanti flasin për mjeshtrinë e lartë të penelatave të Idromenos.
Portreti “Motra Tone” nuk u ekspozua për sa kohë ishte gjallë piktori. Dihet mirëfilli që ky portret, nuk është pikturuar në bazë të fantazisë, por në bazë të modelit të gjallë përpara. Për realizimin e veprës ka pozuar vetë motra e piktorit, Tone Shkanjeti (Idromeno), një vit më e madhe se i vëllai. Portreti që u bë i famshëm fillimisht quhej “Portret i gruas Shkodrane”, e më vonë ku vepra mbërriti në Galerinë Kombëtare (pas vitit 1954) u emërua si “Motra Tone”. / KultPlus.com
Projekti Ndërkombëtar Net/Rrjet vjen me edicionin e 12-të më 11 nëntor duke filluar nga ora 18:00 në Barabar Centre, Prishtina (Grand Hotel, kati i 4 katërt).
Expoart.40, nën drejtimin artistik të Majlinda Kelmendit prezanton edicionin e 12 të projektit Ndërkombëtar Net/Rrjet, ideuar dhe realizuar nga Expoart.40. Këtë vit, nën kurimin e Zeni Ballazhit dhe me partneritetin e Barabar Centre, ky edicion vazhdon traditën e krijimit të lidhjeve artistike mes Kosovës dhe skenës ndërkombëtare.
Pjesëmarrësit: Alexia Eliha, Argentina | Andrea Stanić, Croatia | Carroll Tsang Choi Wan, Hong Kong | Daiva Kupstienė, Lithuania | Eunjin Ko, South Korea | Gabrielė Kuizinaitė, Lithuania | Gloria Keh, Singapore | Irena Paskali, Germany /North Macedonia | Iwa Kruczkowska, Poland | Kateryna Repa, Ukraine | Ken Clark, New Zealand | Larissa Holweg, Austria | Leonita Krasniqi, Kosovo | Maria Jardă, Romania | Monique Virelaude, France | Mylene Quito, Philippines | Nelė Jurgelionienė, Lithuania | Rakesh Kumar Chaudhary, India | Ratna Shakya, Nepal | Resul Jusufi, Austria/Kosovo | Rrezeart Galica, Kosovo | Victoria Valuk, Belarus | Wu, Hui-Lien (Prem Anasha), Taiwan | Žaneta Vangeli, North Macedonia | Žiedūnė Aleknaitė, Lithuania.
Projekti mbështetet nga: Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporit dhe Komuna e Prishtinës. / KultPlus.com
Shkrimtari Sali Bashota, pa më të voglën mëdyshje kishte zgjedhur shkollën ku do ta zhvillonte bashkëbisedimin e tij për tema të ndryshme të letërsisë. Pra, kishte zgjedhur një shkollë të mesme që është model në Kosovë.
Kështu në një atmosferë poetike, në praninë e nxënësve dhe mësimdhësve të gjimnazit “Hivzi Sulejmani” të Fushë Kosovës dhe të përfaqësuesve institucionalë të kësaj komune, si edhe të disa mësimdhënësve të shkollave të mesme të Prishtinës, u mbajt Ora e Shkrimtarit me poetin, studiuesin e letërsisë dhe profesorin universitar, Sali Bashota.
Në fjalën e tij, shkrimtari Ibrahim Berisha, paraqiti të dhëna bio-bibliografike për Sali Bashotën, duke e vlerësuar si njeri të librit dhe të bibliotekës, dhe në radhë të parë si poet, pastaj autor i shumë veprave me prozë poetike dhe studime letrare, si dhe i përkthyer edhe në shumë gjuhë botërore.
Berisha përmendi kontributin e Bashotës në fushën e letërsisë shqipe përbrenda një periudhe mbi dyzetvjeçare dhe u përqendrua sidomos te ndërlidhja e zhanreve përbrenda krijimtarisë së këtij autori.
Në fjalën e tij, poeti Sali Bashota, vuri në dukje ngjarje të paharrueshme që ndërlidhen me fillimet e tij krijuese në shkollën fillore të Kijevës, pikërisht me botimin e poezisë së tij të parë me titullin “Nëna”, e cila qe botuar në rubrikën e së martës “Rilindja për fëmijë”, në kuadër të gazetës së përditshme “Rilindja”.
Në diskutimin e tij për letërsinë, Bashota foli për procesin krijues të veprave të tij, për frymëzimet, për përvojën krijuese, me një fjalë, për hyrjen e tij në botën e letërsisë, aty ku rrinë bashkë, fantazia dhe dashuria.
Duke folur për veprat e tij të shkruara me poezi, Bashota ofroi shembuj të shumtë sesi i shkruan veprat e veta, në cilën periudhë kohore, duke zgjedhur orët e hershme të mëngjesit, pastaj cila është stina më e preferuar e tij që ndërlidhet me aktin e frymëzimimit, si i grumbullon kujtimet dhe si i ndërton mendimet, cilat figura poetike i përdor më së shpeshti për ta fuqizuar ndjenjën e mrekullimit figurativ apo pse ka shkruar dhe shkruan kaq shumë poezi erotike, madje edhe një libër të tërë me 99 poezi të rimuara, me titullin ” Në fillim ishte Drita” apo si e kishte shkruar brenda tri javëve librin poetik “Lutja e parë e shpirtit”, të përbërë me 101 poezi.
Më tutje foli për lidhjen e tij shpirtërore me letërsinë që në periudhën kur ishte në Gjimnazin e Kijevës, kur ishte student, pastaj asistent e profesor universitar.
Në mesin e shumë krijimeve të tij më të dashura, dalloi poezinë “Vjersha që po jepte shpirt”, e cila është përkthyer në pesëmbëdhjetë gjuhët të botës. Para pjesëmarrësve, poeti zbërtheu aktin e frymëzimit dhe ndjesinë shpirtërore në realizimin e kësaj poezive, në prag të periudhës së fillimit të luftës në Kosovë.
Gjithashtu, evokoi kujtime të dhimbshme për djegien e shtëpisë, bibliotekës, fotografive nga pushuesit serbë, dhimbje që e ka trajtuar në shumicën e veprave të tij poetike, ndërsa në mënyrë të veçantë në veprat “Dalje nga trishtimi” (1999) dhe “Dorëshkrimi i ngjallur” (2011).
Bashota i ripërsëriti mendimet që i kishte thënë në një intervistë, se: “Koha, kujtesa dhe shkrimi janë si ëndrra, realiteti, përjetimi apo edhe diçka më tepër kur bëhen të pashmangshme në procesin krijues. Pra, arti artikulon edhe dhimbje, jo vetëm kënaqësi. Kujtimet e hidhura kurrë nuk mund të bëhen të lumtura, edhe pse veprat letrare përpiqen ta bëjnë këtë të dytën”.
Në bashkëbisedim me nxënësit, Bashota i përmendi shkrimtarët shqiptarë që i adhuron (Mitrush Kuteli, Faik Konica dhe Mid’hat Frashëri), shkrimtarët botërorë prej të cilëve ka mësuar më së shumti (D. Alighieri, J. L. Borgesi, U.Eco). Në mënyrë të veçantë përmendi rëndësinë që e ka leximi për gjeneratat e reja në formimin e personalitetit të tyre, në shumë fusha të jetës dhe të profesionit.
Pyetjet mjaft interesante të nxënësve, të cilat kishin të bënin me autorë e vepra të letërsisë shqipe dhe të letërsisë botërore, Bashota iu përgjigj, duke marrë edhe shembuj konkretë. Ndër të tjera, tha: “Leximi është freskim i shpirtit dhe pasurim i mendjes. Kurrë mos i ndani veprat: në vepra të këqija dhe në vepra të mira, por në vepra që mësoni pak apo aspak dhe në vepra që mësoni shumë dhe iu bëjnë të lumtur”.
Në vazhdim të takimit, poeti Bashota, i nxiti talentet e reja të kësaj shkolle që të merren me krijimtari letrare, duke e cituar mendimin e Lasgush Poradecit se: ” Poezia nuk është te fjalët. Poezia është te poeti”.
Në fund, në shenjë të motivimit të krijuesve të rinj për t’u marrë me shkrime letrare, e dalloi nxënësen e kësaj shkolle, Muza Grajçevci, e cila kishte shkruar poezi të bukura. Me këtë rast, i premtoi botimin e librit të saj të parë, duke përfshirë të gjitha shpenzimet profesionale e materiale. Padyshim, një nismë e qëlluar që sigurisht do ta marrin edhe shkrimtarë e tjerë për përkrahjen e krijuesve të rinj.
Projekti ‘Ora e Shkrimtarit’ është pērkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës. / KultPlus.com
Sot në orën 12:00, në Bibliotekën “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë do të promovohet libri “Triumfi i mendjes” i Xhemail Mustafës.
Esetë, shkrimet kritike dhe publicistike të Xhemail Mustafës, të botuara në vitet nëntëdhjetë në gazetën “Rilindja” dhe “Bujku”, në Prishtinë, Tiranë dhe Zvicër, janë zgjedhur dhe përgatitur për botim nga shkrimtari Ibrahim Berisha, ndërsa botues është PEN Qendra e Kosovës.
Për librin do të flasin Fatmir Sejdiu, ish-president i Republikës së Kosovës dhe shkrimtari Ibrahim Berisha.
Aktiviteti do të moderohet nga shkrimtari Sali Bashota. / KultPlus.com
Pogradeci është i bukur në çdo stinë, ndaj dhe është quajtur “qyteti i luleve”, “qyteti i poezisë”, por shkrirja e ngjyrave të arta në vjeshtë si mbi një telajo e bën atë të denjë të quhet edhe “qyteti i vjeshtës”.
Kryeministri Edi Rama përcolli sot foto të këtij qyteti, të cilit vjeshta i ka shtuar magjinë, teksa fton qytetarët të vizitojnë atë.
“Magjia e vjeshtës ka zbritur në Pogradec, duke ia shtuar edhe më shumë nurin qytetit të Lasgushit si një ftesë për ta vizituar e shijuar këto ditë”, shkruan Rama.
Qyteti i Liqenit, Pogradeci, është qytet elitar i Shqipërisë, i cili vizitohet nga mijëra turistë të huaj e vendas çdo vit.
Shijen e mrekullueshme të vjeshtës, Pogradecit ja shton kuzhina e rrallë, e cila bashkohet me mikpritjen pogradecare dhe verërat e mrekullueshme./ KultPlus.com
Shkrimtari, filozofi, mendimtari, publicisti, përfaqësuesi i ekzistencializmit ateist, laureat i Çmimit Nobel në Letërsi (1957), gjatë jetës së tij ai u quajt “ndërgjegjja e Perëndimit”. Lindur në qytetin algjerian të Mondovi më 7 nëntor 1913. Babai i tij, një rojtar i bodrumit të verës, u plagos për vdekje në Betejën e Marly në 1914, dhe pas vdekjes së tij familja e tij u përball me vështirësi serioze financiare.
Nuk dihet nëse Alberti mund të kishte marrë një arsim nëse në 1923 një mësues i shkollës fillore nuk do të kishte bindur nënën dhe gjyshen e nxënësit të tij të aftë ta dërgonin atë në Lice. Në vitin 1930, Camus u sëmur nga tuberkulozi dhe ai duhej të përfundonte sportet aktive, dhe më pas, për shkak të një sëmundjeje të mëparshme, ai nuk u lejua të kalonte trajnime pasuniversitare dhe nuk u dërgua në ushtri. Gjatë viteve 1932-1937. Albert Camus u arsimua në Universitetin e Algjerit (Fakulteti Filozofik), duke u diplomuar me një diplomë master.
Vitet pas diplomimit ishin të mbushura me aktivitete të fuqishme – shoqërore, krijuese, teatrale. Në 1935 ai u bë anëtar i Partisë Komuniste Franceze, nga e cila u largua në 1937, tk. politika e Kominternit u bë e huaj për të. Në të njëjtin vit, ai kupton në mënyrë aktive ekzistencializmin, studion veprat e përfaqësuesve të tij. Në 1936, Camus ishte organizatori i “Teatrit të Punës” udhëtues, ku ai ishte regjisor dhe aktor. Gjatë viteve 1936-1937. ndërmori udhëtime në Evropën Qendrore, Itali, Francë. Në vitin 1936, u botua një koleksion i eseve lirike të titulluar “Ana e gabuar dhe fytyra”, dhe vitin tjetër u botua romani “Martesa”.
Që nga viti 1938 Camus ka punuar si redaktor për revistat periodike. Që nga viti 1940, biografia e tij është shoqëruar me Francën dhe Parisin. Suksesi i jashtëzakonshëm i romanit I huaji, i shkruar në 1942, e bën autorin e tij të famshëm në të gjithë botën. Gjatë luftës, Albert Camus ishte anëtar i lëvizjes së Rezistencës, anëtar i organizatës nëntokësore “Komba”, punonjës i organit të saj të shtypit. Ishte kjo gazetë që botoi në 1943 “Letrat drejtuar një miku gjerman”, të cilat afirmuan vlerat e përjetshme morale. Në 1944, Camus shkruan romanin Murtaja, në të cilin fashizmi është personifikimi i dhunës dhe së keqes (u lirua vetëm në 1947).
Vitet 50 karakterizohet nga dëshira e qëllimshme e Camus për të qëndruar e pavarur, për të shmangur preferencat e diktuara ekskluzivisht nga “përkatësia partiake”. Një nga pasojat ishte mosmarrëveshja me Jean Paul Sartre, një përfaqësues i shquar i ekzistencializmit francez. Në vitin 1951, një revistë anarkiste botoi një libër nga Albert Camus “Njeriu rebel”, në të cilin autori eksploron sesi një person lufton me absurditetin e brendshëm dhe të jashtëm të ekzistencës së tij. Libri u perceptua si refuzim i bindjeve socialiste, dënim i totalitarizmit, diktaturës, të cilit Camus iu referua edhe komunizmit. Hyrjet në ditar dëshmojnë për keqardhjen e shkrimtarit për forcimin e ndjenjave pro-sovjetike në Francë, verbërinë politike të së majtës, e cila nuk donte të vinte re krimet e Bashkimit Sovjetik në vendet e Evropës Lindore.
Kjo periudhë karakterizohet nga rritja e interesit për teatrin. Në 1954, Camus vuri në skenë veprat e tij dhe bëri përpjekje për të hapur një teatër eksperimental në kryeqytet. Në 1957 ai u bë një laureat Nobel me formulën “për kontributin e tij të madh në letërsi, duke nxjerrë në pah rëndësinë e ndërgjegjes njerëzore”.
Jeta e Albert Camus më 4 janar 1960, u ndërpre nga një aksident me makinë në të cilin ai dhe familja e shokut të tij u futën. Shkrimtari-filozofi i madh u varros në jug të Francës, në varrezat në Lourmarin. Në vjeshtën e vitit 2009, Presidenti francez Nicolas Sarkozy doli me një nismë për të rivarrosur eshtrat e Camus në Panteon, por të afërmit e saj nuk e mbështetën atë. Në verën e vitit 2011, njëra nga gazetat italiane njoftoi një version që Camus ishte viktimë e shërbimeve speciale sovjetike, të cilët krijuan një aksident, por nuk mund të duronte kritikat e biografëve. /KultPlus.com
Rritja e sofistikimit të inteligjencës artificiale (IA) parashikohet të transformojë rolin e njerëzve në sektorë të ndryshëm të punës.
Megjithatë, Bill Gates, manjati i teknologjisë Microsoft, shprehet optimizëm për të ardhmen. Ai beson se edhe pse IA ka potencialin të prishë rendin e punës, ajo do të bëjë që disa profesione të shkëlqejnë edhe më shumë.
Në një podcast, Gates dhe CEO i OpenAI Sam Altman folën për përfitimet dhe rreziqet e inteligjencës artificiale.
Ndërsa foli për ndikimin e inteligjencës artificiale në botën e biznesit, Gates tha se edhe ai mund ta humbasë vendin e punës, ndërsa tregoi tre fushat që do të jenë imune ndaj IA.
“Edhe unë mund të humbas punën time. Tre planet më të mira të karrierës për të rinjtë janë energjia alternative, bioshkencat shëndetësore dhe fushat që lidhen me zhvillimin e inteligjencës artificiale”.
Ndryshimet klimatike dhe nevoja për energji të qëndrueshme janë shtytësit kryesorë në sektorin e energjisë alternative. Inovacioni dhe zhvillimi i teknologjisë në fushën e energjisë së rinovueshme si dielli, era dhe bërthamoret kërkojnë një prekje të ekspertizës njerëzore.
Aftësia për të menduar në mënyrë kritike, për të zgjidhur probleme komplekse dhe për të rinovuar, janë atributet kryesore të profesionistëve në këtë fushë. IA nuk është ende në gjendje të zëvendësojë arsyetimin dhe kreativitetin njerëzor në krijimin e zgjidhjeve të ardhshme të energjisë. Prandaj, vendet e punës në këtë fushë do të vazhdojnë të ekzistojnë edhe kur IA të bëhet më e përhapur në botën industriale.
Përparimet teknologjike në fushën e bioshkencës shëndetësore kanë hapur me të vërtetë rrugë të gjera për studiuesit dhe praktikuesit. Zhvillimi i barnave të reja, terapive inovative dhe teknologjive të avancuara mjekësore kërkon ekspertizë dhe saktësi njerëzore, që IA ende nuk mund t’i përsërisë. Empatia, aftësitë e komunikimit dhe aftësia për t’u përshtatur me situata komplekse në botën mjekësore janë një vlerë e shtuar e pazëvendësueshme.
Zhvillimi i IA
Ironikisht, edhe pse IA ka potencialin për të zëvendësuar shumë profesione, vetë fusha e zhvillimit të IA kërkon shumë talent njerëzor. Zhvillimi, programimi dhe mirëmbajtja e sistemeve të IA kërkon aftësi unike njerëzore dhe kreativitet. Dizajnerët dhe inxhinierët e IA duhet të kuptojnë nevojat dhe etikën e përdorimit të IA në mënyrë që kjo teknologji të mund të përdoret në mënyrë optimale për të mirën e njerëzimit.
Gates gjithashtu thekson rëndësinë e përmirësimit të aftësive dhe përshtatjes (rikualifikimit) në këtë epokë, duke sugjeruar që individët të fokusohen në zhvillimin e aftësive njohëse, si të menduarit kritik, zgjidhja e problemeve dhe kreativiteti.
Po aq të rëndësishme janë edhe aftësitë ndërpersonale si komunikimi efektiv, ndjeshmëria dhe puna në grup, të cilat do të jenë një armë e fuqishme përballë përçarjes teknologjike.
Bill Gates bëri thirrje më tej për investime në sektorin e arsimit dhe trajnimit. Duke e pajisur brezin e ri me grupe aftësish përkatëse, ata do të jenë në gjendje të përshtaten dhe të kontribuojnë në mënyrë optimale në epokën e dominuar nga IA. Me edukimin e duhur dhe gatishmërinë për t’u përshtatur, njerëzit nuk duhet të kenë frikë nga të margjinalizuarit, por mund të punojnë me IA për të ndërtuar një të ardhme më të mirë./ KultPlus.com
Më 9 nëntor, nga ora 14:00, mbahet “Radhitje në plumb, germë për germë”një instalacion zanor që zgjeron historinë e gazetës dhe institucionit të Rilindjes duke sjellë në pah zërat e individëve që e ndërtuan dhe njëkohësisht u formuan përmes këtij institucioni si intelektualë dhe aktivistë.
Përmes rrëfimeve të gazetarëve, shkrimtarëve, teknikëve dhe personelit logjistik që punuan në Rilindje në periudha të ndryshme, ky projekt i drejtuar nga Elisa Maxhuni dhe Tringa Sefedini ofron një perspektivë të re mbi kujtesën e përbashkët dhe identitetin kolektiv të një epoke kyçe për Kosovën.
Elisa Maxhuni është arkitekte me një interes të veçantë për ndërthurjen e tingullit me arkitekturën në hapësirat publike urbane. Puna e saj synon të krijojë përvoja kulturore përmes tingujve që zbulojnë dimensione të reja të hapësirave publike. Elisa fokusohet në dizajnimin e hapësirave që ndërveprojnë me audiencën përmes elementeve zanore, duke ofruar mënyra të reja për t’u lidhur me mjedisin.
Tringa Sefedini ka studiuar antropologji kulturore, me fokus në antropologjinë vizuale, kërkimin arkivor, historinë gojore dhe kujtesën kolektive. Ajo integron këto disiplina për të kryer punë kërkimore, duke eksploruar si ndryshimet politike e sociale pasqyrohen në kujtesë dhe sjellin nuanca të reja kulturore në shoqëritë bashkëkohore.
Zvicra do ta ndalojë mbulimin e fytyrës në hapësirat publike.
Ky vendim hyn në fuqi nga 1 janari i vitit 2025.
Kjo u bë e ditur përmes një deklarate nga qeveria zvicerane, të mëkurën.
“Ndalimi i burkave” siç njihet edhe ndryshe kjo, kishte kaluar në një referendum të vitit 2021 e që u dënua nga shoqatat myslimane, ishte iniciuar nga i njëjtë grup që pati organizuar ndalimin e minareve të reja në vitin 2009.
Sipas Këshillit Federal, çdokush që mbulon fytyrën do të gjobitet deri në 1 mijë franga, shkruajnë mediat zvicerane transmeton Klankosova.tv
Ky ndalim nuk vlen për avionët dhe ambientet diplomatike e konsullore, ndërsa fytyrat mund të mbulohen në vendet e adhurimit, ka thënë qeveria.
Mbulimi i fytyrës do të mbetet i lejuar për arsye që lidhen me shëndetin dhe sigurinë, për zakone vendase ose për kushtet e motit, shtoi qeveria.
Ajo po ashtu do të lejohet për qëllime artistike apo argëtuese, si dhe për reklamim.
“Nëse këto mbulime janë të nevojshme për mbrojtje personale në ushtrimin e lirisë së shprehjes, ato duhet të lejohen nëse autoriteti përgjegjës.
Në mes mjegullash të nxira hëna zhduket, hëna bredh. Mbi të trishtëmet rrafshira trishtëm dritën ajo derdh. Udhës shkretë dimërore rend kjo trojka gjithnjë. Zile e kalit monotone mezi ndihet nëpër të. Seç më kap një mall rinie karrocieri kur këndon, herë gas çapkënërie herë mall ai më zgjon. S’shoh as zjarr e as kasolle vetëm borë si pambuk. Dhe përtej shtyllat rrugore duken, zhduken tek e tuk. Ah, ç’mërzitje… nesër, Ninë, tek e shtrenjta do të vi. Pranë zjarrit kur të rrimë të të shoh me mall në sy. Dhe akrepi i sahatit do vij’ rrotull me qetësi E mërzitshmja mesnatë s’do na ndajë përsëri. Mërzi udhës dimërore karrocieri zu dremit Zile e kalit monotone hënë e mjegullt që ndrit.
Pranverë, o kohëz dashurie, ç’më mbush plot me pikëllim. Sa mall sërish ti po më bie në shpirtin tim, në gjakun tim. Për mua gazi është i huaj… çdo ngazëllim e çdo shkëlqim më sjell mërzi, më bën të vuaj.
Oh, nëmëni shqotën, suferinën dhe të pafundmen natë dimri. Pse, moj jetë je dhuratë që të bie rasti kot? Pse të dha i fshehti fat një ndëshkim me tmerr në botë? Ç’është ai pushtet i nxirë, që prej hiçit më ka thirë, që në shpirt më dha mundime dhe dyshim në mendjen time? Pa një dritë e një qëllim, më rreh zemra në shkreti. Më mbush plot me pikëllim jeta gjith monotoni./ KultPlus.com
Galeria Kombëtare e Kosovës ka hapur thirrjen për programin vjetor të vitin 2025.
Pranohen propozime për ekspozita ndërdisiplinare (duke përfshirë mediumin e pikturës, skulpturës, grafikës, instalacionit, fotografisë, videos, performancës, etj.) si dhe për projekte edukativo-arsimore, hulumtuese, botuese, multimediale.
Ekspozitat dhe projektet mund të implementohen brenda ose jashtë objektit të GKK në koordinim dhe diskutim me stafin e galerisë. Inkurajohen projekt propozimet nga artistë dhe kuratorë, organizata dhe komunitete kulturore (kontratat lidhen me individë), hulumtues dhe praktikues tjerë të arteve pamore.
112-vjetori i Pavarësisë së Shqipërisë do të rikthejë në Tiranë paradën kuqezi. Kryetari i bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj ka njoftuar se parada do të mbahet më 28 Nëntor në bulevardin “Dëshmorët e Kombit.
Ai i bën thirrje të gjithë shqiptarëve të mblidhen për të festuar në zemër të Tiranës, “me kostumet e këngët nga çdo trevë shqiptare, në një bashkim vëllazëror festimesh të paharrueshme”.
“28 Nëntor – Parada e shqiptarëve, parada kuqezi”, shkruan Veliaj.
“E ku ka më mirë se sa kur të gjithë shqiptarët mblidhen bashkë në Tiranë më 28 Nëntor, për të kremtuar 112-vjetorin e Shpalljes së Pavarësisë, në një paradë me ngjyra Kuq e Zi në bulevardin “Dëshmorët e Kombit”, me kostumet e këngët nga çdo trevë shqiptare, në një bashkim vëllazëror festimesh të paharrueshme.
Eja festojmë në zemër të Tiranës”, përfundon postimin e tij Veliaj./atsh/ KultPlus.com
“Lucia Nadin dhe shqiptarët në Venedik” ishte dokumentari historik i Ilir Yzeirit, i cili pati premierën mbrëmjen e djeshme në kinema “Millennium”, në praninë e Kryeministrit Edi Rama.
Dokumentari i bazuar në hulumtimet e albanologes Luçia Nadin, nxjerr në pah të shkuarën evropiane të shqiptarëve duke vlerësuar rolin dhe qëndresën e tyre kundër pushtimit osman në mbrojtje tē trojeve dhe të krishtërimit evropian.
Në zbulimet e Lucia Nadin përfshihet edhe e vetmja kopje origjinale e “Statuti di Scutari” (Statutet e Shkodrës).
Kontributi i Lucia Nadin konsiderohet mjaft i madh për Shqipërinë. Dokumentari dedikuar asaj, nis me një pamje të rrallë, atë të “Rrethimit të parë të Shkodrës” në Pallatin Dukal, duke treguar kështu vëmendjen e pashoqe dhe rëndësinë që kishte Shqipëria për Venedikun.
Dokumentari është ndërtuar dhe mbështetur në veprat e Lucia Nadin: “Shqiptarët në Venedik-Emigrim e integrim”, “Shqipëria e rigjetur”, “Statutet e Shkodrës”, “Figura e Skënderbeut në jetën kulturore e artistike të Venedikut” e plot studime të tjera. Ajo që vërehet nga Nadin është se Shqipëria mesjetare ishte në fakt një Shqipëri evropiane, një Shqipëri të cilën ajo e ka futur në hartën e atyre vendeve që i dhanë shumë historisë politike evropiane.
Dokumentari u realizua me mbështetjen e Këshillit të Ministrave. /atsh/ KultPlus.com
Sot shënohet Dita Ndërkombëtare e Kinemasë për Fëmijët dhe Adoleshentët, ngjarje kjo që nënvizon rolin e rëndësishëm që ka kinemaja në zhvillimin e kreativitetit dhe edukimin e të rinjve.
Kjo ditë është e dedikuar për të promovuar filmin si një mjet të fuqishëm edukativ, që ndihmon në zhvillimin e mendjes, aftësive sociale dhe të shprehuri të fëmijëve dhe adoleshentëve.
Kinemaja ofron mundësi të jashtëzakonshme për t’i prezantuar të rinjtë me histori, kultura dhe tematika që stimulojnë mendimin kritik dhe përmirësojnë aftësinë për të kuptuar botën. Filmat për fëmijë dhe adoleshentë shpesh pasqyrojnë vlerat e rëndësishme si miqësia, guximi, përballja me sfidat dhe respekti për diversitetin, duke ofruar kështu mundësi të mrekullueshme për mësim dhe reflektim.
Në këtë ditë, organizatat dhe festivalet e kinemasë shpesh organizojnë shfaqje filmash, diskutime dhe aktivitete që synojnë të sjellin në vëmendje rëndësinë e kinemasë si një mjet edukativ dhe si një formë arti që ka ndikim të fuqishëm tek brezat e rinj.
Dita Ndërkombëtare e Kinemasë për Fëmijët dhe Adoleshentët është një mundësi për të nxitur industrinë e filmit të krijojë më shumë përmbajtje të kualitetit të lartë, që i drejtohen kësaj grupmoshe dhe që i ndihmojnë ata të zhvillojnë imagjinatën, kreativitetin dhe empatinë, duke i përgatitur për të ardhmen.
Shi në rrugë bie pa pushim Ç’po mendon atje ti shpirti im? Në atë kënd, e vetme, ç’të mundon? S’mban shënime, vija vizaton.
Tetëmbëdhjetë vjeçe nuk është shpejt që menduar xhamat t’i vëresh duhemi por zemra seç të ndjell Sytë e bukur trembur pse mi hedh?
Koha ikën klasën do kujtosh do të gdhihet befas një mëngjes sytë rreth do hedhësh të shikosh se si derdhet shiu në mes resh Por në bankën pranë s’do ta gjesh djalin që e deshe dhe të desh /KultPlus.com
“Guximi është çelësi i gjithçkaje në jetë. Shumë njerëz kanë lindur në situata, në të cilat janë shprehur: “Unë kurrë nuk do të dal prej kësaj situate” dhe nuk ia dalin. Unë them se është faji i tyre që nuk guxojnë ta ndryshojnë jetën dhe situatat e jetës së tyre.
Të gjithë mendojnë se këto mesazhe që ne japim, janë të kota. Mendojnë se janë thjesht disa fjalime që ne i bëjmë për të fituar vëmendje, sepse ne jemi të famshëm tashmë.
Këto janë thjesht mendime nga persona që e kanë vendosur të mos kenë sukses në jetë. Çdo person mund t’ia dalë në jetë. Edhe suksesi im s’ka qenë i lehtë. Kam kaluar nëpër një rrugë të gjatë e të vështirë. Ka pasur edhe për mua ditë, kur kam thënë: “Nuk kam për t’ia dalë mbanë. Është më mirë të nis diçka tjetër. Thjesht, jo më aktrim”.
Por gjithmonë ndodhte diçka që më shtynte akoma më fort të vazhdoja përpara. Mendoni se nuk kishte apo nuk ka persona më të talentuar se unë? Sigurisht që ka. Por ata ndoshta s’kanë guximin të ndjekin ëndrrat e tyre dhe të përpiqen t’i arrijnë ato.
Unë e di që në çdo aspect duhet edhe fati, por fati shkon me ata që përpiqen. Ndaj, ja ku jam unë sot. Po qëndroj sot përpara gjithë jush.
Rregulli kryesor është ky, nëse e beson se mund ta bësh diçka, do ta bësh. Mos hiqni dorë nga ato që doni t’i arrini. Gjëja që unë i them çdo të riu, është të mos heqin dorë, sepse kur nuk përpiqesh, e ke të sigurtë humbjen.
Kuptoje se çfarë do, “ndërto” një rrugë në mendjen tënde dhe përpiqu ta ndjekësh atë me gjithë përkushtimin tënd. Ndiqi gjithmonë ëndrrat e tua!”/bota.al /KultPlus.com
Sot është Dita Ndërkombëtare për Parandalimin e Shfrytëzimit të Mjedisit në Luftëra dhe Konflikte të Armatosura.
Gjashtë nëntori është caktuar për këtë qëllim qysh në vitin 2001 nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara.
“Edhe pse njerëzimi ka numëruar gjithmonë viktimat e luftës, në kuptim të ushtarëve dhe civilëve të vdekur dhe të plagosur, qytetet dhe lagjet e shkatërruara kanë mbetur shpesh të papublikuara”.
“Puset e ujit janë ndotur, të lashtat janë djegur, tokat janë helmuar dhe kafshët janë vrarë, me qëllim të avancimit ushtarak”, thuhet në deklaratën e OKB-së. / KultPluscom
“Lucia Nadin dhe shqiptarët në Venedik” ishte dokumentari historik i Ilir Yzeirit, i cili pati premierën mbrëmjen e djeshme në kinema “Millennium”, në praninë e Kryeministrit Edi Rama.
Dokumentari i bazuar në hulumtimet e albanologes Luçia Nadin, nxjerr në pah të shkuarën evropiane të shqiptarëve duke vlerësuar rolin dhe qëndresën e tyre kundër pushtimit osman në mbrojtje tē trojeve dhe të krishtërimit evropian.
Në zbulimet e Lucia Nadin përfshihet edhe e vetmja kopje origjinale e “Statuti di Scutari” (Statutet e Shkodrës).
Kontributi i Lucia Nadin konsiderohet mjaft i madh për Shqipërinë. Dokumentari dedikuar asaj, nis me një pamje të rrallë, atë të “Rrethimit të parë të Shkodrës” në Pallatin Dukal, duke treguar kështu vëmendjen e pashoqe dhe rëndësinë që kishte Shqipëria për Venedikun.
Dokumentari është ndërtuar dhe mbështetur në veprat e Lucia Nadin: “Shqiptarët në Venedik-Emigrim e integrim”, “Shqipëria e rigjetur”, “Statutet e Shkodrës”, “Figura e Skënderbeut në jetën kulturore e artistike të Venedikut” e plot studime të tjera. Ajo që vërehet nga Nadin është se Shqipëria mesjetare ishte në fakt një Shqipëri evropiane, një Shqipëri të cilën ajo e ka futur në hartën e atyre vendeve që i dhanë shumë historisë politike evropiane.
Dokumentari u realizua me mbështetjen e Këshillit të Ministrave./atsh/KultPlus.com
Drejtoresha e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, përmes rrjeteve sociale ka njoftuar se kanë nisur një iniciativë bashkë me fotoreporterin e njohur, Visar Kryeziu.
Në njoftim thuhet se kjo iniciativë është nisur për digjitalizimin e arkivit të tij personal, që përfshin disa nga momentet më të rëndësishme të shtetndërtimit të vendit.
“Ky arkiv përmban fotografi historike që dokumentojnë ngjarjet kryesore dhe zhvillimet që kanë formësuar të ardhmen tonë, duke krijuar një pasuri të vyer për gjeneratat e reja”, ka shtuar Halimi./KultPlus.com
Pjetër Çajkovskij, kompozitori i madh rus i erës romantike si edhe dirigjenti e pedagogu i vlerësuar, përkujtohet sot në 131 vjetorin e vdekjes.
Muzika e tij njihet dhe pëlqehet për karakterin e theksuar rus si edhe për harmoninë e pasur dhe meloditë energjike. Veprat e tij kanë një frymëzim më perëndimor se bashkëkohësit e tij, ato mishërojnë elemente ndërkombëtare të gërshetuara me meloditë popullore kombëtare.
Çajkovski jetoi dhe krijoi në të njëjtën periudhë kur jetuan dhe krijuan veprat e tyre “Grupi i të pestëve” por orientimi ideo-estetik i këtij kompozitori dallohet nga programi ideor i “Grupit të fuqishëm”.
Çajkovski e mbështet krijimtarinë e tij në traditat e klasikëve dhe të romantikëve të Evropës Perëndimore e në radhë të parë të kompozitorëve gjermanë e francezë. / KultPlus.com
Njerëzit e thjeshtë dhe fryma e tyre ndër dejet e Vjosës është ajo çka përcjell Jutta Benzenberg Klosi me projektin e saj të radhës, ekspozuar në mjediset e Piramidës së Tiranës.
Mbi ftohtësinë që tejçojnë muret e betonta, vijnë portrete të relaksuara, që duket se artistja nuk i ka dirigjuar të pozojnë, por thjesht ka huazuar imazhin e tyre, ashtu siç ai shpërfaqet në çdo ditë të jetës.
Projekti “Fryma e Vjosës” mbështetur nga Patagonia, e dërgoi Jutta-n për 1 muaj të punonte në Parkun Kombëtar të Vjosës, këtij lumi që megjithëse i egër, është “burim fryme”.
“Është e rrallë që njerëzit të jetojnë e punojnë në parqe të mbrojtura dhe prandaj ky park duhet parë duke u kujdesur jo vetëm për natyrën por edhe për njerëzit”, thotë fotografja Jutta Benzenberg. Ajo mban mend emrat, madje edhe detaje të temperamentit të tyre, i cili perceptohet edhe nga fotografitë dhe Jutta kënaqet që kjo është e dukshme edhe për sytë tanë si një publik që prezantohet rishtazi me ta. Fotografia e djalit që mban butësisht një mace, është epitomë e ndjeshmërisë dhe lidhjes që ekziston mes njerëzve, kafshëve dhe natyrës së këtij vendi.
Aktorët e Jutta-s janë njerëz që jetojnë në Vjosë dhe me Vjosën. Disa i gëzohen ajrit të mrekullueshëm, dikush bimëve medicinale, e të tjerë rrojnë përmes turizmit të këtyre anëve. Pavarësisht mundësive apo asaj çfarë bëjnë për të jetuar, këta njerëz e shohin jetën e tyre, tani e në vazhdim, të lidhur pandashmërisht me Vjosën.
Rrëfimet e tyre, poshtë çdo fotografie, janë autentike dhe siç shprehet Jutta Benzenberg, vetëm fotot janë të sajat. Ajo ngazëllehet që dalloj një lloj misticizmi në fotot e saj, gjë që nuk e perceptoj në përditshmëri. Por Jutta thotë se pikërisht kjo i pëlqen nga Shqipëria dhe se këtë misticizëm ajo e gjen gjithkund tek ne.
“Fryma e Vjosës” do të jetë e ekspozuar në hollin e Piramidës, deri më 12 nëntor dhe gjithkush mund të hyjë falas për të shijuar pak nga ndjesitë e Vjosës./atsh/KultPlus.com
Laura Nezha, Eni Jani dhe Violeta Trebicka sollën mbrëmë në sallën e Universitetit të Arteve, shfaqjen teatrale “Agnesa e Zotit”. Trioja interpretoi nën regjinë e të mirënjohurit Kiço Londo, mbi mitin e paparashikueshëm të nënës dhe natyrës njerëzore. Spektatori ishte dëshmitar i interpretimit modern, tronditës dhe njerëzor të treshes së aktoreve.
“Agnesa e Zotit” është një dramë e vitit 1979 nga dramaturgu amerikan John Pielmeier, i cili tregon historinë e një murgeshe të re (interpretuar nga Laura Nezha) që lind një fëmijë në manastir dhe këmbëngul se foshnja erdhi si rezultat i ngjizjes së virgjër. Pasi fëmija gjendet i vdekur, një mjeke psikiatre (interpretuar nga Eni Jani) dhe nëna eprore e kuvendit (interpretuar nga Violeta Trebicka) përleshen gjatë hetimit për zbardhjen e ngjarjes.
“Drama është një vepër që provokon mendime. Ajo vë në pikëpyetje siguritë ligjore, psikiatrike, fetare dhe ekzistenciale, duke ekspozuar paqartësitë morale, duke përdorur një dialog jashtëzakonisht gazmor, dramatik, i cili është plot humor dhe zgjuarsi”, është shprehur vetë regjisori më herët, për mediet.
Drama “Agnesa e Zotit” do të vijojë të luhet edhe sonte e nesër (6 dhe 7 nëntor) në sallën e Universitetit të Arteve në Tiranë./atsh/ KultPlus.com
Në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë u bë sot promovimi i librit “Përrallëtarët e gjuhës shqipe” të autorit Ardian Vehbiu.
Libri i sapobotuar kërkon të jetë një përgjigje e arsyetuar ndaj të gjithë atyre që duan të rrëzojnë traditën albanologjike dhe rezultatet e studimeve serioze për gjuhën shqipe dhe historinë e saj.
Përballë një fushate intensive në masmedia, mediat sociale dhe portalet, ku persona me ekspertizë të dyshimtë vihen t’i hedhin gjuhës shqipe fall e t’i shohin filxhanin e kafesë, duke shpjeguar e shkoqitur nëpërmjet saj çdo gjuhë të botës që u del përpara, lexuesit mendjehapur i nevojitet një dozë e shëndetshme mendimi kritik, e shoqëruar me respekt dhe nderim të përtërirë, për të gjithë ata dijetarë shqiptarë dhe të huaj që i kanë ndriçuar shtegun albanologjisë këta dy shekujt e fundit.
Sipas autorit, libri “Përrallëtarët e gjuhës shqipe” vjen në rrjedhën e debatit për origjinën e gjuhës shqipe dhe është menduar si një përpjekje për të kundërshtuar, sistematikisht, denigrimin e albanologjisë nga alternativët, amatorët dhe demagogët; të cilët falë edhe simpatisë së papërgjegjshme të masmediave dhe frymës konspirativiste që këto ushqejnë, tani gëzojnë një numër të habitshëm ndjekësish dhe përkrahësish anembanë botës shqiptare.
Pse, si dhe ku gabojnë amatorët që merren me historinë e gjuhës shqipe. Libri i merr me radhë të gjithë autorët e sotëm që duan të merren me origjinën e gjuhës shqipe dhe të vetë shqiptarëve, duke i njohur lexuesit edhe ku e kanë burimin fillestar këto hipoteza dhe si kanë ardhur deri në ditët tona të ambalazhuara me slogane kombëtariste.
Libri “Përrallëtarët e gjuhës shqipe” është një ese monografike, botim i 2024-ës. Autori i tij, Ardian Vehbiu është diplomuar në Tiranë për gjuhë-letërsi shqipe në Fakultetin Histori-Filologji të Universitetit të Tiranës, pastaj ka studiuar gjuhësi historike dhe teorike në Romë (Universiteti “La Sapienza”) dhe ka punuar në Institutin e Gjuhësisë dhe të Letërsisë të Akademisë së Shkencave, si dhe në Institutin Oriental të Napolit. / KultPlus.com
