Subjekti i kësaj pikture, një meditim mbi kotësinë femërore dhe frikën nga plakja, është Marie-Thérèse Walter (1909–1997). i cili u takua për herë të parë me Picasson në vitin 1927 kur ajo ishte 17 vjeç dhe ai ishte një burrë i martuar 45 vjeç. Ajo shpejt u bë zonja dhe muza e tij, duke u shfaqur shpesh në veprat e tij gjatë dekadës së ardhshme.
Megjithatë, “Vajza para një pasqyre” është kryevepra e pamohueshme e shortit, që përshkruan ngjyrën bionde, me faqe rozë, teksa shikon në humnerën e errët dhe të shtrembëruar të vetes së saj të ardhshme.
Ajo është e rrethuar nga letër-muri në një model harlequin që ka për qëllim të evokojë një nga temat e preferuara të Picasso-s – një metaforë, ndoshta, për vetë artistin si një prani e kudogjendur në jetën e Walter. /Liberale.al
Subjekti i kësaj pikture, një meditim mbi kotësinë femërore dhe frikën nga plakja, është Marie-Thérèse Walter (1909–1997). i cili u takua për herë të parë me Picasson në vitin 1927 kur ajo ishte 17 vjeç dhe ai ishte një burrë i martuar 45 vjeç. Ajo shpejt u bë zonja dhe muza e tij, duke u shfaqur shpesh në veprat e tij gjatë dekadës së ardhshme.
Megjithatë, “Vajza para një pasqyre” është kryevepra e pamohueshme e shortit, që përshkruan ngjyrën bionde, me faqe rozë, teksa shikon në humnerën e errët dhe të shtrembëruar të vetes së saj të ardhshme.
Ajo është e rrethuar nga letër-muri në një model harlequin që ka për qëllim të evokojë një nga temat e preferuara të Picasso-s – një metaforë, ndoshta, për vetë artistin si një prani e kudogjendur në jetën e Walter. /Liberale.al/KultPlus.com
Aktori dhe komediani Leslie Jordan, i njohur për rolet e tij në seriale si ”Will & Grace” dhe ”American Horror Story” dhe për videot e tij frymëzuese gjatë pandemisë, ka vdekur më 25 tetor 2022, pas një aksidenti me makinë në Hollywood.
Jordon fitoi një çmim Emmy, në vitin 2006, për rolin e tij si Beverley Leslie në serialin hit ”Will & Grace”.
Jordan, gjithashtu u bë i njohur pas videove të tij komike, të cilat u bënë virale gjatë muajve të parë të pandemisë./atsh / KutPlus.com
Një mozaik natyror magjepsës të ofron në këto ditë vjeshte Lugina e Valbonës, një prej mrekullive të papërsëritshme të natyrës alpine shqiptare.
Kryeministri Edi Rama ndau sot pamje të lumit Valbona në stinën e vjeshtës.
“Gurgullima e lumit të Valbonës teksa rrezet e para të ditës ndriçojnë krejt luginën”, shkruan Rama në një postim në rrjetet sociale.
Vjeshta me temperaturat e ngrohta që ka dhuruar këtë vit ka sjellë atmosferë magjike, ndërsa nuancat e ngjyrave të tokës kanë mbuluar gjithë luginën e Valbonës.
Lugina e Valbonës është zona turistike më e vizituar në rrethin e Tropojës,madje nga më të vizituarat në Alpet shqiptare pas luginës së Thethit.
Kjo zonë me bukuri të rralla është e preferuar jo vetëm nga turistët vendas por edhe nga turistët e huaj, të cilët parapëlqejnë të njihen edhe me zakonet apo traditat e fshatrave më veriorë të vendit.
Ajo shtrihet në qendër të Alpeve Shqiptare, në rrethin Tropojës. La statusin e Parkut Nacional dhe përfshihet në një sipërfaqe prej 8.000 hektarësh.
Natyra e këtij parku është e pasur me varietete të përshtatshme për turizëm, peshkim e alpinizëm. Në pjesën e brendshme të Parkut ka mjaft shpella interesante, nga të cilat dallohet Shpella e Dragobisë. Ka një klimë malore me dimër të ashpër e reshje të pasura shiu e bore dhe me temperatura të ulëta, si dhe periudha të gjata me ngrica dhe erëra.
Vizitorë të shumtë të ardhur nga vende të ndryshme të botës, si dhe të tjerë të ardhur nga vise të ndryshme të vendit e Kosova, janë të pranishëm çdo ditë në pikën turistike gjithëvjetore të Valbonës, një zonë turistike që ka fituar një emër të mirë, përmes mikpritjes dhe qetësisë që ajo ofron.
Udhëtimi nis përmes Drinit deri në Tropojë e më pas Valbona është vetëm 45 minuta larg. Lumi do të jetë shoqërues rruge deri në burimin e vet.
Kaltërsia e Valbonës, është si e asnjë lumi tjetër. Teksa udhëton, kaltërsia e lumit të magjeps, ndërkohë në të dy krahët ngrihen malet e larta që edhe në fillim të verës vazhdojnë ti kenë majat e mbuluara me dëborë./atsh/KultPlus.com
Mbrëmë, në Pallatin e Rinisë në Prishtinë, nisi edicioni i dytë i Festivalit të Këngës në RTK, një ngjarje kjo e cila që në nisje premtonte emocion dhe spektakël. Në një sallë të transformuar në një hapësirë madhështore nga Rudina Xhaferi dhe Shqipe Kamberi, u hap maratona muzikore me pjesëmarrjen e 16 këngëtarëve të talentuar, të cilët garojnë për të fituar vendin e parë, shkruan KultPlus.
Festivali u hap me energjinë e artistes Dea Strica, e cila solli këngën “N’Shqipni”, më pas, Greta Azizi interpretoi këngën “Veres”, duke e vazhduar këtë atmosferë të ngrohtë. Agim Poshka dhe Jehona Lumi ishin gjithashtu në skenë me këngët e tyre, “Ndarja erdhi” dhe “Shko”, duke krijuar një fillim të fortë për festivalin.
Pas kësaj pjese, skenën e ndau fituesi i edicionit të parë të Festivalit të Këngës në RTK, ‘La Fazani’, i cili emocionoi të pranishmit me interpretimin e këngës fituese “Oj Kosovë”.
Mbrëmja vazhdoi me një sërë këngëtarësh, duke përfshirë Rei Bezhani me “Zonja tradhëti”, Inorga me “Seks mashina nga Prishtina”, dhe Ardita Begu me “Fundosu në dritë”. Këto performanca ishin prova e potencialit të jashtëzakonshëm të artistëve.
Pas këtyre këngëve garuese, në skenë u ngjit këngëtari i njohur shqiptar, Ylli Limani, i cili dhuroi emocione teksa interpretoi këngën e tij ‘Ty’.
Pas kësaj shkëputje në skenë u ngjit këngëtari Bledi Kaso solli këngën garuese “Një të vetme ka në jetë”, ndërsa Ardit Stafaj këndoi “Faji”. Santino De Bartola ishte gjithashtu pjesë e skenës me “Unë jam arbëresh”. Mbrëmja vazhdoi me Endrit Krasniqi dhe këngën “Flas me gjethen” si dhe Besmir Shishko “Unë – Ajo”.
Ndërkaq, të ftuar në këtë ngjarje madhështore ishin edhe grupi legjendar Elita 5, të cilët ndezën atmosferën me disa nga këngët e tyre epike si “Faleminderit”, më fal dhe “Naten e Mire”.
E mbrëmja kulmoi me performancën elektrizuese të Aurela Gaçes, e cila ndezi skenën me performancën dhe paraqitjen e saj. Lëvizjet dhe interpretimi që e karakterizojnë i dha edhe më shumë ngjyrë edicionit të dytë të këtij festivali.
Pas këtyre performancave, festivali vazhdoi me interpretimet e tjera, duke përfshirë Arnitë Kastrati me “Blla blla”, Vlona Boshnjaku me “Lotët”, Luna Çausholli me “Dielli të më shoh”, dhe u përmbyll me Bruna Sata “Ti je i pa shpirt”.
Pas përfundimit të të gjitha këngëve garuese, për KultPlus foli djetori artistik i këtij festivali, Florent Boshnjaku, i cili shprehet i lumtur për rezultatin që e kanë arritur pas gjithë asaj pune.
“Jam i lumtur që ka shkuar shumë bukur, ka pasë këngëtarë që për herë të parë janë ngjitur në skenë të tillë dhe normalisht ato emocione janë vërejtur dhe ndoshta aty-këtu ndonjë mos përshtatje me skenën është tepër e madhe, kuptohet edhe me orkestrën live me këndu nuk është e lehtë, kështu që është e kuptueshme, mirëpo besoj se ka qenë një natë shumë e bukur për publikun, publiku edhe në sallë por edhe në ekrane besoj se e ka shijuar”, tha Boshnjaku i cili theksoi më tutje se edhe ata vetë kanë mbërritur në pikën që ta shijojnë koncertin dhe jo vetëm ta bëjnë punën e tyre.
Për KultPlus foli edhe artisti Ardit Stafaj, i cili tha se çdo gjë në këtë mbrëmje shkoi mirë dhe për të ishte emocion i madh që të rikthehet në skenë pas disa vitesh pauzë.
“Për mua, ky festival është një gjë e jashtëzakonshme, mirëpo pas disa vitesh rikthimi në skenë ishte një emocion i veçantë, në një skenë gjigante siç ishte kjo sonte, aq më tepër kur këndohet live, ka qenë një emocion që më kishte munguar për kohë. Për mua, sikur për shumë këngëtar sa herë që paraqitem në skenë më duket sikur për herë të parë po dalim sepse emocioni e bën të veten”, tha Stafaj duke shtuar se çdo gjë sipas tij ka shkuar në mënyrën më të mirë të mundshme.
Ndërkaq, ju kujtojmë se sonte mbahet nata e dytëv ku juria e përbërë nga Minire Fetahu, redaktore e muzikës në RTK, Jane Sugarman, njohëse e muzikës ballkanike, Ardianë Pajaziti, drejtoreshë e gazetës online për art dhe kulturë KultPlus, Valbona Selimllari, miss i parë shqiptar dhe Blerta Zeqiri, regjisore do të të përgjedhin këngët që do të kalojnë për natën e tretë ku edhe do të shpallet kënga fituese./KultPlus.com
Sot më 25 tetor bëhen plotë 85 vite nga lindja e shkrimtarit Rifat Kukaj, shkruan KultPlus.
Rifat Kukaj lindi më 25 tetor 1939 në Tërstenik të Drenicës, studioi në Normalen e Prishtinës.
Rifat Kukaj ishte prozator, poet, dramaturg, përkthyes dhe skenarist i letërsisë për fëmijë dhe të rritur. Shkrimtari Kukaj po ashtu ka udhëhequr programet për fëmijë të Radio Prishtinës dhe ka redaktuar librat për fëmijë të Shtëpisë Botuese “Rilindja”
Përktheu letërsi për fëmijë nga autor slloven, kroat, serb, e hungarez por edhe botoi shkrime vetanake në shumë nga këto gjuhë. Emrin e tij e mbajnë rreth 100 vëllime librash dhe 30 radio-drama.
Kontribuoi në afirmimin e krijimtarisë letrare sidomos asaj për fëmijë në rrjedhat ndërkombëtare dhe se ndihmoi autorë të shumtë të rinj.
Rifat Kukaj, vdiç më 11 shtator 2005.
KultPlus më poshtë ju sjëll një nga poezitë e tij:
Udhëtuam përgjatë peizazheve mahnitëse të Shqipërisë, një vend përrallor plot surpriza, shkruan Rebecca Hay në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Belfast Telegraph”.
Linjat ajrore me kosto të ulët kanë rritur numrin e turistëve që shkojnë në kryeqytetin shqiptar, Tiranë.
Një aeroport i ri do të hapet në Vlorë në jug të vendit, në mars 2025. Shqipëria po hapet për turistët!
Dhe të gjithë përjetojnë një kënaqësi pasi vendi mesdhetar është plot magjepsje. Ndërsa fluturoni për në Tiranë, malet dhe kodrat rrethojnë aeroportin i cili ka ndenjëse në natyrë ndërsa prisni të hipni.
Dy vjet më parë, Tirana u shpall “Kryeqyteti Evropian i Rinisë” dhe është plot emocione dhe aktivitete dhe mundësi të reja në zhvillim.
Duket se kryeqyteti shqiptar po ecën mirë, me vendasit të prirur për të përqafuar ndryshimet dhe për të mirëpritur botën në cepin e tyre të vogël.
Zgjerimi i Tiranës është mbështetur nga kompani të mëdha duke përfshirë “Hilton”, i cili hapi hotelin e tij të parë në 2018.
Hoteli “Hilton Garden Inn” ndodhet pesë minuta me autobus nga qendra e qytetit dhe është mjedisi i përsosur për të eksploruar Tiranën.
Me pamje të mrekullueshme në të gjithë qytetin, ky hotel modern ka ambiente të shkëlqyera, staf miqësor dhe mëngjese të bollshme.
Dhomat me përmasa të bollshme kanë krevate jashtëzakonisht komode, orendi moderne qetësuese, teknologjinë më të fundit dhe një mini bar të kompletuar me ujë falas.
Një palestër dhe lavanderi në katin e fundit është e hapur për mysafirët dhe restoranti i ajrosur ofron shije lokale, ushqim dhe lëngje të shijshme gjatë gjithë ditës.
Është e mrekullueshme të provosh ushqimin shqiptar të servirur me stil dhe shefat e kuzhinës janë të gatshëm t’ju rekomandojnë çdo gjë që mund t’ju josh.
Një mënyrë e mrekullueshme për të zbuluar se sa i bukur është vendi mesdhetar – do të ishte përmes një turneu me autobus që nis me kryeqytetin, Tiranën.
Udhëtoni përgjatë monumenteve kryesore, duke përfshirë Sheshin Skënderbej, sheshi kryesor i qytetit që mban emrin e Gjergj Kastrioti Skënderbeut, heroi kombëtar për udhëheqjen e një rebelimi kundër Perandorisë Osmane.
I dominuar nga një monument i madh, Sheshi është pika kryesore e takimit të qytetit – me një sipërfaqe prej 40,000 metra katrorë, është një nga më të mëdhenjtë në botë.
Aty pranë është Piramida magjepsëse, e cila fillimisht u ndërtua si muze, por tani është një qendër e mrekullueshme teknologjike.
Xhamia e Et’hem Beut ka pemë, ujëvara dhe ura dhe është mbyllur gjatë sundimit komunist.
Arti është i rëndësishëm në Tiranë dhe dy ish-bunkerë të Luftës së Ftohtë janë shndërruar në muze “Bunk’Art”.
“Bunk’Art 1” ndodhet në periferi të qytetit dhe pasqyron një histori gjithëpërfshirëse, ndërsa “Bunk’Art2” i kushtohet pikturave të rëndësishme.
Gjurmët për të kaluarën zbulohen në Muzeun e Mbikëqyrjes Sekrete, i njohur gjithashtu si “Shtëpia me Gjethe”.
Larg jetës së qytetit dhe katër orë me makinë mes disa prej peizazheve më mbresëlënëse të Shqipërisë ndodhet Riviera mahnitëse.
Saranda është e vendosur mes detit Jon dhe kodrave me ullishte.
Me një gji në formë patkoi, të rrethuar nga plazhe dhe një shëtitore, Riviera është një vend hyjnor për t’u vizituar.
Mbetjet e qendrës, ku jetonin familjet e pasura hebreje, ruhen gjithashtu.
Në krye ndodhet Kalaja e Lëkurësit e shekullit XVI, nga ku mund të shihni pamjen e qytetit, Sarandës.
Në fakt, e gjithë vija bregdetare është mahnitëse. Vizitoni qytetet bregdetare, Durrësin dhe Vlorën.
Pranë Sarandës ndodhet fshati Ksamil, i quajtur nga ekspertët e udhëtimeve si “Maldivet Evropiane”.
Parkut Kombëtar të Butrintit, është i njohur për vajin e ullirit, limonët dhe mandarinat e tij dhe është shndërruar nga një fshat i fjetur në një strehë për kërkuesit e diellit që dynden në plazhet e bardha dhe ujërat bruz për t’u çlodhur dhe rimbushur.
Aty pranë ndodhet Parku Kombëtar i Butrintit, vendi i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s plot me histori mesdhetare, që daton 50,000 para Krishtit.
I mbuluar nga pemët, ju mund të endeni dhe të admironi artefaktet e frymëzuara nga romakët dhe grekët – si dhe të eksploroni një muze të mbushur plot me statuja dhe vepra arti.
Në shpatet e pjerrëta të luginës së lumit Drin ndodhet qyteti i bukur i Gjirokastrës, i mbrojtur nga UNESCO.
Është thjesht e këndshme të shëtisësh përreth, në rrugët me kalldrëm dhe kafenetë e vogla familjare.
Vera është e nxehtë dhe një mënyrë e shkëlqyer për t’u freskuar është një vizitë në Syrin e Kaltër, një burim natyror jashtë Sarandës. Qendra e errët e saj është e ngjashme me bebëzën e syrit të njeriut.
Gjatë rrugës, liqeni dhe lumi i bukur aty pranë mund të përdoren për kanoe.
Noti në Syrin e Kaltër është i ndaluar pasi është ftohtë dhe potencialisht i rrezikshëm pasi presioni i pranverës të detyron të rikthehesh sapo të hidhesh, por njerëzit e shohin burimin shumë joshës dhe gjithsesi zhyten!/atsh/KultPlus.com
Në Ditën Botërore të Operës, një aktivitetet artistik ka bërë bashkë nxënësit e dy shkollave në kryeqytet, “Emin Duraku” dhe “Dora d’Istria”, të cilët u bashkuan me stafin e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit për të zbuluar magjinë e prapaskenave të këtij institucioni.
“Pasi ndoqëm pak nga provat regjisoriale të operës “Tosca,” e cila vjen këtë fillim nëntori në TKOB, vizituam arkivin, ku përveçse mësuam shumë gjëra të reja për operën, u surprizuam edhe nga Papageno dhe Papagena nga opera “Flauti Magjik”, të cilët po i bënin rrengje njëri-tjetrit.
Më pas, vërshuam drejt skenës, ku Serpina nga opera “La Serva Padrona” po kërkonte të gjente Umberton dhe na la edhe ne një porosi për të, nëse e shikonim korridoreve. Për të mësuar më shumë mbi operën, u futëm së bashku në zemër të teatrit, aty ku skenografitë dhe kostumet marrin jetë. Në fund, njëzëri, lamë një mesazh për të gjithë miqtë tanë të vegjël: “Ejani në Opera!””, mbyllet kështu thirrja e TKOB-së në këtë ditë të rëndësishme për Operën si zhanër artistik, por jo vetëm./atsh/KultPlus.com
Sot janë bërë një vit nga vdekja e aktorit legjendar Richard Roundtree, i cili ka vdekur në moshën 81-vjeçare. Ai bëri historinë e filmit me rolin e tij si ‘Shaft’.
Me interpretimin e tij në filmin “Shaft” ai u nominua për çmimin “Ylli i Ri i Vitit” në Golden Globes në 1972.
Ai ishte shfaqur edhe në vazhdimet e filmit ‘Shaft’s Big Score!’ dhe trilogjinë “Shaft In Africa” të vitit 1973, dhe gjithashtu luajti në serialin televiziv “Shaft” të vitit 1973.
Ka marrë pjesë edhe në filmat “Rrënjët”, “Një herë … Kur ishim me ngjyrë”, “Man Friday”, “Shaft’s Big Score!”, “Shaft në Afrikë”, “Tërmete”, “Ikje në Athinë”. “, “Forca kundërshtare”, “Polic Maniac”, “Shtatë”, “George of the Jungle”, “Corky Romano”, “Brick”, “Speed Racer” dhe “What Men Want”./KultPlus.com
Pas ndërtimit të rrugës fshatrat që shtrihen në Lumin e Vlorës kanë nisur të hapin bujtinat e para për të pritur turistët e huaj, të cilët në këto ditë vjeshte po ngjiten në malet ende të paeksploruara të kësaj zone.
E kthyer në një prej akseve turistike më panoramike të Shqipërisë përgjatë kësaj rruge mund të arrish edhe në fshatin Bashaj të Vlorës.
Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje nga bujtina e parë e hapur në fshatin Bashaj, ku përditë po shtohen turistët që kanë kuriozitet për të vizituar këtë zonë gjatë stinës së vjeshtës.
“Në këta muaj të artë vjeshte, me thjeshtësinë e një shtëpie mikpritëse të kuruar me kujdes, rrethuar nga bukuritë e pangjashme të natyrës, në bujtinën e parë të fshatit Bashaj në Lumin e Vlorës, po shtohen përditë turistët e huaj që duan të njohin historinë, traditën dhe shijen autentike të produkteve e kuzhinës vendase”, theksoi Rama.
Kryeministri Rama u shpreh se “turistët për ta shijuar të plotë këtë përvojë, po gatuajnë e po shëtisin bashkë me të zotët e shtëpisë. Kujtimet që marrin me vete, prej këtyre maleve ende të paeksploruar janë unike”.
Vitet e fundit turizmi rural në fshatrat e Vlorës ka shënuar një zhvillim të menjëhershëm duke tërhequr vizitorë të pasionuar pas natyrës, historisë dhe traditave. Turistët gjatë qëndrimit të tyre vlerësojnë shijen e mirë të mikpritjes familjare, ajrin e maleve dhe kulinarinë fantastike të fshatrave pranë Lumit të Vlorës.
Rruga e Lumit të Vlorës siguron lidhjen e më shumë se 60 fshatrave të zonës, me popullsi mbi 40 mijë banorë me qytetin e Vlorës. Përveç lidhjes së fshatrave të krahinës me Vlorën, kjo rrugë lidh Vlorën me Himarën dhe krijon akses më të afërt dhe të shpejtë për Gjirokastrën e Tepelenën drejt bregdetit të jugut./atsh/KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Kinematografisë njoftoi nisjen e xhirimeve të filmit “Ajo që mbetet” (She who remains), me regji të Kostadin Bonev.
QKK-ja është bashkëprodhuese e këtij filmi (koproduksion në pakicë), ndërkohë që shtëpitë filmike janë Trivium Film (Bulgaria) – Kostadin Bonev; Papadhimitri Film production (Albania)- Dionis Papadhimitri; L’age d’or (Italy) – Angela Prudenzi, Alfredo Fiorillo.
Filmi mbështetet mbi romanin e Rene Karabash që ka korruar sukses në Francë dhe në SHBA. Në fund të vitit 2023, përkthimi në frëngjisht i librit fitoi çmimin PEN për përkthim. Përkthimi në gjuhën angleze nga Izidora Angel fitoi çmimin Gulf Coast në Përkthim në SHBA, njofton agjencia bullgare e lajmeve BTA.
Filmi i cili është në fazën e parë të xhirimeve është financuar nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë.
Rene Karabash është emri i artit të aktores, regjisores dhe poetes Irena Ivanova. Tema trajton një zakon të Shqipërisë së Veriut, ku gratë në familjet që jetojnë në zona të thella malore, në të cilat nuk ka trashëgimtar mashkull, betohen se nuk do të martohen kurrë dhe do të luajnë rolin e burrave. Përkthimet e romanit kanë ngjallur interes në Egjipt, Francë, Poloni, Bosnjë dhe Hercegovinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe pritet që edhe përshtatja e tij për ekranin e madh të ngjallë interes./atsh/KultPlus.com
Janë 50 artistë, 50 vjet dhe një kapitull i ri që çelet nga galeria e famshme e artit kontemporan, Marian Goodman, në Manhatan të Nju Jorkut, në SHBA.
Në vitin 1977, kur Marian Goodman hapi galerinë e saj në West 57th Street, në Manhatan me një shfaqje të poetit belg, i kthyer në artist konceptual Marcel Broodthaers, menaxherët e aseteve nuk kishin shfaqur ende interes për botën e artit, sipas “New York Times”.
Ekspozita inauguruese e veprave të 50 artistëve gjatë gati 50 viteve, gjithashtu, e cila hapet nesër, përfshin secilin prej emrave në listën e historisë së artit të Goodman.
Por, për Goodman, paratë nuk kanë qenë kurrë gjëja kryesore.
Që prej viteve 1960, kur ajo hyri për herë të parë në botën e artit si një tregtare veprash arti, Goodman ka bashkuar dhe promovuar me mjeshtëri – evropianë të rreptë, shpesh të motivuar konceptualisht si Gerhard Richter, Broodthaers dhe Joseph Beuys.
Institucioni që ajo ndërtoi mbetet, siç thotë partneri kryesor, Philipp Kaiser, një nga “galeritë më të mëdha të vogla” – pasi i ka rezistuar zgjerimit të pamëshirshëm global – që edhe shumë nga konkurrentët e tij të mesëm e kanë konsideruar si një domosdoshmëri biznesi në vitet e fundit.
Goodman tani ka degë në Los Anxhelos dhe Paris, por u desh një kohë e gjatë që kjo të arrihej, madje edhe krijimi i një galerie brenda Manhatanit kërkoi disa vite.
Rose Lord, një partnere e “Marian Goodman Gallery” për 22 vjet, tha se gjatë dekadës së saj të parë në 57th Street – ishte diskutuar mundësia për të lëvizur diku me potencial më të lartë qarkullimi, çdo javë.
Atmosfera relativisht e jashtëzakonshme, e cila ndihet si një rikthim në kohët e vjetra të papafingove të artistëve nervoz dhe darkave të bollshme, e bën ekspozitën e re, “Your Patience Is Appreciated” sa elegjiake aq edhe festive.
Anselmo ishte një nga pak artistët e Goodman që teknikisht i përkisnin Arte Povera, lëvizjes radikale italiane që, duke filluar nga vitet 1960, përdorte mjete të çuditshme që nuk përputheshin – si një palë këpucë të vjetra në një piedestal prej druri – për t’u futur në tema të rënda si vdekshmëria, koha dhe libido.
Por, është lloji i humorit të tij sarkastik që ofron linjën kryesore për ekspozitën e re ndërsa shpaloset në tre kate, nëpër disa dhoma të përkohshme të ndërtuara për të akomoduar copa videoje.
Piktura është një plotësues i bukur i një prej veprave të shquara të galerisë, “Timekeeper Drill Core (MGG 57th Street)” nga artisti francez Pierre Huyghe.
Për ta realizuar atë, Huyghe thjesht shembi një pjesë të murit në hapësirën e sapoliruar të galerisë në 57th Street, duke zbuluar, në rrathë koncentrikë, çdo ngjyrë blu, kafe ose të bardhë që vendi ishte lyer për shfaqje – pas më shumë se 40 vjetësh.
Është një mënyrë jashtëzakonisht efikase për të nxjerrë në pah veprimin e çuditshëm të kohës, gjithmonë pranë, por i pamundur për t’u kuptuar.
Tonet janë arkeologjike, por edhe pak të mprehta, dhe pamja ngjall një ëmbëlsirë sferike.
Por, për të nënvizuar faktin se ju zbuloni një kohë të ndryshme sa herë që ndaloni për ta matur atë, Huyghe në fakt bëri dy nga këto vepra, dhe ato nuk janë identike.
Në dhomën e parë të ekspozitës, një fotografi e madhe e Tacita Dean – e një peme qershie të lulëzuar (2024) është vendosur përballë me veprën “Four Bicycles (There Is Always One Direction),” të Gabriel Orozco të viteve 1990, një grumbull pjesësh të biçikletës, që qëndron përballë dritareve.
Në Japoni, lulet e qershisë janë simbol i zhdukjes së jetës; t’i shohësh ato të fotografuara këtu në një shkallë kaq të madhe, në një mjedis kaq të përhershëm, sjell një lloj marramendjeje – që rrotat e përmbysura të Orozco e përforcojnë më tej.
Në një dhomë ku luhet filmi 35-minutësh i James Coleman “Retake With Evidence” – parë për herë të parë në 2007, është një Edipus i copëtuar nga një njeri – i realizuar nga Harvey Keitel – gjendja shpirtërore është melankolike, pasi ndodhet në dhomën më të vogël aty pranë, kushtuar të vetmes lightbox (një kuti drite) që regjisori Steve McQueen ka bërë ndonjëherë, “Lynching Tree” (2013).
Ashtu si në rastin e Arte Povera, në veprën “Your Patience Is Appreciated” ndonjëherë mund të shfaqet shumë i pasur ose shumë i zgjuar.
Ndoshta, nuk do ta vini re pa ju thënë se “Endless Love, Simone I” dhe “Endless Love, Simone II” – dy vepra mermeri të bluara si pjesë shahu me tre këmbë, gjurmojnë konturet e profilit të Nina Simone.
Por, pjesët ofrojnë një seri të tërë bisedash interesante rreth qëllimit dhe identitetit, kthesave kundrejt këndeve, madje edhe vijës së saktë ndarëse midis ngjyrës mat dhe shkëlqimit – veçanërisht krahas një zigurati metalik (kullë tempulli me shkallë piramidale) aty pranë – e realizuar nga artisti i tokës Robert Smithson.
Punimet në katin e tretë, të cilat i kushtohen dhomave të ruajtjes dhe vrojtimit privat, demonstrojnë gjënë më të rëndësishme – që një galeri bën për artistët e saj: t’i ndihmojë shikuesit t’i kuptojnë ato – duke i vënë ato në kontekst me bashkëmoshatarët me të njëjtin mendim.
“Underground V” e Sabine Moritz, ngjyrat dhe energjia e përgjithshme e së cilës të kujtojnë sfondin e “Les Demoiselles d’Avignon” të Picasso, duket si një vepër e një pikture abstrakte.
Qeramikat e bukura, botanike dhe instiktive të Edi Ramës janë pikturuar në një gamë të ndritshme ngjyrash dhe kontrastesh – përfshirë skulpturat e çelikut të Tony Cragg – janë pasqyrime argëtuese të figurës dhe gjeometrisë.
Pikturat e Frize të vitit 2002 me akrilik dhe rrëshirë “Otona” kanë bukurinë e shkëlqyeshme të ylbertë të një pellgu me benzinë.
Secila prej tyre, në një mjedis tjetër, mund të duket e parëndësishme; së bashku këto vepra janë po aq tërheqëse sa një peizazh natyror.
Gati një e katërta e artistëve ose pasurive të artistëve, që nga vitet 1980, shfaqet në galerinë e Goodman – përfshirë skulptura te realizuara nga Dan Graham (1942-2022), një provokator konceptual i njohur për pavionet e tij me pasqyrë të dyanshme.
Por, ndërsa autorë të tjerë, si Andrea Fraser, artisti i performancës, Morelos apo Strachan janë hyrje të reja – lista është bërë pak më e larmishme, pasi Goodman e ka kthyer vëmendjen në veprat e motivuara konceptualisht./ KultPlus.com
Në edicionin e 13-të të Festivalit Ndërkombëtar të Xhazit, mori pjesë edhe grupit jazz polak Unleashed Cooperation. Artistët polakë perfomuan së bashku me grupin spanjoll Eunoia, mbrëmjen e djeshme, në Universitetin e Arteve.
Shfaqjet live në Shqipëri organizohen nga Fondacioni JAZZ PO POLSKU si pjesë e projektit JAZZ PO POLSKU “Rreth botës”, në bashkëpunim me Ambasadën e Polonisë dhe Shoqërinë Shqiptare të Jazz-it.
Kuinteti Unleashed Cooperation me bazë në Poznan, përbëhet nga Krzysztof Kuśmierek – saksofon. Patryk Rynkiewicz – bori, Patryk Matwiejczuk – piano, Flavio Gullotta – kontrabas, Stanislaw Aleksandrowicz – bateri.
Projekti JAZZ PO POLSKU “Rreth botës” ka marrë formën e një turneu koncertesh ndërkombëtare dhe është i frymëzuar nga arritjet e udhëtarit polak Paweł Edmund Strzelecki, i cili ishte i pari polak që udhëtoi rreth botës me iniciativën e tij, në shekullin e 19-të.
Projekti filloi në maj të vitit të kaluar dhe deri më tani janë mbajtur më shumë se 150 aktivitete në 21 shtete, ku kanë marrë pjesë 21 grupe.
Gjatë koncerteve të tyre në Shqipëri, Unleashed Cooperation do të promovojë albumin e tij të fundit “Trust”, i cili është faza tjetër e eksplorimeve muzikore duke përfshirë improvizimin, muzikën bashkëkohore, muzikën etnike dhe xhazin./atsh/KultPlus.com
Drejtori i Përgjithshëm i Arkivave, Ardit Bido priti në një takim drejtorin e Institutit të Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës, Atdhe Hetemin, së bashku me bashkëpunëtorët e tij, në një bashkëbisedim për tema të cilat janë me interes të dy institucioneve.
Në këtë vizitë miqësore, grupi përfaqësues i Institutit pati mundësinë të njihej me mjediset dhe proceset e punës që zhvillohen në DPA.
Miqtë nga Kosova vizituan Sallën e Studimit ku u informuan mbi mënyrën e qasjes së studiuesve në dokumentacionin arkivor si dhe hulumtimin online. Më pas vizituan dhe sektorin e Digjitalizimit, duke parë nga afër procesin e digjitalizimit dhe indeksimit të dokumenteve.
Kohë më parë, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave çeli disa kënde arkivore në disa komuna të Kosovës si, Prishtinë, Podujevë, Ferizaji, Istog, Vushtrri, Prizren, Rahovec e Suharekë, për të siguruar qasje të barabartë në dokumente. DPA në këtë mënyrë u mundëson studiuesve të njëjtat lehtësi hulumtimi në dokumentacionin arkivor. / KultPlus.com
Përfaqësues nga Akademia e Shkencave morën pjesë në konferencën ndërkombëtare “COBISS 2024” organizuar nga Instituti i Shkencave të Informacionit në Maribor, Slloveni.
Në këtë konferencë ishin të pranishëm më shumë se 200 pjesëmarrës, nën moton “Të punojmë së bashku për të ndërtuar besim dhe zhvillim në shkencë”.
Në konferencë referuan ekspertë të njohur kombëtarë dhe ndërkombëtarë në fushën e teknologjisë së informacionit, përfaqësues të bibliotekave të rajonit dhe më gjerë, si dhe përfaqësues të institucioneve kërkimore të Sllovenisë.
Kjo ishte konferenca e 24-të COBISS, ku referuesit adresuan çështje aktuale dhe prezantuan tema bashkëkohore lidhur me mundësinë e përdorimit të inteligjencës artificiale në platformat digjitale që përdorin bibliotekat në shërbimet e tyre ndaj përdoruesve, diskutime mbi aksesin e shërbimeve për grupet me aftësi të kufizuar, prezantimin dhe promovimin e shërbimeve të reja COBISS Ela, COBISS Lib, COBISS Cat dhe COBISS+.
Në prezantimin e këtij viti në Konferencën COBIS 2024, drejtuesja e qendrës QKPISH, Mirlona Buzo, u paraqit me punimin e saj “Krijimi i Qendrës për Koordinimin dhe Përhapjen e Informacionit Shkencor (QKPISH) – sfida dhe perspektiva”.
Të pranishmit u njohën me risitë dhe funksionet e kësaj qendre për institucionalizimin e sistemeve të informacionit COBISS.al dhe ECRIS.al, si dhe për konsolidimin e rrjetit të përbashkët të të dhënave për kërkimin shkencor dhe zgjerimin e rrjetit të bibliotekave në Shqipëri.
Qendra do të inkurajojë integrimin e përmbajtjes digjitale në faqet e internetit dhe pajisjet celulare në përshtatje me aplikacione dhe mjete te reja.
Konferenca u ofroi një mundësi pjesëmarrësve të shkëmbejnë praktika, të ekspozojnë arritjet dhe adresimin e sfidave të përbashkëta për të ardhmen./ KultPlus.com
Prej vitit 1916 e deri më 1920-ën, Korça qeverisej si Republikë Autonome dhe administrohej prej nëpunësve vendas nën mbrojtjen e autoriteteve ushtarake franceze. Administrata e re shqiptare që u vendos në krye të krahinës autonome i kushtoi kujdes të veçantë çështjeve që lidheshin me arsimin.
Kështu, më 25 tetor 1917 me vendim të qeverisë së Republikës Autonome të Korçës, u çel Liceu Francez.
Rrugëtimi i këtij institucioni të arsimit të mesëm u shoqërua me barriera të shumta që vinin si pasojë e Luftës së Parë Botërore. Megjithatë Liceu Francez i Korçës arriti të kapërcejë pengesat dhe të luajë një rol të rëndësishëm në arsmimin e të rinjve të ardhur nga mbarë vendi. Në vitin 1921 u emërtua si “Liceu Kombëtar i Korçës”. Veprimtaria e tij do të shtrihej përgjatë periudhës së parapushtimit italian, deri në vitin 1939. / KultPlus.com
Festimet për Ditën e OKB-së u zhvilluan mbremjen e djeshme tek Piramida, duke filluar me një pritje ekskluzive që mblodhi së bashku përfaqësues nga OKB Shqipëri, qeveritarë, trupi diplomatik, OJF-të, partnerët e biznesit dhe shumë të tjerë.
Në këtë aktivitet foli koordinatorja e përhershme e OKB-së, Fiona McCluney, zëvendësministrja për Evropën dhe Çështjet e Jashtme, Megi Fiono dhe zëvendësministrja e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Lira Pipa.
E moderuar nga delegatët rinorë të Shqipërisë në OKB, ngjarja theksoi rolin e rëndësishëm të rinisë në formësimin e të ardhmes dhe u fokusua në Paktin për të Ardhmen, i miratuar së fundmi në OKB. Ky pakt pasqyron angazhimin kolektiv të kombeve të botës për të përballuar sfidat globale dhe për të reformuar sistemet shumëpalëshe për të përmbushur kërkesat e shekullit të 21-të.
Më pas mbrëmja vijoi me një performancë artistike “Sounds of Unity” (Tinguj që Bashkojnë) të hapur për publikun, me muzikë ndërkombëtare dhe shqiptare, duke rrezatuar shpirtin përfshirës të këtij festimi./atsh/ KultPlus.com
Turistët në Francë mund të përballen me kaos pasi vendi u bë anëtari i fundit i BE-së që forcoi kontrollet kufitare të Shengenit.
Franca filloi të ndjekë hapat e gjashtë anëtarëve të tjerë të BE-së, si Gjermania, e cila vendosi kontrolle të ngjashme dhe arsyeja për to është shqetësimi për migrimet në rritje.
Qeveria franceze tha se kontrollet do të futeshin për shkak të “kërcënimeve serioze ndaj politikës publike, rendit publik dhe sigurisë së brendshme të paraqitura nga aktivitetet terroriste të nivelit të lartë”. Ata theksojnë se rregullorja e re nuk do të prekë të gjithë pasagjerët dhe se kontrollet do të bëhen në kufi.
Megjithatë, ekspertët e udhëtimit paralajmërojnë se rreth 100 milionë turistë që vizitojnë Francën çdo vit mund të përballen me vonesa të mundshme në kufi.
Kontrollet e reja kufitare do të prekin rrugët tokësore, detare dhe ajrore të Francës me gjashtë anëtarët e saj fqinjë të Shengenit. Këto janë: Belgjika, Gjermania, Italia, Luksemburgu, Spanja dhe Zvicra.
Këto kufizime të reja duhet të hyjnë në fuqi, më 1 nëntor dhe të zgjasin deri më 1 prill të vitit të ardhshëm, por ekziston mundësia e një zgjatje shtesë.
Kjo është hera e parë që Franca ka nisur kontrolle të tilla që nga pandemia Covid-19./ KultPlus.com
NATO ka thënë aktualisht në Kosovë vazhdojnë tensionet dhe situata e sigurisë është e paqëndrueshme. Ndërsa, ka theksuar se për anëtarësimin e Kosovës në NATO ose në Programin e Partneritetit për Paqe të NATO-s kërkohet konsensus nga të 32 aleatët.
“KFOR-i vazhdon të zbatojë mandatin e tij të gjatë të Kombeve të Bashkuara – bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së të vitit 1999 – për të kontribuar në një mjedis të sigurt dhe të qëndrueshëm dhe në lirinë e lëvizjes për të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë, në çdo kohë dhe në mënyrë të paanshme; duke vepruar si siguria e tretë në reagim, në koordinim të ngushtë me Policinë e Kosovës dhe misionin e sundimit të ligjit të BE-së (EULEX), të cilat janë përkatësisht përgjegjëset e parë dhe të dytë për sigurinë. Aktualisht vazhdojnë tensionet dhe paqëndrueshmëria, veçanërisht në veriun e Kosovës, duke kërkuar një rritje të trupave të KFOR-it që nga maji 2023. Ne inkurajojmë institucionet në Kosovë që të angazhohen në mënyrë konstruktive në Dialogun e lehtësuar nga BE-ja për të ndihmuar në konsolidimin e sigurisë në rajonin e Ballkanit Perëndimor”, thuhet në përgjigjen e NATO-s për RTV21.
NATO tutje ka thënë se vlerëson përshtypjen pozitive të popullit të Kosovës ndaj NATO-s. Megjithatë, sipas saj nuk ka pasur ndonjë zhvillim në këtë drejtim.
“NATO ka një politikë të dyerve të hapura. Por, anëtarësimi në NATO ose në Programin e Partneritetit për Paqe të NATO-s kërkon konsensus nga të 32 aleatët dhe nuk ka pasur zhvillime në këtë drejtim”.
Ndërkohë, NATO thekson se ofron mbështetje për zhvillimin e organizatave të sigurisë në Kosovë, përmes Ekipit Këshillues dhe të Ndërlidhjes së NATO-s (NALT). Kjo mbështetje përfshin ndërtimin e kapaciteteve, koordinimin e edukimit dhe trajnimit – përfshirë Forcën e Sigurisë së Kosovës – në përputhje me mandatin fillestar të FSK-së për mbrojtjen civile./ KultPlus.com
Zëvendëspresidentja Kamala Harris u shfaq me ish-presidentin Barack Obamën për herë të parë bashkë në skenë gjatë fushatës, duke dhënë argumente për votuesit afro-amerikanë në periferitë lindore të Atlantës, një pjesë vibrante dhe simbolike e Gjeorgjisë.
“E jona është një luftë për të ardhmen”, tha Harris në tubimin në Clarkston, shkruan The Guardian.
Ajo preku temat e strehimit, ushqimit e drogës.
“Unë vij nga klasa e mesme dhe nuk do ta harroj kurrë se nga vij”.
Harris tha se ajo beson se “kujdesi shëndetësor duhet të jetë një e drejtë dhe jo vetëm një privilegj për ata që mund ta përballojnë atë”, dhe tha se Trump do të prishë ligjin e kujdesit të përballueshëm dhe do të heqë kufirin prej 35 dollarësh për insulinën.
Kandidatja demokrate riafirmoi gjithashtu mbështetjen e saj për të drejtat e abortit, duke iu referuar vdekjes së Amber Nicole Thurman, një gruaje nga Gjeorgjia, vdekja e së cilës u zbulua kohët e fundit se ishte rezultat i ndalimit të abortit nga shteti. Harris tha: “Donald Trump ende refuzon të pranojë dhimbjen dhe vuajtjen që ka shkaktuar … grave u mohohet kujdesi gjatë abortit”.
Anketuesit dhe komentuesit kanë sugjeruar se fushata e Harris ka humbur mbështetjen mes votuesve burra afro-amerikanë. Ky pohim nuk ka shumë besim midis aktivistëve demokratë, të cilët thonë se konservatorët po ekzagjerojnë anomalitë e sondazheve për efekt politik.
“Unë nuk besoj se një numër i konsiderueshëm do të votojë për njerëz të tillë si Donald Trump”, tha Rev Raphael Ëarnock, senatori Demokratik i Gjeorgjisë, duke rrëfyer historinë e Trumpit të diskriminimit racor dhe akteve publike të fanatizmit.
Ai tha: “Ne nuk jemi monolit. Do të ketë disa, por ne e dimë se kush është Donald Trump. Ne nuk jemi të hutuar”.
Ndërkaq, Obama e drejtoi zemërimin e tij ndaj Trumpit, duke e kritikuar atë për dështimet e tij në pandemi, paaftësinë e tij të përgjithshme dhe për – sipas fjalëve të ish-shtabit ushtarak të Trump – që do të donte që oficerët e tij të përgjithshëm të ishin më shumë si ata të Hitlerit.
Sjellja e çrregullt e Trump është “bërë aq e zakonshme sa njerëzit nuk e marrin më seriozisht. Vetëm për shkak se ai sillet budalla nuk do të thotë se presidenca e tij nuk do të ishte e rrezikshme”./ KultPlus.com
Familja Rothschild (shpesh herë quhen thjesht Rothschildët) është një dinasti ndërkombëtare në sektorin bankar dhe të financave me origjinë hebreje nga Gjermania, që nisi veprimtarinë në të gjithë Evropën dhe mori titull fisnikërie nga qeveritë austriake dhe britanike.
Ngjitja e famës së familjes në skenën ndërkombëtare nisi me Mayer Amschel Rothschild (1744-1812), strategjia e të cilit për suksesin në të ardhmen ishte të ruante kontrollin e bizneseve të tyre në duart e familjes, gjë që u lejonte atyre të ruanin sa më shumë sekretin në lidhje me pasurinë e tyre si dhe arritjet në fushën e biznesit. Mayer Rothschild arriti që me sukses të ruajë pasurinë brenda familjes, përmes martesave të menduara me kujdes brenda pjesëtarëve dhe të afërmve të ngushtë të familjes.
Nathan Mayer Rothschild nisi biznesin e tij londinez, “N. M. Rothschild and Sons” në vitin 1811 në New Court, në qytetin e Londrës, biznes që vazhdon të ekzistojë në të njëjtin vend edhe sot e kësaj dite. Në vitin 1818, ai dha një hua prej 5 miliardë stërlinash për qeverinë prusiane dhe dhënia e bonove për huatë qeveritare u shndërrua në shtyllën kryesore të biznesit të tij në fushën e bankave. Ai arriti një pozicion kaq të fuqishëm në qytetin e Londrës, sa që deri në vitin 1825-1826 ishte tashmë në gjendje që t’i ofronte një sasi të mjaftueshme monedhash Bankës së Anglisë me qëllim që t’i mundësonte asaj shmangien e një krize likuiditetesh.
Plantagenetët
Në përfundimin e paqartë mes Plantagenetëve dhe Tudorëve, Plantagenetët fituan për arsye se pjesa më e madhe e zhvillimit të kulturës angleze si dhe e sistemit politik (që mbetet edhe sot e kësaj dite) e pati startin pikërisht në kohën e sundimit të tyre. Në kohën e Tudorëve, u krijua Kisha Anglikane dhe disa thonë se në kohën e tyre ka patur edhe një epokë të artë, por rëndësia e linjës së Plantagenetëve është shumë më e madhe (dhe veç të tjerash, nuk duhet harruar se edhe Henri i VIII ishte një pasardhës direkt nga nëna i familjes së Plantagenetëve). Shtëpia e Plantagenetëve ishte një Shtëpi Mbretërore e themeluar nga Henry II i Anglisë, djali i Geoffrey V i Anjousë. Një kulturë dhe art i spikatur anglez lindi dhe u zhvillua gjatë erës së Plantagenetëve, inkurajuar edhe nga disa prej monarkëve të cilët ishin përkrahësit e mëdhenj të “babait të poezisë angleze”, Geoffrey Chaucer. Stili i arkitekturës gotike ishte shumë popullor gjatë asaj kohe, me ndërtesa të tilla si Westminster Abbey dhe York Minster që u rimodeluan pikërisht sipas atij stili. Pati gjithashtu edhe zhvillime me një rëndësi jetëgjatë në sektorin social, si për shembull firmosja e Magna Cartas nga ana e Johnit I të Anglisë. Institucionet politikë, si Parlamenti i Anglisë dhe Parlamenti Model e kanë origjinën pikërisht në periudhën e Plantagenetëve, ashtu si edhe shumë institucione arsimorë, përfshirë Universitetet e Kembrixhit dhe Oksfordit.
Familja Nehru-Gandhi
Familja Nehru-Feroz Gandhi është një familje politike indiane që ka dominuar në Kongresin Kombëtar të Indisë përgjatë pjesës më të madhe të periudhës së pavarësisë së hershme të Indisë. Tre pjesëtarë të kësaj familjeje kanë qenë Kryeministra të Indisë, dy prej të cilëve (Indira dhe Rajiv Gandhi janë vrarë). Një pjesëtare e katërt e familjes, Sonia Gandhi është aktualisht Presidente e Kongresit, ndërkohë që ajo dhe djali i Rajivit, Rahul Gandhi janë pjesëtarët më të rinj të familjes që hyjnë në politikën aktive, kur ai konkuroi dhe më pas fitoi një vend në dhomën e ulët të parlamentit të Indisë në vitin 2004. Familja Nehru-Feroz Gandhi nuk ka asnjë lidhje me udhëheqësin e pavarësisë së Indisë, Mohandas Gandhi.
Familja Khan
Ghengis Khan ishte themeluesi, Khan (sundues) dhe Khagan (perandor) i Perandorisë Mongole, perandoria më e madhe e solide në historinë e njerëzimit. Ai erdhi në pushtet duke bashkuar shumë prej tribuve nomade të Azisë verilindore. Pasi themeloi perandorinë Mongole dhe u shpall “Genghis Khan”, ai filloi pushtimet mongole si dhe sulmet në zonat e Kara-Khitan Khanate, Kaukaz, Perandorinë Khvarezmid, Ksian Perëndimore dhe dinastitë Jin. Gjatë jetës së tij, perandoria mongole pushtoi një pjesë shumë të madhe të Azisë Qendrore. Përpara se Genghis Khan të vdiste, ai emëroi Ogedei Khanin si pasardhës të tij dhe e ndau perandorinë e tij në Khanates mes bijve dhe nipërve. Genghis Khan vdiq në vitin 1227 pasi mposhti Tangutsët. Khan u varros në një varr pa shenjë diku në Mongoli në një vend të panjohur. Pasardhësit e tij vazhduan pëprpjekjet për të shtrirë perandorinë mongole deri në pjesën më të madhe të Eurazisë duke pushtuar ose krijuar shtete vasalë në zonat e Kinës së sotme, Koresë, kaukazit, shteteve të Azisë Qendrore si dhe një pjesë të madhe të zonave të asaj që sot është Evropa Lindore dhe të Lindjes së Mesme.
Familjet Claudia and Julius
Këto dy familje janë bashkuar në një duke qenë se kanë qenë familjet më të rëndësishme të Romës së Lashtë dhe ato u bashkuan së bashku për të krijuar dinastinë Julio-Claudiane nga e cila kanë dalë edhe pjesa më e madhe e perandorëve më të famshëm të Romës: Kaligula, Augusti, Klaudiusi, Tiberiusi dhe Neroni. Këta pesë perandorë sunduan perandorinë romake në periudhën që nga viti 27 para Krishtit deri në vitin 68 pas Krishtit, atëherë kur i fundmi i kësaj linje, Neroni kreu vetëvrasje. Këta pesë sundimtarë u lidhën përmes martesave dhe adoptimeve. Secili prej tyre zgjeroi territorin e perandorisë romake dhe inicioi projekte masivë ndërtimi. Ata përgjithësisht duheshin nga njerëzit e zakonshëm, por kishin kundër armiqësinë e klasës së senatorëve – një ndjenjë që pasqyrohet nga historianët e lashtë. Historianët e lashtë e përshkruajnë dinastinë Julio-Claudiane si vetëzmadhuese, të marrë, perverse dhe tiranike.
Habsburgët
Shtëpia e Habsburgëve ishte një shtëpi shumë e rëndësihsme mbretërore në Evropë dhe ajo njihet më së miri si furnizuesja me Perandorët e Shenjtë Romakë të zgjedhur formalisht në periudhën mes viteve 1452 dhe 1740, si dhe sunduesit e Spanjës dhe të Perandorisë Austriake. Me origjinë nga Zvicra, dinastia mbretëroi fillimisht në Austri, të cilën e sunduan për më shumë se gjashtë shekuj, por një seri martesash dinastike sollën Burgundin, Spanjën, Boheminë, Hungarinë dhe territore të tjerë në trashëgiminë e saj. Dinastia e ka marrë emrin nga vendi i origjinës, Kështjella Habsburg që ndodhet në Kantonin zviceran të Aargaut. Motoja e dinastisë është: “Le të bëjnë luftë të tjerët, por ti, Austri e lumtur, do të martohesh”, që është edhe një tregues i talentit të Habsburgëve për të lidhur pjesëtarët e vet në martesë me shtëpi të tjera mbretërore të Evropës, me qëllimin për të bërë aleanca dhe trashëguar territore. Perandoresha Maria Tereza njihet mbi të gjithë në këtë drejtim dhe ndonjëherë ajo quhet edhe si “Nënëgjyshja e Evropës”.
Familja Ptolemaike
Dinastia Ptolemaike ishte një familje mbretërore nga zona e Maqedonisë në Greqi që sundoi Perandorinë Ptolemaike në Egjipt për afro 300 vjet, nga viti 305 para Krishtit deri në vitin 30 para Krishtit. Ptolemi, njëri prej shtatë truprojave që shërbyen si gjeneralë dhe zëvendës të Aleksandrit të Madh të Maqedonisë, u emërua satrap i Egjiptit pas vdekjes së Aleksandrit në vitin 323 para Krishtit. Në vitin 305 para Krishtit, ai u vetëshpall Mbreti Ptolemi I, më vonë i njohur si “Soter” (shpëtimtar). Shumë shpejt, egjiptianët pranuan familjen Ptolemaike si pasardhës të faraonëve të Egjiptit të pavarur. Fami;lje ptolemaike e sundoi Egjiptin deri kur ndodhi pushtimi romak në vitin 30 para Krishtit. Pjesëtarja më e famshme e kësaj linje ishte mbretëresha e fundit, Kleopatra VII, e njohur më së miri për rolin e saj gjatë betejavce politike romake ndërmjet Jul Cezarit dhe Pompeit, dhe më vonë ndërmjet Oktavianit dhe mark Antonit. Vetëvrasja e saj pas pushtimit prej romës shënoi edhe fundin e sundimit ptolemaik në Egjipt.
Familja Medici
Familja Medici ishte një familje e fuqishme dhe me shumë influencë në Firence në periudhën nga shekulli 13-tw deri në shekullin 17-tw. Nga kjo familje dolën tre Papë (Leo X, Klement VII dhe Leo XI), shumë sundimtarë të Firences (më i spikaturi ishte Lorenco i Mrekullueshmi, një prej përkrahësve dhe sponsorizuesve të disa prej veprave më të famshme të artit të Rilindjes) si dhe më vonë pjesëtarë të shumë prej familjeve mbretërore angleze dhe franceze. Ashtu si shumë familje të tjera zotërinjsh, ata dominuan qeverisjen e qytetit të tyre. Ishin në gjendje të vendosnin Firencen nën pushtetin e familjes së tyre, duke krijuar një ambient në të cilin lulëzuan arti dhe humanizmi. Ata u bënë udhëheqës të rrugës drejt Rilindjes së Italisë së bashku me shumë familje të tjera të mëdha zotërinjsh në Itali, si familjet Visconti dhe Sforza në Milano, familjen Este në Ferrara dhe Familjen Gonzaga në Mantua. Banka Medici ishte një prej institucioneve financiarë më të suksesshme dhe më të respektuara në Evropë. Sipas disa përllogaritjeve, familja Medici ka qenë për një periudhë kohe familja më e pasur e Evropës. Duke u nisur nga kjo bazë, ata fituan pushtet politik fillimisht në Firence dhe më pas më gjerësisht në Itali dhe në Evropë./ KultPlus.com
Nazmie Hoxha lindi më 25 tetor 1952 në Gjonaj të Hasit të Prizrenit dhe vdiq më 5 maj 2007 në Prishtinë.
Nazmie Hoxha ishte këngëtare e popullarizuar e muzikës popullore shqiptare në vitet 1970-2000. Si fëmijë i pëlqente interpretimi dhe me hyrjen në shkollën e mjekësisë, si pjesë e aktiviteteve të lira fillon ta realizojë edhe dëshirën fëminore për të interpretuar. Aty futet në Shoqërinë Kulturo Artistike të qytetit dhe fillon karrierën e saj. Me këngën “Ylli i bardhë, djalë i dashur”, Nazmia paraqitet para publikut në një koncert në Prishtinë.
Nga këtu, muzikantët e kohës e shihnin si këngëtare me perspektiv dhe më këtë i hapen dyer e inxhizimit të këngëve të saja në RTP. Këngët e para të transmetuara në mjetet mediatike pos këngës së përmendur ishin dhe “Qetësia e lartë mbretëron mbi ne”, “Sa më shpejt ma vure këmbën”. Me kalimin kohës bënë inxhizimin e këngëve edhe me shoqëri të tjera artistike në Kosovë si b.f. me shoqërinë “Emin Duraku” të Zhurit, “Kastrioti” të Ferizajit por edhe si soliste e RTP-së. Nga viti 1972 është si pjesëmarrëse e rregullt e festivaleve të organizuara në nivel të Kosovës. Po ashtu Nazmia merr pjesë në shfaqjet e ndryshme të organizuara jashtë vendit nga shoqatat e ndryshme kulturore të Kosovës.
Ndër këngët më të njohur të saj kanë qenë Si dukat i vogel je dhe Oj zogo dhe disa të tjera. Nazmia vdiq më 5 maj 2007 në orën 19, ajo u varros në Prishtinë. /KultPlus.com
Sot shënohet 143 vjetori i lindjes së piktorit Pablo Picasso.
Pablo Picasso u lind më 25 tetor 1881 në Málaga të Spanjës. Ai ishte piktor, skulptor, punues qeramike, projektues grafik, poet dhe dramaturg, publicist dhe kumtues. Kudo la gjurmë me sprova t’kurajshme dhe ndryshesa çapërluese e transformuese. Me ç’nuk i mbushi ai të 91 vitet e moshës, deri më 8 prill 1973 kur u shua.
Rreth 15.000 piktura, vizatime, grafika, plastika dhe qeramika, dëshmojnë jo dhe aq volumin e tij të jashtëzakonshëm, se sa vlerat shumëdimensionale, me të cilat ai promovoi emrin dhe veprën e tij, duke qëmtuar kështu për të vendosur majën më të lartë. “Kur isha fëmijë, dëshiroja të pikturoja si të rriturit. Tani kur jam rritur, e madje, edhe moshuar, dëshiroj të pikturoj si fëmijë”, – është kjo perifrazë shkëputur nga ligjërimet e piktorit të madh, dhe njëherazi, një nga filozofitë e krijimit dhe përjetimit.
Në punën e tij, çdo gjë përqendrohej te ndjeshmëria, te dëshira, forca dhe hapësira, që i veshi këtij dimensioni prej nga erdhi kumtimi krijues. Qëllimi i Pablo Picassos nuk ishte të argumentonte koherencën, por që të arrinte të ndiente nivelin më të lartë të ndjeshmërisë, forcën e shprehisë dhe formën e çartun të artikulimit. /KultPlus.com
Rifat Kukaj lindi më 25 tetor 1939 në Tërstenik të Drenicës, studioi në Normalen e Prishtinës.
Rifat Kukaj ishte prozator, poet, dramaturg, përkthyes dhe skenarist i letërsisë për fëmijë dhe të rritur. Shkrimtari Kukaj po ashtu ka udhëhequr programet për fëmijë të Radio Prishtinës dhe ka redaktuar librat për fëmijë të Shtëpisë Botuese “Rilindja”.
Përktheu letërsi për fëmijë nga autor slloven, kroat, serb, e hungarez por edhe botoi shkrime vetanake në shumë nga këto gjuhë. Emrin e tij e mbajnë rreth 100 vëllime librash dhe 30 radio-drama.
Kontribuoi në afirmimin e krijimtarisë letrare sidomos asaj për fëmijë në rrjedhat ndërkombëtare dhe se ndihmoi autorë të shumtë të rinj.
Rifat Kukaj, vdiq më 11 shtator 2005./ KultPlus.com
