Etiketë: rozmari jorganxhi

Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit ka kujtuar në ditën e saj të lindjes, dirigjenten e parë shqiptare, Rozmari Jorganxhi, e cila ishte njëkohësisht një mezzosoprano dhe nga emrat më me peshë në historinë e artit dhe kulturës shqiptare. Mjeshtrja e Madhe, Rozmari Jorganxhi, sot do të ishte 85 vjeç. Ajo u nda nga jeta 2 vjet më parë.

Rozmari Jorganxhi e nisi karrierën e saj që në vitin 1959 si soliste lirike në TKOB, pas studimeve të larta në Moskë. Ndërsa gjatë viteve 1967-1984 ka dirigjuar korin e TKOB, duke qenë femra e parë dirigjente e këtij institucioni unik të kulturës shqiptare. Si soliste lirike ka realizuar më shumë sukses një galeri të madhe personazhesh nga operat shqiptare dhe të huaja, ndër të cilat TKOB vecon rolet në operat: “Jollanta”; “Nusja e shitur”; “Evgjeni Onjegin”; “Cavalleria Rusticana”; “Mrika”; “Madama Butterfly”; “Lulja e kujtimit”; “Princesha e Çardashit”; “Rigoletto”; “Skënderbeu”, etj.

Si dirigjente e korit, Jorganxhi ka përgatitur dhe vënë në skenë dhjetëra vepra shqiptare dhe të huaja. Profesionalizmin e saj si këngëtare profesioniste e tregoi dhe përtej kufijve të vendit, në Teatrin “Giuseppe Verdi” të Triestes, ku këndoi për 10 vite rresht. Një kontribut të veçantë ka dhënë edhe në fushën e pedagogjisë, ku nën drejtimin e saj janë diplomuar shumë studentë, që sot vazhdojnë aktivitetin e tyre brenda e jashtë vendit. Për aktivitetin e saj artistik, Rozmari Jorganxhi është nderuar me çmime, medalje dhe tituj të shumtë dhe në vitin 2017, u nderua me titullin “Mjeshtre e Madhe”./atsh/ KultPlus.com

Rozmari Jorganxhi është dirigjentja e parë shqiptare. Ajo për herë të parë para publikut si dirigjente ka dalë me suitën për kor dhe orkestër, “Vullnetarët”, të të ndriturit dhe të madhit kompozitorit Tonin Harapi.

Rozmari Jorganxhi ka nisur karrierën e saj që në vitin 1959 si soliste lirike.
“Mezzosoprano” në TOB dhe ka interpretuar me profesionalizëm në nivele të larta role nga operat ndërkombëtare, por edhe ato kombëtare. Nga viti 1967-1984 ajo ka dirigjuar Korin e TOB duke qenë gruaja e parë dirigjente e këtij institucioni unik të kulturës shqiptare. Më 1993 Jorganxhi në moshën 56-vjeçare fiton audicionin dhe fillon si këngëtare profesioniste në Teatrin Giusepe Verdi të Triestes ku këndoi për 10 vjet. Zonja Jorganxhi ka dhënë dekada mësim në Universitetin e Muzikës duke i dhënë kulturës shqiptare emra artistësh si në fushën e dirigjimit ashtu edhe në atë të kantos.

Rozmari ka lindur në një familje me tradita muzikore nga ana e të atit , “Artistit të Merituar” Gaqo Jorganxhi, i cili këndoi për 65 vjet si solist në qytetin e Korçës, që prej vitit 1920, kur u krijuan shoqëritë e para muzikore në këtë qytet.

Vetë qyteti i Korçës ka nxjerrë artistë lirike si Tefta Tashko Koço, Jorgjie Truja, (e cila ka qenë dhe regjisorja e parë e TKOB), Mihal Ciko, Kristaq Antoniu etj, (kanë qenë dhe mbeten ikona, qe ngritën themelet e artit lirik në Shqipëri).

Shkoi për studime në Liceun Artistik “Jordan Misja” në Tiranë, ku pati si pedagoge kantoje “Artisten e Popullit” Marie Kraja. Në atë kohë pedagogë kantoje si ajo ishin dhe këngëtarët e parë lirikë si Jorgjie Truja, Gjyzepina Kosturi, Mihal Ciko.

Më pas shkoi për studime në Konservatorin e Moskës për kanto ku ishin: Avni Mula “ Nderi i Kombit”, Mentor Xhemali “Artist i Popullit”, Gjoni Athanas “Mjeshtri i Madh”, Ibrahim Tukiqi “Artist i Popullit”. E vetmja vajzë mes tyre ishte Rozmari që ishte dhe më e reja në moshë, vetëm 15 vjeç!

Në këtë Konservator , sot Akademia e Artit të Muzikës, ajo gjeti të ndriturin Lluk Kaçaj “Nderi i Kombit”, Albert Papariston, Maliq Herrin, Çesk Zadenë “Artist i Popullit”, Tish Daijen “Nderi i Kombit”, Dhora Lekën, Hamide Stringën. Për dirigjentë me të kanë studiuar Rifat Teqja “Artist I Popullit”, për dirigjent orkestre dhe Milto Vako “Artist i Merituar” dirigjent kori.

Më vonë erdhën për studime në këtë Konservator kompozitor Nikolla Zoraqi “Artist i Popullit”, këngëtaret si Irena, Gjergo, Luiza Papa, Gjinovefa Heba, Gaqo Çako “Artist i Popullit”. Vazhdoi dirigjimin dhe kanton për 7 vjet duke dalë shkëlqyeshëm. Në vitin 2017, në moshën 80-të vjeçare ajo mori titullin “Mjeshtre e Madhe”.

Rozmari Jorganxhi ndërroi jetë  në vitin 2019, në moshën 83-vjeçare./ albfem/ KultPlus.com