Cila është gruaja misterioze së cilës i madhi Ludwig van Beethoven i shkruante këtë letër, më 6 korrik 1806?!

Nga Albert Vataj

Ludwig van Beethoven (1770-1827), ishte dhe mbeti në historinë e muzikës si një nga kompozitorët më të famshme të historisë. Ai vdiq në moshën 57-vjeçare duke marrë me vete në varr një sekret të madh, atë të gruas misterioze, së cilës ai i shkruan me kaq pasion dhe zjarr dashurie.

Pas vdekjes së tij, një letër dashurie është gjetur në gjërat e vlefta që kanë lënë si testament. Ajo letër është shkruar për një grua të panjohur që Beethoven thjesht e quante “e pavdekshmja dashuri.”

Bota dhe adhuruesit e Beethoven nuk do të mund të njohin kurrë, as të përfytyrojnë dot profilin e gruas misterioze, asaj gruaje, së cilës kompozitori i madh i shkruan me kaq zjarr dhe pasion, gruas që kishte mundur të hynte kaq thellë në zemrën e tij, dhe kishte trazuar kaq keqaz këtë shpirt të stolisur me virtytet e një hyu.

Një dashuri e tillë e rrethuar me mantelin e ngrohtë të ndjenjave dhe e mbetur qëllimisht jashtë vëmendjes së publikut dhe kyçur në mister, duket se kishte ardhur jo dhe aq si një manifestim hiresh dhe pasioni, se sa si një trandje e themeltë e këtij kurmi që gjithë jetën e tij i’a kishte kushtuar asaj, muzikës, të vetmes gjë të hyjshme që Zoti kishte pranuar të zbriste në tokë.

Ludwig van Beethoven e jetësoi këtë dashuri mes notash e fletëve të pentagramit, mes vijash ngjethëse muzikore, mes gjëmimit të ojmt të larushisë së ngjyrave që ai derdhi në kompozimet e veprave të tij monumentale. Kompozime të tilla si Moonlight Sonata si dhe shumë simfoni të Beethoven kanë shprehur me elokuencë tragjiken e një marrëdhënie të mbetur përgjithmonë sekret.

Letra

Engjëlli im, gjithësia ime, ti, vetvetja ime! Po të them vetëm pak fjalë sot, e po i shkruaj me lapsin tënd. Boshllëku që më le nuk do të mbushet deri nesër; ç’humbje e pavlerë e kohës!

Përse është i nevojshëm gjithë ky trishtim?

Nuk ka tjetër gjë veç sakrificës dhe kufizimeve për dashurinë tonë?

A bën dot ti të mos jesh në gjithçka e imja, apo unë mos jem i gjithi i yti?

Zot!

Shiko këto bukuri të natyrës dhe ngroh shpirtin me atë që duhet të jetë.

Dashuria kërkon gjithçka dhe kjo me plot të drejtë, sepse është me mua tani, njësoj siç je edhe ti. Nëse trupat tonë do ishin të bashkuar, ti do të ndjeje të njëjtën dhimbje si dhe unë.

Tani një ndryshim, nga ajo që shohim jashtë, te ajo që jemi brenda. Me siguri to të shihemi disi më shpesh. Nuk mund të t’i them dot të gjitha ato që kam vënë re në jetën time këto ditë të fundit.

Nëse zemrat tona do ishin pranë e pranë, sigurisht nuk do mund të shihja asgjë ç’kam parë.

Zemrën e kam plot me ato që dua të të them, por ka momente kur mendoj se fjalët nuk thonë dot asgjë. Por gëzohu!

Qëndro thesari im i vërtetë, gjithçkaja ime ashtu siç jam unë i yti.

Zotat më pas do na japin atë që ata mendojnë se do jetë më e mira për ne./ KultPlus.com

Elegjia në funeralin e Ludwig van Bethoven, shkruar nga Franz Grillparzer dhe interpretuar nga Heinrich Anschütz

Ne që jemi këtu në varrimin e të ndjerit, jam në njimëndje, dhe e ndaj me ju sot, se përfaqësojmë një komb të tërë. I gjithë populli gjerman është këtu, për të mbajtur zi për një pjesë të asaj që ka mbetur për ne nga madhështia e tij. Zoti i fundit i këngës, oshëtinë goja e tij e dhembshur, me të cilin muzika e tij foli. Njeriu që trashëgoi dhe rriti famën e pavdekshme të Handel, Bach, Haydn dhe Mozart, ka pushuar së jetuari, dhe sot nderet mbi vargjet e thyera të një instrumenti gojëkyçur.

Muzika e tij hesht sot.

Më lejoni të thërrasë atë! Sepse ai ishte një artist. Gjithçka që ai ishte është arti që la. Ferrat e jetës e kishin plagosur thellë kurmin e tij. Ai u turr duhishëm për të mbërritur tek ju, madje edhe atëherë kur portat nga do të kalonte ishin të gjitha të mbyllura. Ai foli me zërin që ju dëgjonit, mori nga zemrat tuaja dhe ua dha me gjithë zemër, deri në frymën e fundit.

Ai ishte një artist i madh, i cili largohet për të qëndruar përjetë këtu me ne. Si gjigand shtrihej nëpër dete dhe kaploi gjithë kufijtë e artit.

Ai ishte një artist, por edhe një njeri, një njeri në çdo kuptim. Për shkak se ai e mbylli veten nga bota, ata e quajti atë armiqësore, dhe e pashpirt, sepse ai i shmangej ndjenjave sëmbuese.

Ai iku nga kjo botë, pasi nuk gjeti në asnjë busull të natyrës së tij të dashur, një armë me të cilën të rezistonte.

Ai u tërhoq nga njerëzit e tjerë, pasi u kishte dhënë atyre gjithçka dhe nuk kishte marrë asgjë në këmbim.

Ai mbeti i vetëm, sepse ai nuk gjeti askund shëmbëllimin e vet. Por, deri në vdekjen e tij, ai ruajti në kraharor dhe në art një zemër njerëzore për të gjithë njerëzit, në të gjithë botën.

Kështu ishte ai, kështu vdiq ai, në këtë mënyrë ai do të jetojë në përjetësi!

Dhe ju që më keni ndjekur në shoqërimin e tij në këtë vend, dëshmoj dhimbjen tuaj.

Ju nuk keni humbur atë, as sot askurrë, por i dhanë atij përjetësinë. Trupi duhet të vdesin para se dyert të mbyllen.

Ai për të cilin ti mbani zi sot është ndër njerëzit më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Kthehuni në shtëpitë tuaja me një dhembje që ju sëmbon me një humbje të madhe. Dhe sa herë që gjatë jetës tuaj, fuqia e veprave të tij tu pushtojë si një stuhi që vjen, kur ngazëllim juaj derdhet në mes të një brezi ende të palindur, atëherë mbani mend këtë orë dhe thoni: Ne ishim aty kur u varros ai, dhe kur ai vdiq ne qamë me dënesë!

Aktori Heinrich Anschütz, lexoni fjalimin funeral shkruar nga Franz Grillparzer,

(një shkrimtar i madh), para dyerve të Varrezat Währing (sot Schubert Park).

Përgatiti: Albert Vataj

‘Demonët’ e Van Gogh-ut

Kur Vincent van Gogh zbriti nga treni atë ditë të 20 majit 1890, shkeli tokën në të cilën dhe do të varrosej. Ai mbërriti në Auvers-sur-Oise, një fshat 35 km larg Parisit, në kërkim të lehtësimit të krizave të tij mendore.

Për gati dy muaj, dukej se ai e kishte gjetur lehtësimin që kërkonte. Kjo ishte një nga periudhat më ‘pjellore’ të jetës së tij: 72 piktura, 33 vizatime dhe një gdhendje dolën nga imagjinata e tij revolucionare, shumë prej tyre ishin pamje të këtij qyteti piktoresk. Sidoqoftë, ‘demonët u rikthyen’ duke shënuar kështu luftën përfundimtare të artistit. Më 27 korrik, pasditen e një të diele, artisti doli në fushë dhe qëlloi veten me armë. Dy ditë më vonë, ai humbi jetën. Van Gogh nuk la asnjë shënim për vetëvrasjen. Trashëgimia e vetme e shtatëdhjetë ditëve të tij të fundit ishin letrat e famshme që la dhe në asnjë prej tyre nuk fliste për të.

Piktura e vetme që mendohet se ka paralajmëruar vetëvrasjen e tij është ‘Ravens’, ku zogjtë do të ishin lajmëtarët e fatit të tij të zi. E vërteta në lidhje me atë çfarë e shtyu Van Gogh-un në vetëvrasje nuk do të dihet kurrë. Atë të dielë pasdite ai mori pistoletën e pronarit të pensionit ku po qëndronte, shkoi në pjesën e prapme të kalasë ‘Léry’ dhe qëlloi veten në gjoks. Pastaj u kthye në pension dhe u ngjit në dhomën e tij pa i treguar askujt. Pronari e gjeti të plagosur, thirri mjekun, por asgjë nuk mund të bëhej për ta shpëtuar. Pasuria e punës së Van Gogh vazhdon të rritet në mënyrë eksponenciale me kalimin e viteve. Sidoqoftë, krijimet e tij dukeshin të lidhura ngushtë me çmendurinë e tij./Hejza/KultPlus.com

Van Damme mbërrinë në Kosovë

Aktori i famshëm i filmave aksion në nivel botëror, Jean-Claude Van Damme, për herë të parë në Kosovë.

Ai tashmë ka arritur, ndërsa RTV21 ka siguruar një video nga nisja e tij për në Kosovë.

Ardhjen e tij po e mundëson një kompani zvicerane e orëve.

Jean-Claude Van Damme, është ikonë e aksioneve dhe filmave të cilat kanë shoqëruar ekranet anë e kënd globit./21Media/KultPlus.com