Ludwig van Beethoven (1770-1827), ishte dhe mbeti në historinë e muzikës si një nga kompozitorët më të famshme të historisë. Ai vdiq në moshën 57-vjeçare duke marrë me vete në varr një sekret të madh, atë të gruas misterioze, së cilës ai i shkruan me kaq pasion dhe zjarr dashurie.
Pas vdekjes së tij, një letër dashurie është gjetur në gjërat e vlefta që kanë lënë si testament. Ajo letër është shkruar për një grua të panjohur që Beethoven thjesht e quante “e pavdekshmja dashuri.”
Bota dhe adhuruesit e Beethoven nuk do të mund të njohin kurrë, as të përfytyrojnë dot profilin e gruas misterioze, asaj gruaje, së cilës kompozitori i madh i shkruan me kaq zjarr dhe pasion, gruas që kishte mundur të hynte kaq thellë në zemrën e tij, dhe kishte trazuar kaq keqaz këtë shpirt të stolisur me virtytet e një hyu.
Një dashuri e tillë e rrethuar me mantelin e ngrohtë të ndjenjave dhe e mbetur qëllimisht jashtë vëmendjes së publikut dhe kyçur në mister, duket se kishte ardhur jo dhe aq si një manifestim hiresh dhe pasioni, se sa si një trandje e themeltë e këtij kurmi që gjithë jetën e tij i’a kishte kushtuar asaj, muzikës, të vetmes gjë të hyjshme që Zoti kishte pranuar të zbriste në tokë.
Ludwig van Beethoven e jetësoi këtë dashuri mes notash e fletëve të pentagramit, mes vijash ngjethëse muzikore, mes gjëmimit të ojmt të larushisë së ngjyrave që ai derdhi në kompozimet e veprave të tij monumentale. Kompozime të tilla si Moonlight Sonata si dhe shumë simfoni të Beethoven kanë shprehur me elokuencë tragjiken e një marrëdhënie të mbetur përgjithmonë sekret.
Letra
Engjëlli im, gjithësia ime, ti, vetvetja ime! Po të them vetëm pak fjalë sot, e po i shkruaj me lapsin tënd. Boshllëku që më le nuk do të mbushet deri nesër; ç’humbje e pavlerë e kohës!
Përse është i nevojshëm gjithë ky trishtim?
Nuk ka tjetër gjë veç sakrificës dhe kufizimeve për dashurinë tonë?
A bën dot ti të mos jesh në gjithçka e imja, apo unë mos jem i gjithi i yti?
Zot!
Shiko këto bukuri të natyrës dhe ngroh shpirtin me atë që duhet të jetë.
Dashuria kërkon gjithçka dhe kjo me plot të drejtë, sepse është me mua tani, njësoj siç je edhe ti. Nëse trupat tonë do ishin të bashkuar, ti do të ndjeje të njëjtën dhimbje si dhe unë.
Tani një ndryshim, nga ajo që shohim jashtë, te ajo që jemi brenda. Me siguri to të shihemi disi më shpesh. Nuk mund të t’i them dot të gjitha ato që kam vënë re në jetën time këto ditë të fundit.
Nëse zemrat tona do ishin pranë e pranë, sigurisht nuk do mund të shihja asgjë ç’kam parë.
Zemrën e kam plot me ato që dua të të them, por ka momente kur mendoj se fjalët nuk thonë dot asgjë. Por gëzohu!
Qëndro thesari im i vërtetë, gjithçkaja ime ashtu siç jam unë i yti.
Zotat më pas do na japin atë që ata mendojnë se do jetë më e mira për ne./ KultPlus.com
Ne që jemi këtu në varrimin e të ndjerit, jam në njimëndje, dhe e ndaj me ju sot, se përfaqësojmë një komb të tërë. I gjithë populli gjerman është këtu, për të mbajtur zi për një pjesë të asaj që ka mbetur për ne nga madhështia e tij. Zoti i fundit i këngës, oshëtinë goja e tij e dhembshur, me të cilin muzika e tij foli. Njeriu që trashëgoi dhe rriti famën e pavdekshme të Handel, Bach, Haydn dhe Mozart, ka pushuar së jetuari, dhe sot nderet mbi vargjet e thyera të një instrumenti gojëkyçur.
Muzika e tij hesht sot.
Më lejoni të thërrasë atë! Sepse ai ishte një artist. Gjithçka që ai ishte është arti që la. Ferrat e jetës e kishin plagosur thellë kurmin e tij. Ai u turr duhishëm për të mbërritur tek ju, madje edhe atëherë kur portat nga do të kalonte ishin të gjitha të mbyllura. Ai foli me zërin që ju dëgjonit, mori nga zemrat tuaja dhe ua dha me gjithë zemër, deri në frymën e fundit.
Ai ishte një artist i madh, i cili largohet për të qëndruar përjetë këtu me ne. Si gjigand shtrihej nëpër dete dhe kaploi gjithë kufijtë e artit.
Ai ishte një artist, por edhe një njeri, një njeri në çdo kuptim. Për shkak se ai e mbylli veten nga bota, ata e quajti atë armiqësore, dhe e pashpirt, sepse ai i shmangej ndjenjave sëmbuese.
Ai iku nga kjo botë, pasi nuk gjeti në asnjë busull të natyrës së tij të dashur, një armë me të cilën të rezistonte.
Ai u tërhoq nga njerëzit e tjerë, pasi u kishte dhënë atyre gjithçka dhe nuk kishte marrë asgjë në këmbim.
Ai mbeti i vetëm, sepse ai nuk gjeti askund shëmbëllimin e vet. Por, deri në vdekjen e tij, ai ruajti në kraharor dhe në art një zemër njerëzore për të gjithë njerëzit, në të gjithë botën.
Kështu ishte ai, kështu vdiq ai, në këtë mënyrë ai do të jetojë në përjetësi!
Dhe ju që më keni ndjekur në shoqërimin e tij në këtë vend, dëshmoj dhimbjen tuaj.
Ju nuk keni humbur atë, as sot askurrë, por i dhanë atij përjetësinë. Trupi duhet të vdesin para se dyert të mbyllen.
Ai për të cilin ti mbani zi sot është ndër njerëzit më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Kthehuni në shtëpitë tuaja me një dhembje që ju sëmbon me një humbje të madhe. Dhe sa herë që gjatë jetës tuaj, fuqia e veprave të tij tu pushtojë si një stuhi që vjen, kur ngazëllim juaj derdhet në mes të një brezi ende të palindur, atëherë mbani mend këtë orë dhe thoni: Ne ishim aty kur u varros ai, dhe kur ai vdiq ne qamë me dënesë!
Aktori Heinrich Anschütz, lexoni fjalimin funeral shkruar nga Franz Grillparzer,
(një shkrimtar i madh), para dyerve të Varrezat Währing (sot Schubert Park).
Shtëpia e Beethoven në qytetin gjerman perëndimor të Bonit ka blerë një dorëshkrim të rëndësishëm origjinal të kompozitorit Ludwig van Beethoven me ndihmën e donatorëve publikë dhe privatë.
Fondacioni Kulturor i Shteteve Federale Gjermane tha sot se dokumenti është akti i plotë i kuartetit të harqeve nr. 13 të Beethoven – Opus 130.
Dorëshkrimi, i shkruar në vitin 1825, përbëhet nga nëntë faqe me 15 pjesë të kompozimit muzikor.
Ai zbulon shënime dhe korrigjime të bëra nga kompozitori legjendar, i cili vdiq në 1827.
Shtëpia e Beethoven është në vendlindjen e kompozitorit në Bon dhe përfshin një muze, sallë koncertesh, qendër kërkimore dhe arkiv.
Presidenti i fondacionit Daniel Hope tha se dokumenti ishte dorëshkrimi i fundit i njohur i Beethoven-it ende në duar private.
Një ekspozitë speciale për blerjen e dorëshkrimit është planifikuar nga qershori deri në gusht 2025.
Dorëshkrimi ka një histori me kuadrate. Që prej viteve 1920 ishte në duart e familjes hebreje Petschek, e cila u persekutua nga nazistët dhe u largua nga Republika Çeke në vitin 1938, me pronat e saj të konfiskuara.
Në vitin 2022, u bë kthimi i pasardhësve, të cilët ranë dakord t’ia shisnin dorëshkrimin Shtëpisë Beethoven.
Kujdestarja e koleksionit, Julia Ronge, shprehu mirënjohjen e saj që pasardhësit e Petschek kanë vendosur t’ia lënë këtë thesar një institucioni gjerman pavarësisht historisë së tyre familjare.
Kompozitori Jörg Widmann i bëri homazhe kuartetit të harqeve Opus 130 të zbuluar në dorëshkrim – të cilin ai e përshkroi si ritmikisht shumë kompleks dhe të rëndë./atsh/ KultPlus.com
Biblioteka Shtetërore e Berlinit po vendos në ekspozitë partiturën origjinale të Simfonisë së nëntë të Ludwig van Bethoven për të shënuar 200 vjetorin e premierës së veprës.
“Dorëshkrimi do të shfaqet në Stabi Kulturwerk, hapësira e ekspozitës së bibliotekës, nga 7 maji deri më 25 gusht”, njoftoi sot biblioteka.
“Lëvizja e fundit, me vendosjen e “Ode to Joy” (Oda e Gëzimit) të Schiller, gjithashtu do të shfaqet”, tha bibliotika.
Kjo pjesë e simfonisë është përdorur si himni evropian që nga viti 1985.
Simfonia u shfaq në premierë në Vjenë më 7 maj 1824. Fletët e shkruara të muzikës u lidhën në formë libri rreth vitit 1850.
Sekretari i Bethovenit, Anton Schindler ia shiti pjesët e para të partiturës Bibliotekës Mbretërore në Berlin që në vitin 1846, ndërsa pjesët e munguara pasuan në 1901.
Vendndodhjet e ndryshme të ruajtjes për pjesë të veçanta të dorëshkrimit gjatë Luftës së Dytë Botërore nënkuptonin se ai nuk u ribashkua plotësisht deri pas ribashkimit gjerman.
Pjesa origjinale tani ruhet në Bibliotekën Shtetërore të Berlinit, ku mbahet nën masa të rrepta sigurie. “Si rregull, partitura autografike nuk del kurrë nga kasaforta”, tha Martina Rebmann, drejtuese e departamentit të muzikës Stabi.
Ajo u shfaq për herë të fundit për publikun e gjerë në vitin 2020, kur u shfaq si pjesë e një ekspozite për të shënuar 250 vjetorin e lindjes së Beethoven./ora/KultPlus.com
Në nëntorin e krenarisë sonë kombëtare ka edhe një arsye më shumë për të festuar.
Së shpejti TKOB mbush plot 70 vite dhe drejtoresha e përgjithshme e TKOBAP, Abigeila Voshtina, njoftoi se me rastin e këtij përvjetori do të vijë për artdashësit një nga kryeveprat e muzikës botërore: Simfonia nr. 9 e Beethoven-it.
Në 27 nëntorin e vitit 1953 u vu për herë të parë në skenën shqiptare opera “Rusalka”, e kompozitorit rus A. Dargomyzhsky. Ky moment shërbeu si një gurthemeli nga i cili mori rrugë krijimi i Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit dhe shumë shpejt në skenë u vunë edhe opera shqiptare.
“Ju presim më 27 nëntor, ora 19:30 për të festuar të gjithë së bashku ditëlindjen tonë të 70”, është shprehur në rrjetet sociale, drejtoresha e TKOBAP, duke shtuar se hyrja është e lirë për këdo që ndihet pjesë e këtij institucioni./atsh/KultPlus.com
Si çdo gjeni tjetër i artit, edhe jeta e Ludwig van Beethoven është e mbushur me sekrete, të panjohura, të vërteta të aluduara dhe mite, të cilat nuk e komprometojnë krijimtarinë e tij, as nuk e zbehin shkëlqimin e yjësisë ku ata shndrisin përgjithmonshmërinë.
Por thjeshtë, na japin mundësi të kuptojmë se çdonjëri nga ne, veçanërisht, të zgjedhurit të lindin të “pavdekshëm”, janë tokësor aq sa janë edhe qiellor. Shpesh fama dhe gjenialiteti i tyre ka shërbyer si një koracë mbrojtëse e padepërtueshme dhe kjo i ka lënë ata të qetë në gjumin e përjetësisë. Por vjen koha kur njeriu i zakonshëm kërkon të ngjashmen e tyre edhe tek njerëzit e jashtëzakonshëm, qofshin këta artistë, borrështetas, ushtarakë, eksploratorë apo edhe pretendues të froneve hyjnore.
Por kur lindi ai, Ludwig van Beethoven?
Ludwig van Beethoven ka lindur në Bon më 15, 16 apo 17 Dhjetor? Burime të ndryshme nuk ofrojnë sigurinë e datës së saktë, kur u lind kompozitori i madh. Por bien dakord për 17 dhjetorin 1770, datën e pagëzimit. Fëmija çudibërës, i’u nënshtrua një disipline të rreptë, e cila, siç ndodh shpesh me mrekullitë e fëmijëve, i kushtëzoi moshën dhe tërë jetën.
Përbindësh i talentit … dhe jo vetëm .
Ludwig van Beethoven arriti të vendoste veten si një nga artistët më të mëdhenj të kohërave, pavarësisht të metave të tij të karakterit. Ai kurrë nuk kishte qenë një bukurosh. Në fëmijëri atë e quanin Der Spagnol (Spanjisht), për shkak të fytyrës së tij të ullinjtë. Ishte shtatshkurtër, jo më shumë se një e gjashtëdhjetë e pesë metra i gjatë, i gjerë në shpatulla, me kokë të madhe dhe flokë të rrëmujshëm, dhëmbë të dalë, një hundë të vogël të rrumbullakosur, gjithashtu pështynte kudo. I ngathët në lëvizjet e tij, ai vazhdimisht rrëzohej dhe thyente objektet që prekte. Kurrë nuk mësoi të kërcejë, dhe gjithmonë e priste veten gjatë rruajtjes.
Kalitja
Ai ishte i zymtë dhe i dyshimtë, i ndjeshëm, mizantrop dhe i fiksuar në atë se të gjithë donin ta mashtronin. Shquhej për një sjellje jo të mirë dhe ishte aspak tërheqës. Ai gjithmonë harronte gjithçka. Kishte zemërime të pakuptimta dhe nganjëherë kishte marrëdhënie korrektësie të dyshimtë me botuesit. Një beqar i përjetshëm. Jetoi në një konfuzion të papërshkrueshëm, veçanërisht pasi nuk kishte asnjë shërbëtor të gatshëm të toleronte nervozizmin e tij.
Muzika i dilte nga zemra
Gjithmonë është spekuluar për sëmundjet e shumta që kompozitori kishte vuajtur që në rini, nga astma në sindromën e zorrëve të irrituar, nga sëmundja e veshkave deri te ciroza e mëlçisë. Dhe historianët kanë pyetur gjithashtu se si sëmundjet fizike të muzikantit, mund të kishin ndikuar në artin e tij. Hipoteza e 3 studiuesve është se ritmet e disa prej kompozimeve të tij më të famshme dhe prekëse, do të ndikoheshin thellësisht nga aritmitë kardiake, nga të cilat ndoshta vuante kompozitori.
Ai ishte vërtet i shurdhër?
Tashmë në të tridhjetat, ai deklaroi se kishte vështirësi të kuptonte fjalët e një personi që fliste me zë të ulët. Për të dëgjuar aktorët në teatër, ai u detyrua të afrohej me orkestrën. Megjithatë, shurdhimi në rritje, e degdisi atë në një gjendje të thellë depresive, e cila në vitin 1802 e çoi në një tentativë për vetëvrasje. Për shkak të problemeve të dëgjimit, Beethoven u izolua në mënyrë progresive nga njerëzit përreth tij, duke kompromentuar shumë marrëdhënie shoqërore dhe emocionale. Në vitin 1819, tetë vjet para vdekjes së tij, ai ishte plotësisht i shurdhër. Pavarësisht kësaj, Beethoven vazhdoi të kompozonte: E famshja Simfonia e Nëntë me Odën e Gëzimit, u shkruan në vitin 1824, duke sjellë jo një muzikë dëgjimi se sa një shpërthim shpirti.
Gjeniu dhe rregullsia
Gazetari amerikan, Mason Midnight Currey mblodhi detaje biografike të 168 artistëve, duke treguar se të gjithë, madje edhe ata që konsideroheshin të pabindur dhe instiktivë, ndoqën një program specifik. Stili i jetës së Ludwig van Beethoven, veçanërisht vitet e fundit, ishte shumë i rregullt. Por në periudha të tjera, Beethoven kompozonte madje deri në dy të mëngjesit. Gjithmonë duke ndjekur një orar të rreptë.
Gjeni falë sifilizit?
Sipas studiuesit, Deborah Hayden, sifiliz, prej të cilit shumë personazhe në histori ishin prekur ndoshta, nga Abraham Lincoln te Friedrich Nietzsche dhe Oscar Wilde, mund të shpjegonte gjenialitetin ose çmendurinë e tyre. Euforia sifilitike mund të ketë amplifikuar gjenialitetin krijues të Ludwig van Beethoven dhe të shumë personazheve të tjerë të cilët, si ai, ishin prekur nga e ashtuquajtura sëmundje franceze. Teza, e përfshirë në një libër nga Hayden, nuk është konfirmuar kurrë. Sidoqoftë, studime të tjera tregojnë se Beethoven vuante nga çrregullimi bipolar .
Ai nuk është një romantik
Beethoven ishte mendimtari më i frikshëm muzikor. Shumë kanë dashur të shohin tek ai urën midis periudhave klasike dhe romantike, por është vetëm një etiketë e përshtatshme, dhe jo shumë e saktë. Në realitet, ka shumë pak romantik në muzikën e tij. “Beethoven nuk fliste gjuhën e romantikëve”, shkroi Harold C. Schonberg . “Ai filloi të kompozonte në traditën klasike dhe më pas shkoi përtej kohës dhe hapësirës, duke përdorur një gjuhë që ai vetë e kishte falsifikuar. Një gjuhë e ngjeshur, enigmatike dhe shpërthyese, e shprehur në forma të sajuara prej tij”.
Revolucionar
Karakteristikë që e dallonte Beethoven nga të gjithë muzikantët e tjerë që i paraprinë, përveç gjenialitetit dhe forcës së tij të pakonkurrueshme, ishte ajo që ai e konsideronte veten artist dhe mbronte të drejtat e tij si artist. Ai ishte një artist, një krijues, dhe për këtë arsye ishte superior ndaj mbretërve dhe fisnikëve. Ai kishte një konceptim revolucionar të shoqërisë dhe ide romantike rreth muzikës. “Ajo që kam në zemrën time duhet të dalë dhe kështu e shkruaj”, i tha ai dishepullit Carl Czerny. Mozart nuk do ta kishte ëndërruar kurrë të thoshte një gjë të tillë, as Haydn apo Bach.
Vdiq nga plumbi?
Në të vërtetë jo. Për disa ishte faji i një vaji të njomur, pas një operacioni kirurgjikal. Për të tjerët, nga një kupë prej së cilës piu kompozitori. Cilado qoftë, përqendrimi i lartë i plumbit që gjendet në trupin e Beethoven shpesh është përmendur si shkaku kryesor i vdekjes së tij në moshën 56-vjeçare. Për të ushqyer edhe më shumë teorinë e vdekjes nga plumbi në gjak, u aludua se përqindja e lartë e këtij vrasësi i shkaktoi atij nervozizëm. Për studiuesit nuk ishte as e re as e panjohur, nervozizmi dhe temperamenti shpërthyes i kompozitorit, bllokimi i veshkave dhe mëlçisë, simptoma që iu shfaqën gjithnjë e më agresive, duke i dëmtuar cilësinë e jetës muzikantit në fundin e jetës. Sidoqoftë, kërkimet nga shkolla e mjekësisë, Mount Sinai në New York, i kanë hedhur poshtë këto hipoteza. Analiza e niveleve të plumbit në kockat e kompozitorit, gjeti një përqendrim shumë të ulët, që të ishte shkaktari i helmimt me pasojë vdekjeje të gjeniut të muzikës. /focus/ KultPlus.com
Nuk ka gjë më të bukur se sa shpërndarja e lumturisë për shumë njerëz, janë fjalët e Ludwig van Beethovenit, të shprehura edhe nga muzika e tij.
Për të muzika ishte toka në të cilën shpirti jeton, mendon dhe shpik.
”Muzika dhe pasioni i tij simbolizojnë idealet e Europës, të solidaritetit, paqes dhe lirisë dhe projekti ynë për një botë më të mirë”, kështu u shpreh presidenti i Parlamentit Europian, David Sassoli duke folur në seancë plenare.
“Me rastin e 250-vjetorit të lindjes së Beethoven, dëshiroj të ndaj me ju një moment frymëzimi”, shtoi ai.
Himni i gëzimit i Simfonisë IX nga Beethoven u miratua si himni zyrtar i Bashkimit Europian.
Ai dëgjohet në Parlament në hapjen e secilës prej seancave si edhe në raste solemne.
Ai do të interpretohet sot nga ansambli ”Oxalys” nga Brukseli, me aranzhim nga kompozitori Jago Moons.
Është himni i Europës për të gjithë: Të bashkuar në diversitet./ atsh/ KultPlus.com
Veprat e artistëve të përzgjedhur botërorë të muzikës klasike do të shfaqen në festivalin ndërkombëtar në Seul (Koreja e Jugut) nga tetori në nëntor të këtij viti për të shënuar 250 vjetorin e lindjes së kompozitorit Ludwig Van Bethoven, e në mesin e veprave që do të shfaqen në këtë festival është edhe një vepër e kompozitorit/profesorit nga Kosova, Mendi Menqjiqi.
Festivali vjetor në Seul mbahet nga 20 tetori deri më 1 nëntor, ndërsa vepra prej 13 minutash e Menqjiqit e titulluar ‘Forsaken’ (Të braktisurit) do të shfaqet me 30 tetor, transmeton KultPlus.
Sipas programit të ditës ( http://www.simf.kr/program.html ) me 30 tetor, pas veprës së kompozitorit nga Lupçi i Epërm, e profesorit në Universitetin e Prishtinës, do të ekzekutohet vepra ‘Misa Solemnis’ (Lutje Solemne) e Bethovenit.
Vepra e Menqjiqit i kushtohet masës së varfër, të vuajtur e të shkelur dhe ajo në një mënyrë është thirrje për shpëtimin e saj.
Për nder të kësaj përmbajtjeje të veprës së kompozitorit Mengjiqi, edhe dita e shfaqjes me 30 tetor është emëruar nga organizatorët koreanë “Salvage of the Forsaken” (Shpëtimi i të braktisurve).
Menqjiqi veprën e tij të porositur nga organizatorët e festivalit e punuar enkas për këtë festival në Seul, pasi e kishte marrë kërkesën për një vepër të re për nga vetë koreanët qysh vitin e kaluar.
Vepra në fjalë të Menqjiqit dhe ajo e Bethovenit do të ekzekutohet nga orkestra simfonike SIMF e Koresë së Jugut, dirigjuar nga Hogeun Yoon.
Është kjo hera e parë që një kompozitor i rajonit të Ballkanit Perëndimor ftohet në këtë festival tashmë 12 vjeçar, dhe është pikërisht kompozitori shqiptar nga Kosova, Menqjiqi, i ftuari i cili me punën e tij tashmë mbi 20 vjeçare në muzikë klasike e ka tërhequr vëmendjen e organizatorëve botëror, e tash edhe në Kore të Jugut.
Dtt-net.com mëson se kompozitori Menqjiqi do të jetë edhe personalisht pjesëmarrës në festivalin në fjalë në Seul i ftuar dhe i kontraktuar nga organizatorët.
Në po të njëjtin festival me 23 tetor do të ekzekutohet edhe vepra « Ciaccona » e ish-profesorit dhe mikut të ngushtë të Menqjiqit gjatë studimeve në Krakow të Polonisë në vitet 90-ta Krzysztof Penderecki, i cili ka ndërruar jetë në Mars të këtij viti. Menqjiqi ndërkohë është duke edhe punuar në një vepër tjetër kushtuar profesorit Penderecki. / KultPlus.com
Muzika e Bethovenit nuk ka më sekrete, në sajë të Big Data: për herë të parë analizat shkencore, bazuar në sasinë e madhe të të dhënave, ka mundësuar identifikimin e karakteristikave të stilit të muzikantit.
”Ky rezultat konsiderohet hapi i parë i një revolucioni të menjëhershëm në studimin e këtij arti”, sipas studimit të publikuar në revistën ”Plos One”, analiza e së cilës u krye nga Universiteti Politeknik i Lozanës (Epfl) dhe koordinohet nga Martin Rohrmeier.
“Metodat e reja moderne të bazuara në statistika dhe shkenca të të dhënave na lejojnë të analizojmë muzikën në një mënyrë të re, e cila ishte përtej mundësive të muzikologjisë tradicionale. Qëllimi ynë është të kuptojmë se si funksionon muzika”, vëren Rohrmeier.
Për të deshifruar stilin muzikor të Bethovenit, studiuesit analizuan rezultatet e 16 krijimeve të përbërë nga muzikanti gjatë jetës së tij.
“Ne kemi gjeneruar në thelb një sasi të madhe të të dhënave dixhitale, në të cilat kemi kërkuar skemat muzikore të Beethoven”, thotë Fabian Moss, autor i studimit.
Kompozimet për dy violina, një violë dhe një violonçel, përfaqësojnë mbi 8 orë muzikë dhe përmbajnë gati 30 000 akorde.
Për të identifikuar stilin e muzikantit, studiuesit analizuan akordet, si llojet e përdorura ashtu edhe mënyrën se si përsëriten ato./ atsh/ KultPlus.com
Ludvig van Bethoven, një nga kompozitorët më të njohur të të
gjitha kohërave, përveç simfonive legjendare, njihet – të paktën nga të
pasionuarit e krijimtarisë së shkruar – edhe për letrat e dashurisë.
Bethoven nuk u martua kurrë, por në fillim të të 40-ave ai u
dashurua marrëzisht pas një gruaje misterioze, e cila edhe sot njihet me termin
“e dashura e pavdekshme”, me të cilin kompozitori i njohur i drejtohej në
letrat e tij.
Libra të tërë janë shkruar me supozime për identitetin e
kësaj gruaje dhe shumë historianë besojnë se bëhet fjalë për Antonie Brentano,
një aristokrate vjeneze e martuar me një biznesmen nga Frankfurti.
Të përfshira në 50 letrat më të bukura të dashurisë, ashtu
si edhe muzika e tij, këto letra mbeten kryevepra të një gjeniu romantik.
E diel, 5 korrik 1812
“Engjëlli im, vetja ime… A mund të ekzistojë dashuria jonë
pa sakrifica, pa kërkuar asgjë nga njëri-tjetri? A mund ta ndryshosh faktin që
nuk je plotësisht e imja dhe nuk jam plotësisht i yti? I dashur Zot, shikoje
natyrën me gjithë bukurinë e saj dhe vendosi gjërat ku duhet të jenë.
Dashuria i kërkon të gjitha dhe me të drejtë. Sa shumë gjëra
dua të të them! Por ka momente kur kuptoj se fjalët janë të papërshtatshme për
ty. Ji e gëzuar dhe ji gjithmonë e imja, e dashura ime e vetme, gjithçkaja ime,
ashtu sikurse unë jam i yti. Zoti do të na dërgojë gjithçka tjetër.
I yti, Ludvig”.
E hënë, 6 korrik
“Çfarë jete kjo tani, pa ty! Sado e madhe të jetë dashuria jote për mua, ajo që ndiej për ty është akoma më e madhe. Zot i madh! Sa afër! Sa larg! A nuk është dashuria jonë e lidhur në parajsë?”
Mëngjesi i 7 korrikut
“Edhe pse jam në shtrat, mendja më shkon te ti, e dashura ime e pavdekshme! Ji e qetë, më duaj. Sot, dje, sa lot të derdhur për ty, ty, jeta ime, gjithçkaja ime…! Oh, vazhdo të më duash, mos e gjyko keq zemrën besnike të të dashurit tënd! Përjetësisht i yti. Përjetësisht e imja. Përjetësisht tanët”./KultPlus.com
Gjashtë milionë euro është shuma e parave që Gjermania do të shpenzojë vitin e ardhshëm, për 250-vjetorin e lindjes së kompozitorit Ludwig van Beethoven, njoftoi sot Ministria gjermane e Kulturës.
“Programi ynë në përvjetorin e vdekjes së kompozitorit do ta promovojë Beethovenin përtej kufijve kulturorë”, u tha gazetarëve në Berlin, ministrja për Kulturë, Monika Gruetters.
“Sidomos për të rinjtë, ne duam të përcjellim
diversitetin e pabesueshëm, fuqinë dhe imagjinatën që Beethoveni la”, ka
thënë Gruetters shkruan JavaNews.
Beethoven vdiq në moshën 56-vjeçare, në vitin 1827. Ai mbetet një nga kompozitorët më me ndikim në botë. I lindur në Bonn, Beethoveni mbeti veçanërisht i famshëm për krijimet e tij edhe kur ishte pothuajse plotësisht i shurdhër në fund të jetës./ KultPlus.com
Letra e mëposhtme është një nga tri letrat që u gjend në një sirtar të Ludwig van Beethovenit pas vdekjes së tij. Kjo letër nuk u dërgua kurrë dhe identiteti i gruas me të cilën kompozitori kishte rënë në dashuri mbetet ende sot i panjohur.
Letrën e përktheu Elona Caslli.
“7 korrik 1812 Në shtrat mendimet e mia janë vetëm për ty, dashuria ime e përjetshme; herë të lumtur, herë të trishtuar, në pritje që fati ta plotësojë dëshirën tonë . Mund të jetoj veçse me ty, me askënd tjetër… Po, kam vendosur të iki larg derisa të mundem të fluturoj në krahët e tu dhe të ndihem mirë pranë teje. Ta lë shpirtin tim, që mbështillet nga qenia jote, të hyjë në mbretërinë e shpirtrave. Kështu duhet të ndodhë… do të bindesh kur të njohësh besnikërinë time . Asnjë grua tjetër nuk mund ta pushtojë zemrën time, kurrë, kurrë, kurrë…
O Zot, pse duhet të më largosh nga një dashuri kaq e madhe? Jeta ime në Vjenë tani është e mjerë… Dashuria jote më ka bërë njeriun më të lumtur dhe më fatkeq në botë. Në moshën time, njeriu duhet të ketë një jetë monotone dhe të qetë, por a mund ta arrij këtë në gjendjen që jemi ne të dy?
Engjëlli im, tani sapo më thanë që posta punon çdo ditë dhe po e mbyll këtu që kjo letër të mbërrijë tek ty sa më shpejt…
Rri e qetë… Vetëm nëse arrijmë ta shohim kthjellët ekzistencën tonë mund t’ia dalim mbanë të jetojmë bashkë; rri e qetë; dashuromë në të tashmen; dashuromë në të shkuarën; sa nostalgji… sa dhembje për ty… për ty jeta ime… gjithçkaja ime…. lamtumirë… të lutem dashuromë dhe mos dysho kurrë tek zemra e të dashurit tënd besnik.
L.
Përjetësisht i yti.
Përjetësisht e imja.
Përjetësisht ne.”
