Një restorant britanik ka rindezur armiqësitë kundër picës me ananas, e cila është në menunë e tij, por me një shtesë të tepruar çmimi prej 100 paund (rreth 120 euro) për “njerëzit monstra”, sipas tij, që duan një të picë të tillë.
Një picë në restorantin ”Lupa Pizza” në Norwich, Anglia lindore, zakonisht është 10 herë më e lirë, por një nga pronarët e restorantit, Francis Woolf, i tha gazetës lokale ”Norwich Evening News”, se ai “e urrente atë”.
Kjo picë me ananas gjendet në menunë e shpërndarjes me motor të picave ”Deliveroo”, por me këtë mbishkrimin “Po, për 100 paund mund ta kesh. Porosit edhe shampanjën. Vazhdo, përbindësh!” .
Pica napolitane u përfshi në trashëgiminë jomateriale të njerëzimit të UNESCO-s në vitin 2017, një mbishkrim simbolik, por që shpërbleu përpjekjet e mbrojtësve të kësaj pjate italiane, për të cilët shtimi i ananasit përbën herezi./ KultPlus.com
Guvernatori i Illinois-it, JB Pritzker, ka shpallur 28 janarin si “Ditën e Visar Zhitit”, në nder të poetit dhe shkrimtarit shqiptar, simbol i rezistencës ndaj shtypjes.
Lajmi u bë i ditur nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, në një postim në rrjetet sociale, i cili e cilësoi një moment historik për letërsinë dhe të drejtat e njeriut.
“Kjo datë përkon me lirimin e tij nga burgu më 28 janar 1987, duke e bërë këtë ditë një simbol të triumfit të lirisë mbi tiraninë. Në proklamatë theksohet fuqia e poezisë për të ndriçuar errësirën dhe kontributi i Visar Zhitit në pasurimin e kulturës në Illinois dhe më gjerë”, tha Gonxhja.
Gonxhja u shpreh se “proklamata iu dorëzua Visar Zhitit nga Presidenti i Komunitetit Shqiptar në Illinois, AACI, Edon Shaqiri dhe Presidentja e “Care for Albania”, Dr. Sonila Sejdaras në një ceremoni të mbajtur në Chicago, ku morën pjesë personalitete shqiptare të fushave të ndryshme të cilët jetojnë dhe punojnë në SHBA”.
Shkrimtari Visar Zhiti ka lindur në Durrës, më 2 dhjetor 1952. Në rininë e tij u përndoq nga regjimi komunist. Ai ka mbajtur detyrat më të larta në institucionet shqiptare si deputet, ministër dhe diplomat i shtetit shqiptar.
Në vitin 1973, ai shkroi përmbledhjen me poezi “Rapsodia e jetës së trëndafilave”. Ishte koha e Plenumit të 4-t të KQ të Partisë së Punës, në të cilin Enver Hoxha filloi një fushatë të egër kundër të rinjve që tërhiqeshin nga kultura perëndimore.
Poeti i ri u bë një nga viktimat politike të diktaturës. Dorëshkrimi i përmbledhjes, dorëzuar për botim në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”, u konsiderua si një krijim me gabime të rënda ideologjike dhe që nxinte realitetin socialist.
Ai u arrestua më datë 8 nëntor 1979. U dënua në një gjyq farsë në prill të vitit 1980 me trembëdhjetë vjet burg.
Ai u lirua nga burgu në fillim të vitit 1987 dhe nisi punën në një fabrikë të prodhimit të tullave në Lushnjë. Mbas rënies së diktaturës komuniste karriera e tij si shkrimtar, publicist e diplomat pati vetëm arritje./ KultPlus.com
Një histori e veçantë, rrallëherë e trajtuar dhe krejtësisht mbresëlënëse, ka zënë vend brenda filmit “Krejt e thërrasin Rexhon”, me regji të Ibër Dearit që u dha premierë në Cineplexx të enjten mbrëma. Gjithçka zë vend në fshatin fiktiv të titulluar “Sllupkovë”, ku së fundmi ka ndodhur një ikje masive e të rinjve dhe punëtorëve nga ky vend. Në këtë hapësirë ka mbetur tash veç një person, një punëtor që mban emrin Rexhep Nushi e mbi krahët e të cilit peshojnë shumë njerëz. Nën mungesën e madhe e tejet të shprehur të punëtorëve të tjerë, të gjithë banorët e fshatit nisin dhe e kërkojnë tashmë veç Rexhon, burri që kryen nevojat dhe punët e ndryshme dhe llojllojshme që secili banor ka nëpër shtëpitë e tyre, ngaqë askush tjetër nuk është në dispozicion, shkruan KultPlus.
Edhe pse filmi ka pasur një rrugëtim të gjatë e të mundimshëm, ka arritur të jetësohet. Salla brenda hapësirës së Cineplexx qe mbushur plot dhe të pranishmit pritën njëzet minuta më shumë pasi që nuk kishte vende të mjaftueshme. Megjithatë, dritat u fikën në orën 19:52 dhe filmi gjeti dritën e vetë. Protagonistët kryesorë të këtij filmi janë: Afrim Muçaj në rolin e Rexhos, Adriana Matoshi në rolin e Hirës dhe Ledion Mulaku në rolin e Nikut.
“Everybody Calls Redjo” është film debutues për regjisorin Ibër Deari si skenarist në filmat e metrazhit të gjatë, derisa edhe Artin Selmani është pjesë e këtij filmi sa i përket pjesës së skenarit.
Realiteti që na rrethon, në të cilin jetojmë dhe të cilin e shohim çdo ditë, qoftë në rrugë, në lajme apo edhe nga bisedat në kafene me miq, është pika kryesore nga ku edhe ka ardhur ideja e regjisorit Deari për të krijuar filmin.
Personazhi kryesor, Rexho cilësohet si personi që të gjithë kanë pasur më së shumti nevojë, dhe të cilin e kërkojnë çdo herë, duke përfshirë edhe ardhjen e anëtarëve të fshatit deri tek dritarja e shtëpisë së Rexhos. Të gjithë burrat e aftë për punë kanë emigruar, duke lënë pas vetëm Rexhon, andaj dhe ai tashmë bëhet pika kyçe që mban “gjallë” vendin.
“Everybody Calls Redjo” ka realizuar xhirimet në gjithsej 20 ditë, mirëpo rezultati dukej se i përkiste diçkaje krejt tjetër. Janë pikërisht ato kuadrot e shumta që të lënë me gojëhapur. Të shpeshta janë edhe ato të makinës së Rexhos, një makinë që rrëshqet natë e ditë drejt kthesave të buta të rrugëve të fshatit. Fenerët e makinës shpesh portretizojnë ngadalësimin e rrjedhës së filmit për të vënë në pah dallimin mes dinamikës e qetësisë.
Në ndërkohë, ishin pikërisht fontet e bukura të fjalëve brenda filmit që më ngjasonin me madhështinë e fonteve të regjisorit Wes Anderson, duke plotësuar kështu një pikë kyçe të estetikës artistike të filmit. Përplot dy orë, të mbështjella mund të gjendet komedia, drama e romanca. Nuk është thjeshtë një rutinë e personazhit Rexho që shpaloset para ekranit, por ka shumë sekrete, intriga e histori që përkojnë me realitetin e shpesh edhe kanë një përfundim jo të mirë. Parimet e Rexhos janë të thjeshta: Me buzëqesh duke kryer punën, me mbyllë gojën, mos me u lodhë por me pas energji të mirë, asnjëherë mos me qenë të uritur në punë. Këto mundohet t’i zbatojë edhe djali i tij që dëshiron/imponohet ta mësojë zanatin e babait.
Sikurse në filmat e Tarantions, edhe në filmin e regjisorit Deari i cili me këtë film debuton në metrazh të gjatë pas filmave të shkurtër “My City Screams” (2015), “Toka” (2016), “A long way Home” (2017), mund të shohim përdorimin e teknikës së intertitujve që i japin filmit një strukturë të mirë. Pra, shtohet një ritëm që tregon narrativen e filmit këndshëm, seksion pas seksion, dhe krejt kjo është e qëllimshme. Që nga thirrja e parë, filmi vazhdon pastaj tek thirrja e panjohur dhe thirrja e gabuar dhe përfundon me thirrjen e fundit. Ajo që nuk humb në të gjitha këto segmente është shprehja “I kam njëqind punë”, shprehje kjo e personazhit Rexho që shpërfaq pakënaqësinë me punët e shumta të cilat duket se i bëhen barrë me kalimin e kohës. Por, ai këto të gjitha i bën enkas për të mirëmbajtur familjen dhe dashurinë e gruas dhe djalit të tij.
Në anën tjetër, kemi dialekte të ndryshme që fliten nga aktorët në film. Ka aktorë nga treva të ndryshme shqiptare dhe kjo e bën akoma më unike këtë film. Regjisori Ibër Deari ka arritur të krijojë një urëlidhëse mes një skenari plot humor, portretizimeve të karaktereve diversive dhe kapjes së emocioneve të duhura qoftë në “slow-motion” apo “fast-motion/tempo”.
Regjisori dhe skenaristi i “Everybody calls Redjo”, Ibër Deari, pas shfaqjes së filmit premierë në Prishtinë, ka falënderuar audiencës e Kosovës për përkrahjen e madhe që i është bërë.
“Faleminderit që jeni prezent këtu. Unë çdo herë në Prishtinë jam ndje shumë mirë kur i kam shfaq filmat, pasi që me shumicën e artistëve veçse kam punuar dhe më kanë përkrahur shumë. Dua t’i them faleminderit të gjithë ekipit dhe audiencës këtu për përkrahjen dhe mbështetjen”, ka thënë ai.
Ndërsa, për KultPlus, ka potencuar se roli i personazhit kryesor Rexho, përkon me realitetin e tanishëm të shoqërisë tonë.
“Nëse flasim për eksperiencën si regjisor atëherë mund të them se kam mësuar shumë. Kam mësuar akoma më shumë sesa në Akademinë e Filmit. Në këtë film e kam mësuar se çka është realiteti i të bërit film. Nuk është aspak se si e mëson në libra apo në video të ndryshme. Regjisor bëhesh vetëm atëherë kur del në sheshxhirim. Filmi i metrazhit të gjatë është një maratonë e madhe dhe jam përballuar me shumë vështirësi, qysh nga buxheti e deri tek kushtet klimatike. Këndvështrimin e Rexhos e kam sjellë sepse unë vetë shpesh kam njohur njerëz të atillë të cilët dinë histori duke punuar në shtëpi të ndryshme, akoma më shumë sesa familjarët që jetojnë apo i njohin ata njerëz. Kjo pikë më ka interesu shumë, pra se çfarë tregime kanë ata për të thënë e shpalosur. Në anën tjetër, Rexho është i vetmi personazh që nuk ka dashur të ikë nga vendi dhe e ka dashur punën e tij, ndërsa sot në shoqërinë tonë njohim shumë njerëz që duan ta lënë vendin, punën dhe zanatin”, ka thënë regjisori Deari.
Aktori Afrim Muçaj pas shfaqjes së filmit premierë në Prishtinë, ka falënderuar të pranishmit duke shpresuar që nuk i ka zhgënjyer.
“Faleminderit shumë për prezencën. Ndihemi shumë të lumtur që kemi arrit ta kryejmë një punë shumë të mundimshme që ka marr shumë kohë. Për mua personalisht, si djalë i Prishtinës, është njëfarë lloj testi me ju pa të gjithëve këtu. Uroj të mos ju kem zhgënjyer”, ka thënë ai.
Ndërsa, në konferencën për media që është mbajtur ditën e së enjtes, ai pati potencuar se roli i Rexhos ka qenë për të, një nga sfidat më të mëdha të karrierës.
“Kam pasur disa punë shumë të mira në karrierën time, por mendoj që është një prej sfidave më të mëdha që kam pasur deri më sot. Por me ndihmën e skriptit si fillim e mandej trajtimit të regjisorit dhe gjithë kolegëve që kam pasur, e kanë bërë shumë më të lehtë realizimin e këtij roli sesa që do ta kisha. Është rol i ndritshëm por për ta realizuar siç duhet, na ka marrë kohë ndoshta dy vjet për muhabete, shpjegime, trajtim të skriptit. Edhe pasi e kemi xhiruar pastaj ka pasur shumë punë, në postproduksion. Ka qenë sfidë e madhe dhe sot jemi të liruar emocionalisht që kemi arritur ta sjellim para publikut një punë që vërtetë ka pasur sakrificë të jashtëzakonshme. Besoj se ia kemi arritur ta sjellim në kualitet të lartë që njerëzit të kënaqen kur ta shohin”, ka thënë Muçaj.
Pas shfaqjes së filmit premierë në Prishtinë, edhe aktorja Adriana Matoshi ka thënë se kujtimet më të mira i përkasin sheshxirimit të këtij projekti.
“Faleminderit shumë që keni ardhur në një numër kaq të madh. E kemi pas tepër të lehtë punën, pavarësisht vështirësive që i ka pasur Ibri për ta realizuar këtë film. Unë jam shumë e lumtur dhe e nderuar që kam qenë pjesë e këtij filmi të mrekullueshëm. Kur kam shkuar në xhirime, kam marr energji shumë të mirë dhe i kam kujtimet më të mira tek ky projekt. Shpresoj që Ibri të mos ndalet dhe shpresoj që të kem edhe të tjera bashkëpunime me të”, ka thënë ajo.
Për KultPlus, aktorja Matoshi ka treguar se është kënaq shumë duke xhiruar, dhe ajo beson se kjo ka reflektuar shumë në film.
“Unë fillimisht e kam pasur shumë të vështirë me pranu këtë rol pasi që ky rol mu është ofruar në qershor dhe unë kam pasur një operim në muajin dhjetor të vitit të kaluar dhe kam pasur nevojë për një pushim më të gjatë, mirëpo pas insistimeve të Ibrit dhe Afrimit, e pranova rolin dhe vendosa që dua të përkrah Ibrin në Maqedoni sepse ka pasur shumë vështirësi në secilin aspekt të mundshëm. Ibri është një djalë i jashtëzakonshëm, megjithëse është hera e parë që luaj në një film të tijin. Shpresoj që të mos jetë hera e fundit. Kam pasur afro gjashtë ditë xhirime, por me dëshirën time i kam zgjatë ato më shumë. Jam kënaq shumë dhe rezultati tani po shihet”, thotë Matoshi.
Filmi “Krejt e thërrasin Rexhon” parasheh premiera në pesë qytete të ndryshme në Kosovë, derisa premiera në Tiranë është shfaqur mbrëmë.
Në filmin “Everybody Calls Redjo” luajnë: Afrim Muçaj, Adriana Matoshi, Adem Karaga, Mirsad Abazi, Adrian Aziri, Daniela Markaj, Bujar Ahmeti, Labinot Raçi, Bereda Reshit, Ledion Mulaki, Blerim Ismani, Muzafer Etemi, Valdeta Ismajli, Blerim Dardhishta, Sara Bajrami etj./ KultPlus.com
Rusia dhe Kina kanë shtuar aktivitetet ushtarake në Arktik, përderisa shtetet e Organizatës së Traktatit të Atlantikut Verior (NATO) në rajon po raportojnë më shumë sabotime.
Në këtë situatë, Perëndimi ka intensifikuar përpjekjet për t’u pajisur me dronë vëzhgues që mund t’u mbijetojnë kushteve të akullta./REL/ KultPlus.com
Balerini dhe koreografi i njohur Ilir Shaqiri ishte i ftuari i radhës i Kryeministrit Edi Rama në podkastin “Flasim”.
Me një karrierë dhe jetë të ndërtuar mes Shqipërisë dhe Italisë, Shaqiri tregoi rrugëtimin e tij artistik, ndërsa u ndal te sfidat me të cilat përballet arti i baletit në Shqipëri në përgjithësi, ku sfidë sipas tij mbetet “pasurimi me gjakun e ri”.
I lindur në një familje balerinësh të mirënjohur, prej shumë vitesh tashmë ai jeton në Itali ku edhe ka krijuar familjen e tij.
Me rreth 35 vite eksperiencë në skenën shqiptare dhe atë italiane ku ka dhuruar emocione si balerin në programe të njohura italiane si, “Buona Domenica”, “Amici”, dhe ”La Corrida”, Shaqiri tregon se asnjëherë nuk e ka parë veten të shkëputur nga Shqipëria, ku ka realizuar edhe produksione të suksesshme ndër vite.
“Yjet e diasporës shqiptare” është produksioni i tij i fundit artistik që do të nisë në 2 shkurt, i cili synon të krijojë një urë lidhëse me talentet shqiptare nëpër botë.
Për Shaqirin, Shqipëria është transformuar shumë vitet e fundit duke ofruar atë dinamizëm, të cilin siç u shpreh ai nuk e gjen dot më as në Itali.
“Italia vitet e fundit ka një lloj lodhjeje. Mbyllen kompanitë e kërcimit, të aktrimit, artit. Trenat janë të shpejtë ndërsa njerëzit janë bërë shumë të ngadaltë”, u shpreh ai.
Ndërkohë në Shqipëri, sipas tij, “ndryshimi është shumë i madh”. “Dinamika e shtetit, e njerëzve është ajo që çon gjithë punën para. Është në një cikël Shqipëria ku nuk ka nevojë shumë për fjalë se sa për vepra. Këtu thuhen gjërat dhe çohen deri në fund, kjo në ndryshim nga Italia sot, ku shumë produksione lihen në mes për mungesë fondesh”, u shpreh ai./ KultPlus.com
Në Kishën e Shën Mërisë, në fshatin Bishqethëm, Lushnjë, objekt kulti tipik i ndërtimeve të shek. XVIII, kanë filluar ndërhyrjet konservuese/restauruese.
Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore bëri të ditur në një postim në rrjetet sociale se “ndërhyrjet konsistojnë në restaurimin e çatisë me tjegulla të reja dhe zëvendësim i trarëve të amortizuar, restaurimi i muraturave me teknikën Shqep-Qep, me injektim, fugatim dhe suvatim, konsolidimi i materialeve të drurit, konsolidimi i muraturave dhe brezave të drurit”.
Sipas IKTK-së, pjesë e ndërhyrjes është edhe pastrimi i fasadës dhe objektit në brendësi dhe sipërfaqen rreth tij.
Pikturat e kishës janë realizuar nga Johani i cili i përket familjes së Çetirëve nga Grabova, në vitin 1798. Disa prej tyre ruhen në gjendje të mirë dhe përbëjnë destinacion të rëndësishëm kulturor për t’u vizituar./ KultPlus.com
Tadeusz Borowski (1922 – 1951), prozator, poet dhe gazetar polak, i mbijetuar i internimit në kampet e përqendrimit Auschwitz dhe Dashau. Pas përfundimit të luftës nisi të shkruante kujtimet e burgosjes së tij dhe të botonte tregime të ndryshme, të përmbledhura pastaj, më 1948, me titullin ‘Pożegnanie z Marią (“Lamtumirë Marisë”, përkthyer në anglisht më 1959 me titullin “This Way for the Gas, Ladies and Gentlemen”). U vetëvra në rrethana misterioze, më 1 qershor 1951.
NJERIU ME PAKO
Për Adolf Rudnicki-n
Schreiberi1 ynë ishte hebre nga Lublini i ardhur në Auschwitz nga lageri i Majdanekut si i burgosur tashmë në kampe të ndryshme. Dhe, duke qenë se kishte gjetur në Auschwitz një të njohur të hairit të sonderkomandës, që, për shkak të pasurive që kishte përvetësuar në krematorë, dispononte në lager me një rrjet të gjerë të ndikimeve, kishte filluar menjëherë të shtirej si i sëmurë, kishte shkuar pa vështirësi në KB zwei – kështu shkurtohej (nga: Krankenbau II), një sektor i ndarë i Birkenaus i destinuar për spital – dhe menjëherë kishte marrë një funksion të shkëlqyeshëm, atë të schreiberit në bllokun tonë. Në vend se të rrotullonte gjithë ditën dheun me lopatë apo të bartte me barkun bosh thasë me çimento, schreiberi kryente detyrën e sekretarit – duke nxitur zilinë dhe intrigat e të spikaturve* të tjerë të cilët po ashtu i kishin miqtë e tyre në detyra të tilla – i çonte para e mbrapa të sëmurët, thërriste emrat në apel në bllok, përgatiste certifikatat e vdekjes e sëmundjes dhe në mënyrë indirekte merrte pjesë në seleksionimin e hebrenjve që në vjeshtën e vitit 1943 vinin pothuajse rregullisht çdo dy javë në të gjitha sektorët e kampit tonë; schreiberi në të vërtetë duhej, me ndihmën e pflegerëve2, t’i çonte të sëmurët në waschraum3 nga ku barteshin me automjete në mbrëmje në njërin prej katër krematorëve, që atëherë ende punonin me turne. Në fund, në nëntor, schreiberin e zunë ethet fort – nga e ftohura, sa mbaj mend – dhe, meqë ishte hebreu i vetëm i sëmurë në bllok, në seleksionimin e parë u caktua për në zur besonderen Behandlung4, do të thotë për në dhomat e gazit.
Menjëherë pas seleksionimit pflegeri më i vjetër, i quajtur në shenjë respekti kryetar i bllokut, shkoi në bllokun e 14-të, ku kishte pothuajse ekskluzivisht hebrenj të binte në ujdi ta linte aty schreiberin tonë së pari aty, në mënyrë që ta shmangte obligimin e pakëndshëm që ta përcillte vetë në waschraum.
«Po e zhvendosim auf vierzehn, Doktor, verstehen?5» i tha me t’u kthyer nga blloku 14 kryemjekut që rrinte ulur në tavolinë me stetoskopin në vesh. Doktori trokiti me gishta me shumë kujdes në shpinën e një pacienti të shtruar së voni dhe ia mbushi me shkrim kaligrafik certifikatën e sëmundjes. Doktori bëri një gjest me dorë pa e ndërprerë punën.
Schreiberi ishte kruspullosur në shtratin e sipërm dhe po e lidhte paturpësisht me një spango kutinë e kartonit në të cilën i mbante çizmet çeke të lidhura deri në gjunjë, një lugë, një thikë, një laps dhe dhjamin, kuleçtë dhe frutat që i merrte nga të sëmurët për shërbimet e ndryshme që ua bënte si shkrues, ashtu siç bënin pothuajse të gjithë mjekët dhe pflegerët hebrenj të KB-së; në krahasim me polakët, në të vërtetë, këta nuk merrnin pako nga askush. Nga ana tjetër, polakët e KB-së, që merrnin ndihma nga shtëpia, po ashtu merrnin nga të sëmurët qoftë duhan qoftë ushqime.
Kundruall schreiberit, një major polak në moshë, i mbajtur në këtë bllok prej muajsh, nuk dihet pse, veshët e mbyllur me pëlqyer, po luante shah me vetveten, ndërsa përposh tij nachtwacha6 urinoi përtueshëm në një papagall të xhamit dhe menjëherë u rras nën mbuloja. Në fjetoret e tjera gërhisnin dhe kolliteshin, mbi stufëz kërcëllinte salloja dhe, si gjithmonë rreth mbrëmjes, mbante një vapë mbytëse.
Schreiberi zbriti nga shtrati dhe e mori një pako në dorë. Kryetari i bllokut ia kaloi vrazhdësisht një mbulojë, ia zgjati një palë nallane druri dhe dolën nga blloku. Nga dritarja u pa, para bllokut 14, kryetari i bllokut t’ia hiqte mbulojën nga supet, t’ia merrte nallanet dhe t’i jepte një dackë në supe, ndërsa schreiberi, i cili kishte të veshur vetëm një këmishë nate që ia valëviste era, po hynte në bllok në shoqëri të një pflageri tjetër.
Vetëm kah mbrëmja, kur u shpërndanë nëpër fjetore racionet e çajit dhe pakot, pflegerët nisën t’i nxirrnin jashtë myslimanët** nga blloqet dhe t’i vinin në radhë nga pesë veta para dyerve, duke ua hequr mbulojat dhe mbathjet. Në lager erdhi një SS i turnit dhe i urdhëroi pflegerët të formonin para waschraumit një kordon që askush të mos ia mbathte; ndërkohë në blloqe të tjerët po hanin darkën dhe po rrëmonin nëpër pakot e sapoardhura.
Nga dritarja u pa schreibei ynë të dilte nga blloku 14 me një pako në dorë, të zinte vendin e vet në radhën prej pesë vetash dhe, i cytur nga britmat e pflegerëve, të zvarritej me të tjerët deri te lajtorja.
«Schauen sie mal, Doktor!7» i brita mjekut. E hoqi stetoskopin, u avit me hap të rëndë te dritarja dhe ma hodhi njërën dorë mbi supe. «Do të mund të tregoheshit pakëz më i arsyeshëm, apo jo?».
Jashtë po errej, pamë këmishat e bardha të lëviznin para bllokut, fytyrat nuk dalloheshin më, kaluan nga njëra anë, u zhdukën nga fusha e pamjes; vura re se mbi telat me gjemba ishin ndezur dritat.
«Megjithatë, si i internuar i vjetër, e di saktësisht se pas një ore a dy do të shkojë në gaz, lakuriq, pa këmishë dhe pa pako. Kjo lidhje me atë pronë mbeturinë është e pabesueshme. Mund t’ia kishte lënë ndokujt. Nuk besoj se unë…».
«A mendoni përnjëmend?», pyeti ftohtë doktori. E hoqi dorën nga supi im dhe e lëvizi nofullën si të thithte me gjuhë dhëmbin me karies.
«Falmëni, Doktor, po s’mendoj se ju…», thashë pa u menduar.
Doktori ishte nga Berlini, i kishte bijën dhe gruan në Argjentinë dhe nganjëherë thoshte për vete: wir Preussen8, me një buzëqeshje në të cilën një hidhësi e dhimbshme hebraike përzihej me krenarinë e një ish oficeri prusian.
«Nuk e di. Nuk e di çfarë do të bëja po të shkoja në gaz. Mbase edhe unë do të merrja me vete pakon time».
U kthye kah unë dhe buzëqeshi paksa ironik. Pashë se ishte shumë i lodhur dhe pa gjumë.
«Mendoj se, edhe po të shkoja në oxhak, me siguri do të besoja se gjithmonë do të mund të ndodhte diçka gjatë rrugës. Do ta mbaja pakon si dorën e dikujt, ë?».
U largua nga dritarja dhe pasi u ul në tavolinë më urdhëroi të lëshoja poshtë nga shtrati një të sëmurë tjetër; po përgatiste për të nesërmen abgang-un9 e të shëruarve për lager.
Hebrenjtë e sëmurë po e mbushnin waschraumin me britma dhe gjëmime, donin t’ia vinin zjarrin ndërtesës, por askush prej tyre s’guxonte ta prekte zyrtarin sanitar të SS-ve që po rrinte ulur në një qoshk me sytë gjysmë të mbyllur, duke u shtirë se po dremiste ose po dremiste përnjëmend. Posa ra terri erdhën në lager kamionët e mëdhenj të krematoriumit, erdhën disa SS, i urdhëruan hebrenjtë të linin çdo gjë në waschraum dhe pflegerët nisën t’i fusnin lakuriq në kamionë, derisa u mbushën kamionët me aq persona që, duke qarë dhe duke u lutur, të ndriçuar nga reflektorët, po largoheshin nga lageri të mbajtur për dore dëshpërimisht për të mos u rrëzuar në tokë.
Nuk e di pse pastaj në lager u tha se ata hebrenjtë që përfundonin në gaz këndonin një këngë prekëse në hebraisht që askush s’mund ta kuptonte.
Shënime:
1) I burgosur që në lager kryente punën e shkruesit; Primo Levi e quan «scritturale».
* – Të spikaturit ishin të burgosur bukur të integruar në lager që gëzonin për arsye të ndryshme një pozicion të privilegjuar.
2) Të burgosur në rolin e infermierëve.
3) Lajtore, banjë.
4) «Në trajtim special», gjermanisht në tekst.
5) Gjermanisht, «Në katërmbëdhjetë, doktor, e kuptuat?».
6) Shtrembërim në polonisht i termit të gjermanishtes Nachtwache «roje nate».
** – Myslimanët – term i përdorur në kampet e përqendrimit për t’i përshkruar hebrenjtë në prag të vdekjes nga uria dhe lodhja.
7) «Pa shiko pak, doktor!».
8) «Ne prusianët».
9) «Nisja», në kuptimin e «lirim nga spitali».
/Marrë nga Tadeusz Borowski: “Il mondo di pietra”, Lindau, 2022 /Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com
Epidemiologu i njohur, i pari nga shqiptarët e Kosovës, Isuf Dedushaj, ka vdekur në moshën 73 vjeçare.
Lajmin për vdekjen e tij e ka bërë të ditur familja e tij.
Prof. Dr. Isuf Dedushaj ka qenë mjek, epidemiolog, profesor universitar dhe doktor i shkencave të mjekësisë nga Vuthaj, në Mal të Zi.
Shkollën fillore e mbaroi në Vuthaj dhe Guci. Gjimnazin e kreu në Pejë, kurse Fakultetin e Mjekësisë në Prishtinë në mars të vitit 1976.
Fillimisht punoi në Shtëpinë e Shëndetit në Drenas të Drenicës. Në vitin 1976 punësohet në Entin Krahinor për Mbrojtje Shëndetësore ku zgjidhet bashkëpunëtor për lëndën Mjekësi Sociale. Përfundon specializimin për epidemiologji më 20 maj të vitit 1980, duke u bërë kështu epidemiologu i parë shqiptar i Kosovës, sipas biografisë së publikuar nga Kolegji i Kirurgëve të Kosovës.
Studimet pasuniversitare i mbaroi në Fakultetin e Mjekësisë në Universitetin e Sarajevës në Bosnje, ku edhe magjistroi në nëntor të vitit 1983.
Dr. Isuf Dedushaj me 27 nëntor të vitit 1986 në Fakultetin e Mjekësisë mbrojti tezën e doktoratës. Gjatë vitit 1986/1987 përfundoi subspecializimin në imunologji pranë Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin e Zagrebit në Kroaci. Punoi në Entin për Mbrojtjen Shëndetësore të Kosovës prej vitit 1976 deri në vitin 1990.
Në Fakultetin e Mjekësisë në Prishtinë, ka qenë edhe prodekan dhe dekan. Prof. Dedushaj ka qenë anëtar i Redaksisë së Revistës Shkencore “Praxis Medica” të Kosovës. Ka publikuar 112 punime shkencore në Kosovë dhe jashtë saj. Është autor i disa monografive shkencore dhe teksteve universitare. /Klankosova.tv/ KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama theksoi sot se “kudo nga Tropoja, në Konispol, ku toka quhet Shqipëri, po krijohet një mundësi”.
Në fjalën e tij në Kuvendin Rinor të Partisë Socialiste, Rama tha se “sot mbështetja për të gjithë të rinjtë në Shqipëri apo emigracion që duan të investojnë në shtëpinë apo tokën e gjyshërve në fshat për të ndërtuar një bujtinë apo një agroturizëm dhe për t’u bërë pjesë e zinxhirit të suksesit ekonomik të kësaj dege fitimprurëse të industrisë sonë të re turistike është shumëfishuar’.
“Ata do të mund të përfitojnë edhe nga paketa e re e maleve, e cila ka kaluar në qeveri dhe është në rrugën e parlamentit edhe nga linja e re e financimit të Bankës së Shqipërisë prej 250 milionë eurosh, ku qeveria do të kujdeset në mënyrë të veçantë që të rinjtë e interesuar të gjejnë sa më shumë veten,” tha Rama.
Kryeministri Rama u shpreh se “dua që sa më shumë të rinj nga fshati që i kanë kthyer kurrizin shtëpisë së gjyshit, tokës së gjyshit dhe që enden në qytet duke u ankuar se s’ka punë, apo të rinj në emigracion që rropaten duke bërë edhe dy punë për të marrë në fund të ditës paga që nuk i dalin për asgjë përveçse për të shlyer detyrimet e muajit dhe për të filluar përsëri të rropaten për muajin tjetër, duke fjetur nga katër e pesë veta në një dhomë të mund të bëjnë atë që po bëjnë, është reale gjithnjë e më shumë”.
“Të rinj nga Thethi, në majën e majave të cilët janë kthyer dhe po kthehen dhe janë bërë gurë të rëndë në vendin e tyre. Madje ata atje në majë të malit kanë disa që nxjerrin të ardhura për veten e tyre po e po, por edhe të ardhura që ua çojnë familjeve që janë akoma në emigracion. Motra e vëllezër që kanë fëmijë për të çuar atje në shkollë dhe nuk iu del më siç u dilte deri dje kur ishin në Itali e Angli,” nënvizoi Rama.
Kreu i qeverisë tha se “e përsëris, e dëgjuat mirë, iu çojnë edhe atyre ndihmë nga Thethi, në majë, sepse në çdo pikë të Shqipërisë, në çdo mal, luginë, kthesë, fshat edhe më i humburi qoftë aty ku ka një tokë nga gjyshi dhe ku ka një ngrehinë që mund ta kthesh në ngrehinë mikpritje nuk je ti më të mendohesh e rropatesh si do prodhosh, e ku do e çosh prodhimin, e si do e shesësh, e sa do kushtojë karburanti. Ti je zot atje, dhe të vijnë atje për të shijuar mikpritjen atë që ti ofron dhe t’i sjellin lekët atje. Prandaj dhe turizmi quhet eksport”.
Më shumë se 6,000 vjet më parë, sumerianët, ky qytetërim i lashtë i Mesopotamisë, krijuan harta komplekse prej balte që përshkruanin Sistemin Diellor me një saktësi të habitshme. Këto harta vendosnin Diellin në qendër, të rrethuar nga planetët në orbitat e tyre, duke dëshmuar njohuritë e avancuara të kësaj shoqërie mbi mekanikën hapsinore. Detajet e përshkruara në këto harta, sidomos sa i përket pozicioneve dhe trajektoreve planetare, nxjerrin në pah mjeshtërinë e tyre të jashtëzakonshme në fushën e astronomisë dhe njëkohësisht hedhin poshtë përkufizimin kohor kur njeriu hodhi vështrimin nga pafundësia dhe shfaqi ambicie për ta njohur dhe studiuar atë.
Përtej përpikmërisë shkencore, disa nga këto vepra artistike sumeriane përfshijnë përshkrime misterioze të entiteteve gjigante dhe enigmatike. Këto figura kolosale shfaqen përkrah planetëve, duke ngjallur kureshtje mbi domethënien e tyre kulturore dhe simbolike. Nuk është ende e qartë nëse këto qenie përfaqësonin perëndi, qenie mitologjike apo ndonjë element tjetër të rëndësishëm të besimit sumerian, por prania e tyre i shton një dimension mistik dhe intrigues këtyre diagrameve me natyrë shkencore.
Bashkimi i njohurive astronomike të avancuara me artin simbolik tregon për kompleksitetin e shoqërisë sumeriane. Këto harta nuk janë thjesht dëshmi të kuptimit të universit nga sumerianët, por edhe një pasqyrë e botëkuptimit të tyre të pasur kulturor dhe fetar. Kontributet e sumerianëve në shkencën e hershme, të ndërthurura me aftësinë e tyre për të shkrirë vëzhgimin shkencor me imagjinatën artistike, mbeten një pjesë magjepsëse e historisë sonë të përbashkët.
Sumerianët, të cilët lulëzuan në rajonin e Mesopotamisë (Iraku i sotëm) rreth mijëvjeçarit të IV p.e.s., njihen për zhvillimet e tyre të jashtëzakonshme në fusha të ndryshme si matematika, arkitektura, letërsia dhe astronomia. Ata ishin ndër qytetërimet e para që zhvilluan një sistem të shkruar – kuneiformin, dhe përmes këtij sistemi dokumentuan një sërë njohurish, përfshirë edhe ato mbi qiellin dhe lëvizjet planetare.
Është e mahnitshme që një qytetërim kaq i hershëm kishte një koncept aq të avancuar të strukturës së Sistemit Diellor. Në një kohë kur shumë shoqëri të mëvonshme do të pranonin modele gjeocentrike (që vendosnin Tokën në qendër), sumerianët duket se e kishin të qartë rolin qendror të Diellit në sistemin tonë planetar. Kjo mund të jetë rezultat i vëzhgimeve të vazhdueshme të yjeve dhe planetëve, si dhe njohurive të trashëguara nga qytetërime edhe më të hershme.
Përshkrimi i qenieve kolosale pranë planetëve mbetet një nga aspektet më intriguese të artit sumerian. Në kulturën e tyre, perënditë shpesh përshkruheshin si qenie të mëdha dhe të fuqishme që mbikëqyrnin fatin e njerëzve dhe natyrës. Kështu, është e mundur që këto figura të përfaqësojnë hyjni të tilla si Anu (perëndia e qiellit), Enlil (zoti i ajrit dhe tokës) ose Enki (perëndia e ujërave dhe mençurisë).
Disa studiues dhe teoricienë të hipotezave alternative kanë sugjeruar se këto figura mund të jenë tregues të kontakteve me qenie jashtëtokësore, por kjo mbetet një tezë spekulative pa prova shkencore të mirëfillta. Gjithsesi, ajo që dihet me siguri është se sumerianët kishin një imagjinatë të pasur dhe një botëkuptim të ndërlikuar mbi universin dhe hyjnitë e tyre.
Njohuritë e tyre astronomike dhe mënyra se si i përshkruan ato kanë ndikuar ndjeshëm qytetërimet e mëvonshme, duke përfshirë babilonasit dhe grekët. Puna e tyre ishte themeli mbi të cilin u ndërtuan modele më të avancuara të universit. Përveç kësaj, përfshirja e artit dhe simbolizmit në përshkrimet astronomike flet për një kulturë që nuk ndante rreptësisht shkencën nga spiritualiteti, por i shihte ato si pjesë të së njëjtës tërësi.
Në përfundim, hartat e Sistemit Diellor të krijuara nga sumerianët janë një dëshmi e aftësive të tyre të jashtëzakonshme në astronomi dhe art. Këto artefakte jo vetëm që zbulojnë njohuritë e tyre mbi qiellin, por gjithashtu ofrojnë një dritare të rrallë në botën e tyre të brendshme shpirtërore dhe filozofike. Kjo pasuri e njohurive dhe imazheve mistike mbetet një nga misteret më të mëdha të qytetërimeve të lashta, duke vazhduar të frymëzojë studiues dhe eksplorues të historisë deri në ditët e sotme./ KultPlus.com
Sir Geoffrey William Hill, (1932 – 2016), poet anglez, profesor emeritus i letërsisë angleze dhe religjionit në Boston University. Nga 2010 deri më 2015 ka mbajtur pozitën e profesorit të poezisë në University of Oxford. Është shpërblyer me Truman Capote Award for Literary Criticism më 2009 për ‘Collected Critical Writings’, dhe përmbledhjen ‘Broken Hierarchies (Poems 1952–2012)’.
KËNGA E SHTATORIT
lindur më 19.6.32 – deportuar më 24.9.42
Nga Geoffrey Hill
I padëshirueshëm mund të kesh qenë, i paprekshëm
nuk ke qenë. I paharruar
apo i lënë në heshtje në kohën e duhur.
Siç pritej, vdiqe. Gjërat rrodhën,
mjaftueshëm, drejt fundit.
Veç tepër Zyklon dhe lëkurë, terror
i dukshëm, tepër vaje rutinë.
(Kam bërë
një elegji për vetveten
e vërtetë është)
Shtatori i plehëron hardhitë. Trëndafilat
ciflosen nga muret. Tymi
i zjarreve më të rrezikshme mblidhet në sytë e mi.
Kjo është tepër. Kjo është më shumë se e mjaftueshme.
Shënim:
Siç pritej – As estimeted – Fraza e dhënë në përkthim mbase s’e përçon gjithë logjikën e ftohtë kriminale të përgatitjes së krimit. Do të mund të përdoreshin edhe fraza të tjera, më të përafërta: siç ishin bërë vlerësimet, siç ishin bërë llogaritë, etj.
Terror i dukshëm, në origjinal patentet terror – Patent është si, em: patentë, ashtu edhe mb: i dukshëm. Loja e fjalëve mund t’i referohet si të qenit sui generis të Holokaustit, ashtu edhe faktit të thjeshtë se ishte një terror në sytë e të gjithëve.
September Song
born 19.6.32—deported 24.9.42
Undesirable you may have been, untouchable/ you were not. Not forgotten/ or passed over at the proper time.// As estimated, you died. Things marched,/ sufficient, to that end.// Just so much Zyklon and leather, patented/ terror, so many routine cries.// (I have made/ an elegy for myself it/ is true)// September fattens on vines. Roses/ flake from the wall. The smoke/ of harmless fires drifts to my eyes.// This is plenty. This is more than enough.
Koment:
Nga Molly Abel Travis
Kënga e shtatorit e Geoffrey Hill-it, e botuar për herë të parë në vëllimin e tij me poezi, ‘King Log’ (1968), është një elegji e shkurtër e shkruar për viktimën e një kampi përqendrimi. Poezia rilidhet me temën e poezive të hershme si “Two Formal Elegies.” Karakteristikë e metodës së Hill-it, manifeston ngjeshjen e shtresave të domethënies në fjalë të thjeshta mashtruese, ironi (përfshirë ironinë në adresë të vetë motiveve të tij estetike) dhe një ndryshim kompleks i tonit që rezulton në ambivalenca të mjaftueshme për të shkaktuar interpretime dukshëm të ndryshme.
Vargu i parë i poezisë, “Undesirable you may have been, untouchable/you were not. Not forgotten/or passed over at the proper time,” përçon ironinë në baraspeshë mes “undesirable” dhe “untouchable” si dhe me “not. Not …”. Në vargun e tretë “passed over” aludon te Pashkët hebreje (Passover), por në këtë rast është një ndërrim fjalësh ironik i hidhur. Implicite te ndërrimi i fjalëve është një temë e shpeshtë në punën e Hill-it rreth rrugëve misterioze të Zotit. Murtaja e Zotit tek egjiptianët rezultoi kërdinë e të pafajshmëve po aq sa të fajtorëve. Tri instanca të kërdisë në masë konvergjojnë në këto vargje: murtaja egjiptiane, vrasjet e të pafajshme të Herodit dhe Holokausti.
Si një martirologjist, Hill fokusohet te viktimat dhe viktimizuesit përmes historisë. Shumë komentues të kësaj poezie, duke filluar nga Christopher Ricks, kanë vërejtur se Hill-i nuk e kufizon përdorimin e fjalës ‘holokaust” vetëm te hebrenjtë. Ai e pranon rrezikun e trajtimit të kasaphanës naziste si një shkarje që s’arrijmë dot ta kuptojmë, njëfarë lloj mizorie që kurrë më s’do të përsëritet. Gjithherë syçelë ndaj arsyetimeve të sofistikuara dhe shmnagia nga të vërteta e rënda, Hill-i e kupton se Zgjidhja finale naziste nuk ishte e pakuptueshme, por ishte një formë e arsyes e çuar në ekstremet më të urryeshme, një arsye instrumentale ku qeniet njerëzore mund të asgjësohen dhe bota natyrore të shkatërrohet si një mjet për një qëllim të planifikuar në mënyrë racionale dhe shkencore.
Vargjet e tjera në vijim të poezisë përmbajnë disa fjalë dhe fraza që përçojnë ritëm rrjedhës të matur dhe kjo pasqyron shndërrimin e qenieve njerëzore në gjëra në një proces të mekanizuar çnjerëzues të shfarosjes nga një makinë naziste:
As estimated, you died. Things marched,/ sufficient, to that end./ Just so much Zyklon and leather, patented/ terror, so many routine cries.
Rutinë e dukshme, efikase – gjëra rrjedhin. Vlerësuar, mjaftueshëm, vetëm tepër – matematikat e vrasjes në masë ishin praktikuar.
Papritur Hill-i e ndërpret poezinë me një shkëputje të vetë-vetëdijshme nëë paranteza: “(I have made/an elegy for myself it/is true)”. Duke ardhur pas shtatë vargjesh të dendura dhe të kontrolluara fort të shpërndara në një apostrofim mbi viktimën e kampit të përqendrimit (“ti”), këto tri vargje në kllapa trondisin. Ato janë dukshëm rrëfyese dhe sillen në një mënyrë ngurruese, të shkurtër, duke e bërë lexuesin të belbëzojë dhe të rrojë me poetin në njëë moment vetë-vetëdijeje derisa ai ta shqyrtojë marrëdhënien e tij me viktimën. Epigrafi na tregon se viktima ishte “lindur më 19.6.32” – një ditë pas ditëlindjes së Hill-it.
Disa lexues kanë pyetur cili ishte qëllimi i Hill-it kur identifikohej me të deportuarit e kampit, posaçërisht duke pasur parasysh se ai është anglikan rregulltar. Kjo disi na e kujton pranimin ironik dhe kundërthënës të hebraizmit nga Silvia Plath, si një figurë e vuajtjes të personit të saj në ca poezi si “Daddy” dhe “Lady Lazarus”. Dallimi qëndron, mund të themi, në përdorimin e ironisë te të dy poetët, me Hill-in që bëhet më i vetë-vetëdijshëm. Ai s’do mend po përshkon një terren poetik të frikshëm për të na e demonstruar rrezikun e përvetësimit të tragjedisë së dikuj tjetër si lëndë të një elegjie të sajuar. Një përvetësim dhe trivializim i tillë, që ai e ka quajtur “mizori e gjuhës”, sjell një letërsi klishesh dhe sentimentalizmash. Hill-i kurrë s’e lë pas mendsh rrezikun e marrjes së gazit cyklon dhe tymit të krematoriumit dhe të shkruarit të një poezie lirike me to. Sado që lexuesi e dëgjon një rrëfim, “I have made/an elegy for myself it/is true”, tri fjalët e fundit po ashtu sugjerojnë se elegjia – pavarësisht se është shkruar për veten e tij – është e vërtetë, si dëshmi e të vërtetës historike të tmerrit të Holokaustit. Poezia e bën të qartë se elegjitë janë përherë të menduara për të gjallët.
Ka po ashtu shumë komente rreth vargut të fundit ambivalent, “This is plenty. This is more than enough”. Vargu vijon logjikisht nga rrëfimi në kllapa, sidoqoftë për Hill-in evokon pranimin se elegjia është gjithmonë dhe gjithsesi e papërshtatshme si komemoracion. S’mund ta kthejë kurrë mbrapa të vdekurit, s’mund ta çlirojë viktimën, ngase të vdekurit kanë shkuar dhe ne jei të kurthuar në të tashmen e plotë dhe të bollshme të një dite shtatori. Këtu shtrihet kufiri i poezisë si dëshmi dhe si antidot i harresës historike.
/Poezia është marrë nga Geoffrey Hill, ‘Broken Hierarchies – Poems 1952-2012’, Oxford University Press, 2013./Përkthimi: Gazeta Express/ KultPlus.com
Guvernatori i Illinois-it, JB Pritzker, ka shpallur 28 janarin si “Ditën e Visar Zhitit”, në nder të poetit dhe shkrimtarit shqiptar, simbol i rezistencës ndaj shtypjes.
Lajmi u bë i ditur nga ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, në një postim në rrjetet sociale, i cili e cilësoi një moment historik për letërsinë dhe të drejtat e njeriut.
“Kjo datë përkon me lirimin e tij nga burgu më 28 janar 1987, duke e bërë këtë ditë një simbol të triumfit të lirisë mbi tiraninë. Në proklamatë theksohet fuqia e poezisë për të ndriçuar errësirën dhe kontributi i Visar Zhitit në pasurimin e kulturës në Illinois dhe më gjerë”, tha Gonxhja.
Gonxhja u shpreh se “proklamata iu dorëzua Visar Zhitit nga Presidenti i Komunitetit Shqiptar në Illinois, AACI, Edon Shaqiri dhe Presidentja e “Care for Albania”, Dr. Sonila Sejdaras në një ceremoni të mbajtur në Chicago, ku morën pjesë personalitete shqiptare të fushave të ndryshme të cilët jetojnë dhe punojnë në SHBA”.
Shkrimtari Visar Zhiti ka lindur në Durrës, më 2 dhjetor 1952. Në rininë e tij u përndoq nga regjimi komunist. Ai ka mbajtur detyrat më të larta në institucionet shqiptare si deputet, ministër dhe diplomat i shtetit shqiptar.
Në vitin 1973, ai shkroi përmbledhjen me poezi “Rapsodia e jetës së trëndafilave”. Ishte koha e Plenumit të 4-t të KQ të Partisë së Punës, në të cilin Enver Hoxha filloi një fushatë të egër kundër të rinjve që tërhiqeshin nga kultura perëndimore.
Poeti i ri u bë një nga viktimat politike të diktaturës. Dorëshkrimi i përmbledhjes, dorëzuar për botim në Shtëpinë Botuese “Naim Frashëri”, u konsiderua si një krijim me gabime të rënda ideologjike dhe që nxinte realitetin socialist.
Ai u arrestua më datë 8 nëntor 1979. U dënua në një gjyq farsë në prill të vitit 1980 me trembëdhjetë vjet burg.
Ai u lirua nga burgu në fillim të vitit 1987 dhe nisi punën në një fabrikë të prodhimit të tullave në Lushnjë. Mbas rënies së diktaturës komuniste karriera e tij si shkrimtar, publicist e diplomat pati vetëm arritje.
Së fundmi, u botua në gjuhën spanjolle, libri i ri i autores shqiptare Angela Kosta, “Nostalgia del Infinito”.
“Nostalgia del Infinito” është një vepër poetike intensive e cila na fton të hyjmë në shpirtin e autores, duke trajtuar tema universale si: dashuria, holokausti, figura e gruas, natyra dhe dashuria për tokën.
Poezitë e përzgjedhura në librin “Nostalgia del Infinito”, shqyrtojnë marrëdhënien midis njeriut dhe mjedisit që e rrethon, si dhe emocionet që lindin nga përvojat personale dhe kolektive.
Përkthyer nga poetesha e njohur venezueliane Mariela Cordero dhe kopertinën e realizuar nga piktorja e njohur italiane Catia Pugliese, ky libër bart një zë të fuqishëm dhe autentik që kalon nëpër realitete të ndryshme shoqërore dhe të përditshme. Secila poezi, i fton lexuesit të reflektojnë mbi jetën, dhimbjen, por gjithashtu edhe mbi bukurinë e ekzistencës. Autorja merr përsipër të përcjellë momentet historike të ligjeve të racave, sa të dhimbshme, po aq edhe të tmerrshme, duke nderuar dhe respektuar gjithashtu rezistencën njerëzore dhe duke treguar një respekt të thellë për ngjarjet historike dhe vlerat universale.
Me një shkrim që prek zemrën, `Nostalgia del Infinito’, paraqitet si një lexueshmëri që jo vetëm emocionon, por gjithashtu edhe nxit në një reflektim të thellë mbi gjendjen njerëzore dhe lidhjen tonë me botën që na rrethon.
Angela Kosta ka lindur në Elbasan dhe jeton në Itali që nga viti 1995. Ajo është akademike, gazetare, përkthyese, eseiste, kritike letrare, botuese dhe promovuese. Deri tani ka botuar 25 libra: romane, poezi dhe përralla në: shqip, italisht, anglisht, frengjisht, arabisht, koreanisht, spanjisht dhe turqisht. Është autore e 5 antologjive të publikuara në: Kosovë, Itali, SHBA dhe Turqi./rtk/ KultPlus.com
E mbuluar nga petku i bardhë i dëborës, Lugina e Valbonës, pjesë e Parkut Kombëtar Alpet e Shqipërisë, vijon të tërheqë turistët vendas e të huaj në këto ditë dimri.
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro ndau në rrjetet sociale pamje nga turistët dhe të apasionuarit pas ngjitjeve në mal.
“Përvojat unike të të përjetuarit të Valbonës mes natyrës së paprekur dhe një trashëgime të jashtëzakonshme në zemër të alpeve”, shkruan Kumbaro.
Lugina e Valbonës dhe Luginën e Tropojës gjatë vitit të kaluar u vizitua nga 233 695 turistë vendas e të huaj.
Kjo luginë, e konsideruar një mrekulli më vete me peizazhe pyjore e ujore, male e lugina mbresëlënëse, është një ndër më të frekuentuarat nga turistët vendas e të huaj.
Ajo është shpallur Park Kombëtar në janar të 1996 dhe ka një sipërfaqe prej 8000 hektarësh. Lugina e Valbonës është cilësuar si mrekullia e Alpeve ndodhet 25-30 km në veri – perëndim të qytetit Bajram Curri.
Kufizohet me Parkun Kombëtar të Thethit dhe zonën natyrore të mbrojtur Lumi i Gashit./atsh/ KultPlus.com
“La Turquie” ka botuar, të premten e 30 qershorit 1911, në ballinë, intervistën ekskluzive të Hasan Bej Prishtinës me redaktorin e “Yèni-Assr” mbi udhëtimin asokohe të Sulltan Mehmetit V në Kosovë, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Një intervistë
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Një redaktor i Yèni-Assr intervistoi deputetin e Prishtinës, Hasan Beun, aktualisht në Selanik, i cili bëri këto deklarata :
Udhëtimi i Sulltanit tonë në Kosovë i gëzoi shumë shqiptarët dhe solli efekte morale dhe kombëtare. Megjithatë, që ky udhëtim të japë rezultate të mira në të ardhmen, vendi duhet në çdo rast t’i nënshtrohet të njëjtit ligj dhe qeveria duhet të jetë, në anën e saj, një qeveri e drejtë dhe e barabartë. Përndryshe ky udhëtim do të mbetet i pafrytshëm.
Isa Boletini nuk ishte te varri i Sulltan Muratit.Por nuk e bëri qëllimisht.Ai nuk mundi të shkonte atje sepse ishte disi i sëmurë. Nga ana tjetër, ai dërgoi një nga djemtë e tij dhe nipin e tij, të cilët patën nderin të priteshin nga Shkëlqesia e TijSulltani në fushën e Kosoves.
Madje, Mahmud Shefqet Pasha mendoi se do të kishte qenë mirë që Isa Beu të kishte ardhur atje.
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Isa Beu më foli me lëvdata për rrugët e ndërtuara në mënyrë perfekte në të gjithë Malin e Zi, një vend malor; komunikimet me automobil dhe telefon të cilat arrijnë deri në fshatra. Ai shpreson se edhe vendi ynë do të pajiset me këto të mira të qytetërimit. Unë besoj se Ismail Bej Qemali shkoi në Cetinje për të këshilluar kryengritësit Malësorë që të shmangnin çdo gjakderdhje.
Dua të besoj se ata që pretendojnë të kundërtën e kanë gabim. E di që nuk është përkrahës i idesë së autonomisë shqiptare. Prandaj jam i bindur se ai kurrë nuk do të kryejë një akt të tillë që të gjithë shqiptarët do ta refuzonin. Për shtrirjen e pushteteve, këtë mendim e ndaj si të gjithë ata që kanë parasysh të ardhmen e atdheut.Sepse një ligj që zbatohet në Selanik nuk mund të vihet në fuqi në malet e Lumës, në Elbasan, në Guci, në Tiranë, në Gjakovë, në Shkodër, në fushat e thata të Jemenit, në shkretëtirat e Irakut.A do të merren në konsideratë këto pika gjatë diskutimit të ligjit të administratës krahinore ? Jam i sigurt se këtë domosdoshmëri do ta vënë re edhe deputetët turq dhe ndoshta do të jenë ata që do ta mbrojnë më shumë këtë të vërtetë./ KultPlus.com
Janari merr me ikë… Dy shkëndija bredhi sa bajnë dritë…
Një filloren shqepë ujdisjet Prej dekorit festiv nëpër shesh Dhe niset rrugicës së tavernave Për me ba me jetën përshesh.
E kam kuptu thotë shumë moti Që në këtë botë luhet lojë e t’pitit: Veç në taverna kurrë s’ia huqin ditës Veç gjithë ia huqin vitit.
Djaloshi merr me ikë… Sytë tash nisin me i shndritë…
Unë varë për traste mbetjen e një moti Me athëtinë limoni mendjen e brej’ Si më tha vogëlushi kur u kusuritëm: Ëndërroj të rritem, ëndërroj të blej.
Sikur s’shkon diçka në këtë mes tëlanash Jetë e pa kohë që përmbytë me ngenë “Edhe nga një” për refrenin që përsëritet Axhami që shesin – të rritur që blenë.
Koha merr me ikë… Vë në gjumë dritën dhe çilimitë…
Mbi banak trokëllijnë gotat si muajt Një, dy e tre deri në dymbëdhjetë Gjumi s’vjen në botën qaramane Djaloshi i vë ëndrrat me fjetë.
Pas një terri të thellë, dielli vjen i rëndë Strajca e motmoteve merr me ba pazar Rrugicave të harruara kujtimet shënojnë Vite sa një ditë – vite si janar. / KultPlus.com
Dje ka vdekur Marianne Faithfull, artiste, këngëtare dhe aktore e njohur. Nëna e saj ishte një vjeneze me prejardhje aristokrate kurse babai anglez, agjent i shërbimit sekret MI6. Jeta e saj karakterizohej me turbulenca maksimale.
Gjatë karrierës së saj krijoi 21 albume dhe 26 role filmike. Konsiderohet muzë e Rolling Stones – inspiruese për “Wild Horses”, “You Can’t Always Get What You Want”, “Sympathy for the Devil”, si dhe bashkëkrijuese e “Sister Morphine”.
Partneritetet e saj kreative ndër vite janë ndërtuar me Mick Jagger (edhe jetësore), Keith Richards, David Bowie, Roger Waters, Nick Cave, Lou Reed, Brian Eno, Metallica, PJ Harvey, Beck, Damon Albarn, Jarvis Cocker.
Po ashtu ka luajtur edhe krah Alain Delon (“The Girl on a Motorcycle”) dhe Anthony Hopkins (“Hamleti”), nën drejtimin e Jean-Luc Godard, Gus Van Sant, Sofia Coppola.
Lindur për të jetuar
Lindur për të jetuar dhe lindur për të vdekur A s’janë e njëjta gjë? Gjithmonë dikujt ia thyejmë zemrën Veçanërisht tonën Jeta vazhdon lumturueshëm Si zakonisht, asgjë s’është ashtu siç duket Por, ëndërr e kam të vdes me vdekje të mirë
Këtë ua uroj të gjithëve, krejt që i njoh e i dua Poshtë e lartë Kemi lindur për të vdekur, s’është faji i askujt Kemi lindur për të dashur, jemi një
Rri larg meje, mërzi Urrej t’i humbas miqtë e vjetër Mërzinë e kam hasëm, por dashuria më ndihmon t’ia dal Lindur për të jetuar dhe vdekur Përjetësisht në dashuri me ty Mos më bëj të qaj, dije çfarë duhet të bëj Të lutem për vdekje të mirë, një për mua, një për ty
Në përmbyllje të “Flakës së Janarit 2025” është mbajtur Gala Mbrëmja në të cilën janë shpërblyer më të mirët në të gjitha shtyllat e “Flakës…”
Kjo mbrëmje ka nisur me muzikë të zgjedhur, kurse në përmbyllje të këtij Manifestimi, nënkryetarja e Komunës së Gjilanit, Leonora Morina- Bunjaku ka falënderuar nënën Stanë, e cila u dha bukë luftëtarëve të UÇK-së.
Bunjaku në emër të kryetarit Alban Hyseni ka thënë se ky festival është një kujtim artistik për dëshmorët e rënë në janarët e përflakjes në synimin për lirinë. ‘Flaka…’ nisi si kujtim për 17 janarin e kryeheroit tonë Gjergj Kastrioti- Skënderbeu, për 17 Janarin e Kadri Zekës, Jusuf e Bardhosh Gërvallës, për Janarin e Rexhep Malës e Nuhi Berishës si kujtim dhe kushtrim i vazhdimit të luftës për liri si dhe për Dëshmorët e Kosovës të rënë në janarët e përgjakshëm deri në luftën heroike të UÇK-së.
“Jemi shumë të lumtur që sonte në përvjetorin e 34 të manifestimit mbarëkombetarë të “Flakës…” jemi të gjithë bashkë në kryeqendrën e Anamoravës në Gjilan, aty ku takohen vargmalet e Karadakut me Gollakun dhe i zgjasin dorën Preshevës e Shkupit”, tha Bunjaku.
Çmimet për më të mirët janë ndarë pas vlerësimit të jurive përkatëse.
Për shtyllën ‘’Peneli i Flakës’’ u dhanë këto shpërblime.
‘’PENELI I FLAKËS’’ – Çmimi blerës i Galerisë: Eshref Qahili
Çmimi për Pikturë: Blerim Tmava.
Çmimi për Grafikë: Lirizon Dërmaku.
Janë ndarë edhe Çmimet për më të mirët në artin dramatik “Talia e Flakës”, ku u dhanë këto çmime:
Ҫmimi- Shfaqja më e mirë: „13“ nga Teatri „Adriana” – Ferizaj
Ҫmimi- Regjia më e mirë: Sulejman Rushiti – „13“ nga Teatri „Adriana” – Ferizaj
Ҫmimi- Teksti më i mirë: Doruntina Basha – Shfaqja “Stiffler”.
Ҫmimi- Aktori më i mirë: Kushtrim Qerimi.
Ҫmimi- Aktorja më e mirë: Rebeka Qena.
Ҫmimi- Skenografia më e mirë: Bekim Korça
U dha edhe çmimi për dramën origjinale, nga organizata “Varg e Vi“, ku kishin aplikuar 25 autorë. Çmimin e mori Tobias Xhaxhiu me dramën “Dy fytyrat e Janusit“.
Çmimet në enigmatikë i fituan:
Ҫmimi për Fjalëkryqsajues:
-Vendi 1: Mensur Mahmuti.
vendi 2: Skender Tullumi.
vendi 3: Rexhep Hasani.
Ҫmimi për Ndërrimor
Anagram
Vendi 1: Azem Çerkini
Vendi 2: Mensur Mamuti.
Vendi 3: Sadri Husmani.
Mirënjohje për karrierë në lëmin e enigmatikës morën: Xhelal Selmani, Shemsedin Kryeziu dhe Dr. Zijadin Hasani.
Për shtyllën ‘’Yjet e Flakës’’ apo Festivalin e Muzikës për Fëmijë morën:
Ҫmimi i Parë: Alea Dvorani.
Ҫmimi i Dytë: Sara Limani.
Ҫmimi i Tretë: Luna Salihu
Ҫmimi i Publikut: Era Sopjani.
Solistja më e mirë: Enuare Shabani.
Në shtyllën “Fest Flaka” post mortem u nderua Prof. Isa Jakupi, i cili ndërroi jetë muaj më parë dhe tërë jetën ia kushtoi muzikës. Çmim mori edhe Sinan Vllasaliu, nderi i ‘’Fest Flaka 2025’’, Arsim Mustafa – violinist, për kontributin e dhënë ndër vite. Gjithashtu është nderuar edhe Burhan Azizi, harmonikë, gjithashtu për kontribut.
U nderua edhe Artan Jerliu, dirigjent I Korit të Fëmijëve, pastaj Gent Hoxha, Qendra Kulturore Artistike ‘’ANAMORAVA’’ dhe Vixhilent Kurti, të gjithë për kontributin e dhënë në „Fest Flaka“.
Në shtyllën ‘’Pena e Flakës’’
Ҫmimi ‘’Pena e Flakës 2025’’: Afrim Demiri.
Ҫmimi ‘’Juvenis Pena 2025’’: Erdë Mehmeti.
U dhanë mirënjohje edhe për të gjithë bashkëorganizatorët e shtyllave të “Flakës”. Të gjitha këto aktivitete u organizuan nga Komuna e Gjilanit – kryetari Alban Hyseni dhe Drejtoria për Kulturë, Rini e Sport, që udhëhiqet nga Kushtrim Zeqiri./ KultPlus.com
“Qyteti i trëndafilave” gjithmonë e më tepër po merr profilin e një destinacioni turistik tërheqës për vizitorët vendas dhe të huaj
Kryetarja e bashkisë së Përmetit, Alma Hoxha tha për ATSH-në se “investimet e kryera vitet e fundit në qytetin tonë kanë sjellë një rritje të ndjeshme të numrit të vizitorëve si nga qytete të ndryshme të vendit, por edhe nga Evropa dhe vendet e tjera të botës. Vitin 2024 e mbyllëm me një shifër të lartë të turistëve që vizituan Përmetin dhe rrethinat e tij, duke shënuar 155 mijë”.
Sipas saj, 70% e turistëve janë të huaj dhe 30% turistë vendas.
Në Përmet vitet e fundit është rritur numri i hoteleve dhe bujtinave, për të pritur turistët.
“Në qytet, por edhe në fshatra po i rikthejnë shtëpitë e tyre në bujtina, pasi ekonomia e Përmetit është gjithmonë e lidhur me turizmin. Pothuajse në çdo fshat ka nga një shtëpi pritëse”, tha Hoxha.
Kryebashkiakja Hoxha bëri të ditur se këtë vit synohet një numër më i lartë vizitorësh dhe më shumë të ardhura nga turizmi.
“Falë investimeve që janë bërë dhe atyre që janë duke përfunduar presim që numri i turistëve të shënojë më shumë rritje këtë verë, në territorin e Përmetit, si në Shtëpinë Muze të vëllezërve Frashëri, Muzeu i Luftës Antifashiste Nacionalçlirimtare, apo edhe në atraksionet turistike që ndodhen në Përmet, do të ketë shtim të numrit të turistëve”, tha Hoxha.
Atraksionet më të vizituara të sezonit turistik që lamë pas ishin: Lugina e Lumit Vjosa, Ujërat Termale Banjat e Bënjës. Cirkuiti i Malit të Nemërçkës, Ujëvara e Sopotit, Lagjja Historike e Qytetit, Kisha e Shën Marisë në fshatin Leusë, fshati Frashër etj.
Për promovimin e qytetit, bashkia e Përmetit vijon organizimin e një sërë aktivitetesh.
Kryebashkiakja Hoxha tha se “Dita e Verës, Vjosa në Fest, Festa e Gjysheve janë disa prej aktiviteteve të zhvilluara në Përmet, të cilat kanë tërhequr një numër të lartë vizitorësh”.
Zona e Përmetit përfshin resurse të veçanta natyrore, historike dhe të trashëgimisë kulturore në shërbim të zhvillimit të turizmit të qëndrueshëm.
Në Përmet ashtu siç vendasit thonë “Përveç detit mund të gjesh çdo gjë tjetër”, nga ujërat termale të Bënjës, lugina e Vjosës dhe objektet e kultit që në këtë qytet janë të shumta e të veçantë.
Një vend të veçantë zënë kishat si ajo Shën Kollit, Kisha e Shën Premtes, Kisha e Shën Mërisë në Bënjë, Kisha e Shën Mërisë në fshatin Kosinë, Kisha e Shën Mërisë në fshatin Leusë. Në Përmet ndodhet edhe Teqeja e Alipostivanit, e ngritur mbi një kodër të bukur mbi fshatin Alipostivan.
Një tjetër monument kulti dhe historik shumë i famshëm në Shqipëri është edhe Teqeja e Frashërit, e ndërtuar më 1781 nga Sulejman Beu i Frashërit.
Në pjesën lindore të tij ndodhen Ujërat Termale të Bënjës, të njohura për vlerat kurative si dhe për kanionet shkëmbore të Langaricës me Shpellën e Pëllumbave./atsh/ KultPlus.com
Sa të dua, o Shqipëri, sa me mall ndiej e sa dëshirë, për ty gaz e dashuri mu në zemër më ka mbirë! Se për mua, o Atdhè, je një lule aq e vyer, sa nuk gjendet përmbi dhè shpirtin tim për të ushqyer!/ KultPlus.com
Shumë njerëz janë nostalgjik për kohën e shkuar, sidomos për raportin social, që viteve të fundit ka ndryshuar shumë, shkruan KultPlus.
Loja mes fëmijëve, dashuria mes njerëzve, komunikimi, ndihma për njëri tjetrin kanë qenë specifika që kanë dalluar kohën e shkuar me ditët e sotme. Dhe këto kënaqësi janë ndërlidhë shumë edhe me fotografi, pothuajse të gjithë e vërtetojnë se më herët, fotografia ka kap momentin e kënaqësisë, kurse sot, nuk shijohet momenti, por momenti i plasuar në rrjete sociale.
Lumturia e një fotografie të ditëve të shkuara, shihet edhe në këtë fotografi, të cilët nuk e kanë pasur mendjen tek like, apo te ndonjë koment./ KultPlus.com
Kryeveprat më të mëdha letrare kanë pasur si protagoniste dashurinë. Lumenj ndjenjash janë derdhur, duke bërë të rrjedhin fjalë të paharrueshme. Njerëz të mëdhenj, artistë, shkencëtarë: “I gjithë universi i bindet dashurisë”.
Ja përse në vite, kujtohen për të tjera arritje dhe suksese, por nga sirtarët e jetës së Einstein, Johnny Cash, Beethoven, Winston Churchill dhe shumë të tjerëve, dalin edhe letrat e dashurisë që u kanë shkruar të dashurave të tyre.
Një sondazh në Angli ka zgjedhur më të bukurat, ku ndoshta mungojnë ato që mund të presim, shkruan revistaclass. I bën mirë zemrës megjithatë, të lexosh këto radhë për të rizbuluar dhe kuptuar që kjo ndjenjë, është kaq e thjeshtë për t’u provuar, kaq e thjeshtë për t’u shprehur.
Johnny Cash gruas së tij June Carter Cash (1994) “U plakëm dhe u mësuam të rrimë bashkë. Mendojmë njëlloj. Komunikojmë me mendje. E dimë çfarë do tjetri pa qenë nevoja ta kërkojmë. Ndonjëherë njëri e nevrikos tjetrin. Ndoshta ndonjëherë e marrim tjetrin të mirëqenë. Por herë pas here, si sot, mendoj për ne të dy dhe e kuptoj sa me fat jam që ndaj jetën me gruan më fantastike që kam takuar në jetë”.
Winston Churchill gruas Clementine Churchill (1935) “E dashura ime Clemmie, në letrën që më dërgoje nga Madras kishe shkruar gjëra që për mua janë shumë të rëndësishme, që ta kisha bërë jetën më të bukur. Nuk mund ta them çfarë kënaqësie më dha kjo, sepse ndihem gjithmonë tmerrsisht në borxh me ty, nëse lejohet që në dashuri të bëhen të tilla llogari”.
John Keats i shpreh dashurinë Fanny Brawne (1819) “Nuk mund të jetoj pa ty, harroj çdo gjë, por kur të shoh, jeta duket sikur ndalet, nuk shoh asgjë tjetër. Më ke përthithur”.
Ernest Hemingway, Marlene Dietrich (1951) “Nuk arrij të përshkruaj sesi sa herë që të përqafoj, ndjehem në shtëpi”.
Napoleone Bobaparte, Josephine de Beauharnais (1796) “Që kur të kam lënë, jam gjithmonë i trishtuar. Lumturia ime është pranë teje. Sjell gjithmonë në kujtesë përkëdheljet e tua, lotët e tu, ngrohtësinë tënde të dashur. Magjepsja e së pakrahasueshmes Josephine Kindle ndez një zjarr dhe një flakë të pashuar në zemrën time”.
Richard Burton, Elizabeth Taylor (1964) “Sytë e mi të verbër presin dëshpërimisht të të shohin ty. Ti nuk e kupton, natyrisht , EB, sa e bukur dhe tërheqëse ke qenë gjithmonë dhe sesi ke fituar një vlerë më shumë mirësie të veçantë e të rrezikshme”.
Mbreti Enrico VIII, Anna Bolenas (1527) “Po guxoj të të kërkoj të ma thuash prerë çfarë mendon për dashurinë tonë. Nevoja më shtrëngon ta di përgjigjen tënde, duke qenë që kam një vit që jam plagosur nga dashuria dhe ende nuk jam i sigurt nëse kam apo jo një vend në zemrën tënde”.
Dhembjet e dashurisë së Beethoven për “të dashurën e përhershme” (1812) “Dhe pse jam në shtrat, mendja ime vjen tek ty, e dashura ime e pavdekshme, ji e qetë, më duaj, sot, dje, sa lot të derdhur për ty, ty, ty, jeta ime, gjithçkaja ime, lamtumirë. Oh vazhdo të më duash, mos e gjyko keq zemrën besnike të të dashurit tënd. Përjetësisht yti. Përjetësisht imja. Përjetësisht tanët”.
Gerald Ford i kujton dashurinë e tij bashkëshortes Betty pasi asaj iu diagnostikua një kancer në gjoks (1974) “Nuk ka fjalë që mund të shprehin saktë dashurinë tonë të thellë, të thellë, e dimë sa e madhe je dhe ne, fëmijët dhe babai, do përpiqemi të jemi të fortë si ti. Besimi tek ty dhe te Zoti do na përkrahë. Dashuria jonë për ty është e përjetshme”.
Jimi Hendrix i thotë vogëlushes së tij të hapë krahët “Lumturia është brenda teje”. Prandaj thyeji zinxhirët e zemrës dhe lëre veten të bëhet lulja që ti je. E di unë si: mjafton të hapësh krahët dhe vendosu në pozicionin e të qenit e lirë./ KultPlus.com
“Melihati, ulur në këndin e saj të preferuar në dhomën që e quan “parajsë vetmie”, e grimuar, me turban në kokë (pamje thuaja e përhershme), me glamur zonjeje, rimerr fuqinë për të rrëfyer edhe për anën tjetër të jetës, për njerëzoren, për miqtë, për shokët e paktë, por të përzgjedhur, për emocionet…Rikthen motet e shkuara.
“Kolegu im i respektuar, Istref Begolli, pas shfaqjes “Ëndrra e qenit” të Mehmet Krajës, duke ma uruar rolin e shitëses së luleve, në foajeun e teatrit, me emocione të larta dhe me lot në sy, më përqafon e më thotë “Meli, a e di c`rol të madh ke bërë prej një roli të vogël! Je e shkëlqyeshme. Veç ti, me aktrim të lartë, po më jep të kuptoj se ende ekziston shpresa për nivelin e teatrit”! – ishin çaste ngazëllimi, por edhe dëshpërimi që po I përjetonte aktori. Meli, prandaj, me respekt kujton kolegun e saj shumëvjecar, Istrefin, dhe po me kaq mall dëshirën e tij të madhe që pati për ta luajtur Mbretin Lir, për të cilin rol po i fliste kur po rrinin thuaja përditë në lokalet e teatrit të pasluftës.
“E kam pasur shok të mirë, vdiq me zhig të rolit të Mbretit Lir. Shkoi..” – hetohet një notë sentimenti në zërin e aktores. Kritiku Vehap Shita me rastin e shuarjes së Istrefit, kujton: “Dueti artistik, Istref Begolli – Melihate Ajeti ishte, ndoshta, çifti më i bukur që parakaloi deri më sot në skenën e teatrit tonë, çifti pa të cilin nuk mund të mendohej një shfaqje e bukur e kësaj skene!”.
Marrë nga libri “Ecje nëpër kujtesë” i Sanije Gashit. / KultPlus.com
