Bob Dylan: Zëri që i dha formë një gjenerate

Nga Mr. Tambourine Man te Like a Rolling Stone, është e pamohueshme që Bob Dylan ka lënë një shenjë të pashlyeshme në industrinë e muzikës. I frymëzuar nga artistë si Hank Williams, Elvis Presley dhe Little Richard, kantautori dhe këngëtari legjendar amerikan mbetet një zë i fuqishëm i brezit të tij.

Dylan ka patur ndikim mbi miliona dashamirës të muzikës anembanë botës me tekstet e tij plot jehonë, tingujt inovativë dhe ndërgjegjen sociale të mishëruar në muzikën e tij. Jeta dhe arritjet e Dylan janë një udhëtim i jashtëzakonshëm përmes fuqisë së muzikës si një mjet për ndryshim, reflektim dhe rrëfim.

Këto ditë ka dalë në sallat e kinemave filmi biografik, A Complete Unknown, me aktorin Timothée Chalamet në rolin e Bob Dylan. Më poshtë eksplorojmë jetën dhe trashëgiminë e një prej muzikantëve më të suksesshëm në botë, i cili vazhdon të frymëzojë breza të tërë.

Fillimet

Lindur si Robert Allen Zimmerman më 24 maj 1941, në Duluth të Minnesotës, Dylan u rrit në qytetin e vogël dhe punëtor Hibbing. Peizazhi industrial i fëmijërisë së tij dhe komuniteti i ngushtë hebre ku bënte pjesë ndikuan thellësisht në botëkuptimin e Dylanit.

Që i vogël, Dylan ishte i magjepsur pas muzikës. Ai dëgjonte country, blues dhe rock ‘n’ roll në radio. Artistë si Hank Williams dhe Little Richard ndezën dashurinë e tij të hershme për muzikën. Gjatë viteve të shkollës së mesme, ai nisi të zhvillonte talentin, duke krijuar grupe dhe eksperimentuar me tingujt e rinj të rock ‘n’ roll-it.

Një dashuri tjetër e madhe e Dylan-it ishte letërsia, veçanërisht poezia e Dylan Thomas, nga i cili mori edhe emrin e tij artistik. Përvojat e hershme të Dylan-it u bënë baza e një karriere të jashtëzakonshme.

Në bregun lindor

Në vitin 1961, i vendosur për të takuar një prej frymëzimeve të tij më të mëdha – poezinë “beat” dhe këngëtarin folk Woody Guthrie – Dylan u shpërngul në bregun lindor. Në New York, ai u bë pjesë e skenës folk të Greenwich Village. Brenda katër muajsh, u angazhua për të luajtur harmonikë në një regjistrim të Harry Belafonte-s.

Në shtator 1961, kritiku Robert Shelton shkroi një vlerësim entuziast për Dylan-in në The New York Times, çka bëri që producenti John Hammond ta ndihmonte të firmoste me Columbia Records.

Revolucioni muzikor

Albumi i parë i Dylan-it, Bob Dylan (1962), përfshinte standarde folk dhe blues të frymëzuara nga Guthrie. Por ishte albumi i tij i dytë, The Freewheelin’ Bob Dylan, që e bëri të famshëm. Këngë si Blowin’ in the Wind dhe A Hard Rain’s A-Gonna Fall treguan aftësinë e tij për të kombinuar mendime personale me komente sociale e politike.

Në mesin e viteve ’60, Dylan arriti famën ndërkombëtare me albume si The Times They Are A-Changin’ dhe Bringing It All Back Home, të cilat reflektonin trazirat e kohës. Këngët e tij u kthyen në himne të lëvizjeve për të drejtat civile dhe kundër luftës.

Like a Rolling Stone dhe periudha elektrike

Deri në vitin 1965, repertori i Dylan-it përbëhej kryesisht nga këngë proteste me tekste të ngarkuara politikisht. Por vendimi i tij për të kaluar në kitarën elektrike gjatë Festivalit Folk të Newport-it ishte revolucionar. Me albume si Highway 61 Revisited dhe Blonde on Blonde, ai sfidoi kufijtë mes folk-ut dhe rock-ut, duke krijuar një zhanër të ri muzikor.

Këngë si Like a Rolling Stone riformësuan kufijtë e asaj që mund të ishte një këngë – më e gjatë, me tekste të thella dhe emocione të papërpunuara. Megjithëse disa fansa të folk-ut fillimisht e kritikuan këtë drejtim të ri, Dylan fitoi një publik të gjerë.

Sfidat personale dhe ndikimi i përjetshëm

Në fund të viteve ’60, fama filloi ta rëndonte Dylan-in. Një aksident me motor në vitin 1966 e detyroi të tërhiqej për disa kohë, duke i dhënë hapësirë për të rigjetur veten.

Pas një periudhe heshtjeje, Dylan u rikthye me projekte si The Basement Tapes dhe albumin country John Wesley Harding, duke treguar një anë më të qetë dhe introspektive të artit të tij.

Trashëgimia e pavdekshme

Nga veprat personale të viteve ’70 te hyrja në Songwriters Hall of Fame në vitin 1982, Dylan vazhdon të frymëzojë edhe në shekullin e 21-të. Ai mbetet një figurë e përjetshme e muzikës dhe kulturës, me një karrierë që mishëron evolucionin artistik dhe kërkimin e vazhdueshëm për të vërtetën. / bota.al/ KultPlus.com

Mali i Çikës, peizash mahnitës për vizitorët

Mali i Çikës në Vlorë është mbuluar nga dëbora këtë fillim shkurti, duke ofruar një peizazh mahnitës për vizitorët.

Kryeministri Edi Rama ndau sot në rrjetet sociale pamje nga mali i Çikës që sheh përmbi Jon, me epërsinë e një “çatie” nga njëra anë dhe përmbi Lumin e Vlorës nga tjetra.

Maja e Çikës është një pikë e lartë e shkëputur e Maleve të Kanalit Keraune në Shqipëri. Me një lartësi mbidetare prej 2,044 metrash (ose 6,706 këmbë mbi nivelin e detit). Ajo gjendet në qytetin e Vlorës dhe përfaqëson një ndër pikat më të larta në Evropë, duke u radhitur në vendin e 85 në listën e majave më të larta të kontinentit.

Maja e Çikës është një pjesë e rëndësishme e Parkut Kombëtar të Llogarasë, njohur për biodiversitetin e tij të pasur dhe vegjetacionin e zhvilluar. Pjesa perëndimore e malit është e mbushur me bimësi nga specie të ndryshme, duke përfshirë bredhin bullgar, pishën austriake, pishën boshnjake dhe pishën maqedonase. Kjo zonë është një shtëpi për shumë lloje të rralla dhe të kërcënuara, duke përfshirë dhe një numër të konsiderueshëm të bimës së rrallë dhe të kafshëve të egra.

Maja e Çikës ofron një përvojë të mahnitshme natyrore dhe një shkëlqim të thellë kulturor dhe historik për ata që e vizitojnë. Nëpërmjet kësaj majë, vizitorët mund të shijojnë pamjet e mahnitshme të rivierës shqiptare dhe të përjetojnë bukurinë e shkëlqyer të pyjeve të pasura dhe të rralla./ KultPlus.com

‘Ti nuk e di, por ty të jetoj çdo ditë’

Poezi nga Charles Bukowski

S’rreshta kurrë së menduari për ty,
do doja aq shumë të ta them.

Do doja të shkruaja se më pëlqen të kthehem,
Se më mungon dhe të mendoj.
Po s’të kërkoj.
Madje s’të shkruaj as njatjeta.
Nuk di si je.
Dhe më mungon ta di.

Ke projekte?
Buzëqeshe sot?
Ç’ëndërrove?
Do dalësh?
Ku do t’shkosh?
Ke ëndrra?
A hëngre?.

Do t’më pëlqente të mund të kërkoja.
Po s’kam forcë.
Dhe as ti nuk e ke.
Dhe at’herë rrimë e presim më kot”.

“Dhe mendojmë.
Dhe kujtomë.
Kujtohu se të mendoj, se ti nuk e di, por ty të jetoj çdo ditë, që shkruaj për ty.

Dhe kujtohu se të kërkosh e të mendosh, janë dy gjëra të ndryshme.

Dhe unë të mendoj, po s’të kërkoj./ KultPlus.com

Ky shtet po e shqyrton aplikimin e punës katër-ditore, objektiv ulja e stresit te punonjësit

Indonezia po shqyrton aplikimin e punës katër-ditore.

Si fillim qeveria ka vendosur që ta aplikojë punë katër ditore përmes programeve vullnetare që lejojnë punonjësit të bëjnë 40 orë punë në katër ditë.

Çdo punonjës që nuk mund të plotësojë 40 orët e kërkuara do të ndjekë orarin e rregullt pesë-ditor të punës, raporton Independent.

“Pra, nëse dikush punon 40 orë në javë, mund të zgjedhë javën e punës katër-ditore ose pesë”, tha për CNN Indonesia Zëvendësministri i Menaxhimit të Burimeve Njerëzore,

Teknologjisë dhe Informacionit, Teddy Barata.

Modeli i punës katër-ditore po monitorohet për të përcaktuar se sa efektiv është dhe për këtë arsye aktualisht është në dispozicion vetëm për punonjësit e Ministrisë së Ndërmarrjeve Shtetërore.

Nisma u zbulua marsin e kaluar, me kreun e ministrisë Eric Thohir duke theksuar se 70% e punëtorëve të rinj vuanin nga probleme të shëndetit mendor dhe reduktimi i javës së punës mund të ndihmojë në uljen e niveleve të tyre të stresit.

“Kjo nuk do të thotë se ata do të marrin një ditë pushimi çdo të premte. Vetëm punonjësit që kanë punuar 40 orë në javë mund ta bëjnë këtë”, shtoi Thohir në deklaratat e tij në atë kohë.

Mbetet për tu parë nëse qeveria do të miratojë këtë metodë apo jo, pasi tani është në fazë eksperimentale./ KultPlus.com

Personazhet që lanë gjurmë në histori, mes tyre edhe një shqiptare

Nga Ramses dhe Kleopatra tek Buda, Aleksandri i Madh, Cezari, Mikelanxhelo, Leonardon, Beethoven, Mozart, Tesla, Ajnshtajn por edhe Marilyn Monroe e shumë të tjerë, janë këta ndë 100 personazhet e mëdhenj të historisë, shkruan focus.it.

Por cilët janë burrat dhe gratë që kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në histori?

Shumë prej nesh me siguri ia kanë bërë vetes këtë pyetje në një moment. Por nuk është e lehtë të bësh një listë. Por tani detyra mund të bëhet më e lehtë nga një botim. ”100 Personazhet e Mëdha të Historisë”, bestselleri që lavdëron gratë dhe burrat që ndryshuan botën.

Fillojmë me Lucy, një nga përfaqësueset më të vjetra të njerëzimit: e zbuluar në Etiopi në 1974, Lucy është një australopitekë që jetoi 3.2 milionë vjet më parë dhe përfaqëson hapin e parë në evolucionin tonë.

Gjatë rrugës do të takoni mbretëreshën Nefertiti, e cila jetoi mbi 3300 vjet më parë, e famshme për bukurinë e saj, më pas Ramses II dhe mbretëreshën shumë të famshme Kleopatra.

Dhe përsëri: Buda; perandori i parë i Kinës Qin Shi Huang; mbreti luftëtar Hun Attila si dhe gjakatari mongol Ghengis Khan.

Për Greqinë e lashtë, këtu janë Platoni dhe Aleksandri i Madh. Pas një ekskursusi kushtuar Romës gjenden Spartaku dhe Jul Cezari.

Aty janë edhe Charlemagne, Marco Polo, Dante Alighieri, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Joan of Arc, Christopher Columbus, Ferdinand Magellan.

Përsa i takon besimeve fetare janë Jezusi i Nazaretit dhe profeti Muhamed.

Kampionët e letërsisë

Nuk mungojnë autorët e veprave të pavdekshme: nga Miguel Cervantes me Don Kishotin te Ludwig van Beethoven me simfoninë e nëntë të tij, nga Wolfgang Amadeus dhe Mozart, William Shakespeare me Romeon dhe Zhulietën te Diego Velasquez me Las Meninas, duke kaluar nëpër Rembrandt, Piccasso dhe pikturat e tyre, Molieri me ”Invalidin imagjinar”, Vëllezërit Grimm dhe tregimet e tyre popullore, Victor Hugo me ”Të Mjerët”.

Shkencëtarë dhe artistë të mëdhenj

Ndër shkencëtarët spikasin figurat e Marie Curie, Albert Einstein, Nikola Tesla, Louis Pasteur, Edison.

Gjithashtu, në fushën artistike: Walt Disney, Charlie Chaplin, Marilyn Monroe, Edith Piaf, Nina Simone, John Lennon dhe Michael Jackson.

Sipas studimeve të kryera në 37 vende, më i vlerësuari i të gjitha kohërave është Albert Einstein. Në vendin e dytë, e vetmja grua në top 10, është Nënë Tereza e Kalkutës.

Ndë emra të tjerë janë Gandhi, Lenin, Napoleone, Mandela./ KultPlus.com

Energjia diellore, aplikim për impiant me kapacitet 54 MW në Berat

Shoqëria “X ONE” SH.P.K. ka shprehur interesin dhe ka paraqitur pranë Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë, aplikimin për ndërtimin e një impianti fotovoltaik me kapacitet të instaluar 54 MW, për prodhimin e energjisë elektrike nga burime të rinovueshme.

Sipas njoftimit të MIE-s, impianti nuk është objekt koncesioni dhe nuk përfiton nga masat mbështetëse.

Aplikimi parashikon ndërtimin e tij në fshatin “Teman”, në bashkinë Poliçan, Berat.

Pranë ministrisë së Energjisë dhe Infrastrukturës gjatë vitit 2024 ka fluks kërkesash për të investuar në impiante fotovoltaikë.

Klima e Shqipërisë ofron rreth 2400 orë diell në vit dhe një mesatare prej 240-300 ditë me diell, si dhe me fuqi ere të konsiderueshme në bregdet.

Për të nxitur zhvillimin e këtij sektori, qeveria ka ndërmarrë edhe politika lehtësuese, siç është konkretisht përjashtimi nga tatimi mbi vlerën e shtuar (TVSH) i të gjitha makinerive dhe pajisjeve që do të përdoren për ndërtimin e projekteve të prodhimit të energjisë nga dielli dhe era, për investime që arrijnë vlerën 50 milionë lekë e sipër.

Sipas të dhënave zyrtare, rreth 6% e energjisë totale në vend u prodhua nga centralet diellore që tashmë janë në prodhim. Peshën më të madhe e mban Centrali i Karavastasë, që ka prodhuar mbi 50% të energjisë totale diellore./ KultPlus.com

Isabella Rossellini, gruaja e hirshme dhe shpirti i bukur i blatuar natyrës

Nga Albert Vataj

Isabella Rossellini, përveçse një aktore dhe modele e famshme, është gjithashtu një ambientaliste e pasionuar dhe një mbrojtëse e natyrës. Ajo ka treguar një dashuri të thellë për botën e kafshëve dhe ka kombinuar këtë pasion me artin dhe shkencën në mënyra unike.

Një nga projektet e saj më të njohura në këtë drejtim është “Green Porno”, një seri e shkurtër filmash të prodhuar nga Sundance Channel, ku ajo shpjegon me humor dhe kreativitet sjelljet e çiftëzimit të insekteve dhe kafshëve të ndryshme. Përmes këtyre videove edukative dhe argëtuese, ajo ka synuar të ndërgjegjësojë publikun mbi biologjinë dhe natyrën në një mënyrë tërheqëse.

Përveç filmit dhe artit, Rossellini është gjithashtu një fermere e përkushtuar. Ajo ka një fermë organike në New York të quajtur Mama Farm, ku rrit kafshë dhe promovon bujqësinë e qëndrueshme. Një aspekt i veçantë i kësaj ferme është angazhimi i saj në ruajtjen e shpendëve të rrallë dhe vendas. Ajo është veçanërisht e dhënë pas rosave dhe pulave të racave të vjetra, duke ndihmuar në ruajtjen e diversitetit gjenetik të tyre.

Në vitet e fundit, ajo është angazhuar edhe në studime akademike mbi sjelljen e kafshëve dhe ka ndjekur një program mbi etologjinë (studimin e sjelljes së kafshëve). Ky pasion i saj për natyrën dhe biologjinë reflekton një lidhje të thellë dhe të vazhdueshme me botën e gjallë, duke e bërë atë një figurë unike në ndërthurjen e artit, shkencës dhe aktivizmit mjedisor./ KultPlus.com

‘Gjithë njerztë faje kanë, për ne si pasqyrë janë’, poezi e Çajupit me mezazh tejet të fuqishëm

Poezi nga Andon Zako Çajupi

Një njeri pa mënd në kokë,
mburrej e lëvdohej vetë,
pandehte me të vërtetë
q’ish i bukur e s’kish shokë,
ndaj ishte shum’ i gëzuar.
Vërtet pasqyra s’kishte mëshirë
ta tregonte të shëmtuar.
Po thosh: pasqyra nuk’ është e mirë.
Nga kjo lajthitje që ta kërrejnë
dhe të duket e vërteta,
gjithë pasqyrat e shkreta
kur i shikon, e rrëfejnë
me një fytyrë
shumë të ndyrë.
Që të mos shohë kurrë pasqyrë,
ç’punoi miku?
U ngre dhe iku
lark, ndëpër ara
Për fat të keq, sheh përpara
një liqen të pashënuar,
me ujë fort të kulluar.
Ndë këta ujë kur u shikua
u zemërua,
se prap ju duk fytyra
si te pasqyra,
Domethënë, me një fjalë,
kjo përrallë
Eshtë bërë
për të tërë:
për veten tonë, të gjithë ç’jemi
këtë mendje kemi.
Gjithë njerztë faje kanë,
për ne si pasqyrë janë:
ky njeriu
faqeziu
që qesh o mburr vetëhenë,
është shpirti yne vetë,
Sa për liqenë
ndë vënd të shkrete,
me ujëkulluar,
tregon librat qe ke shkruar./ KultPlus.com

Jul Çezari, mitet dhe të vërtetat mbi perandorin e famshëm romak

Një politikan i fuqishëm, gjeneral ushtrie dhe perandor, Jul Çezari ndihmoi në shndërrimin e Romës në një nga perandoritë më të fuqishme në histori. Ai ishte një udhëheqës i dashur nga shumë njerëz.

Por fuqia e tij shkaktoi gjithashtu shumë pakënaqësi tek kolegët e tij politikanë. Ja çfarë duhet të dini rreth jetës së Çezarit, lidhjes që ai pati me Kleopatrën, vrasjen, dhe dramën e famshme të Uilliam Shekspirit, që ndihmoi në përjetësimin e figurës së tij:

Ka lindur më 12 ose 13 korrik të vitit 100 Para Erës Sonë, por ka të ngjarë jo përmes “prerjes çezariane”

Për shekuj me radhë, është besuar se Jul Çezari ishte fëmija i parë i lindur përmes“prerjesçezariane”. Por kjo gjë ka të ngjarë të jetë larg së vërtetës. Burimi i kësaj ngatërrese mund të jetë një enciklopedi historike bizantino-greke e shekullit X-të e quajtur Suda.

Ajo pretendonte se prerjet çezariane e kanë marrë emrin e tyre nga vetë Çezari:“Perandorët e romakëve e marrin këtë emër nga Jul Çezari, që nuk kishte lindur në mënyrë natyrale. Nëna e tij vdiq në muajin e nëntë të shtatzanisë. Ndaj njerëzit u detyruan t’i hapin barkun duke e nxjerrë jashtë fëmijën. Dhe në gjuhën romake kjo lloj prerjen quhet “çezariane”.

Por kjo nuk ka të ngjarë të ketë ndodhur për disa arsye. Së pari, prerjet çezariane ishin kryer tashmë në Romë në atë kohë. Një ligj që kërkonte kryerjen e prerjeve çezariane në rrethana të caktuara, u miratua gjatë mbretërimit të Numa Pompilius, që sundoi në vitet 715-673 Para Erës Sonë, pra shumë kohë përpara Jul Çezarit.

Sipas ligjit, nëse një grua vdiste gjatë shtatzënisë, ajo duhej t’i nënshtrohej një prerje çezariane, pasi ishte kundër besimeve romake varrosja e një nënë me foshnjën e saj në bark. Ligji parashikonte që edhe gratë shtatzëna që ishin duke vdekur t’i nënshtrohen një procedure të tillë, në përpjekje për të shpëtuar jetën e foshnjes. Suda shkruan gabimisht se nëna e Çezarit, Aurelia, vdiq gjatë lindjes. Ndërkohë dihet që jetoi mirë deri në moshë të thyer.

Drama e Shekspirit “Jul Çezari” la jashtë një protagonist kyç në vrasjen e perandorit

Drama e Uilliam Shekspirit, i zhvillon ngjarjet nëvitin 44 Para Erës Sonë. Ajo përshkruan motivet që çuan në vrasjet e tij dhe pasojat e këtij akti. Një nga citatet më të famshme nga drama, e thënë nga Çezari pak para vdekjes së tij është “Et tu, Brute? (Edhe ti Brut?).

Në fakt Çezari nuk e tha këtë, pasi ai as që e njihte aq mirë Brutin. Tradhtari i vërtetë është Decimus Junius Brutus Albinus. Por ai përmendet shumë pak në dramë dhe emri i tij ishte shkruar gabimisht. Në fakt, ai ishte miku i Çezarit. Madje, perandori e përfshiu në politikë për ta ndihmuar në rivendosjen në vend të imazhit të familjes së tij. Madje ata luftuan përkrah njëri-tjetrit në beteja. Por në fund, Decimus luajti një rol kyç në atentatin ndaj Çezarit.

Jul Çezari dhe Kleopatra patën një lidhje midis tyre që solli në jetë një djalë të quajtur Çezarion

Lidhja midis Çezarit dhe Kleopatrës ishte më shumë se sa epsh. Ajo ishte një marrëdhënie, që të dyve u duhej për të arritur synimet e tyre. Që Kleopatra të siguronte pozitat e saj në fronin e Egjiptit, i duhej një ushtri. Më saktë, ajo kishte nevojë për ushtrinë e madhe të Çezarit. Këtij të fundit i interesonte pasuria e madhe për të shlyer borxhet e perandorisë, duke çimentuar pozicionin e tij në pushtet.

Kleopatra shkoi të jetonte në Romë me Çezarin. Ata patën së bashku një djalë, Çezarionin. Shfaqjet publike të dashurisë së Çezarit, frymëzuan edhe ngritjen e një statuje të Kleopatrës në Tempullin “Venus Genetrix”. Ajo mbeti më Romë deri në vrasjen e Çezarit, ngjarje që e detyroi të largohej bashkë me djalin.

U vra më 15 marsin e vitit 44 Para Erës Sonë, pasi u godit 23 herë me thikë

Në vitin 44 Para Erës Sonë, Çezari e shpalli veten diktator të përjetshëm. Ndërsa shumë nga ndryshimet dhe reformat e tij u pritën mirë nga popullata e shtresës së ulët dhe të mesme, politikanë u shqetësuan nga fuqia e tij gjithnjë në rritje. Ndaj perandori u godit me thikë për vdekje nga një grup prej rreth 40 senatorësh.

Ju mund të vizitoni vendin ku u vra Jul Çezari

“Largo di Torre Argentina” është sheshi më i vjetër i Romës në ambient të hapur, dhe ishte vendi ku Çezari u godit 23 herë me thikë më15 marsin e vitit 44 Para Erës Sonë. Ai u shkatërrua gradualisht gjatë shekujve në vijim. Por pas një restaurimi me vlerë 1.1 milionë dollarë, ky sit historik është i hapur për publikun që nga viti i kaluar.

Një bust që mendohet se i përket Jul Çezarit u zbulua në vitin 2007

Disa historianë dhe arkeologë, besojnë se një bust i nxjerrë nga lumi Ron në Francë në vitin 2007, është në fakt i Jul Çezarit. Nëse kjo është e vërtetë, do të ishte e vetmja statujë e mbijetuar e realizuar për perandorin gjatë kohës që ai ishte gjallë.

Meqë shumica e paraqitjeve vizuale të Çezarit u bënë pas vdekjes së tij, historianët thonë se ato priren të jenë versione të idealizuara të tij. Por ky bust mendohet se i ngjan liderit ashtu siç dukej realisht, duke treguar një vijë flokësh që tërhiqet pas kohës, dhe rrudha të shumta në ballë. Përmendorja ndodhet aktualisht në Musée Departmental de l’Arles Antique.

U rrëmbye nga piratët, por më vonë u hakmor ndaj tyre

Kur ishte 25 vjeç, Çezari po lundronte me një anije në detin Egje, teksa u rrëmbye nga piratët siçilianë. Ata do të kërkonin 20 talenta argjendi (rreth 600.000 dollarë sot) për lirimin e tij. Thuhet se Çezari qeshi në mënyrë ironike dhe u tha se duhej të kërkonin 50 talenta (rreth 1550 kg argjend). Kur bashkëpunëtorët e tij shkuan të merrnin paratë, Çezari u detyrua të priste në robëri. Kur u lirua, ai mblodhi një grup të vogël ushtarësh, i gjeti piratët, ua preu fytin dhe ua mori argjendin.

Pati 3 gra gjatë jetës së tij

Çezari u martua me Kornelian, gruan e tij të parë, në vitin 84 Para Erës Sonë. Ata patën një vajzë së bashku, por Kornelia vdiq në vitin 69. Dy vite më vonë, Çezari u martua me Pompeian, nga e cila më vonë u divorcua. Më pas u martua me Kalpurnian në vitin 59, dhe jetuan së bashku deri në vdekjen e tij.

Thënie të famshme të Jul Çezarit:

“Erdha, pashë, fitova” ose në latinisht“Veni, Vidi, Vici”.

“Njerëzit e besojnë me dëshirë atë që e dëshirojnë”.

“Nëse duhet të shkelni ligjin, bëjeni këtë për të marrë pushtetin:në të gjitha rastet e tjera respektojeni atë”.

“Askush nuk është aq i guximshëm sa të mos shqetësohet nga diçka e papritur”.

“Unë e dua tradhtinë, por e urrej tradhtarin!”.

Thënie të famshme nga drama “Jul Çezari” e Uilliam Shekspir

“Frikacakët vdesin shumë herë para vdekjes së tyre; të guximshmit e përjetojnë vetëm njëherë vdekjen”.

“Vdekja, një fund i domosdoshëm, ajo do të vijë kur të jetë koha”.

“Kujdes nga Idet e Marsit”. (e thënë nga një fallxhore) / bota.al/ KultPlus.com

Mbi 17 mijë turistë në Pukë në 2024, priten 20% më shumë të huaj këtë vit

Puka është kthyer në një atraksion turistik gjithëvjetor, për shkak të bukurive natyrore, historisë dhe gastronomisë së pasur. Një destinacion i preferuar për të huajt, por edhe vendasit, Puka tërheq gjatë dimrit më shumë vizitorë për shkak të borës dhe terrenit malor, por sidomos edhe për faktin se së fundmi në Pukë është instaluar edhe zip-line më i madh në Ballkan me gjatësi 1.200 metra, lartësi 20 metra dhe shpejtësi që arrin 80–100 km në orë.

Në një intervistë me nënkryetarin e bashkisë Pukë, Ferid Ringaj, ai shprehet se gjatë vitit 2024 ka pasur rreth 17,000 turistë, nga të cilët 2,800 turistë të huaj, nga Evropa, Azia dhe vendet arabe që e kanë vizituar këtë qytet.

“Situata me turizmin është përmirësuar ndjeshëm, kjo falë investimeve në këtë fushë nga operatorë të ndryshëm vendas, si dhe objekte të tjera atraktive natyrore dhe historike që Puka ofron. Puka ofron një turizëm gjithëvjetor, pasi në të gjitha stinët, natyra e bukur dhe tërheqëse, ajri i pastër dhe mundësitë për të eksploruar natyrën e veçantë, zonat historike, muzeun etno-kulturor, shpellat me histori interesante, majat e maleve dhe shtigjet e markuara me destinacione të ndryshme, pa harruar mikpritjen dhe bujarinë që karakterizon banorët e kësaj zone”, thotë Ringaj.

Nënkryetari i bashkisë Pukë thekson se viti që u mbyll ka qenë një nga më të mirët në aspektin e shifrave të turistëve që shijuan Pukën, ndërsa pritshmëritë janë edhe më të larta gjatë 2025, pavarësisht faktit se jemi akoma në muajin e parë të vitit.

“Vitin 2024 mund ta konsideroj të suksesshëm sa i përket numrit të vizitorëve. Nga informacionet e dhe kontaktet me operatorët turistikë të zonës ka një rritje të konsiderueshme të turistëve e kjo në sajë të aktiviteteve të shumta të zhvilluara në qytetin e Pukës dhe në njësitë e saj vendore me karakter promovues të produkteve bujqësore të zonës, aktivitete kulturore, Festivali Mbarëkombëtar i Instrumentistëve të vegjël, Dita e Kulturës Pukjane, Sofra Pukjane, Panairi “Puka Agro-Fest”, etj. Tashmë, të kthyera në traditë disavjeçare e shumë aktivitete të tjera që kanë sjellë shumë vizitorë vendas dhe të huaj dhe shifra varion 15,000-17,000 vizitorë”, thekson ai.

Krahas pjesëmarrjes në aktivitete gjithëvjetore, pikat më të frekuentuara të Pukës janë Liqeni i Komanit, Maja e Murgës, Shpellat historike, Mali i Munellës që është zonë e mbrojtur për arsye të ekzistencës së rrëqebullit, zona të tjera malore përmes shtigjeve të markuara. Duke qenë se Puka është edhe një pikë kalimi për të shkuar edhe në Valbonë, ka edhe pjesë të tjera turistike rrugës panoramike të Liqenit të Fierzës etj.

Sipas nënkryetarit të kësaj bashkie, referuar edhe shifrave të prenotimeve me operatorët turistike për 2025-ën, pritet të ketë një rritje me 15-20% të numrit të turistëve.

“Nga komunikimi me operatorët turistikë, me të cilët bashkia është në kontakt të vazhdueshëm, pritet që këtë vit të kemi një dyfishim të turistëve, nga të huajt presim rreth 15-20 % më shumë gjatë këtij viti”, pohon Ringaj.

Sipas tij, bashkia Pukë ka një mori projektesh të parashikuara për këtë vit në Pukë dhe që fokusohen nga infrastruktura te ndërtimi i hoteleve të reja, investimet në bujtina, etj.

“Bashkia Pukë ka krijuar një mjedis shumë miqësor për të gjithë të interesuarit për të investuar në fushën e turizmit. Sapo kemi inauguruar zip-line Puka, më i madhi në Ballkan me një gjatësi 1200 metra dhe një hapësirë magjepsëse natyrore, ku falë këtij investimi do kemi numër të lartë turistësh për të shijuar këtë adrenalinë fantastike. Kemi interesim të shtuar nga investitorë, bijë pukjanë nga emigrimi që kanë shprehur interesin për të investuar në vendlindje dhe bashkia Pukë me Këshillin Bashkiak kanë marrë vendime për zona zhvillimore ku së shpejti do fillojnë investimet”, pohon Ringaj.

Nënkryetari i kësaj bashkie thotë se këtë vit në Qafën e Qerretit do të ndërtohet një resort me gamë të gjerë shërbimesh bashkëkohore me kushte moderne. “Nga pikëpamja infrastrukturore, bashkia do vijojë me investime në fasadat e qytetit, përmirësimin dhe asfaltimin e hyrjes së qytetit. Së shpejti, javën e parë të shkurtit do të prezantohet projekti i lidhjes së dy liqeneve, që është vepra më e madhe që do të realizojmë, krahas investimeve në fushën e mirëmbajtjes pastër të ambienteve, rrugëve dhe shtigjeve malore duke zgjeruar edhe hartën e tyre”, përfundon Ringaj./atsh/ KultPlus.com

Odiseada mërgimtare- Pjesa e dytë e shkrimit ‘Të mërguarit’

Odiseu është një nga të parët të mërguar në letërsinë perëndimore. Mërgimi është i rëndësishëm në kontekstin e letërsisë dhe mitologjisë greke. Udhëtimi i Odiseut është boshti i formësimit të temës së mërgimit në hitorinë e letërsisë. Emri latin “Ulysses” rrjedh nga “Ulixes”, përkthimi latin i “Odysseus”, i bërë nga skllavi i liruar grek Livius Andronicus rreth vitit 240 para Krishtit. Ky ishte shembulli i parë i njohur i përkthimit artistik në histori (nga ky përkthim janë ruajtur vetëm 50 rreshta). Më pas, duke iu afruar pjesërisht origjinalit grek, Ulixes u shndërrua në Ulysses dhe kjo formë e emrit u përvetësua në anglishte.tjerë.

Në shekullin e njëzetë, letërsia kryesisht ishte një lloj odisejadë e mërgimit. James Joyce, i larguar nga Irlanda, qëndron në krye të një kolone të shkrimtarëve të letërsisë së mërgimit. Emra të tillë si Thomas Mann, Vladimir Nabokov, Amin Maalouf, Edward Said, Ernest Hemingway, Milan Kundera dhe Ismail Kadare, ndoqën rrugën e largimit nga atdheu, përfshirë shumë shkrimtarë të

Shumë kryevepra letrare u krijuan në mërgim. Romani “Uliksi” i James Joyce, kurora e letërsisë moderniste dhe romani i parë i postmodernizmit, është fryt i shtatë viteve pune në mërgim, mes Triestes, Cyrihut dhe Parisit. Joyce ishte i vetëdijshëm se, për t’i shërbyer artit dhe, nëpërmjet tij, Irlandës dhe njerëzimit, duhej të përballej me ndarjen e dhimbshme nga atdheu.

Më 2 shkurt 1922 (datë interesante kjo për numerologjistët), në ditëlindjen e tij të 40-të, Sylvia Beach, drejtuesja e librarisë “Shakespeare and Company” në Paris, ekspozoi në vitrinën e saj “Uliksin” e Joyce-it, me kopertinë blu dhe letër të bardhë. Libri u botua në 1000 kopje. Titulli nuk përmendet në tekst, por mban lidhje tematike me “Odiseun” e Homerit.

James Joyce dhe Sylvia Beach në fotografi

Sot, në 103-vjetorin e botimit të veprës “Uliksi”, do të ndalemi tek vështrimi që i hodhën këtij romani dy shkrimtarë mërgimtarë të shekullit të kaluar në Paris: Milan Kundera (1975) dhe Ismail Kadare (1990). Të dy, Kundera dhe Kadare, nuk u shpërblyen me çmimin Nobel për letërsi.

Çmimin Nobel nuk e morri as James Joyce. Jeta mërgimtare në Paris, mosfitimi i çmimit Nobel i lidhë këto tre autorë si dhe ndikimi i mjeshtrit të madh Joyce në to.

Kadare e ka cilësuar “Uliksin” si një nga arritjet më të mëdha të letërsisë moderne, një udhëtim filozofik dhe letrar që thellon kuptimin e ndërgjegjes njerëzore. Ai e vlerëson eksperimentimin dhe transformimin e formës narrative në këtë vepër, duke theksuar ndikimin e saj në lindjen e rrymës së postmodernizmit. Kadare e farkoi termin “përroi i ndërdijes” për të përshkruar teknikën e “stream of consciousness” në romanin modernist dhe postmodernist.

Megjithatë, Kadare ka shprehur kritika ndaj përdorimit të tepruar të kësaj teknike, duke argumentuar se mund të krijojë vështirësi për lexuesit që duan një strukturë të qartë narrative. Kadare ka qenë konsulent në përkthimin e parë të “Uliksit” në shqip nga Idlir Azizi në vitin 2004. Duke u mbështetur në vërejtjet e tij për “deliriumin shumëgjuhësh” të Joyce-it, Kadare e ka konsideruar Joyce-in si një pikë referimi në eksplorimet e gjuhës letrare.

Në librin me ese “Arti i Romanit”, Kundera e vlerëson qasjen inovative të Joyce-it ndaj strukturës narrative, veçanërisht përdorimin e tij të “përroit të ndërdijes” dhe përqendrimin në jetën e brendshme të personazheve. Uliksi i Joyce-it paraqitet si një arritje monumentale që shtyu kufijtë e asaj që mund të bëjë romani.

Ai vuri në dukje se, ndërsa risitë e Joyce-it hapën mundësi të reja, ato gjithashtu u shndërruan në modë ku forma eksperimentale morri rolin vendimtar ndaj aspektit të strukturës narrative. Kundera mëton se roli kryesor i romanit qëndron te hulumtimi i ekzistencës njerëzore dhe kritikon ata që imituan Joyce-in në mënyrë sipërfaqësore, duke u përqendruar vetëm në eksperimentimin stilistik. Megjithatë, Kundera gjithashtu kritikon theksin që Joyce-i i jep ndërlikimeve të gjuhës

dhe teknikës, duke sugjeruar se puna e Joyce-it ndonjëherë bëhet tepër vetë-referenciale dhe e shkëputur nga përvoja më e gjerë njerëzore.

Joyce, Kundera dhe Kadare janë pjesë të odiseadës mërgimtare që thellësisht dhe thelbësisht ndryshoj panoramën e letërsisë botnore./ KultPlus.com

Sulejman Pitarka një emër që mbrujti me pasion dhe përkushtim traditën krenuese të teatrit shqiptar

Nga Albert Vataj

Ai ishte dhe mbeti një prej atyre emrave që shkruan historinë e artit skenik shqiptar. I përulur dhe i përkushtuar ndoqi deri në fund rrugën e tij të skenës. Erdhi dhe iku pa bërë bujë, por mbeti deri në shterrimin e frymës së fundit një personalitet i rëndësishëm dhe një emër që renditet i denjë krah plejadës së aktorëve të skenës. Nuk ngau nëpër tollovitje mediatike apo jargavitje anshmërishë politike për të përfituar apo për të nxjerr së andjemi të mundshme të pamerituara. Ishte nga fillimi deri në fund i përkorë. Modestia, urtësia dhe maturia ju bë një vetvete më të cilën përfaqësohej, bashkëndante gazmime dhe cfilitje me kolegët dhe sfidantët e betejave skenike.

Sulejman Pitarka pushoi së marri frymë dhjetë vite më parë, por tisi i përjetësisë do e mbështjellë kurdoherë këtë personazh, tek i cili u mishëruan tiparet dhe veçoritë e një personaliteti të fuqishëm skenik. Prej kohësh hapat i qenë ngadalësuar, e megjithatë shkallëzat e drunjta që të shpinin drejt skenës së Teatrit Kombëtar jo rrallë e kanë ngjitur në të. Sepse mosha dhe shëndeti të rëndojnë hapin dhe të zvargin gjurmën, por pa mundur të ta zbehin diellin e ndritshëm të dëshirimit për të qenë i ledhatuar nga magjia e skenës, nga mrekullimi i ovacioneve të sallave. Ai nuk e ndali atë çapitje drejt fundit, për të dëshmuar te çdo ngulm atë shpirt fillues të betejës për të kumtuar më të mirën, më pasionuesen, më përfaqësuesen, më konkuruesën.

Nuk nguronte të ishte gjithnjë ai Sul Pitarka i dashuri dhe gojëëmbël, sa herë që duhej për t’ju uruar kolegëve të tij përvjetore lindjeje, e herë të tjera për të marrë trofe dhe vlerësime. E prej asaj skene ku hodhi mund e derdhi lot, duke ligjëruar ngadalë, me frymë që i mbahej paksa, nuk ka reshur të flasë për paprekshmërinë e skenës së teatrit. Pak kohë para se të shuhej, kur në njërën dorë mbante trofeun “Kalorësi i skenës” dhe në tjetrën bastunin që e ndihte për të hedhur hapat e për të mbajtur shpinën pak më drejtë, Sulejman Pitarka pëshpërit kushtrueshëm: “Faleminderit dhe mbajeni të pastër këtë skenë”.

Interpretimi i tij, zëri grishës s’mund të mos të të emocionojnë, duke i siguruar atij përjetësinë. Janë role në teatër e kinema që përbëjnë një muze më vete për artin shqiptar. Skenë të cilën e shkeli për të parën herë në vitin e hershëm 1951, për të mos reshtur edhe kur kish mbushur të 82 vitet e jetës, dhe “Pjata prej druri” ishte e fundit dramë që mundi t’i rrëfejë shqiptarëve. Dhe ai, plaku i mjerë e i braktisur, si “Xha Gorioi” për të cilin sytë na i ka hapur Balzaku, erdhi në Shqipërinë e pas viteve ’90-të nga Pitarka, për të rrëfyer dramën e madhe të shqiptarëve. “Pjata…” dhe roli i tij prej plaku të braktisur u shpall edhe aktori më i mirë i Festivalit të Teatrove në Dibër të Madhe në vitin 2006.   

Ndësa “Apollon 2005” u gjunjëzua para tij, duke i dhënë të madhit dhe të paarritshmit Pitarka, çmimin Aktori më i mirë i festivalit. Jo pak emocione duket se e kanë përshkuar hijendritshmin Sulejman Pitarka në atë moment, e pas këtij trofeu aktori nuk ka mundur në asnjë moment të fshehë gëzimin e madh, që i ka sjellë ky çmim të cilin e ka cilësuar si më të madhin përgjatë karrierës së tij.

***

Sulejman Pitarka ishte dhe mbeti një emër i rëndësishëm në traditën krenuese të artit tonë skenik. Ai lind në Dibër në vitin 1924. Ka luajtur me sukses rreth 71 role në Teatrin Kombëtar të Tiranës dhe 20 të tjerë në kinema. Ka hyrë në historinë e dramës shqipe si autor i dramës “Familja e peshkatarit”. Më 1927, kur ai ishte në moshën tre vjeçare familja e tij u vendos në Durrës. Këtu kaloi fëmijërinë. Pas mbarimit të shkollës së mesme, filloi punë në bankë. Disa përvoja skenike, pothuaj rastësore, gjatë shërbimit ushtarak (1945-1947) e shtynë të interesohej më shumë për teatrin dhe të përfshihej në lëvizjen amatore të Durrësit. Më 1951, u përzgjodh për t’iu bashkangjitur trupës, ende në formim, të Teatrit Popullor (sot Teatri Kombëtar) në Tiranë, ku u bë menjëherë një profil premtues skenik.

Disa nga rolet e tij në teatër janë: “Prefekti”, “Toka Jonë”, “Revizori”, “Otello”, “Gratë gazmore të Uinsdorit”, “Hamleti”, “Borgjezit Fisnik”, “Arturo Ui”, “Pjata e drunjtë”. Ato në kinematografi përfaqësohen nga interpretimet “Vdekja e burrit”, “Historiani dhe kameleoni”, “Rrethimi i vogël”, “Nata e parë e lirisë”, “Në prag të lirisë”, “Shtëpia jonë e përbashkët”, “Goditja”, “Ballë për ballë”, “Gjeneral gramafoni”, “Pas gjurmëve”, “Gunat mbi tela”, “Tinguj lufte”, “Horizonte të hapura” dhe “Debatik”. E gjithë kjo kolanë është dëshmi e një veprimtarie të begatë krijuese. Rolet që ju besuan, një pjesë prej të cilëve role të vogla, ai diti ti trajtonte me pasion dhe përkushtim të madh për t’i shndërruar në gurë kilometrik të rendjes së tij drejt destinacionit të joharrimit. Sulejman Pitarka, si në kinema ashtu edhe në teatër la gjurmët e tij të pashlyera. Shembulli i mjeshtrit që shkëlqeu si në rolet protagoniste ashtu edhe në ato episodike është një domethënie, se si përmes periferiokes të kërkojë vëmendje qendrore, të rrëmbejë gjithnjë aty ku ndodhet, interesimin dhe vlerësimin e merituar. Ai ishte i till dhe do të kujtohet përgjithnjë, sepse me ikjen një dekadë më parë, ai la në kujtesën e kohës, në traditën e vyer të artit skenik një figurë të madh, një emër të mirë, një detyresë për ndërmendje dhe mirënjohje.  / KultPlus.com

Gjenden shenja jete në asterodin Bennu, shkencëtarët zbulojnë prova të forta

Shkencëtarët kanë zbuluar prova të forta për ekzistencën e jetës në asteroidin Bennu.

Në vitin 2020, një anije kozmike e NASA-s mblodhi një mostër nga asteroidi Bennu në një mision tronditës që u zhvillua më shumë se 200 milionë milje larg Tokës.

Kur kampioni u kthye në Tokë, pluhuri u dërgua në laboratorë anembanë botës, përfshirë Britaninë e Madhe, për t’u studiuar nga shkencëtarët.

Tani, analiza ka zbuluar se gjurmët brenda kampionit përmbajnë minerale jetike, të cilat shkaktuan proceset kimike që çuan në një Tokë pjellore dhe të gjallë.

Ekspertët thonë se kjo është prova më e fortë deri më tani se blloqet ndërtuese të jetës siç e njohim ne janë të përhapura në të gjithë sistemin diellor dhe kanë ekzistuar atje për miliarda vjet.

Zbulimi u botua në dy punime shkencore. Njëri argumenton se Bennu ishte pjesë e një bote të lashtë, të lagësht dhe të kripur që u formua në agimin e sistemit diellor. Studimi tjetër zbulon se në kampion u identifikua një “koleksion” i materialeve organike.

Midis tyre janë të pesë bazat azotike – struktura molekulare thelbësore për ndërtimin e ADN-së dhe ARN-së – si dhe aminoacide, të cilat janë blloqet ndërtuese të proteinave./abcnews.al/ KultPlus.com

‘Sofra Çame’, koncert me kryefjalë Çamërinë në Sarandë

“Sofra Çame”: ky ishte titulli  i performancës artistike që u dha mbrëmjen e së shtunës në sallën e Bashkisë së Sarandës, me pjesëmarrje të një publiku me përkatësi nga komuniteti i Çamërisë dhe miq të tyre të shumtë në qytet. Përmes kësaj veprimtarie u shpalos pasuria folklorike, këngët e vallet karakteristike, kostumet e shumëllojshme dhe tradita po kaq e pasur me rite tradicionale të kësaj krahine.

Organizimi i këtij koncerti ishte plotësim i një detyrimi  ndaj njerëzve të krahinës së Çamërisë dhe ndaj traditës folklorike dhe patriotike të saj.

Emocion të veçantë krijuan vajzat artiste që inskenuan ninullën e djepit, ritin e qerasjes së mikut, interpretimin e valles me  tumane të kuqe etj. Në performancën artistike gjithashtu ishin pjesë organike pjesët filmike që ndriçuan figura si ajo e Hasan Tahsinit, Bilal Xhaferit etj. Bukur erdhi edhe realizimi i Valles së Osman Takës, por edhe performancat me lulet identifikuese të kësaj krahine, si: borziloku,  manxurana dhe Trëndafili i Çamërisë, tha mes të tjerave Sildi Koqini një nga organizatoret e “Sofrës Çame” në Sarandë.

Koncerti “Sofra Çame” ishte ndërkaq edhe një prezantim  i motiveve dhe ngjyrave në kostumet e krahinës, të cilat u porositën dhe  kompletuan për moshat rinore e fëminore, falë donatorit Proletar Hasani.

“Sofra Çame” ishte një koncert shumë i vlerësuar edhe për faktin që protagonistë të saj u bënë të rinj e të reja dhe fëmijë, që vazhdojnë t’i japin jetë folklorit të mrekullueshëm të Konispolit dhe gjithë Çamërisë.

Presidentja Osmani ngushëllon familjen e epidemiologut Isuf Dedushaj

Presidentja Vjosa Osmani ka shprehur ngushëllime për vdekjen e epidemiologut Isuf Dedushaj.

Presidentja Osmani ka thënë se Dedushaj ka qenë një prej personaliteteve më të shquara në fushën e epidemiologjisë, shkencës dhe sferës akademike.

“Ai do të kujtohet gjithmonë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në zhvillimin e shëndetësisë dhe edukimit mjekësor në Kosovë. Me një karrierë të pasur akademike dhe shkencore, ai ka lënë gjurmë të pashlyeshme si mjek, epidemiolog dhe profesor universitar.

Në këto çaste të rënda për familjen, bashkëndjej me ju dhe ju inkurajoj që të gjeni forcë në përballimin e dhimbjes.

I përhershëm qoftë kujtimi për Isuf Dedushajn!”, është shprehur Presidentja Osmani./ KultPlus.com

 ‘Nëse investitorët hebrenj duan të vijnë Shqipëri, ata janë të mirëpritur…’ — Intervista me Fuad Asllanin, ambasadorin shqiptar në Londër

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 30 Janar 2025

“The Jewish Chronicle” ka botuar, të premten e 12 korrikut 1935, në faqen n°20, një intervistë asokohe me ambasadorin shqiptar në Londër, Fuad Asllanin, në lidhje me mirëpritjen e investitorëve hebrenj në Shqipëri, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Shqipëria do të mirëpriste hebrenjtë

Mundësitë për emigrantët kapitalistë

Pikëpamjet e Legatës

Burimi : The Jewish Chronicle, e premte, 12 korrik 1935, faqe n°20
Burimi : The Jewish Chronicle, e premte, 12 korrik 1935, faqe n°20

Ministri shqiptar në Londër (Fuad Asllani) lëshoi një deklaratë javën e kaluar në emër të qeverisë së tij, e cila përbënte një ftesë për hebrenjtë që të vendoseshin në atë vend dhe të investonin fonde në ndërmarrje bujqësore dhe industriale, duke premtuar lehtësira për marrjen e nënshtetësisë shqiptare. Ministri shqiptar e plotësoi këtë deklaratë gjatë një interviste që pata me të (shkruan një përfaqësues i Jewish Chronicle).

“Qeveria ime,” tha Shkëlqesia e Tij, “e shikon me sy të mirë mundësinë e ardhjes së hebrenjve për t’u vendosur në Shqipëri”. Ai shpjegoi se Shqipëria nuk do t’i mirëpriste hebrenjtë që thjesht donin të vinin në vend, “të bënin një fitim dhe më pas të iknin”. Ata duhet të vijnë me qëllim që të vendosen atje.

Ai theksoi mundësitë që ekzistonin në vend për investimin e kapitalit hebre dhe se qeveria shqiptare do t’i ndihmonte hebrenjtë që të merrnin sa më shpejt shtetësinë shqiptare, natyrisht brenda përcaktimeve të ligjit. “Por,” tha ai, “që të mund të zotërojnë tokën, duhet që sipas ligjit të bëhen shtetas shqiptarë”.

Pavarësisht se kultivimi në Shqipëri nuk është modern, tha ai, një hektar tokë prodhon në fakt 20 deri në 25 kuintalë misër dhe rreth 18 kuintalë grurë. Nëse do të kultivonim duke përdorur metoda moderne, padyshim që mund ta rrisnim këtë prodhim. Shqipëria, më siguroi ai, është e përshtatshme për të prodhuar oriz, duhan, vaj ulliri dhe panxhar. Sa i përket bagëtive, në vend, tha ai, kishte rreth 3 milionë dele dhe dhi dhe rreth 150,000 krerë bagëti. Hebrenjtë, falë lëndëve të para në dispozicion, mund të krijojnë fabrika. Eksporti i vezëve mund të jetë gjithashtu një burim biznesi i mirë. Vendi është i pasur me minerale. Atje shfrytëzohet nafta. Ka shumë mundësi edhe për turizëm.

Ministri deklaroi se nuk kishte asnjë kufizim për hyrjen dhe qëndrimin e një të huaji në Shqipëri, i vetmi përjashtim është punëtori i rastësishëm; nuk kishte asnjë taksë ndaj të huajve dhe nuk kishte absolutisht asnjë dallim race apo besimi. Popullsia përbëhej afërsisht si vijon : 68 % myslimanë; 20 % ortodoksë (grekë); dhe pjesa tjetër katolikë romakë.

Në Shqipëri ka shumë pak hebrenj, por nënkryetari i Bashkisë së Vlorës (10 mijë banorë) është një hebre i zgjedhur nga vetë popullsia. “Kjo, — tha ai, tregon shkallën e tolerancës së popullit të Shqipërisë.”

“Nëse hebrenjtë duan të vijnë në vendin tonë dhe të investojnë kapitalin e tyre, ata janë të mirëpritur.” tha ai në përfundim. Ai e cilësoi klimën e Shqipërisë si shumë të mirë dhe pak a shumë si ajo e Romës./ KultPlus.com

Presidentja Osmani shpreh ngushëllime për vdekjen tragjike të tre të miturve në Jabllanicë të Gjakovës

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka shprehur ngushëllime me rastin e vdekjes tragjike të tre fëmijëve në Jabllanicë të Gjakovës.

Presidentja Osmani ka thënë se nuk ka fjalë që mund ta lehtësojë dhimbjen e familjeve që sot po përballen me boshllëkun e pafund që lë pas humbja e më të dashurve të tyre.

”Me zemër të rënduar dhe dhimbje të thellë morëm lajmin tragjik për humbjen e jetës së tre fëmijëve në Jabllanicë të Gjakovës, të cilët u shuan para kohe si pasojë e rrënimit të një objekti të pabanuar.

Në këtë moment të rëndë pikëllimi, ndajmë me ju dhembjen e papërshkrueshme, duke shprehur ngushëllimet e sinqerta dhe duke qëndruar pranë jush me mendje e zemër.

Shpirtrat e tyre të njomë u prehshin në paqe!”, është shprehur Presidentja Osmani./ KultPlus.com

Andrea Griminelli për herë të parë në Prishtinë, mjeshtri i flautit shpalos virtuozitetin në koncertin e Orkestrës së Filharmonisë

Flonja Haxhaj

Të premtën mbrëma, publiku në Pallatin e Rinisë në Prishtinë pati mundësinë të shijoë një spektakël të veçantë muzikor, ku Orkestra e Filharmonisë së Kosovës shpalosi një program të larmishëm. Veçantia e këtij koncerti ishte padyshim edhe prezenca e flautistit të mirënjohur italian Andrea Griminelli, shkruan KultPlus.

Nën drejtimin e dirigjentit Dario Salvi, koncerti u hap me veprën premierë ‘Rush Hour 2’ të kompozitorit të ri Lum Halabaku. Kjo vepër solli një dimension të ri në skenën e muzikës klasike në Kosovë duke dëshmuar potencialin e krijuesve të rinj.

Pas këaj vepre, pjesa kulminante e mbrëmjes iu rezervua virtuozit italian të flautit, Andrea Griminelli, i cili interpretoi Koncertin për Flaut nr. 1 të Mozartit, duke e magjepsur publikun me teknikën dhe elegancën e tij të rrallë. Pas këtij interpretimi solistik, Griminelli u ngjit në skenë së bashku me flautisten e njohur kosovare, Venera Mehmetagaj-Kajtazi, për të interpretuar koncertin për dy flauta nga Domenico Cimarosa.

Një nga momentet më të ndjera të mbrëmjes ishte dedikimi special i Griminellit për Mehmetagajn me interpretimin e ‘The Flight of the Bumblebee’. Ky moment kishte një domethënie të veçantë, pasi shënoi ribashkimin e dy artistëve në skenë pas 43 vjetësh që nga koha e studimeve të tyre në Paris.

Koncerti u përmbyll me interpretimin e Simfonisë Nr. 8 të Beethovenit, një homazh për 255-vjetorin e gjeniut klasik. Kjo pjesë e fuqishme simfonike solli një mbyllje madhështore të një mbrëmjeje të paharrueshme për të gjithë të pranishmit.

Pas koncertit tij të parë në Prishtinë, për KultPlus foli Andrea Griminelli, i cili u shpreh i lumtur sidomos për atmosferën dhe energjinë që mori nga publiku.

“Audienca ishte e mrekullushme, dua ta falënderoj publikun e Prishtinës sepse është hera ime e parë këtu dhe gjeta një atmosferë dhe energji e mrekullushme. Për mua ishte një eksperiencë e shkëlqyeshme këtu dhe shpresoj të rikthehem prapë. Bashkëpunimi me Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës ishte i mrekullueshëm, ata do të vijnë në Itali në nëntor, shpresoj t’i takoj dhe të bëjmë muzikë bashkë“, u shpreh Griminelli i cili shtoi se ishte i relaksuar me komunikimin përfekt që kishte me orkestrën dhe dirigjentin gjatë koncertit.

Ndërkaq, për flautisten Venera Mehmetagaj – Kajtazi, ky koncert ishte një nga më emocionuesit e karrierës së saj sepse manifestoi plot 50 vite karrierë në këtë fushë. Po ashtu, kjo mbrëmje për Venerën ishte akoma më e veçantë me paraqitjen e Andrea Griminelli, shokut të saj të studimeve.

“Sot vërtet kam pasur aq shumë emocione, sa nuk e mbaj mend që në 50 vite karrierë të jem ndjerë kështu. Sot jam ndjerë komplet ndryshe, marrë parasysh edhe prezecën e Andrea , të cilin e njoh tash e 43 vite, që nga studimet e mia në Francë, e që në këtë mbrëmje erdhi posaqërisht për mua”, u shpre ajo për KultPlus.

Pas koncertit, për KultPlus foli edhe dirigjenti Dario Salvi, e që tashmë është një emër i njohur për publikun në Prishtinë, me paraqitjet e shumta të tij me Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës.

“Andrea është një prej flautistëve më të njohur në të gjithë botën, ai është mik me shumë pop artistë të rëndësishëm në botë. Nuk kemi punuar asnjëherë bashkë dhe ka qenë absolutisht kënaqësi e jashtëzakonshme të punoj me të. Audienca ka filluar të familjarizohet me mua dhe të më njohë më shumë dhe të kuptojë që unë jap krejt veten time në koncerte dhe edhe reagimet janë më të mëdha çdo herë e më shumë, gjë që është fantastike. Ne prezantuam një repertor shumë interesant sot duke filluar me ‘Rush Hour 2’ të kompozitorit shqiptar e që ishte nje pjesë e vështirë për ne, ne punuam shumë dhe në fund ai dhe ne ishim të lumtur. Më pas interpretimi i Andreas dhe Venerës me  Mozart, pjesë në të cilën ne tentuam që të rikrijojmë një stil e krejt në fund me Beethoven nr.8, simfonia ime e preferuar, e që ia dolëm në mënyrë përfekte”, theksoi Salvi.

Ndërkaq, koncerti i radhës i Filharmonisë së Kosovës do të jetë më 17 shkurt 2025, në Sallën e Kuqe të Pallatit të Rinisë, nën drejtimin e Baki Jasharit dhe me solistë pianistin Shkëlzen Baftijari dhe mexosopranon Flaka Goranci./KultPlus.com

Bekimi i nënës

Poezi nga Jusuf Gërvalla

Le të piqen pemët kur të kesh ardhur sërish
bari i zverdhur fare le të jetë
nën çatitë e kullës le të pikojë shi
le të vërë trashë cipa e tëmblit në kusi

le t’i marrë lumi urat e trerët le të thyhen
në cung le të ketë një shtëpi për dru
lulet e verës le t’i ketë prerë me barë kostari le të ftohet
ka stinë kur veç parzma e nënës do të ngrohet./ KultPlus.com

35 vjet nga nisma për pajtimin e gjaqeve

Më 2 shkurt 1990 me Anton Çettën në ballë, në Kosovë nisi aksioni atdhetar e humanitar i faljes së gjaqeve, që mori përmasa të gjera, duke u përhapur anembanë vendit, efektet e të cilit ndihen edhe sot.

Ky konsiderohet edhe si viti më i organizuar dhe më frytdhënës i kombit shqiptar që hyri në histori si vit i bashkimit e i pajtimit të popullit shqiptar kudo që jetonte, brenda trojeve etnike dhe mërgatë.

Nuk kishte kaluar shumë kohë nga formimi i Lëvizjes Gjithëkombëtare si përgjigje Millosheviqit për vetë emërimin si kral i të gjithë serbëve në Fushë Kosovë, mbylljes së shkollave, helmimit, mbylljen e universitetit, gazetave e mjeteve tjera të informimit, zgjimi i vetëdijes kombëtare ishte i pa evitueshëm.

Kjo lëvizje u emërua si Lidhja Demokratike e Kosovës dhe se Kryetar u zgjodh dr.Ibrahim Rugova. Rugova kishte pranë vetes edhe njerëz të njohur si atdhetar. Askush nuk luftonte për bajraktarizëm por për atdheun.

Kjo rini e shëndoshë pa hezitim timonin e pajtimit ua dhuroi Prof. Anton Çettës dhe profesorëve tjerë nga Instituti Albanologjik, intelektualëve kudo që gjendeshin, akademikëve, punëtorëve e fshatarëve, aktivistëve nga mbar trojet tona etnike.

Njerëzit në atë kohë në krye me Prof. Anton Çettën, marshonin para qindra ekipe profesorësh, studentësh, aktivistësh, këngëtarësh e poetësh…pajtonin popullin, pajtonin ata që deri dje ishin armiq, për tu bërë miq e vëllezër. Heronjtë e këtij aksioni kombëtar, padyshim ishin ata që falnin.

Faleshin për hatrin e atdheut. Në këto tubime madhështore që organizoheshin anë e mbanë Kosovës e trojeve tjera etnike, si në Kaçanik e Lug të Drinit, Rrafsh të Dukagjinit e n´Verra të Llukës, në Shalë e në Karadak, në Llap, Drenicë e Gollak, në Has, Rekë, Podrime, Lapushë, Podgur e Rugovë, Rrafsh i Kosovës dhe kudo, e kudo në viset tjera, tregonte se për popullin tonë e atdheun kishte kris ora më e madhe e historisë sonë. Falje të gjaqeve vazhdojmë të kemi edhe tani. / KultPlus.com

‘Yllin nga qielli do ta zbres edhe ty, ty do të ta fal’ (VIDEO)

“Marigona” është njëri nga grupet më të njohura në muzikën shqiptare, që për vite të tëra kanë përcjellë shumë gjenerata me këngët e tyre, shkruan KultPlus.

Grupi është formuar në Mitrovicë në vitin 1991 me formacionin e parë: Vullnet Sefaja, Edon Ramadani, Teoman Ukça, Labinot Krasniqi.

Stili i “Marigonës” është i veçantë. Gërshetimi i teksteve kuptimplota me vokalin unik të Vullnet Sefasë, ka bërë që ndër vite ata të sjellin shumë hite që edhe sot e kësaj dite këndohen e rikëndohen.

Disa nga këngët e tyre më të njohura janë: “Sonte”, “Pa ty”, “Mitrovcia”, “Ajshe”, “Dea”, “Tash shko”, “Fundi vjen”, etj…

Sonte po e risjellim një prej këngëve të tyre të hershme që titullohet “Do të vijë në mëngjes”, ku spikat teksti i bukur romantik, melodia dhe zëri i Sefasë.

Më poshtë bashkë me këngën po e japim edhe tekstin:

Do të vi një natë, në dritaren tënde
të të vështroj, kur ti je në ëndërr
do të vi atëherë, kur të jesh në gjumë
të t’shikoj si fle, se të dua shumë.

Do të vi në agim, nga gjumi të të zgjoj
të marr në përqafim, dhe kurrë mos të lëshoj
do vi në mëngjes, të të sjell ty dashurinë
të t’shikoj si buzëqesh, ta shijoj ty lumturinë.

Refreni:

Yllin nga qielli do ta zbres
edhe ty, ty do të ta fal
të shikoj, të shikoj se si buzëqesh
edhe hënës atë dritë do të ja marr.

Do të vi një natë, në dritaren tënde
të të vështroj, kur ti je në ëndërr
do të vi atëherë, kur të jesh në gjumë
të t’shikoj si fle, se të dua shumë. /KultPlus.com

https://youtu.be/FRu-lKfGv7Y?si=y_p7sadepunEATE0

‘Natyra është burimi i gjithë njohurisë së vërtetë’

Më poshtë gjeni disa prej thënieve më të bukura të Da Vinçit:

E vërteta është vajza e vetme e kohës.

Ai që zotëron shumë është ai që edhe frikësohet shumë, prej humbjes.

Kudo që hyn fati i mirë, zilia e rrethon dhe e sulmon atë vend; dhe kur ajo të largohet, hidhërimi dhe pendimi mbeten prapa.

Është më lehtë të luftosh me të keqen në fillim sesa në fund.

Trupi ynë varet nga Qielli dhe Qielli nga Shpirti ynë.

Ashtu si guximi e rrezikon jetën, frika e mbron atë.

Sepse, me të vërtetë, dashuria e madhe buron nga njohja e madhe e objektit të dashurisë, dhe nëse dini pak, do të jeni në gjendje ta doni atë vetëm pak ose aspak.

Atje ku ka britma, nuk ka njohuri të vërteta.

Ashtu siç çdo mbretëri e ndarë bie, ashtu çdo mendje e ndarë midis shumë studimeve ngatërron dhe shkatërron vetveten.

Në lumenj, uji që prekni është i fundit prej atij që ka kaluar dhe i pari prej atij që vjen; pra me kohën e tanishme.

Hekuri ndryshket nga mospërdorimi; uji humbet pastërtinë e tij nga pezulli … po ashtu edhe mosveprimi e thith fuqinë e mendjes.

Pse syri e sheh një gjë më qartë në ëndërr sesa në imagjinatë kur është zgjuar?

Ndërsa mendoja se po mësoja si të jetoja, në fakt mësova se si të vdisja.

Arti nuk mbarohet, vetëm braktiset.

Urtësia është vajza e përvojës.

Asgjë nuk e forcon autoritetin aq shumë sa heshtja.

Më ka bërë përshtypje urgjenca për të vepruar. Të dish nuk mjafton; ne duhet të aplikojmë. Të jesh i gatshëm nuk mjafton; ne duhet të bëjmë.

Natyra është burimi i gjithë njohurisë së vërtetë. Ajo ka logjikën e saj, ligjet e saj, nuk ka asnjë efekt pa shkak, as shpikje pa nevojë.

Përvoja nuk gabon. Vetëm gjykimet tuaja gabojnë duke pritur prej saj atë që nuk është në fuqinë e saj.

Koha qëndron mjaftueshëm për këdo që dëshiron ta përdorë.

Atje ku shpirti nuk funksionon bashkë me duart, nuk ka art.

Ai që e do praktikën pa teori është si marinari që hip në bordin e anijes pa timon dhe busull dhe kurrë nuk e di se ku mund të shkojë.

Eshtë më lehtë të rezistosh në fillim sesa në fund.

Burrat gabojnë kur ankohen për fluturimin e kohës, duke e akuzuar atë se është shumë e shpejtë dhe nuk e kuptojnë që është e mjaftueshme edhe ndërsa kalon.

Ai që nuk e dënon të keqen, urdhëron që të bëhet.

Ashtu si ngrënia në kundërshtim me këshillat është e dëmshme për shëndetin, ashtu edhe studimi pa dëshirë prish kujtesën dhe nuk mbart asgjë që merr përsipër.

Jeta jonë është e përbërë nga vdekja e të tjerëve.

Nuk është i aftë për virtyt ai njeri që sakrifikon nderin e tij për përfitime. Pasuria është e pafuqishme për të ndihmuar atë që nuk e vlerëson veten.

Ndërsa një ditë e kaluar mirë sjell gjumë të lumtur, ashtu edhe një jetë e kaluar mirë sjell vdekje të lumtur.

Përvetësimi i çdo njohurie, çfarëdo që të jetë, është gjithmonë e dobishme për intelektin, sepse do të jetë në gjendje të dëbojë gjërat e padobishme dhe të ruajë ato që janë të mira. Sepse asgjë nuk mund të dashurohet ose urrehet nëse nuk njihet së pari.

Mashtrueset më të mëdha që i shkaktojnë vuajtje njeriut janë mendimet e tij.

Një poet e di se ka arritur përsosmërinë jo kur nuk mbetet asgjë për të shtuar, por kur nuk ka asgjë për të marrë.

Nëse dikush dëshiron të shohë se si shpirti banon në trupin e tij, le të vëzhgojë se si ky trup përdor banesën e tij të përditshme. Kjo do të thotë, nëse kjo është pa rregull dhe e konfuze, trupi do të mbahet në çrregullim dhe konfuzion nga shpirti i tij.

I varfër është nxënësi që nuk e tejkalon mësuesin e tij.

Pasi të keni shijuar fluturimin, do të ecni përgjithmonë në tokë me sytë e kthyer drejt qiellit, sepse atje keni qenë dhe atje do të keni gjithmonë dëshirë të ktheheni.

Zoti na i shet të gjitha gjërat me çmimin e punës.

E vërteta e gjërave është ushqimi kryesor i intelekteve superiore.

Është po aq gabim i madh të flasësh mirë për një njeri të pavlefshëm sa të flasësh keq për një njeri të mirë.

Fatkeqësia më e rëndë është kur pikëpamjet tuaja vijnë përpara punës tuaj.

Mësoni si të shihni. Kuptoni sesi gjithçka lidhet me gjithçka tjetër./KultPlus.com

”Toyota” kryeson shitjet globale të automjeteve për të pestin vit radhazi

”Toyota Motor” vazhdoi të kryesojë shitjet globale të automjeteve për të pestin vit radhazi, pavarësisht nga një rënie prej 3,7 për qind në njësitë e prodhuara në vitin 2024, sipas të dhënave të publikuara nga firma japoneze sot.

Grupi ”Toyota”, i cili përfshin prodhuesin e kamionëve Hino Motors dhe prodhuesin e miniveturave ”Daihatsu Motor”, ka shitur 10,82 milionë njësi në vitin 2024, një rënie prej 3,7 për qind nga viti i kaluar, sipas të dhënave.

Shitjet e kompanisë kanë rënë 1,4 për qind, duke përjashtuar prodhuesit Hino dhe Daihatsu, me 1,44 milion njësi të shitura brenda vendit vitin e kaluar, një rënie prej 13,8 për qind.

Megjithatë, shitjet në Amerikën e Veriut janë rritur me 4,3 për qind, për të shkuar në 2,73 milionë automjete, ndërsa shitjet në Evropë gjithashtu janë rritur me 3,6 për qind, duke regjistruar 1,17 milion njësi.

Ndërkohë, përballë konkurrencës së ashpër të çmimeve, shitjet në Kinë kanë rënë 6,9 për qind, në 1,78 milion njësi.

Shitjet e automjeteve elektrike të Toyotas janë rritur me 34,5 për qind në 139.892 njësi, ndërsa shitjet e automjeteve hibride kanë shënuar rritje me 21,1 për qind në 2024 krahasuar me vitin 2023, për të arritur në 4,14 milionë njësi.

Rivali kryesor i Toyotas, Volkswagen i Gjermanisë, ka dalë i dyti në shitjet globale me 9,03 milionë njësi, një rënie me 2,3 për qind në vitin 2024, krahasuar me një vit më parë./ KultPlus.com

”Tesla” nis prodhimin e robotaksive dhe robotin humanoid

Miliarderi Elon Musk ka njoftuar se kompania e tij ”Tesla” më vonë këtë vit planifikon të nisë shërbime robotaksi në Kaliforni dhe tregje të tjera amerikane me makina “të pambikëqyrura” plotësisht vetëdrejtuese të disponueshme si një shërbim me pagesë.

Gjatë një bisede me analistët, Musk shprehu besim se kompania e tij do të shohë një rritje të konsiderueshme në vitet e ardhshme për shkak të përparimeve të saj në drejtimin autonom.

“Tani për tani, ekziston kjo situatë e gabuar ku njerëzit në fakt kalojnë në drejtimin manual për të kontrolluar mesazhet e tyre me tekst në mënyrë që kompjuteri të mos u bërtasë atyre”, tha Musk.

Ai pretendoi se disa shoferë drejtojnë automjetin me gjunjë për të lexuar posta elektronike dhe mesazhe, për të cilën ai tha se është “më pak i sigurt” sesa t’i heqin duart nga timoni.

Kjo ishte biseda e parë e Musk-ut me analistët që nga fitorja e zgjedhjeve në nëntor nga presidenti Donald Trump, me miliarderin Musk që shërben si një aleat kryesor.

Sistemi plotësisht vetëdrejtues i kompanisë ”Tesla” ende kërkon ndërhyrje të herëpashershme të shoferit, por po përmirësohet me shpejtësi, me synimin për të tejkaluar sigurinë e shoferëve njerëzor.

Kompania planifikon të fillojë prodhimin masiv në vitin 2026 të robotaksit ‘Cybercab’, një makinë pa timon, e krijuar posaçërisht për përdorim robotaksi. Tesla ka testuar shërbimin e saj robotaksi me punonjësit në ‘Bay Area’ të Kalifornisë që nga viti i kaluar, me drejtues të sigurisë të gatshëm për të ndërhyrë nëse është e nevojshme.

Më vonë këtë vit, Musk pret të nisë një shërbim me pagesë të udhëtimit në Kaliforni dhe Teksas, në pritje të miratimit rregullator. Tesla ende nuk është e licencuar për të operuar një shërbim autonom komercial të transportit në shtetin e Kalifornisë.

Musk gjithashtu përmendi zhvillimin e robotit humanoid ‘Optimus’ të kompanisë ”Tesla”, i cili do të fillojë prodhimin në vitin 2025.

“Optimus do të jetë në gjendje të luajë në piano dhe të fut një pe në gjilpërë”, tha Musk.

”Tesla” gjithashtu është e fokusuar në prodhimin e automjeteve elektrike më të përballueshme, me prodhimin që do të fillojë në gjysmën e parë të vitit 2025.

Pavarësisht rënies prej 71 për qind të të ardhurave neto në tremujorin e katërt, të ardhurat e kompanisë ”Tesla” u rritën 2 për qind në 25.7 miliardë dollarë.

Perspektivat e kompanisë, veçanërisht zhvillimi i robotit ‘Optimus’, mbeten fokusi kryesor për investitorët.

Musk tha se ”Tesla” planifikon të prodhojë të paktën disa mijëra robotë ‘Optimus’ në vitin 2025./ KultPlus.com