Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka njoftuar se Muzeu i Nënë Terezës në Prizren është në fazën drejt finalizimit, përcjell KultPlus.
Ai ka njoftuar se përveç ekspozitës, ky muze do të ketë aktivitete e program vjetor.
Në vijim KultPlus ua sjell njoftimin e kryeministrit Kurti:
Muzeu i Nënë Terezës në Prizren drejt funksionalizimit.
Përveç ekspozitës së përhershme, muzeu do të ketë program artistik vjetor e aktivitete edukuese për fëmijë, duke u bërë kështu një hapësirë kulturore shtesë për vendin tonë./KultPlus.com
Sot shënohet 157 vjetori i lindjes së gruas së parë që ka marrë dy çmime Nobel, shkruan KultPlus.
Tashmë e shndërruar në figurë mitike, simboli i përfshirjes së femrave në lëmin e shkencës, madje gruaja e të gjitha rekordeve. Nobelistja Mari Kyri (Marie Sklodowska-Curie) është gruaja e parë që fitoi doktoraturë në fizikë, e para grua që ka marrë dy çmime “Nobel” (një e ndarë me burrin e saj Pier Kyri dhe Henri Bekërel), profesoresha e parë në Sorbonë dhe e para që u fut në Panteon më 20 prill 1995.
Jetën e saj Mari Kyri e jetoi përkrah shkencëtarëve më eminentë të fillimshekullit XX. E njohur nga të gjithë, u vlerësua ndërkombëtarisht për t’u kthyer në mit. Kokëfortë, pa dyshim e talentuar dhe inteligjente, ajo ishte e para në shumë fusha: e para në agregatin e fizikës, gruaja e parë doktore e shkencave, femra e parë fituese e medaljes “Davy”, gruaja e parë dy herë nobeliste.
Vajza polake, e lindur më 7 nëntor 1867 në Varshavë, u vendos në Paris në 1891. Pasi përfundoit studimet për shkencë, ajo u bë specialiste e substancave radioaktive, së bashku me bashkëshortin Pier Kyri. Jo rrallëherë nobelistja është etiketuar edhe si feministe. Puna e saj mbi polonium dhe radiumin bëri histori dhe përfundoi duke ua mbyllur gojën atyre që e kishin sulmuar pandershmërisht.
Ajnshtajni shprehej se ajo ishte shkencëtari më i madh (në gjininë mashkullore) që ai njihte. Kryesorja, është ende e vetmja grua, hiri i së cilës prehet në Panteon për arsye larg të qenit “gruaja e”. Me të shoqin u njoh në kohën që po kërkonte një laborator për të studiuar vetitë magnetike të çeliqeve. “Ndodhi një alkimi e menjëhershme.
Ishte takimi i dy qenieve që kishin diçka absolute, shumë të kërkuar nga të tjerët dhe nga vetvetja, mbi të gjitha ndanë një pasion të përbashkët për shkencën. Shkëmbimi i korrespondencës së tyre dhe kujtimet e Mari Kyri dëshmojnë për një marrëdhënie tejet të thellë midis dy shpirtrave binjakë”. Nëse shumë gra duhej të zgjedhin midis martesës dhe karrierës, në rastin e shkrimtares ishte pikërisht i shoqi që e mbështeti gruan, financiarisht dhe moralisht. Maria solli në jete 2 vajza: Irenën (1897) dhe Evën (1904).
Në vitin 1898, duke studiuar rrezatimin e uraniumit, i cituar pak kohë më parë nga Henri Bekërel, si dhe substanca të tjera, Mari Kyri vuri theksin në atë që e quajti “radioaktivitet”. Disa muaj më vonë, çifti njoftoi se kishin identifikuar dy elementë të rinj: poloniumin dhe radiumin. Në vitin 1903, së bashku me Bekërelin morën çmimin “Nobel” në fizikë, për zbulimin e radioaktivitetit.
Pas luftës, shembulli i saj do të jetë një ndihmë e vlefshme në luftërat e ndryshme për kauzën e barazisë femërore, veçanërisht natyrisht në fushën e shkencës. Ajo do të bëhet një figurë mediatike në Shtetet e Bashkuara, ku do të bëjë fushatë për të mbledhur fonde për kërkime shkencore me radium. Fatkeqësisht, orët e gjata të ekspozimit ndaj substancave radioaktive çuan në përkeqësimin e shëndetit të saj.
E gjithë ekzistenca e Mari Kyrisë zhvillohet nën simbolin e drejtësisë, humanizmit dhe punës. Jeta e saj është një përrallë sa e bukur, aq edhe e trishtuar, më saktë e mrekullueshme. Jo se ato çfarë rrëfehen nuk janë të vërteta apo janë të zbukuruara nga historia, përkundrazi kemi të bëjmë me një ndërthurje lavdish e shoqëruar me një seri fatkeqësish që të imponon respekt. Motra e madhe i vdes nga tifoja, më pas e ëma nga tuberkulozi. Punimet në “rrezet e uraniumit” të Henri Bekërel çojnë në zbulimin e poloniumit dhe radiumit, pastaj në përcaktimin e masës atomike të radiumit (226 dhe pluhurave). Vdekja e tmerrshme aksidentale e Pier Kyrisë. Skandali i jashtëzakonshëm i lidhjes së saj me Paul Langevin (Poli i pashëm është i martuar, ajo është e ve). Angazhimi i saj për radiografimin e ushtarëve të plagosur gjatë Luftës së Parë Botërore. Dy çmimet “Nobel” dhe për ta mbyllur me Panteonin.
Pas luftës, Mari Kyri ngriti “Institut du Radium” – Institutin e ardhshëm Curie – e themeluar në vitin 1909. Virtytet terapeutike të radiumit për të vrarë tumoret malinje janë të njohura, por mbetet ende shumë për të bërë për të kontrolluar përdorimin e tij. Ajo do ta bëjë atë deri në vdekjen e saj në 1934. Vdiq në korrik 1934 në moshën 66 vjeç. Vdekja e saj nuk u shoqërua me ndonjë ceremoni zyrtare. Mirëpo, në vitin 1995, presidenti Fransua Miteran e solli në Panteon, së bashku me të shoqin. / KultPlus.com
Shoqata e arteve pamore “ArtPlisi” organizon një ekspozitë të veçantë në galerinë “Kemptnertobel” në Wetzikon ZH, e cila do të bashkojë veprat e 17 artistëve shqiptarë që jetojnë dhe krijojnë në Zvicër. Ekspozita është e kuruar nga artistja Valerijana Krasniqi,ku do të ofrojë mundësinë për të përjetuar artin shqiptar në një kontekst ndërkombëtar.
Sipas artistit Dussi Sadriji në këtë ngjarje, që do të hapet më 9 nëntor 2024, nga 17 artiste të qmuar do të ekspozohen edhe punimet e artistëve të njohur si Saimir Strati, Rame Dardania dhe Idriz Berisha, i cili do të jetë pjesëmarrës nderi në këtë ngjarje.
Saimir Strati, i njohur për mozaikët e tij të mrekullueshëm dhe për mbajtjen e 11 rekordeve botërore, do të prezantojë disa nga krijimet e tij më të veçanta. Po ashtu, Rame Dardania do të sjellë për publikun punimet e tij të njohura në stilin abstrakt, ndërsa Idriz Berisha “Xhixhi” nga Kosova, me një karrierë të gjatë artistike, do të ndajnë veprat që përfaqësojnë mjeshtërinë e tij.
Hapja e ekspozitës do të jetë më 9 nëntor, duke filluar nga ora 18:00, dhe do të shoqërohet me një Apero dhe një program të pasur. Ekspozita do të mbetet e hapur deri më 1 dhjetor 2024, dhe është një mundësi e shkëlqyer për të shijuar artin shqiptar dhe për të njohur më shumë rreth krijimtarisë së këtyre artistëve të talentuar./KultPlus.com
Edicioni VII i Euro Balkan Film Festival që po zhvillohet në Romë deri më 12 nëntor ndërmjet ”Casa del Cinema”, MAXXI dhe ”Nuovo Cinema Aquila” i kushtohet jo vetëm festimit të kinemasë ballkanike, por edhe promovimit të bashkëpunimit midis produksionit italian dhe atij ballkanik.
Ky edicion i bën homazh shkrimtarit më të madh shqiptar Ismail Kadare, i cili u nda nga jeta pak kohë më parë, me dhënien, pas vdekjes, të Çmimit të Karrierës për Bashkëpunimin Kulturor Italo-Ballkanik dhe për kontributin e dhënë në zhvillimin e marrëdhënieve kulturore midis Italisë, Ballkanit dhe kulturës evropiane.
Çmimi, i dorëzuar nga presidenti i shoqatës ”Occhio Blu”, organizator i festivalit, ambasadori Mario Bova, do të merret nga Helena Kadare, bashkëshortja e shkrimtarit.
Më pas do të shfaqet filmi i Luciano Tovolit ”Gjenerali i ushtrisë së vdekur” (1983), bazuar në romanin me të njëjtin emër.
Në homazh për të, shfaqjes do t’i paraprihet një panel i thelluar në profilin e shkrimtarit, ku do të flasin Francesco Altimari, studiues dhe profesor i Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin e Kalabrisë, Matteo Mandalà, profesor ordinar i Letërsisë Shqipe në Universitetin e Palermos, Diana Çuli dhe Luciano Tovoli.
Ndërkohë, do të ketë 10 filma në konkurrim nga regjisorë të rinj që prezantojnë gjuhë të reja kinematografike.
Ndër zërat domethënës dhe për rrjedhojë më të rrallë, ai i Kumjana Novakovës, regjisores maqedonase, e cila do të prezantojë dokumentarin e saj ”Heshtja e arsyes”, me realitetin jashtëzakonisht të dhunshëm të luftës në Bosnjë dhe Hercegovinë midis viteve 1992-95, veçanërisht në fshatin boshnjak Foça, i ashtuquajturi “kampi i përdhunimit”.
Filmat jashtë gare do të ofrojnë një dialog midis historisë ballkanike dhe asaj italiane duke prekur tema të tilla si luftërat ballkanike dhe kujtesa historike./atsh/KultPlus.com
Tri bashkëprodhime me Kosovën shfaqën premierën, dhe dy projekte filmike nga Kosova përkrahen për zhvillim në kuadër të edicionit të 65-të të Festivalit të Selanikut, përderisa u mbajt Asambleja e 37-të e Rrjetit të Kinemasë së Evropës Juglindore.
Premierën shfaqën:
‘Lluna Park’ nga Florenc Papas, me rrolin kryesor nga Adriana Matoshi, me producent Dritan Huqi dhe bashkëproducent nga Kosova Fatmir Spahiu.
‘Vidra’ nga Srdjan Vuletic, me aktorët nga Kosova Aurita Agushi dhe Edona Reshitaj si dhe Fatmir Spahiun aktor dhe bashkëproducent nga Kosova.
‘The River’ nga Haris Raftogiannis, me aktoren Ilire Vinca, dhe bashkëproducentë nga Kosova Eshref Durmishin dhe Besnik Krapin.
Projektet filmike të mbështetura për zvillim:
‘Zbardhje’ nga Kaltrina Krasniqi, shkruar nga Dori Basha, dhe producent Ares Shporta, u mbështet në kuadër të tregut Agora me çmimin zhvillimor për Marché du Film të rrjetit të producentëve.
Përderisa ‘Vestige’ nga Rita Krasniqi ishte njëri ndër tetë projektet e mbështetura për zhvillim në kuadër të Asamblesë së 37-të të Rrjetit të Kinemasë së Evropës Juglindore./KultPlus.com
“Duhet guxim për të dashuruar, por dhimbja përmes dashurisë është një zjarr pastrues gjë të cilën ata që dashurojnë në përgjithësi e dijn. Ne të gjithë njohim njerëz të cilët aq shumë frikësohen nga dhimbja sa që mbyllen brenda vetes dhe nuk japin asgjë, nuk marrin asgjë dhe në këtë mënyrë tkurren deri sa jetën e bëjnë thjeshtë një vdekje që jeton.”
“Pavarësisht se sa e thjeshtë është një femër, nëse e vërteta dhe ndershmëria janë të shkruara në fytyrën e saj, ajo do të jetë e bukur.”
“Unë besoj që secili mund ta mposht frikën duke i bërë gjërat që gjithmonë ka pasur frikë ti bëjë.”
“Është shumë më mirë të ndezësh një qiri se sa ta mallkosh errësirën.”
“Kurrë mos u mërzit dhe kurrë nuk do të bëhesh i mërzitshëm.”
Kujtojmë se sot bëhen 138 vite nga lindja e Eleanor Rooseveltit, ish-zonja e parë e SHBA-ve.
Anna Eleanor Roosevelt ishte një figurë, diplomate dhe aktiviste politike Amerikane.
Ajo shërbeu si zonja e parë e Shteteve të Bashkuara nga 4 mars 1933, deri në 12 prill 1945, gjatë katër mandateve të burrit të saj Presidentit Franklin D. Roosevelt në detyrë.
Roosevelt shërbeu si Delegate e Shteteve të Bashkuara në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Presidenti Harry S. Truman më vonë e quajti atë “Zonja e Parë e Botës” në shenjë nderimi për arritjet e saj të të drejtave të njeriut./ KultPlus.com
Çmimi Kadare, i iniciuar në vitin 2014 me bekimin e shkrimtarit Ismail Kadare festoi 10-vjetorin, në një event që bëri bashkë fituesit ndër vite e personalitete të letërsisë, në praninë e zonjës Helena Kadare.
“Kam qenë prezente kur Çili ka ardhur në shtëpinë e plazhit dhe i ka bërë propozimin Ismailit. Nëse kjo gjë i vlen letërsisë, dakord jam. Dhe ja ku jemi këtu pas 10 vitesh, uroj që kjo gjë të vazhdojë, të mos ndërpritet asnjëherë.”, shprehet Helena Kadare.
“Platforma jonë, me bekimin e Kadaresë, ka qenë mbështetja e të shkruarit shqip, mbi dorëshkrime, pra një nxitje burimore që njerëzit të shkruajnë letërsinë shqipe në të gjitha zhanerat e veta. “, tha Henri Çili.
Ky jubilee erdhi si një homazh për kolosin e letrave shqipe, që u nda nga jeta katër muaj më parë, teksa poezi të përzgjedhura të Kadaresë, erdhën përmes notave muzikore nga Gjergj Leka dhe Liljana Kondakçi.
“Është nëntori i parë pa Ismail Kadarenë, ne nuk pyesim dot më çfarë po shkruan Kadareja. Të gjitha ata që shkruajnë, nuk pyesin dot më çfarë do thoshte Kadare po ta lexonte. Kjo është një humbje e madhe për letrat shqipe dhe për secilin prej nesh.”, u shpreh Alfred Lela.
Dekada e parë e këtij rrugëtimi vjen e përmbledhur në një album nga Instituti Liberal Pashko dhe UET Press. Ndërsa Çmimi special Kadare 2024 iu dha poetit Preç Zogaj, për veprën Në çdo pasqyrë na sheh mëkati, një personifikim i bukurisë dhe elegancës së lirikës bashkohore.
Ndërkohë, duke nisur nga dekada e dytë, juria e çmimit do të përbëhet nga fituesit e mëparshëm./TopChannel/KultPlus.com
Androkli Kostallari është njëri ndër gjuhëtarët më të shquar shqiptarë të gjysmës së dytë të shekullit të shkuar, që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në lartësimin e gjuhës shqipe dhe në ngritjen e gjuhësisë shqiptare në nivelin e vendeve të tjera të Europës Lindore. Student i shkëlqyer i Universitetit “Lomonosov” të Moskës (1949-1954) dhe ndjekës i zhvillimeve në gjuhësinë botërore, ai arriti të kishte një formim teorik të admirueshëm.
Njihte shumë mirë gjuhësinë tradicionale dhe rrymat gjuhësore strukturaliste e passtrukturaliste që lulëzonin në Perëndim dhe këto njohuri u përpoq t’ua përcillte studentëve e bashkëpunëtorëve të rinj shkencorë, duke arritur të kishte te brezat e rinj të gjuhëtarëve një ndikim që nuk e ka pasur asnjë gjuhëtar tjetër i brezit të tij. Për gati 40 vjet, që nga viti 1953, kur ishte ende student, e deri më 1991 punoi pa u lodhur duke lënë prapa një veprimtari të pasur botuese, që përfshin fjalorë llojesh të ndryshme, 16 monografi dhe një numër të madh shkrimesh. Vetëm monografitë, referatet e artikujt e tij, të botuara në katër vëllime nga Akademia jonë e Shkencave, arrijnë më shumë se 2 mijë faqe, pa llogaritur këtu leksionet e shkruara universitare e pasuniversitare që ka mbajtur në Tiranë e Prishtinë. Që nga viti 1957, kur u vu në krye të Institutit të Gjuhësisë e të Letërsisë, e deri më 1990, punoi me ngulm për ngritjen e këtij institucioni dhe për organizimin dhe drejtimin e punës shkencore të tij, duke u dalluar si drejtues energjik e i palodhur.
Me themelimin e Akademisë së Shkencave më 1972, Androkli Kostallari u zgjodh akademik dhe anëtar i presidiumit të saj. U dekorua më 1959 me Urdhrin e Punës të Klasit të Dytë për veprimtari të shquar në fushën e shtypit, në vitin 1972 me Urdhrin “Naim Frashëri” të Klasit të Parë për ndihmesa të shquara në fushën e arsimit e të kulturës dhe më 1974 mori Çmimin e Republikës të Shkallës së Parë për veprën “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe”.
Këtë çmim mori edhe për “Fjalorin e gjuhës së sotme shqipe”. Për merita në fushën e arsimit, më 1987 u nderua me titullin e lartë “Mësues i Popullit”. Emri i tij u bë i njohur edhe jashtë botës shqiptare. Ai e ka përfaqësuar denjësisht gjuhësinë tonë në botën shkencore europiane. Më 1960 u zgjodh anëtar i Komitetit Ndërkombëtar të Shkencave Onomastike (CIOS), më 1963 u bë anëtar dhe për disa vjet nënkryetar i Komitetit të Studimeve për Europën Juglindore (AIESEE), qe edhe anëtar i redaksisë së “Atlasit të Gjuhëve të Europës”. Për punën e tij në fushën e teorisë së gjuhës letrare, Universiteti i Goteborgut (Suedi) i ka dhënë titullin Doctor honoris causa në shkencat filologjike dhe Magjistër i arteve të lira.
Me gjithë këto merita, Androkli Kostallari mbeti një njeri tepër modest, që kurrë nuk u mburr dhe as i shfrytëzoi këto merita për përfitime vetjake. Jetoi thjesht dhe jo pa shqetësime e privacione, për shkak të mjeteve monetare të pamjaftueshme për të mbajtur familjen dhe të mungesës së kushteve për punë në shtëpi. Megjithatë, këto nuk e penguan të punonte pa u lodhur dhe të ndërtonte marrëdhënie korrekte pune e shoqërore. Nuk la cep të Shqipërisë pa shkelur në kërkim të fjalës së rrallë ose në veprimtari shkencore, prandaj nuk kishte njeri që të mos e njihte, ashtu si ai i njihte me emër mësuesit e përkushtuar të gjuhës shqipe që përpiqeshin të mblidhnin fjalë të reja ose të merreshin me punë shkencore. Fushat kryesore të veprimtarisë shkencore dhe pedagogjike të tij qenë leksikologjia e leksikografia, fjalëformimi, onomastika, gjuhësia e përgjithshme dhe teoria e gjuhës letrare. Po vendin e kreut në këtë veprimtari e zënë studimet për fjalëformimin, ku spikatin monografitë e punimet për fjalët e përbëra në gjuhën shqipe, një kategori fjalësh me të cilat gjuha jonë është shumë e pasur, por deri atëherë pothuajse e pastudiuar. Ai ishte i bindur se gjuha shqipe i ka të gjitha mundësitë për të përballuar, me mjetet e veta, nevojat e shprehjes në të gjitha fushat e veprimtarisë ligjërimore. Pastërtia e leksikut të gjuhës së shkruar nëpërmjet krijimeve të reja e, sidomos, nëpërmjet aktivizimit të fjalëve shqipe nga leksiku popullor, ka qenë njëri nga qëllimet kryesore të punës së tij shkencore.
Ai përgatiti një bërthamë leksikografësh, që do të bëheshin bashkautorë të “Fjalorit të gjuhës së stome shqipe” (1980) me 41 mijë fjalë, fjalori më i madh shpjegues i gjuhës shqipe i hartuar deri më sot. Ky fjalor, që u udhëhoq në çdo fazë të tij nga A. Kostallari përbën arritjen më madhore të leksikografisë shqiptare. Ai qe edhe bashkautor i një fjalori të vogël shqip-rusisht (të botuar më 1951, kur ishte ende student) dhe redaktor i të parit fjalor rusisht-shqip me 25 mijë fjalë. Një aspekt tjetër në këtë fushë qe edhe puna si bashkautor në hartimin e mbi 30 fjalorëve terminologjikë shqip-gjuhë të huaja, me të cilët shqipes iu zgjerua frymëmarrja edhe në fushë të terminologjisë. Fushë e rëndësishme e veprimtarisë shkencore të Androkli Kostallarit ka qenë edhe historia e formimit dhe e zhvillimit të gjuhës letrare shqipe si dhe veçoritë ndërtimore e funksionale të saj, të cilat i ka trajtuar në një varg studimesh, që mbeten model i analizës shkencore.
Mori pjesë në komisionin hartues të “Ortografisë së gjuhës shqipe” (1956), kryesoi komisionin hartues të “Rregullave të drejtshkrimit të shqipes” (Projekt, 1976); ishte kryetar i komisionit organizues të Kongresit të Drejtshkrimit (1972), ku mbajti referatin kryesor; kryesoi komisionin për hartimin e “Drejtshkrimit të gjuhës shqipe” (1973), të “Fjalorit drejtshkrimor” (1976) dhe të doracakëve të tjerë normativë. / KultPlus.com
Ditën kur barra mbi supe të bëhet e padurueshme dhe qorrollisesh, bota vallëzoftë dhe drejtpeshimin ta ktheftë.
Kur sytë pas dritares së hirtë të bëhen akull dhe fantazma e humbjes të kaplon, një tufë ngjyrash ardhshin te ti, të kaltra, të kuqe, të gjelbra dhe bojë qielli për të të zgjuar nga gjumi si shokët.
Kur ekrani i të menduarit plasaritet dhe një njollë oqean rritet nën ty duke u nxirë, një shteg i verdhë i dritës së hënës u shtriftë mbi valë dhe të sjelltë të sigurt në breg.
Ushqimi i tokës qoftë yti, kthjelltësia e dritës qoftë jotja, uji i oqeanit qoftë yti, mbrojtja e të parëve qoftë me ty.
Dhe një erë e lehtë i sjelltë në gjirin tënd këto fjalë të dashurisë, si një pallto të padukshme, që jetën ta mbron. / KultPlus.com
Baleti “Giselle” me historinë e mrekullueshme të dashurisë që triumfon edhe përtej vdekjes, e çon trupën e baletit të TKOB-së në Palma de Mallorca të Spanjës në datat 7, 8 dhe 10 nëntor.
Ky balet i veçantë, që përcjell thellësinë e ndjenjave dhe bukurinë e baletit klasik, do të prezantojë talentin e balerinëve shqiptarë për publikun ndërkombëtar.
Teatri Kombëtar i Operas e Baletit në një postim në rrjetet sociale shprehet se, ky bashkëpunim nënvizon angazhimin për të promovuar artin dhe kulturën shqiptare në skenat ndërkombëtare, duke vendosur TKOBAP-në në hartën kulturore botërore dhe duke ofruar një platformë të denjë për artistët shqiptarë./atsh/KultPlus.com
Me sa duket, familja Brontë i detyrohet shumë Jorkshirit dhe Hauorthit. Veçanërisht tri motrat Brontë: Sharlotë (Charlotte), Emili (Emily) dhe Anë (Anne), emrat e të cilave lidhen menjëherë me peizazhin e lagësht e të vrazhdë të lëndinave angleze.
A ju thonë gjë malet dhe gëmushat e shqopishtave?
A nuk thërresin titujt e romaneve më të famshëm të epokës viktoriane?
Po, sigurisht që po, por edhe jeta e përditshme dhe mbresat e tri vajzave të reja, tri motrave të bashkuara nga pasioni i përbashkët. Në të vërtetë, fshati që i mikpriti që fëmijë, Hauorthi, me kalimin e viteve u shndërrua në vend pelegrinazhi, po kështu edhe shtëpia e familjes dhe kisha ku punonte i ati, një reverend. Se ç’ndikim ka pasur peizazhi që shoqëroi rrugëtimin e jetës së tyre të shkurtër dhe natyra e vendit në krijimtarinë e tyre, është një pyetje që mund të marrë lehtësisht përgjigje. Ndikimi ka qenë i madh dhe, pavarësisht disa udhëtimeve dhe periudhave jashtë vendit, ato i kanë qëndruar gjithmonë besnike. nga ana tjetër, një fakt edhe më magjepsës ka të bëjë me artin që i bashkon. Secila prej tyre shprehet vetëm me fjalë dhe njëkohësisht njëra me tjetrën. Në fakt, në 1847, ato kanë gati 3 romanet e tyre kryesore: “Xhejn Er”, “Maja të stuhishme” dhe “Anjezë Grej” – njëherazi. Botimi, në harmoni të përsosur, ishte një fakt që i kishte ndodhur tashmë treshes, vetëm dy vjet më parë. Kishin vendosur të botonin poezitë e tyre, të cilat i kishin shkruar në fshehtësi të plotë dhe tejet personale. Përballë heshtjes së Emilisë, Sharlotë pranon një kompromis. Koleksioni mund të shohë dritën, por vetëm me një pseudonim.
Shkrimi me pseudonim: e përbashkëta artistike e motrave Brontë
Zgjedhja e emrit, nuk është e rastësishme. Secila supozon një emër, që nuk lë të nënkuptojë aspak atë realen, përveç shkronjës së parë: Sharlotë zgjedh “Currer” , Emili dhe Anë, bëhen “Ellis” dhe “Acton”. Të gjitha me mbiemrin Bell – “këmbanë” në anglisht, për të na sjellë ndërmend një poetikë të caktuar. Me pseudonimi qëllimisht bishtnuese për sa i përket gjinisë, pasi nuk specifikojnë nëse janë autorë apo autore dhe pikërisht për këtë pasiguri funksionojnë aq mirë. Botimi bëhet në një vëllim të vetëm, edhe për shkak të temave të përbashkëta: marrëdhëniet e njeriut me natyrën ose me hyjninë, trazimet e dashurisë dhe lavdërimi i lirisë. Marrëveshja mes tre Brontëve është evidente në disa përshkrime të peizazhit dhe në mbresat më shpirtërore. Shpesh dashuria bëhet vuajtje, nuk u kthehet në këmbim ose tradhtohet. Sa herë kërkojnë ngushëllim, tashmë në shtëpi – si Anjeza te poezia “Ngushëllim” – në agimin e parë të ditës – si Sharlotë te “Mëngjesi”. Edhe Emili i bashkohet korit melankolik, duke gjetur strehë në livadhet e njohura.
“Do të shkoj atje ku do të më çojë natyra: / Nuk dua të zgjedh tjetër udhërrëfyes: / ku kopetë gri kullosin midis grigjave; / ku era fryn e tërbuar mbi mal”. (E. Brontë).
Natyra është e gjallë dhe manifestohet në praninë e tyre, por evokimi i hapësirave të shqopishtës dhe shkëlqimit të hënës, nuk ngjallin gjithmonë ndjenja mirëqenieje ose përkatësie. Ndonjëherë tek Emilia, vargjet e së cilës janë më komplekset, shpirti i njeriut është i stuhishëm dhe po ashtu edhe natyra, e cila lidhet me të në harmonizim. Pamjet e stuhisë dhe erës, që trondit lumenjtë dhe pyjet përsëriten shpeshherë. Përkundrazi, Zoti mund të shfaqet indiferent ndaj kërkesave, të cilat bëhen të kota dhe të pashprehshme.
Marrëdhënia midis motrave dhe natyra e Jorkshirit
Emili Brontë përqafon kontrastet: dashurinë dhe urrejtjen, jetën dhe vdekjen, realen dhe imagjinare, i deshifron dhe e pohon praninë e tyre në çdo formë jetike. Në vend të kësaj, poezia e Sharlotë dhe Anë Brontë, ka luhatje të dobëta. E lëshojnë veten në keqardhje dashurie dhe lutje melankolike, herë-herë shtrijnë dorën drejt lirisë dhe refuzojnë hallkat e burgosjes, të gjitha me një dozë më të vogël tensioni.
“Do të doja të bredhërija lirshëm,/ një dehje po ma pushton mendjen/ me mendimin për të shkuar larg/ në botët fantastike-gëzim i çuditshëm /që nuk duron dot të jetë i burgosur/erë më të lehtë perëndimore”. (Sh. Brontë) .
Karriera e tyre si poetesha është mjaft e shkurtër, ashtu si ekzistenca e tyre. Na lënë pak rreshta dhe preferojnë të shprehen me prozë. Megjithatë, në paraqitjet e përshtypjeve të tyre romantike, ato sjellin elemente dhe tema që do të kthehen edhe në romane, shumë më të famshme se poezitë. Si pasojë, njohja e këtij aspekti të letërsisë së motrave Brontë mund të jetë e dobishme si në fushën artistike, ashtu edhe në atë njerëzore, për një qasje në njohjen e gjendjes së tyre shpirtërore.
Virxhinia Ulf, në një shkrim publikuar në “The Guardian” më 1904, nuk e ka të vështirë t’i përcaktojë “sentimentale” udhëtimet në Jorkshir dhe shtëpinë-muze të tri shkrimtareve. Në rrëfim, ajo përmend vendet që ka vizituar dhe për secilin përjeton një emocion të ndryshëm, thuajse kaq të fortë. Edhe tek ajo, Hauorth provokon njëherazi ëmbëlsi dhe zymtësi, drithërimë dhe frikë. Edhe Ulf rijeton stuhitë e jetës së shkurtër, të motrave Brontë në Jorkshir./Konica.al/ KultPlus.com
Salla e Kuqe e Pallatit të Rinisë mbrëmë u mbush plot dhe mori një hijeshi krejt tjetër. Artistë, politikanë e qytetarë të shumtë që ishin mbledhur për të njejtën arsye. Të shijonin koncertin me interpretime që ushqenin trurin e shpirtin.
Nën drejtimin e Frederic Laroque, koncert-mjeshtër i Orkestrës së Operës së Parisit dhe me pjesëmarrjen e fagonistit të njohur Laurent Lefevre, mbrëmë u mbajt koncerti i Operës së Kosovës bashkë me Filharmoninë e Kosovës, që zgjati përreth 2 orë.
Koncerti filloi me duartrokitje të shumta nga publiku, që mirëpritën mjeshtrin Laroque, i cili përballë ambasadorit amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, ministrit të Kulturës Hajrulla Ceku e shumë qytetarëve të tjerë, filloi menjëherë interpretimin e tij bashkë me orkestrën.
Gjatë mbrëmjes, u interpretuan vepra “Katër stinët” nga Antonio Vivaldi , “Flauti magjik” nga Mozart, “Koncert për fagot” nga Rossini dhe “Suita Carmen” nga Bizet, nën dirigjimin e Laroque.
Secila nga veprat që u interpretua, kishte një emocion tjetër. Koncerti, ashtu siç u hap, edhe u mbyll me duartrokitje të pafundme.
Frederic Laroque, 65-vjeçar, ka filluar mësimet për violinë në moshën 6 vjeçare. Ai ishte student i Andre Proffit dhe më pas i Gerard Jarry-t. Ka fituar çmime te para në violinë dhe muzikë dhome. Ai është violinisti i parë i Orkestrës së Operës Kombëtare të Parisit dhe gjithashtu përformon në grupe muzikore, nga teio deri në dhjetë instrumentistë.
Poashtu, ai është edhe profesor në Konservatorin Kombëtar të Muzikës dhe Dansit në Paris.
Ndërsa, Laurent Lefevre ka studiuar në Konservatorin Kombëtar Superior në Paris. Ai performon shpesh si solist me orkestrat më prestigjioze si ajo e Radios së Stuttgart-it, Filharmonia e Buenos Airesit, Orkestra “Simon Bolivar” në Karakas, Tokyo Mozart Players, Orkestra e Operës së Parisit dhe nën drejtimin e dirigjentëve të njohur si Myung-Whun Chung dhe Seini Ozawa.
Në një prononcim të shkurtër për KultPlus, Laroque tregoi se kjo nuk ishte hera e tij e parë në Kosovë, dhe se përgatitjet për ketë mbrëmjë kishin shkuar shumë mirë.
“Hera ime e parë ka qenë diku para 18 viteve. Nuk ishte e vështirë të përgatiteshim sepse patëm nje bashkëpunim shumë të mirë me orkestrën”, tha ai.
Tutje, Laroque u shpreh se nuk mund të ndajë si të preferuar ndonjërën nga veprat që interpretuan këtë natë.
“Është pyetje shumë e vështirë, sepse kisha shumë emocione si për shembull tek Rossini, mirëpo nuk mund të zgjedh njërën, pra është pyetje e vështirë” tha tutje dirigjenti dhe violinisti./KultPlus.com
Raporti i Progresit 2023 nga Komisioni Evropian ka sjellë një lajm të mrekullueshëm për Kosovën dhe për UNI – Universum International College, i cili është renditur si institucioni numër një në Ballkanin Perëndimor për dërgimin e studentëve jashtë vendit në kuadër të programit Erasmus+, me bursë të plotë semestrale.
Kapitulli 25 i këtij raporti ka shënuar një vlerësim të jashtëzakonshëm për arritjet e Kosovës në këtë program, duke theksuar suksesin e madh të UNI në organizimin e shkëmbimeve studentore me vendet evropiane. Në vitin 2023, UNI ka arritur një numër rekord të shkëmbimeve, duke realizuar 407 shkëmbime studentore.
Kjo arritje do të thotë jo vetëm, rritje e mundësive për studentët e Kosovës, por edhe një pozicionim të fortë të UNI – Universum International College si lider në programet ndërkombëtare të arsimit. Suksesi i realizuar në Erasmus+ përfaqëson një hap të madh përpara për arsimimin e studentëve kosovarë, duke u ofruar mundësi për t’u njohur me sisteme të ndryshme arsimore dhe për t’u angazhuar në eksperienca që ndikojnë në zhvillimin personal dhe profesional të tyre.
UNI – Universum International College, i njohur për angazhimin e tij të vazhdueshëm në avancimin e mundësive për studentët e tij, ka forcuar pozitën e tij si lider i dërgimit të studentëve në shkëmbime ndërkombëtare. Kjo arritje është një pasqyrë e angazhimit të universitetit për t’u ofruar studentëve mundësi që përmirësojnë kualifikimet dhe i hapin dyer për karrierë ndërkombëtare.
Erasmus+ ka qenë dhe mbetet një mundësi thelbësore për zhvillimin e edukimit dhe integrimin e vendeve të Ballkanit në arsimimin ndërkombëtar. Me këtë sukses, UNI dëshmon se është institucioni i duhur për të udhëhequr studentët e Kosovës dhe për t’i ofruar atyre mundësi që ndihmojnë në ndërtimin e një të ardhmeje të ndritur, si në nivel lokal ashtu edhe në atë global.
Apliko KËTU për studime në #UNI dhe fillo rrugëtimin tënd akademik ndërkombëtar.
Për më shumë informata rreth bursave ndërkombëtare kontakto +38344144062, [email protected] ose ndiqni UNI në facebookdhe instagram. /KultPlus.com
Tenori shqiptar me famë botërore Saimir Pirgu së shpejti do të interpetoj në kuadër të Operës së Kosovës, e njëkohësisht do të lansoj albumin e tij të ri “Saimir”, shkruan KultPlus.
Tenroi Pirgu do të jetë në Prishtinë më 10 dhjetor, dhe pikërisht në këtë kryeqytet do të nisë turneun e tij të këtij albumi, për të vazhduar më pas me të njëjtin koncert edhe në Barcelonë. Koncerti vjen nën dirigjimin e Elda Laro.
Ndërkohë, ai së fundi, pas 13 vjetësh mungesë, është rikthyer në skenën shqiptare të Teatrit Kombëtar të Operas e Baletit. Nëpërmjet operës “Toska” të Puçinit, ai interpretoi rolin e Kavaradosit.
Biletat e kësaj shfaqjeje të shumëpritur ishin shitur në kohë rekord. “Toska” megjithëse e vënë shumë herë në skenën e TKOB-së, mori rëndësi për faktin se përveç rikthimit të tenorit Pirgu, i jep fund “Vitit Puçinian”, në nder të kompozitorit Xhakomo Puçini.
“Toska” është një udhëtim mes pasionit, xhelozisë dhe sakrificës. Ngjarjet vendosen në Romën e shekullit XIX dhe eksplorojnë marrëdhënien komplekse mes një këngëtareje pasionante, një artisti idealist dhe një shefi policie sadist./ KultPlus.com
Sot janë bërë 62 vjet nga vdekja e Ana Eleanor Roosevelt, politikanes, diplomates dhe aktivistes amerikane. Ajo ishte Zonja e Parë e Shteteve të Bashkuara e cila shërbeu më së gjati, duke mbajtur postin e saj nga marsi i vitit 1933 deri në prillin e vitit 1945, gjatë kohës së shërbimit të bashkëshortit Franklin D. Roosevelt për 4 mandate.
Presidenti Harry S. Truman do ta quante me vonë ‘Zonja e Parë e Botës’ në nder të arritjeve të saj në fushën e të drejtave të njeriut. Ajo ka shërbyer si e dërguar e Shteteve të Bashkuara në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.
KultPlus ju sjell edhe disa thënie nga Eleanor Roosevelt:
“Duhet guxim për të dashuruar, por dhimbja përmes dashurisë është një zjarr pastrues gjë të cilën ata që dashurojnë në përgjithësi e dijn. Ne të gjithë njohim njerëz të cilët aq shumë frikësohen nga dhimbja sa që mbyllen brenda vetes dhe nuk japin asgjë, nuk marrin asgjë dhe në këtë mënyrë tkurren deri sa jetën e bëjnë thjeshtë një vdekje që jeton.”
“Pavarësisht se sa e thjeshtë është një femër, nëse e vërteta dhe ndershmëria janë të shkruara në fytyrën e saj, ajo do të jetë e bukur.”
“Unë besoj që secili mund ta mposht frikën duke i bërë gjërat që gjithmonë ka pasur frikë ti bëjë.”
“Është shumë më mirë të ndezësh një qiri se sa ta mallkosh errësirën.”
“Kurrë mos u mërzit dhe kurrë nuk do të bëhesh i mërzitshëm.” / KultPlus.com
Albert Camus shkroi këtë letër falënderimi për mësuesin e shkollës fillore, Louis Germain, menjëherë pas marrjes së Çmimit Nobel për Letërsi në vitin 1957. Një gjest i rëndësishëm ishte ai i shkrimtarit francez që tregon se si mësuesit e shkollave fillore mund të kenë një rëndësi të madhe për edukimin dhe formimin e individëve
Albert Camus
“I nderuar z. Germain,
Kam pritur të shuhet rrëmuja që më ka rrethuar këto ditë para se të vij t’ju flas me gjithë zemër. Më kanë bërë një nderim shumë të madh (dhënien e Çmimit Nobel për Letërsi N.d.R.) të cilin as nuk e kërkova, as nuk e kujtova. Por, kur më erdhi lajmi, mendimi im i parë, pas mendimit për nënën time, ishte për ju. Pa juve, pa atë dorë të dashur që ju i ofruat një fëmijës së varfër, që ai isha unë, pa mësimin dhe shembullin tuaj, nuk do të kishte ndodhur asgjë nga gjithë këto. Unë nuk e mbivlerësoj këtë lloj nderi, por kjo është, të paktën, një mundësi për t’ju treguar se çfarë ishit dhe vazhdoni të jeni për mua dhe për t’ju siguruar se përpjekjet e juaja, puna juaj dhe bujaria që ju keni mbjellë, janë gjithmonë të gjalla në një nga nxënësit tuaj i cili, pavarësisht prej moshës, nuk ka pushuar së qeni nxënësi juaj mirënjohës.
Shoqata për art dhe kulturë “Konsonanca” sjell manifestimin “Frymë vjeshte”edicioni i tretë. Ky edicion sjell operën e njohur me përmbajtje mitologjike “Orfeo dhe Euridiçe” në gjuhën italiane e përmbledhur në narracion shqip nga Avni Qahili.
Opera do të sjellë ngjarje dramatike të gërshetuara me momente dëshpërimi, vuajtje e optimizmi për të dhënë mesazhe të fuqishme të triumfit të dashurisë dhe jetës mbi urrejtjen dhe vdekjen.
Kjo shfaqje vjen si superproduksion i kohës shoqëruar me pamje dhe projeksione në mes reales dhe fantastikes punuar me mjeshtri nga regjisori i Teatrit të Operës së Shkupit, Trajko Jordanovski.
Skenografia: Albulena Shyti!
Kjo temë e dashurisë dhe urrejtjes, vuajtjes dhe gëzimit vjen përmes roleve të Orfeut që e interpreton Besiana Mehmedi- mezosoprano, Euridiçe që e interpreton Dajana Malollari- soprano dhe Amore që e interpreton Katica Mishevska, soprano! Pianist dhe realizator i projektit: Shkëlzen Baftiari.
Ngjarja mbahet më 11 nëntor, ora 19:30 në Pallatin e Kulturës në Tetovë. Hyrja është e lirë dhe e hapur për të gjithë adhuruesit e muzikës klasike./ KultPlus.com
Presidentja e shtetit Vjosa Osmani është pritur nga kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban. Këtë e ka bërë të ditur vetë ajo duke publikuar fotografi me kryeqeveritarin hungarez.
“Faleminderit kryeministrit të Hungarisë, Viktor Orbán për mikpritjen në kuadër të Samitit të Komunitetit Politik Evropian në Budapest”, ka shkruar ajo.
Presidentja Osmani po qëndron në Hungari në kuadër të Samitit të Komunitetit Politik Evropian në Budapest./ KultPlus.com
Endrit Krasniqi, artisti i ri i cili rrëmbeu vendin e parë në edicionin e dytë të Festivalit të Këngës në Radiotelevizionin e Kosovës, ka një zë të veçantë, një timbër që të merr pas vete dhe nuk të lëshon dot. E atillë, ka qenë edhe kënga “Flas me gjethen”, teksti i së cilës ka një kuptim unik e që vjen e shkruar dhe kompozuar nga Bekim Këpuska, shkruan KultPlus.
Në sallën brenda Pallatit të Rinisë, fokusi përplot tri netë ka qenë tek pjesëmarrësit, të cilët kanë sjellë prurje të reja e krejt të bukura, mirëpo ajo që vodhi vëmendjen e publikut si dhe jurisë, ka qenë kreativiteti, eleganca dhe thjeshtësia e paraqitur nga Krasniqi në skenën gjigande të Festivalit të Këngës.
Është një frymë që i përkon pikërisht kryeqytetit tonë, dhe arti i shprehur nga Krasniqi është shpalosë tejet lirshëm. Tanimë, vendi i rikthyer nga hiri në një vatër të melodive, ka mirëpritur në skenë këngëtarin i cili në paraqitje ishte i veshur sipër me një setër ngjyrë vishnje, flokët në gërsheta, teksa priste hyrjen në këngë. Me një fillim direkt të një sekuence të kitarës elektronike, e cila qysh në sekondën e parë të rrëqeth trupin, nisë gjithçka. Vëmendja e këngëtarit ishte tërësisht tek këndimi. Ai po jepte gjithçka nga vetja. Zëri i tij i thellë vallëzonte jashtëzakonisht bukur me tekstin e këngës.
Ishin tri netë të mbushura me emocione, duke dëshmuar për dashurinë e tejskajshme të këndimit shqip, për të vënë në pah të bukurën e kulturës shqiptare. Njashtu si reflektorët e vendosur në skenë, kanë qenë të gjithë artistët, megjithatë, ai që vezulloi më së shumti ishte Krasniqi. Bateritë dhe kitara, që shoqëronin këngëtarin, si dhe orkestra e dirigjuar nga Lindita Isufi, i shtonin një hijeshi që rrinte nën hije, mirëpo pa to, asgjë nuk do të dilte kaq mahnitëse.
Në një intervistë për KultPlus, këngëtari Krasniqi na flet më shumë për rrugëtimin e tij artistik, tash pas kalesës së emocione të mëdha të fitores së tij.
Është pikërisht një moment i cili të befason gjatë gjithë jetës, dhe përmendja e emrit të fituesit në natën finale, për Krasniqin ka qenë diçka magjike.
“Në momentin që më përmendet emri, unë rashë në tokë dhe më nuk kam mbajtur në mend asgjë. Ka qenë definitivisht diçka që përnjëmend nuk e kam pritë hiç. Ne kemi hyrë në këtë festival më shumë për pjesëmarrje dhe që muzika jonë të dal në pah”, thotë ai.
Sa i përket kuptimit të tekstit, ai nuk e ka kuptuar deri vonë, vetëm kur është dashur që përmbajtja të i dërgohet festivalit. Megjithatë, ajo e ka bërë që akoma më shumë ta donte këngën, dhe e gjitha kjo ka qenë krejt spontane.
“Flas me gjethen” në mënyrë metaforike paraqet temën e një historie të vërtetë dashurie. Tekst-shkruesi dhe kompozitori Bekim Këpuska këtë këngë ia ka dedikuar bashkëshortes së tij, si shenjë mirënjohjeje e admirimi të përzier me një lloj ‘faji’ e borxhi që ai e ndiente karshi saj, si shkak i një martese dhe prindërimi në një moshë të hershme (19-vjeçe). Këpuska është gjetur në faj pasi ka menduar se i ka marr rininë, andaj duke i shprehur gjithë emocionet për brishtësinë e saj në këtë moshë të re teksti titullohet “Flas me gjethen”, si simbol i një cikli jetësor të “mohuar”.
Krijimi i këtij festivali patjetër që do të sjellë më shumë vëmendje ndërkombëtare ndaj muzikës në Kosovë, dhe këngëtari Krasniqi beson se me këtë kapacitet që ka Festivali i Këngës, është koha që të tregohet se ka shumë talente të shumta që e meritojnë të jenë pjesë e festivaleve përtej kufijve. Për të, e gjitha kjo eksperiencë ka një vlerë të madhe dhe pavarësisht sfidave, suksesi ka qenë gjithmonë në mendje.
Fotografia: Haris Feri
“Ndjesia e të qenurit në Festivalin e Këngës është diçka mahnitëse, njëmend po. I falënderoj përzemërsisht Florent Boshnjakun dhe Adi Krastën për këtë festival shumë shumë të mirë. Ja vlen me përmend po ashtu edhe Orkestrën prezente që ka qenë e jashtëzakonshme, plus të gjithë anëtarët e tjerë që kanë punu prapa skenës së Festivalit. Në anën tjetër, vlen të theksohet se konkurrenca ka qenë mjaft e fuqishme këtë edicion dhe unë jam shumë i lumtur që kam qenë në mesin e tyre.”
Këngëtari Krasniqi ka tashmë dy vite që punon me bendin e tij personal. Ai është njohur me emrin e tij skenik “Dhjetori” dhe ikona e muzikës nga i cili gjen inspirimin është këngëtari i njohur Harry Styles. Rruga drejt një karriere të tillë muzikore padyshim që ka sfidat e veta.
“Rruga ka qenë tepër e vështirë me thënë të drejtën. Ne si bend (Adonisi, Rroni, Zogu) krijojmë një muzikë që e kompozojmë vetë në gjuhën angleze. Po ashtu, këngët që i krijojmë me Bekimin, janë diçka ndryshe dhe nuk janë aspak të zakonshme. Andaj, e kemi një sfidë të madhe, shkak që është shumë e vështirë të pranohemi nga kjo shoqëri që dëgjon një lloj të muzikës tjetër”, tregon ai.
Ai veten e konsideron si një artist pa komplekse, me një zë tejet unik, gjë që iu është potencuar shumë herë gjatë jetës së tij. Ai beson se ka sjellë një frymë të re e të veçantë me këngët e tij në përgjithësi.
Krejt në fund, këngëtari Krasniqi ka bërë të ditur se së shpejti do të publikojë një mini album (EP), të kompozuar nga Bekim Këpuska. Ndërsa, me bendin e tij, është duke punuar në albumin e tyre të parë, që do të publikohet vitin tjetër në këtë periudhë kohore./ KultPlus.com
Drejtoresha e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës, Sibel Halimi, përmes rrjeteve sociale ka njoftuar se është mbajtur Festivali i Shtatë i Karikaturës, një festival i rëndësishëm që sjellë në Kryeqytet artistë, karikaturistë të veçantë nga e mbarë bota.
Më poshtë gjeni postimin e saj të plotë:
Me shumë dëshirë mora pjesë në Festivalin e Shtatë të Karikaturës, festival i rëndësishëm që sjellë në Kryeqytet artistë, karikaturistë të veçantë nga e mbarë bota.
Tema qendrore e këtij edicioni ishte korrupsioni, një fenomen që u satirizua dhe ironizua përmes artit të karikaturës.
Arti i karikaturës ka një rëndësi të posaqme në demokracitë e zhvilluar dhe për këtë jam e lumtur që Drejtoria e Kulturës nëpërmjet mbështetjes së këtij projekti mbron dhe kultivon vlerat e tilla.
Faleminderit drejtorit të Shoqatës së Karikaturistëve të Kosovës
KrAgi Agim Krasniqi, i cili po e vendos Kryeqytetin në hartën e vendeve të qytetruara!/ KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Kinematografisë njoftoi se sot është premiera e filmit artistik me metrazh të gjatë “Emili”, me regji të Ajola Dajës, një prodhim i mbështetur financiarisht nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë.
“Emili” është filmi i parë i metrazhit të gjatë për Ajola Dajën si regjisore. Ai do të shfaqet sot në kinema Millennium në Tiranë.
Ajola Daja përveç regjisë, ka shkruar edhe skenarin që trajton një marrëdhënie dhune në familje, që shihet nga sytë e grave të shtëpisë.
Aktorja protagoniste, në rolin e Emilisë, është Arta Dobroshi ndërsa rolin e vjehrrës e interpreton Luiza Xhuvani. Lulzim Zeqja është në rolin e bashkëshortit dhunues dhe djali i vogël Noel Miraka në rolin e djalit të Emilisë.
Ajola Daja është shprehur për mediet se, “Emili” është mbështetur nga Qendra Kombëtare e Kinematografisë në kategorinë independent, gjë që e vuri përballë sfidës për të siguruar një buxhet independent, diçka e vështirë për t’u arritur./ KultPlus.com
“Motra Tone”, vepër ikonike e artistit poliedrik Kolë Idromenos, po shndërrohet në murale në qytetin e Shkodrës.
Kryebashkiaku Benet Beci ndau në rrjetet sociale pamje nga realizimi i murales.
“Një nga punimet më të veçanta të Kolë Idromenos, po pasqyrohet në një murale nga artistët tanë në hyrje të Shkodrës”, tha kryebashkiaku Beci.
Motra Tone” (75×60) u realizua nga piktori Kolë Idromeno në vitin 1883. Këtë portret, piktori Idromeno, e realizoi në moshën 23-vjeçare dhe është vepra e parë realiste në artet pamore shqiptare.
Mënyra e qëndrimit, realizimi me mjeshtri i çdo detaji dhe drita e qetë që e përshkon të tërë figurën në përgjithësi dhe portretin në veçanti flasin për mjeshtrinë e lartë të penelatave të Idromenos.
Portreti “Motra Tone” nuk u ekspozua për sa kohë ishte gjallë piktori. Dihet mirëfilli që ky portret, nuk është pikturuar në bazë të fantazisë, por në bazë të modelit të gjallë përpara. Për realizimin e veprës ka pozuar vetë motra e piktorit, Tone Shkanjeti (Idromeno), një vit më e madhe se i vëllai. Portreti që u bë i famshëm fillimisht quhej “Portret i gruas Shkodrane”, e më vonë ku vepra mbërriti në Galerinë Kombëtare (pas vitit 1954) u emërua si “Motra Tone”. / KultPlus.com
Projekti Ndërkombëtar Net/Rrjet vjen me edicionin e 12-të më 11 nëntor duke filluar nga ora 18:00 në Barabar Centre, Prishtina (Grand Hotel, kati i 4 katërt).
Expoart.40, nën drejtimin artistik të Majlinda Kelmendit prezanton edicionin e 12 të projektit Ndërkombëtar Net/Rrjet, ideuar dhe realizuar nga Expoart.40. Këtë vit, nën kurimin e Zeni Ballazhit dhe me partneritetin e Barabar Centre, ky edicion vazhdon traditën e krijimit të lidhjeve artistike mes Kosovës dhe skenës ndërkombëtare.
Pjesëmarrësit: Alexia Eliha, Argentina | Andrea Stanić, Croatia | Carroll Tsang Choi Wan, Hong Kong | Daiva Kupstienė, Lithuania | Eunjin Ko, South Korea | Gabrielė Kuizinaitė, Lithuania | Gloria Keh, Singapore | Irena Paskali, Germany /North Macedonia | Iwa Kruczkowska, Poland | Kateryna Repa, Ukraine | Ken Clark, New Zealand | Larissa Holweg, Austria | Leonita Krasniqi, Kosovo | Maria Jardă, Romania | Monique Virelaude, France | Mylene Quito, Philippines | Nelė Jurgelionienė, Lithuania | Rakesh Kumar Chaudhary, India | Ratna Shakya, Nepal | Resul Jusufi, Austria/Kosovo | Rrezeart Galica, Kosovo | Victoria Valuk, Belarus | Wu, Hui-Lien (Prem Anasha), Taiwan | Žaneta Vangeli, North Macedonia | Žiedūnė Aleknaitė, Lithuania.
Projekti mbështetet nga: Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sporit dhe Komuna e Prishtinës. / KultPlus.com
Shkrimtari Sali Bashota, pa më të voglën mëdyshje kishte zgjedhur shkollën ku do ta zhvillonte bashkëbisedimin e tij për tema të ndryshme të letërsisë. Pra, kishte zgjedhur një shkollë të mesme që është model në Kosovë.
Kështu në një atmosferë poetike, në praninë e nxënësve dhe mësimdhësve të gjimnazit “Hivzi Sulejmani” të Fushë Kosovës dhe të përfaqësuesve institucionalë të kësaj komune, si edhe të disa mësimdhënësve të shkollave të mesme të Prishtinës, u mbajt Ora e Shkrimtarit me poetin, studiuesin e letërsisë dhe profesorin universitar, Sali Bashota.
Në fjalën e tij, shkrimtari Ibrahim Berisha, paraqiti të dhëna bio-bibliografike për Sali Bashotën, duke e vlerësuar si njeri të librit dhe të bibliotekës, dhe në radhë të parë si poet, pastaj autor i shumë veprave me prozë poetike dhe studime letrare, si dhe i përkthyer edhe në shumë gjuhë botërore.
Berisha përmendi kontributin e Bashotës në fushën e letërsisë shqipe përbrenda një periudhe mbi dyzetvjeçare dhe u përqendrua sidomos te ndërlidhja e zhanreve përbrenda krijimtarisë së këtij autori.
Në fjalën e tij, poeti Sali Bashota, vuri në dukje ngjarje të paharrueshme që ndërlidhen me fillimet e tij krijuese në shkollën fillore të Kijevës, pikërisht me botimin e poezisë së tij të parë me titullin “Nëna”, e cila qe botuar në rubrikën e së martës “Rilindja për fëmijë”, në kuadër të gazetës së përditshme “Rilindja”.
Në diskutimin e tij për letërsinë, Bashota foli për procesin krijues të veprave të tij, për frymëzimet, për përvojën krijuese, me një fjalë, për hyrjen e tij në botën e letërsisë, aty ku rrinë bashkë, fantazia dhe dashuria.
Duke folur për veprat e tij të shkruara me poezi, Bashota ofroi shembuj të shumtë sesi i shkruan veprat e veta, në cilën periudhë kohore, duke zgjedhur orët e hershme të mëngjesit, pastaj cila është stina më e preferuar e tij që ndërlidhet me aktin e frymëzimimit, si i grumbullon kujtimet dhe si i ndërton mendimet, cilat figura poetike i përdor më së shpeshti për ta fuqizuar ndjenjën e mrekullimit figurativ apo pse ka shkruar dhe shkruan kaq shumë poezi erotike, madje edhe një libër të tërë me 99 poezi të rimuara, me titullin ” Në fillim ishte Drita” apo si e kishte shkruar brenda tri javëve librin poetik “Lutja e parë e shpirtit”, të përbërë me 101 poezi.
Më tutje foli për lidhjen e tij shpirtërore me letërsinë që në periudhën kur ishte në Gjimnazin e Kijevës, kur ishte student, pastaj asistent e profesor universitar.
Në mesin e shumë krijimeve të tij më të dashura, dalloi poezinë “Vjersha që po jepte shpirt”, e cila është përkthyer në pesëmbëdhjetë gjuhët të botës. Para pjesëmarrësve, poeti zbërtheu aktin e frymëzimit dhe ndjesinë shpirtërore në realizimin e kësaj poezive, në prag të periudhës së fillimit të luftës në Kosovë.
Gjithashtu, evokoi kujtime të dhimbshme për djegien e shtëpisë, bibliotekës, fotografive nga pushuesit serbë, dhimbje që e ka trajtuar në shumicën e veprave të tij poetike, ndërsa në mënyrë të veçantë në veprat “Dalje nga trishtimi” (1999) dhe “Dorëshkrimi i ngjallur” (2011).
Bashota i ripërsëriti mendimet që i kishte thënë në një intervistë, se: “Koha, kujtesa dhe shkrimi janë si ëndrra, realiteti, përjetimi apo edhe diçka më tepër kur bëhen të pashmangshme në procesin krijues. Pra, arti artikulon edhe dhimbje, jo vetëm kënaqësi. Kujtimet e hidhura kurrë nuk mund të bëhen të lumtura, edhe pse veprat letrare përpiqen ta bëjnë këtë të dytën”.
Në bashkëbisedim me nxënësit, Bashota i përmendi shkrimtarët shqiptarë që i adhuron (Mitrush Kuteli, Faik Konica dhe Mid’hat Frashëri), shkrimtarët botërorë prej të cilëve ka mësuar më së shumti (D. Alighieri, J. L. Borgesi, U.Eco). Në mënyrë të veçantë përmendi rëndësinë që e ka leximi për gjeneratat e reja në formimin e personalitetit të tyre, në shumë fusha të jetës dhe të profesionit.
Pyetjet mjaft interesante të nxënësve, të cilat kishin të bënin me autorë e vepra të letërsisë shqipe dhe të letërsisë botërore, Bashota iu përgjigj, duke marrë edhe shembuj konkretë. Ndër të tjera, tha: “Leximi është freskim i shpirtit dhe pasurim i mendjes. Kurrë mos i ndani veprat: në vepra të këqija dhe në vepra të mira, por në vepra që mësoni pak apo aspak dhe në vepra që mësoni shumë dhe iu bëjnë të lumtur”.
Në vazhdim të takimit, poeti Bashota, i nxiti talentet e reja të kësaj shkolle që të merren me krijimtari letrare, duke e cituar mendimin e Lasgush Poradecit se: ” Poezia nuk është te fjalët. Poezia është te poeti”.
Në fund, në shenjë të motivimit të krijuesve të rinj për t’u marrë me shkrime letrare, e dalloi nxënësen e kësaj shkolle, Muza Grajçevci, e cila kishte shkruar poezi të bukura. Me këtë rast, i premtoi botimin e librit të saj të parë, duke përfshirë të gjitha shpenzimet profesionale e materiale. Padyshim, një nismë e qëlluar që sigurisht do ta marrin edhe shkrimtarë e tjerë për përkrahjen e krijuesve të rinj.
Projekti ‘Ora e Shkrimtarit’ është pērkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës. / KultPlus.com
