43 vite më parë u inaugurua Muzeu Historik Kombëtar.
Për ngritjen e këtij muzeu u mblodh një ekip me specialistët më të mirë të vendit, të fushave të historisë, gjuhësisë, arkeologjisë, etnografisë, hartografisë, arkitekturës e artit dhe u punua në mënyrë të organizuar, sipas seksioneve përkatëse, për gati 3 vjet.
Për një muze gjuha e të shprehurit janë objektet muzeore të ekspozuara, shoqëruar me të dhënat për to.
Muzeu Historik Kombëtar është muzeu më i madh në Shqipëri dhe një nga më të rëndësishmit. Në mjediset e tij gjenden mbi 6000 objekte, të cilat i përkasin një periudhe relativisht të gjatë kohore, duke filluar nga mijëvjeçari IV para Krishtit dhe deri në gjysmën e dytë të shekullit XX.
Muzetë historikë kombëtarë janë ndër përçuesit më të rëndësishëm të interpretimit zyrtar të historisë së një vendi, krahas dhe me sistemin kombëtar të arsimimit të tij. Ata luajnë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e identitetit kombëtar si dhe për përcjelljen e këtij imazhi tek vizitorët dhe në botën e jashtme.
Grupi i punës u drejtua nga personalitete të shquara të kohës si: Gani Strazimiri, Koço Miho, Besim Daja, Skënder Luarasi, Valentina Pistoli, Sami Pashallari, Ilia Papanikolla, Robert Kota, Latif Lazimi, Guri Pani, Maksim Mitrojorgji, Magdalena Furxhiu, Odhise Paskali, Kristaq Rama, Shaban Hadëri, Foto Stamo, Fatmir Haxhiu, Guri Madhi, Ndreçi Plasari, Stefanaq Pollo, Kristo Frashëri, Aleks Buda, Selami Pulaha, Skënder Anamali, Emin Riza, Selim Islami, Burhan Çiraku, Kleanthi Dede, Ballkize Haxhihyseni, Taqi Miho, Iljaz Goga, Rrok Zojzi, Abaz Dojaka, Ramadan Sokoli, Enver Faja, Nina Shehu, Vilson Kilica, Fatmir Haxhiu, Myrteza Fushekati, Met Deliu, Aleksandër Meksi e shumë të tjerë./atsh/KultPlus.com
Vështrim rreth romanit të Jusuf Buxhovit “Jeniçeri i fundit”.
Shkruan: Nexhat Rexha
Angazhimet në proceset jetësore krijojnë faqe nga më të ndryshmet si në përvijimin e të ndodhurave, të cilat më shumë kanë krijuar absurdin në zbardhjen e pamjeve kohore. Nëpër këto faqe komplekse me intuitën prej njeriut të përvojës e hulumtimit vjen edhe romani i Jusuf Buxhovit “Jeniçeri i fundit”. Trajtimi i temës historike në roman shpalos rrënjë të dridhjeve të mëdha nëpër periudha nga më të ndryshmet. Enigmat e gjakut dhe ngjyra e tij për fatin e njeriut tonë kanë kaluar nëpër shtylla të lëkundura ,gjatë proceseve historike, këto lëkundje e dridhje kanë edhe anët e errëta të tyre.
Këtë eklips të rrugëtimit nëpër shekuj autori e ka transmetuar nëpër faqet e këtij romani në kërkim të zbardhjes së karaktereve vrojtuese për të ngritur ndërdijen e etnisë. Këto bredhje i kanë edhe tiparet e veçantitë e botës shpirtërore të karakterit ëndërrues nëpër diktatet e kohëve.
Në këto pika sa identifikuese, po aq edhe domethënëse janë ruajtur tiparet dalluese me elemente tradicionale të botës shpirtërore. Nëpër këtë rrugëtim lodhjet kanë krijuar terrenin hermetik, sepse rendet e reja sunduese te popujt e njohur,që kishin luajtur rol në periudha të hershme janë mbikëqyrur me dioptrinë e karremit. Këtyre ndryshimeve prej njërit besim në tjetrin, për një gjysmë shekulli e me tepër kanë krijuar kthime në frymëzim për rende të reja shoqërore. Duke komunikuar në këto përballje protagonistët e këtij romani vijnë me diskursin e komunikimit gjenealogjik, si zëvendësim i fjalës me doktrinë të ndryshueshme, por edhe si ruajtës të traditës burimore.
Kontinuiteti në etimologji ka brumosje të kapshme,sepse në të është ruajtur porosia e Amës, Atit edhe tek jeniçeri për vite të tëra, si.:(Gur-Guri,Guri i Nanës, dhe Guri i Dheut) ,kurse Gjarpri i Shtëpisë dhe Gjarpri Pemës , ose Gjarpi i Qiellit janë testamente , relikte mitologjike që kanë lidhje të hershme në kulturën tonë. Lëkura e gjarprit të shtëpisë dhe të ndodhurat në jetën tonë janë elemente të ndieshme të personifikimit në gojëdhënat tona gjatë shekujve, të cilat kanë arritur të ruajnë fshehtësinë brenda shtëpisë sonë.
Luftërat gjatë shekujve kanë krijuar Rendin e Ri Ushtarak,e këto rende pastaj kanë depërtuar në mënyra të ndryshme tek popujt që janë pushtuar. Në këto situta kohore janë zgjedhur format e veprimit për të vendosur e depërtuar edhe besime e bestytni të reja,sepse në periudhat e ndërrimit të dijeve ,janë ndërruar edhe pikëpamjet e besimeve,sepse planet djallëzore kanë krijuar situata në prishjen e përgjithshme të një realiteti ekzistues në realitetin afirmativë,vetëm nga ikja e një sunduesi tek tjetri.
Konceptimi në fijet e këputura ka shtrirje të gjëra në shtjellimin e problematikës së shtruar, ato vijnë si rezultat e njohjeve të thella të autorit nga fusha të ndryshme të së kaluarës. Parashtrimi në ngjarje ngërthen në vete pjesë nga shumë ide e orientime për të orientuar lexuesin se disa pika informuese ato nuk japin vetëm informacione, por ato kanë pikëqëndrim kanalizues për të rikthyer mendjen dhe dijen në procese si diktate dhe si rrjedhojë e platformave politike, të cilat kanë qenë busull e drejtimeve në qëllime të caktuara.
Në këto kode të kohërave nuk kanë mundur të depërtojnë shumë popuj të botës, e këtë fat jo të mirë e ka përjetuar edhe populli ynë,sepse shumë procese janë lidhur me orientime të huazuara, që kanë bartur me vete edhe misionar nga vende të largëta: ” Dyshohet se ata nuk flisnin as gjuhën tonë,por një të ngjashme me atë të vendeve të moskovit!
“Po na ngatërrohen hesapet nga brenda….”
Ato që thanë Sheh Dyli dhe Sheh Alia m`u lidhën si gur për qafe, ngaqë edhe Baba Bektashi i ndritur kishte zënë ngojë mundësinë e futjes në radhët tona të moskovitëve me anën e disa klerikëve të dyshimtë, që vinin nga popuj të Kaukazit dhe të Krimesë(tatarë,çerkezë,kozakë,ullukë e të tjerë,… të kenë dorë edhe disa shërbime të fshehta të Perandorisë, të njohura për bashkëpunimin me Sinodin e shenjtë,…” fq.134,
Si pjesëmarrja në luftërat turke dhe bërja e radhitjes së jeniçerve në këto procese, të cilat në shumë raste kanë lejuar avancime brenda rrethit te tyre. Ndërkaq, programi finalizues është dirigjuar dhe realizuar në mënyrë shumë profesionale. Këto diktate kanë ndodhur në shumë procese historike, mirëpo Jusuf Buxhovi në këtë vepër dhe në disa të tjera ka depërtuar në deshifrimin e këtyre kodeve të veçanta për shqiptarët.
Në këtë vorbull të kohëve vijnë edhe kombinimet e dijeve të Vjetra dhe Dijeve të Reja. Në letërsinë tonë në përgjithësi njohja e Bektashizmit është njohur vetëm në pika të shkurta. Në roman autori mjaft bukur ka shfaqur e ndriçuar ardhjen e kësaj doktrine fetare në trevat tona,por në këtë vepër ajo ka topografinë e vet të lokalizuar, e cila ka shtrirje në një trevë ku autori ka jetuar edhe me këto elemente të zhvillimit të saj. Lindja e teqeve në këtë trevë ka edhe misionarët e vetë, të cilët në shumë raste kanë dhënë shfaqje të dukshme në orientimin e popullatës. Mirëpo, fatkeqësitë kanë ardhur në momentet e ndërlikuara ,duke asgjësuar njeriun e dijes për një mision vendor. Këto misione në të dy rastet kanë protagonistë vendor,sepse shpata e të huajit ka depërtuar në dorën e njeriut tonë deri në thellësi . Kështu ,edhe misteret nuk janë qartësuar,apo nuk kanë mundur të qartësohen ,duke krijuar edhe bestytni në shumë raste, duke dhënë edhe parafytyrimin e misterit, se ndoshta fuqia ka ardhur nga perëndia qiellore.
Në romanin “Jeniçeri i fundit” protagonisti Jeniçeri shqiptar tani pas një përvoje të gjatë nëpër luftërat turke, kthehet në atdhe dhe ai kudo që ishte, në jetë e ka mbajtur të gjallë kujtesën dhe fjalët e prindërve. Këto kujtime dhe shumë të tjera nga treva nga ishte ai si: Dukagjini e Bjeshkët e Nemuna janë jo vetëm pika mbështetëse të tij për vendlindjen, por njëherit janë edhe pika referuese të autorit sa i përket vendosjes së ngjarjeve në trollin e Kosovës. Pikat referuese të protagonistëve të romanit janë të shpërndara në dukje të parë,mirëpo ato në pikëpamje filozofike harmonizojnë idenë e shtjellimit të ngjarjeve fabulare dhe në një trajtë tjetër japin ndriçim,sepse ato reflektojnë nëpër udhëkryqet e njerëzimit . Pra edhe kjo periudhë historike i ka lënë pasojat e veta gjatë këtij sundimi shekullor. E sa vështirë dilet nga kjo situatë e sundimit. Lexuesi mund të kuptojë vetëm përmes kryeprotagonistit të romanit “ Jeniçeri i fundit” , e cili është kryeprotagonisti i këtij romani, lexuesi prapë duhet të pyes veten, se pse ai është kudo pse më shumë duket hija e tij dhe bota e brendshme që ka dy porosi nga prindërit, e kjo ka rrjedhën nga faqja e parë e deri tek faqja e fundit,duke aluduar në ruajtjen mitike të Konstantinit se besa është duke bashkëjetuar në Jeniçerin e fundit.
Prekja apo shenjimi i disa ngjarjeve në të kaluarën si nga kultura e luftërat tona dhe ato të përbotshme janë hallka që ndërlidhin ngjarjet në roman dhe i japin shenjat sinjalizuese për lexuesin e vëmendshëm se këto procese i kanë rrënjët shumë më të thella se në dukje të parë. Këto depërtime vrojtuese nuk janë dhënë vetëm për të kaluarën e ndodhur, por mesazhi i tyre vjen e dikton të djeshmen e afërt, të sotmen dhe të ardhmen tonë që vazhdimisht është duke trokitur jo në derën tonë po më shumë në dritaren e atdheut tonë.
Romani “Jeniçeri i fundit” i Jusuf Buxhovit kërkon njohje më të thella të shenjimit të disa ngjarjeve sa mitike e sa reale , për të kuptuar mezashin dhe veprimet e të ndoshurave nëpër rrjedhat historike të etnikumit tonë. Sepse: Dijet e Vjetra,Dijet e Reja, Vragjet e Rumit, Pellazgjia, Perandoria Dardane, profetet hazreti Musai,hazreti Ibrahimi ,Jezusi apo hazreti Isai, Biblioteka e Aleksandrisë. Pastaj luftërat dhe lëvizjet e Ali Pashë Tepelenes, Kara Bushatit e tjera si : Kështjella e Damastionit, Kështjella e Hijes, Kështjella e Drilonit, Kështjella e Pasqyrave, numri shtatë ,pastaj, vdekja e piktorit Gropan Muzaka si dhe Juria e Hijeve , nuk janë vetëm identifikim, por më shumë saktësojnë realen e të ndodhurave jetësore.
Rikthimi në identitet ka për qëllim rikthimin, por a e kemi identitenin gjeografik dhe atë kulturor, që duhet ta kemi, apo nuk jemi në rrugën e gjetjes, apo ndoshta duhet të ruajmë këtë që e kemi sot. Këto dhe parashtrime e të tjera karakterizojnë tërësinë e këtij romani historik,me perisiatje sa filozofike, po aq edhe angazhuese për letërsinë moderne shqiptare. Romani në shtjellimin e brendshëm ka formësimin unikat, sepse funksionalizimi dhe dimensionalteti i dhënë kanë qartësinë e komunikimit për lexuesin e vëmendshëm. Në galerinë e dukshme dhe të pa dukshme Jusuf Buxhovi e shpalosë të djeshmen ,për të ruajtur dhe kultivuar pasurinë mendore që ekziston brenda atdheut tonë të shkapërderdhur në ide e koncepte, që në shumë raste e damkosin etninë tonë, kurse vijat në hartën botërore ku atdheu ynë duket se nuk e ka shkëlqimin që duhet ta ketë nëpër proceset e rendit botëror.
Pra, romani “ Jeniçeri i fundit” i Jusuf Buxhovit, konsideroj se radhitet ndër romanet më të konsoliduara në letërsinë e sotme shqiptare, si në aspektin leksikor e në fjalëformimin gjuhësor dhe në tërësinë e tij krijon faqe konsolidimi në identitetin tonë kombëtar e artistik./KultPlus.com
Sot, më datë 28 tetor, duke filluar prej orës 19:00 do të bëhet promovimi i librit “Jeta me laps e Nehat Islamit”, të autorit Xheladin Rexhepit.
Promovimi do të mbahet në ambientet e KultPlus Caffe Gallery, ku do të jetë i pranishëm edhe protagonisti i librit, gazetari i njohur Nehat Islami.
“Jeta me laps e Nehat Islamit” është libër- intervistë i autorit Xheladin Rexhepit i cili ka realizuar një bashkëbisedim me gazetarin e njohur Nehat Islami, i cili nëpërmjet 500 pyetjeve ka treguar rrugëtimin e tij në profesionin e gazetarit, brenda dhe jashtë Kosovës.
Fëmijëria e tij, studimet, puna si korrespodent në Liban, intervistat me figura të njohura, realizimi i dokumentarëve, roli i tij gjatë luftës së fundit në Kosovë dhe shumë e shumë tema të tjera janë përfshirë në këtë libër, duke mos përjashtuar edhe shkrimet e të tjerëve që kanë shkruar për Nehat Islamin.
Për librin do të flasin: Ibrahim Kadriu, Xheladin Rexhepi, Zyrafete Shala dhe Nehat Islami. Hryja është e lirë. / KultPlus.com
Historia e Sarandës dhe rrethinave të saj tregohet përmes pikturave dhe skulpturave në Galerinë Art Saranda.
Vepra arti që pasqyrojnë përjetimet e njerëzve dhe qyteteve pas çdo ndryshimi kohor janë të ekspozuara në një rend kronologjik.
“Ekspozita përmban vepra nga koleksionet e galerisë, përfshirë piktura dhe skulptura nga periudha para dhe pas viteve ’90. Para viteve ’90, kemi krijimtari të realizmit socialist, ndërsa pas atyre viteve, ekspozita paraqet veprat e kolonive të piktorëve, simpoziumeve të akvarelit dhe skulpturës, si dhe ekspozitat vetjake. Këto përbëjnë një rrugëtim të artit për qytetin tonë gjatë viteve, nga vitet 1960, duke reflektuar tematika të shekullit XIX, siç ishte lufta për pavarësi, deri në ditët e sotme, me ndryshimet e ngjyrave dhe formave të arteve pamore,” shprehet drejtori i Galerisë, Lefter Ceko.
Ekspozita me histori shqiptare i paraprin muajit të pavarësisë dhe do të qëndrojë e hapur për një kohë të gjatë.
Interesi ka qenë i lartë, përfshirë edhe turistët e huaj.
“Kjo ekspozitë do të jetë e hapur për gjithë sezonin për disa muaj me radhë, dhe pastaj do ta rifreskojmë dhe do të vazhdojmë me ekspozita të tjera vetjake, pasi kemi shumë kërkesa,” shton Ceko.
“Vizitorët janë vendas dhe të huaj. Ata janë të interesuar për të mësuar historinë e këtij vendi, por duke e parë atë përmes prizmit të artit. Tematikat që janë realizuar në piktura dhe skulptura reflektojnë shqetësimet artistike dhe ndjenjat e artistëve, që nga format e punës deri te njerëzit e para rojes para viteve ’90, e deri te bukuritë e qytetit dhe vlerat e monumenteve, si dhe psikologjinë e zhvillimit urban dhe të jetës në përgjithësi.”
Ekspozita është pjesë e muzeut të Galerisë, me veprat që janë dhuruar nga artistë shqiptarë dhe të huaj.
Në përpjekje për të hedhur dritë mbi të kaluarën e vështirë të artistëve dhe shkrimtarëve shqiptarë nën regjimin komunist, Fondacioni Kujto, në bashkëpunim me Social Creativity, organizuan një tryezë diskutimi në “Kult Plus Caffe Gallery”. Aktiviteti u zhvillua si pjesë e projektit “Artistët e Ndaluar në Atdheun e tyre”, një iniciativë e financuar nga Bashkimi Evropian përmes programit ‘Kultura dhe Kreativiteti për Ballkanin Perëndimor’ (C4WBs), dhe e zbatuar nga Këshilli Britanik, shkruan KultPlus.
Ky diskutim kishte për qëllim që të shënojë mundësi të rëndësishme për krijimin e urave të komunikimit ndërmjet artistëve, shkrimtarëve, studiuesve, akademikëve dhe përfaqësuesve të institucioneve publike nga Shqipëria dhe Kosova. Qëllimi ishte të nxitet bashkëpunimi kulturor ndërmjet dy vendeve dhe të ngrihet ndërgjegjësimi rreth historisë së artit dhe letërsisë shqiptare gjatë periudhës së errët të diktaturës komuniste (1945-1991), periudhë kjo e cila përfshiu një sërë persekutimesh dhe censurash ndaj artistëve dhe intelektualëve që guxonin të shprehnin mendime kritike ndaj regjimit, duke lënë pasoja të thella në kulturën dhe trashëgiminë kombëtare.
Të pranishëm në panelin e këtë panel diskutimi ishin: Blerina Gjoka nga Fondacioni Kujto, Admirina Peçi, hulumtuese dhe gazetare, Primo Shllaku, poet dhe shkrimtar, Vlora Ademi, poete dhe pjesë e Social Creativity dhe Nazmi Rrahmani, shkrimtar.
Pjesëmarëse dhe inicuese e këtij projekti, Blerina Gjoka, u shpreh se kjo iniciativë nisi për të hedhur dritë mbi një periudhë të errët të të historisë shqiptare.
“Prej gjashtë vitesh së bashku me Admirinën dhe me disa kolegë të tjerë gazetarë, jemi angazhuar te fondacioni ‘Kujto.al’, një fondacion i krijuar në nevojën e një zbrazëtie për të njohur të shkuarën, të shkuarën që për ne ka qenë shumë e hidhur, 45-vjeçare në komunizëm dhe që ja ndjejmë pasojat sot e kësaj dite sepse gjatë regjimit komunist të Enver Hoxhës, mijëra shqiptarë u persekutuan, u burgosën politikisht dhe u pushkatuan, e sot shumë prej tyre janë akoma pa varr, duke mos pasur asnjë iniciativë shtetërore për t’i gjetur dhe për t’u vendosur një varr që familjet e tyre të kenë ku të dërgojnë lule”,u shpreh Gjoka, e cila më tutje u shpreh se ky projekt ka për qëllim që të hedhë dritë edhe mbi historikun e shkrimtarëve shqiptarë nga Kosova, shkrimet e të cilëve nuk u lejuan që të shpërndaheshin në Shqipëri.
Admirina Peçi, po ashtu pjesë e Fonadionit Kujto, thotë se përgjatë hulumtimeve të saj, hasi në shumë dwshmi ku dokumentohet se si regjimi komunist e ndalonte letërsisë që u krijua atë periudhë nga shkrimtarët shqiptarë të Kosovës.
“Ideja e dokumentarit ka nisur herët, në kohën kur unë kam harxhuar më shumë kohë në arkivë se sa në redaksi dhe pikërisht në atë periudhë unë kam hasur në shumë doumente. Në shumë prej tyre thuhej se “Anton Pashku ishte një figurë shumë e rrezikshme për lexuesin, ai është dekadent, duhet të bërë kujdes që librat e tij të mos kalojnë kufirin”, dhe nuk ishte vetëm Anton Pashku, ishin disa autorë. Dhe po të analizoje, e gjithë krijimtaria e këtyre shkrimtarëve binte ndesh me normat e realizmit socialist”, theksoi Peçi, e cila më tutje tha se boshti i dokumentarit të tyre do të jetë pikërisht kjo pikë, ndalimi i shpërndarjes së letërsisë së shqiptarëve të të dyja anëve të kufirit, përgjatë asaj periudhe.
I pranishëm në kësaj tryeze diskutimi ishte edhe shkrimtari Nazmi Rrahmani, i cili shpreht se zbardhja e rasteve të asaj periudhe duhet të trajtohet edhe nga institucionet.
“ Ështëme rëndësi që kjo çështje të trajtohet edhe nga institucionet e Kosovës dhe Shqipërisë. Problemi në dukje mund edhe mos të jetë i madh, megjithatë, për shqiptarët e Kosovës, për shqiptarët që kanë jetuar në Jugosllavi, shkëputja ose vënia e asaj ‘vije të kuqe’ midis Shqipërisë dhe Kosovës ka qenë fatale. Ka qenë fatale sepse është shkëputur gjithçka, në kulturën , në traditën, në atë zhvillimin e mëparshëm dhe është dashur që t’ia fillojmë nga e para”, tha Rrahmani .
Shkrimtari Primo Shllaku tha se akoma më tragjike se sa ajo që ka ndodhur është harruar, madje edhe ata që vetë i kanë përjetuar torturat, kanë ikur pa folur.
““Problemi është se duhet parë nje kuadër, një kornizë historike e asaj që ka ndodhur. Për mua, tragjedia më e madhe që ka ndodhur dhe që e ndjejmë edhe tash është se ata që i kanë përjetuar torturat, disa kanë vdekur, disa janë gjallë, por i kanë harruar. Ajo që mua më shqetëson është se protagonistët e asaj kohe kanë vendosur të ikin pa folur. Dhe në qoftë se ka diçka që qëndron në mënyrë konstante te çdo lloj qytetërimi është projekti i aktij qytetërimi, pra ne nuk dijmë se çka ju ka ndodhur njerëzve tanë, bashkëkohësisë tonë, pse bashkëkohësia jonë u deformua deri në atë masë sa neve nuk po na mjafon as koha e ashtuquajtur e tranzicionit për t’u ktyer në binarin e përbashkët”, tha Shllaku.
Ndërkaq, si një komponent thelbësor i projektit, Fondacioni Kujto dhe Social Creativity do të realizojnë një dokumentar historik, ku do të paraqiten rastet dhe veprat e artistëve kosovarë dhe shqiptarë që u përndoqën për shkak të aktivitetit të tyre krijues dhe rezistencës kulturore ndaj regjimit komunist. Ky dokumentar synon të evidentojë dhe të ruajë trashëgiminë kulturore të kësaj periudhe, duke siguruar që sakrificat dhe kontributet e artistëve të përsekutuar të mbahen mend dhe të nderohen nga brezat e ardhshëm./KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama ka publikuar pamje nga natyra e mrekullueshme e Zvërnecit, duke ftuar qytetarët dhe turistët që të eksplorojnë bukuritë e fshehura të Shqipërisë.
Në postimin e tij, Rama shprehet: “Eksploruesit gjejnë çdo ditë shtigje të reja për të parë kartolinat befasuese të natyrës që ka Shqipëria ngado.”
Zvërneci është një nga destinacionet natyrore që tërheq gjithnjë e më shumë vizitorë me bukuritë e tij unike, dhe kryeministri Rama vlerëson angazhimin për të promovuar këtë trashëgimi natyrore të rrallë që ofron Shqipëria.
Zvërneci, 14 km larg qytetit të Vlorës, është kthyer vitet e fundit në një ndër pikat turistike më të vizituara. Pas investimeve të fundit dhe ndërtimit të urës, turistë të shumtë zgjedhin të kalojnë në çdo stinë ditët me diell në ishullin e bukur, brenda Lagunës së Nartës.
Përveç bukurisë natyrore që Zvërneci ka, interes të veçantë paraqet për vizitorët Manastiri i Shën Mërisë, i cili ndodhet në ishullin e Zvërnecit dhe ku mund të shkohet me një urë të ngushtë këmbësorësh prej druri. Manastiri është një ndërtim tipik bizantin i ndërtuar në shek. X pas Krishtit.
Ndërtimi i tij, historia, gojëdhënat e bëjnë këtë resurs tërheqës në çdo stinë të vitit./ KultPlus.com
Endrit Krasniqi me këngën “Flas me gjethen” është shpallur fitues i edicionit të dytë të Festivalit të Këngës në Radiotelevizionin e Kosovës, i cili edhe këtë herë është mbajtur në sallën e madhe të Pallatit të Rinisë, përderisa Greta Azizi me këngën “Veres” është listuar në vendin e dytë dhe Dea Strica me “N’Shipni” në vendin e tretë, shkruan KultPlus.
“Flas me gjethen” është kënga triumfuese nga 16-të këngët garuese të këtij edicioni të Festivalit të Këngës në RTK, e cila në mënyrë metaforike paraqet temën e një historie të vërtetë dashurie. Tekst-shkruesi dhe kompozitori Bekim Këpuska këtë këngë ia ka dedikuar bashkëshortes së tij, si shenjë mirënjohjeje e admirimi të përzier me një lloj ‘faji’ e borxhi që ai e ndiente karshi saj, si shkak i një martese dhe prindërimi në një moshë të hershme (19-vjeçe). Këpuska është gjetur në faj pasi ka menduar se i ka marrë rininë, andaj duke i shprehur gjithë emocionet për brishtësinë e saj në këtë moshë të re teksti titullohet “Flas me gjethen”, si simbol i një cikli jetësor të “mohuar”.
Çmimi i Orkestrës iu dha Arnitë Kastratit për këngën “Blla, blla, blla”, ndërsa çmimi i Kryeqytetit dhe Pallatit të Rinisë iu dha Besmir Shishkos për këngën “Unë – Ajo”.
Nata e tretë e festivalit e mbajtur në sallën e madhe të Pallatit të Rinisë, u shpall e hapur në ora 21:00 nga bashkëprezantuesit Genc Salihu dhe Drita Kabashi, të cilët para publikut të vendosur në të tre anët e sallës, kënduan këngën “Kur dielli perëndon”. Skena gjigande me një spektër të madh ngjyrash, priti një nga një edhe tetë finalistët e mbrëmjes, duke dhuruar emocione pambarim te vetë ata, si dhe te publiku gjithashtu.
Ishte kënga “Një të vetme ka në jetë” nga Blendi Kaso që këtë mbrëmje u interpretua e para, duke u pasuar nga “Flas me gjethen” të Endrit Kraniqit dhe “Veres” të Greta Azizit. Ndonëse prezantimi bëhej në një sallë me akustikë jo të duhur, secili interpretim zgjonte ndjesi të veçanta në bazë të tematikës që trajtonte, dhe secili tingull i dhuruar me plotë zemër shpërthente në duartrokitje dhe ovacione gjithandej sallës me skenografi mahnitëse.
Këngët tjera të paraqitura sipas radhës transmetuese ishin: Dea Strica me këngën “N’Shqipni”, Rei Bezhani me “Zonja tradhëti”, Agim Poshka me “Ndarja erdhi”, Arnita Kastrati me “Blla blla”, Ardit Stafaj me “Faji” dhe Besmir Shishko me “Unë-Ajo”. Pas interpretimit të të gjithë garuesve pritej të merrej vendimi i jurisë në përbërje nga kryetarja Minire Fetahu-redaktore e muzikës në RTK, Jane Sugarman-muzikologe, Ardianë Pajaziti- drejtoreshë e mediumit “KultPlus”, Valbona Selimllari-prezantuese dhe Blerta Zeqiri- regjisore.
Gjatë kohës derisa juria konsultohej për shpallur fituesin e “Diamantit Blu” dhe çmimeve të tjera të mbrëmjes radha iu erdhi mysafirëve special të Festivalit. Njëri prej tyre ishte Albert Stanaj, vokalist i njohur në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, i cili e nderoi skenën e festivalit të këngës duke e sjellë si premierë botërore këngën e tij ‘Glory’. Interpretimi i një fraze folklorike të cilën e kishte interpretuar nga mosha 10 vjeçare shënonte një përshëndetje e përzemërt me popullin e tij.
“Casta Diva”, aria e njohur nga opera “Norma” e Vincenzo Bellinit i shtoi mbrëmjes nivelin artistik me interpretimin e sopranos Besa Llugiqi, Orkestrës & Korit të Filharmonisë së Kosovës, nën drejtimin e dirigjentit Arbër Dhomi. Vendimi për paraqitjen e kësaj performance klasike në mesin e llojllojshmërisë së zhanreve u cilësua si i guximshëm.
Ndërsa, Bujar Ahmeti përmes një interpretimi të ndjerë solli vargjet e poezisë “Gjuha Shqipe”, të praruara nga kolosi shqiptar Gjergj Fishta. Violinisti shqiptar i njohur ndërkombëtarisht, Olen Cezari, solli ritëm dhe dinamikë në një bashkëinterpretim me Orkestrën e Filharmonisë së Kosovës. Tymi dhe dritat shumëngjyrëshe përshtateshin mrekullisht me performancën.
Alban Skënderaj solli hitin e tij të kahershëm “Vetëm Ty”, që kohë pas kohe këndohej së bashku me publikun, duke dëshmuar vlerat e çmuara të këngës e cila vazhdon të dëgjohet edhe sot sikur në kohën e publikimit. Pas kësaj performance u mbajt edhe ceremonia finale, vendimtare për edicionin e dytë të Festivalit të Këngës, ajo e shpalljes së fituesve, që kulmoi me emocione të fuqishme dhe magji triumfi të këngës “Flas me gjethen” nga Endrit Krasniqi.
Në një prononcim për KultPlus, me emocione të shumta fituesi Endrit Krasniqi tha se nuk ka pasur pritshmëri për triumf në një garë të tillë.
“Ka qenë një gjë të cilën nuk e kam pritur aspak. Më ka ardhur befasi, ende jam duke u dridhur, ende nuk po mund ta besoj çfarë ndodhi. Emocione boll, boll boll…, jam tepër i lumtur. Faleminderit shumë jurisë, RTK-së dhe të gjithë njerëzve që kam punuar. Konkurrentëve dhe garuesve të tjerë ju ha zemrat, i dua shumë. Faleminderit!”, ka thënë këngëtari Krasniqi.
Fituesi i Festivalit të Këngës ka uruar që shembulli i tij të jetë inspirues edhe për shumë artistë të tjerë, për t’i dhënë zë artit dhe krijimtarisë së tyre.
“Unë jam 20-vjeçar. Dua t’i inkurajoj të gjithë që secili artist i ri të shprehet, mos të ndalet, mos të frikësohet prej artit të tij, por ta çmoj dhe ta dojë. Uroj që përmes kësaj fitore ta kem dhënë këtë mesazh te të gjithë artistët e rinj. Nëse dikush frikësohet të dalë nëpër ekrane, iu them se nuk është asgjë. Është një prej ndjesive të mia më të mira sepse është festivali im i parë që kam marrë pjesë”, ka thënë finalisti Krasniqi.
Ndërsa, anëtarja e jurisë Ardianë Pajaziti pjesëmarrjen e saj në Festivalin e Këngës e ka cilësuar si një ndër përvojat më të veçanta në karrierën e saj, ku së bashku me anëtaret tjera të festivalit patën rast të vlerësojnë aspekte dhe kritere të ndryshme të këngëve garuese.
“Ishte një ndër përvojat më të mira dhe më me përgjegjësi që kam pasur, dhe jo vetëm unë, po e gjithë juria. Për tri mbrëmje patëm mundësi që të degjojmë me vëmendje këngët konkurruese, dhe përpos këngës kemi analizuar edhe tekstet, performancën, paraqitjen skenike, kompozimin…” është shprehur anëtarja e jurisë Ardianë Pajaziti.
Pajaziti, e cila njëkohësisht është edhe drejtoreshë e mediumit KultPlus, i është gëzuar faktit që kritikë dhe njohës të muzikës në vend e kanë vlerësuar vendimin e jurisë.
“E rëndësishmja, për tri vendet fituese kemi pas një vendim të përbashkët si juri, dhe ajo që më gëzon më së shumti është se njohës të mirë të muzikës më kanë kontaktuar dhe e kanë vlerësuar vendimin e jurisë”, ka thënë drejtoresha Pajaziti.
Ndërsa, tekst-shkruesi Bekim Këpuska është shprehur tejet i lumtur që kënga të cilën ia ka kushtuar bashkëshortes së saj, ka shpallur fitues të festivalit këngëtarin Endrit Krasniqi.
“Jam shumë i emocionuar. Kam punuar shumë për këtë këngë. Kam punuar shumë me Endritin për ta sjellë në këtë moment në të cilin gjendemi aktualisht, andaj kjo fitore nuk është e rastësishme. Kemi vite që punojmë bashkë, ndjej që e kam rritur artistikisht që sot të jetë në qendër të vëmendjes”, ka thënë Këpuska duke potenuar që nga “faji” që ndiente pasi bashkëshortja e tij është bërë nënë në moshën 19- vjeçare, e ka pasur borxh t’ia kushtoj një këngë.
Kurse, Dea Strica fituese e çmimit të tretë, ka thënë se ndihet e lumtur që ka marrë pjesë në këtë festival, sipas saj historik, në të cilin ka njohur artistë të jashtëzakonshëm.
“Jam tepër e lumtur dhe nderuar që ka marrë pjesë në këtë festival dhe që kam pasur mundësi të njohë artistë të jashtëzakonshëm. Ka qenë një konkurrencë e fortë dhe për mendimin tim secili ka sjell një art unik, zëra dhe tekste të bukura. Çmimi është ajo gjëja extra e gjithë eksperiencës dhe magjisë që unë kam përfituar nga ky spektakël”, ka thënë ajo.
Strica gjithashtu ka thënë se ky festival me gjithë organizimin e tij meriton të paraqitet edhe jashtë kufinjve të Kosovës.
“Edhe më parë kam marrë pjesë në festivale të ndryshme por kjo është e parë që po marr pjesë në Prishtinë. Është nderë të jesh pjesë e një festivali që është historik. Unë uroj që ky të jetë vetëm fillimi i një rrugëtimi të gjatë, e ky festival të na qojë përtej kufijve, ashtu siç e meriton”, ka thënë këngëtarja Strica.
Ndërkaq, drejtori artistik i Festivalit, Florent Boshnjaku natën finale të edicionit të dytë të Festivalit të Këngës e ka quajtur të jashtëzakonshme.
“Jam shumë i lumtur që sonte kemi pasur me të vërtetë në një natë të jashtëzakonshme. Ka shkuar tepër mirë jam i lumtur që edhe publiku e pëlqeu këngën fituese. I falënderoj të 16-të konkurruesit e Festivalit të Këngës, i vlerësoj dhe i falënderoj shumë secilin prej tyre. Mirëpo, nata e sotme ka qenë e jashtëzakonshme në secilin aspekt”, ka thënë drejtori artistik Boshnjaku, duke i përmendur edhe sfidat të cilat e kanë përcjellur gjatë procesit.
“Kanë qenë sfida të shumta, fatkeqësisht kjo sallë nuk i plotëson as kushtet minimale për një organizim kaq serioz, kaq të madh. Për këtë arsye dhe mund të shkaktohen probleme teknike të cilat ndodhin në prapaskenë. Mirëpo me një vullnet të jashtëzakonshëm të secilit njeri që ka punuar në këtë festival, e që jam falënderues pa diskutim, është arritur të krijohet një ambient për të prezantuar një festival i cili me siguri do të mbahet në mend për të mirë”, ka përfunduar Boshnjaku.
Festivali i Këngës në Radiotelevizionin e Kosovës është mbajtur gjatë tri netëve më 24, 25 dhe 26 tetor, në sallën e improvizuar në Pallatin e Rinisë./ KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku edicionin e dytë të Festivalit të Këngës e ka cilësuar edhe më magjik se sa edicioni paraprak.
Përmes një shkrimi në rrjetin social Facebook, Ministri Çeku ka thënë se përmes këtij organizimi Kosova ka arritur të dëshmojë është e gatshme për prezantim në Festivalin Evropian të Këngës- Eurovizion.
“Dëshmuam që nga aspekti organizativ por edhe cilësor e artistik jemi të gatshëm për në Eurovision.
Faleminderit për një mbrëmje plot emocion e performanca të jashtëzakonshme. Urime fituesit të edicionit të sivjetmë, Endrit Krasniqi. Përgëzime Radio Televizioni i Kosovës dhe Adi Krasta!”, thuhet në shkrimin e Ministrit Çeku/ KultPlus.com
Nga vendi i cili refuzon ta njoh shtetësinë e Kosovës, Kori Siparantum përmes një paraqitjeje dinjitoze ka arritur t’i sigurojë vendit dy çmime, Medaljen e Artë (Golden Medal) dhe Çmimin special për programin kontemporan më të mirë dhe interpretim në skenë, shkruan KultPlus.
Kori Siparantum me Medaljen e Artë është radhitur i treti në kategorinë e koreve të të rriturve në konkurrencë me tetë kore, të mbajtur në “Sing for Gold – The World Choral Cup, Barcelona, 2024”./ KultPlus.com
Kryeministri Albin Kurti, e ka triumfuesin Endrit Krasniqi, si dhe të gjithë fituesit tjerë të edicionit të dytë të Festivalit të Këngës në RTK.
Kryeministri Kurti duke falënderuar edhe jurinë profesionale ka thënë se ky festival është jehona e zërit dhe pasionit të Kosovës.
Postimi i plotë:
Në popull thuhet se çdo i dyti person në Kosovë dëshiron të bëhet këngëtar, dhe ashtu është, sepse Kosovës i këndon zemra! Urime për një tjetër edicion impozant të Festivalit të Këngës në RTK, i cili po vazhdon traditën e nisur nga “Akordet e Kosovës” në shekullin e 20-të, tani me një format të ri dhe energji të re. Përgëzime për Endrit Krasniqin, fituesin e trofeut “Diamanti Blu” me këngën “Flas me gjethen,” dhe suksese të mëtejshme për Greta Azizin, që fitoi çmimin e dytë me “Verës,” dhe Dea Stricën me çmimin e tretë për “N’Shqipni.”
Po ashtu, suksese për Besmir Shishkon, që mori çmimin e Pallatit të Rinisë dhe të kryeqytetit me “Unë ajo,” dhe Arnitë Kastratin, fituesen e çmimit të orkestrës për “Blla blla.” Një falënderim për Orkestrën e Festivalit dhe jurinë e respektuar – Minire Fetahun, Jane Sugarman, Ardianë Pajazitin, Valbona Selimllarin dhe Blerta Zeqirin – për vlerësimin dhe përkushtimin e tyre. Ky festival është jehona e zërit dhe pasionit të Kosovës!/ KultPlus.com
Lashtësia, betejat, traditat, kultura doket, zakonet, kuvendet e burrave deri edhe tek folklori bashkë me figurat intelektuale janë një përmbledhje e gjatë e librit të dedikuar fshatit Rrajcë nga autorët Mimoza Vasku dhe Flori Karaj.
Një punë gati 8-vjeçare duke mbledhur dokumente, dëshmi dhe gojëdhëna rreth këtij fshati ndër më të mëdhenjtë në ranga kombëtar.
“Vlera e këtij libri është e tillë, pasi trajton jo vetëm pjesën e dokumentuar por edhe të transmetuar brez pas brezi. Libri trajton historinë e Rrajcës ndër shekuj, që nga antikiteti e deri në ditët tona. libri bën fjalë edhe për traditën, konakun rrajcar, ashtu si u tha në promovim rrajca ka vlera të veçanta si komunitet, veçanërisht që nuk e njeh gjakmarrjen por e duan njëri tjetrin dhe i qëndrojnë në krah”, shprehet Karaj.
“Rrajca në Palcë” është libri që tregon për historinë e gjithë zonës duke datuar që herët.
“Krahas ngjarjeve historike ne kishim si primare edhe Konakun e Rrajcës, i cili ishte një parlament i vogël brenda një komuniteti ku mblidheshin burrat më të zgjuar të fshatit ndaj ne shkruam për të gjithë burrat që nga kohët e lashta e deri në ditët e sotme. Historia nis që në kohën e gurit, me zbulimet e arkeologut Ilir Gjipali, i cili na ka dhënë materialet e duhura. Më pas kemi periudhën e luftrave siç është Beteja e Torviollit, më pas janë traditat e dasmës tradicionale rrajcare”, thotë Vasku.
Rrajca nuk ka vetëm histori, por edhe bukuri natyrore të cilat janë aty për të pritur vizitorët të huaj dhe vendas./Top Channel/ KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama, njëherësh kryetar i Partisë Socialiste shprehu sot bindjen se miniera më e çmuar e turizmit për Shqipërinë është veriu i vendit, ndërsa siguroi se do të vijojnë investimet për ndërtimin e akseve rrugore.
Në një takim me komunitetin shqiptar në Amerikë, Rama iu përgjigj interesit të një qytetari mbi ndërtimin e rrugës së Tropojës.
“Rruga është e vërtetë, jam në dijeni edhe për këtë dhe të tjera segmente të rëndësishme që janë thellë në Shqipëri”, tha Rama, ndërsa kujtoi se përpara 10 vitesh Tropoja ishte e braktisur totalisht.
Kryeministri tha se Tropoja sot është bërë pjesë e hartës së destinacioneve turistike.
“Kur unë shkoja në Tropojë dhe thosha këtu turizmi do të jetë pika e kthesës më shikonin si komunist i pandreqshëm. Ja që Tropoja sot është bërë pjesë e hartës së destinacioneve turistike. Ne bëmë një sërë ndërhyrjesh dhe do të vazhdojmë të bëjmë një sërë ndërhyrjesh në atë zonë, ku kanë filluar edhe shumë investime private, sidomos në luginën e Valbonës deri lart në Lekbibaj, ku ka investime private”, tha Rama.
Kryeministri siguroi se qeveria do të vazhdojë të bëjë edhe akset rrugore vetëm se duhet pak durim.
“Problemi ynë është që ne e gjetëm Shqipërinë me gjithë rrugët rrugëve. Asnjë segment rrugor të përfunduar por vetëm borxhe për segmentet rrugore të inauguruara për fushatë”, tha Rama.
Larja e atyre borxheve dhe përmbyllja e atyre segmenteve, sipas Ramës, “ka qenë një torturë më vete”.
“Patjetër që do vazhdojmë. Rrugën e Dukagjinit e kërkonin të gjithë po kishin humbur çdo shpresë. Tani rruga e Dukagjinit po hapet dhe kështu do vazhdojmë edhe me rrugët e tjera. Besoj shumë se pavarësisht se jemi mësuar nga e kaluara jonë që ta shohim turizmin të lidhur me bregdetin, miniera më e çmuar e turizmit për Shqipërinë është veriu i Shqipërisë. Dhe aty kur të rritet volumi i investimeve dhe kur të fillojnë edhe hotelet e luksit do të ndodhi një ndryshim jashtëzakonisht i madh dhe do të ketë shumë më tepër të ardhura për njerëzit dhe ata që do të investojnë atje”, tha Rama. /atsh/ KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani sot në 22 vjetorin e vrasjes e ka përkujtuar ish-kryetarin e Suharekës, Ukë Bytyçin.
Presidentja Osmani ka thënë se Ukë Bytyqi ishte lider i besueshëm e vizionar, hovi i të cilit u ndal mizorisht, duke e lënë në gjysmë angazhimin e tij për mirën e qytetarëve të Suharekës.
“22 vjet më parë humbëm Ukë Bytyçin, kryetarin e përkushtuar të Suharekës, atdhetarin e palodhur për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës dhe bashkëpunëtorin e ngushtë të presidentit historik, Dr. Ibrahim Rugova. Ai u vra së bashku me dy përcjellësit e tij, Bafti Bajrami e Bajram Bytyçi.
Qoftë i përjetshëm kujtimi për Ukë Bytyçin!”, thuhet në komunikatën e Presidentes Osmani./ KultPlus.com
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro, mori pjesë në takimin organizuar në Athinë nga Ambasada Shqiptare ne Greqi, në kuadër të e kalendarit kulturor “Ditët Kombëtare”.
Kumbaro ndau në rrjete sociale momente nga eventi i organizuar me këtë rast, teksa shkroi se, “kalendari kulturor “Ditët Kombëtare” nisën me “Ditën e Gjirokastrës”, me një pjesë të vogël të komunitetit gjirokastrit që prej vitesh punon e jeton në vendin fqinj”.
“Takim shumë emocionues në Athinë, organizuar nga Ambasada Shqiptare ne Greqi si pjese e kalendarit kulturor “Ditët Kombëtare” që nisën me “Ditën e Gjirokastrës”, me një pjesë të vogël të komunitetit gjirokastrit dhe jo vetëm nga Gjirokastra, që prej vitesh punon e jeton në vendin fqinj, për të ndarë emocione të vërteta, si ato të studiuesit Spiro Xhavara nga Lunxhëria, të shkrimtarit Iljaz Bobaj nga Lazarati, apo të aktorit të mirënjohur Nikolla Llambro”, u shpreh Kumbaro.
Bashkë me ambasadoren Luela Hajdaraga, Kumbaro prezantoi projektet dhe investimet që e kanë kthyer Gjirokastrën në një nga destinacionet kryesore turistike të Shqipërisë.
Sipas saj, me projektet që bashkatdhetarët tanë po zhvillojnë në Greqi për kulturën dhe artin shqiptar, po mbajmë gjallë traditën tonë.
“Bashke me ambasadoren Luela Hajdaraga ndamë bashkë edhe lajme të mira për punë të bukura nga Gjirokastra jonë dhe për lidhjen e tyre me projektet që bashkëatdhetarët tanë po zhvillojnë në Greqi për kulturën dhe artin shqiptar, për të mbajtur gjallë traditën tonë dhe për shtuar bashkëpunimet me atdheun që përkthehet në më shumë ekonomi dhe zhvillim për vendin tonë”, tha Kumbaro./atsh/ KultPlus.com
Ashtu siç e kishim menduar, Përmeti nuk na zhgënjeu këtë fundtetori. Qyteti i trëndafilave dhe pastërtisë idilike, mikpriste me qetësinë e tij elegante, turistët e shumtë që kishin zgjedhur të kalonin fundjavën. Për kuriozitet hodhëm një sy në “Booking”, por e vështirë të gjeje dhoma të lira. Të paktën hotelet kryesore ishin “sold out”.
Disa syresh vijnë thjesht dhe vetëm për ushqimin. Ja pse restorantet ishin plot dhe vetë ne mezi ia dolëm të ruajmë “qetësinë” përpara aq shumë tundimeve gastronomike.
Të tjerë e mbajnë frymën tek llixhat, nami i të cilave ka shkuar që nga Evropa e Veriut e deri në Azinë e Largët. Vozitësit e kajakut, duan adrenalinën e lundrimit në Vjosë. Në rrugën e saj mbi 270 km, Vjosa rrjedh e pandikuar e në mënyrë natyrale, por bukuria e saj mbeten kanionet, me ishuj dhe kthesa që krijojnë gjarpërime gati surreale. Një lumë i përmendur në tekstet e Antikitetit Grek, e po ashtu në Periudhën Ilire. I fundit lumë i egër në Europë.
Sapo kalon urën e Dragotit nis e mendon si poete këtyre anëve. Vjeshta ka nisur ta hedhë magjinë kudo përreth. E pozicionuar mbi Vjosë, kjo urë mund të jetë një nga më të bukurat në Shqipëri.
Po ashtu një pikë referimi e vyer në historinë e inxhinierisë dhe arkitekturës shqiptare, pasi është ura e vetme që lidh Përmetin dhe Juglindjen e Shqipërisë me pjesën tjetër të vendit.
Ka një strukturë shumë të veçantë dhe është e varur me kapriata metalike në formë harku.
Historiku i saj daton në vitin 1936, atëherë kur u ndërtua nga firma xhenoveze ANASALDO, me fondet e qeverisë shqiptare. Përveç rëndësisë inxhinierike, Ura e Dragotit ka rëndësi kulturore. Ja pse është shpallur Monument Kulture i Kategorisë II. Ura mbetet një teknologji e rrallë inxhinierike që i ka rezistuar në mënyrë fantastike kohës.
Rrugës njerëz të thjeshtë e punëtorë, që e kanë të tyren një ëmbëlsi të qelibartë, pikërisht ajo që na mungon neve që vijmë nga jeta e trazuar dhe e sertë e kryeqytetit.
Përmeti të përfshin fare thjesht në vorbullën e tij të paqtë.
Guri i qytetit
Për Edith Durham ishte “një nga vendet më të bukura në botë!”. Gjeologët thonë se është shkëputur shkëmbi nga mali i Dhëmbelit. Por legjenda ka tjetër qasje: Gur perëndie, thotë legjenda. Ka ardhur si dhuratë nga qielli, për t’i dhënë edhe emrin qytetit.
“Kryezoti i krahinës Premti, që i dha emrin qytetit, kishte ndërtuar mbi Gurin e Qytetit një kala. Sot kalaja është rrafshuar. Kanë mbetur muret, dëshmi e legjendës. Ishte fundi i shekullit XIV. Ushtria e sulltan Mehmetit, pushtoi Janinën. Pas Janinës i erdhi radha Përmetit. Premti kishte vdekur dhe kryezot i qytetit ishte nipi i tij, Gjergji, i cili kishte një vajzë, Diestrën me foshnjë në gji. Një natë turqit mbërritën në qytet. Kryezoti ishte jashtë tij. Në kështjellë ishte vetëm vajza. Turqit kërkuan çelësat e fortesës dhe dorëzimin e vajzës. Diestra mori në dorë djepin me djalin dhe u hodh nga maja e shkëmbit. Në rrëzë të Gurit të Qytetit, gjendet një gur i lëmuar ku u përplas Diestra. Mbi gur disa shenja: Dora e foshnjës ose vijat e djepit”. Këtë thotë legjenda.
Muzg
Në qytet muzgu bie ngadalë, e ndërsa nisin të ndizen dritat në shëtitoren e bukur, të parët që dalin për shëtitje janë gjyshërit dhe gjyshet. Bisedojnë e qeshin hera-herës duke qortuar nipërit çapkënë.
Ajri i mrekullueshëm i pishave është shoqëruesi më racional i të gjithë shëtitjes. Nginjesh me pozitivitet këtu.
Bënja
Pas një mëngjesi “grykës” prej të cilit nuk mbetet asnjë thërrime mbi tavolinë, marrim rrugën për në Bënjë.
Të njohura që në Antikitet, Ujërat termale të Bënjës, janë burime të ngrohta natyrale sulfurore që dalin nga çarje të thella tektonike. Të tërë i njohin 6 vaskat e famshme këtu: vaska e lëkurës, vaska e stomakut, vaska e zemrës, vaska e veshkave dhe vaska e priftit. Me forma të çrregullta, ama efektet e tyre çudibërëse çmohen si të jashtëzakonshme nga studiuesit.
Kjo bën që edhe në këtë fundtetori dhjetëra makina të parkojnë në vendqëndrimin e caktuar. “Rrinë plot 12 ditë – thotë shitësja e rigonit por edhe e sherbelës, mollës së egër, çajit të malit, luleshtogut, boronicave të egra, kamomilit të freskët, luleve të blirit, rakive speciale, mjaltit e lajthive të sapothyera. Në se je i çmendur pas këtyre perlave që i gjen rëndom maleve shqiptare, ndalo këtu.
Pasi pi një gllënjkë raki thane – ka bërë shumë thanë këtë vit – zhytesh në vaskën e lëkurës e cila të rrethon me avujt e ujit termomineral. Përballë ke Nemërçkën madhështore. Ndërkohë që po qesëndisesh nën avujt e squfurit, si mbretërit asokohe, hedh sytë nga Ura e Kadiut. Si gjithmonë pak inatçore pasi gjithë vëmendja e vizitorëve është për vaskat…
*
E njohur ndryshe si Ura osmane, Ura e Kadiut është Monument Kulture i Kategorisë I. Një bukuri e vërtetë edhe kjo urë.
Kalon mrekullisht nëpër një grykë të ngushtë që derdhet në lumin e Lengaricës. Ngrihet mbi një hark të vetëm me hapësirë drite 6,4 m. Qemeri i harkut përfshirë dhe arkivoltën ka trashësi 70 cm. Arkivolta shkel me dhëmbë 7 cm mbi harkun e poshtëm në ngritjen e urës, ku është patur parasysh ngushtica minimale e përroit si dhe fortesa e brigjeve duke e ndërtuar në pjesën më të ngushtë dhe duke u mbështetur në brigjet shkëmbore të qëndrueshme. Në pjesën qendrore të arkivoltës janë përfshirë katër kolona të vogla prej shtufi.
Ishte rruga e vetme që lidhte Bënjën me zonën përreth.
*
Me squfurin në lëkurë dhe pak gliko me vete, në të dalë të qytetit marrim djathtas. Ecim rreth 30 minuta në një rrugë të çakullt. Lëndina të gjelbra na ndjekin gjithë rrugës. Pastaj pak nga pak shfaqen kupolat e bardha…
Teqeja e Baba Aliut, ose teqja e Baba Abdullahut, u ngrit nga ai në 1857 si një qendër e qetësisë dhe adhurimit. Në portën hyrëse është ky mbishkrim: “Teqeja e Baba Aliut Alipostivan – 1857”.
Ndërtesat e Teqesë janë të bardha më konture të jeshilta, ndërsa kupolat ndrijnë prej diellit të tetorit e qëndrojnë si tempuj artistikë në majë të kodrës së Alipostivanit. Përballë tyre peizazhe natyrorë magjikë ngjeshen rrëzë luginës së Vjosës dhe malit të Nemërçkës.
Edhe sot ashtu si dikur njerëzit vijnë këtu për t’u larguar nga trazirat e jetës së përditshme dhe sigurisht për t’u afruar me Zotin.
Pas Baba Aliut klerikë të tjerë të mëdhenj vazhduan veprën e tij, duke shërbyer si frymëzim dhe udhërrëfyes për komunitetin bektashi dhe jo vetëm.
Një prej tyre është Baba Hekuran Nikollari, i cili me punën e tij të përulur e ka lartësuar edhe më shumë këtë teqe të mahnitshme.
Dera e Baba Hekuran Nikollarit qëndron e hapur për këdo ka nevojë. Këshillat e tij të artikuluara paqësisht e në mënyrë të drejtpërdrejtë, janë ajo qetësia që ti ke kërkuar me ngulm, teksa je ngjitur në këtë vend të mirë.
Ka një pastërti për t’u pasur zili këtu. Kjo pasi përveç Babait, punëtorët që kujdesen për mirëmbajtjen dhe funksionimin e Teqesë edhe sot e vazhdojnë traditën e bekuar të dashurisë që Baba Aliu nisi.
Ja pse, këto ndërtesa të bekuara janë në fakt më shumë se një Teqe; janë historia e shpresës dhe e përulësisë, që vetëm afrimi me Zotin mund ta sjellë./atsh/ KultPlus.com
Në kuadër të Festivalit Jazz in Albania, kuinteti Unleashed Cooperation me bazë në Poznan performoi të enjten në mbrëmje në orën 20.00 në Akademinë e Arteve, në sallën “Black Box”.
Koncerti i Unleashed Cooperation në Shqipëri është pjesë e një serie eventesh të organizuara në kuadër të projektit Jazz Po Polsku “Rreth botës”, në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës së Polonisë në Tiranë dhe Shoqërinë Shqiptare të Jazz-it. Banda përbëhet nga Krzysztof Kuœmierek – saksofon. Patryk Rynkiewicz – bori, Patryk Matwiejczuk – piano, Flavio Gullotta – kontrabas, Stanislaw Aleksandrowicz – bateri.
ÇFARË ËSHTË KY PROJEKT?!
Projekti Jazz Po Polsku “Rreth botës” ka marrë formën e një turneu koncertesh ndërkombëtar dhe është i frymëzuar nga arritjet e udhëtarit polak Pawe³ Edmund Strzelecki, i cili ishte i pari polak që bëri rreth botës me iniciativën e tij në mes të shekullit XIX. Si pjesë e projektit, artistët polakë do të performojnë live në katër kontinente gjatë tre viteve. Projekti filloi në maj të vitit të kaluar dhe deri më tani janë mbajtur më shumë se 150 evenimente në 21 shtete, ku kanë marrë pjesë 21 grupe. Kjo është vizita e dytë e një grupi xhaz polak në Shqipëri si pjesë e projektit JAZZ PO POLSKU “Rreth botës”. Vitin e kaluar grupi Ziemia performoi në Tiranë dhe Shkodër.
Patronazhin nderi të projektit e mori Ministri i Punëve të Jashtme i Republikës së Polonisë, z. Rados³aw Sikorski. Grupi Unleashed Cooperation eksploron forma të ndryshme të shprehjes muzikore në rrugëtimin e tij artistik. Idetë që drejtojnë grupin janë hapja për sa i përket zhanrit, lirisë dhe shprehjes së pakufizuar muzikore. Ata janë fitues të disa prej festivaleve më të rëndësishme të xhazit polak, duke përfshirë Jazz Juniors, Jazz nad Odr¹ dhe Krokus Jazz Festival. Grupi ka në meritë një album shumë të mirëpritur “8 vjet”. Albumi, i publikuar në vitin 2022, është rezultat i viteve të përvojës dhe eksplorimit muzikor nga anëtarët e grupit në thellësinë e xhazit të lirë, improvizimit dhe muzikës etnike.
Gjatë koncerteve të tyre në Shqipëri, Unleashed Cooperation do të promovojë albumin e tyre më të fundit “Trust”, i cili është faza tjetër e eksplorimeve të tyre muzikore duke përfshirë improvizimin, muzikën bashkëkohore, muzikën etnike dhe xhazin. E tëra, e ruajtur në konventën e tingullit akustik, i referohet muzikës së njohur nga regjistrimet e Tomasz Stanko ose Krzysztof Komeda. Kuinteti, si trashëgimtari shpirtëror i mjeshtrave të mëdhenj, e zhvillon tingullin e tyre përmes një sërë procedurash prodhimi, duke i dhënë të gjithë një tingull modern dhe të freskët.
Fondacioni JAZZ PO POLSKU është një organizatë joqeveritare që paraqet një spektër të gjerë mundësish për artistët polakë të brezit të ri. Ai ndihmon në krijimin e bashkëpunimit kulturor ndërkombëtar dhe integron komunitetet e artistëve nga shumë vende. Ai përpiqet të rifreskojë dhe forcojë imazhin e xhazit polak në ndërgjegjen e audiencës së huaj. Që nga viti 2012, më shumë se 500 ngjarje në 25 vende janë mbajtur si pjesë e Jazz Po Polsku./panorama/ KultPlus.com
Prej psherëtimave lind diçka, Jo frikë, këtë e kam anuluar Para agonisë; shpirti rritet, Harron, qan; Lind një kotësi që, po ta provosh, është e mirë; Jo çdo gjë mund të deziluziononte; Ka, falë Zotit, disa qartësira: Që nuk është dashuri, kur nuk dashurohet mirë, Kjo është e vërtetë pas një humbjeje të plotë.
Pas një të tille lufte, ashtu siç e di më i dobëti, Ka më tepër se sa të vdesësh; Lë dhimbjet e mëdha, apo mbyll plagën, Akoma për shumë kohë ai duhet të vuaj, Dhe jo prej pendimit të të lënit të një gruaje në pritje Të ushtarit të saj tërë fjalë të pista Që shpërndajnë gjak aq të hidhur.
Po të mjaftonte, po të mjaftonte kjo për të lehtësuar dhimbjen, të provosh pendim për diçka të humbur që më bënte të isha i lumtur nën diell, Sa e lumtur koha që zgjaste, Po të mjaftonte dykuptimshmi dhe bollëku i gënjeshtrave të ëmbla, Do të mundnin fjalët e boshta për të përballuar gjithë dhimbjen E të më shëronin nga e keqja.
Po të mjaftonte kjo, kocka, delli, gjaku, Truri i bërë gongël, beli i bukur, Duke kërkuar me duar materien poshtë kusisë së qenit, Njeriu mund të shërohej nga sëmundja e qenit. Çdo gjë që duhet të thuhet, unë e ofroj: Thërrmijëza, stallën, frerët./ KultPlus.com
Tulipanët janë shumë nervozë, është dimër këtu, Shiko si çdo gjë është e bardhë, e qetë, me dëborë. Mësoj paqen, ndërsa prehet e qetë afër meje si drita mbi këto mure të bardha, si ky shtrat, si këto duar. S’jam askushi, s’kam të bëj me shpërthimet. I dhashë emrin tim dhe rrobat e mia infermiereve, historinë time anestezistit dhe trupin tim kirurgëve.
Kanë mbështetur kokën time midis jastëkut dhe buzës së çarçafit si një sy midis qepallave të bardha që s’do të mbyllen. Bebëz budallaqe, duhet të grumbullosh gjithçka. Infermieret kalojnë dhe rikalojnë, nuk turbullojnë, kalojnë si pulëbardhat drejt tokës me skufjet e tyre të bardha, duke bërë gjëra me duar, të barabarta me njëra-tjetrën, kështu që është e pamundur të thuhet se sa janë.
Trupi im është një gur për ata, bëhen gati si uji për gurët mbi të cilat duhet të rrjedhë, duke i lëmuar me mirësjellje. Më japin topitje me gjilpërat e halave xixëlluese, më japin gjumë. Tani kam humbur veten time jam e lodhur nga bagazhet – Çanta ime prej lëkurë si një kutizë e zezë pilulash, burri dhe fëmija im buzëqeshin në fotografinë familjare; buzëqeshjet e tyre më mbërthejnë lëkurën, grepa të vegjël të buzëqeshur.
Kam hedhur gjëra në det, unë, anija tridhjtëveçare. bashkangjitur fort tek emrin im dhe tek adresa. Ata kanë fshirë të gjitha ndjenjat e mia. E frikësuar dhe e zhveshur mbi barelën e gjelbër plastike Kam parë çajnikun tim, komonë e rrobave, librat e mi të zhyten thellë, si dhe ujin të më arrijë mbi kokë. Jam një murgeshë, tani nuk kam qenë kurrë kaq e pastër.
Nuk doja lule, doja vetëm të shtrihem, me pëllëmbët lart krejtësisht bosh. Të jesh i lirë, s’e keni idenë se sa të lirë jeni- paqja është kaq e madhe sa të verbon, S’ kërkon asgjë, një etiketë me emrin, ndonjë çikërrimë. Me këtë, më në fund, mbyllin të vdekurit; i përfytyroj duke e mbllaçitur si një meshë kungimi.
Tulipanët janë tepër të kuq në radhë të parë, më plagosin. Edhe nëpërmjet dhuratës së paketuar si dhuratë i dëgjoja të merrnin frymë ngadalë, nëpërmjet fashës së bardhë, si një fëmijë monstruoz.
Faqekuqët i flasin plagës sime, i përgjigjen. Janë tradhtarë:duken se valëzojnë, edhe nëse më tërheqin poshtë, duke më ngatërruar me gjuhën e tyre të beftë e me ngjyrën, një duzinë tulipanësh të kuq të plumbtë rreth qafës sime.
Më parë asnjë s’më përgjonte, tani po më përgjojnë. Tulipanët kthehen drejt meje, dhe dritarja pas ku drita çdo ditë zgjerohet e hollohet, unë shoh veten, madje, qesharake, hije letre e riprerë midis syrit të diellit dhe syve të tulipanëve, nuk kam fytyrë, kam dashur të shuhem. Tulipanët gjallërues konsumojnë oksigjenin tim.
Para se të vinin atmosfera ishte mjaft e qetë, Pulsonte, frymëmarrje pas frymëmarrjeje, pa ndërprerje. Pastaj tulipanët e mbushën me zhurmë të madhe. Tani ajri i shtyn dhe i vërtit përreth si lumë i shtyn dhe i shtjell rreth një makine të kuqe-ndryshku të thellë. Koncentrojnë vëmendjen time, që ishte e lumtur duke luajtur e duke pushuar pa u angazhuar.
Edhe muret duken se u ngrohën midis tyre. Tulipët duhej të qëndronin pas hekurave si kafshë të rrezikshme; hapen si goja e një tigri të madh afrikan, dhe unë kujtohem për zemrën time: hap e mbyll vazon e saj të gonxheve të kuqe për dashurinë time të vërtetë. Uji që shijoj është i ngrohtë dhe i kripur si deti, dhe vjen nga një vend i largët si shëndeti./ KultPlus.com
Ambasadori i Britanisë së Madhe në Kosovë, Jonathan Hargreaves, sot ka ngjitur majën e Lubotenit.
Hargreaves ka thënë se Kosova ka 20 maja të larta mbi 2500 metra dhe se deri tani ka ngjitur 3 prej tyre.
Ambasadori britanik ka shtruar pyetjen nëse do të mund t’i ngjisë të gjitha majat përgjatë kohës së tij në Kosovë.
“Çdo ditë rrugës nga puna në shtëpi e shoh majën mahnitëse të Lubotenit andaj ishte kënaqësi e madhe që më në fund u ngjita bashkë me familjen time, nën udhëheqjen e Labinotit nga Klubi Albin Prishtina. Kosova ka 20 maja madhështore (shumë afër) mbi 2500 metra ose më shumë. Deri tash jam ngjitur në 3. A mund t’i përfundojë të gjitha gjatë kohës time këtu?”, ka shkruar Hargreaves./ KultPlus.com
Skiatorja e Sport Klub Tiranës që garon për Shqipërinë, Lara Colturi, kualifikohet në finale në Solden.
Pas sukseseve në mundje dhe në atletikë, sportistët e Sport Klub Tiranës vijojnë të dhurojnë rezultate të shkëlqyera në garat ndërkombëtare për Shqipërinë dhe ngjyrat Kuq e Zi. Këtë fundjavë është skiatorja e talentuar, Lara Colturi, që garon për Shqipërinë, e cila arriti të kualifikohet në finalen e ‘sllallomit gjigand’ në Solden.
Skiatorja që mbron ngjyrat “Kuq e Zi” është renditur e 16-ta në etapën inaguruese. Ndalesa e radhës është me 16 Nëntor në Levi.
Në mbështetje të sportistes së re, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj tha se vëmendja ndaj sportistëve shqiptarë po jep rezultatet e pritshme, si në mundje dhe atletikë, e tani edhe në ski.
“E filluam këtë verë në Paris, ku dy mundësit tanë sollën medaljet e para olimpike për Shqipërinë. Jam shumë i lumtur sot që mbështetja e Bashkisë së Tiranës, me Larën, kampionen tonë, e ka çuar atë në 16 më të mirat e botës. Duke patur parasysh se Lara është sa gjysma e moshës së më të mirave të botës, do të thotë se e ardhmja është përpara. Jam shumë i lumtur që politikat tona sportive në Shqipëri, e sidomos të Bashkisë së Tiranës, na kanë nderuar me gocën tonë”, tha Veliaj.
Kjo arritje e Lara Colturit është një tjetër dëshmi e përkushtimit të sportistëve të rinj dhe mbështetjes së Bashkisë së Tiranës për suksesin e tyre në garat ndërkombëtare./ KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, me ministrin e Kulturës Hajrulla Çeku, kanë vizituar dje tri shtëpi tradicionale të restauruara në Prizren, të cilat gjenden brenda Qendrës Historike të Prizrenit dhe që të trija tani janë të banueshme.
Bëhet fjalë për shtëpinë e familjes Kirajtani.
“-Shtëpinë e familjes Kirajtani që gjendet në Zonën Historike të Prizrenit. E ndërtuar në fillim të shek. XIX, ajo përmban karakteristika unike dhe vlera të larta të trashëgimisë kulturore. Fasada ballore ka një trajtim të lartë artistik, përmes plastikës dekorative.”
Ata kanë vizituar edhe shtëpinë e familjes Vetimi.
“- Shtëpinë e Familjes Vetimi që gjendet në rrugën e Saraçëve, dhe paraqet një shembull të arkitekturës së banimit gjatë shek. XIX. Nëpërmjet ndërhyrjeve restauruese, janë ruajtur vlerat e trashëgimisë kulturore duke siguruar kushte më të dinjitetshme për banim për familjet.”
Shtëpia tjetër është e familjes Munik.
“Kompleksin e banimit të Familjes Munik, që i takon shek. XIX. Për nga kompozicioni urban dhe trajtimi arkitektonik, kompleksi paraqet një nga shembujt e paktë të komplekseve të banimit të asaj kohe. Shquhet për trajtim të lartë artistik të dhomës së miqve, e dekoruar me elemente të drugdhendjes. Shtëpia dhe ahuri kanë qenë në gjendje shumë të rëndë fizike. Përmes restaurimit janë shpëtuar nga rrënimi.”
Kurti dhe Çeku kanë falënderuar këto familje për mikpritjen dhe për përkushtimin e tyre ndaj mbrojtjes së vlerave historike dhe tradicionale të këtyre shtëpive.
“Qendra Historike e Prizrenit është zonë e veçantë e mbrojtur e cila mbrohet përmes Ligjit të veçantë për Qendrën Historike të Prizrenit. Gjatë këtij mandati, buxheti për trashëgiminë kulturore është për gati katër herë më i lartë. Vetëm në Prizren janë investuar mbi 4.5 milionë euro në dhjetëra monumente.”/ KultPlus.com
Dylan Marlais Thomas ishte poet dhe shkrimtar i Uellsit, veprat e të cilit përfshijnë poezitë “Mos ecni mirë në atë natë të mirë” dhe “Dhe vdekja nuk do të ketë sundim”, tregime dhe transmetime radiofonike të tilla si Krishtlindja e Fëmijës në Uells dhe Portreti i Artistit si Qen i Ri. Ai u bë shumë popullor në jetën e tij dhe mbeti kështu pas vdekjes së tij të parakohshme në moshën 39 vjeçare në New York City. Deri atëherë ai kishte fituar një reputacion, të cilin e kishte inkurajuar, si një “poet i dehur dhe i dënuar”.
Thomas u lind në Swansea, Uells, në vitin 1914. Një nxënës i paarsyeshëm, ai e la shkollën në moshën 16 vjeç dhe u bë gazetar për një kohë të shkurtër. Shumë nga veprat e tij u shfaqën në shtyp ndërsa ishte ende adoleshent; megjithatë, ishte botimi në vitin 1934 i “Prishjes së dritës ku nuk shkëlqen dielli” që kapi vëmendjen e botës letrare. Ndërsa jetonte në Londër, Thomas u takua me Caitlin Macnamara, me të cilen ai u martua në vitin 1937. Marrëdhënia e tyre u përcaktua nga alkoolizmi dhe ishte reciprokisht shkatërrues. Në pjesën e hershme të martesës së tyre, ata u vendosën në Laugharne, nje fshati peshkataresh në Uells.
Thomas u vlerësua si një poet popullor gjatë jetës së tij, megjithëse ai e gjeti të vështirë të jetonte si shkrimtar. Ai filloi të shtonte të ardhurat e tij me turne leximi dhe transmetime radio. Regjistrimet e tij të radios për BBC gjatë viteve 1940 e çuan atë në vëmendjen e publikut dhe ai u përdor shpesh nga BBC si zë populist i skenës letrare.
Thomas udhëtoi për herë të parë në Shtetet e Bashkuara në vitet 1950. Leximet i sollën atij një shkallë të famës, ndërsa sjellja e tij e çrregullt dhe pirja e keqësuan. Koha në Amerikë ka forcuar legjendën e tij, dhe ai vazhdoi të regjistrojë në vinyl vepra të tilla si Krishtlindjet e Fëmijës në Uells. Gjatë udhëtimit të tij të katërt në Nju Jork në vitin 1953, Thomas u sëmur rëndë dhe ra në koma, nga e cila nuk u shërua kurrë. Ai vdiq më 9 nëntor 1953. Trupi i tij u kthye në Uells, ku ai u caktua në oborrin e fshatit Laugharne më 25 nëntor 1953.
Megjithëse Thomas shkroi ekskluzivisht në gjuhën angleze, ai është pranuar si një nga poetët më të rëndësishëm të Uellsit të shekullit të 20-të. Ai është i njohur për përdorimin e tij origjinal, ritmik dhe të zgjuar të fjalëve dhe imazheve. Pozita e tij si një nga poetët e mëdhenj modernë është diskutuar shumë, dhe ai mbetet popullor per publikun./ KultPlus.com
Sot është Dita Botërore e Trashëgimisë Audiovizive, e themeluar nga UNESCO në vitin 2005 për të nxjerrë në pah rëndësinë e ruajtjes së të dhënave audiovizive dhe vlerës së tyre kulturore.
Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, për të shënuar këtë ditë, vuri në pah një nga projektet e para të Fondit të Ambasadorëve për Ruajtjen e Kulturës (AFCP) në Shqipëri: dokumentacionin e vitit 2006 të muzikës iso-polifonike shqiptare.
Ky projekt, i financuar me gati 24 mijë dollarë, rezultoi në një enciklopedi që ofron njohuri të pasura mbi iso-polifoninë, e aksesueshme në Bibliotekën Kombëtare të Shqipërisë.
“Duke i ruajtur këto materiale, ne garantojmë që brezat e ardhshëm të kenë akses dhe të vlerësojnë sixhadenë e pasur të historisë dhe kulturës shqiptare”, thuhet në një postim të ambasadës në rrjetet sociale./ KultPlus.com
“Hasmëritë që tronditën Tiranën e 1800-s” nga gazetarja Rezarta Delisula u promovua dje në Kalanë e Tiranës mes shumë të ftuarish ku vendin qendror e zinin pikërisht trashëgimtarët e familjeve të vjetra tiranase.
Libri më i ri i Delisulës i vendos ngjarjet në Tiranën e viteve 1800, duke treguar sherrnajat e familjeve me autoritet të asaj kohe nëpërmjet dokumenteve të arkivave osmane.
Por apeli që ajo u drejtoi pinjollëve të këtyre familjeve ishte ai i bashkëpunimit për të mos lënë të humbasin detajet historike të qytetit, të historisë së familjeve dhe rrugëtimit të tyre përgjatë dekadave. Kështu, dokumentet, objektet, historitë e trashëguara gojarisht brenda familjes duhet të ruhen e të bëhen pjesë edhe e atyre që e gjetën Tiranën kryeqytet, ndërsa tironsit bëhen gjithnjë e më shumë pakicë në një qytet që rritet e bëhet metropol.
Ndërkaq, në kontributin e saj të fundit për Tiranën, Delisula sjell histori e dëshmi të ruajtura në arkivat osmane, duke nxjerrë në dritë anë të panjohura të historisë së qytetit në shekullin e 18-të.
Dy vite më parë, Delisula publikoi librin “Çfarë ka qenë Tirona”, ndërsa në 2018-ën, librin e parë “Tirana-Mahnia”.
Në librin “Çfarë ka qenë Tirona”, publikuar në vitin 2022 Delisula përcjell, kontributin e popullsisë tironse në ndërtimin e institucioneve arsimore, si dhe detaje e kuriozitete të panjohura më parë mbi funksionimin e qytetit dhe qytetarëve./atsh/ KultPlus.com
