Këto ditë është organizuar ngjarja e përvitshme me karakter turistik-natyror “Ditët e Gjeravicës 2023”, e cila mbledh dhjetëra adhurues të natyrës dhe bjeshkës, shkruan KultPlus.
Ngjarja është organizuar nga Komuna e Junikut dhe Sh.B.A “Rrasa e Zogut”, e cila ka për qëllim promovimin e turizmit të kësaj treve, brenda dhe jashtë Kosovës.
“Është mbajtur eventi takimet ndërkombëtare të bjeshkatarëve “Ditët e Gjeravicës 2023”. Komuna e Junikut dhe Sh.B.A.“Rrasa e Zogut“ kanë organizuar eventin turistik takimet ndërkombëtare të bjeshkatarëve “Ditët e Gjeravicës 2023”. Ne këtë ngjarje e cila organizohet çdo vit në bjeshkët e Gjeravices dhe ku marrin pjese shume dashamir të natyrës dhe bjeshkës.”, thuhet në njoftimin e Komunës së Junikut në Facebook./KultPlus.com
Shtegu Lëpushë-Theth, i cilësuar si magjia e alpeve shqiptare është kthyer në një ndër destinacionet më të preferuara të turistëve.
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro ndau sot pamje nga kalimi i turistëve në këtë shteg, që janë të pasionuar pas alpinizimit.
Ajo shprehet se ecja në shtigjet e shënjuara brenda zonave të mbrojtura është bërë prej sporteve më të dashura të natyrës dhe po aq promovuese të këtyre territoreve.
Turizmi Malor është një alternativë e shkëlqyer për të pasionuarit pas alpinizimit.
Thethi, Valbona e deri tek “Bjeshkët e Nemuna” në Shqipëri po tërheqin gjithnjë e më shumë turistë vendas e të huaj në të gjitha stinët e vitit. / atsh / KultPlus.com
Një fosil prehistorik i të ‘dragoit të detit’ është zbuluar në Midlands dhe është përshkruar si një nga gjetjet më të mëdha në historinë e paleontologjisë britanike.
Ichthyosauri, afërsisht 180 milionë vjet i vjetër me një skelet rreth 10 metra të gjatë dhe një kafkë që peshon afërsisht një ton, është fosili më i madh dhe më i plotë i këtij lloji i gjetur ndonjëherë në Mbretërinë e Bashkuar.
Ai u zbulua nga Joe Davis i Leicestershire gjatë punimeve në Rezervuarin e Natyrës në Rutland. “Unë thirra këshillin e qarkut dhe thashë se mendoj se kam gjetur një dinosaur,” shpjegoi Joe Davis, i cili punon në Rezervuarin natyror të Rutland pranë Leicester. Ichthyosaurët e parë, të cilët quhen dragonj deti u shfaqën për herë të parë rreth 250 milion vjet më parë dhe u zhdukën 90 milion vjet më parë.
Dr Dean Lomax, një paleontolog nga Universiteti i Mançesterit, tha se ishte “një nga gjetjet më të mëdha në historinë paleontologjike britanike”./abcnews.al
Themeluesi i Amazonit, Jeff Bezos, ka thënë se Fondi i Bezosit për Tokën do të shpenzojë 2 miliardë dollarë për të rigjeneruar natyrën dhe transformuar sistemet ushqimore, raporton BBC.
Ai në konferencën e klimës COP26 në Glasgo] ka thënë se ka kuptuar brishtësinë e natyrës kur udhëtoi në hapësirë.
Sipërmarrësit, përfshirë këtu edhe Bezosin, janë kritikuar se po shpenzojnë para për të udhëtuar në hapësirë në vend se të zgjidhin problemet në Tokë.
Amazoni është kritikuar gjithashtu nga punonjësit për praktikat mjedisore.
Duke folur në konferencën COP26, Bezos tha: “Në shumë pjesë të botës, natyra tashmë po kthehet në një lavaman karboni, në një burim karboni”.
Fondi i Bezosit për Tokën planifikon të shpenzojë 10 miliardë dollarë për të luftuar ndryshimet klimatike në përgjithësi. / KultPlus.com
Monumenti natyror 220-vjeçar, rrapi në fshatin Patin të bashkisë Klos, vizitohet nga turistë vendas dhe të huaja dhe ngjall kureshtje për kalimtarët.
Monumenti Natyror mbart vlera të shumta shkencore (biologjike,ekologjike) dhe historike dhe është një një pikë interesante ku në sfond ka natyrën e bukur të fshati Patin.
Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura Dibër informon se, Monumentit Natyror rrapi i Çelës është inspektuar nga punonjësit e shërbimit për gjendjen e tij.
“Inspektimi i gjendjes së Monumentit Natyror Rrapi i Çelës dhe përditësimi i gjendjes së tij. Ky Monument Natyre është një dru i veçuar Rrapi (Platanus Orientalis) i cili gjendet në qendër të fshatit Patin, në bashkinë Klos të rrethit Mat. Ky Monument natyrshëm është instaluar në një vend të hapur dhe konkretisht është një kodër ,e cila rrihet shumë nga rrezet e diellit ,duke qenë se ky lloj Rrapi (Platanus Orientalis) është lloj dritëdashës. Ky Monument ka gjetur kushtet e tij optimale për të patur një rritje shumë të mirë dhe jetëgjatësi kaq të madhe në një lartësi 592 m mbi nivelin e detit. Monumenti i Natyrës Rrapi i Çelës ka një lartësi 18 m, një trung me diametër 80 cm dhe perimetër 250 cm. Monumenti ka një kurorë të rregullt në formë piramidale. Mosha e këtij Monumenti është 220-vjeçare. Monumenti Natyror është ruajtur nga banorët e zonës sepse ka shërbyer edhe si vendtakimi për ta në vitet e mëparshme.
“Sot ky Monument ka dy degë të thyera nga kushtet atmosferike në periudhën e ftohtë të vitit dhe një zgavër në trungun e tij. Edhe pse disa dëmtime në degë dhe trung, Monumenti Natyror mbart vlera të shumta shkencore (biologjike,ekologjike) dhe historike të tija,për të cilat ka marrë edhe statusin Monument Natyre. Ky Monument mund të mbërrihet duke ndjekur rrugën Burrel – Klos – Patin”, bën të ditur Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura Dibër. /atsh/ KultPlus.com
Peshkimi, arkeologjia, turizmi dhe natyra do të jenë pjesë e edicionit të tetë të “Mercati della terra e del mare” (Tregjet e Tokës dhe Detit), në Pulia ku flitet për brigjet e adriatikut mes Pulias dhe Shqipërisë.
Ky edicion përfshin tregje, gatim, workshope, konferenca e forume si dhe udhëtime. Aktiviteti do të mbahet për tri ditë, 9-11 gusht 2021.
Në këtë event përfshihet edhe arkeologjia, ku do të diskutohet mbi vendet me ujë të ëmbël që për mijëvjeçarë kanë qenë vendi ideal për jetën njerëzore. / KultPlus.com
Disa nga urat më të bukura të botës, të tilla si ‘’Portugalia 516 Arouca’’, janë bëma arkitektonike që i mbajnë vizitorët në një gjendje mosbesimi të pezulluar, transmeton KultPlus.
Udhëtarët rrugorë këtë verë mund të zbulojnë se urat epike janë gjithashtu një udhëtim më vete, një shans për të dalluar delfinët me grykë dhe skifterë peregrine, një mundësi për të parë një destinacion nga një perspektivë e re, në sytë e shpendëve.
Ndërsa një fëmijë u rrit në bregun lindor të Maryland, kalimi i një ure të madhe do të thoshte hyrja në një portal në një botë të re. Ura madhështore, me hapësirë të dyfishtë, ‘’Ura e Gjirit Chesapeake’’ dhe ‘’Tuneli Ura e Gjirit Chesapeake’’ me gjatësi 23 milje ishin dy rrugët tona kryesore jashtë bregut rural drejt “qyteteve të vërteta” dhe aeroporteve me më shumë se dy porta.
Urat në të gjithë botën, nga ‘’Gryka e Re e Lumit të Virxhinias Perëndimore’’ deri te ‘’Q’eswachaka’’ e Perusë, i japin çdo udhëtari një mundësi të lidhet dhe të eksplorojë. Në fakt, këtë vit, ‘’Q’eswachaka’’ bashkoi bashkërisht bashkësitë për të rindërtuar një urë të nderuar nga koha, e cila ishte shembur nga neglizhenca e shkaktuar nga pandemia.
Pavarësisht nëse jeni një kërkues i emocioneve apo një dashamirës i natyrës, ne kemi një urë për ju.
Inca Rope Bridge: Apurimac River, Peru
Për 500 vjet, një urë pezullimi e thurur me dorë ka shtrirë 92 metra nëpër kanionin Apurimac. E quajtur Q’eswachaka, ura rindërtohet çdo vit në një ritual ku vendasit zgjidhin urën ekzistuese dhe endin një të re nga bari i ishujve vendas. Ceremonia antike e ndërtimit të urës më pas festohet me këngë dhe valle tradicionale.
Die Rakotzbrücke: Kromlau Park, Kromlau, Germany
I porositur nga Friedrich Hermann Rötschke në vitin 1860, parabola perfekte e Rakotzbrücke dhe spiralët e bazaltit e bëjnë atë një “urë djalli” legjendare. Sipas mitit të Rakotzbrücke, ndërtuesi kaloi urën e përfunduar, duke sakrifikuar veten në këmbim të ndihmës së djallit. Një kohë e shkëlqyeshme për të vizituar është gjatë lulëzimit të rododendronit pranveror.
Living Root Bridge: Nongriat, India
Nongriat, India, është një nga vendet më të lagështa të botës, një xhungël me ujëvara, koshere bletësh dhe arra beteli. Për qindra vjet, kasitë lokale janë marrë me dallgëzime sezonale të lumenjve duke thurur ura këmbësore të gjalla nga rrënjët e pemëve të gomës indiane. Umshiang, një urë rrënjore dykatëshe (së shpejti do të jetë trekatëshe) pritet të mbijetojë disa qindra vjet dhe mund të mbështesë peshën e 50 njerëzve në të njëjtën kohë.
Rolling Bridge: London, England
Përfunduar në vitin 2004, Ura Rolling e Heatherwick Studio ofron qasje në kanalin Grand Union në Paddington Basen të Londrës. Hidraulika e qetë e urës u frymëzua nga bishtat e dinosaurit animatronic të Stan Winston nga filmi Jurassic Park. Trarët me shkëlqim çeliku të urës së Paddington Fan Bridge afër imitojnë një tifoz japonez ndërsa ato hapen në trafikun e anijeve çdo të mërkurë në mesditë.
Webb Bridge: Docklands, Melbourne, Australia
Njerëzit guditjmara kanë korrur ngjala në liqenin Condah, Victoria, për më shumë se 6,000 vjet, duke përdorur një sistem kanalesh dhe kurthesh që është një nga shembujt më të hershëm të akuakulturës me ujë të ëmbël. Këto kurthe ngjalash të Koori të endura në shportë shërbyen si frymëzim për Urën e Uebit të Melburnit, të projektuar nga skulptori me famë botërore Robert Owen. Ura e Uebit eksplorohet më së miri me biçikletë duke vozitur lumin Yarra në një turne në dritën e hënës.
516 Arouca Bridge: Arouca, Portugal
Me gjatësi 1,693 metra, ‘516 Arouca’ ka tejkaluar urën e Pezullimit Charles Kuonen të Zvicrës si urën për këmbësorët me pezullimin më të gjatë në botë. Pamjet tërheqëse të grykës Paiva dhe ujëvara e Aguieiras mund të jenë të mjaftueshme për të shkëputur shpirtrat e guximshëm nga rënia 574 metra në lumin Paiva poshtë.
Bridge of Sighs: Rio di Palazzo, Venice, Italy
Poetë, piktorë dhe këngëtarë të operas kanë sheshuar mbi Ponte dei Sospiri, ura e psherëtima të Venecias, për shekuj me radhë. Gondolierët pretendojnë se puthja nën urë gjatë perëndimit të diellit, si këmbanat e taksës së Shën Markut, është një recetë e sigurt për dashurinë e përjetshme. Pallati lidhës ofron turne nëpër urë me pamje nga laguna blu e San Giorgio Maggiore. Kajaku i Rio di Palazzo poshtë urës shërben për të parë maskaret e saj gëlqerorë të shekullit të 17-të, maska të gdhendura me zbukurime që kishin për qëllim të largonin shpirtrat e këqij.
Golden Gate Bridge: San Francisco, California
Më shumë se tre milion automjete kalojnë urën e artë të Portës së San Franciskos çdo muaj. Kaloni në trotuarin e urës së mbushur me shkarkime dhe zgjidhni një pamje të zogjve të urës së pezullimit të lartë malore nga Hawk Hill, ku një shteg i ri ofron shpate më të lehta, plus sinjalistikë të reja dhe shina roje. Ose shikoni balenat ndërsa rrini në një trampolinë në kuvertë ndërsa lundroni nën urë në perëndim të diellit.
Henderson Waves Bridge: Singapore
Çeliku dhe lakorja lokale e drurit balau së bashku për të formuar valët spektakolare Henderson, ura më e lartë për këmbësorë në Singapor. Ura lidh parkun Hill të Telok Blangah dhe parkun Mount Faber si pjesë e shëtitjes gjashtë milje të gjatë të Ridges Jugore. Vizitoni urën në lindjen e diellit për më pak turma dhe shikim të shkëlqyeshëm të shpendëve, duke përfshirë një shans për të parë pazarin e zi të rrallë.
Pont du Gard: Vers-Pont-du-Gard, France
Harkimi mbi lumin Gardon, në gjysmën e rrugës midis Nimes dhe Uzes, ndodhet Pont du Gard masiv, një ujësjellës gur gëlqeror i ndërtuar nga romakët afërsisht 2,000 vjet më parë. Vizitoni në verë për një vozitje të qetë dhe për të notuar pasdite, pastaj kaloni me një pemë ulliri 1000-vjeçare në rrugën për në Les Terraces për një gotë Clairette.
Edmund Winston Pettus Bridge: Selma, Alabama
Më 7 Mars 1965, 600 aktivistë për të drejtat e votimit, të udhëhequr nga Dr. Martin Luther King Jr, filluan marshimin nëpër urën Edmund Pettus të Selmës drejt Montgomery, Alabama. Për shkak të modelit të urës, ata nuk mund të shihnin kundër-protestuesit e dhunshëm që i prisnin në anën tjetër. Kur aktivistët më në fund panë ata në anën tjetër, gjithsesi marshuan përpara. Dy javë më vonë, marshimi filloi përsëri, me sukses, me jo 600, por më shumë se 3,000 mbështetës.
Stepping stone bridge: Fenghuang, China
Një urë tradicionale dingbu, e bërë me gurë të prerë dhe të zhytur, shtrihet përtej lumit Tuojiang në qytetin antik të Kinës, Phoenix. Një urë pavijoni prej guri me tre harqe me fenerë. Çaji i tij i nivelit të dytë ofron karrige të rehatshme bastun prej palme kacavjerrëse dhe pamje të shkëlqyeshme të lumit të shtëpive të stilit diaojiaolou, gara me varka dragoi dhe, ndonjëherë, disa rosa mjaft të befasuara. / KultPlus.com
Kush nuk fotografon një kafshë shtëpiake të lezetshme ndërsa është duke fjetur ose një flutur shumëngjyrësh kur është në park? Na pëlqen të kemi një kujtesë fizike të asaj që mendojmë se është e bukur apo interesante. Por, ka njerëz që bëjnë fotografi për një qëllim krejt tjetër.
Njerëzit që paraqesin punën e tyre në konkursin e fotografisë “BigPicture Natural World” shkojnë përtej dhe përtej për të kapur foton e duhur në kohën e duhur, transmeton KultPlus
Megjithëse ka një çmim monetar për fituesin, konkursi shpreson që këto imazhe që marrin frymë nga e gjithë bota dhe do të frymëzojnë të tjerët për të mbrojtur dhe ruajtur planetin Tokë./KultPlus.com
Nëse njerëzit do pushonin së ekzistuari, 3.5 milion ton mbeturina nga Japonia dhe në Kaliforni do të mbeteshin të mbledhura. Kjo do të thotë se shumë mbeturina plastike, do të endeshin’ nëpër rrugë, pyje dhe oqeane.
Nuk do të ishte për t’u habitur nëse do të zgjoheshim 1000 vjet më vonë dhe do të kishim ende gota plastike të McDonalds. Por, kjo gjë nuk do të kishte vetëm anë negative, pasi mungesa e njerëzve do t’i bënte një ton të mira planetit dhe të gjitha tipareve të tij, transmeton KultPlus.
Më poshtë do të gjeni disa hiporeza surreale që do bëheshin reale nëse do të flinim për 1000 vjet. / KultPlus.com
1. Pyjet do të rriteshin kudo në botë
2. Një numër gjigant ndërtesash do të ishin shembur
3. Shumica e kafshëve shtëpiake do të zhdukeshin
4. Shumë nga monumentet e botës do të ishin histori
Dy javë acari në Shtetet e Bashkuara nuk kanë kursyer as njërin prej vendeve më të vizituara nga turistët, ujëvarën e famshme të Niagarës, duke dhuruar një spektakël të jashtëzakonshëm të natyrës.
Ujëvara në kufi me Kanadanë ngriu pothuajse e gjitha, një pamje e jashtëzakonshme kjo që përsëritet thuajse çdo vit por këtë herë niveli i ngrirjes ishte edhe më i madh, duke i lënë pa frymë spektatorët fatlumë të cilët mundën të dëshmojnë skulpturat natyrale të akullta, malet e dëborës dhe forma që e bëjnë këtë një peisazh dimëror gati të pabesueshëm.
Këtë radhë, si për ta bërë këtë dhuratë të natyrën edhe më të paharrueshme, mbi ujëvarë u shfaq edhe një ylber.
Sakaq, në pjesën të Shteteve të Bashkuara, temperaturat kanë nisur të rriten duke sjellë ngrohtësi në zonat e go ditura rëndë nga moti i ashpër dimëror. / KultPlus.com
Water flows around ice, formed on the American Falls in Niagara Falls, New York, due to subzero temperatures, viewed from the Canadian side, in Niagara Falls, Ontario, Canada, January 22, 2019. REUTERS/Moe Doiron TPX IMAGES OF THE DAY The U.S. side of the Niagara Falls is pictured in Ontario, January 8, 2014. The frigid air and “polar vortex” that affected about 240 million people in the United States and southern Canada will depart during the second half of this week, and a far-reaching January thaw will begin, according to AccuWeather.com. REUTERS/Aaron Harris (CANADA – Tags: ENVIRONMENT TRAVEL) – GM1EA190JIM01Ice sits at the base of the American Falls due to cold temperatures in Niagara Falls, New York, U.S., February 21, 2021. REUTERS/Lindsay DeDario TPX IMAGES OF THE DAY – RC2GXL9Y16YSA partially frozen American Falls in sub freezing temperatures is seen in Niagara Falls, Ontario February 17, 2015. Temperature dropped to 6 degrees Fahrenheit (-14 Celsius) on Tuesday. The National Weather Service has issued Wind Chill Warning in Western New York from midnight Wednesday to Friday. REUTERS/Lindsay DeDario (CANADA – Tags: TRAVEL ENVIRONMENT) – TM3EB2H1HIY01
Kërkimet e kryera nga Fondacioni i Shëndetit Mendor kanë zbuluar se 62% e të rriturve në Mbretërinë e Bashkuar gjetën çlirim nga stresi i shkaktuar nga COVID-19 vetëm duke bërë shëtitje.
Gati gjysma e të anketuarve thanë se kalimi i kohës në hapësira të gjelbra i ka ndihmuar ata të përballen me rritjen e ankthit lidhur me pandeminë.
Edhe nëse distanca e koha nuk ishin të mëdha, dalja jashtë ka pasur një ndikim pozitiv në mirëqenien mendore të tyre.
Për këtë studim, Fondacioni i Shëndetit Mendor është bashkuar me Fondin Botëror për Natyrën për të krijuar një udhëzues për shëndetin mendor. Udhëzuesi i titulluar “Lulëzo me natyrën”, eksploron këtë marrëdhënie midis botës natyrore dhe mirëqenies mendore të njerëzve. Udhëzuesi tregon se si natyra mund të mbështesë mirëqenien pozitive mendore por gjithashtu tregon se si njerëzit mund ta ndihmojmë natyrën.
Si mund ta ndihmojmë ne natyrën? “Përfitimet shpesh lidhen me mënyrën se si shqisat tona na lidhin me mjedisin, nga format në natyrë që shohim tek aromat që japin pemët dhe magjepsja e butë që natyra mund të stimulojë, e cila e ndihmon mendjen tonë të pushojë”, thuhet në udhëzues.
Nuk duhet të jetë një shëtitje nëpër shkretëtirë, madje të dy organizatat po i inkurajojnë njerëzit të gjejnë pushim dhe lehtësim në hapësirat e gjelbra.
Nga Fondacioni i Shëndetit Mendor, guida e quajtur “Të rritesh me natyrën”, ka sugjerime për aktivitete sezonale si kultivimi i perimeve vetë apo kryerja e “ushtrimeve të gjelbra”, që mund të jenë xhirot me biçikletë apo xhirot në ambiente të gjelbëruara.
Pos rekomandimeve praktike ka dhe sugjerime të tjera që ndihmojnë në stresin dhe ankthin duke ju inkurajuar t’i kushtoni vëmendje asaj që mund të shihni, dëgjoni, ndjeni, shijoni dhe nuhatni./agroweb/ KultPlus.com
Mbyllni sytë dhe imagjinoni që tani gjendeni në një plazh të pafund me pamje nga Oqeani i Qetë.
Jeni vetëm dhe pothuajse nuk ka njeri, mbase vetëm ndonjë njeri i cili shëtit qenin apo ndonjë çift i dashuruar kalon andejpari në një shëtitje romantike.
Pas jush janë vetëm shkëmbinjtë e mbuluar me male, dhe një kalim misterioz. Mbi kalim, dy shkëmbinj me rrënjët e tyre bashkojnë pemën e vjetër, sikur bëjnë spagën dhe njëherësh bëjnë kulmin e mbikalimit.
E pra, saktësisht këtë mund ta përjetoni në fund të Amerikës Perëndimore, në vendin e njohur për atraksionin edhe më të bukur se vetë oqeani: Pema e jetës në plazhin Kalaloch, transmeton KultPlus.
Pema e jetës e vendosur në shtetin federal Washington, në parkun kombëtar Olympic, ndodhet kjo pemë që me kryeneçësi qëndron pezull mbi sipërfaqen e tokës – ndërsa mbahet në jetë vetëm falë disa rrënjëve të holla që i ka në tokë
Ky dru, për shkak të mungesës së dheut nën trupin e tij, do të duhej të ishte një dru i vdekur – e megjithatë, ai sot njihet si druri i jetës.
Druri i jetës ndodhet në këtë gjendje për vite të tëra, ndërsa disa e konsiderojnë si dru magjik, të tjerët ndërkaq, si dru të pavdekshëm apo dhe si dru të qëndrueshëm.
Se kjo pemë po i sfidon të gjitha ligjet e natyrës, e dëshmon fakti se ai asnjëherë nuk u rrëzua, përkundër faktit se kjo zonë goditet në vazhdimësi nga stuhitë e fuqishme.
Sidoqoftë, kjo pemë nuk është pagëzuar me ndonjë emër zyrtar, prandaj njerëzit e pagëzuan atë me emra të ndryshëm si, druri i jetës, druri i pavdekshëm, druri i arratisur etj.
Sipas raporteve mediale, vrima nën këtë dru është krijuar nga një përrua i vogël që derdhet në oqean – i cili me dekada të tëra ka gërryer dheun nën të, për ta shndërruar drurin e jetës në një fenomen natyror. / KultPlus.com
Nga Tirana janë 102 kilometra që mund të përshkohen me makinë. Rrugët janë përmirësuar ndjeshëm dhe udhëtimi është më se i rehatshëm. Është një kohë shumë e shkurtër për t’u gjendur në një realitet tjetër, ku natyra është treguar e pakursyer.
Reçi është një nga tre fshatrat kryesorë të Parkut Natyror Rajonal të Shkrelit (i shpallur gjashtë vjet më parë, kategoria e 4-t IUCN), në Malësinë e Madhe. Shtrihet në të djathtë të rrugës Koplik – Dedaj, e cila ndahet mes Reçit dhe Razmës. Rruga që të çon drejt fshatit me gjatësi 2 kilometra tashmë është e rehabilituar.
Vjeshta me gjithë ngjyrat e saj e bëjnë këtë zonë vërtet mahnitëse për t’u vizituar. Të dyja anët e rrugës që të çojnë në qendër të fshatit janë të mbuluara nga pemë. Shtëpitë e vogla, karakteristike e të kuruara me kujdes, ku dallohet më së miri ndikimi që kanë sjellë përvojat e emigracionit e bëjnë këtë vend edhe më tërheqës. Në qendër të fshatit, aty ky çdo 31 gusht bëhet një festë e madhe (Festa e Reçit) bien në sy gështenjat e moçme, që për banorët janë të shenjta, mosha mesatare e të cilave është 500-vjeçare. Por, gështenjat nuk janë të vetmet pasuri që ka kjo zonë, e cila së fundmi është kthyer në një trend për turizmin e fundjavës.
Një guidë rreth Shkrelit
Parku Natyror Rajonal i Shkrelit, ka një sipërfaqe të përgjithshme prej 20,282 hektarësh. Ai gjendet rreth 10 kilometra në verilindje të qytetit të Koplikut. Kufizohet nga Veriu: me Kelmendin dhe Parkun e Alpeve, nga Lindja me Plutin dhe Parkun Kombëtar të Thethit, nga Jugu me Gruemirën dhe Koplikun dhe nga perëndimi me Kastratin dhe pjesërisht Koplikun. Me mbështetjen e projektit italian VIS dhe atij gjerman CABRA është hartuar një guidë e detajuar me informacion të detajuar mbi hotelet, bujtinat, restorantet, guidat dhe harta.
Shkreli është një nga bukuritë e rralla të Alpeve Shqiptare, 20 kilometra larg Shkodrës. Një vend që mund të vizitohet në çdo stinë, por vjeshta e bën më të veçantë.
Të pasionuarit pas shëtitjeve në natyrë mund të zbulojnë shtigje të shumta që përshkojnë peizazhin e zonave si të Bogës, Lohes, Qafë Gradës. Me guida lokale ju mund të vizitoni kanionin e Përroit të Thatë dhe shpellat e shumta që gjenden në këtë zonë. Ka disa mënyra për të mbërritur në Parkun Natyror Rajonal të Shkrelit: me makinë, me autobus, me avion dhe me anije (nga ura e Bunës, përmes liqenit të Shkodrës).
Në këtë zonë mund të bëhen një seri aktivitetesh në natyrë.
Alpinizmi mund të bëhet në disa vende, si në: Majën e Madhe, në Majën e Kamshollit, në Majën e Rrabës, Radohimë, majën e Vllecikut, etj.
Ecjet në natyrë mund të zhvillohen në çdo stinë në zonën Shkrelit, por koha më e preferuar është stina e pranverës dhe vera.
Ekzistojnë disa shpella në këtë zonë që janë ende të paeksploruara e që mund të realizohen me ndihmën e guidave lokale. Shëtitja me kuaj është mënyra më e mirë për të vizituar akse, si: Dedaj– Vrith-Razëm; Razëm–Bogë; Dedaj–Ducaj–Bogë etj.
Në Shkrel mund të bëhet edhe aeronautikë, veçanërisht në zona si Boga e Maja e Veleçikut.
Për çiklizëm mund të zgjidhen rrugët e pashtruara, ku nuk mungon mjedisi i pasur me biodiversitet. Një destinacion i veçantë është edhe shpella e Pëllumbave që shtrihet në drejtim të Qafë Gradës dhe ka shtrirje vertikale, gjë që lehtëson eksplorimin. /dp/ KultPlus.com
Një grup alpinistësh nga qytete të ndryshme të vendit vizituan fundjavën që lamë pas bjeshkët e Kukësit, duke u ndalur në Çajë dhe Radomirë, ku shijuan bukuritë magjepsëse të natyrës dhe ushqimin tradicional të zonës.
Ermal Hallaçi, guidë turistike në qarkun e Kukësit tha për ATSH-në se “udhëtimi ynë dy ditorë në bjeshkët e Kukësit filloi nga Ujëmbledhësi i Novosejt ose siç njihet ndryshe nga banorët Liqeni i Novosejit në drejtim të majës së Kallabakut. Shtegu është shumë i përshtatshëm për çdo grupmoshë”.
“Nëse ke mundur të shkosh deri tek maja e Kallabakut, vështron një peizazh mahnitës, i cili nuk është gjë tjetër vetëm një vallëzim i Alpeve të Sharrit dhe Korabit”, – thotë Hallaçi, i cili ka shoqëruar vitet e fundit qindra alpinistë në pikat turistike të Kukësit.
Bjeshkët e Cajës mes livadheve alpine plot lule shumëngjyrëshe kanë një pamje të mrekullueshme, ndërsa rreth e përqark tufat e deleve rudë dhe kuajve që kullotnin e bënin edhe me të bukur pamjen.
Rrugës alpinistët u takuan edhe me Ardianin, një banor i zonës, i cili ka ngritur edhe një bujtinë në fshatin Cajë ku mund të shijosh gatimet tradicionale të zonës.
Hallaçi shprehet se “pas një pushimi prej 20 minutash filluam udhëtimin drejt Çajës, ku për të arritur na duheshin edhe 2h e 30 min. Arritëm në fshat, ishim të parët vizitorë për këtë vit që shkonim në këtë fshat bujarë dhe mikpritës dhe optimistë për të ardhmen e vendit U akomoduam në një shtëpi pritëse të Ardian Musajt në Çajë”.
Sipas tij çajanët janë të njohur në zonën verilindore për blegtorë të zotë, ku sot zona numëron rreth 4000-5000 krerë delesh.
Ardiani thotë se “blegtoria këtu është biznesi më fitimprurës. Ushqimi është i zonës me gatime tradicionale si byrek, mish qingji, kos dele, ndërsa në vend të birrës apo pijeve me gaz ofrojmë dhallë”.
Në ditën e dytë të udhëtimit të apasionuarit pas alpinizimit u drejtuan drejt fshatit Radomirë, që ndodhet rrëzë Korabit .
“Zgjimi u bë herët për të shmangur temperaturat dhe diellin gjatë turit. Mëngjesi jashtë pranë bujtinës me kafe turke dhe çaj boronice bio, pasi zona ka një sasi të madhe boronicë. U bëmë gati për ecje drejt Radomirës një udhëtim shumë i gjatë prej 6 orë ecje”, tregon Kledina Skendo nga Tirana, e cila ka vizituar për herë të parë bjeshkët e Kukësit.
Ajo shton se kaluam në shtegun mes luginave dhe përroit që rridhte nga bjeshkët drejt Radomirës, ndërsa ndaluam tek ujëvara e Çajës, që të mahniste me bukurinë e saj dhe më pas u drejtuam drejt Radomirës .
Një tjetër alpinist Afrim Tahiraj tha se “gjatë rrugës na u shfaq edhe pamja më e bukur e udhëtimit Mali i Korabit, më i larti në Shqipëri” .
Ermal Hallaçi, guida turistike thotë se “banorët që takonim në rrugë, çobanë na thanë që muaji qershor -shtator është koha ideale të shkelur këto pamje dhe bukuri natyrore”.
“Pas 6 orë ecjesh mbërritëm nga mesdita në Radomirë duke e mbyllur këtë tur 2-ditorë dhe duke shijuar bjeshkët e mrekullueshme të Çajës dhe Radomirës”, thekson Hallaçi.
Kukësi me bukuritë natyrore që e rrethojnë dhe monumentet e kulturës është kthyer në një destinacion turistik si në dimër edhe në verë. Të shumtë janë turistët vendas e të huaj, të apasionuar pas ngjitjeve në mal, që kanë shijuar vitet e fundit bukuritë e bjeshkëve. Një ndër destinacionet më kryesore për këtë 9-mujor është parku natyror Korab-Koritnik.
Një mrekulli pak e njohur është edhe shpella e Jezinës, e ndodhur në afërsi të fshatit Bele-Kukës. Të frekuentuara janë edhe pikat turistike, si Sasati, Kroi i Kuq, Kroi i Bardhë që kanë nisur të vizitohen jo vetëm gjatë verës, por edhe gjatë stinës së vjeshtës dhe dimrit./atsh / KultPlus.com
Viti 2020 llogaritej si pikë kthese për marrjen e masave nga ngrohja globale, por pandemia e koronavirusit mori vëmendjen, duke bllokuar edhe procesin historik të biodiversitetit. Ani pse bllokoi këtë proces, pandemia me efektet e saj anësore ka bërë punën e vet në ndryshimin e mjedisit.
Sipas grupeve të konservimit, pandemia ka ndërprerë procesin e punës dhe fondeve që mund të sjellin pasoja për vitet në vijim. Por ne mund të shfrytëzojmë mundësinë që të veprojmë fuqishëm për të mbrojtur natyrën, thonë doktorët Diogo Veríssimo dhe Nisha Owen nga grupi i fushatave “On The Edge Conservation”. Pandemia goditi vitin që ishte menduar të jetë një vit historik për biodiversitetin. Objektiva të tjera për mbrojtjen e natyrës mendohet të vendosen në tetorin e këtij viti. Izolimi i ka sjellë disa ndryshime mjedisit, duke përfshirë rigjenerimin e hapësirave të egra të hapësirave urbane, ne dimë shumë pak se si zona të mëdha të botës që zotërojnë sasi të mëdha të biodiversitetit kanë qenë larg zhvillimit, ka thënë Owen.
“Ka raporte që vijnë nga aktivitete të paligjshme që ndodhin në terren që nuk janë duke u patrulluar, monitoruar ose numëruar për shkak të efekteve të izolimit të koronavirusit, stafit të zvogëluar ose zvogëlimit të fondeve”, ka shtuar ajo.
Sipas doktoreshës Owen, nuk do ta dimë shkallën e ndikimit që do të mund ta kishin jeta e egër dhe biodiversiteti, derisa ne jemi në gjendje ta vlerësojmë sistematikisht këtë, dhe kjo ndoshta nuk do të ndodhë derisa të dalim nga izolimi. Humbja e fondeve për punën e konservimit ka shkaktuar një shqetësim të madh, veçanërisht për speciet më pak të njohura, siç janë pangolinët.
Shkencëtari nga Universiteti i Oksfordit, dr. Verissimo, tha se nuk janë vetëm organizatat në vendet e largëta që kanë vështirësi kohëve të fundit, edhe në Britaninë e Madhe këto organizata janë prekur si pasojë e koronavirusit. Grupet The Wildlife and Countryside Link, dhe një koalicion i më shumë se 50 grupeve të mjedisit dhe jetës së egër në Angli, kohët e fundit kanë paralajmëruar në një raport që bamirësit e mjedisit në Mbretërinë e Bashkuar po përballen me një humbje dramatike të të ardhurave, të cilat do të ndikojnë në aftësinë e tyre për t’u kujdesur për tokën tonë, mbrojnë jetën e egër, trajtimin e ndryshimeve klimatike dhe rënien e natyrës për vitet në vazhdim.
Tani vijmë në pikën ku u mendua që ky të jetë viti historik për biodiversitetin, siç u përcaktua nga Kombet e Bashkuara, duke arritur kulmin në një konferencë globale të biodiversitetit në tetor, ku duhej të hartoheshin synimet e reja për trajtimin e biodiversitetit gjatë dekadës së ardhshme.
“Megjithëse orari ka ndryshuar, kjo është një mundësi kryesore për udhëheqësit botërorë që të vendosin qëllime të forta dhe të theksojnë se biodiversiteti është esencial për shëndetin dhe mirëqenien e njeriut, si dhe për planetin në të cilin jetojmë”, ka thënë doktoresha Owen. Ndërkaq doktori Veríssimo ka shtuar se burimi i kësaj pandemie vjen nga një kafshë e egër. “Kjo ka të bëjë me raportin tonë me natyrën, dhe se si ne tani i kemi futur kafshët në kontekste dhe situata kur këto lloj sëmundjesh kanë më shumë gjasa jo vetëm që të kalojnë speciet brenda jetës së egër, por të prekin edhe njerëzimin”, ka thënë ai. /koha/ KultPlus.com
Njerëzit duhet të ndalen së keqpërdoruri natyrën ngase përndryshe do të ketë më shumë pandemi vdekjeprurëse, si COVID-19, kanë paralajmëruar shkencëtarët që kanë analizuar lidhjen midis viruseve, botës së egër dhe shkatërrimit të natyrës.
Prerja e pyjeve dhe format e tjera të shkatërrimit po i largojnë speciet ekzotike prej pyjeve në drejtim të mjediseve ku jetojnë njerëzit, duke e nxitur bashkëveprimin dhe krijimin e llojeve të reja sëmundjesh, kanë thënë ekspertët.
Tri të katërtat e sëmundjeve të reja ose të porsashfaqura dhe që infektojnë njerëzimin, origjinën e kanë nga kafshët, kanë bërë të ditur qendrat amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, duke shtuar se është faktori njeri dhe aktivitetet e tij ato që i shumëfishojnë rreziqet nga infektimet.
Një trup hulumtues ka konfirmuar se origjina e COVID-19 është nga lakuriqët, të cilët natyrshëm i grumbullojnë viruset. E këto viruse më pas, me shumë gjasë, barten te njerëzit apo kafshët e tjera po qe se ato jetojnë në apo afër mjediseve njerëzore, siç janë pyjet e pastruara ose tokat e përgatitura për bujqësi, projekte të minierave ose projekte banimi.
Në natyrë, lakuriqët më pak mund t’i transferojnë viruset te kafshët e tjera ose të vijnë në kontakt me patogjenë të rinj, sepse këto specie kanë tendencë të përshtaten përbrenda mjediseve të dalluara dhe të krijuara mirë. Por pasi toka të shndërrohet në përdorim njerëzor, probabiliteti është më i madh që këto viruse të kalojnë nga një specie në tjetrën.
Përderisa natyra po pakësohet, kafshët e egra u drejtohen territoreve të banuara nga njerëzit, siç janë shtëpitë, shtëpizat dhe hambarët. Kjo vlen veçanërisht për lakuriqët, të cilët ushqehen me numrin e madh të insekteve ose frutave në pemishte.
Dy vjet më parë, shkencëtarët parashikuan se një koronavirus i ri do të shfaqet nga lakuriqët në Azi, pjesërisht sepse kjo ishte zona më e prekur nga prerja e pyjeve dhe presionet e tjera që i janë bërë mjedisit.
Një nga autorët, Roger Frutos, specialist për sëmundjet infektive në Universitetin e Montpellierit, ka thënë se studime të shumta kanë konfirmuar densitetin dhe shumëllojshmërinë e viruseve të ardhura nga lakuriqët, kryesisht në zonat e banuara nga njerëzit.
“Njerëzit shkatërrojnë mjedisin e lakuriqëve dhe pastaj ata na ofrojnë viruset. Disa përshtaten në mjediset ku jetojnë njerëzit dhe disa nuk do të përshtateshin në natyrë”, ka thënë Frutos.
Shkatërrimi i natyrës është kushti thelbësor për përhapjen e një virusi të ri, shtoi ai, por ka shtuar se ky është vetëm njëri prej faktorëve.
Lakuriqët natyrshëm i bartin sëmundjet te njerëzit. Por nuk ekziston ndonjë provë se kjo gjë vlen edhe për koronaviruset. Deri më tani mendohet se në pyetje ka qenë një ndërmjetës, kafshë shtëpiake apo e egër, me të cilën njerëzit kanë rënë në kontakt përmes ushqimit, tregtisë apo ilaçeve.
Në shpërthimin e SARS-it më 2003 në Kinë, në pyetje ishte një lloj maceje tropikale. Gjatë MERS-it në Lindjen e Mesme më 2012, ishte një deve.
Shkencëtarët nuk janë ende të sigurt se cila ishte kafsha që e barti virusin e COVID-19, megjithëse Frutos ka thënë se teoritë fillestare ishin për një pangolinë, porse tani kjo teori besohet të jetë më pak e mundshme.
Deri më tani, shkencëtarët kanë zbuluar rreth 3.200 lloje të ndryshme të koronavirusit te lakuriqët. Shumica e viruseve nuk janë të dëmshme për njerëzit, por dy lloje të viruseve të gjetura në Azinë Lindore janë të lidhura ngushtë dhe ishin përgjegjëse për SARS-in dhe COVID-19. Shfaqja e ardhshme e virusit me siguri do të ndodhë në Azinë Lindore, por epidemitë e sëmundjeve të tjera të reja mund të shkaktohen diku tjetër.
Amerika e Jugut është një zonë shqetësuese, për shkak të shkatërrimit të shpejtë të Amazonës dhe pyjeve të tjera. Shkencëtarët në Brazil kanë zbuluar se përhapja e viruseve ishte me shkallë prej 9.3 për qind në mesin e lakuriqëve nëpër vendet e shpyllëzuara. Kjo krahasuar me 3.7 për qind në pyjet e pacenuara.
“Me shpyllëzimin dhe ndryshimin e përdorimit të tokës, ju u hapni derën viruseve”, ka thënë Alessandra Nava, nga qendra e kërkimit Biobank me qendër në Manaus.
Ajo tha se sëmundjet zhduken në mënyrë të natyrshme në natyrë, por kjo nuk ndodh kur njerëzit prishin ekosistemin. Sipas një shembulli vendor, ajo tregoi për sëmundjen Lyme, e cila është përhapur te njerëzit përmes capybaras (një brejtësi tropikal).
“Problemi është kur bashkoni specie të ndryshme që nuk përshtaten në të njëjtin ambient. Kjo lejon që mutacionet e virusit të barten edhe te speciet e tjera”, ka thënë ajo. “Duhet të mendojmë se si t’i trajtojmë kafshët e egra dhe natyrën. Aktualisht jemi duke u marrë me këto çështje”. \ Guardian / KultPlus.com
Disa prej ekspertëve më të njohur të biodiversitetit në botë kanë paralajmëruar se bota ka gjasa të përballet me përhapje të sëmundjeve edhe më shkatërruese se koronavirusi, nëse njerëzimi nuk tërhiqet nga shkatërrimi i natyrës.
“Vetëm një specie është përgjegjëse për pandeminë Covid-19 – ne, njerëzit. Pandemitë e fundit janë pasojë e drejtpërdrejtë e aktivitetit njerëzor, veçanërisht e sistemeve tona financiare dhe ekonomike, që e synojnë rritjen ekonomike me çfarëdo çmimi”, thuhet në letrën e shkencëtarëve.
“Shpyllëzimi masiv, zgjerimi i pakontrolluar i bujqësisë, minierat dhe zhvillimi i infrastrukturës si dhe shfrytëzimi i specieve të egra e kanë krijuar një stuhi të përkryer për përhapjen e sëmundjeve”, theksohet më tej, shkruan “The Guardian”, transmeton Gazeta Express.
Profesorët Josef Settele, Sandra Diaz dhe Eduardo Brondizio e kanë udhëhequr hulumtimin më gjithëpërfshirës të planetit, i cili u publikua nga Platforma Ndërqeveritare për Biodiversitetin dhe Shërbimet e Ekosistemeve. Aty arrihet në përfundim se shoqëria njerëzore është në rrezik nga përshpejtimi i dobësimit të sistemeve natyrale të Tokës.
Ata thanë se aktivitetet e njerëzve shkaktojnë pandemi për shkak të rritjes së kontaktit me kafshët, sepse 70 për qind e sëmundjeve njerëzore e kanë prejardhjen nga to. Sipas tyre, urbanizimi dhe zgjerimi i madh i transportit ajror ndikuan që një virus i parrezikshëm i lakuriqëve u shkaktoi shumë vuajtje njerëzve në tërë botën dhe se Covid-19 mund të jetë vetëm fillimi i tyre.
“Pandemitë e së ardhmes kanë gjasa të ndodhin më shpesh, të përhapen më shpejt, të kenë ndikim më të madh ekonomik dhe të vrasin më shumë njerëz, nëse ne nuk jemi tepër të kujdesshëm për ndikimin e mundshëm të zgjedhjeve që i bëjmë sot”, thanë shkencëtarët. / KultPlus.com
Sado ta gënjejmë veten se po lëmë gjurmë në tokë, çdo gjë e ekzistencës sonë është e përkohshme, përcjellë KultPlus
Nëse i lihet kohë, nëna natyrë ka aftësinë t’i rifitojë të gjitha territoret që ka humbur ndaj njeriut. Këto foto tregojnë më së miri se çfarë është e aftë të bëjë natyra, dhe se sa e vogël është gjithçka që bëjmë në planet.
