Foenika antike ose siç njihet ndryshe qyteti antik i Finiqit, u themelua para shekullit të 5 para Krishtit. Ai ndodhet në një kodër midis qyteteve të Sarandës dhe Delvinës. Pas shpërbërjes së mbretërisë së Epirit, qyteti antik i Finiqit luajti një rol të rëndësishëm. Në Finiq u nënshkrua marrëveshja e paqes ndërmjet Maqedonisë dhe Romës.
Poliby, një ndër shkrimtarët më të rëndësishëm të antikitetit, kur përshkruante qytetin antik të Finiqit, theksonte se ishte qyteti më i fortifikuar në gjithë Epirin.
Muri fortifikues, i cili rrethon pjesën më të lartë të kodrës, ka qenë i pajisur me kulla e bastjone. Nga këto elemente të sistemit fortifikues ruhet mjaft mirë bastioni verilindor, i cili mbronte njërën nga hyrjet e qytetit antik.
Ndërtimi i tij me blloqe të përmasave të mëdha, ka krijuar një monument mbreslënës, që shërben si një kartvizitë, e cila fton çdokënd të vizitojë parkun arkeologjik të Finiqit./atsh/KultPlus.com
Kujtojmë sot, në ditën e lindjes (11 Maj 1930), “Artisten e Merituar” dhe “Mjeshtren e Madhe” – Luçie Miloti, që preku skenën që në moshën 12- vjeçare.
Kudo ku ka performuar është shquar për një zë të mrekullueshëm, të kristaltë dhe me një tingëllim krejt të veçantë.
Në repertorin e saj artistik numërohen rreth 500 këngë, të cilat këngëtarja i ka performuar në mbarë vendin dhe në skenat e huaja.
Luçie Miloti, gjatë karrierës së saj artistike, ka marrë pjesë në festivale kombëtare dhe ndërkombëtare, në fillim si soliste e Filarmonisë Shqiptare dhe në vazhdim si soliste e Ansamblit të Këngëve dhe Valleve Popullore.
Është vlerësuar me çmime dhe është cilësuar si zëri i rrallë i Ballkanit, “Bilbili me zë kristalor”. Ajo është një fenomen i rrallë, që do të jetojë gjatë në kujtesën e brezave, që e duan dhe e adhurojnë këngën popullore”. / KultPlus.com
Sot janë bërë 120 vjet nga lindja e Salvador Dalít. Ai ishte një i “çmendur” që arriti të na magjepste me “çmenduritë” e tij, ishte zëri mëë i buçimshëm i penelit. Erdhi për të bërë epokë dhe vetë epoka mori emrin e tij.
Në mëngjesin e 23 janarit 1989, duke dëgjuar muzikën e tij të preferuar, gjëmimim Ëagner-ian, “Tristani dhe Izolda”, zemra e Salvador Dalí ndalon së rrahuri, në moshën 84-vjeçare. Do të shuhej kështu të gjallët e një gjeniu. Thyehet një prej majave që ngërthehej ngulmues përnga lartësitë më të epërme të tablosë. Shuhet për mbetur i vezullimtë në gjithçka që sendërgjoi ai solemnitet krijues. Ngriti dhe shkallmoi për të rindërtuar rishtaz gjithçka nga fillimi, gjithçka nga tharmi i atij shpirti të epur shpengimit e çatrafilisjes.
Ai ishte dhe mbetet një artist shumëdimensional dhe një njeri i padeshifrueshëm, me një jetë larushitëse, dengur gjer në buzë me çmosgjë. Në vërshimin e rrëmetshëm, jeta dhe peneli krijuan më shumë se një vepër të tjetërllojtë, ngjizën dhe na kumtuan një njeri si ai, një prurje galaktike e shkasit për befasi.
Nuk ka një fushë të krijimtarisë artistike ku ai të mos ketë dhënë një kontrobut, të mos ketë lënë gjurmë të plazmuara vezullueshëm. Asnjë oaz i të qenit mishërisht dhe shpirtërisht i lidhur me krijimin, nuk ka mundur të jetë i palakmuar nga Dalí dhe i papërfshirë nga shtjella përpirëse e këtij krijuesi. Por gjithsesi ai ishte dhe mbetet një nga surrealistët më kokëkrisur dhe më përfaqësues. Një pervers dhe model i njeriut të përkushtuar për të bukurën, për mesazhin dhe gjithseçka që përkon me afrinë që arti ngas me artdashësit. Dalí padyshim ishte dhe mbeti një ndër personazhet më të spikatur në memorien e arteve figurative. Ishte kreshta e ngërthyer në eter e surrealizmit. Ai do të mëtonte kësaj rryme një revulucion botkuptimor dhe ideor, artistik dhe estetik, duke bërë që kohë pas kohe admiruesit e surealizmit të kuptonin në të atë qasje figurash të shndritshme të messhekullit XIX, Dalínë si protagonistin. Sepse i tillë ishte ai. Mbeti as më shumë e as më pak, një shpërthim. Si në tablo edhe në jetë ai ishte një individualitet i patëdytë. Ndoshta edhe nga temperamenti, e pse jo edhe nga një mistikë e përbrenshme që e kudodrejtonte atë, ishte dhe mbeti sot dhe do të rrok pa asnjë mëdyshje edhe shijet e brezave që do të vijnë, si një tipar i radhë.
Në galerinë botërore të pikturës, Salvador Dalí është një prej penelave më të jashtëzakonshëm. Nuk kanë nguruar ti bashkëngjiten këtij vlerësimi shumë ekspert dhe kritik arti, shumë njohës të korpusit të tij krijues. Megjithëse kritika e kohës do ta lëndonte tej mase, duke e ngasur mbase të zgjojnë tek ai atë piktor të përmasave të mëdha që njohim. Në këtë prag dallojmë qartazi se si një forcë rrapëllitëse të deng me pamëshirën e saj, me qëllimin e vetëm të të vërë përfundi. Por ai u rrit nga kjo, u formëzua në stuhitë e forta të kohës dhe nga relievi i thukët ku fati e kishte degdisur, veçojmë këtu në pozitat e tij familjare. Këto pikënisin që me vdekjen e vëllait, të nënës, me divorcin e të atit, me përplasjet që kishte me përfaqësuesit të kampit surrealist.
Shumëdimensionalizmi i formës, mendimit, idesë, mesazhit, e pse jo dhe revoltës qasen përnga një kumt që e tipizon këtë personalitet të niveleve eterne të krijimit. Dalí në një masë të kosniderueshme përfshin, gjithrrokë në tansinë e veprimtarisë së tij artistike zhanre që vetë piktura i mbart. Ose më saktë, ajo është ama e tyre, si filmi, fotografia, skulptura, arkitektura, etj. Uni babëzitës tek ai ishte dhe një tipar që rrugëtoi atë drejt shumë theqafjesh, prej të cilave nuk mund të themi se ia doli dhe aq paq. Ai kishte një tërheqje të pazakontë për pjesëmarrje në sjellje dhe i madhërishëm, në mënyrë për të përthithur vëmendjen ndaj vetes. U ndesh me një kritikë që duke e u përpjekur ta anatemonte e bëri më të vëmëndshëm për artdashësit. Kjo në një farë mënyre e himnizoi magjinë e tij të përfaqësimit në art.
Ky ishte Salvador Dalí, një spanjoll që shkrepëtiu në ritmin e kohës dhe vërshon ende në nevojën për të matur caqet e mundshmes dhe talentit, në një botë e cila mund të të mos mirëpresë, por nuk ta privojë sfidën, atë që e shndërroi në triumf të pathyeshëm. /albertvataj/ KultPlus.com
“Sapo fillova ta dua veten, e zbulova se ankthi dhe vuajtja emocionale janë vetëm shenja paralajmëruese që më tregonin se unë isha duke jetuar në kundërshtim me të vërtetën time. Sot e di, ky është “AUTENTICITETI”.
Sapo fillova ta dua veten e kuptova se sa ofenduese mund të jetë për një person nëse unë tentoj ta i’a imponoj dëshirat e mia, edhe pse e dija se nuk ishte koha e duhur dhe personi nuk ishte i gatshëm për atë. Sot unë këtë e quaj “RESPEKT”. Sapo fillova ta dua vetën unë nuk pata më dëshirë për një jetë më ndryshe, dhe mund ta shihja se çdo gjë që më rrethonte, me ftonte të rritesha. Sot këtë e quaj “PJEKURI”. Sapo fillova ta dua veten, unë e kuptova se në çfarëdo rrethana, unë jam në vendin e duhur dhe në kohën e duhur, dhe se çdo gjë ndodh saktësisht në momentin e duhur. Kështu që unë mund të jem i qetë. Sot këtë e quaj “VETË – BESIM”. Sapo fillova ta dua veten, unë ndalova së vjedhuri kohën time, dhe ndalova së krijuari projekte të mëdha për të ardhmen. Sot, unë e bëjë vetëm atë që më sjell kënaqësi dhe lumturi, i bëjë gjërat që i dua dhe që ma ngazëllejnë zemrën, dhe ato i bëjë në mënyrën dhe në ritmin tim. Sot këtë e quaj “THJESHTËSI”.
Sapo fillova ta dua veten, unë ndalova së tentuari për të pasur gjithmonë të drejtë, dhe kurrë s’kam qenë më pak herë gabim prej atij momenti. Sot unë e zbulova se kjo është “MODESTI”. Ne s’kemi më nevojë ti frikësohemi argumenteve, konfrontimeve ose cilitdo problem me veten tonë ose me të tjerët. Madje edhe yjet përplasen dhe nga përplasja e tyre lind një botë e re. Sot e di e “KJO ËSHTË JETA”./ Charlie Chaplin
Edhe me një smartphone dhe Google në majë të gishtave, disa gjëra janë thjesht të vështira për t’u rrokur nga truri juaj. Merrni, për shembull, idenë në dukje të pamundur që energjia nuk rrjedh vazhdimisht, por lëshohet në paketa të quajtura kuante. Apo idenë që tërësia e kozmosit, e cila përfshin rreth 93 miliardë vite dritë, mund të jetë vetëm njëri, në një mori universesh paralele.
Pikërisht këtu hyn Michio Kaku. Fizikani ka ndërtuar një karrierë të fuqishme si një popullarizues i shkencës në tregun masiv, duke zgjidhur disa nga konceptet më të ndërlikuara të fizikës dhe duke i përmirësuar ato për publikun. Libri i tij i fundit, “Ekuacioni i Zotit”, përshkruan përpjekjen e gjatë për të krijuar një “teori të gjithçkasë” që do të kombinonte modelin e relativitetit të përgjithshëm të Ajnshtajnit me teorinë kuantike, dhe potencialisht do të zhbllokonte kuptime të reja të hapësirës dhe kohës.
Kaku flet rreth asaj që e magjepste kur ishte fëmijë, pse grimcat nënatomike janë si shënime në një varg vibrues dhe çfarë mund të mësojmë nga fantashkenca.
Në librin tuaj ju flisni për në teori gjithëpërfshirëse të gjithçkasë, që e shihni si gralin e shenjtë të Fizikës. Pse është kaq e rëndësishme një teori e tillë?
Kur Njutoni përpunoi ligjet e gravitetit dhe të mekanikës, ai vuri në lëvizje atë që përfundimisht u bë Revolucioni Industrial, i cili e nxori njerëzimin nga mjerimi dhe varfëria agrare. Kur Maksuelli dhe Faradei përpunuan ligjet e elektricitetit dhe magnetizmit, ata vunë në lëvizje Revolucionin Elektrik, i cili na dha energjinë elektrike, radion, TV, dinamon dhe gjeneratorët. Kur Heisenberg dhe Schrödinger përpunuan ligjet e kuantit dhe atomit, që na dhanë lazerin, transistorët, kompjuterët dhe internetin. Pra, sa herë që fizikanët shpjegojnë një forcë të natyrës, ajo ndryshon fatin e racës njerëzore dhe ekonomisë botërore.
Dhe tani, jemi në prag të një teorie të gjithçkasë, e cila mund të bashkojë të gjitha forcat e universit nëpërmjet një ekuacioni ndoshta jo më shumë se 2.5 cm të gjatë. Përfundimisht, kjo mund të ndryshojë edhe një herë fatin e njerëzimit.
Mund t’u përgjigjet gjithashtu pyetjeve më të thella rreth universit, si p.sh.: A mund ta thyejmë barrierën e dritës dhe të arrijmë yjet? Çfarë ndodhi para Big Bengut? A ka universe dhe dimensione të tjera? A është i mundur udhëtimi në kohë?
Kërkimi për këtë teori ka magjepsur disa nga shkencëtarët më të famshëm të historisë. Çfarë pati tek kjo teori e gjithçkasë, që ndezi fillimisht imagjinatën tuaj?
Kur isha 8 vjeç, ndodhi diçka që më ndryshoi jetën. Të gjitha gazetat thoshin se një shkencëtar i madh sapo kishte vdekur. Por ata printuan një foto të tavolinës së tij, me një libër të hapur. Me kalimin e viteve, zbulova se emri i këtij njeriu ishte Albert Einstein dhe se ky libër ishte teoria e papërfunduar e unifikuar e fushës, e cila mund të bashkonte të gjitha ligjet e natyrës në një ekuacion të vetëm. Më duhej të dija se çfarë kishte në atë libër dhe pse ai nuk mundi ta përfundonte. Ky u bë fokusi i jetës sime.
Sot, kandidati kryesor (dhe i vetmi) për këtë teori të gjithçkasë quhet teoria e fijeve. Unë kam pasur privilegjin të punoj mbi këtë teori që nga viti 1968. Kontributi im ishte — së bashku me profesorin Keiji Kikkawa — për të krijuar teorinë e fushës së vargut, e cila mund ta përmbledhë teorinë e fijeve në një ekuacion rreth 2.5 cm të gjatë. Megjithatë, nuk është teoria përfundimtare, pasi tani e dimë se membranat mund të ekzistojnë së bashku me vargun.
Si do ta përshkruanit ju, Teorinë e Fijeve?
Për të kuptuar teorinë e fijeve, imagjinoni një llastik, i cili përfaqëson një elektron të vogël fare. Nëse e shtrini llastikun, ai dridhet në një frekuencë të saktë. Nëse e lëvizni, ai vibron në një frekuencë të ndryshme – quajeni atë një neutrino. Nëse e tundni përsëri, bëhet një frekuencë tjetër; quajeni atë një kuark. Në fakt, ekziston një numër i pakufizuar frekuencash në të cilat llastiku mund të vibrojë, që korrespondon me një numër të pafund grimcash të mundshme nënatomike.
Pra, të gjitha grimcat nënatomike të natyrës janë si nota muzikore në një varg të vogël vibrues. Thelbi i kësaj ideje u propozua mbi 2000 vjet më parë nga matematikani i madh Pitagora. Ai kuptoi se një tel i lirës (vegla muzikore) mund të dridhet me një numër të pafund notash muzikore, secila prej të cilave korrespondon me një frekuencë rezonance. Më pas ai propozoi se diversiteti i madh i materies që shohim rreth nesh nuk është gjë tjetër veçse harmonitë që gjenden në tela. Vetëm muzika, mendoi ai, ishte mjaft e pasur për të kuptuar kompleksitetin e madh të universit.
Libri juaj “Fizika e të pamundurës” eksploron besueshmërinë e koncepteve të ndryshme fantastiko-shkencore, si fushat e forcës, hiperhapësira dhe udhëtimi në kohë. Tani po jepni mësim në një kurs për fizikën e fantashkencës. Pse jeni tërhequr nga këto koncepte?
Kur isha 8 vjeç, të shtunën në mëngjes, shikoja serialin e vjetër Flash Gordon. Armë me rreze. Qytete në qiell. Rrezet e padukshme. Qytetet nën oqeane. Unë isha i magjepsur. Vite më vonë, kuptova se dy dashuritë e mia, teoria e unifikuar e fushës së Ajnshtajnit dhe fantashkenca, ishin të lidhura mes tyre. Për të kuptuar nëse fantashkenca është e mundur, e besueshme apo e pamundur, ju duhet fizika. Shkoja në filma fantastiko-shkencorë dhe numëroja ligjet e fizikës që shkeleshin.
A keni një teknologji apo koncept të preferuar të fantashkencës?
Romanet e mia të preferuara të fantashkencës, janë seria “Themeli” e Asimovit, sepse ato të detyrojnë të imagjinosh një qytetërim galaktik 50 000 vjet në të ardhmen, ku shpalosen ligje të reja të fizikës. Gjërat që ne i mendojmë të pamundura, mund të bëhen të mundura. Gjithçka mund të ndodhë. / Discover – Bota.al/ KultPlus.com
Ministria e Arsimit, Shkencës,Teknologjisë dhe Inovacinit ka marrë vendimin për datat kur do të mbahet testi i arritshmërisë në këtë vit. Testimi, sipas vendimit, do të jetë i ndarë në dy faza, ku pjesa e parë përmban pyetjet nga lëndët shoqërore, ndërsa pjesa e dytë ka pyetje për lëndët shkencore.
MASHTI cakton datat kur do të mbahet testi i arritshmërisë
Më 26 qershor do të mbahet pjesa e pare e testimit e cila përmban njohuri nga gjuha amtare, gjuha angleze, historia dhe gjeografia.
Ndërkaq, më 28 qeshor do të mbahet testimi i njohurive për lëndën e matematikës, informatikës, kimisë, fizikës dhe biologjisë.
Kjo mënyrë e organizimit të testimit ishte praktikuar edhe vitin e kaluar, me ç ‘rast nxënësit u testuan në dy data të ndryshme për lëndë të ndryshme. / KultPlus.com
Në faqet e kësaj reviste (Shejzat – v.j.), vjeti X – 5-6 (1966) 180-189 – patëm pru dymbëdhetë letra të Ndre Mjedjes, dërgue nga Polonia albanologut Gustav Meyer në Graz. Aty Poeti ynë na del në nji dritë të re, sepse na paraqitet për të parën herë si letërshkrues me nji stil elegant në gjuhën italishte, ku flet për vete, për gjuhën shqipe e vendin e vet me nji dashuni të flakët të nji Rilindasi së vërtetë. Ky stil i natyrshëm na zbulon Mjedjen në nji prizëm real të karakterit të tij të pjekun dhe të matun.
Adhurimi që ka për Meyer-in si mjeshtër nuk e pengon që me nji ton nderues t’i shprehë anët e dobta dhe lajthimet, në të cilat kishte ra albanologu i përmendun. Qëllimi i Mjedjes asht që Meyer-i të mbështetej në gjurmimet e veta në landë të sigurtë të shqipes, prandej e dënon fjalorin e Rossi-t, që Meyer-i kishte shfrytzue. Mjerisht nuk i kemi letrat e Meyer-it: kushdi ku kanë mbarue gjatë udhëtimeve të shumta të Mjedjes jashtë dhe mbrenda Shqipnisë.
Shihet qartë se dhe Meyer-i diktoi në Poetin tanë nji mende të mprehtë dhe njeri me nji intuicion të sigurtë. I përgjegji menjiherë; i dërgon për këndim, librat e bibliotekës së vet private, gja që nuk ndodh lehtas ndër dijetarë.
Letra e fundit e Mjedjes nga Krakovia mban datën e 16 marcit 1893. Pata mendue (shif Shejzat 5-6, 1966, fq. 181, 189) se ky letërshkëmbim muer fund me këtë rasë. Tue pasë përduersh tashti të gjitha letrat, dërgue Gustav Meyer-it nga gjuhëtarët e kohës, sidomos shum me randësi ato të albanologut Holger Pedersen dhe të Rilindasve shqiptarë, si të K. Kristoforidhit, të Mitkos, etj., që do të dalin veçmas për shpejti si landë historie shkencore pranë “Südost Institut” të München-it, gjej tash edhe tri letra tjera të Mjedjes, nji nisë nga Görz dhe dy: nga Portorè afër Fiume-s.
Në letrën e parë Poeti i lyp të falun dijetarit për heshtjen e gjatë dyvjeçare. Poeti nuk tregon se për ç’arësye nuk ka shkrue tash dy vjet. Ngjan se gjatë kësaj kohe Mjedja nuk ka pasë kohë të mirret me çashtjen e shqipes. Natyrisht ai nuk përmend gja nëse ka pasë vështirsi në rrugën e jetës që kishte marrë. I kënaqun asht Poeti se i dërgon Meyer-it si dhunti kopjen e parë të fjalorit të Jungg-ut, dërgue nga Shkodra në fashikuj e që ende nuk gjindej në shitje. E siguron se asht i saktë në dhanjen e trajtës së vërtetë të fjalëve shqipe si dhe kuptimit e se nuk mund të krahasohej me fjalorin e Rossi-t, që Poeti e mban të pasigurtë. Ankohet se “ata zotnitë” atje në Shkodër mbështeteshin gjithnji në tradicion e se nuk doshin të pranoshin disa shenja të grafisë së Meyer-it. Mjedja, si dihet dhe nga aktet e Kongresit të Monastirit, asht kundra përdorimit të dy shkrojave për nji tingull: ai ndjek parimin, që sot kanë disa gjuhëtarë modernë, se çdo shenj grafik duhet të përfaqsojë nji tingull ase si thohet sot nji fonem. Asht kundra prandej që š të shkruhet me dy germa sh si dhe zh në vend të ž etj.
Poeti nuk din se çka ka dalë mbi gjuhën shqipe ndër rrethet e gjuhëtarëvet të huej qysh prej korrikut të 1893. Lajmron se posë librave dërgue dy vjet përpara as në Romë dhe në Shkodër nuk ka dalë ndonji gja e re. A mund ta ketë këputë letërshkëmbimin me Meyer-in sepse nuk ka pasë t’i komunikojë ndoj gja të re?
Në letrën e dytë Mjedja lajmon se ka ndrrue prap vend: prej Görz (Gorizia) asht transferue në Portorè, në kështjellin e Frangipane ku jezuitët kishin nji shkollë dhe nji kuvend. Në këtë kolegjë Mjedja asht profesor i filozofisë. Ngjan se asht i kënaqun dhe i impresionuem prej bukurisë së këtij vendi. Bora që Poeti e quen Buro, sigurisht si alusion i etimologjisë së Meyer-it (EW. fq. 55), shkruen se asht i tëmerrshëm, kur ai fryn. Ka shpresë se vjetin e ardhshëm do të botojë diçka në gjuhën shqipe “natyrisht, thotë, tash për tash gjithnji sende të divotshme”. Sigurisht Mjedja në këtë kohë rrekej të shkruente poezi mbi historinë e lashtë të Shqipnisë dhe popullin ilir, në trajtën e Lissus. Lajmron se në Shkodër ipeshkvijt shqiptarë doshin të themeloshin nji akademi studimesh shqiptare e se propozimi kishte ra mbi tê që ta drejtonte. Nuk e ep arësyen pse ky projekt ishte shkue “tutto a fumo”. Sigurisht fjala asht për nji shoqni si ajo e Bashkimit, në të cilën Mjedja ma vonë pat nji rol me randësi.
Letra e tretë e dërgueme gjithnji nga Portorè përmban nji falnderim të përzemërt për dërgesën e Meyer-it të vëllimit të IV të Albanesische Studien. Shkruen se e ka këndue veprën disa herë. Me mendësinë e nji dijetari të vërtetë nuk rrin tue lëvdue auktorin, por në nji mënyrë të njerzishme ven në dukje se në Shkodër nuk thonë dretš (dreç), por dreq. Mjedja mendon se ç e q ortografikisht ngatrrohen në Shkodër, por e vërteta asht se ç e q në shum të folme të kësaj krahine janë shkri ase kanë ra në nji fonem (q ase ç), prandej nga kjo rrjedh se dhe në shkrim ngatrrohen germat në fjalë.
Mjedja ven me të drejtë në dukje se prania e o-s në vend të u-s asht nji karakteristikë e të folmeve lindore gege: në Prizrend thohet odhë në vend të udhë si dhe dokem në vend të dukem. Trajta të tilla djalektore kanë shty dhe Jokl-in të bijë përcaktime të gabueshme mbi shtresat e fjalëve latine në shqipe (Balkan-Archiv, IV 196), që Çabej mandej me të drejtë e kundërshton tue pru faktin se kemi të bajmë me varianta djalektore (krh. Zur Charakteristik der lateinischen Lehnwârter im Albanischen, në “Revue de Linguistique”, VII – 1 (1962) fq. 164). Mjedja i propozonte Meyer-it që në rasë se donte të bante nji botim të dytë të fjalorit etimologjik, ishte gadi t’i dërgonte dhe informata tjera mbi të folmet e Shkodrës, sepse trajtat e kësaj ane nuk kanë qenë të riflektueme drejt nëpërmjet të ortografisë së Propagandës në përdorim.
Poeti lyp lajme prej Meyer-it dhe rreth levizjes kulturore të arbreshëve të Kalabrisë me në krye De Radën. I ka ra në vesh se atje ishte themelue nji shoqni për zhvillimin e studimeve rreth gjuhës shqipe. Albanologu Meyer i ndoq kambë për kambë të gjitha levizjet shqiptare të Rilindasve tonë. Mun ai u ba vetë trumbetues i këtyne përpjekjeve tue shkrue dhe në gazeta mbi gjallninë e intelektualëve shqiptarë. Poeti ynë don që dijetari austriak të vejë dorë dhe të mbarojë nji gramatikë krahasuese të shqipes: ai këtë e lyp në shum letra me kryeneçsi, sepse nji vepër të tillë ky e sheh të nevojshme “për lumninë e Shqipnisë” sepse tue i tregue botës randësinë e shqipes në gjuhësinë krahasuese indoeuropiane, Mjedja e din se shkon në të mirë të çlirimit të popullit shqiptar dhe trajtimit të nji shteti në vete. Ky asht piksynimi i Rilindasve dhe për këtë qëllim punojnë e shkruejnë si Mjedja, Mitko, etj. /KultPlus.com
Sër David Attenborough, i cili sapo i mbushi 98 vjeç, ka perfunduar së fundmi serialin e tij më të fundit, “Mammals”, duke vendosur rekorde të reja për karrierën më të gjatë si prezantues televiziv dhe natyralist televiziv, sipas euroweeklynews.
Karriera e tij përfshin 70 vjet e 246 ditë mbresëlënëse.
Udhëtimi i tij televiziv filloi më 2 shtator 1953, kur ai debutoi si prezantues në emisionin televiziv për fëmijë të BBC-së “Animal Disguises”, i cili ishte një përmbledhje e punës së tij të mëparshme të prodhimit dhe regjisë në “Animal Patterns” në fillim të atij viti.
Përgjatë tetë dekadave të punës televizive, David qëndron si marrësi i vetëm i çmimeve BAFTA për seritë në formatet bardh e zi, me ngjyra, HD dhe 3D.
Duke iu përshtatur epokës moderne, David bëri bujë në vitin 2020 duke thyer rekordin për kohën më të shpejtë për të arritur një milion ndjekës në Instagram, duke e arritur këtë arritje në vetëm 4 orë e 44 minuta, duke tejkaluar rekordin e mëparshëm të Jennifer Aniston me 32 minuta.
Në postimin e tij inaugurues në Instagram, ai shprehu shqetësimin për problemet e botës, megjithëse e ndaloi përdorimin e platformës pas gjashtë javësh, duke lënë ndjekësit me mesazhin “Çfarë do të ndodhë më pas varet nga ne”.
Përtej trashëgimisë së tij televizive, puna e gjerë e David, duke kombinuar argëtimin dhe edukimin, së bashku me mbrojtjen e tij të spikatur mjedisore, i ka dhënë atij mbi 30 grada nderi dhe dy tituj kalorës.
Në vitin 2022, ai u nderua me hyrjen në Sallën e Famës së Rekordeve Botërore Guinness.
Duke reflektuar mbi karrierën e tij të shquar, David përmend “Jeta në tokë” (1979) si serialin e tij më sfidues, që përfshin 13 pjesë dhe kërkoi tre vjet prodhim, duke përfshirë dy udhëtime në mbarë botën. / KultPlus.com
Mobiljet, veprat e artit, bizhuteritë dhe kujtimet që i përkasin divës së ndjerë italiane, Gina Lollobrigida do të shiten në ankand në Xhenova më 28 dhe 29 maj.
Ndër artikujt në shitje është një orë që Lollobrigida dikur e mori si dhuratë nga lideri revolucionar kuban, Fidel Castro.
Aktorja, e cila më vonë bëri karrierë edhe si fotografe, vdiq në janar 2023 në moshën 95-vjeçare.
Artikujt e ofruar përfshijnë gjithashtu kamerën që Lollobrigida pëlqente ta përdorte për të bërë foto portrete.
Ajo e përdori atë për të fotografuar figura të njohura, duke përfshirë aktorin Paul Newman, piktorin Salvador Dali dhe diplomatin Henry Kissinger.
Ajo kishte me vete kamerën edhe në një vizitë në Kubë, kur fotografoi Fidel Castro.
Castro, nga ana tjetër, i dhuroi asaj një orë dore dixhitale me mbishkrimin “Për Gina Lollobrigida me admirim”.
“Kam ardhur të shoh Papën dhe Lollobrigida” tha Castro gjatë një vizite në Romë.
Përveç bizhuterive të ndryshme, në ankand do të paraqitet edhe një kabinet monumental prej druri siçilian i zbukuruar me korale dhe guaske breshke, shpata të përdorura në filmin “Gruaja më e bukur në botë”, stolat e kopshtit prej porcelani kinez, ikona ruse dhe skulptura të perëndive tibetiane.
Për dekada me radhë, Lollobrigida ishte një nga aktoret më të famshme në botë.
Filmat e saj më të njohur përfshijnë “Trapeze”, “Fanfan la Tulipe” dhe “The Hunchback of Notre Dame”. / KultPlus.com
Qyteti bregdetar i Vlorës, i cilësuar si ‘perla’ e Rivierës shqiptare, çeli sot sezonin e ri turistik me një sërë aktivitetesh.
Kryetari i bashkisë së Vlorës, Ermal Dredha, në një intervistë në media, foli për nisjen e sezonit turistik në qytetin bregdetar, ndërsa u shpreh se aktivitetet sportive gjithashtu nuk do të mungojnë.
Po ashtu Vlora ka atraksione arkeologjike dhe fshatrat përreth që ofrojnë mjedise shumë tërheqëse.
“Vlora është një nga destinacionet kryesore dhe ne kemi pritshmëri shumë më të larta këtë vit. Presim që sfida të jetë edhe më e madhe por kjo nuk na tremb. Kemi marrë disa masa dhe këtë mbrëmje do të ketë një koncert në hapje të sezonit turistik. Aktivitete kemi pasur edhe në datat 7-8. Kemi pasur shumë pjesëmarrës të huaj në aktivitetet që ne kemi organizuar. Sot në koncert do të jetë disa këngëtarë shqiptarë”, u shpreh Dredha.
Sipas tij, fokusi kryesor është që të kemi një siguri absolute për të gjithë të huajt që zgjedhin Vlorën si destinacion të pushimeve të tyre.
“Shifrat pritet të shkojnë në 13-14 milionë turistë, patjetër që Vlora ka rëndësinë e saj. Në Vlorë po bëjmë një projekt 18 milionë euro për instalimin e ujit të pijshëm, por gjatë sezonit patjetër punimet do të ndalohen”, tha ai.
Kryebashkiaku u bëri thirrje bizneseve që të bëjnë shumë kujdes me çmimet.
“Nuk mund t’i çojmë çmimet deri në atë pikë që të jenë të papërballueshme. Ndërsa për hapësirat publike mund të them se dinamikat kanë qenë shumë të mira. Plazhet publike do të jetë gati në 15 maj”, tha ndër të tjera Dredha./ KultPlus.com
“Festivali i Verës Merano”, një traditë italiane që daton nga viti 1992 do të zbresë këtë vit në kryeqytetin shqiptar, tek Pazari i Ri, në fundjavën e 11 dhe 12 majit.
Ekspertë nga e gjithë bota, prodhues të verës, degustues, por edhe vizitorë të pasionuar takohen në këtë aktivitet gastronomik ndërkombëtar, për të shijuar dhe vlerësuar verërat, por edhe specialitete të tjera.
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro, ndau në rrjete sociale pamje nga video prezantuese e këtij aktiviteti të rëndësishëm, teksa shkroi se “vjen në Tiranë “Merano Wine Festival”, një prej panaireve më të rëndësishëm ndërkombëtar të verërave me mbi 650 kantina, rreth 7000 vizitorë dhe 3000 operatorë e distributorë nga e gjithë bota”.
Kumbaro tha se, do të jetë vërtet një festival në Pazarin e Ri këtë fundjavë, ku mblidhen së bashku kantinat e Shqipërisë dhe Kosovës duke promovuar prodhuesit shqiptarë të verërave dhe produktin vendas në tregun kombëtar dhe atë global.
Eksperienca disavjeçare e “Festivalit të Verës Merano” do të japë frytet e saj edhe në Shqipëri duke shërbyer si një katalizator për diversifikimin e kësaj industrie që po zhvillohet me trend në rritje në vendin tonë. / KultPlus.com
Akademia e Shkencave kujtoi dhe nderoi sot, me një veprimtari përmbyllëse në kuadër të 100-vjetorit të lindjes, shkrimtarin dhe studiuesin Jakov Xoxa.
Në këtë kuadër, sot në sallën “Aleks Buda” të Akademisë së Shkencave u shfaq premiera e dokumentarit “Jakov Xoxës, në 100-vjetorin e lindjes”, me regji të Ylli Pepos; u paraqit libri “Jakov Xoxa, shkrimtari dhe studiuesi”, botim i ri i Akademisë së Shkencave, akte të konferencës së organizuar vitin e kaluar, me pjesëmarrjen e studiuesve të letërsisë bashkëkohore nga gjithë rrjeti i universiteteve shqiptare. Gjithashtu u paraqit edhe libri me kujtime i Dhurata Xoxës: “Unë dhe Jakovi”.
Veprimtaria u drejtua nga aktori Mevlan Shanaj. Për paraqitjen e librit të akteve të konferencës shkencore foli akad. Shaban Sinani, përkujdesës i botimit, së bashku me dr. Brunilda Priftin. Libri përmban 17 referime dhe 3 përshëndetje.
Veprimtaritë për 100-vjetorin e Jakov Xoxës u hapën në prillin e vjetshëm, me dhënien për herë të parë të çmimit që mban emrin e tij gjatë panairit të librit akademik dhe shkencor në Prishtinë. Në këtë kuadër, me bashkëpunimin e Fondacionit “Fan S. Noli”, u bë ribotimi fototipik i librit më të rëndësishëm shkencor të Jakov Xoxës, “Hyrje në shkencën e letërsisë” (një prej tre teksteve universitare të tij), i ribotuar tri herë në Tiranë, dy herë në Prishtinë dhe një herë në Tetovë, më pas padrejtësisht i lënë mënjanë.
Me këto botime dhe me konferencën shkencore, tha Sinani, u rikonfirmua vendi i rëndësishëm i letërsisë së Jakov Xoxës në historinë e letërsisë së re shqipe, si një autor i pangjashëm në jetë e i pangjashëm në vepër. Ai theksoi se dukuria e vetëlargimit, që përbën një nyjë kthese të jetës së Jakov Xoxës, është rast më vete dhe nuk është studiuar ende. Jubileu shërbeu gjithashtu edhe për të adresuar tek kërkuesit e rinj teza e mikroteza studimore nivelesh të ndryshme, prej identifikimit gjuhësor të karaktereve deri tek ikja e kujdesshme nga realizmi socialist drejt realizmit.
Për rëndësinë që pati nisma e Akademisë së Shkencave për nderimin e 100-vjetorit të Jakov Xoxës dhe për bashkëpunimin e disa institucioneve të tjera në këtë kuadër foli gjithashtu Agron Xoxa, djali i shkrimtarit. Libri “Jakovi dhe unë” u prezantua nga Valentina Leskaj, njëherësh edhe mike dhe kolege e autores Dhurata Xoxa.
Çmimi “Jakov Xoxa” do të jetë i përvitshëm./ KultPlus.com
Muzeu Historik dhe Etnografik i Krujës shënoi sot numër rekord vizitorësh, plot 1500. Kjo është hera e parë në historinë e këtij muzeu që regjistrohet një numër kaq i lartë vizitorësh në një ditë.
Lajmi bëhet me dije nga vetë Muzeu në rrjetet sociale, ku jepen edhe shifrat për numrin e vizitorëve gjatë ditës së sotme: mbi 1500 vizitorë gjithsej, nga të cilët mbi 1000 ishin të huaj.
Gjithashtu sot ky muze u vizitua edhe nga 500 nxënës dhe gjimnazistë. Shumica prej tyre ishin gjimnazistë nga Prizreni, Suhareka e Gjakova.
Muzeu Historik dhe Etnografik i Krujës po njeh çdo ditë shifra në rritje sidomos nga turistët e huaj si, gjermanë, spanjollë, francezë, italianë etj. / KultPlus.com
Ndërsa kanë mbetur gjashtë muaj nga zgjedhjet presidenciale amerikane, presidenti demokrat Joe Biden dhe kandidati republikan Donald Trump, po zhvillojnë fushata për të fituar mbështetjen e publikut. Korrespondenti i Zërit të Amerikës, Scott Stearsn, i hedh një vështrim planeve të fushatave të dy kandidatëve ndërsa afrohen zgjedhjet e nëntorit për Shtëpinë e Bardhë.
Presidenti Joe Biden dhe ish Presidenti Donald Trump kanë gjashtë muaj për të fituar mbështetjen e votuesve amerikanë për një mandat të dytë.
Por zoti Trump do të shpenzojë një pjesë të kësaj kohe në gjykata shtetërore apo federale ndërsa përballet me katër aktpadi, mes tyre për mbajtjen e paligjshme të dokumenteve sekrete dhe falsifikimin e të dhënave të biznesit. Ai thotë se prokurorët po ndërhyjnë në zgjedhje.
“Veprimet e mia kanë qenë të ligjshme. Kjo po bëhet për arsye politike. Ata duan që Biden-i të zgjidhet. Kjo është arsyeja e vetme”, thotë zoti Trump.
Seancat gjyqësore po kufizojnë kohën e zotit Trump për të bërë fushatë, por ai thotë se, ajo që ai e quan “përndjekje politike” po e bën edhe më popullor tek votuesit.
“Është e tmerrshme çfarë po ndodh në vendin tonë. Shpresoj që 5 nëntori, dita më e rëndësishme në historinë e vendit tonë për mendimin tim, që quhet dita e zgjedhjeve, shpresoj të sjellë ndryshime, sepse këta njerëz po e shkatërrojnë vendin tonë”, tha zoti Trump.
Për herë të fundit zoti Trump mori emërimin e Partisë Republikane për president në kuvendin e vitit 2020 në Karolinën e Veriut. Këtë vit kuvendi republikan zhvillohet në Uiskonsin. Zoti Trump ende nuk e ka zgjedhur kandidatin për postin e nënpresidentit.
Mes atyre që besohet të jenë në listë për këtë post janë Senatori Marco Rubio i Floridës, Senatori J.D. Vance i Ohajos, Senatori Tim Scott i Karolinës së Jugut dhe ligjvënësja e Elise Stefanik e Nju Jorkut.
Si president, zoti Biden ka avantazhin e takimeve në Shtëpinë e Bardhë për të tërhequr vëmendjen e votuesve. Zoti Biden po shton sulmet ndaj kundërshtarit Trump nëpër tubime, ndërsa pretendon për një ekonomi të fortë.
“Ndërtimi i fabrikave të reja është dyfishuar gjatë administratën tonë. Ndërkohë, Donald Trump-i ende mendon se mullinjtë e erës shkaktojnë kancer. Kështu ka thënë. A ju kujtohet gjatë kohës së kovidit kur tha ‘injektoni klor’ në venat tuaja. I shkau dora dhe klori i shkoi tek flokët e tij”, tha zoti Biden.
Partia Demokrate e emëroi për herë të fundit zotin Biden për president në kuvendin e vitit 2020 në Uiskonsin. Këtë vit, kuvendi demokrat do të mbahet në muajin gusht në Illinoi. Zoti Biden po kandidon sërish me nënpresidenten Kamala Harris.
Ajo ka zhvilluar fushatë për të kthyer në fuqi një ligj federal që mbron abortin, të hedhur poshtë nga Gjykata e Lartë në vitin 2022.
“Donald Trump-i ishte presidenti që hoqi mbrojtjen federale për abortin. Joe Biden-i do të jetë presidenti që do ta kthejë mbrojtjen për abortin”, tha zonja Harris.
Pritet që kandidatët Biden dhe Trump të debatojnë përpara votimeve të nëntorit. Ata thonë se janë të gatshëm për debat por nuk është caktuar asnjë datë./VOA/ KultPlus.com
Drejtori i Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë, Piro Misha mori pjesë në kremtimet jubilare dhe në konferencën shkencore në nderim të 100-vjetorit të ndarjes nga jeta të intelektualit dhe gazetarit të shquar arbëresh Anselmo Lorecchio.
Vepritaritë zyrtare u zhvilluan në komunën arbëreshe të Puhëriut (Pallagorio), vendlindja e Lorecchio-s, në prani të personaliteteve shqiptare të Shqipërisë, të Kosovës, të Maqedonisë së Veriut, të Malit të Zi, si dhe të autoriteteve të larta italiane.
Kremtimi u nderua edhe me pjesëmarrjen e Presidentit të Republikës së Shqipërisë, Bajram Begaj dhe kreut të diplomacisë italiane, Antonio Tajani.
Në këtë kuadër u organizua edhe konferenca shkencore, e cila u përshëndet nga Piro Misha dhe përfaqësuesi i Akademisë së Shkencave, prof. as. Marenglen Kasmi.
Në të kumtuan studiues nga Shqipëria, Kalabria dhe Italia, ku dr. Etleva Domi mbajti kumtesën “Rrugëtimi i veprimtarisë së emërmadhit Anselmo Lorekio dhe revista e zëshme arbëreshe ‘La Nazione Albanese’”.
Në kuadër të këtij takimi, mes Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë dhe Fondacionit Universitar “Francesco Solano” u nënshkrua një marrëveshje bashkëpunimi për publikimin në format digjital dhe të shtypshkruar të revistës “La Nazione Albanese”, drejtuar nga i ndjeri A. Lorecchio, revistë e cila ka luajtur një rol themelor në nxitjen e ndjenjës kombëtare dhe në përhapjen e ideve për çlirimin dhe pavarësinë dhe e kombit shqiptar./atsh/ KultPlus.com
Vijnë si valë të zhurmshme me erë me furi E flasin e thërrasin në gjuhën e lashtë Plot zëre të ndieshme që kuptimin nuk ua di Prishin gjumin në gjumë vënë pagjumësinë E tash që mbrohem nga sëmundjet ngjitëse Me tym duhani rrjetoj rrenën qetësinë Duhet ta vjell veten apo gjithë shkretinë Ta shqiptoj dhembjen ta thërras një fjalë Të derdh nga trupi mishin deri në asht Nuk e kuptoj ndryshe gjuhë-thirrjen e lashtë Vjen nga bregu i largët në ujë merr turbullim E ndrit yllin shpresën në gji-shkretin tim Tash mbyt veten shtrydhesh si e si del fjala Nga gjaku e mishi s’mund shkruhet në letër E kënga rrjetohet me pikë loti të vjetër Sa vdes përgjumimi gjumit i del fjala E mbytem thellë në vete nën vete bie Përmbysur e përmbytur në terrin që gjëmon Rrugës së lashtë vonë i bie në fije Zërit përtej këngës që thërret gjumin zgjon Dhe niset udha me shtatë e shtatë leqe Kafshon malin pi detin e shtatë bjeshkë Zëri me daullet në vesh bumbullon Përpara më bart fjala si ëndrra e keqe Si valë e zhurmshme si erë me furi Rrëmben gjumin e qetësinë gojë-harushë Kuptimet thejnë dryenat marrin vrap në fushë Ndien gjuhën e lashtë që e di s’e di Përmbytesh në vete zërin tënd përgjon Sheh syrin e kaltër në syrin tënd det Dhembjen e përkund në tym mjegullën vetë Ndien s’je ai që ishe tretesh e vdes Han mishin copë copë zbulon asht të bardhë Do të këndosh një me zërin e lashtë Syri vjedh dritën në netët pagjumë-vona Nga goja rrjedh fjala në gushë jehona E je pranë vetes aq sa je me valën E zhurmshme erën që rrah muret e s’pret Shqipton fjalët e lashta kuptimi gjen halën Në det gjuha thërret klidhjen e vet Mjerimet e reja shkruajnë gjurmët e veta Në trupin e shpirtin e thellë pa fund As ëndrrën as frikën nuk i mund kund Deri në shtrirjen e fundit të pafleta Klith ëndërr në fund fillin ta gjeta Të rigoj të këndoj të stërpikë me lot Humba tupin shpirtin ashtu si e treta E vaji nuk vdiq duke bredhur kot Vala zien zhurmon era sjell furinë Dhe vënë në gjumë jete pagjumësinë
Unë kisha braktisur gjithçka, tani kam imazhin me buzëqeshjen e brishtë..
Ishte njeri aq serioz sa dukej i rendomte. Mendoja se nuk do të nxirrja asnjē fjalë prej tij… Por jo.. -Për entuziazmin ose pasionin ç’farë mund të thoni??
-Ajo që bënte diferencën midis ne të dyve se unë vërtetë kisha vetëm pasion.. Ndërsa ajo…dashuri…
-Si e kujtoni tani atë psh: këtë moment??
Heshtje..vendos gishtin tregues mbi mjekër dhe vazhdon..
-Ajo buzëqeshte, buzëqeshte vazhdimisht, unë. Unë vetëm heshtja..
-Po si mund të qëndronit bashkë dy njerëz “të kundërt,, ??
-Hëm,buzëqeshja ishte shkaku i pasionit tim për të…
-Që do të thotē?
-E doja për atë, për pafajësinë e saj fëmijërore… Ajo buzëqeshte dhe shpirti im çelej…
-Po Atëherë përse u ndatë???
-Heshtja ,heshtja ime i vrau të gjitha… Sa pikëllim sa lëndim më solli..
-Përse e latë të iki??
-Prap heshtja ajo ka faj,,ajo hynte në shpirtin tim, në zemrën time..Por i kisha braktisur të gjitha…Ajo më bënte të doja të flisja por egoizmi nuk më linte… Nuk i thash sa doja ti thoshja.. Nuk i thash kur ndihej e lumtur dhe pëshpëriste: -Më duaj kështu si jam kaq thjesht me këtë bluzë pambuku veshur…
Heshtje..
-Duke mos dashur ti shkëpus vëmendjen nuk fola,,prisja…
-Nuk i thash se edhe unë e doja kaq thjesht, ashtu si ishte, për atê që ishte… Se doja shumë më shumë me mënyrën time, me pasionin tim të çmendur.. Por vetëm heshtja si tani…
Heshtje…
-Ju nuk bët asgjë për ta mbajtur???
-Unë? Një egoist nuk bën asgjë .Braktis të gjitha, madje dhe buzëqeshjen e saj…
-E lënduat atë?? Apo vehten tuaj ???
-Kjo botë ka mijëra shkaqe të lëndosh dhe të të lëndojnë…Unë hyra në shpirtin e saj atëherë kur kisha humbur timin..
-Nuk ju kuptova??
-Ajo që na bashkoi,buzëqeshja,,ajo na ndau..
-Si???
-Po sepse në heshtjen time u fsheh buzëqeshja e saj…
-Unë kisha braktisur gjithçka, tani kam imazhin me buzëqeshjen e brishtë..
-Jeni penduar që e latë të shkoj??
-Unë? Nuk besova atë nuk e lash veten time të thoshte ato që ndjente. Isha veç një heshtje.. Heshtja është baraz me errësirën në shpirt.. Ç’farë mund të shikoj syri në errësirë,,kështu ajo iku. Iku se nuk e lash të shihte brenda meje…
-Vazhdoj t’ju them jeni penduar??
-Pak rëndësi ka kjo ato që humba vlenin shumë… Jam penduar që nuk buzëqeshja me të, bashkë .Por e humba,tani kam pranuar faktin se jam unë shkaku i këtyre pasojave… Por e desha e dua..
-T’ju them edhe diçka tjetër??
-Jo ..
-Shkurt, kaq shkurt sa nuk më doli asnjē fjalē tjetêr…
U ngrit si me përtesë ,vështroi përreth dhe duke u larguar foli…
-Mos harro të buzëqeshêsh,është një çelës që hap gjithçka…Ajo është diferenca…
Mbylli portën pas vetes dhe humbi në mbrëmjen e lagët… / KultPlus.com
Më fal se nuk i përdora titujt akademikë e shkencorë se më duket se mund e ngrijnë sadopak ngroftësinë pothuej familjare t’asaj miqsie të shtrejtë që, nganjiherë në jetë, lidhet e fortë që me sinqeritetin e takimit të parë.
Mbasi pjesmarrja juej në Komisjonin për rindërtimin e vorrit të Fishtës kje e pamundun ndër seancat e mavonëshme, më mbetet barrë mue që t’u përmbledhi shkurtazi zhvillimin e mavonëshëm.
Siç patem vendosë në mbledhjen e parë, Z. Gjergj Zheji i a paraqiti Ministrit të Kulturës, Z. Teodor Laço, projektet dhe kerkesat tona për rindërtimin e vorrit. Z. Ministri i priti mirë dhe bani shumë premtime për ndima konkrete. Ndërkaq filluen të ndigjohen zane që pyetshin: ky komisjon çfarë asht? shtetnor apo privat? mbasi nuk asht shtetnor, çfarë fuqie ka ky? dhe pse t’i përgjegjemi kerkesave? Nga këto u kuptue që në ditët e para se nuk do të bahej ai filmi dokumenar i kërkuem prej nesh.
Edhe për preventivat dergue Ministrisë së Kulturës, që kapshin Shumen 15.000 – USD. Tue kenë se kjo shumë nuk zgjidhte asnji problem tonin dhe qesharake për nji shtet, nuk e pranuen. Nji mbledhje e komisjonit, në ketë rast, të xanun papritmas, vendosi që të ju sjellshim dashamirve shkodranë, mbasi reduktuen përgjysë programin simbas fjalës së popullit: “shtrij kambët sa të kesh jorganin”. Gjetëm perkrahjen e popullit dhe të Bashkisë së Shkodrës, por tashma ishim vonë, se populli synonte deri atje që t’i naltonte poetit nji monument bronxi. Ndërkaq u realizue nji vorr i thjeshtë i përbamë nga nji kryq hekuri e dy pllaka graniti të zi, ashtu siç i ka hije nji fratit françeskan.
Maska e fëtyrës së tij prej allçije u derdh në bronx, ndersa për ato pak eshtna të dorës së tij skultori Ferit Kola punoi nji sarkofag artistik bakrit.
Mbas funksjoneve fetare u krye varrimi. Mbasdreke në Teatrin Migjeni (o ironi e kulturës shqiptare!) u dha nji mbramje letrare artistike. Kje e bukur. Fjalen e rastit e mbajti Aureli e mbas tij foli P. Danjel Gjeçaj (Pal Dukagjini). Në fund Z. David Luka lexoi përshëndetjen tuej e cila u prit me aq duartrokitje sa nuk ta merr mendja.
Mund thomi se i gjithë shtypi shqiptar ndej shurdhë e memec në ketë rasë. As Perfaqsia e Kosovës nuk u gjet e pranishme. Në këtë funeral nuk muer pjesë asnji prej atyne që quhen dhe e mbajnë veten shkrimtar: si rrjedhim logjik dalin dy konkluzione: o ata nuk e mbajnë Fishten shkrimtar ose ata nuk e ndiejn veten shkrimtarë. Emisjoni televiziv u dha vonë e me ngut, por vazhdon jehona e tij. Ma e randësishmja u realizue: nji numër i veçantë i Hyllit të Dritës prej 300 faqesh me artikujt ma të mirë te ktyne pesë vjetve. Mund thomi se patem sukses. Po perfundoj tue u dergue përshëndetjet e zjarrta me shpresë se do të shifemi kur të promovohen veprat e Fishtës në Prishtinë. Me dashuni vllaznore P. Zef Pllumi Tiranë, 14-1-1997./KultPlus.com
Kryevepra operistike “Flauti Magjik” është ngjitur në skenën e teatrit “Aleksandër Mosiu” në Durrës.
E kompozuar nga Wolfgang Amadeus Mozart në vitin 1791, përralla e mbushur me simbolikë, magji, aventurë, me personazhe mistikë dhe meloditë e përjetshme, mblodhi rreth vetes spektatorë të grupmoshave të ndryshme.
Për artistët kjo ishte një përgjegjësi e dyfishtë. Nga një anë sjellja në jetë e partiturës së përjetshme të Mozartit me aftësi dhe saktësi, e nga ana tjetër përshtatja edhe me më të voglin e spektator.
Dritan Lumshi, dirigjent: I kemi sjellë diçka që të jetë shumë më pranë publikut. Të bëhet emë e kuptueshme dhe më afër tyre.
Ada Gurra, regjisore e Teatrit të Operas dhe Baletit: Është një mesazh shumë i bukur për fëmijët të cilët duhet gjithmonë të kuptojnë që e vërteta dhe të jesh i sinqertë dhe i pastër gjatë jetës tënde do të çojë gjithmonë drejt suksesit.
Artur Vera, solist: Ka qenë intensivisht prova për ta sjellë në shqip për fëmijët, të jetë sa më i kuptueshëm dialogu mes personazheve, por pastaj edhe pjesën e muzikuar ta bëjmë sa më të afërt për ta.
Albertina Del Bo, artiste:Ka qenë një eksperiencë fanatastike dhe një kënaqësi e madhe të punuarit me një grup të tillë artistësh. Jam ndjerë shumë e mikpritur dhe shumë e mbështetur. Do të kthehem me kënaqësi sërish në Shqipëri për të kënduar.
Një realizim i Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit, shfaqja erdhi për artdashësin durrsak për dy ditë rresht, e pas kësaj do të ngjitet në skenat e tjera të qyteteve./tvklan/KultPlus.com
U mbajt pardje dëgjesa e dytë publike nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit e organizuar në kuadër të përgatitjes dhe hartimit të Planit të Menaxhimit të Parkut Arkeologjik të Bylisit dhe qytetit antik të Klosit.
Këto janë financuar nga projekti IPA “BE për Zhvillimin Ekonomik drejtuar nga turizmi, zhvillimi ekonomik dhe vendor, me fokus mbi Trashëgiminë Kulturore”, i cili zbatohet nga Agjencia Italiane e Bashkëpunimit për Zhvillim (AICS), Tiranë, nën kujdesin e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
Ky plan synon rritjen dhe ruajtjen, përdorimin dhe atraksionin e aseteve të trashëgimisë kulturore në qytetet antike të Bylysit dhe Klosit.
Në këtë dëgjesë të dytë, u diskutua mbi objektivat e menaxhimit dhe aktivitetet kryesore të propozuara, të tillë si: Ruajtja dhe Restaurimi i trashëgimisë kulturore; Përmirësimi i aksesueshmërisë, infrastrukturës civile dhe përmirësimi i qëndrueshmërisë së pasurisë dhe trashëgimisë kulturore; Aktivitete të zhvillimit ekonomik lokal; Zbatimi i administrimit të vlerave të trashëgimive kulturore, etj./tema/KultPlus.com
Sot bëhen 527 vite nga udhëtimi i parë i detarit italian, Ameriko Vespuçit, drejt zbulimit të ‘Botës së Re’, apo ndryshe siç njihet sot Amerikës, shkruan KultPlus.
Ameriko Vespuçi, ka lindur më 9 mars 1451, dhe vdiç më 22 shkurt 1512. Ai ishte eksplorues italian, financier, lundërtar dhe hartograf. Ai ishte i pari që demonstroi se Brazili dhe Baseni i Karaibeve nuk ishin pjesë të jashtme të Azisë lindore siç kishte hamendësuar Kolombo nga udhëtimet e tij. Vespuçi tha se kjo ishte një tokë e re e cila nuk ishte ende e njohur nga Bota e Vjetër.
I referuar si ‘Bota e Re’, ky super kontinent i dytë u emërua “Amerikë”, që rrjedh nga fjala Americus, versioni latinisht i emrit të Ameriko Vespuçit.
Ai ka marrë pjesë në dy udhëtime në “Botën e Re”, dhe ka qenë udhëheqës i ekspeditës detare spanjolle (1499-1500) e cila si duket ka zbuluar grykëderdhjen e lumit Amazon. Madej ka udhëhequr edhe ekspeditën portugeze (1501-1502) e cila e ka zbuluar Rio de Zheneiro dhe Rio de Plata.
Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re. Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin, ka qenë i sigurt se ka zbuluar “Botën e Re” e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë. Përshkak se hartografët e kanë injoruar Kolombin, kontinenti i ri e mori emrin Amerikë nga ky hulumtues dhe detar italian./KultPlus.com
