Të dhënat e reja të GSMA tregojnë se në fund të vitit 2023, në botë kishte 4.7 miliardë përdorues të internetit celular, ose rreth 58 për qind e popullsisë së botës.
Teknologjitë dhe shërbimet celulare përbënin 5.4 për qind të PBB-së globale në 2023, me të ardhura prej rreth 5.7 trilionë dollarë dhe gati 5.5 miliardë njerëz që i përdorin ato, sipas të dhënave të publikuara nga GSMA. sot, në ditën e parë të Kongresit Botëror të Mobileve (MWC) Barcelona.
Duke hapur kongresin, drejtori i përgjithshëm i “GMSA” Mats Granried tha se 65 për qind e lidhjeve celulare në botë kryhen përmes operatorëve celularë.
Suksesi i operatorëve reflektohet në atë se sa arrijnë të gjejnë burime të reja të ardhurash, përmirësim të eksperiencës së përdoruesit, por edhe kursime në investime kapitale dhe operacionale./alsatm/KultPlus.com
Futja e teknologjive shëndetësore të bazuara në inteligjencën artificiale mund të jetë “e rrezikshme” për njerëzit në vendet me të ardhura më të ulëta, ka paralajmëruar Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) në një raport të ri. Është e rëndësishme që përdorimi i teknologjisë në zhvillim të mos formësohet vetëm nga kompanitë e teknologjisë dhe ato në vendet e pasura. Nëse modelet nuk trajnohen për të dhënat nga njerëzit në vende me burime të pamjaftueshme, algoritmet mund t’i shërbejnë keq asaj popullsie, thotë OBSH.
– Gjëja e fundit që duam të shohim si pjesë e këtij hapi përpara me teknologjinë është të zgjerojmë ose përforcojmë pabarazinë dhe paragjykimet në strukturën sociale të vendeve në mbarë botën – thotë Alain Labrick, drejtor i shëndetit dixhital dhe inovacionit në OBSH.
OBSH lëshoi udhëzimet e saj të para për AI në shëndetësi në 2021. Por fuqia në rritje dhe disponueshmëria e teknologjisë e shtyu organizatën t’i përditësonte ato pas më pak se tre vjetësh. Modelet e AI mund të krijojnë shënime klinike, të plotësojnë formularë dhe të ndihmojnë mjekët të diagnostikojnë dhe trajtojnë pacientët. Disa kompani të kujdesit shëndetësor po zhvillojnë gjithashtu mjete specifike të AI.
Mbrojtja e shëndetit publik
OBSH thotë se udhëzimet e saj, të nxjerra si këshilla për vendet anëtare, synojnë të promovojnë dhe mbrojnë shëndetin publik. Në një skenar të rastit më të keq, organizata paralajmëron një “garë deri në fund” globale ku kompanitë duan të jenë të parat që lëshojnë aplikacione, edhe nëse ato nuk funksionojnë dhe nuk janë të sigurta. Kjo nga ana tjetër rrit mundësinë e “kolapsit të modelit” dhe një cikël keqinformimi në të cilin modelet gjuhësore të trajnuara për informacione të pasakta ose të rreme shkatërrojnë burimet publike të informacionit, siç është Interneti.
Përfshirja e komunitetit akademik
Menaxhimi i këtyre mjeteve të fuqishme nuk duhet t’u lihet vetëm kompanive të teknologjisë, paralajmëron organizata. Qeveritë e të gjitha vendeve duhet të punojnë së bashku për të rregulluar në mënyrë efektive zhvillimin dhe përdorimin e teknologjive të inteligjencës artificiale. Dhe shoqëria civile dhe njerëzit që marrin kujdes shëndetësor duhet të kontribuojnë në të gjitha fazat e zhvillimit dhe zbatimit të teknologjisë, duke përfshirë mbikëqyrjen dhe rregullimin e tyre.
Duke pasur parasysh kostot e larta të trajnimit, zbatimit dhe mirëmbajtjes së programit, OBSH paralajmëron për rreziqet e “kapjes industriale” të zhvillimit të teknologjisë. Ka prova në rritje se kompanitë më të mëdha po i turbullojnë universitetet dhe qeveritë në kërkimin e AI, thuhet në raport.
Verifikimi i pavarur
Udhëzimet nga organizatat shëndetësore rekomandojnë që palët e treta të pavarura të kryejnë auditime të detyrueshme të modeleve gjuhësore të përdorura. Auditime të tilla duhet të vlerësojnë se sa mirë mjeti mbron të dhënat dhe të drejtat e njeriut, shton OBSH, e cila po i shtyn zhvilluesit e teknologjisë që të kalojnë të njëjtin lloj trajnimi për etikën si profesionistët mjekësorë. Qeveritë, sugjerojnë ata, mund t’u kërkojnë zhvilluesve të regjistrojnë algoritme të hershme për të inkurajuar publikimin e rezultateve negative dhe për të parandaluar paragjykimet dhe reklamat./alsatm/KultPlus.com
Në këtë kohë kur thuajse çdonjeri ka në mendje Inteligjencën Artificiale, nuk është befasi që me këtë vjen në pah edhe urgjenca për reflektim të avantazheve dhe rreziqeve nga kjo teknologji.
Kur jemi te kjo, Spencer Brown ka realizuar filmin e ri T.I.M., në të cilin me role paraqiten Georgina Campbell e Famon Farren, e që flet për këtë teknologji.
Në filmin Tim, Campbell luan rolin e Abi-t, një inxhiniere robotësh e cila shkon në një fshat për të punuar në një kompani teknologjie që zhvillon shërbëtorin me Inteligjencë Artificiale, Tim-in.
Ajo shpreson se kjo punë për të është një fillim i mbarë, pasi që ia mundëson të pajtohet me burrin e saj i cili e tadhton me një tjetër, dhe të krijojnë familje.
Si përfitim nga kjo punë, asaj i jepet prototipi TIM. Por ky robot shpejt fiksohet pas saj dhe bën çdo gjë për t’ia zënë vendin burrit të saj. Kështu, ai fillon të ketë qasje në të dhënat e tij, manipulon me to duke e nxitur Abi-n të mendojë se burri i saj e tradhton sërish.
Dhe çfarë mund të bëjë ajo kundër një inteligjence që bën fals zërin, ka qasje në llogarinë bankare, që kontrollon çelësat në shtëpi dhe kontrollon edhe veturën që ngitet pa shofer?
Po, skenat në të duken si nga seriali Black Mirror, megjithatë nga parqitja e parë e trailerit, ai premton po ashtu se në të ka edhe skena të freskëta dhe interesante.
Filmi T.I.M. do të lansohet në Netflix në Britani me 16 gusht 2023./21Media/KultPlus.com
Makinat flasin dhe shkruajnë tashmë si ne: ChatGPT e vërteton këtë, një sistem komunikimi i krijuar nga Inteligjenca Artificiale, i cili dallon deri edhe moshën dhe kulturën e bashkëbiseduesve dhe u përshtatet atyre për t’u kuptuar më mirë. A është ky një tjetër hap drejt zëvendësimit të njeriut?
Në fillim ishte HAL 9000, kompjuteri i krijuar nga Stanley Kubrick për filmin “2001: A Space Odyssey”, në vitin 1968.
Një “kalkulator elektronik” që ndërvepronte me astronautët dhe i mbështeste ata në misionin e tyre. Sa keq, që doli të ishte “i keqi” i historisë: po përpiqej të vriste shokët që donin ta çaktivizonin. Pas më shumë se 50 vjetësh, një kompjuter kaq i avancuar ende nuk ekziston, por diçka e ngjashme është në horizont falë Inteligjencës Artificiale (AI).
Çfarë nënkuptohet me Inteligjencë Artificiale?
Është një degë e teknologjisë së informacionit që zhvillon sisteme të afta për të kryer aktivitete të kryera nga inteligjenca njerëzore: arsyetimi, të mësuarit, perceptimi, të kuptuarit e gjuhës. Duke dashur të thjeshtojë: ashtu si një fëmijë mëson falë vëzhgimit të botës që e rrethon, një Inteligjencë Artificiale evoluon duke mësuar pak a shumë në mënyrë të pavarur, përmes arsyetimit dhe marrëdhënies midis gjërave.
Origjinën e ka në mesin e viteve 1950, kur disa studiues amerikanë zhvilluan algoritmet e para të mësimit të makinerive. Që atëherë, Inteligjenca Artificiale ka gjetur aplikim në fusha të ndryshme, duke përfshirë mjekësinë, ku përdoret për të studiuar sëmundjet dhe për të zhvilluar trajtime gjithnjë e më efektive, financat, ku zhvillon produkte të reja që maksimizojnë fitimet, robotikën dhe komunikimin.
Tashmë janë të shumta faqet që ofrojnë tekste të përpunuara nga Inteligjenca Artificiale, të cilat janë jo vetëm korrekte, por edhe më të “tretshme” nga motorët e kërkimit si Google, duke garantuar shikueshmëri më të mirë dhe rrjedhimisht të ardhura më të mëdha për botuesit. Jo vetëm kaq. Falë Inteligjencës Artificiale, tregtarët krijojnë postime më me ndikim për mediat sociale, duke krijuar fushata reklamuese me ndikim për publikun. Zhvillimi i Inteligjencës Artificiale varet nga sasia dhe cilësia e të dhënave të përdorura për të trajnuar modelet. Kjo është arsyeja pse, me rritjen e kapacitetit llogaritës dhe rritjen eksponenciale të të dhënave në dispozicion, ajo po bëhet gjithnjë e më e saktë dhe e sofistikuar.
E fortë dhe e dobët
Ekzistojnë dy lloje të Inteligjencës Artificiale: “e dobët” dhe “e fortë”. E para është e specializuar në një detyrë specifike, si njohja e të folurit ose përkthimi. E dyta synon të përsërisë të gjitha funksionet njohëse të qenieve njerëzore. Duke e thjeshtuar, mund të themi se Inteligjencës Artificiale e dobët është tashmë një ndihmë e vlefshme për njerëzit në kryerjen e detyrave të ndryshme. Inteligjenca artificiale e fortë, nëse nuk menaxhohet si duhet, mund të përfaqësojë një rrezik serioz për njeriun në të ardhmen e afërt, duke qenë se ajo do të mund ta zëvendësojë atë në veprimtari, që sot janë prerogativë ekskluzive e tij.
Arsyeja pse Inteligjenca Artificiale është një nga temat më të debatuara në internet prej disa muajsh është e thjeshtë. Një kompani amerikane, OpenAi, ka vënë në dispozicion për publikun e gjerë një mjet të kollajtë për t’u përdorur: ChatGPT, një sistem i gjenerimit të gjuhës natyrore.
ChatGPT: Inteligjencë Artificiale për të gjithë
Është një algoritëm i sofistikuar, i aftë të kuptojë gjuhën njerëzore dhe të gjenerojë tekst në mënyrë autonome: në praktikë, një sistem i krijuar për të ndihmuar komunikimin midis njerëzve dhe makinave. Falë ChatGPT është e mundur të komunikosh me një Inteligjencë Artificiale, duke formuluar pyetje të drejtpërdrejta dhe fjali normale, sikur të bashkëvepronim me një njeri prej mishi e gjaku. Në versionin aktual, megjithatë, komunikimi nuk bëhet me gojë, por me shkrim. ChatGPT kupton kontekstin e pyetjes dhe përgjigjet në pak çaste, duke formuluar fjali dhe fjalime të plota dhe të artikuluara mirë.
Ai është gjithashtu në gjendje të personalizojë përgjigjen nisur nga personi që po ndërvepron. Këtë e bën duke ndryshuar tonin dhe thellësinë. Për shembull, nëse ChatGPT pyetet “çfarë jeni saktësisht?”, përgjigja e tij është: “Unë jam një model i Inteligjencës Artificiale i trajnuar nga OpenAi. Qëllimi im është të gjeneroj në mënyrë autonome tekst, t’u përgjigjem pyetjeve dhe të ndihmoj me detyra që kërkojnë të kuptuarit dhe prodhimin e gjuhës.”
Por nëse më pas pyesni “si do t’ia shpjegonit punën tuaj një fëmije kopshti?”, sistemi thotë: “Unë jam si një mik gjigant imagjinar që mund t’u përgjigjet shumë pyetjeve dhe mund të bëjë gjëra interesante me fjalë, si të tregojë histori apo të ndihmojë me detyrat e shtëpisë”.
Rezultate të personalizuara
Si i ofron ChatGPT rezultatet e personalizuara? Duke përdorur një teknologji të quajtur “Transformer”. Është një model i “trajnuar” në bazë të sasive të mëdha të të dhënave të disponueshme në internet (chat, mesazhe, email, etj.). Falë përpunimit të këtij mali gjigand të dhënash, sistemi ka fituar aftësinë për të gjeneruar tekst në mënyrë natyrale dhe të rrjedhshme.
Për më tepër, me një algoritëm kompleks të mësimit të makinerive, sistemi ka mësuar gjithashtu të “përqendrohet” në disa fjalë ose fraza të tekstit, duke arritur në thelbin e kuptimit të një fjalimi, deri në nuancat më të vogla.
Siç pranojnë vetë krijuesit e tij, sistemi nuk është plotësisht pa të meta dhe ndonjëherë mund të gjenerojë përgjigje që nuk janë plotësisht të sakta. Por është një pikënisje, jo një pikë mbërritjeje. Që sot, në fund të fundit, teknologjia na ka mësuar për të bashkëvepruar me makina dhe sisteme gjithnjë e më të sofistikuara. Një shembull përfaqësohet nga të ashtuquajturit “asistentë virtualë”, si Alexa i Amazon, Siri i Apple ose Google Now për botën Android. Ose kur vizitojmë Google për të kërkuar diçka. Edhe atëherë, në fakt, ne ndërveprojmë me një makinë. Ajo “përpiqet të na kuptojë” dhe kthen një sërë rezultatesh. Kushdo që e bën pyetjen më mirë merr përgjigjet më të mira.
Prandaj nuk është rastësi që në fushën e motorëve tashmë ka filluar një betejë mes gjigantëve, se kush do të jetë në gjendje të shfrytëzojë i pari – dhe më mirë – Inteligjencën Artificiale.
Miliona përdorues, miliarda dollarë
Përballë një sistemi kaq të sofistikuar, është e qartë se bota e Internetit është mobilizuar masivisht. Ndër të tjera, në këta muajt e parë të eksperimentimit, ChatGPT është vënë në dispozicion të publikut falas dhe kjo ka favorizuar përhapjen e tij. Në fakt, ajo ka mbledhur miliona përdorues, duke vendosur një rekord të të gjitha kohërave për sa i përket shpejtësisë së rritjes, si dhe miliarda financime të marra nga industritë e teknologjisë, si Microsoft.
Cila do të jetë e ardhmja e ChatGPT?
Ja çfarë thotë vetë Inteligjenca Artificiale kur merret në pyetje drejtpërdrejt për këtë temë. “E ardhmja e ChatGPT është e vështirë të parashikohet me siguri, por disa tendenca sugjerojnë se ajo do të vazhdojë të jetë një teknologji e rëndësishme dhe me zhvillim të shpejtë. Ka të ngjarë që të integrohet gjithnjë e më shumë në sisteme të tilla si asistentët virtualë dhe sistemet automatike të gjenerimit të tekstit, falë një përmirësimi të vazhdueshëm në performancë.
Në të vërtetë, ChatGPT do të vazhdojë të zhvillohet për të përmirësuar shpejtësinë, saktësinë dhe aftësinë për të kuptuar kontekste komplekse. Kjo do të çojë në një ndërveprim gjithnjë e më të natyrshëm me përdoruesit dhe, ndoshta, në zhvillimin e teknologjive të reja të bazuara në ChatGPT si sisteme më të avancuara të përkthimit me makinë ose sisteme të inteligjencës artificiale për krijimin automatik të përmbajtjes. Këto janë vetëm disa shembuj të evolucioneve të mundshme të ardhshme të ChatGPT. Por është e rëndësishme të mbani mend se Inteligjenca Artificiale dhe teknologjia po evoluojnë vazhdimisht, dhe për këtë arsye është e mundur që e ardhmja e ChatGPT të zhvillohet ndryshe nga sa pritej”.
Çfarë do të bëhet me njeriun?
Nëse e ardhmja e Inteligjencës Artificiale është kaq e paparashikueshme, çfarë do të bëhet me njeriun? A do ta zëvendësojë ndonjëherë një Inteligjencë Artificiale super e zhvilluar? Ja çfarë mendon ChatGPT. “Inteligjenca artificiale nuk mund të zëvendësojë plotësisht njerëzit, sepse i mungon kreativiteti, ndjeshmëria dhe morali i qenieve njerëzore. Megjithatë, mund të përdoret për të automatizuar disa detyra dhe për t’i bërë shumë detyra më efikase, më të thjeshta dhe më të shpejta. Inteligjenca artificiale mund të zëvendësojë disa punë manuale ose të përsëritura, por ka më shumë gjasa të punojë së bashku me njerëzit dhe t’i mbështesë ata në kryerjen e detyrave të tyre.
Është për të ardhur keq që ChatGPT më pas shton: “E rëndësishme është që Inteligjenca Artificiale të përdoret me përgjegjësi dhe që qeniet njerëzore të kontrollojnë gjithmonë përdorimin e saj, pasi teknologjia nuk mund të jetë plotësisht e lirë nga implikimet morale dhe sociale”.
Pyetja në këtë pikë bëhet: a do të jemi në gjendje ta bëjmë këtë? Apo do të biem të gjithë viktima të një HAL 9000 të fuqishëm të kohëve moderne? / AirOne – Bota.al/KultPlus.com
Më shumë se 24 mijë këngë të reja publikohen çdo ditë në botë. Por vetëm katër për qind parashikohen të jenë hit. Në studimin e ri , një grup shkencëtarësh nga Amerika hetuan se si njerëzit vendosin se cila këngë do t’i pëlqejë, pra cila do të jetë më e pëlqyera në një periudhë të caktuar dhe rezultatet i befasuan, shkruan ” Science blog”.
Ata përdorën algoritme për të analizuar reagimet trupore të dëgjuesve ndaj muzikës dhe zbuluan se ata mund të parashikonin me 97 për qind saktësi se cilat këngë do të donin shumica e njerëzve.
“Duke aplikuar mësimin e makinerive në të dhënat neurofiziologjike, ne mund të identifikonim pothuajse në mënyrë të përsosur këngët hit.” Është mjaft e mahnitshme që aktiviteti nervor i 33 njerëzve mund të parashikojë nëse miliona të tjerë do të dëgjojnë këngë të reja. “Asgjë afër kësaj saktësie nuk është demonstruar ndonjëherë.” “tha Paul Zack, profesor në Universitetin Claremont dhe autor i studimit
Në studim, pjesëmarrësit u pajisën me sensorë dhe dëgjuan 24 këngë duke dhënë komente mbi preferencat e tyre. Duke gjurmuar ndryshimet në trurin e subjekteve, algoritmet matën emocionet e tyre dhe sa me vëmendje e dëgjonin melodinë e ofruar. Shkencëtarët kanë vënë re se nënndërgjegjja e të anketuarve parashikon më mirë se cilën këngë u pëlqen sesa komentet e tyre të vetëdijshme.
Me këtë studim, shkencëtarët shpjegojnë rëndësinë e këtyre gjetjeve, duke deklaruar se shërbimet e transmetimit të muzikës do të jenë në gjendje të identifikojnë më lehtë dhe me efikasitet këngët e reja që ka të ngjarë të jenë hite për listat e luajtjes së përdoruesve, duke e bërë punën e tyre më të lehtë dhe magjepsur dëgjuesit.
Kjo do të mundësojë përvoja argëtuese të përshtatura në popullatën e përgjithshme, bazuar në neurofiziologjinë e individëve. Në vend që njerëzit të mbingarkoheshin me opsione të panumërta, atyre mund t’u paraqiteshin vetëm disa zgjedhje, duke e bërë më të lehtë për ta zgjedhjen e muzikës që do t’u pëlqente.
Edhe pse shkencëtarët arritën rezultate pothuajse perfekte të parashikimit, ata pranuan se kishte disa kufizime, duke qenë se përdorej një numër relativisht i vogël këngësh./alsatm/KultPlus.com
Lideri i bendi Smashing Pumpkins, Billy Corgan, ka thënë që beson se inteligjenca artificiale do ta ndryshojë muzikën përgjithmonë.
Ai këtë koment e dha gjatë një interviste me DJ-in amerikan, Zach Sang.
“Inteligjenca artificiale do ta ndryshojë botnë përgjithmonë. Sepse posa artistët e rinj ta zbulojnë që mund ta përdorin IA-në për të luajtur me sistemin dhe për ta shkruar një këngë më të mirë, ata nuk kanë për t’i kaluar 10 mijë orë në bodrum si unë”, ka thënë Corgan.
“Përfundimisht, arti ka të bëjë me aftësitë dalluese. Dikush më tregoi pak kohë më parë se si punonte një reper i famshën, se si sillnin njerëz të ndryshëm të cilët e zgjidhnin bitën që u pëlqente më së shumti”./KlanKosova/KultPlus.com
