20 vjet nga Trazirat e Marsit

Trazirat e Marsit në vitin 2004, është rasti më i keq i dhunës etnike në Kosovë që nga fundi i konfliktit 1999 shpërtheu në qytetin e ndarë të Mitrovicës, duke lënë qindra të plagosur dhe rreth 20 njerëz të vdekur.

Më 17 mars 2004, filluan protestat që më vonë do të përmenden si “Trazirat e marsit”. Ato zgjatën dy ditë, e gjatë tyre vranë 19 civilë, nga të cilët 11 shqiptarë dhe 8 serbë, ndërsa u lënduan mbi 900 persona, kryesisht shqiptarë.

Trazirat shpërthyen pas njoftimeve se në lumin Ibër ishin mbytur dy fëmijë shqiptarë si pasojë e dhunës së serbëve, ndërsa shkaku i kësaj tragjedie asnjëherë nuk u sqarua plotësisht.

Disa fëmijë që mbijetuan në orët e vona, po atë natë treguan para kamerave se ishin ndjekur nga serbët dhe se ata ishin duke ikur, kur disa nga bashkëmoshatarët e tyre u mbytën në lumë. Të nesërmen, më 17, mars filluan protestat në shumë qytete të Kosovës, që shumë shpejt përshkallëzuan në dhunë. / KultPlus.com

NASA: Bërthama e Marsit është e rrethuar nga një guaskë e butë

Një guaskë e butë silikatesh, materiale të ngjashme me ato që përbëjnë koren e Tokës, rrethon bërthamën metalike të Marsit.

Struktura e brendshme e planetit është rindërtuar nga të dhënat nga misioni InSight i NASA-s të analizuara në dy studime të botuara në revistën Nature: një i koordinuar nga Henri Samuel, i Këshillit Kombëtar të Kërkimeve Shkencore Franceze, tjetri nga Amir Khan, i Politeknikut të Zyrihut.

Rezultatet zgjidhin disa pyetje të hapura në lidhje me anomalitë në planet.

Megjithëse sonda InSight e NASA-s, një lloj stacioni monitorimi sizmik i nisur në vitin 2018 në Mars, nuk ka qenë më funksional që nga dhjetori 2022, ajo ende vazhdon të zbulojë detaje të papublikuara më parë të planetit të kuq, veçanërisht në strukturën e tij të brendshme.

Duke analizuar të dhënat nga një seri tërmetesh të krijuara në Mars, veçanërisht nga më intensivi me magnitudë 4.7 të regjistruar më 4 maj 2022, studiuesit arritën të krijonin një lloj harte të brendshme të planetit, duke zbuluar se bërthama metalike do të ishte më e vogël dhe më e dendur se sa supozohej deri më tani, rreth 1650 kilometra në diametër.

Për më tepër, bërthama do të rrethohet nga një lloj batanijeje silikatesh të shkrirë, materiale të ngjashme me ato që përbëjnë mantelin dhe koren e Tokës, e cila e izolon atë nga manteli dhe shkakton një devijim dhe ngadalësim të valëve sizmike. /atsh/KultPlus.com