Nelson Mandela

Respekti është një rrugë me dy korsi.

Përgjatë gjithë jetës keni për të dëgjuar këshillën dashamirëse të atyre që kujdesen për ty, të të afërmëve, apo të atyre që ta duan të mirën se duhet të mësosh të dëgjosh, dhe të dëgjosh nuk do të thotë të bluash në mendje gjënë e radhës që do thuash ndërkohë që tjetri po flet, POR dëgjimi është një formë e thellë vëmendjeje ndaj tjetrit pikërisht në kuptimin që e shpreh Stephen Covey tek 7 Zakonet e Njerëzve të Suksesshëm.

Por sot do të kapërcejmë në një nivel krejt tjetër të mjeshtrisë së të dëgjuarit, dhe rregulli i artë është ky:

Të mësosh të dëgjosh do të thotë të jesh i fundit që flet.

Merr një lasp dhe një copë letër dhe shënoje këtë, (ose tek Notes në smartphone) pasi vështirë se ke për të lexuar gjë tjetër më të rëndësishme për sot:

Të mësosh të dëgjosh do të thotë të jesh i fundit që flet.

Nuk ka rëndësi sesa njerëzve të tjerë ua tregon këtë ide nëse ti nuk e shkruan diku që ta ngulitësh mirë në mendje për veten tënde.

Nelson Mandela është rasti tipik i personit që merret në studim kur flitet për lidershipin, artin e prijësit, pasi ai është botërisht i njohur si një prijës i madh.

Çdo vend e çdo komb kanë personalitetet e tyre që i frymëzojnë u prijnë dhe u japin guxim por Nelson Mandela në mbarë botën njihet si etaloni i asaj me të cilën një prijës i madh duhet të matet.

Ai në fakt ishte djali i një prej burrave më të rëndësishëm të një grupi tribal, dhe një ditë atë e patën pyetur: si mësove të bëhesh një prijës i madh?

Dhe Mandela u përgjigj:

Kur isha një fëmijë i vogël, shkoja me babain tim në mbledhje të grupeve tribale, dhe unë kujtoj dy gjëra kur babai im takohej me të urtët e tjerë të grupit…

E para: ata uleshin gjithmonë në rreth, dhe e dyta: babai im ishte gjithmonë i fundit që fliste.

Kanë për t’ju thënë gjithë jetën se duhet të mësoni të dëgjoni, por sot ne ju themi se duhet të mësoni të jeni i fundit që flisni, pasi kjo e përfshin rregullin e parë dhe shkon përtej tij.

Ne e vërejmë këtë gjë çdo ditë në takimet e bordeve apo të bizneseve apo të punës apo kudo tjetër, edhe nga njerëz që e konsiderojnë veten prijës të mirë, të cilët në fakt mund të jenë prijës të zotë, të cilët futen në mbledhje shprehin problemin për të cilin do flasin dhe pastaj thonë opinioni im është ky, tani le të dëgjojmë çfarë ka për të thënë secili prej jush, merreni fjalën me radhë.

Aftësia për ta mbajtuar brenda vetes opinionin tënd derisa edhe më i fundit të ketë folur bën dy gjëra për ju:

1. U jep të gjithëve ndjesinë se ata po dëgjohen, dhe u jep të gjithëve ndjesinë e përplotshme brenda vetes se ata kanë kontribuuar.

2. Ju merrni benefitin e njohjes me të gjitha këndvështrimet që secili shpalos dhe kështu i hapni rrugën mendjes që të përftojnë versionin më të drejtpeshuar të çështjes.

Aftësia këtu është një dhe vetëm një: mbajtja e opinionit tënd për vete derisa gjithë të tjerët të kenë përfunduar.

Nëse gjatë kohës që tjetri po flet kurrsesi mos ia jepni atë miratimin me lëvizjen e kokës që do të thotë “Po”, e nëse nuk jeni dakord me dikë ndërsa ai po flet kurrsesi mos e tund kokën me lëvizjen që do të thotë “Jo”.

Qëndro aty, dëgjo me kujdes dhe e vetmja gjë që të lejohet të bësh përpara se të gjithë të kenë përfunduar është që të bëni pyetje, në mënyrë që të kuptoni në rrënjë atë çfarë të tjetri po thotë, dhe cila trajektore e të menduarit i ka çuar ata deri në atë konkluzion.

Dhe në fund, do të vijë radha jote për të folur. Kini parasysh se kjo nuk është aspak diçka e thjeshtë, po flasim këtu për zbutjen e bishës më të egër në trupin e njeriut: gjuhës.

Praktikoni artin e të qënit i fundit që flisni, kjo është ajo që Nelson Mandela bënte. / KultPlus.com

Sot, festohet 105 vjetori i lindjes së një prej figurave më të shquara dhe frymëzuese të shekullit të kaluar – Nelson Mandela. Ai ishte një luftëtar për të drejtat civile dhe lider i dalluar i Afrikës së Jugut, i cili bëri të pamundurën për të fituar lirinë dhe barazinë për popullin e tij. Kujtimi i tij ende gjallëron në zemrat e njerëzve të gjithë botës si një ikonë e paepur e luftës për drejtësi dhe paqe.

Nelson Rolihlahla Mandela u lind më 18 korrik të vitit 1918 në qytetin e Mvezo, në rrënojat e një shoqërie të ndarë prej apartheidit. Nëpërmjet arsimit të tij të lartë dhe përkushtimit të pashoqëruar ndaj shërbesës së të tjerëve, ai u bë një avokat i të drejtave të njeriut dhe një zë i fuqishëm i luftës kundër ndarjes së races.

Mandela shkëlqeu për herë të parë në skenën botërore gjatë viteve të 1940, kur filloi të drejtojë organizata kundër apartheidit dhe të ngrinte zërin për një Afrikë të Jugut të bashkuar dhe të lirë. Këto përpjekje i sollën atij burgun në vitin 1962, ku ai do të qëndronte për 27 vjet. Në këto vite, ai vazhdoi të mbajë flakët e shpresës dhe të rezistencës, duke u bërë një simbol i përhershëm i rezistencës kundër padrejtësisë.

Me rrëzimin e apartheidit në vitin 1994, Nelson Mandela u shpall Presidenti i parë i një Afrike të Jugut të bashkuar, duke i dhënë fund një periudhe të errët dhe të dhimbshme të historisë së këtij vendi. Ndërsa në pushtet, ai mbrojti vlerat e demokracisë, paqes dhe bashkëpunimit, duke ndihmuar vendin të shërbejë si shembull i frymëzimit për kombet e tjera të kërkojnë barazi dhe paqe.

Nelson Mandela u nderua me Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1993, një tërheqje e përkushtimit të tij ndaj pajtimit dhe harmonisë ndërkombëtare. Ai e la këtë botë në vitin 2013, por trashëgimia e tij jetojë me të madhe nëpërmjet institucioneve të paqes dhe të drejtave të njeriut që mbajnë emrin e tij.

Edhe pas vdekjes, Mandela mbetet një udhërrëfyes i thellë për më shumë barazi, paqe dhe mirëkuptim mes njerëzve. Përvjetori i lindjes së tij shënohet me respekt dhe nderim nga miliona njerëz në të gjithë botën. Kujtimi i tij na inkurajon të kërkojmë vlera të larta, të mos dorëzohemi përpara sfidave dhe të punojmë nëpër bashkëpunim për një botë më të drejtë dhe më të qëndrueshme.

Në këtë ditë të veçantë, kujtojmë dhe nderojmë jetën e Nelson Mandela, një shembull i rrallë i humanizmit dhe sakrificës për të mirën e të gjithë njerëzve. Le të marrim frymëzim nga jeta dhe veprat e tij, për të vazhduar të ndërtojmë një botë më të përbashkët dhe më të drejtë për të gjithë. / KultPlus.com

Ish-presidenti i Afrikës së Jugut Nelson Mandela vdiq më 5 dhjetor të vitit 2013, në moshën 95-vjeçare. Mandela qe njeriu që ndihmoi për ta çliruar Afrikën e Jugut nga dhuna dhe urrejtja.

Për shumëkënd, Nelson Mandela ishte një hero – simbol i guximit, i bindjes dhe i vizionit. Ai cilësohej shpesh si njeriu i thjeshtë, karizmatik dhe besnik, si njeriu që kujdesej për të tjerët.

Nelson Mandela u lind më 18 korrik, 1918, dhe u rrit në Transkei – një ish-territor zezak afrikanojugor. Që në moshë të re ai u bë aktiv në lëvizjen e anti-aparteidit dhe iu bashkua Kongresit Kombëtar Afrikan. Në vitin 1940, Mandela u bë kreu i krahut rinor të kësaj lëvizjeje.

Nelson Mandela ndoqi universitetin dhe fakultetin e drejtësisë dhe me kolegun e tij Oliver Tambo themeluan firmën e parë zezake të avokatisë në Afrikën e Jugut, me zyra në Johanesburg. Ata i jepnin këshilla juridike falas ose me çmim të ulët zezakëve.

Qeveria e ndaloi organizatën në vitin 1960, por ajo vazhdoi të veprojë fshehurazi. Nelson Mandela vazhdimisht i shmangej policisë dhe detyrohej të jetonte larg gruas së tij të dytë, Winnie, e cila më vonë u bë gjithashtu aktive në lëvizjen e anti-aparteidit.

Kur Kongresi Kombëtar Afrikan vendosi të ndërmerrte veprime të forta për t’i dhënë fund aparteidit, zoti Mandela u bë drejtues i krahut ushtarak të organizatës, duke ndërmarrë një fushatë sabotimesh kundër ushtrisë së Afrikës së Jugut dhe objekteve qeveritare.

Në vitin 1962, 44 vjeçari Mandela u arrestua dhe doli në gjyq për aktivitetin kundër qeverisë. Ai i mbrojti veprimet e tij si pjesë e “luftës së popullit afrikan për një shoqëri të lirë.”

Dy vjet më vonë ai u dënua me burgim të përjetshëm në ishullin Robben pranë brigjeve të Kejptaunit. Mandela kaloi 18 vjet në këtë burg famëkeq, duke refuzuar një ofertë të qeverisë për lirimin e tij, nëse hiqte dorë nga lufta e armatosur e Kongresit Kombëtar Afrikan. Ai doli nga burgu më 1990, pasi qëndroi gjithsej 27 vjet, kur qeveria e bardhë e presidentit Frederik de Klerk legalizoi të gjitha partitë politike dhe liroi shumicën e të burgosurve politikë.

Në vitin 1991, zoti Mandela u zgjodh kryetar i Kongresit Kombëtar Afrikan, ndërsa më1994, kur Kongresi fitoi zgjedhjet e para shumëracore, ai u bë presidenti i parë zezak i vendit, në moshën 75-vjeçare.

“Kurrë, kurrë dhe kurrë më kjo tokë e bukur nuk do të përjetojë shtypjen e njeriut nga njeriu,” deklaroi Mandela gjatë marrjes së mandatit.

Herman Cohen ishte Ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Afrikën nga viti 1989 deri më1991. Ai thotë se shumica e zezakëve të Afrikës së Jugut i mbanin sytë te Mandela si njeriu i cili mund t’ua bënte jetën më të mirë:

“Ai kishte një qasje të veçantë, karizmatike. Ai u bë simbol në luftën kundër aparteidit dhe ishte e natyrshme që do të zgjidhej si presidenti i tyre i parë.”

Presidenti Mandela shpalli se do të qëndronte në këtë post vetëm për një mandat. Zoti Cohen thotë se gjatë pesë viteve si president, zoti Mandela fitoi respekt ndërkombëtar për ripajtimin e vendit:

“Mandela iu përkushtua kryesisht mobilizimit të afrikanëve për të punuar për zhvillimin ekonomik. Duke patur një arsimim të mirë, ai u bë gjithashtu një lloj zëdhënësi në skenën ndërkombëtare.”

Nelson dhe Winnie Mandela jetuan një kohë së bashku pas lirimit të tij nga burgu, por shpejt marrëdhëniet e tyre u ftohën dhe ata u divorcuan. Në ditëlindjen e tij të 80, zoti Mandela u martua me Graca Machel, e veja e ish-presidentit të Mozambikut, Samora Machel.

Zoti Mandela mori qindra çmime dhe medalje gjatë jetës së tij. Në vitin 1993, ai ndau Çmimin Nobel të Paqes me ish-armikun e tij të betuar de Klerk. Ata u nderuan për kontributin në procesin e paqes në Afrikën e Jugut.

“Jugafrikanët kanë krijuar një shoqëri e cila konfirmon se të gjithë njerëzit kanë lindur të barabartë,” deklaroi Mandela duke marrë çmimin.

Si president, zoti Mandela u kritikua se nuk u përball me krizën e sidës në Afrikën e Jugut. Megjithatë, në vitet e tij të mëvonshme, ai u bë një personalitet publik i luftës kundër sidës.

“Së bashku ne mund ta luftojmë sidën dhe të garantojmë një të ardhme më të sigurt për të gjithë,” tha në një rast Mandela.

Dy vjet më vonë, sida shkaktoi vdekjen e njërit prej djemve të tij.

Në vitin 1999, në moshën 85-vjeçare, Nelson Mandela tha se do të tërhiqej nga jeta publike. Megjithatë, ai vazhdoi të luftojë për të drejtat e fëmijëve.

Në një vend të rrënuar nga konflikti racor, Nelson Mandela është parë si një udhëheqës i jashtëzakonshëm – si njeriu që e çliroi Afrikën e Jugut nga dhuna dhe urrejtja duke e bërë një vend me më shumë paqe dhe mirëkuptim. /KultPlus.com

Ish-presidenti i Afrikës së Jugut Nelson Mandela vdiq më 5 dhjetor të vitit 2013, në moshën 95-vjeçare. Sot janë bërë 9 vite nga ikja e Mandeles, njeriut që ndihmoi për ta çliruar Afrikën e Jugut nga dhuna dhe urrejtja.

Për shumëkënd, Nelson Mandela ishte një hero – simbol i guximit, i bindjes dhe i vizionit. Ai cilësohej shpesh si njeriu i thjeshtë, karizmatik dhe besnik, si njeriu që kujdesej për të tjerët.

Nelson Mandela u lind më 18 korrik, 1918, dhe u rrit në Transkei – një ish-territor zezak afrikanojugor. Që në moshë të re ai u bë aktiv në lëvizjen e anti-aparteidit dhe iu bashkua Kongresit Kombëtar Afrikan. Në vitin 1940, Mandela u bë kreu i krahut rinor të kësaj lëvizjeje.

Nelson Mandela ndoqi universitetin dhe fakultetin e drejtësisë dhe me kolegun e tij Oliver Tambo themeluan firmën e parë zezake të avokatisë në Afrikën e Jugut, me zyra në Johanesburg. Ata i jepnin këshilla juridike falas ose me çmim të ulët zezakëve.

Qeveria e ndaloi organizatën në vitin 1960, por ajo vazhdoi të veprojë fshehurazi. Nelson Mandela vazhdimisht i shmangej policisë dhe detyrohej të jetonte larg gruas së tij të dytë, Winnie, e cila më vonë u bë gjithashtu aktive në lëvizjen e anti-aparteidit.

Kur Kongresi Kombëtar Afrikan vendosi të ndërmerrte veprime të forta për t’i dhënë fund aparteidit, zoti Mandela u bë drejtues i krahut ushtarak të organizatës, duke ndërmarrë një fushatë sabotimesh kundër ushtrisë së Afrikës së Jugut dhe objekteve qeveritare.

Në vitin 1962, 44 vjeçari Mandela u arrestua dhe doli në gjyq për aktivitetin kundër qeverisë. Ai i mbrojti veprimet e tij si pjesë e “luftës së popullit afrikan për një shoqëri të lirë.”

Dy vjet më vonë ai u dënua me burgim të përjetshëm në ishullin Robben pranë brigjeve të Kejptaunit. Mandela kaloi 18 vjet në këtë burg famëkeq, duke refuzuar një ofertë të qeverisë për lirimin e tij, nëse hiqte dorë nga lufta e armatosur e Kongresit Kombëtar Afrikan. Ai doli nga burgu më 1990, pasi qëndroi gjithsej 27 vjet, kur qeveria e bardhë e presidentit Frederik de Klerk legalizoi të gjitha partitë politike dhe liroi shumicën e të burgosurve politikë.

Në vitin 1991, zoti Mandela u zgjodh kryetar i Kongresit Kombëtar Afrikan, ndërsa më1994, kur Kongresi fitoi zgjedhjet e para shumëracore, ai u bë presidenti i parë zezak i vendit, në moshën 75-vjeçare.

“Kurrë, kurrë dhe kurrë më kjo tokë e bukur nuk do të përjetojë shtypjen e njeriut nga njeriu,” deklaroi Mandela gjatë marrjes së mandatit.

Herman Cohen ishte Ndihmës Sekretari amerikan i Shtetit për Afrikën nga viti 1989 deri më1991. Ai thotë se shumica e zezakëve të Afrikës së Jugut i mbanin sytë te Mandela si njeriu i cili mund t’ua bënte jetën më të mirë:

“Ai kishte një qasje të veçantë, karizmatike. Ai u bë simbol në luftën kundër aparteidit dhe ishte e natyrshme që do të zgjidhej si presidenti i tyre i parë.”

Presidenti Mandela shpalli se do të qëndronte në këtë post vetëm për një mandat. Zoti Cohen thotë se gjatë pesë viteve si president, zoti Mandela fitoi respekt ndërkombëtar për ripajtimin e vendit:

“Mandela iu përkushtua kryesisht mobilizimit të afrikanëve për të punuar për zhvillimin ekonomik. Duke patur një arsimim të mirë, ai u bë gjithashtu një lloj zëdhënësi në skenën ndërkombëtare.”

Nelson dhe Winnie Mandela jetuan një kohë së bashku pas lirimit të tij nga burgu, por shpejt marrëdhëniet e tyre u ftohën dhe ata u divorcuan. Në ditëlindjen e tij të 80, zoti Mandela u martua me Graca Machel, e veja e ish-presidentit të Mozambikut, Samora Machel.

Zoti Mandela mori qindra çmime dhe medalje gjatë jetës së tij. Në vitin 1993, ai ndau Çmimin Nobel të Paqes me ish-armikun e tij të betuar de Klerk. Ata u nderuan për kontributin në procesin e paqes në Afrikën e Jugut.

“Jugafrikanët kanë krijuar një shoqëri e cila konfirmon se të gjithë njerëzit kanë lindur të barabartë,” deklaroi Mandela duke marrë çmimin.

Si president, zoti Mandela u kritikua se nuk u përball me krizën e sidës në Afrikën e Jugut. Megjithatë, në vitet e tij të mëvonshme, ai u bë një personalitet publik i luftës kundër sidës.

“Së bashku ne mund ta luftojmë sidën dhe të garantojmë një të ardhme më të sigurt për të gjithë,” tha në një rast Mandela.

Dy vjet më vonë, sida shkaktoi vdekjen e njërit prej djemve të tij.

Në vitin 1999, në moshën 85-vjeçare, Nelson Mandela tha se do të tërhiqej nga jeta publike. Megjithatë, ai vazhdoi të luftojë për të drejtat e fëmijëve.

Në një vend të rrënuar nga konflikti racor, Nelson Mandela është parë si një udhëheqës i jashtëzakonshëm – si njeriu që e çliroi Afrikën e Jugut nga dhuna dhe urrejtja duke e bërë një vend me më shumë paqe dhe mirëkuptim. /KultPlus.com

Çelësi i qelisë së burgut të ishullit Robben, ku mbahej i burgosur fituesi i çmimit Nobel për Paqen Nelson Mandela, do t’i kthehet Afrikës së Jugut pas anulimit të një ankandi në SHBA, njoftoi ministri i Kulturës së Afrikës së Jugut, Nathi Mthethëa, i cili kishte kundërshtuar ankandin.

“Ky çelës i përket popullit të Afrikës së Jugut dhe simbolizon historinë e dhimbshme të vendit, dhe gjithashtu përfaqëson triumfin e shpirtit njerëzor mbi të keqen”, theksoi ministri, duke shpjeguar se shtëpia e ankandeve Guernsey ka rënë dakord të dërgojë çelësin përsëri në Afrikën e Jugut dhe gjithashtu të ndalojë shitjen e sendeve të tjera që i përkisnin Mandelës.

Çelësi ishte nxjerrë në shitje nga Christo Brand, ish-gardiani i burgut të Mandelës në burgun famëkeq, ku të dy ishin bërë miq të mirë.

Ankandi, i cili do të zhvillohej në Nju Jork më 28 janar, ishte planifikuar të mblidhte fonde për një kopsht dhe muze përkujtimor mbi figurën e Mandelës.

Mandela kaloi 27 vjet burg për luftën e tij kundër aparteidit, 18 prej tyre në ishullin Robben, një ishull pranë Cape Toën./ KultPlus.com

Nelson Mandela lindi më 18 korrik 1918. Ishte president i Afrikës Jugore dhe luftëtar i lirisë, i cili luftonte kundër shtypjes racore që u bëhej njerëzve me ngjyrë në Afrikë, posaçërisht në Afrikën Jugore, shkruan KultPlus.

Ai studioi juridikun. Shumë vite të jetës së tij ai i kaloi nepër burgje.Filimisht Mandela zgjodhi rrugën paqësore për qëllimet e tij dhe të shokëve të tij. Në vitin 1956 ai u akuzua për “tradhti të lartë” nga regjimi i atëhershëm, bashkë me 155 shokë të tjerë.

Procesi zgjati deri me 1961 dhe të gjithë u liruan. Në vitin 1962 ai u burgos dhe u denua me 5 vjet heqje lirie. Në vitin 1964 ai u denua me burg të përjetëshëm, sepse kishte planifikuar luftë të armatosur. Në vitin 1985 atij iu afrua mundësia e lirimit, në qoftë se do të pranonte ndalimin e aktivitetit të armatosur, por ai refuzoi. Në vitin 1990 mbas një kampanje të ANC dhe presion ndërkombëtar ai u lirua pa kushte.

Në vitin 1993 ai fitoi çmimin Nobel. Kurse në vitin 1994 ai u zgjodh në zgjedhje demokratike, President i Afrikës Jugore dhe me 9 maj ai u zgjodh si presidenti i parë i zi në këtë vend. Në vitin 1999 ai dha dorëheqje dhe ishtë aktiv për organizatat për të drejtat e njeriut.

Në vitin 2003 ai kritikoi shumë Toni Blair dhe Georg W. Bush për intervenimin në Irak.Në vitin 2013 më 5 dhjetor, ai ndërron jetë. /KultPlus.com

Kur Nelson Mandela ishte student, një profesor me mbiemrin Peters nuk e kishte fare qejf. Një ditë, Z. Peters po hante drekë në mensë, kur Mandela erdhi me tabakanë e tij dhe u ul ngjitur me profesorin, ai i tha: “Z. Mandela, ju nuk e kuptoni, një derr dhe një zog nuk ulen kurrë bashkë për të ngrënë.”

Mandela iu përgjigj me qetësi: “Mos u shqetësoni profesor, unë do të fluturoj larg,” dhe shkoi të ulem në një tavolinë tjetër.

Z. Peters i skuqur nga inati, vendosi të hakmerrej. Të nesërmen në klasë ai bëri këtë pyetje: “Z. Mandela, nëse do të ishit duke ecur në rrugë, dhe do gjenit një pako, dhe brenda saj ka një çantë më dije, dhe një tjetër me para, cilën do të zgjidhnit?”

Pa hezituar Mandela u përgjigj, “Atë me para, sigurisht”. Z. Peters, duke buzëqeshur, u përgjigj: “ Unë në vendin tënd do të kisha marrë atë me dije”.

Nelson Mandela ngriti shpatullat dhe u përgjigj: “Të gjithë marrin atë që nuk kanë”.

Z. Peters në këtë pikë e kishtë humbur toruan. Kaq i madh ishte zemërimi i tij, sa në fletën e provimit të Mandelës shkroi fjalën “IDIOT” dhe ia dha Mandelës.

Mandela mori fletën e provimit dhe u ul në bankën e tij dukë u përpjekur të ruante qetësinë, ndërsa mendonte lëvizjen e tij të radhës. Disa minuta më vonë, Nelson Mandela u ngrit, shkoi te profesori dhe i tha më një ton shumë të denjë e të sjellshëm: “Z. Peters, e keni firmosur fletën e provimit, por nuk më keni dhënë një notë”. /KultPlus.com